Курланд Майкл : другие произведения.

Шэрлак Холмс: Скрытыя гады

Самиздат: [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:
 Ваша оценка:
  
  
  Змест
  
  Тытульны ліст
  
  Апавяшчэнне аб аѓтарскіх правах
  
  Змест
  
  Шэрлак Холмс: Скрытыя гады
  
  Звер з піка Гуагмин
  
  Вада з Месяца
  
  Містэр Сигерсон
  
  Таямніца доктара Торвальда Сигерсона
  
  Выпадак са Журботным Слугой
  
  Выхадка з Вар'ята дома
  
  1
  
  2
  
  3
  
  4
  
  5
  
  6
  
  7
  
  8
  
  9
  
  10
  
  11
  
  12
  
  13
  
  14
  
  15
  
  Reichenbach
  
  Дзіѓны выпадак са жрыцай вуду
  
  Прыгода зніклага дэтэктыва
  
  Залаты крыж
  
  Бог голага аднарога
  
  Я
  
  II
  
  III
  
  IV
  
  Таксама Майклам Курландом
  
  Пра аѓтараѓ
  
  Заѓвагі
  
  Старонка аѓтарскіх правоѓ
  
  
  
  
  OceanofPDF.com
  
  Аѓтар і выдавец падалі вам гэтую электронную кнігу толькі для асабістага выкарыстання. Вы не маеце права якім-небудзь чынам рабіць гэтую электронную кнігу агульнадаступнай. Парушэнне аѓтарскіх правоѓ супярэчыць закону. Калі вы лічыце, што копія гэтай электроннай кнігі, якую вы чытаеце, парушае аѓтарскія правы аѓтара, калі ласка, паведаміце выдаѓцу па адрасе: us.macmillanusa.com/piracy.
  
  OceanofPDF.com
  
  Змест
  
  Тытульны ліст
  Апавяшчэнне аб аѓтарскіх правах
  Шэрлак Холмс: Скрытыя гады
  Звер з піка Гуагмин
  Вада з Месяца
  Містэр Сигерсон
  Таямніца доктара Торвальда Сигерсона
  Гэты Выпадак з змрочны Слуга
  Выхадка з Вар'ята дома
  
  1
  2
  3
  4
  5
  6
  7
  8
  9
  10
  11
  12
  13
  14
  15
  
  Reichenbach
  Дзіѓны выпадак са жрыцай вуду
  Прыгода зніклага дэтэктыва
  Залаты крыж
  Бог голага аднарога
  
  Я
  II
  III
  IV
  
  Таксама Майклам Курландом
  Пра аѓтараѓ
  Заѓвагі
  Старонка аѓтарскіх правоѓ
  
  OceanofPDF.com
  
  Шэрлак Холмс: Скрытыя гады
  
  Увядзенне
  
  Майкл Курланд
  
  Я не хачу адрываць вас ад чытання гэтых выдатных гісторый даѓжэй, чым неабходна, праѓда, не хачу. Такім чынам, усяго некалькі кароткіх слоѓ, каб расказаць вам, пра што гэтая кніга.
  
  Гэтая кніга цалкам прысвечана сусветна знакамітаму дэтэктыву-кансультанта Шэрлаку Холмсу. У ёй вачыма самых розных людзей расказваецца аб серыі прыгод вялікага шпіка, якія раней не былі прадстаѓлены шырокай публіцы. Сапраѓды, аб некаторых з іх доктар Джон Ватсан нічога не ведаѓ аб сваіх памочніках. Холмсу так падабалася захоѓваць свае маленькія сакрэты.
  
  За мінулае стагоддзе было шмат спекуляцый з боку тых, хто разважае аб такіх рэчах, як тое, што рабіѓ Шэрлак Холмс на працягу трох гадоѓ, не апісаных Ватсан; так званыя зніклыя або схаваныя гады. Або, як іх называюць заѓзятыя шерлокианцы, "Вялікая паѓза". Для тых з вас, хто не так добра знаёмы з жыццём знакамітага дэтэктыва-кансультанта, як варта было б, - а на занятках на наступным тыдні будзе тэст, - дазвольце мне растлумачыць.
  
  У сваіх мемуарах пад назвай "Апошняя праблема", напісаных дзе-то ѓ 1893 годзе, доктар Ватсан піша:
  
  
  З цяжкім сэрцам я бяру ѓ рукі пяро, каб напісаць гэтыя апошнія словы, у якіх я калі-небудзь адзначу незвычайныя здольнасці, якімі вылучаѓся мой сябар, містэр Шэрлак Холмс.
  
  
  Далей ён распавядае нам, як прыкладна двума гадамі раней у Холмса адбылася сустрэча са сваім заклятым ворагам прафесарам Джэймсам Марыярці на Рейхенбахском вадаспадзе ѓ Швейцарыі, у выніку якой загінулі і Марыярці, і Холмс, якога Ватсан апісвае як "лепшага і наймудрэйшага чалавека, якога я калі-небудзь ведаѓ".
  
  Але аказалася, што ѓсхваленне было трохі заѓчасным, як гэта было паказана ѓ "Прыгоды ѓ пустым доме", дзе Холмс вяртаецца пасля трохгадовага адсутнасці, прымушаючы Ватсана ѓпершыню ѓ жыцці зваліцца ѓ прытомнасць, калі ён абарочваецца і бачыць, які стаяѓ там Холмса. Апраѓданне Холмса за тое, што Ватсан тры гады насіѓ жалобу, з'яѓляецца неадэкватным, як і яго аповед пра тое, што ён перажыѓ падчас сваёй адсутнасці:
  
  
  Таму я два гады падарожнічаѓ па Тыбету і забаѓляючы сябе наведваннем Лхасы і правядзеннем некалькіх дзён з галоѓным Ламай. Магчыма, вы чыталі пра выдатных даследаваннях нарвежца па імя Сигерсон, але я ѓпэѓнены, што вам ніколі не прыходзіла ѓ галаву, што вы атрымліваеце весткі аб сваім сябру. Затым я праехаѓ праз Персію, зазірнуѓ у Меку і нанёс кароткі, але цікавы візіт халіфу ѓ Хартуме, аб выніках якога я паведаміѓ Міністэрства замежных спраѓ. Вярнуѓшыся ѓ Францыю, я выдаткаваѓ некалькі месяцаѓ на даследаванне вытворных каменнавугальнай смалы, якое праводзіѓ у лабараторыі ѓ Манпелье, на поѓдні Францыі.
  
  
  Давайце разгледзім некалькі праблем. Па-першае, у "Апошняй праблеме" Холмс апісвае Марыярці як "Напалеона злачыннасці". І ѓсё ж Ватсан ніколі раней пра яго не чуѓ. Холмс гатовы аддаць сваё жыццё, каб пазбавіць свет ад гэтай пагрозы, пра якую ён ніколі не удосуживался згадаць свайму лепшаму сябру і биографу. Вядома. Гісторыя пачынаецца з таго, што Холмс ідзе да Ватсону, каб сказаць яму, што яму (Холмсу) пагражае непасрэдная смерць ад стрэлу з пнеѓматычнай зброі. Што Марыярці і ѓся яго банда будуць схоплены праз некалькі дзён, але пакуль гэта не будзе зроблена, Марыярці палюе за ім. Так што нічога не застаецца, як Холмсу бегчы з краіны і падарожнічаць па Еѓропе.
  
  Цяпер я пытаюся ѓ вас, калі б хто-то спрабаваѓ забіць вас, і вы ведалі, што ён павінен быць арыштаваны брытанскай паліцыяй праз некалькі дзён, з'ехалі б вы ѓ Еѓропу, ведаючы, што ваш вораг рушыць услед за вамі, і, такім чынам, выйшлі б за рамкі ордэраѓ Скотленд-Ярда на арышт? Не маглі б вы, магчыма, правесці пару дзён на канапе Лестрейда ѓ яго офісе ѓ Скотленд-Ярдзе, пакуль не будзе праведзены арышт?
  
  І тады Холмс апранае адну з сваіх мудрагелістых маскировок, каб сустрэцца з Ватсана ѓ Кантынентальным экспрэсе. Ватсан, вядома, не переодет, на самай справе, не змог бы паспяхова маскіравацца, нават калі б ад гэтага залежала яго жыццё. Ці павінны мы паверыць, што Марыярці або яго паслугачам ніколі б не прыйшло ѓ галаву рушыць услед за Ватсан, калі б яны страцілі след Холмса?
  
  Ёсць і іншыя праблемы з гісторыяй, якую Ватсан распавядае ѓ "Апошняй праблеме", але мы павінны выказаць здагадку, што Ватсан верыѓ у тое, што яму казалі, і што любая хітрасць была чыста Холмсовской. Я падаю вам самім знайсці лагічныя неадпаведнасці з запіскай, клюшкай і самім боем. Цяпер я злёгку перайду да "Прыгоды ѓ пустым доме", і мы разгледзім прабелы ѓ тлумачэнні Холмса аб тым, дзе ён быѓ гэтыя тры гады.
  
  
  Таму я два гады падарожнічаѓ па Тыбету і забаѓляючы сябе наведваннем Лхасы і правядзеннем некалькіх дзён з галоѓным Ламай.
  
  
  Гэта быѓ добры трук, паколькі бліжэйшыя ламы, з галавой ці без яе, знаходзіліся прыкладна ѓ 3000 мілях адсюль, у Паѓднёвай Амерыцы. Бо, як заѓважыѓ Огден Нэш: "Лама з двума Я" - гэта звер". Холмс, калі ён увогуле там быѓ, меѓ зносіны з ламай з адным Я, або святарскай версіяй роду Лама.
  
  Існуе таксама той факт, што, калі ѓ 1903 годзе брытанская экспедыцыя, якую ѓзначальвае падпалкоѓнікам Янгхасбендом, ѓварвалася ѓ Лхасу, не было ніякіх згадак пра норвежце па імя Сигерсон або якім-небудзь іншым еѓрапейцаѓ, якія калі-небудзь раней бывалі ѓ святым горадзе.
  
  
  Магчыма, вы чыталі пра выдатных даследаваннях нарвежца па імя Сигерсон, але я ѓпэѓнены, што вам ніколі не прыходзіла ѓ галаву, што вы атрымліваеце весткі аб сваім сябру.
  
  
  І чаму гэта павінна было здарыцца? Нідзе ѓ "Хроніках прыгод Холмса", за выключэннем гэтага адзінага праклятага месца, няма ніякіх указанняѓ на тое, што Холмс гаварыѓ па-нарвежску.
  
  
  
  Затым я праехаѓ праз Персію, зазірнуѓ у Меку і нанёс кароткі, але цікавы візіт халіфу ѓ Хартуме, аб выніках якога я паведаміѓ Міністэрства замежных спраѓ.
  
  
  Павінна быць, гэта быѓ сапраѓды цікавы візыт, бо Хартум быѓ захоплены і разбураны махдистами (рэлігійнай сектай, якая верыла, што іх лідэр, нехта Мухамад Ахмад, быѓ Махдзі [Месіяй], але не мела пачуцця гумару па гэтай нагоды) яшчэ ѓ 1885 годзе. Праз шэсць месяцаѓ пасля рабавання Хартума Махдзі памёр ад тыфу, і пасля кароткай барацьбы паміж рознымі групамі інтарэсаѓ Абдаллахи ібн Мухамад, званы халіфай (пераемнікам), узяѓ пад свой кантроль махдистов, кіроѓных з горада Омдурман. 2 верасня 1898 года Герберт (пазней лорд) Кітчэнера зрынуѓ халіфу ѓ жорсткім бітве пры Омдурмане, а Халіфа быѓ забіты ѓ адным бітве пры Умм-Дивайкарате у лістападзе 1899 года.
  
  
  Вярнуѓшыся ѓ Францыю, я выдаткаваѓ некалькі месяцаѓ на даследаванне вытворных каменнавугальнай смалы, якое праводзіѓ у лабараторыі ѓ Манпелье, на поѓдні Францыі.
  
  
  Манпелье - сталіца штата Вермонт. Манпелье - горад на поѓдні Францыі.
  
  
  
  
  
  "Гэта мая старая максіма: калі вы выключаеце немагчымае, усё, што застаецца, якім бы неверагодным яно ні было, павінна быць праѓдай", - кажа Холмс у "Берилловой кароне". І зноѓ, у "Таямніцы даліны Боскомб", ён кажа Ватсону: "Вы ведаеце мой метад. Ён заснаваны на захаванні дробязяѓ".
  
  Такім чынам, што мы можам атрымаць з гэтых, па агульным прызнанні, нязначных памылак у апавяданні Ватсана або Холмса? Проста Холмс расказаѓ Ватсону фантастычную гісторыю, закліканую задаволіць цікаѓнасць Ватсана, але якая мае мала дачынення да праѓды.
  
  "Што такое ісціна?" - спытаѓ Понцій Пілат. Мы пастараемся не ѓпадаць тут у метафізіку. Праѓда аб тым, дзе Холмс правёѓ гэтыя зніклыя гады, можа хавацца ѓ гэтай кнізе; або, магчыма, гэта проста зборнік вясёлых добрых гісторый, не больш і не менш праѓдзівых, чым гісторыя, якую Холмс расказаѓ Ватсону.
  
  
  
  Эйнштэйн паказаѓ нам1, што тое, што мы ѓспрымаем як працягу часу, вызначаецца нашай сістэмай адліку. Так што калі здаецца, што некаторыя з гэтых гісторый адбыліся як да, так і пасля адзін аднаго, то гэта проста таму, што ѓ кожнага аѓтара была розная сістэма адліку. Апавяданні апавядаюць пра Холмса ѓ Гімалаях, Тайландзе, герцагстве Борниц, Нью-Ёрку, Сан-Францыска і Новым Арлеане, за Палярным кругам і ѓ некаторых яшчэ менш верагодных месцах. Яны з'яѓляюцца годным дадаткам да сусвету Холмса, і я з гонарам ѓяѓляю вам тут.
  
  Чытайце і атрымлівайце асалоду ад!
  
  Майкл Курланд
  
  Дзе - то недалека ад Рейхенбахского вадаспаду,
  
  Студзень 2004 года
  
  OceanofPDF.com
  
  
  
  Я прысвячаю гэтую кнігу яе аѓтарам
  і дзякую іх за ѓяѓленне,
  досціп і працавітасць.
  
  OceanofPDF.com
  
  Звер з піка Гуагмин
  
  Майкл Мэллори
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  "Прачынайцеся, палкоѓнік Маккей, пара вячэраць", - сказала медсястра, асцярожна падтрасаючы пажылога мужчыну, прыкаванага да інваліднага крэсла, і абуджаючы яго ад сну похрапывающего.........."Прачынайцеся, палкоѓнік Маккей, пара вячэраць". Запалыя вочы мужчыны адкрыліся, і ён паглядзеѓ на яе. Сапраѓдная мілка, была першая думка, промелькнувшая ѓ яго ѓ галаве, амаль анёл - і ѓ дадатак я ёй падабаюся. У думках Колін Маккей лічыѓ, што яму каля трыццаці васьмі. Аднак фізічна яму было семдзесят сем гадоѓ, і ён адчуваѓ кожны пражыты дзень. Па крайняй меры, у мяне ѓсё яшчэ ёсць мае мары, падумаѓ ён. Нават інваліднае крэсла не магло перашкодзіць яго марам. Ён усміхнуѓся ёй, агаліѓшы дзесяць пакінутых зубоѓ, і яна ѓсміхнулася яму ѓ адказ з ямачкамі на шчоках. "Што я прапусціѓ, Сінція?" - спытаѓ ён.
  
  " Нічога, палкоѓнік, але прыйшоѓ час вячэраць, хоць, баюся, сёння ѓ нас няма мяса.
  
  "Усё роѓна", - прамармытаѓ Маккей, выпростваючыся ѓ інвалідным крэсле і моршчачыся ад болю ѓ правым сцягне, якое ён зламаѓ два гады таму. "Я праходзіѓ праз горшае".
  
  Сінція абыйшла крэсла ззаду і запхнула яго ѓ сталовую дома састарэлых, дзе стол ужо быѓ накрыты. Там сядзелі яшчэ дзевяць ваенных пенсіянераѓ, усе з розных войнаѓ, хоць ні адзін з іх не прайшоѓ такі доѓгі шлях, як англа-бурскі канфлікт, калі Маккей упершыню паспрабаваѓ порах. Як звычайна, некаторыя мужчыны абураліся з нагоды недахопаѓ меню.
  
  
  
  "Праклятая вайна скончылася сем гадоѓ таму, а мяса па-ранейшаму няма", - сказаѓ Глендауэр, вайсковец, які ѓвесь час на што-то скардзіѓся. "Я проста спадзяюся, што пражыву дастаткова доѓга, каб убачыць канец гэтага дэфіцыту".
  
  Руні, у мінулым які служыѓ у Каралеѓскіх ваенна-паветраных сілах, сказаѓ: "Ах, перад вамі можа ляжаць цэлая тушонка, і вы ѓсё роѓна будзеце марнаваць столькі часу на скаргі, што зусім яе прапусціце!"
  
  Хто-небудзь з мужчын засмяяѓся, адзін прамармытаѓ: "Слухаю, слухаю", а Глендауэр проста фыркнуѓ і адвярнуѓся. Але жарты за сталом спыніліся, калі Маккей сеѓ на чале стала. "Добры вечар, палкоѓнік", - сказаѓ кожны з іх, прызнаючы той факт, што ён быѓ самым высокапастаѓленым чалавекам сярод іх.
  
  "Добры вечар, хлопцы," адказаѓ Маккей, і вячэру пачаѓся.
  
  Калі з ежаю было скончана, Маккей, як заѓсёды, першым адышоѓ ад стала. Сінція падштурхнула яго назад у гасціную, бліжэй да потрескивающему каміна. Быѓ снежань, і персанал дома пачаѓ развешваць калядныя ѓпрыгажэнні.
  
  Сьнежня 1951 года, разважаѓ стары ... Кароль Георг VI, праѓнук гаспадарыні, якая правілы на працягу першых дваццаці васьмі гадоѓ кіравання Маккей і якая дала сваё імя цэлай эпохі, і ад імя якой Маккей упершыню ѓзяла ѓ рукі вінтоѓку і штык, цяпер сядзеѓ на троне. Яе праѓнук. Маккей з цяжкасцю мог у гэта паверыць. Ён прайшоѓ праз тры розныя вайны і пазбег большай колькасці куль, чым любы чалавек калі-небудзь меѓ права. За сваё жыццё ён пабываѓ у большай колькасці непрыемнасцяѓ, чым большасць людзей палічылі б магчымым, і ѓсё ж яму ѓдалося пратрымацца да пачатку другой паловы дваццатага стагоддзя. Вядома, гэта было непрыемна - страціць здольнасць хадзіць, але той факт, што ён наогул быѓ тут, калі загінула так шмат яго суайчыннікаѓ, быѓ амаль дзіѓны.
  
  " Хочаце газету, палкоѓнік? - Спытала Сінція, працягваючы яму лонданскі нумар "Таймз" за той дзень. Маккей заѓсёды першым зазіраѓ у газету, што не было дасканалай ласкавасцю, паколькі толькі двое ці трое іншых пенсіянераѓ знайшлі час яе прачытаць. Стары дастаѓ з кішэні швэдры акуляры і прагартаѓ старонкі, выявіѓшы, што яму цяжка праявіць цікавасць да таго, што Банк Англіі прагназаваѓ на новы год у эканамічным плане, або да таго, што ђінстан Чэрчыль сказаѓ пра шанцы на перамовы аб спыненні агню ѓ Карэі. Ён ужо збіраѓся скласці раздзел, калі раптам яго ѓвагу прыцягнула фатаграфія на дванаццатай старонцы. Прачытаѓшы тэкст пад ёй, ён прамармытаѓ: "Божа."
  
  " Вы што-то хацелі, палкоѓнік? - Спытала Сінція.
  
  "Мая дарагая, не маглі б вы падвесці мяне бліжэй да святла, калі ласка?" - папрасіѓ ён, і маладая медсястра падпарадкавалася, подкатив яго бліжэй да стала і лямпе, што дазволіла яму лепш разглядзець фатаграфію.
  
  Фатаграфія была зроблена Эрыкам Шиптоном, які здзяйсняѓ ѓзыходжанне па Гімалаях разам з хлопцам па імі Майкл Уорд. На ім быѓ намаляваны велізарны адбітак ногі, аддалена які нагадвае чалавечы па форме, але з даѓжынёй наканечнік сякеры, адзін з якіх быѓ змешчаны побач з адбіткам на фатаграфіі для параѓнання. Што, аднак, уразіла Макея ѓ адбітку, так гэта не памер, а той факт, што ѓ яго, здавалася, было ѓсяго чатыры пальца. "Божа літасцівы", - прамармытаѓ ён.
  
  Ён перачытаѓ суправаджальную артыкул, на гэты раз павольней, яго розум ледзь мог змясціць прапанаваныя навіны: адбітак ногі, па думку Times, быѓ самым пераканаѓчым доказам існавання міркі, метоха, кан-мі, еці, або, як яго сталі называць у заходнім свеце, Брыдкага Снежнага чалавека.
  
  Пакуль ён працягваѓ глядзець на фатаграфію, у пакоі стала халаднавата. Калядныя ѓпрыгажэнні зніклі з-пад увагі, а драѓляныя крысы сталі белымі і порошкообразных. Яго лёгкія пачалі балець, і яму, здавалася, даводзілася змагацца за кожны ѓдых. Ён зноѓ быѓ маладым чалавекам, за ѓсё дзевятнаццаці гадоѓ ад роду, падцягнутым, як бык, з поѓным ротам моцных белых зубоѓ. Ён ішоѓ па пронизывающему холаду магутнымі нагамі спартсмена.
  
  Ён зноѓ быѓ на гары. На гары. Зноѓ тварам да твару з небяспекай ...
  
  
  
  
  
  Колін Маккей больш не адчуваѓ сваіх ног, што было нядобрым знакам. Усё яшчэ быѓшы адносным пачаткоѓцам ѓ скалалажанні, ён, тым не менш, бачыѓ, як некалькі чалавек памерлі ад раптоѓнага абмаражэння, і пакляѓся, што з ім гэтага не здарыцца. Ён не збіраѓся развітвацца з каштоѓнай канечнасцю да свайго дваццацігоддзя. Але ён не мог адмаѓляць здранцвення ... Не, гэта было нават не здранцвенне, гэта было поѓнае адсутнасць пачуццяѓ, пустата адчуванняѓ, гэтак жа відавочная, як і поѓная адсутнасць колеру, якое распасціралася, наколькі ён мог бачыць, ва ѓсіх напрамках. Белы ... Нічога, акрамя белага. Працягвай рухацца, загадаѓ ён сабе, свядома прымушаючы свае лёгкія вымяраць кожны халодны, пякучы ѓдых і захоѓваючы пільнасць, пракручваючы ѓ галаве песні Гілберта і Саллівана наперад і назад. Калі наступіць момант, калі ён больш не зможа засяродзіцца на тым, што менавіта мелася на ѓвазе пад камісарыятам, Маккей зразумее, што гара перамагла.
  
  Але ён так лёгка не здасца, па меншай меры, пакуль у яго галаве ёсць хоць абрывак думкі або кубічны цаля кіслароду ѓ яго целе.
  
  Як, чорт вазьмі, ён прымудрыѓся страціць ѓсялякі кантакт з астатнімі? Як доѓга ён цягнуѓся скрозь снег і вецер без компаса, адчайна спадзеючыся знайсці які-небудзь знак, які падказаѓ бы яму, што ён знаходзіцца паблізу ад астатняй часткі экспедыцыі? Як далёка знаходзіѓся лагер?
  
  "Досыць далёка, каб твае ногі перасталі адчуваць", - змрочна падумаѓ ён.
  
  "Няма", - сказаѓ ён, выпускаючы каштоѓны ѓздых. Павінен быѓ быць шлях назад. Ён быѓ не больш чым у дзесяці хвілінах язды ад лагера, калі раптам наляцеѓ парыѓ ветру, які збіѓ яго з ног, затуманивший зрок і замевший усе сляды, якія ён пакінуѓ, занесеным снегам. З гэтага моманту Маккей быѓ фактычна страчаны. Чаму менавіта яму было загадана адправіцца на пошукі крыніцы таямнічага крык, які яны чулі, выцця настолькі жудаснага і злавеснага, што ён не мог паверыць думку Фосса аб тым, што ён зыходзіѓ ад аброслай ездавы сабакі? Чаму Фосса не адправілі туды? У рэшце рэшт, ён быѓ больш дасведчаным альпіністам. Але гэта быѓ ён, Маккей, якога паслаѓ капітан, і капітан быѓ галоѓным.
  
  Ён працягваѓ ісці, хоць яго крокі станавіліся ѓсё больш цяжкімі. Нарэшце ён апусціѓся на калені і утрамбовал снег вакол ног, молячыся, каб гэта нейкім чынам дазволіла пачуццю вярнуцца. Ён чуѓ, як іншыя альпіністы казалі аб тым, каб загарнуць обмороженную канечнасць ѓ лёд, і не мог сабе ѓявіць, як гэта будзе працаваць, але гэта было лепш, чым нічога не рабіць.
  
  Пакуль ён сядзеѓ там, цытуючы гістарычныя бітвы ад Марафона да Ватэрлоо ѓ катэгарычным парадку, у Коліна Маккея раптам паѓстала жудаснае пачуццё, што ён сышоѓ з розуму. Як яшчэ можна было растлумачыць тонкую струменьчык чорнага дыму, якая з'явілася з ніадкуль удалечыні? Спачатку ён падумаѓ, што гэта, павінна быць, яго ѓяѓленне ці, што яшчэ горш, галюцынацыя, возвещающая аб пачатку прыпадку, выкліканага высотнай хваробы. Але пакуль ён глядзеѓ, немагчыма было памыліцца ѓ выгіне струменьчыкі дыму. Хто-то дзе-то наперадзе што-то падпальваѓ!
  
  
  
  Маккей пабег да паласе дыму, не выпускаючы яе з-пад увагі, зноѓ адмаѓляючыся паддавацца белай імгле, удыхаючы кожны ѓдых і затрымліваючы яго як мага даѓжэй, каб не задыхацца і не марнаваць марна кісларод. Ён па-ранейшаму не адчуваѓ ног, але яны працягвалі рухацца па яго камандзе. Ён дабярэцца да месца, дзе быѓ дым, або памрэ, спрабуючы гэта зрабіць, падумаѓ ён, а ѓ Коліна Макея не было ні найменшага жадання паміраць, спрабуючы.
  
  Цяпер ён быѓ досыць блізка, каб адчуць пах дыму - хоць, магчыма, гэта была нюхальная галюцынацыя. Няма ... няма, гэта павінна было быць рэальна. І цяпер там быѓ іншы пах. ... Божа літасцівы, гэта быѓ кава! Ён засяродзіѓ усе сваю істота на гэтым кава, прадстаѓляючы густ, неверагодную горыч, цяпло ѓ жываце. Ён прадставіѓ, як вылівае кубак гэтага напою сабе на ногі, калі гэта тое, што трэба, каб аднавіць адчуванне.
  
  Падышоѓшы бліжэй, ён убачыѓ, што дым выходзіць з чаго-то, падобнага на пячору. Шерпа? ён задумаѓся. Ён мала што ведаѓ пра плямёны, якія засялялі горныя раёны Непала і Тыбету, але ён заѓсёды чуѓ, што яны былі вясковымі жыхарамі, а не пячорнымі. Калі ён быѓ досыць блізка да адтуліны, Маккей крыкнуѓ: "Хеллооооо!" - і стаѓ чакаць. Працягваючы бегчы, ён збіраѓся паклікаць зноѓ, калі ѓбачыѓ постаць, якая з'явілася з пячоры.
  
  "Прывітанне," адазваѓся незнаёмы. Голас брытанца; суайчыннік. Маккей кінуѓся бегчы прама зараз, насустрач дыму, кава, постаці высокага, хударлявага барадатага мужчыны, апранутага ѓ што-то накшталт паркі са скуры і футра. І калі чалавек і адтуліну ѓ пячоры апынуліся досыць блізка, каб дакрануцца, ён упаѓ, і ѓсё пагрузілася ѓ цемру.
  
  Наступным адчуваннем Коліна Макея было цёпла - цёпла і мільён іголачак у нагах, паколвала яго, як быццам ён пагрузіѓ ніжнюю палову свайго цела ѓ пчаліны вулей. Адкрыѓшы вочы, ён зразумеѓ, што ляжыць дзе-то ѓнутры, у месцах, далёкіх ад холаду і ветру, побач з вогнішчам, пад грудай коѓдраѓ і мяхоѓ. Ускочыѓшы, ён пачаѓ выконваць дзіѓны танец, напераменку то радуючыся, то пагарджаючы шпількавыя ѓколы ѓ сваіх нагах.
  
  "Ты быѓ амаль обморожен", - сказаѓ чыйсьці голас, і Колін, павярнуѓшыся, убачыѓ барадатага мужчыну. Ён зразумеѓ, што знаходзіцца ѓнутры пячоры. Цені ад вогнішчы скакалі па няроѓным сцен вакол яго.
  
  "І я расплачваюся за гэта цяпер", - сказаѓ Маккей, працягваючы свой танец. "Божа, як балюча!"
  
  " Паколванне хутка пройдзе, містэр Маккей.
  
  "Адкуль ты ведаеш маё імя?"
  
  
  
  " Гэта быѓ цалкам відавочны выснова. Калі мы прывялі вас сюды, я зняѓ з вас паліто і ѓбачыѓ ѓнутры бірку, на якой было вышыта ваша імя. Менш відавочнымі, але ѓсё ж прыкметнымі былі факты аб тым, што вы ляѓшун і што ваш бацька нядаѓна памёр. Калі ласка, прыміце мае спачуванні".
  
  "Мой бацька" ... адкуль ты ѓвогуле можаш ведаць?"
  
  "Калі вы здымалі паліто, у вас выпалі гадзіны. Гэта добрыя гадзіны, але даволі старыя і паношаныя. Больш таго, на ім выгравіраваны ініцыялы '. П. МАК", якія дастаткова моцна адрозніваюцца ад назвы на вашым паліто - 'с. МАККЕЙ' - што азначае сваяка, хутчэй за ѓсё, бацькі. І той просты факт, што гадзіннік знаходзяцца ѓ вас, паказвае на тое, што яны былі часткай спадчыны, калі толькі вы не злодзей, - магчымасць, якую я адразу ж выключыѓ, паколькі злодзей з значна большай верагоднасцю прадасць або закладзе скрадзены прадмет, а не панясе яго на схіл гары.
  
  Ногі Маккея цяпер адчувалі сябе больш-менш нармальна, хаця галава ѓ яго ішла кругам. "Добра, але як вы даведаліся, што мой бацька нядаѓна памёр?"
  
  "Па той жа прычыне, па якой ты не злодзей", - сказаѓ мужчына. "Ніхто не бярэ з сабой у экспедыцыю ѓ Гімалаі такі сувенір на памяць, як гэты, калі толькі асабістая прыхільнасць да яго як да артэфакце не перавышае верагоднасці таго, што ён, хутчэй за ѓсё, будзе зламаны або страчаны ѓ снезе, асабліва калі насіць яго свабодна ѓ кішэні. Такога роду пачуцці, праяѓленыя гэтым даволі нелагічным учынкам, маюць на ѓвазе, што вы ѓсё яшчэ оплакиваете свайго бацькі і хацелі б заѓсёды мець пры сабе што-то ад яго, што мае на ѓвазе, што яго скон, павінна быць, адбылася зусім нядаѓна, і яшчэ раз прыміце мае спачуванні ".
  
  "Дзякуй," прамармытаѓ Маккей. - Гэта здарылася тры месяцы таму. Затым: "Секунду: хвіліну таму ты сказаѓ 'мы" - 'мы прывялі цябе сюды', - але я больш нікога не бачу ѓ пячоры. Хто з табой?"
  
  "Мой гід, Чатанг. Ён шерп з вёскі недалёка ад Ронгбука. Я папрасіѓ яго вызірнуць вонкі, каб паглядзець, ці зможа ён знайсці дзённік, які вы вялі, якога не было пры вас, але які, магчыма, расказаѓ бы нам больш пра вас і аб тым, адкуль вы родам.
  
  "Гэта там, у лагеры ... Чакай, адкуль ты ѓвогуле можаш ведаць, што я вяду дзённік?"
  
  Лёгкая задаволеная ѓсмешка прабілася скрозь густую бараду мужчыны, якая была дзіѓнага чырванавата-каштанавага адцення, кантрастуе з яго чорнымі валасамі. "Калі я зняѓ з вас пальчаткі, я заѓважыѓ след графіту на кончыку сярэдняга пальца вашай левай рукі, прыкмета таго, што вы пісалі алоѓкам - цалкам разумны, паколькі чарніла тут маглі змерзнуць. Адзнака дастаткова выказана, каб паказаць на тое, што вы пісалі даволі шмат, дакладна больш, чым проста ліст, больш падобна на штодзённыя запісы ѓ дзённіку. Паколькі пляма было ѓ вас на левай руцэ, я зразумеѓ, што вы, павінна быць, ляѓшун.
  
  " Божа мой, - прамармытаѓ Маккей. " Хто вы такі?
  
  "Мяне клічуць Грейсон", - сказаѓ мужчына, працягваючы руку, якая выглядала тонкай і вытанчанай, але выявіла дзіѓную сілу, калі Маккей паціснуѓ яе. "Не хочаце ці кава?"
  
  "Сама думка аб гэтым - вось што прывяло мяне сюды".
  
  Калі Грейсон ѓзяѓ з вогнішчы пачарнелую рондаль, напоѓненую моцнай гарачай вадкасцю, шерпа Чатанг вярнуѓся ѓ пячору. Грейсон загаварыѓ з ім на мове, які, як Маккей мог толькі выказаць здагадку, быѓ тыбецкім, і тубылец проста кіѓнуѓ і сеѓ ля агню. Затым, павярнуѓшыся да Маккею, Грейсон патлумачыѓ: "Я папрасіѓ у яго прабачэння за тое, што без неабходнасці адправіѓ яго на холад, паколькі дзённік, аб якім ідзе гаворка, вярнуѓся ѓ ваш лагер".
  
  "Вы папрасілі прабачэння перад слугой?" Азадачана спытаѓ Маккей.
  
  " Я сказаѓ, што Чатанг быѓ маім правадніком, а не слугой. Грейсон наліѓ дымілася духмяную чорную вадкасць з памятага кафейнік у валавяную кружку і працягнуѓ яе Маккею, які абхапіѓ яе абедзвюма рукамі і з вялікім задавальненнем сербануѓ.
  
  "Як кава?" Спытаѓ Грейсан.
  
  "Абсалютна жудасна," адказаѓ Маккей, "і неапісальна цудоѓна".
  
  У дрыготкім святле вогнішча Маккей змог разгледзець чалавека, які стаѓ яго выратавальнікам у барацьбе з суровай, няѓмольнай гарой. Верагодна, Грейсону было не больш за сорак, ён быѓ худым, амаль як шкілет, і на яго твары быѓ прыкметны глыбокі загар, на самай справе не нашмат святлей, чым у шерпа, што азначала, што ён прабыѓ у гарах некаторы час, не баючыся яркага сонечнага святла, отражавшегося ад паверхні белага снегу. Дзіѓна ясныя шэрыя вочы ззялі так, нібы былі падсвечаны ззаду.
  
  "Ты з групай?" Спытаѓ Маккей.
  
  Грейсон падкінуѓ у агонь палку і з яе дапамогай паліѓ гліняную люльку з доѓгім тронкам. "Мы выконваем місію па пошуку сёе-каго," сказаѓ ён, - іншага шерпа, які, па словах яго сям'і, дапамагае кіраваць экспедыцыяй нейкага сэра Джорджа Ленакса".
  
  " Божа мой! - усклікнуѓ Маккей. " Капітан Ленакс! Гэта мая экспедыцыя!
  
  
  
  Грейсон паглядзеѓ на маладога чалавека. "У самай справе? Тады мы бліжэй, чым я думаѓ". Павярнуѓшыся да Чатангу, ён сказаѓ што-то на роднай мове, затым зноѓ павярнуѓся да Маккею. " Тады вы павінны ведаць чалавека, якога мы шукаем. Яго клічуць Ниму.
  
  "О, Божа літасцівы", - сказаѓ Макей. "Так, я ведаѓ Ниму".
  
  " Ведала яго?
  
  "Так, я баюся, што ён мёртвы".
  
  Грейсон нахмурыѓся, кінуѓ погляд на свайго спадарожніка-шерпа і што-то ціха сказаѓ яму. Чатанг напружыѓся, затым схіліѓ галаву, і Грейсон паклаѓ руку на плячо Шерпа. "Якія падрабязнасці яго смерці?" - спытаѓ ён Маккея.
  
  Малады чалавек кашлянуѓ і памарудзіѓ, перш чым адказаць. "Ну, сэр, падобна на тое, што яго забіѓ еці".
  
  Пры гуку гэтага слова вочы Чатанга пашырыліся, і ён з трывогай павярнуѓся да Грейсону.
  
  "Вы сказалі, еці?" Спытаѓ Грейсан.
  
  " Так сказаѓ капітан. Каля чатырох дзён таму капітан Ленакс і Ниму самастойна адправіліся на пік Бэй, пакінуѓшы нас з Фоссом ѓ лагеры. Фосс - яшчэ адзін член нашай партыі. Капітан сказаѓ нам, што калі яны дабяруцца да вяршыні, ён вернецца і павядзе наверх астатніх з нас, але пакуль ён не будзе ѓпэѓнены, што вяршыня можа быць дасягнута, ён палічыѓ занадта небяспечным браць з сабой усю групу. Яны дабраліся да вяршыні піка, усё ѓ парадку, але на зваротным шляху ѓніз капітан сказаѓ, што яны чулі бязбожны выццё, а затым з'явілася гэта істота. Капітан апісаѓ яго як істота ростам каля сямі футаѓ і цалкам пакрытае жаѓтлявай поѓсцю. Паколькі ѓ іх не было з сабой зброі, усё, што яны маглі зрабіць, гэта паспрабаваць уцячы ад яго, але стварэньне злавіла Ниму і ... увогуле, ён пацягнуѓ небараку прэч, а капітан бездапаможна назіраѓ. Усё, што ён змог вярнуць, - гэта адзін з чаравік Ниму. Капітан быѓ моцна ѓзрушаны, магу вам сказаць, а каб патрэсці сэра Джорджа Ленакса, патрабуецца нямала намаганняѓ. На самай справе, менавіта па гэтай прычыне ён адаслаѓ мяне мінулай ноччу пасля таго жудаснага крыку. Ён баяѓся, што гэта вяртаецца еці. Я заблукаѓ, шукаючы яго ".
  
  " Пачуѓшы, што здарылася з Ниму, я падумаѓ, якое шчасце, што ты яе не знайшоѓ.
  
  "Дакладна". Затым Маккей ѓсвядоміѓ увесь падтэкст таго, што сказаѓ пажылы горац, і дадаѓ: "Божа, я ніколі пра гэта не думаѓ".
  
  
  
  "Я павінен расказаць Чатангу аб гэтым інцыдэнце". Павярнуѓшыся да шерпу, Грейсон пачаѓ размаѓляць на незнаёмай мове. Маккей змог разабраць словы "Ленакс", "Ниму", "Бі" і, вядома, "еці". Што б ні гаварыѓ ангелец, Маккею здалося, што гэта знервавала мясцовага гіда настолькі, што ён пачаѓ пярэчыць, здавалася, нават спрачацца. Маккей ніколі раней не бачыѓ, каб шерп спрачаѓся з белым чалавекам, але Грейсон працягваѓ казаць, цяпер ужо больш заспакаяльна, і ѓ рэшце рэшт яму ѓдалося супакоіць тубыльца. Чатанг кінуѓ змрочны погляд на Маккея, затым устаѓ і адышоѓ у дальні кут пячоры.
  
  "Што ѓсё гэта значыла?" Спытаѓ Маккей.
  
  "Натуральна, ён засмучаны", - адказаѓ Грейсан. "Ниму быѓ яго братам".
  
  " Яго брат? О, прабачце. Навошта вы ѓвогуле яго шукалі?
  
  "Сямейныя справы ѓ вёсцы". Затым Грейсон падняѓ галаву, заплюшчыѓ вочы і склаѓ пальцы хаткай, дэманструючы ѓсе прыкметы таго, што збіраецца заснуць седзячы.
  
  "Эм, тады спакойнай ночы", - сказаѓ Маккей, затым дапіѓ сваю каву і слізгануѓ назад да імправізаванай ложка, якую збудаваѓ для яго Грейсон, і слізгануѓ паміж коѓдрамі і футравымі шкурамі, змучаны падзеямі дня.
  
  Калі Маккей прачнуѓся на наступную раніцу, ён адчуваѓ сябе на здзіѓленне адпачылым. Грейсон і Чатанг ѓжо ѓсталі і, здавалася, рыхтаваліся адправіцца на гару. Маккей быѓ уражаны тым, як мала ѓ іх было рыштунку. Выбраѓшыся з-пад коѓдраѓ, ён падышоѓ да ѓваходу ѓ пячору і ѓбачыѓ яркае сонца і ніякіх слядоѓ шторму, з-за якога ён заблудзіѓся.
  
  "У нейкім сэнсе гэта быѓ благі вецер, які занёс вас да нас, містэр Маккей," сказаѓ Грейсон, выбіваючы муштук з сваёй трубкі, " але ѓ іншым сэнсе гэта была наша вялікая ѓдача. Калі вы будзеце гатовыя, мы адправімся на пошукі вашай групы ".
  
  "Добра", - сказаѓ Маккей, отваживаясь выйсці на холад роѓна настолькі, каб набраць жменю снегу і растер ім твар, праганяючы рэшткі сну, якія яшчэ заставаліся ѓ яго. Кінуѓшыся назад за сваім паліто, ён убачыѓ, што Грейсон што-то піша мелам на сцяне пячоры. "С. Грейсон-Римпоче Чатанг, май 1892 года", - абвяшчала надпіс. Маккей вывучыѓ імя, і тут яго асяніла. "Божа, я толькі што зразумеѓ, хто вы!" - усклікнуѓ ён.
  
  Мужчына старэй павярнуѓся да яго. " У самай справе?
  
  
  
  Падышоѓшы да сцяны пячоры, Маккей ѓзяѓ мел. "Павінна быць, начны сон прасвятліѓ маю галаву", - сказаѓ ён. "Глядзі: калі ты перастаючы літары S. Грейсон, то атрымаеш вось гэта". Ён напісаѓ "Сигерсон" на каменнай сцяне. "Ты Сигерсон! Ты той, пра каго ѓсе кажуць. Кажуць, вы выратавалі групу з шасці чалавек пасля таго, як яны патрапілі ѓ пастку пад лавінай.
  
  "Калі б яны паслухалі мяне загадзя і выбралі іншы маршрут, яны б наогул ніколі не патрапілі ѓ пастку", - адказаѓ Грейсан.
  
  "Гэй, ты ж быццам бы нарвежац. Як атрымалася, што ты кажаш без акцэнту?"
  
  "Мой дарагі Маккей, - адказаѓ Грейсан з лёгкай усмешкай, - калі я кажу з Чатангом, я таксама раблю гэта без акцэнту. Пры належным увазе і вывучэнні можна авалодаць любым мовай без акцэнту. Што тычыцца майго імя, то зараз, калі вы даведаліся, я спадзяюся, што вы захаваеце яго пры сабе. Як вы заѓважылі, усе кажуць пра Сигерсоне, і гэты факт бясконца ѓскладняе непрыкметнае праходжанне праз лагера ". Рукавом свайго паліто Грейсон сцёр са сцяны пячоры напісанае крэйдай слова "Сигерсон".
  
  "Вы рэдкі чалавек, калі дазволіце мне так выказацца", - сказаѓ Макей. "Кожны другі альпініст тут, таму што мы хочам зрабіць што-то, што прымусіць астатняй свет казаць пра нас. Ты кажаш так, нібы спрабуеш пазбегнуць гэтага.
  
  "Мой дарагі Маккей, я не столькі спрабую пазбегнуць гэтага, колькі ігнарую. Ці магу я прапанаваць вам наведаць адзін з некалькіх манастыроѓ у гэтым рэгіёне. Яны цалкам адкрыты для наведвальнікаѓ з Захаду. На самай справе, я лічу, што ѓсе мужчыны, якія жадаюць заваяваць Гімалаі, павінны гэта зрабіць. Гэта творыць цуды з светапоглядам. Такім чынам, ты ідзеш з намі ці не?"
  
  "Іду, іду," сказаѓ Маккей, зашпільваючы паліто і выходзячы ѓслед за імі на холад.
  
  Выгляд з вусця пячоры быѓ бясконца белым. Грейсон дастаѓ з кішэні складаны падзорную трубу і агледзеѓ шырокі гарызонт. "Як доѓга вы ішлі, перш чым натыкнуліся на пячору?" - спытаѓ ён. " Гадзіну? Больш за гадзіну?
  
  "Каля гадзіны," адказаѓ Маккей, прыкрываючы вочы ад сляпучага сонца, "хоць цяжка было сказаць".
  
  "Шкада, што вы не скарысталіся кішэннымі гадзінамі. Падчас паходу вам не здавалася, што вы ідзяце ѓ гару або пад гару?"
  
  
  
  "Усё было даволі прамым і роѓным, па меншай меры, пакуль я не наблізіѓся да пячоры".
  
  "Прамы і роѓны", - прамармытаѓ ён, аглядаючы акіян снегу і беласці. "Ах! У той бок, калі я не памыляюся". Чатанг узяѓ ініцыятыву на сябе, калі яны ѓтрох накіраваліся да таго, што Маккею здавалася бясконцай белізной.
  
  Аднак праз гадзіну паказаліся палаткі. "Будзь я пракляты, - сказаѓ Маккей," гэта дакладна лагер!"
  
  Калі яны падышлі на адлегласць оклика, да іх падышоѓ правадыр-шерп з лагера, і калі ён убачыѓ Макея, то пабег у самую вялікую з палатак, адкуль праз некалькі імгненняѓ выйшаѓ з буйным мужчынам з густой капой цёмна-русых валасоѓ, якія падалі на яго обветренный лоб, і непаслухмянай барадой, якая пачынала сівець. "Ёй-богу, Маккей", - голас Джорджа Ленакса рэхам разнёсся па ледавік. "Мы думалі, што ты прапаѓ! Ідзі сюды!"
  
  Яны накіраваліся да палаткі, дзе Ленакс вітаѓ Маккея як строгі бацька. "Што, чорт вазьмі, з табой здарылася, хлопчык?" - патрабавальна спытаѓ ён. "Я павінен быѓ паслаць Фосса, у яго лепшае пачуццё напрамкі".
  
  Маленькі, моцны, падобны на бульдога мужчына выйшаѓ з іншай палаткі, і калі ён заѓважыѓ Макея, то шырока усміхнуѓся і усклікнуѓ: "Ну што, блудны сын вярнуѓся!" Ён падбег, каб павітаць яго, хоць і не так экспансіѓная.
  
  Паглядзеѓшы на Грейсан, Ленакс спытаѓ: "Я мяркую, вы той, хто знайшоѓ яго?"
  
  " Наогул-то, містэр Маккей знайшоѓ нас. Мяне завуць Грейсан.
  
  "Сэр Джордж Ленакс, містэр Грейсон, а гэта Патрык Фосс", - сказаѓ ён, паказваючы на горца паменш ростам. Затым ён зірнуѓ на Чатанга, які стаяѓ ззаду. " Я бачу, ты прывёѓ свайго ѓласнага вьючного мула.
  
  " Я мяркую, вы кажаце аб маім попутчике?
  
  "Называйце іх як хочаце, але яны па-ранейшаму лепшыя клуначныя мулы, якіх толькі можна знайсці. Чортавы штукі, здаецца, выпрацоѓваюць уласны кісларод знутры"
  
  "Дарэчы, аб памяшканні, не маглі б мы скарыстацца палаткай?" Спытаѓ Грейсан.
  
  " Вядома, заходзь і выпі чаго-небудзь. Фосс, ты ѓжо праверыѓ запасы?
  
  "Пакуль няма, капітан," адказаѓ Фосс. " Я як раз збіраѓся гэта зрабіць.
  
  
  
  " Тады прыступім. Грейсан, твой шерп можа дапамагчы маім мулам.
  
  "Як пажадаеце", - сказаѓ Грейсан. Затым, павярнуѓшыся да Чатангу, ён вымавіѓ некалькі слоѓ па-тыбецку і назіраѓ, як мужчына адышоѓ да іншых гідам, якія ѓ цяперашні час аглядалі вяроѓкі для лазанія. Ленакс тым часам адкрыѓ цяжкі брызентавы клапан палаткі і ѓпусціѓ Грейсан і Маккея ѓнутр. У цэнтры палаткі стаяѓ складаны стол, завалены картамі і паперамі, якія ѓтрымліваліся на месцы адрэзанай і захавалася лапай чырвонага мядзведзя. "Сядай," сказаѓ Ленакс, паказваючы на тры складаных зэдліка, расстаѓленых вакол стала. Ён узяѓ з кута невялікую торбу і дастаѓ з яе бутэльку брэндзі і барановы рог, поѓны цыгарэт. Знайшоѓшы тры маленькія слоічкі, ён разліѓ напоі і прапанаваѓ двум цыгарэт. "Мне не трываецца пачуць аб прыгодзе Макея, які заблукаѓ у гарах".
  
  Маккей распавёѓ як мага больш з гэтай гісторыі, патлумачыѓшы, як ён выкарыстаѓ песні Гілберта і Саллівана, каб засяродзіцца. Калі ён скончыѓ, Грейсон падрабязна распавёѓ пра тое, як яны з Чатангом зацягнулі які страціѓ свядомасць маладога чалавека ѓ пячору.
  
  "Клянуся Богам, - сказаѓ Ленакс з шчырым смехам, - гэта, верагодна, адзіны раз, калі "Піраты Пензанс" каго-небудзь выратавалі. Я павінен памятаць аб гэтым і ѓважліва сачыць за партытурамі. У юнацтве я ніколі асабліва не захапляѓся тэатрам, тым больш опереттами, хаця, калі-то трохі гуляѓ на горне. Хоць я не думаю, што гэта мае вялікае значэнне. Ён зноѓ напоѓніѓ банкі Грейсан і Маккея і наліѓ сабе трэцюю, затым падняѓ яе ѓ тосце. "Вып'ем за цябе, хлопец, за таго, хто змагаѓся з абмарожаннем разам з Гілберт і крывавым Салливаном".
  
  "Цяпер, калі мы пачулі гісторыю хлопчыка, - сказаѓ Грейсон, " я б вельмі хацеѓ пачуць яе ад вас, сэр Джордж. Я разумею, што вы страцілі чалавека ѓ гарах".
  
  Ленакс залпам дапіѓ каньяк. " Ну, не зусім чалавек, проста адзін з чортавых шэрпаѓ. Але так, я страціѓ яго з-за еці. Цяпер вы можаце сказаць, што еці - гэта не што іншае, як легенда, але Джордж Ленакс паправіць вас, таму што я бачыѓ гэта сваімі ѓласнымі вачыма. Госпадзе, я ніколі не забуду яго крык ... Гук настолькі жудасны, што вы не можаце сабе ѓявіць, што істота з плоці і крыві магло выдаваць яго. Як быццам гэта было зусім не жывёліна, а нейкі вылюдак Пекла. Запэѓніваю цябе, Грейсон, ты ніколі не чуѓ нічога падобнага гэтаму крыку ".
  
  " Наогул-то, магчыма, калі-то і бачыѓ. Гэта апынулася вельмі вялікая ганчак.
  
  "Гэта была не сабака. Гэта быѓ звер. Я бачыѓ нянавісць у яго жоѓтых вачах. Я бачыѓ, што ён зрабіѓ з шерпом. Мяркую, тутэйшы хлопчык сказаѓ вам, што я адаслаѓ яго, калі мінулай ноччу зноѓ пачуѓ гэты гук.
  
  "Ён так і зрабіѓ", - сказаѓ Грейсон, пацягваючы брэндзі. "І гэта быѓ той жа крык?"
  
  "Той жа крык", - адказаѓ Ленакс. "Спадзяюся, вы не збіраецеся пераконваць мяне, што гэта была адна з маіх ездавых сабак, як спрабаваѓ зрабіць Фосс".
  
  "Зусім няма. Я разумею, што інцыдэнт адбыѓся на піку Бэй".
  
  Ленакс кіѓнуѓ і наліѓ сабе яшчэ. " Спускаюся з вяршыні.
  
  " На паѓночнай баку? Я мяркую, вы выбралі паѓночны маршрут?
  
  "Вядома. І так, напад адбылося на паѓночнай баку".
  
  "Адсюль да піка Бі даволі далёка", - разважаѓ Грейсан. "Ці магло істота сапраѓды прарабіць ѓвесь гэты шлях?"
  
  " Чорт вазьмі, калі гэтая пачвара перасьледуе нас, - сказаѓ Маккей, - можа быць, нам варта сабраць рэчы і пераехаць куды-небудзь яшчэ?
  
  "Не, мы застанемся тут, па меншай меры, на некаторы час", - сказаѓ Ленакс. "Мы проста будзем уважліва сачыць. Акрамя таго, паколькі вы былі блізкія да абмаражэнню, вам, верагодна, варта крыху адпачыць перад наступным доѓгім пераходам. Дайце вашым ног магчымасць цалкам аднавіцца. "
  
  "Дзякуй, сэр. Я некаторы час вельмі турбаваѓся, калі мае ногі зусім страцілі адчувальнасць".
  
  "Я ведаю, як гэта бывае", - адказаѓ Ленакс і пачаѓ расшнуроѓвае чаравік. На вачах у двух гасцей ён зняѓ чаравік і цяжкі ваѓнянай шкарпэтку і падняѓ босую левую нагу, каб яны ѓбачылі. Другога пальца, бліжэйшага да вялікага, не было.
  
  "Гэта здарылася пяць гадоѓ таму, калі я быѓ за палярным кругам", - сказаѓ ім Ленакс. "Я злёг з абмарожаннем і нават не ведаѓ пра гэта. Гэта не падобна на тое, што вы звычайна ѓсведамляеце свой высокі палец на назе, таму, калі адчуванне праходзіць, вы нават не заѓважаеце гэтага. Але затым адчуванне ва ѓсёй маёй ступні пачатак праходзіць ". Джордж Ленакс паварушыѓ астатнімі чатырма пальцамі на нагах і змоѓніцку ѓсміхнуѓся. - А цяпер я пакажу табе тое, што рэдка каму паказваѓ. Ён апусціѓ нагу, сунуѓ руку ѓ кішэню пінжака і што-то выцягнуѓ адтуль, паклаѓшы на стол.
  
  " Божа мой, - прамармытаѓ Маккей.
  
  " Талісман на поспех? - Спытаѓ Грейсан.
  
  "Хутчэй напамін", - сказаѓ Ленакс, падымаючы чорны, высушаны чалавечы палец і вывучаючы яго. "Гэта напамін аб тым, што я павінен ведаць свае межы і ніколі не рабіць глупстваѓ, знаходзячыся ѓ гарах". Затым ён узяѓ са стала прэс-пап'е ѓ выглядзе мядзведжай лапы. "Па крайняй меры, мне пашанцавала больш, чым гэтаму хлопцу", - сказаѓ ён, смеючыся. "Я застрэліѓ ѓладальніка гэтага некалькі гадоѓ таму і захаваѓ яго лапу ѓ якасці яшчэ аднаго напамінку".
  
  "Аб чым?" Спытаѓ Грейсан.
  
  "Трымацца трывала і захоѓваць мужнасць".
  
  Раптам зноѓ падняѓся вецер, б'ючы па сценак палаткі, калі Ленакс зноѓ апранаѓ шкарпэтку і чаравік. Чатанг з'явіѓся ѓ дзвярах і жэстам паклікаѓ Грейсан, які ѓстаѓ і некаторы час ціха гутарыѓ з ім, затым вярнуѓся да стала, паколькі Шерп знік так жа хутка, як і з'явіѓся.
  
  "Улічваючы вецер, не будзе занадта цяжка, калі мы застанемся тут на вечар?" Спытаѓ Грейсан. "Чатанг сказаѓ мне, што ѓ намёце шерпа ёсць вольнае месца, і я ѓпэѓнены, што мог бы дзе-небудзь уладкавацца".
  
  "У што бы то ні стала, заставайся тут", - сказаѓ Ленакс. "Мне б не хацелася прагнаць чалавека падчас шторму і ніколі больш яго не ѓбачыць. Магчыма, вы маглі б пераначаваць у намёце Маккея, раз ужо вы цяпер старыя сябры.
  
  "Цудоѓна," сказаѓ Грейсан.
  
  Маккей дапіѓ свой келіх і сказаѓ: "Небарака Чатанг, ва ѓсякім выпадку, здаецца, добра ѓспрыняѓ вестку аб смерці свайго брата".
  
  Ленакс раздушыѓ недакурак цыгарэты. " Яго брат? Вы хочаце сказаць, што ваш шерпа - брат Ниму?
  
  "Баюся, што так", - сказаѓ Грейсан. "Свет цесны, ці не так?"
  
  "Хм. Яны былі блізкія?"
  
  "Яны былі братамі. Паміж братамі заѓсёды існуе сувязь, якімі б адчужаныя яны ні здаваліся навакольным. Прычына, па якой мы апынуліся тут, на гары, заключалася ѓ тым, каб высачыць Ниму і вярнуць яго ѓ вёску.
  
  " Чаму? Што ён зрабіѓ?
  
  "Ён нічога не зрабіѓ", - сказаѓ Грейсан. "Але я баюся, што яго маці памерла. З-за гэтага мы з Чатанг і прыехалі за ім".
  
  "Божа", - сказаѓ Макей. "Я ведаю, якое гэта - страціць аднаго з бацькоѓ. Але страціць маці і брата проста так..."
  
  "Гэта трагедыя", - пагадзіѓся Грейсан.
  
  "Як ты наогул даведаѓся, дзе шукаць Ниму?" Спытаѓ Ленакс.
  
  "О, гэта не было праблемай. Мы ѓжо ведалі, што Ниму далучыѓся да вашай экспедыцыі. Ён сказаѓ пра гэта свайму брату перад ад'ездам. Затым паѓстала пытанне аб тым, каб высветліць ваша месцазнаходжанне на гары. Нягледзячы на тое, што мы былі недалёка, Маккей выпадкова наткнуѓся на пячору, якую мы выкарыстоѓвалі ѓ якасці хованкі ".
  
  Ленакс запаліѓ яшчэ адну цыгарэту і уцягнуѓ у сябе столькі дыму, колькі маглі змясціць яго лёгкія на вялікай вышыні. " Ниму яшчэ што-небудзь расказваѓ свайму брату пра мяне?
  
  "Паняцці не маю", - адказаѓ Грейсан. "Што ён павінен быѓ яму сказаць?"
  
  "О, можа быць, таму, што я плачу за правадыроѓ больш, чым хто-небудзь іншы на гары. Я прапаную пяць рупій у дзень, што ѓдвая больш, чым гэтыя тыбецкія сабакі атрымліваюць ад каго-небудзь яшчэ. Я б не хацеѓ, каб гэта стала агульнавядомым сярод клуначных мулаѓ, таму што тады яны акружылі б мяне, выпрошваючы працу правадыра, незалежна ад іх майстэрства ѓ ѓзыходжанні ".
  
  " Вы, здаецца, невысокага меркавання пра тутэйшых туземцах, сэр Джордж.
  
  "Яны такія, якія яны ёсць", - адказаѓ ён. "У іх ёсць пэѓны аб'ём ведаѓ аб скалалажанні, і ѓ іх ёсць нейкая дзіѓная мутацыя, якая дазваляе ім выжываць пры недахопе кіслароду, але ѓ іх няма ні схільнасці, ні інтэлекту аддаваць загады іншым. Вы не бачыце шерпа, вядучага экспедыцыю, ці не так? Няма, таму што яны не могуць. Яны паслядоѓнікі. Клуначныя мулы. Але я дам вам вось што: калі я змагу знайсці прыдатнага чалавека, які падтрымае мяне, Джордж Ленакс ѓвойдзе ѓ гісторыю як першы чалавек, які падняѓся на вяршыню Эверэста ".
  
  Вецер узмацняѓся, і Ленакс ѓстаѓ. " Я лепш прасачу, каб сабак змясцілі ѓ належны вальер, - сказаѓ ён. " Я спадзяюся, што мой лагер апынецца для вас зручным, Грейсан. Гэта не Букінгемскі палац, але гэта лепш, чым замерзнуць да смерці.
  
  "Я ѓпэѓнены, што гэтага будзе больш чым дастаткова".
  
  "Мне трэба працаваць", - сказаѓ Ленакс. "Калі хочаш, можаш застацца тут на некаторы час, але пакінь крыху брэндзі. О, і тут ёсць яшчэ адно правіла, і яно заключаецца ѓ тым, што гэта мой лагер і мая экспедыцыя, а ѓ маіх экспедыцыях шерпа не заходзяць у палаткі мужчын. Я буду ѓдзячны вам за тое, што вы прытрымліваецеся гэтага, Грейсан.
  
  "Я буду памятаць".
  
  "Добра," сказаѓ сэр Джордж Ленакс і, нацягнуѓшы на галаву падбіты мехам капюшон, выслізнуѓ за дзвярную створку.
  
  "Толькі уяві, Эверэст!" Казаѓ Маккей. "Я б хацеѓ быць на гэтай вечарыне".
  
  
  
  "Я думаю, што вельмі малаверагодна, што які-небудзь чалавек падымаецца на вяршыню найвышэйшага піка свету, "сказаѓ Грейсон, - па меншай меры, не пры маім жыцці".
  
  "О, я б паставіѓ свае грошы на тое, што капітан зробіць гэта. Яны сказалі, што пік Гуанмин таксама нельга скарыць, але ён зрабіѓ гэта, толькі ѓ мінулым годзе. Каралева была настолькі ѓражаная, што прысвяціла яго за гэта ѓ рыцары.
  
  "Але Гуанмин - гэта не Эверэст. Акрамя таго, ёсць горныя багі, з якімі трэба змагацца. Адважуся выказаць здагадку, што яны не хацелі б, каб іх турбавалі".
  
  "Цяпер ты здзекуешся нада мной, таму што я ѓсяго толькі пачатковец альпініст," Маккей заявіѓ, " але мяне нялёгка напалохаць. І я не веру ѓ мясцовыя забабоны".
  
  "Мой дарагі юны сябар, перафразуючы драматурга, яшчэ больш праніклівага, чым Гілберт і Саліван, скажу, што на небе і зямлі ёсць больш рэчаѓ, чым можа прысніцца ѓ вашай філасофіі".
  
  "Што ж, на дадзены момант я буду прытрымлівацца сваёй філасофіі".
  
  "Як пажадаеце", - сказаѓ Грейсон, устаючы з-за стала. "Раз ужо мы тут, давайце паглядзім, ці можам мы як-небудзь дапамагчы ѓ лагеры".
  
  На працягу дня яны ѓдваіх дапамагалі рыхтаваць лагер да магчымага чарговага моцнага шторму, і некалькі разоѓ Маккей бачыѓ, як Грейсон проскальзывал туды, дзе знаходзіѓся Чатанг, і заводзіѓ з ім кароткія гутаркі. Незадоѓга да вячэрняй трапезы Грейсон пагаварыѓ з усімі трыма шерпами. Маккей тады нічога не сказаѓ, але пазней, у іх палатцы, пасля заходу сонца, адцягнуѓшыся ад алоѓкам у сваім дзённіку, ён закрануѓ гэтую тэму ѓ размове з Грейсаном. "Ты ж нічога не плануеш, ці не так?" - спытаѓ ён.
  
  Унутраная частка палаткі была асветлена толькі чырвоным агеньчыкам цыгарэты Грейсан. " Што вы маеце на ѓвазе? - спытаѓ я.
  
  "Ты правёѓ большую частку дня, размаѓляючы з шерпами. Я не адзіны, хто заѓважыѓ. Я бачыѓ, як капітан назіраѓ за табой, як драпежная птушка. Ты ж не плануеш ... Я не ведаю ... Падбухторванне да бунту або што-то ѓ гэтым родзе, ці не так?
  
  "Шерпа не рэвалюцыянеры па натуры, мой сябар. Нават калі б я захацеѓ, сумняваюся, што змог бы справакаваць нешта гэтак драматычнае".
  
  "Тады што ты робіш?"
  
  " Я проста папрасіѓ іх паназіраць.
  
  " Прыглядаць за чым?
  
  " З-за паѓторнага з'яѓлення еці, вядома.
  
  "Спадзяюся, што мне ніколі не прыйдзецца сутыкнуцца з чым-то падобным", - заявіѓ Макей. "Чуць гэта было дастаткова дрэнна".
  
  
  
  Грейсон раптам сеѓ на сваёй койцы. " Раз ужо вы загаварылі пра гэта, як бы вы апісалі гук, які чулі мінулай ноччу, перад тым як выйсці ѓ шторм? - спытаѓ я.
  
  "Гэта было менавіта так, як апісаѓ капітан: жудасна, амаль неземно".
  
  "Гэта было што-то накшталт гэтага?" Заціснуѓшы рот рукой, Грейсон пачаѓ выдаваць пранізлівы крык, які рэхам разнёсся па палатцы, прымусіѓшы Маккея ускочыць са сваёй койкі, як быццам яго ѓдарыла токам. "Вось менавіта! Вось менавіта! Ты таксама гэта чуѓ!"
  
  "Я чуѓ гэта, усё дакладна, але гэта не еці. Я імітаваѓ снежнага барса. Пры пэѓных абставінах іх выццё сапраѓды можа гучаць неземно".
  
  "Значыць, мы чулі не што іншае, як снежнага барса?"
  
  "Няма прычын здавацца расчараваным, Маккей. Снежны барс па-ранейшаму ѓяѓляе сур'ёзную пагрозу".
  
  " Справа не ѓ гэтым, проста...
  
  Яго словы былі раптоѓна перапыненыя лямантам, донесшимся аднекуль звонку. Маккей пачаѓ што-то казаць, але Грейсон прымусіѓ яго замаѓчаць. Гук пачуѓся зноѓ, страшэнны, жаласны выццё звера дзе-то недалека ад лагера. Затым ноч разарваѓ іншы гук: калектыѓныя панічныя крыкі паѓтузіна мужчын. За гэтым рушыѓ услед крык.
  
  Грейсон і Маккей неадкладна ѓскочылі, надзелі курткі і чаравікі і выбеглі на вуліцу. Фосс быѓ ужо там, запальваючы факел, хоць было занадта холадна, каб разводзіць агонь. Затым з'явіѓся Джордж Ленакс з крыкам: "Што здарылася?"
  
  "Мы пакуль не ведаем", - сказаѓ Фосс.
  
  "Праверце палатку шэрпаѓ", - крыкнуѓ Грейсон, і мужчыны пабеглі туды, але толькі для таго, каб выявіць вялікую няроѓную дзірку ѓ брызентавай сцяне.
  
  "Вось гэта ды!"
  
  "Зірніце на гэта, капітан!" Фосс апусціѓ факел на снег, выявіѓшы крывавы след. Ідучы па ім, яны хутка натыкнуліся на аднаго з шэрпаѓ, які ляжыць тварам уніз ѓ снезе. "Не чапайце яго, ён можа быць яшчэ жывы!" Сказаѓ Ленакс, апускаючыся на калені, каб агледзець распростертое цела. Аднак праз некалькі імгненняѓ ён паглядзеѓ на астатніх і паківаѓ галавой. Затым ён перавярнуѓ цела. Выгляд асобы шерпа, здавалася, патрос Джорджа Ленакса. "Божа літасцівы, гэта Энг!"
  
  "Так, і паглядзі на яго", - сказаѓ Фосс, зморшчыѓся.
  
  
  
  Твар Шерпа было парэзана, як быццам кіпцюрамі вялізнага жывёльнага.
  
  "Хто-небудзь яшчэ прапаѓ?" Спытаѓ Грейсан.
  
  Фосс хутка агледзеѓ групу і сказаѓ: "Тут два іншых шерпа".
  
  "Але я нідзе не бачу Чатанга", - сказаѓ Макей.
  
  "Можа быць, гэтая праклятая штука зачапіла і яго таксама", - выказаѓ меркаванне Фосс.
  
  "Тут ёсць яшчэ паходні?" Спытаѓ Грейсан.
  
  "Так, вунь там". Фосс падвёѓ астатніх да скрыні з харчамі, выцягнуѓ і запаліѓ яшчэ два паходні.
  
  " Значыць, мы павінны шукаць Чатанга? - Спытаѓ Маккей.
  
  "Так, але таксама шукайце сляды", - сказаѓ Грейсан.
  
  " Якога роду сляды? - спытаѓ я.
  
  " Усё, што зможаце знайсці. Маккей, Фосс, праверце вунь там. Я пагляджу ѓ гэтым кірунку.
  
  Яны ѓтраіх адправіліся ѓ розныя бакі ад лагера, іх пакідалі паходні светлавыя адтуліны ѓ цёмнай халоднай ночы. Ленакс тым часам інструктаваѓ двух пакінутых шэрпаѓ выцягнуць цела Энга з лагера. Але яны адмовіліся дакранацца да яго, што раззлавала кіраѓніка экспедыцыі.
  
  "Энг не прычыніць табе шкоды!" Раѓнуѓ Ленакс. "Прыбяры яго адсюль да чортавай маці, інакш гэтая пачвара вернецца ѓ лагер, каб забраць яго, а можа быць, і цябе таксама!" Яны па-ранейшаму адмаѓляліся дакранацца да яго. "Я ведаю, што вы, сабакі, дастаткова добра гаворыце па-ангельску каралевы, каб разумець, аб чым я кажу, так што з вамі не так? Рухайцеся! Варушыся цяпер жа, ці я ..." Ленакс падняѓ руку, каб ударыць бліжэйшага, але ѓ гэты момант Грейсон з'явіѓся ѓ яго за спіной і схапіѓ яго за руку, утрымліваючы яе. Ленакс зароѓ: "Якога чорта ты робіш? Адпусці мяне!"
  
  "ђдар па ім не прынясе карысці", - сказаѓ Грейсан.
  
  "Я не дазволю, каб мой аѓтарытэт аспрэчваецца ѓ гэтай экспедыцыі, ні імі, ні вамі!"
  
  "Прычына, па якой яны не падпарадкоѓваюцца вам, заключаецца ѓ тым, што яны хочуць вымавіць мані над целам, перш чым перамясціць яго".
  
  "Што-што?"
  
  Грейсон адпусціѓ руку Ленакса. "Малітва".
  
  "Малітва," паѓтарыѓ Ленакс, " як быццам у іх ёсць душа? Ha! Гэта двухногія які, не больш таго.
  
  " Калі вы хочаце, каб цела перавезлі, баюся, вам прыйдзецца дазволіць ім паступіць па-свойму.
  
  
  
  Пераводзячы халодны погляд з Грейсан на гідаѓ і назад, Ленакс выплюнуѓ: "Тады паспяшайся з гэтым".
  
  Двое шэрпаѓ кіѓнулі Грейсону і пачалі што-то напяваць над парэшткамі свайго сябра.
  
  "А што з гэтым тваім кулі?" Ленакс спытаѓ Грейсан. "Яго ѓжо знайшлі?"
  
  " Пакуль няма, хоць я ѓпэѓнены, што мы ѓбачым яго зноѓ.
  
  " Не, калі снегавік дабярэцца да яго першым.
  
  "Я лічу, што спрабаваць стварыць снегавіка было б па-дурному".
  
  "Што, чорт вазьмі, гэта павінна азначаць?"
  
  У гэты момант падбег Маккей, цяжка дыхаючы і высока трымаючы свой палаючы факел. "Ніякіх слядоѓ," выдыхнуѓ ён.
  
  "Ніколі не бегай на такой вышыні, хлопец", - сказаѓ Ленакс. "Няѓжо ты нічому не навучыѓся?"
  
  Фосс з'явіѓся імгненнем пазней з тым жа дакладам. Нідзе вакол лагера не было выяѓлена свежых слядоѓ, акрамя тых, што пакінулі альпіністы.
  
  "Гэта вельмі цікава", - сказаѓ Грейсон, падносячы рукі ѓ пальчатках да рота.
  
  "І наогул, да чаго ѓвесь гэты смецце з адбіткамі пальцаѓ?" Спытаѓ Ленакс.
  
  " Мы ѓсе чулі крык еці, ці не так? І мы бачылі, як яго прысутнасць падзейнічала на беднага Энга?
  
  "Мы рабілі і маем", - сказаѓ Ленакс. "Да чаго ты клонишь?"
  
  "Тады як дзіѓна, што тут няма слядоѓ", - сказаѓ Грейсан. "Павінна быць ланцужок даволі значных слядоѓ, якая ідзе з нейкага напрамкі ѓ лагер, і ѓсё ж, падобна, іх няма. Сапраѓды гэтак жа няма слядоѓ, якія пакідаюць лагер. Вядома, ён не заляталі, не забіваѓ сваю ахвяру, а затым зноѓ ляцеѓ."
  
  "Божа, ён мае рацыю!" Маккей усклікнуѓ.
  
  "Дык гэта значыць..." пачаѓ Фосс.
  
  "Гэта азначае, што забойца Энга ніколі не прыязджаѓ у лагер і ніколі не пакідаѓ яго. Ён ёсць і заѓсёды быѓ тут".
  
  У дрыготкім святле паходняѓ мужчыны пераводзілі позірк з аднаго на іншага.
  
  "Ты спрабуеш сказаць, што еці наогул не існуе?" Спытаѓ Ленакс. "Што адзін з нас забіѓ Энга?"
  
  "Гэта здаецца найбольш верагодным высновай", - адказаѓ Грейсан.
  
  "Лухта сабачая!" Ленакс закрычаѓ. "Я бачыѓ гэтую штуку, чувак! Мы ѓсе гэта чулі! Чаго ты яшчэ хочаш?"
  
  Выраз твару Фосса было як у чалавека, які спрабуе вырашыць галаваломку ѓ розуме. "Мы ѓсё яшчэ не знайшлі шерпа, якога вы прывялі з сабой, Грейсон", - сказаѓ ён. " Можа быць, ён забіѓ Энга, а потым збег.
  
  "Тады яму таксама прыйшлося б бегчы, паколькі няма ніякіх слядоѓ, якія вядуць прэч ад лагера", - сказаѓ Грейсан.
  
  "Цьфу!" - выплюнуѓ Ленакс. "Я ѓзяѓ столькі, колькі збіраѓся. У мяне памёр яшчэ адзін правадыр, а ты турбуешся аб слядах. Грейсан, я гатовы спісаць вашыя недарэчныя сцвярджэнні на прыдуркаватасць, выкліканае недахопам кіслароду ѓ мозгу, і пакінуць усё як ёсць. Як толькі ѓзыдзе сонца, я ѓпэѓнены, вы зможаце знайсці ѓсе сляды, якія вам спадабаюцца. Але калі вы хочаце працягваць шукаць іх у цемры, узброіѓшыся толькі паходнямі, ідзіце прама наперад. Я збіраюся пайсці ѓ сваю палатку. Спакойнай ночы."
  
  "Прыемных сноѓ, сэр Джордж," сказаѓ Грейсон, калі мужчына накіраваѓся да сваёй палаткі. "О, дарэчы, я б не занадта турбаваѓся з нагоды знікнення Чатанга, я ѓпэѓнены, што ён аб'явіцца. Хутчэй за ѓсё, ён аплаквае смерць свайго брата ѓ адзіноце. Аказваецца, яны з Ниму былі даволі блізкія. На самай справе, ён сказаѓ мне, што Ниму часта давяраѓ яму і расказваѓ усё аб розных экспедыцыях, якімі ён кіраваѓ, уключаючы вашу апошнюю."
  
  Ленакс спыніѓся і павярнуѓся. " Ён паведаміѓ якія-небудзь падрабязнасці?
  
  " Так, некаторыя з іх маюць дачыненне да справы, але гэта ні да чаго. Я згадваю пра гэта толькі для таго, каб прадэманстраваць, наколькі блізкія былі браты. Вы пыталіся мяне аб гэтым раней, калі памятаеце.
  
  "Я памятаю". Затым Ленакс зноѓ павярнуѓся і паплёѓся да сваёй палаткі.
  
  Як толькі Ленакс апынуѓся ѓнутры палаткі, Маккей сказаѓ: "Ты бачыѓ выраз асобы капітана, калі ён убачыѓ, што гэта Энг? Я думаѓ, ён быѓ узрушаны смерцю Ниму, але гэта падзея сапраѓды ѓзрушыла яго ".
  
  "Ага," сказаѓ Фосс, на твары якога адбілася неспакой. " Нам таксама пара класціся.
  
  "Я згодны", - сказаѓ Грейсан. Затым незвычайна гучным голасам ён дадаѓ: "Я прапаную вам дваім сёння пераначаваць у адной палатцы. Фосс, чаму б табе не перабрацца ѓ палатку, якую я дзяліѓ з Маккеем. Я вазьму гэтую."
  
  Фосс збіраѓся запярэчыць, але Грейсон ѓжо тушыѓ свой факел звонку палаткі, аб якой ішла гаворка. Падняѓшы полаг, ён знік ѓнутры.
  
  "Гэта дзіѓная качка, якую ты прывёз з сабой", - сказаѓ Фосс маладому чалавеку. "Дарэчы, хто ён такі?"
  
  
  
  "Я не ведаю, ці павінен я казаць вам гэта," сказаѓ Маккей, " але вы чулі пра Сигерсоне, праѓда?"
  
  " Сигерсон? Ты хочаш сказаць, што ён Сигерсон?
  
  "Па нейкай прычыне ён не хоча, каб людзі ведалі. Божа, у мяне гараць лёгкія. Мне трэба, каб патрапіць унутр ".
  
  Калі Маккей і Фосс адышлі ѓ сваю палатку на вечар, праваднікі-шерпа скончылі выносіць цела Энга за край лагера, досыць далёка, каб, калі б жывёла - ці стварэньне - вярнулася за ім, яно не рызыкнула б пранікнуць у раён палаткі. Затым яны вярнуліся ѓ сваю палатку.
  
  Праз гадзіну ѓсё пагрузілася ѓ цемру і цішыню, адзінымі гукамі былі бесперапынны выццё ветру і час ад часу дзяѓканне адной з ездавых сабак, якія ціснуліся адзін да аднаго ад холаду ѓ будане. Адзіны святло зыходзіѓ ад месяца, якая кідала халодныя блакітныя прамяні на заснежанае горнае плато. Ніхто не бачыѓ, як цень прайшла па лагеры. Ніхто нічога не чуѓ, нават павольнага трэска брызента палаткі.
  
  Ён прайшоѓ скрозь адкрытую сценку палаткі і вобмацкам дабраѓся да ложка ѓнутры. Затым ён пачаѓ наносіць ѓдары па постаці на ложку, наносячы ѓдары зноѓ і зноѓ.
  
  Гэта быѓ крык, які разбудзіѓ Фосса і Маккея, жудасны енк, падобны на крык баншы, які, здавалася, існаваѓ толькі для таго, каб абвяшчаць аб смерці. Ускочыѓшы, яны ѓдваіх нацягнулі курткі і чаравікі і выбеглі з палаткі. Ленакс і праваднікі-шерпа былі ѓжо там. "Вы чулі гэта?" Ленакс закрычаѓ.
  
  "Так", - адказаѓ Фосс. Затым: "Дзе Грейсон?"
  
  "Божа, ты ж не думаеш, што гэта закранула яго, ці не так?"
  
  І тут, нібы ѓ адказ, крык пачуѓся зноѓ, напалохаѓшы Ленакса настолькі, што ён ледзь не страціѓ раѓнавагу і не ѓпаѓ. " Што, дзеля ѓсяго Святога- - закрычаѓ ён.
  
  "Гэта данеслася адтуль", - сказаѓ Фосс.
  
  "Гэта даносіцца з вашай палаткі, капітан!" - сказаѓ Макей.
  
  Пакуль яны ѓтрох назіралі, з палаткі прабіѓся цьмяны святло, і яны змаглі разглядзець сілуэты двух фігур ѓнутры. Маккей і Фосс накіраваліся да яго, але Ленакс сказаѓ: "Не, хлопцы, не хадзіце туды. Не трэба!"
  
  Полаг палаткі адкрыѓся, і Грейсон выйшаѓ адтуль з запаленай свечкай у руцэ.
  
  " Няма! Ленакс закрычаѓ. " Як ты мог...
  
  
  
  "Заходзьце, пакуль не змерзлі, джэнтльмены," сказаѓ Грейсан.
  
  "Хто там з табой?" Паклікаѓ Фосс.
  
  "Толькі мой сябар Рампоче Чатанг". У праёме палаткі з'явіѓся раней адсутнічаѓ шерпа.
  
  "Рампоче?" Перапытаѓ Фосс. "Хіба гэта не тытул для ламы?"
  
  "Для Вярхоѓнага ламы", - адказаѓ Грейсан.
  
  "Вось гэта так".
  
  Фосс і Маккей ѓвайшлі ѓ палатку, але сэр Джордж Ленакс застаѓся на месцы.
  
  " Сэр Джордж, тут таксама патрабуецца ваша прысутнасць, калі вы не пярэчыце.
  
  "Я, чорт вазьмі, пярэчу", - заявіѓ даследчык. "Прыбярыце гэтую чортаву сабаку-шерпа з маёй палаткі!"
  
  Грейсон ѓздыхнуѓ. "Я спадзяваѓся, што ѓ гэтым не будзе неабходнасці. Сангва, Пассанг..." У адно імгненне двое шэрпаѓ з экспедыцыі схапілі Ленакса за рукі і, моцна трымаючы, ѓпіхнулі ѓ перапоѓненую палатку. "Адпусціце мяне, вы, горныя нігер!" - закрычаѓ ён, але не змог вызваліцца ад іх.
  
  "Што, чорт вазьмі, тут адбываецца, Сигерсон?" запатрабаваѓ адказу Фосс.
  
  " Сигерсон? - Паѓтарыѓ Ленакс, злосна гледзячы на мужчыну.
  
  "Я бачу, Маккей раскрыѓ гэты канкрэтны сакрэт", - сказаѓ Грейсан. "Цяпер гэта не мае значэння: тое, што адбываецца, мой дарагі Фосс, з'яѓляецца самым свядомым забойствам - у прыватнасці, забойствам Энга і Ниму, дасканалым рукой сэра Джорджа Ленакса".
  
  "Вось гэта ды!"
  
  Ленакс слаба ѓсміхнуѓся. "Ты вар'ят", - сказаѓ ён.
  
  "Няма ніякіх сумневаѓ у тым, што вы забілі іх, сэр Джордж", - сказаѓ Грейсан. "І не спрабуйце вырвацца. Пассанг і Сангва цяпер падпарадкоѓваюцца Римпоче Чатангу, а не вам".
  
  "Гэта па-чартоѓску сур'ёзнае абвінавачванне, чувак", - сказаѓ Фосс. "Я не думаю, што ѓ цябе ёсць якія-небудзь доказы, ці не так?"
  
  " Мяркую, ѓ кішэні паліто Ленакса вы знойдзеце адарваную мядзведжую лапу.
  
  " Прэс-пап'е капітана? - Спытаѓ Маккей.
  
  Ленакс распачаѓ яшчэ адну спробу вызваліцца ад шэрпаѓ, але гэта было немагчыма. Ён вылаяѓся і плюнуѓ, калі Фосс падышоѓ да яго і сунуѓ рукі ѓ кішэні яго паліто, выцягваючы муштук з барановага рога і, у рэшце рэшт, мядзведжую лапу. "Будзь я пракляты," прамармытаѓ Фосс.
  
  
  
  Узяѓшы ѓ яго лапу, Грейсон паднёс да яе свечку і агледзеѓ кіпцюры. "Бачыш? Усё яшчэ відаць трохі крыві Энга".
  
  " Значыць, гэтай лапай забілі Энга? - Спытаѓ Фосс.
  
  "О, я сумняваюся ѓ гэтым. Калі б цела Энга было старанна агледжана, я ѓпэѓнены, што выявілася б нажавое раненне. Але няма ніякіх сумненняѓ у тым, што гэтая лапа выкарыстоѓвалася для імітацыі нападу дзікага звера, якога, як спадзяваѓся сэр Джордж, прымуць за еці. Я ніколькі не сумняваюся, што кіпцюры ідэальна падыдуць да парэзах на яго твары.
  
  "Божа усемагутны," прамармытаѓ Фосс. " Вы што, нейкі дэтэктыѓ, містэр Грейсон, або Сигерсон, ці як там вас завуць?
  
  Погляд Грейсан па-ранейшаму быѓ прыкаваны да напружанай постаці сэра Джорджа Ленакса. "Яшчэ два тыдні таму я быѓ не больш чым падарожнікам ѓ гэтай краіне, як і вы, атрымліваючы асалоду ад гасціннасцю манастыра Ронгбук, як я рабіѓ гэта некалькі разоѓ раней. З дапамогай Ламы я амаль перамог сваю жахлівую нецярпімасць да нудзе, а таксама некалькі іншых асабістых праблем ... Але ѓ цяперашні час гэта неістотна. Праз некаторы час ціхамірнасць гэтага месца была парушаная весткай аб тым, што Лхаму, маці Ниму і Чатанг, раптоѓна памерла. сям'я, ведаючы, што Ниму паехаѓ у экспедыцыю, хацела паведаміць яму аб смерці і, калі магчыма, вярнуць яго ѓ вёску. Сам Чатанг вырашыѓ паехаць, паколькі да атрымання статусу римпоче Ён шмат падарожнічаѓ па горах і даволі добра ведаѓ мясцовасць. Аднак ён папрасіѓ мяне суправаджаць яго, мяркуючы, што я, будучы суайчыннікам-еѓрапейцам, даб'юся большага поспеху, пераканаѓшы сэра Джорджа дазволіць Ниму пакінуць экспедыцыю. У той час я думаѓ, што ѓ гэтым няма неабходнасці, улічваючы становішча Римпоче Чатанга. Аднак, асабіста пераканаѓшыся ѓ крайнім фанабэрства і маніі перавагі гэтага чалавека, я цяпер разумею яго неспакой ".
  
  " Пайшоѓ ты да д'ябла! Ленакс плюнуѓ, усё яшчэ утрымоѓваны шерпами.
  
  "Чаго я не разумею, так гэта чаму?" Сказаѓ Маккей. "Навошта каму-то накшталт капітана стрымана забіваць гэтых шэрпаѓ?"
  
  "Каб захаваць сваю таямніцу," адказаѓ Грейсон, кладучы лапу і свечку на стол. " Ці бачыце, джэнтльмены, знакаміты сэр Джордж Ленакс не толькі забойца, але і махляр і ашуканец. Ён зрабіѓ паѓзу, каб даць гэтаму осмыслиться, затым загаварыѓ зноѓ: "Яго леташняя экспедыцыя на пік Гуанмин прынесла яму рыцарскае званне, ці не так? Гэта таксама стварыла яму рэпутацыю выбітнага брытанскага альпініста сучаснасці і, без сумневу, дапамагло забяспечыць фінансаванне не толькі гэтай экспедыцыі, але і будучых. Як было б сумна, калі б свет даведаѓся, што гэта заснавана на хлусні - нага Джорджа Ленакса ніколі не ступала на пік Гуанмин. Ён ніколі не падыходзіѓ блізка ".
  
  "Хлус!" Ленакс закрычаѓ.
  
  "Адкуль ты ведаеш?" Спытаѓ Фосс.
  
  "Менавіта таго, чаго баяѓся Ленакс, я і ведаѓ: Ниму, які суправаджаѓ Ленакса падчас узыходжання і які на самай справе сапраѓды дасягнуѓ вяршыні, распавёѓ праѓду аб сітуацыі свайму брату Римпоче Чатангу, які, у сваю чаргу, распавёѓ мне. Сэр Джордж сапраѓды саслабеѓ і стаѓ недзеяздольным з-за вышыні і быѓ вымушаны спыніць ѓзыходжанне, у той час як Ниму, працягваючы ісці наперад, дасягнуѓ вяршыні. Для чалавека, гэтак перакананага ва ѓласнай перавазе, як сэр Джордж Ленакс, той факт, што мясцовы жыхар дасягнуѓ вяршыні, выканаѓшы тое, што ён сам апынуѓся няздольным зрабіць, быѓ невыносны. Таму ён выцягнуѓ з Ниму усю інфармацыю пра ѓзыходжанні, нават распытаѓ яго аб выглядзе, які адкрываецца з вяршыні, і пачаѓ распаѓсюджваць хлусня аб тым, што ён на самай справе пакарыѓ гару. Ён атрымаѓ рыцарскае званне і незаслужаную рэпутацыю, і ніхто не стаѓ мудрэй - ніхто, акрамя, вядома, Ниму. Усё гэта я ведаѓ яшчэ да таго, як мая нага ступіла ѓ гэты лагер, але ѓ той час гэта не мела асаблівага адносіны да прычыне майго знаходжання тут, якая заключалася ѓ тым, каб знайсці Ниму і вярнуць яго ѓ вёску. Маральныя хібы сэра Джорджа мяне не хвалявалі.
  
  Ленакс перастаѓ супраціѓляцца і цяпер вар'яцка ѓтаропіѓся на Грейсан, яго твар сапраѓды было мокрым ад поту, нягледзячы на рэзкую тэмпературу.
  
  "Аднак усё змянілася, калі я даведаѓся аб смерці Ниму і звязаных з ёй абставінах", - працягнуѓ Грейсан. "Я задаваѓ сэру Джорджу пытанні аб маршруце, якім ён дабіраѓся да піка Бі, і яго адказы толькі пацвердзілі падазрэнні, якія зараджаліся ѓ маёй свядомасці".
  
  "Я памятаю гэта", - сказаѓ Макей. "Вы спыталі, абраѓ ён паѓночны маршрут, і ён сказаѓ "так"".
  
  " Цалкам дакладна. Гэта, аднак, даказала мне, што ён наогул ніколі не быѓ на піку Бэй, таму што да яго няма паѓночнага шляху. З гэтага кірунку ён зусім недаступны. Я сам узлез на вяршыню, таму правяраѓ яго на веданне горы, і ён з трэскам праваліѓся. Аднак на гэты раз яго хлусня была выкліканая не жаданнем захаваць сваю рэпутацыю, а хутчэй жаданнем прыкрыць сваю сапраѓдную дзейнасць. Бачыце, спачатку сэр Джордж лічыѓ, што яму няма чаго баяцца Ниму, адзінага чалавека на зямлі, які мог абвергнуць яго заяву. Але пасля атрымання рыцарскага звання і спадарожнай яму благі славы ён зразумеѓ, што стаѓкі ѓ гульні значна ѓзраслі. Калі веды, якія насіѓ Ниму, калі-небудзь выйдуць вонкі, гэта пазбавіць яго рыцарскага звання і знішчыць яго. Таму ён павінен быѓ пазбавіцца ад Ниму. Сэр Джордж адмыслова адшукаѓ яго для гэтай экспедыцыі, усё гэта час замышляя яго смерць. Ён узяѓ Ниму з сабой на меркаванае узыходжанне на пік Бэй, спаслаѓшыся на тое, што ісці туды было занадта небяспечна для ѓсёй групы. Ён адышоѓ досыць далёка, каб яго не заѓважылі, забіѓ Ниму, схаваѓ цела, затым вярнуѓся ѓ лагер з гісторыяй аб тым, што выжыѓ пры сустрэчы з еці. І на гэтым, як ён думаѓ, усё скончылася. Але потым ён даведаѓся, што ѓ Ниму ёсць брат, і пачаѓ асцерагацца - як аказалася, справядліва, - што Ниму даверыѓ свайму брату таямніцу экспедыцыі ѓ Гуанмин.
  
  " Тады навошта забіваць Анга? Перабіѓ яго Фосс. " Чаму б не забіць ламу?
  
  Твар Грейсан пацямнела. "Гэта была трагічная памылка. У спешцы - паколькі ѓ яго было ѓсяго некалькі імгненняѓ, каб здзейсніць сваю атаку, - ён забіѓ не таго чалавека. Гэта трагедыя, у якой я павінен панесці долю віны, і я нясу яе ѓ значнай ступені. Я папярэдзіѓ Римпоче Чатанга аб сваіх падазронах і падрыхтаваѓ яго да таго, што можа адбыцца, але я належным чынам не праінфармаваѓ гідаѓ экспедыцыі. Калі б я гэта зрабіѓ, Энг мог бы быць сёння жывы. Аднак, калі Ленакс ѓсвядоміѓ сваю памылку, ён прыйшоѓ у моцнае хваляванне, як вы, Маккей, згадалі ѓ той час. Я загадаѓ Чатангу схавацца, і яму ѓдалося адасобіцца з ездавымі сабакамі. Цалкам усвядоміѓшы, наколькі небяспечны сэр Джордж Ленакс, я зразумеѓ, што павінен быць тым, хто спыніць яго, перш чым загіне яшчэ адзін нявінны чалавек - і, чуеш мяне, Ленакс, я сказаѓ, чалавек, не як, не сабака, не мул. Я намякнуѓ сэру Джорджу, што мне таксама вядомая таямніца, дзеля абароны якой ён быѓ гатовы забіць. Вы памятаеце, раней гэтым вечарам я спецыяльна прапанаваѓ вам дваім падзяліць палатку, у той час як я вазьму адну з сваіх? Я зрабіѓ гэта досыць гучна, каб сэр Джордж таксама мог мяне пачуць. Гэта быѓ мой спосаб паведаміць яму, дзе я буду спаць, каб ён мог прыйсці і напасці на мяне, калі б яму было так хочацца, як я яму і меркаваѓ. І ён сапраѓды напаѓ на мяне - па крайняй меры, так ён думаѓ.
  
  Маккей паківаѓ галавой. " Ці ён так думаѓ?
  
  "Калі вы агледзіце палатку, якую я выбраѓ, то выявіце, што адна сцяна прарэзаная, а на ложку ляжыць скрутак коѓдраѓ і шкур, разарваных ѓ шматкі. Я разьмясьціѓ гэтыя коѓдры такім чынам, каб атрымлівалася дакладнае малюнак спячага чалавека ѓ цемры. Думаючы, што гэта я, моцна спячы, сэр Джордж атакаваѓ іх мядзведжай лапай, а затым выбег назад, перш чым у яго быѓ шанец усвядоміць падман. Я мяркую, што яго шакаваная рэакцыя, калі ён убачыѓ, як я выходжу з яго палаткі, цэлая, і некалькі імгненняѓ праз, казала сама за сябе ".
  
  "А што наконт таго крыку, які мы чулі?" Спытаѓ Фосс.
  
  "Дай мне гэты барановы рог," сказаѓ Грейсан. "Вядома, я не такі дасведчаны гарніст, якім сцвярджае сэр Джордж, аднак ..." Грейсон паднёс да вуснаѓ ражок і выдзьмуѓ пераканаѓчую імітацыю крыку, які мужчыны чулі раней той ноччу.
  
  Цяпер Маккей выглядаѓ збянтэжаным. "Але што наконт таго апошняга крыку, які мы пачулі?" ён запратэставаѓ. "У той раз з намі быѓ капітан, і я ніколі не бачыѓ, каб ён даставаѓ рог і трубіѓ у яго. Так як жа ты гэта растлумачыш?"
  
  Грейсон злёгку ѓсміхнуѓся і працягнуѓ свечку і ражок Маккею. "На самай справе, мой хлопчык, якая ѓ цябе кароткая памяць. Хіба ты не памятаеш наш размова аб снежным барсе?" Затым ён склаѓ далоні рупарам каля рота, выдаѓшы высокі, пранізлівы крык, дзіѓна падобны на гук барановага рога. "Гэта самае блізкае, што я мог прыдумаць, але яно паслужыла мэты".
  
  "Так, гэта было дастаткова блізка, каб падмануць мяне", - прызнаѓ Фосс. "І што цяпер будзе з капітанам?"
  
  "Гэта залежыць не ад мяне", - сказаѓ Грейсан. Затым ён павярнуѓся да Чатангу і пачаѓ гаварыць па-тыбецку, пасля чаго апусціѓся на ложак.
  
  Гледзячы на римпоче, сэр Джордж Ленакс зарагатаѓ. "Пасля таго колькасці мячоѓ, якое мне толькі што давялося вынесці, вы цяпер збіраецеся перадаць мяне Шерпу?" - сказаѓ ён. "Вы маглі б з такім жа поспехам адпусціць мяне прама цяпер, таму што гэтыя сабакі нічога мне не зробяць. Гэта супраць іх прыроды".
  
  Чатанг узмахнуѓ рукамі, і двое шэрпаѓ, якія трымалі Ленакса, расціснулі хватку. Горац патрос рукамі, затым абтрос рукавы паліто, як быццам спрабуючы выдаліць усе з іх непрыемнае пляма. Выпрастаѓшыся ва ѓвесь свой немалы рост, ён змераѓ Грейсан спапяляючым позіркам. "Ты нічога не можаш мне зрабіць", - сказаѓ ён ледзяным тонам. "Ніхто нічога не можа мне зрабіць. І ты нічога не зможаш даказаць. Ты мог бы выкрасці лапу гэтага мядзведзя і падрапаць яе сам, Грейсон, а потым папрасіць адну з гэтых сабак падсунуць яе мне ѓ кішэню, калі яны заганялі мяне сюды. Ты або твой сябар, Крывавы Вярхоѓны Лама. Ты ѓжо даказаѓ, што можаш выць, як еці, дык чаму ты не мог зрабіць усё астатняе, а? Так што будзьце вы праклятыя! Ён павярнуѓся да Чатангу з нянавісцю ѓ вачах. " Асабліва ты.
  
  Римпоче Чатанг азірнуѓся, яго погляд быѓ цьвёрды, але на твары не было гневу. Замест гэтага, гэта быѓ погляд жалю. Ён вымавіѓ адно слова па-тыбецку, затым адвярнуѓся.
  
  "Што ён сказаѓ?" Спытаѓ Ленакс.
  
  Грейсон ѓстаѓ. "Ён сказаѓ: 'сыходзіце'. Гэта ваша рашэнне".
  
  " Сысці? І гэта ѓсё?
  
  "Гэта ѓсё".
  
  Сэр Джордж Ленакс нахабна ѓсміхнуѓся. "Скажы гэтаму краснокожему ублюдку, каб отваливал", - сказаѓ ён. "Гэта мая чортава экспедыцыя, і я пакіну яе толькі тады, калі буду гатовы пакінуць яе".
  
  "Вы маглі б, вядома, не падпарадкавацца яго рашэнню і застацца," сказаѓ Грейсон, "але калі вы гэта зробіце, я без згрызот сумлення звяжу вас вяроѓкай і пакіну ѓ такім стане да таго часу, пакуль не змагу даставіць вас назад з гары ѓ брытанскае консульства, чыноѓнікам якога я раскажу ѓсю гісторыю".
  
  Ленакс пераводзіѓ позірк з аднаго чалавека на іншага і, здавалася, упершыню ѓсвядоміѓ, што ѓ яго больш няма аднаго ѓ лагеры. "Бегчы ці здацца, а?" - сказаѓ ён. "Добра, я пайду, але спачатку зайду ѓ консульства і распавяду ім сваю версію таго, што здарылася. Як ты думаеш, каму яны хутчэй павераць?"
  
  Римпоче Чатанг загаварыѓ зноѓ, ціха, і Грейсон перавёѓ: "Ён сказаѓ: 'Ты ніколі не збяжыш з гор".
  
  " Гэта праѓда? Маккей, дапамажы мне сабраць рэчы. Я еду прама зараз і буду праз два дні.
  
  Маккей застаѓся стаяць на месцы.
  
  " Маккей, давай за справу, хлопец! Дапамажы мне з маім заплечнікам.
  
  "Няма", - сказаѓ Макей.
  
  Ленакс падышоѓ да Маккею, і на імгненне здалося, што ён ударыць маладога чалавека, але Маккей не завагаѓся. - Такім чынам, - усміхнуѓся Ленакс, - мяркую, цяпер ты адчуваеш сябе мужчынам, а, хлопчык? Кідаеш выклік свайму капітану? Бунтуешь? Гэта тое, што, па-твойму, трэба, каб абкласці валасы ніжэй?"
  
  Маккей адказаѓ Ленноксу пільным позіркам. "Я адчуваю сябе лепшым чалавекам, чым вы, сэр Джордж".
  
  
  
  "Ага," сказаѓ Фосс, " і да мяне гэта таксама ставіцца. Збяры сваю ѓласную чортаву зграю".
  
  "Добра, я так і зраблю", - сказаѓ Ленакс. "Я паеду адсюль, вярнуся да цывілізацыі і ѓбачу, як усіх вас выкрыюць як заѓзятых хлусам. Але вось у чым пытанне, хлопцы, хто-небудзь з вас наогул вернецца да цывілізацыі?
  
  " Гэта пагроза, сэр Джордж? - Напружана спытаѓся Грейсан.
  
  "Пагроза? Няма. Гэта канстатацыя факту. Ты сапраѓды думаеш, што зможаш спусціцца з гары без майго кіраѓніцтва? Падумайце пра гэта, і як толькі вы гэта зробіце, правальвайце, смярдзючыя вы ѓсе!" Сэр Джордж Ленакс выскачыѓ з палаткі і правёѓ наступныя чвэрць гадзіны, рыская па лагеры, збіраючы правізію, якая яму спатрэбіцца для спуску, у тым ліку зняѓ адну з намётаѓ і згарнуѓ яе для пераноскі, а таксама ѓзяѓ кірку, каб выкарыстоѓваць яе як кій для хады. Затым, кінуѓшы выклік цемры і пронизывающему холаду, ён пачаѓ спускацца з гары.
  
  Унутры палаткі ніхто не вымавіѓ ні слова. Затым Маккей парушыѓ маѓчанне. "Ты ведаеш, што ён памрэ там".
  
  "Так", - сказаѓ Фосс. "Калі мы дазволім яму сутыкнуцца з гарой ноччу, мы заб'ем яго так жа дакладна, як ён забіѓ Энга і Ниму".
  
  "Няма", - сказаѓ Римпоче Чатанг па-ангельску, здзівіѓшы альпіністаѓ. "Не памру. Ніколі не памру. Багі гор атрымаюць, атрымаюць..." Апошняе слова ён вымавіѓ па-тыбецку, падаѓшы Грейсону перакладаць яго як помста. Затым Чатанг і іншыя шерпа ѓрачыста выйшлі з палаткі.
  
  Пасля таго, як сышоѓ апошні, Маккей спытаѓ: "Што ён меѓ на ѓвазе пад "помстай"?"
  
  "Гэта азначае, што гара абвесціць яго сваёй чарговай ахвярай", - сказаѓ Фосс.
  
  Грейсон сеѓ на зэдлік. "Адважуся выказаць здагадку, што вы маеце рацыю, хоць, магчыма, не ѓ тым сэнсе, у якім вы думаеце", - сказаѓ ён. "Вы калі-небудзь чулі легенду пра еці?"
  
  Фосс і Маккей паківалі галовамі.
  
  "Паводле легенды, калі-то ѓ гэтым рэгіёне жыѓ прынц, які лічыѓ сябе кіраѓніком усяго Гімалайскага хрыбта. Ён быѓ ганарлівы і заносчив, і ён кінуѓ выклік багам, якія, як лічыцца, засяляюць гэтыя горы. Раззлаваныя яго фанабэрыстасцю, гэтыя багі праклялі яго вечна бадзяцца па гарах, не як чалавека, а, хутчэй, як найніжэйшае жывёла, якога баяліся і ненавідзелі ѓсе, хто сутыкаѓся з ім. У выніку чалавек ... які цяпер стаѓ еці ... схаваѓся ад вачэй іншых людзей, пражываючы сваё вечнае існаванне ѓ галечы і адзіноце. Ну, ва ѓсякім выпадку, такая гісторыя. Маккей, твае гадзіны ѓсё яшчэ працуюць?
  
  Выцягнуѓшы з кішэні патрапаныя гадзіны, ён адкрыѓ крышку і абвясціѓ: "Ужо палова на адзінаццатую".
  
  " Сонца ѓзыдзе раней, чым ты паспееш азірнуцца. Раніцай мы з Чатанг адпраѓляемся ѓ манастыр. Нам усім варта паспрабаваць крыху паспаць. І дзеля нашай бяспекі, джэнтльмены, я прапаную нам застацца разам, у адной палатцы.
  
  "Ага," сказаѓ Фосс.
  
  "Дакладна," прамармытаѓ Маккей, прыбіраючы гадзіны назад у кішэню і выцягваючы замест іх свой патрапаны дзённік і агрызак алоѓка.
  
  
  
  
  
  " Вось гэта так, - прамармытаѓ Маккей, вытрасаючы сябе з успамінаѓ. Так даѓно ... цэлае жыццё назад ... няѓжо гэта адбылося на самай справе?
  
  " З вамі ѓсё ѓ парадку, палкоѓнік? - Спытала Сінція, медсястра.
  
  "Хммм? О, так, цалкам."
  
  "На імгненне ты выглядаѓ трохі... ... Я не ведаю... страчаным".
  
  "Цяпер я ѓ парадку", - сказаѓ ён, нацягваючы ѓсмешку. Затым зноѓ утаропіѓся на газетную фатаграфію.
  
  Калі сэр Джордж Ленакс пакінуѓ лагер той ноччу ѓ маі 1892 года, гэта быѓ апошні раз, калі хто-небудзь бачыѓ яго. Яго знікненне было расцэнена як смерць на гары, і яго віталі як героя. Маккей, Фосс, чалавек, які называѓ сябе Грейсаном, і шерпа, вядома, вярнуліся ѓ вёску без здарэнняѓ, і ѓ наступныя гады Маккей ніколі не спрабаваѓ абвергнуць гераічную легенду, навакольнае сэра Джорджа Ленакса, і адчуваѓ, што ніхто б яму не паверыѓ, калі б ён паспрабаваѓ. Як і, наколькі яму вядома, Фосс, з якім ён падтрымліваѓ кантакт да тых часоѓ, пакуль падобны на бульдога альпініст не загінуѓ падчас іншай экспедыцыі, неѓзабаве пасля пачатку стагоддзя.
  
  Акрамя шэрпаѓ, якіх Маккей больш ніколі не бачыѓ, толькі адзін чалавек ведаѓ праѓду.
  
  Праз некаторы час пасля экспедыцыі ён даведаѓся сапраѓдную асобу чалавека, падарожнічаць пад імёнамі Сигерсон і Грейсан. Падчас іх сустрэчы, вядома, ён, як і ѓвесь астатні свет, меркаваѓ, што Шэрлак Холмс мёртвы. Толькі пасля Першай сусветнай вайны ён набраѓся смеласці напісаць яму ліст, адрасаваѓшы яго проста "С. Холмс, Сасэкс." У лісце ён зноѓ прадставіѓся і выпадкова згадаѓ, што, хоць ён так і не даслужыѓся да звання генерал-маёра, ён, па меншай меры, можа адрозніць вінтоѓку Маѓзера ад дроціка.
  
  Прайшоѓ амаль год, перш чым прыйшоѓ адказ - кароткая запіска наступнага зместу:
  
  
  Мой дарагі Маккей:
  
  
  
  Я рады чуць, што з вамі ѓсё ѓ парадку. І цяпер, калі гэта больш не пытанне жыцця і смерці, дазвольце мне прызнацца, што я заѓсёды ненавідзеѓ Гілберта і Саллівана.
  
  Гадоѓ
  Ш
  
  
  Маккей усё яшчэ захоѓваѓ дзе-то запіску разам са сваім старым дзённікам. Але цяпер усе яго ѓвага была прыкавана да газетнай фатаграфіі. Ці магло гэта быць праѓдай? Ці магло гэта сапраѓды быць праѓдай?
  
  Вядома, няма, гэта абсурд, сказаѓ яго рацыянальны розум, яго ваенны розум. Усё яшчэ ...
  
  Дрыжачымі старэчымі пальцамі Колін Маккей загарнуѓ у газету вакол фатаграфіі і асцярожна разарваѓ па згібам, пакуль не прыбраѓ фатаграфію са старонкі. Ён захавае гэтую фатаграфію. Упершыню за даволі доѓгі час ён сапраѓды з нецярпеннем чакаѓ, калі прачнецца на наступны дзень, толькі для таго, каб правесці дзень, разважаючы пра загадку фатаграфіі, гэтай нібыта зробленай Шиптоном фатаграфіі еці, на якой быѓ намаляваны жахлівы адбітак левай ногі без другога пальца ...
  
  Сапраѓды гэтак жа, як нага сэра Джорджа Ленакса.
  
  OceanofPDF.com
  
  Вада з Месяца
  
  Кэралін Уит
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Быць ці не быць -Сигерсон. Вось у чым пытанне. Высокі ангелец з ястрабіных носам разважаѓ пра асобу, пакуль яго скакун нязграбна прабіраѓся па густым лясах паѓночнага Сіяма, разгойдваючы хауду на спіне з боку ѓ бок з рытмічнай рэгулярнасцю, ад якой страѓнікі большасці брытанцаѓ заклікалі аб літасці.
  
  Ён атрымаѓ тэлеграму ѓ Катманду: НЕАДКЛАДНА АДПРАђЛЯЙСЯ ђ ЧИАНГМАЙ, СПЫНІ КАНТАКТЫ З АГЕНТАМ КАМПАНІІ "БАРНЭА", СПЫНІ "ПОЛЛУКС".
  
  Поллуксом быѓ, вядома, яго брат Майкрофт. Ён павінен быѓ знайсці агента кампаніі "Барнэа" і ѓвесці ѓ размову слова "кастор". Узамен ён атрымліваѓ разведданыя для адпраѓкі па некалькіх бяспечным адрасах назад у Уайтхолл. Так пачалася Вялікая гульня на ђсходзе; нарвежскі даследчык выпадкова пазнаёміѓся з брытанскім валлахом з цікаѓ дрэва, які перадаѓ інфармацыю, атрыманую ад сіямскага наследнага прынца, качыньскага кантрабандыста опіуму, карэнскіх дрэсіроѓшчыка сланоѓ і кітайскага гандляра. Такім чынам, Уайтхолл працягнуѓ свае шчупальцы ѓ самыя далёкія куткі сваёй імперыі і за яе межы.
  
  Ці бачыѓ хто-небудзь, як ён атрымліваѓ тэлеграму? Падазраваѓ ці хто-небудзь, што чалавек, які стаѓ сенсацыяй, пракраѓшыся ѓ таемную сталіцу Тыбету Лхасу і сустрэѓшыся з вярхоѓным ламай, цяпер прыбывае ѓ Сіям з місіяй брытанскага ѓрада?
  
  
  
  Калі хто-то на зямлі западозрыць нядобрае, то ён не павінен насіць прозвішча Сигерсон.
  
  Ён не мог аднавіць сваё ѓласнае імя, таму што гэта імя належала мёртваму чалавеку.
  
  Ён і не падазраваѓ, што паміраць будзе так нязручна.
  
  Паганяты прабурчаѓ загад, і слон спыніѓ сваё дзіѓна хуткае прасоѓванне скрозь густую лістоту. "Хутчэй за падыходзіце да лодцы, мисса Сигсон", - сказаѓ карычневы чалавек. Куткі рота ангельца кранула ѓсмешка. Чаму такое трехсложное імя, як Сигерсон, здавалася прамаѓляльнымі народу, караля якога звалі Чулалонгкорн?
  
  Стрэл напалохаѓ слана, які падняѓ сваю вялікую галаву і зайграѓ пра сваё гора. Павольная, нязграбная хада змянілася галопам, які мог бы кінуць выклік пераможцу дэрбі. Холмс ѓчапіѓся ѓ хауду абедзвюма рукамі, затым зразумеѓ, што нічога не даб'ецца, застаючыся са зверам. Ён выслізнуѓ з скрыні, ухапіѓся адной рукой за вяроѓку слана і саскочыѓ на зямлю. Ён на хуткасці ѓрэзаѓся ѓ папараць, удар сцягно і вывіхнуѓ шчыкалатку, у той час як слон зароѓ і пабег, у паніцы збіваючы маленькія дрэѓцы. Холмс перакаціѓся і схаваѓся ѓ густым падлеску, калі трое ѓзброеных стрэльбамі мужчын прамчаліся міма яго, пераследуючы звера.
  
  Паганяты быѓ мёртвы. Холмс знайшоѓ яго цела недалёка ад таго месца, дзе пачуѓ першы стрэл. Холмс прыкрыѓ цела некалькімі галінкамі, але толькі пасля таго, як забраѓ харчы забітага. Яму трэба было падтрымліваць свае сілы - і яму трэба было скінуць сваю апошнюю асобу. Было ясна, што Сигерсон больш не быѓ надзейным імем, пад якім можна падарожнічаць.
  
  
  
  
  
  Луіс Леоновенс хваляваѓся. Ён чакаѓ Кастару амаль тры тыдні. Ён сядзеѓ у сваім офісе кампаніі "Барнэа" у Чиангмае і глядзеѓ на знаёмае відовішча: сланы цягнуць цікаѓ бервяна да ракі, адкуль ім трэба было плыць у бок Бангкока. Нават пасля столькіх гадоѓ, праведзеных у Сіяме, звяры працягвалі зачароѓваць яго. Хоць яны валодалі дастатковай сілай, каб спустошыць усю плантацыю, яны дазвалялі малюсенькім погонщикам і іх добра пастаѓленым крючьям падганяць сябе.
  
  
  
  Гаплікі выглядалі больш небяспечнымі, чым былі на самай справе. Доѓгія палкі з металічным кручком на канцы выкарыстоѓваліся для таго, каб тыкаць сланоѓ ѓ ногі ці казытаць адчувальнае месца за хлопающими вушамі. Як патлумачыѓ адзін паганяты, штурхялі не былі балючымі, дзякуючы тоѓстай шкуры таѓстаскурага, ѓразіѓшай, але служылі напамінам звера, што яго дрэсіроѓшчык побач і чакае паслушэнства. Статкавыя жывёлы, сланы павінны былі падпарадкоѓвацца важаку, і праца паганятага заключалася ѓ тым, каб быць важаком свайго падапечнага. Абодва трэніраваліся разам з юных гадоѓ, і паганяты і яго слон былі такімі ж жанатымі - у некаторых выпадках значна больш жанатымі, - чым той жа паганяты і яго жонка. Сапраѓды, у сиамцев была прымаѓка, што шлюб падобны да слана: муж - гэта пярэднія ногі, якія выбіраюць кірунак, а жонка - заднія ногі, якія забяспечваюць сілу.
  
  Мужчына прыйдзе, нагадаѓ сабе Луіс. Мужчына прыходзіѓ заѓсёды. Ён атрымліваѓ таямнічае паведамленне, у якім гаварылася, што яму варта чакаць каго-небудзь, хто скажа пэѓнае слова, і калі ён чуѓ гэтае слова, ён павінен быѓ перадаць дэпешы. Такім чынам, карона была ѓ курсе пастаянна змяняецца сітуацыі ѓ шанских штатах на поѓначы, дзе больш ваяѓнічыя горныя плямёны змагаліся з брытанскім праѓленнем ѓ Бірме. Карона трымала руку на пульсе, а сіямскі кароль, кампанія Барнэа і Луі Леоновенс - усё захоѓвалі бачнасць нейтралітэту.
  
  Калі мужчына не прыйдзе- Але Луіс не хацеѓ засяроджвацца на такой магчымасці.
  
  
  
  
  
  Змардаваны, ахоплены ліхаманкай полукостюм, які, спатыкаючыся, выбраѓся з джунгляѓ на паляну, меѓ толькі аддаленае падабенства са здаровым ангельцам з ястрабіных носам, якія пазбеглі нападу трыма тыднямі раней. Накульгваючы на пашкоджаную нагу, напераменку сястры і дрыжучы ад ліхаманкі, змучаны інфекцыяй, якая аслабіла яго, і востра маючы патрэбу ѓ ежы і пітво, гэты нікчэмны абломак ляжаѓ, дергаясь і стогнам, на паляне, пакуль добры рисовод не закінуѓ яго на запрэжаную валамі калёсы і не адвёз да місіянерам ѓ бальніцу Маккормика.
  
  Большую частку тыдня ён праляжаѓ у ложку, метаясь і стагнала ѓ прыступах ліхаманкі, амаль не дамагаючыся прагрэсу, нягледзячы на вялікія дозы хініну.
  
  
  
  "Слон нічога не рабіѓ ноччу", - прамармытаѓ у трызненні ангелец. "Гэта быѓ цікавы інцыдэнт". Ён варочаѓся на прасякнутых потым прасцінах, перабіраючы выпадковыя ѓспаміны ѓ сваім запаленым малярыяй мозгу.
  
  Медсястра Сакавіка Стаббинс не звярнула на яго ѓвагі. Хто ведаѓ, што скажуць людзі, калі іх ахопіць ліхаманка? У шпіталі індыйскай арміі, дзе яна праходзіла падрыхтоѓку, ёй даводзілася чуць значна горшае. Яна жэстам загадала Люсі падсунуць пад стонущее істота судна, на ѓсялякі выпадак.
  
  Яе памочніца, Люсі Прытчард, была дачкой амерыканскага місіянера, цвёрда які рашыѓ асвоіць прафесію медсёстры, нягледзячы на сваю маладосць і навізну ѓ краіне. Яна была валявой дзяѓчынай, якая імкнецца вучыцца, але ѓсё яшчэ адчувала поѓнае глыбокай пашаны трапятанне, замяшанне, а часам і адкрыты жах ад чужасці навакольнага. Цяпер яна падскочыла, калі ѓ палату ѓвайшоѓ пакрыты татуіроѓкамі Шан і спытаѓ аб сваім суайчыннікі з палаты тубыльцаѓ.
  
  "Хто гэта быѓ?" Спытала Люсі, калі мажны мужчына накіраваѓся ѓ паказаным Мартай кірунку. "Ён выглядае такім лютым. Ён не сиамец, ці не так?"
  
  Сакавіка хмыкнула. З аднаго боку, яна не ѓхваляла, што выхаваныя юныя лэдзі гуляюць у лэдзі Баунтифул ѓ яе бальніцы; з другога, яна неахвотна прызнавала, што да гэтага часу Люсі рабіла ѓсё, аб чым яе прасілі, без скаргаѓ. Не яе віна, што яна была родам з далёкага месцы пад назвай Канзас і ніколі раней не бачыла прадстаѓнікоѓ племя шан.
  
  "Ён слуга палкоѓніка Працёр. Ён родам з штатаѓ Шан на поѓначы", - патлумачыла Сакавіка. "Гэта частка Сіяма, якая таксама распасціраецца ѓ Бірму. Гэта было стрэмкай ѓ баку імперыі з тых часоѓ, як упаѓ Мандалай. Мужчыны робяць сабе шнары і афарбоѓваюць іх сіняй фарбай. Гэта спосаб адганяць зло. Часам, "працягнула яна, пераходзячы да сваёй тэме," у парэзы ѓстаѓляюць каштоѓныя камяні. Мяркуецца, што гэта робіць іх неѓспрымальныя да кулявых раненняѓ ".
  
  Твар Люсі азарыѓся усмешкай, обнажившей яе няроѓныя зубы і лагоднасць. "У Амерыцы ёсць такія індзейцы, Танцоры-Прывіды. Яны думаюць, што, танцуючы пэѓным чынам і носячы пэѓную вопратку, яны таксама не памруць. Вядома, - сказала яна, і яе ѓсмешка пацьмянела, - небаракі памыляюцца, і іх адразу ж заб'юць, калі яны сустрэнуць кавалерыю.
  
  
  
  "Апельсіны, прынясіце мне апельсіны", - умольвала пацыентка кранальна тонкім голасам. "Пяць апельсінавых костачак, усе рудыя. Усе рудыя, і ѓсё ѓ лізе". Змардаваны мужчына рэзка сеѓ на ложку, вылупіѓшы вочы, на твары застыѓ непадробны жах. "Беражыцеся Рудавалосай Лігі!" - закрычаѓ ён жахлівым голасам.
  
  "Цяпер, зараз", - сказала Марта сваім самым заспакаяльным тонам, схапіѓшы мужчыну за кастлявыя плечы, спрабуючы паваліць яго на ложак. "Тут няма рыжавалосых мужчын".
  
  Нягледзячы на сваю слабасць, невядомы пацыент быѓ занадта моцны для Марты і Люсі разам узятых. - Ідзі прывядзі Кхун Сена, - сказала Сакавіка паміж ѓздыхамі, пераносячы ѓвесь свой вага на ногі мужчыны.
  
  "Хто?" Спытала Люсі.
  
  "Мужчына з сінімі шнарамі," патлумачыла Сакавіка. " Ён у аддзяленні для тубыльцаѓ.
  
  Калі Кхун Верасня прыбыѓ, ён адразу ж узяѓ сітуацыю пад кантроль. Гады службы ѓ палкоѓніка Працёр ѓ Бірме навучылі яго армейскай дысцыпліне і армейскай дыспетчарызацыі. Ён абхапіѓ пацыента за грудкі, падняѓ яго з ложка, як быццам ён быѓ не больш чым шытая лялькай, і пачакаѓ, пакуль Люсі памяняе прасякнутыя потым прасціны. Сакавіка Стаббинс сунула мужчыну ѓ рот лыжку настойкі опію, і Кхун Сенг з дзіѓнай пяшчотай паклаѓ пацыента на ложак.
  
  Апускаючыся ѓ наркатычны сон, мужчына прамармытаѓ: "Сіні карбункул. У мяне павінен быць сіні карбункул".
  
  "Дзіѓныя прадстаѓлення бываюць у гэтых ліхаманкавых пацыентаѓ", - сказала Сакавіка. Яна не заѓважыла, што Кхун Сен пільна паглядзеѓ на мужчыну ѓ ложку, як быццам упершыню ясна ѓбачыѓ яго.
  
  
  
  
  
  На наступную раніцу ліхаманка спала, і хворы зноѓ здабыѓ розум. Ён больш не мармытаѓ па начах аб рыжавалосых сланах і не клікаѓ да сябе доктара Ватсана. Ён быѓ слабы, як кацяня, і ледзь мог праглынуць вадкую рысавую кашу, якую яму далі, але ён, нарэшце, прачнуѓся і прыйшоѓ у прытомнасць. Ён ведаѓ сваё імя.
  
  "Сигерсон," сказаѓ ён скрыпучым голасам. " Арнэ Сигерсон.
  
  Як толькі Луіс Леоновенс даведаѓся, што Сигерсон, знакаміты даследчык, ляжыць у місіянерскай бальніцы Маккормика, выздоравливая ад ліхаманкі, ён уздыхнуѓ з палёгкай. Хоць Чиангмай прыцягваѓ мноства наведвальнікаѓ, у большасці з іх былі афіцыйныя справы, занадта відавочна звязаныя з тиковыми плантацыямі, каб кваліфікаваць іх як шпіёнаѓ Міністэрства замежных спраѓ. Але Сигерсон, чалавек, які вандруе па небританскому пашпарце, чалавек, відавочна які адправіѓся ѓ кругасветнае падарожжа, быѓ ідэальным шпіёнам. Такім чынам, Сигерсон павінен быѓ быць яго чаканым госцем.
  
  З лёгкім сэрцам ён адправіѓся ѓ бальніцу. Неѓзабаве ён дамогся вызвалення мужчыны, паабяцаѓшы даглядаць за ім у яго ѓласным доме.
  
  Ён амаль чакаѓ, што яго госць вымавіць слова "кастор", як толькі яны пакінуць бальніцу, але Сигерсон нічога падобнага не зрабіѓ. Калі яны павольнай хадой хворых накіроѓваліся да шэрагу самлоров за межамі бальніцы - рыкшаѓ з роварамі, якія прыводзяць у рух трохколавыя каляскі, - нарвежац схапіѓ Луіса за руку і ціха сказаѓ: "Ніколі не сядай на першым самлор".
  
  Луіс сур'ёзна кіѓнуѓ; ён ведаѓ, што дэпешы паведамлялі аб апошняй успышцы вайны сярод саубва, дробных правадыроѓ плямёнаѓ шан у Брытанскай Бірме, але ён не меркаваѓ, што прама тут, у Чиангмае, можа адбыцца здрада.
  
  Апынуѓшыся ѓ экіпажы, Сигерсон сеѓ, накінуѓшы на плечы коѓдру, і ѓтаропіѓся на Стары горад Чиангмай з яго мудрагелістымі асабнякамі з цікаѓ дрэва, пагада з белымі купаламі і адкрытымі рынкавымі плошчамі. Луі, якому не цярпелася хутчэй завяршыць сваю частку справы, ухваліѓ асцярожнасць гэтага чалавека. Дома ѓ яго будзе дастаткова часу, каб абмеркаваць іх сур'ёзныя справы.
  
  Ён быѓ раззлаваны, выявіѓшы, што яму не наканавана застацца сам-насам са сваім госцем. Палкоѓнік Працёр, у мінулым які служыѓ у брытанскай арміі, сядзеѓ на адкрытай верандзе з цікаѓ дрэва з куфлем джына з тонікам ѓ руцэ.
  
  "Леоновенс," сказаѓ ён сваім гулкім, як на пляцы, голасам, - я ѓзяѓ на сябе смеласць зайсці, каб пазнаёміцца з вашым паважаным госцем. Я ѓпэѓнены, вы ведаеце, што Сигерсон - гэта чалавек, які пранік у таямніцы Тыбету ".
  
  Луіс дазволіѓ прадставіць сябе свайму госцю, даѓшы сабе толькі імгненне на тое, каб задацца пытаннем, адкуль палкоѓнік ведаѓ, што Сигерсон будзе там. Палкоѓнік, як ён ведаѓ на свой страх і рызыка, умеѓ ѓсё даведацца і заѓсёды быѓ у курсе падзей у Чиангмае. Палкоѓнік таксама ѓмеѓ прымаць камандаванне незалежна ад таго, дзе ён знаходзіѓся і ѓ чыім доме знаходзіѓся. Луіс даволі шматзначна выказаѓ здагадку, што даследніку патрэбен адпачынак, але Сигерсон сказаѓ, што яму хочацца пасядзець на верандзе і выпіць фруктовага соку, таму Луіс патэлефанаваѓ слузе.
  
  
  
  "Такім чынам, Леоновенс," прагрымеѓ палкоѓнік, - наша маленькая вёска і ваш дом будуць ганарыцца двума знакамітымі людзьмі, пакуль Сигерсон тут". Ён падмацаваѓ свае словы брэхам, у якім Луіс даведаѓся асабліва невясёлы смех.
  
  Даследчык прыпадняѓ брыво. Было ясна, што ён паняцця не меѓ, чаму Луі можа прэтэндаваць на славу. Луі уздыхнуѓ і пачаѓ свой аповяд.
  
  "У палкоѓніка будзе свая маленькая жарт", - ветліва сказаѓ Луі, хоць у глыбіні душы яму хацелася, каб гумар палкоѓніка быѓ не такім грубаватым. "Уласна кажучы, гэта не мая слава, а маёй маці. Шмат гадоѓ назад яна напісала кнігу, у якой распавяла гісторыю нашага прыезду ѓ Сіям.
  
  "Ах, вядома", - адказаѓ хударлявы нарвежац. "Ваша маці была каралеѓскім настаѓнікам. Цяпер я ѓспамінаю. Яна напісала самы захапляльны справаздачу аб сваім вопыце зносін з бацькам цяперашняга караля".
  
  "На мой густ, аповяд маёй маці быѓ занадта маляѓнічым. Тыя, хто падштурхнуѓ яе да напісання гэтай гісторыі, былі зачараваныя аповядамі аб усходнім варварстве, і, баюся, яна аказала ім занадта вялікую паслугу ". Ён усміхнуѓся, але ва ѓсмешцы быѓ намёк на боль. "Не заѓсёды можна аддзяліць факт ад выдумкі, калі Босвелл публікуе тваю жыццё".
  
  Згадка пра Босуэлле абудзіла што-то ѓ падсвядомасці даследчыка. Босуэлл, які дадаѓ занадта шмат рамантыкі ѓ тое, што павінна было быць гісторыямі аб навуцы, - але што гэта значыла? Якое дачыненне ён меѓ да навукі? Ён адкінуѓ гэтую думку; несумненна, яна прыйшла з туману хваробы.
  
  
  
  
  
  Праз Два дні, калі Сигерсон пачаѓ праяѓляць прыкметы нарастаючым сілы, палкоѓнік зладзіѓ званы абед у яго гонар. Да таго часу Луіс пачаѓ задавацца пытаннем, ці быѓ Сигерсон на самай справе Кастором. Расчараваны стрыманасцю свайго госця, ён сам увёѓ у размову тэму касторовых бабоѓ, якія выгадоѓваліся ѓ гэтым раёне, але без бачных вынікаѓ. Увесь размова гэтага чалавека быѓ безжыццёвы, нават калі яны былі сам-насам.
  
  Ці магло быць так, што Сигерсон не быѓ Кастором, і што яго сапраѓдны кантакт ѓсё яшчэ быѓ на волі?
  
  Што ж тады ён будзе рабіць з сабранай ім інфармацыяй - інфармацыяй, якая павінна была трапіць у рукі Уайтхолл пры першай жа магчымасці? Ён не адважваѓся выкарыстоѓваць больш адкрытыя каналы; кароль Сіяма, адзін яго дзяцінства, захаваѓ незалежнасць сваёй краіны толькі таму, што навучыѓся хадзіць па тонкай грані. Луі не хацеѓ быць тым, хто размывае гэтую грань і стварае праблемы свайму былому школьнаму таварышу. Луі так засяроджана разважаѓ над пытаннем, што ледзь прыслухоѓваѓся да ветлівым размоѓ, тым, што адбываецца вакол яго.
  
  Палкоѓнік сядзеѓ на чале свайго вытанчана сервированного стала, яго жонка - у нагах. "Звычайна мы падаем ангельскую кухню," сказала яна сваім высокім, трэснутым голасам, " але ѓ гонар нашага выбітнага госця я падумала, што было б пацешна прыгатаваць стравы сіямскі кухні. Мае кухары рыхтавалі гэта пачастунак на працягу двух дзён.
  
  Маленькія, тонкія смуглявыя жанчыны ѓ доѓгіх квяцістых спадніцах на дыбачках увайшлі ѓ сталовую бунгала, несучы падносы са мноствам маленькіх талерачак. Іх яны паставілі ѓ цэнтры стала, а не на месца, дзе звычайна вячэраюць асобна. Відавочна, хто-то ѓзяѓ ѓзоры кожнага стравы і прыправы дадаѓ у выглядзе здробненай зялёнай зеляніны, вострага на выгляд аранжавага перцу чылі і іншых, менш вядомых рэчываѓ буянства кветак, варьирующихся ад шафраново-жоѓтага да цёмна-фіялетавага і пылающе-чырвонага.
  
  "Кажуць," заѓважыѓ Сигерсон сваім лёгкім, іранічным тонам, "што сіямскія кары джаліць, як змяя, ѓзбуджае, як стрыхнін, і такое ж тонкае і пачуццёвае, як кітайская куртызанка".
  
  Палкоѓніку атрымалася ад душы засмяяцца, у той жа час выказаѓшы незадавальненне "не пры дамах".
  
  "Што тычыцца апошняй хвалы," ветліва працягнуѓ даследчык, - то я не магу судзіць".
  
  Потрясенное, але употай задаволены выраз твару жонкі палкоѓніка было неацэнным. Для чалавека, які любіць тэатр, выкананне ролі дастаѓляла масу задавальненняѓ. На жаль, гэты канкрэтны акцёр забыѓся, што ён адыгрывае пэѓную ролю.
  
  Гэта быѓ Сигерсон, які цьмяна прыпамінаѓ, што чуѓ імя Шэрлака Холмса, але не мог дакладна ѓспомніць яго.
  
  Пасля вячэры дамы пайшлі, а палкоѓнік разліѓ брэндзі па куфлях і раздаѓ іх па крузе, прапанаваѓшы таксама содавую. Да гэтага часу Сигерсон быѓ ужо дастаткова здаровы, каб прыняць прыстойны напой.
  
  "Для мясцовай трапезы патрэбен мясцовы дым", - сказаѓ палкоѓнік Працёр, падміргнуѓшы. У пакой увайшла самая прыгожая з служанак, несучы вялікую срэбную чару. З чары тырчалі доѓгія трубачкі белыя, абгорнутыя чырвонымі палоскамі фальгі; дзяѓчына абрала адну і працягнула Сигерсону.
  
  
  
  "Вы калі-небудзь спрабавалі сапраѓдную цыгару?" Палкоѓнік ухвальна ѓсміхнуѓся, калі даследчык уважліва агледзеѓ цыгару. "Гэта лепшыя цыгары ѓ Бірме, прывезены з уласных каралеѓскіх запасаѓ у Мандалае. Я сам забраѓ іх з палаца ѓ якасці маленькага сувеніра.
  
  " Палкоѓнік, - Луіс адчуѓ сябе змушаным паказаць, - прысутнічаѓ, калі кароль Тібо быѓ сасланы ѓ Індыю ѓ 1885 годзе.
  
  Гнуткая смуглокожая служанка дастала пачак запалак і доследнай рукой запаліла кожнаму мужчыну па цыгары, затым пайшла, пакінуѓшы чару на стале.
  
  Сигерсон некалькі разоѓ зацягнуѓся, яго твар засяроджана выцягнуѓся. Ён выпусціѓ колца дыму, падняѓ вочы да па-майстэрску выразаным столі з цікаѓ дрэва і сказаѓ: "Лісце Таната, сушаныя, з прысмакам драѓніны, запраѓленай тамариндом, здробненыя тытунёвыя лісце, загорнутыя ѓ пальмавую галіну з арэхам бетэль. Цудоѓна. Досыць мяккі для лэдзі - а мне казалі, што бірманскі дамы любяць свае цыгары не менш, чым любы мужчына ".
  
  "Што яны робяць, сэр, што яны робяць". Палкоѓнік шырока ѓсміхнуѓся; ён быѓ чалавекам, які любіѓ пакрасавацца, і яшчэ больш яму падабалася, калі яго жэсты належным чынам ацэньваліся.
  
  "Я напісаѓ манаграфію," працягваѓ даследчык, - пра 140 разнавіднасцях ясеня, з якімі я сутыкнуѓся ѓ сваіх даследаваннях. Я мяркую, што ѓ індыйскай лункі быѓ нумар 135, а ѓ бірманскай черуты - 136. Вядома, "працягваѓ ён," гэта, як вы кажаце, вышэйшая форма мастацтва; сяляне паляць мярзотнае зялёную траѓку.
  
  "Навошта," услых здзівіѓся палкоѓнік, " каму-то спатрэбілася пісаць манаграфію аб эше?
  
  Хоць забі, Арнэ Сигерсон не ведаѓ адказу на гэтае пытанне. Ён паняцця не меѓ, чаму гэтыя словы сарваліся з яго вуснаѓ.
  
  Луіс Леоновенс пачынаѓ верыць не толькі ѓ тое, што яго наведвальнік не быѓ доѓгачаканым Кастором, але і ѓ тое, што ён быѓ зусім вар'ятам.
  
  Вячэрні забаѓка не скончылася выкуриванием черут. Палкоѓнік арганізаваѓ для свайго высокага госця яшчэ адно мясцовае пачастунак - выставу сіямскіх байцовых рыбак.
  
  - Бэці спленденс, - сказаѓ ён, паказваючы на дзве маленькія міскі на стале з цікаѓ дрэва.
  
  "Сапраѓды, цудоѓна", - заѓважыѓ даследчык. Рыбы былі пышныя: адна цёмна-сіняга колеру, а іншая - ярка-аранжавага. У кожнага былі доѓгія перыстыя плаѓнікі і хвасты, і кожны плаваѓ з вытанчанасцю.
  
  Палкоѓнік зачэрпнуѓ рукой рыбу колеру індыга і кінуѓ яе ѓ міску, занятую аранжавай беттой. Гэтыя двое кінуліся адзін на аднаго, змагаючыся ѓ вадзе, як змагары, колеру ѓспыхвалі, вада пенілася.
  
  Праз некалькі секунд усё было скончана. Вада стала ружовай ад крыві, а вогненнага колеру рыба ляжала зверху мёртвай, у той час як яе пераможны блакітны супернік плаваѓ хуткімі ѓсхваляванымі коламі вакол чары.
  
  Назіраючы за двума істотамі, сцепившимися ѓ смяротнай сутычцы, Сигерсон адчуѓ дзіѓнае адчуванне. Яму здалося, што ён падае. Ён пачуѓ гук нясецца вады, хуткі і смяротны, і адчуѓ, што кідаецца насустрач сваёй гібелі, абхапіѓшы рукамі цела іншага чалавека. Як і ѓ выпадку з рыбай, адзін павінен памерці, іншы павінен жыць.
  
  Але кім жа ён быѓ?
  
  Ён схапіѓся за край стала, але гэтага было недастаткова. Ён споѓз на падлогу ѓ глыбокім непрытомным стане.
  
  Калі ён прачнуѓся, з яго вуснаѓ сарвалася адно-адзінае слова. "Ватсан," слаба прамовіѓ ён. " Прывядзіце доктара Ватсана.
  
  "Тут няма нікога з такім імем", - няѓпэѓнена сказаѓ Луіс. Мужчына быѓ альбо вар'ятам, альбо ѓ яго пачаѓся рэцыдыѓ ліхаманкі. Паколькі ён клікаѓ лекара, апошні здавалася больш верагодным. Але калі лекар, які лячыѓ Сигерсона ѓ бальніцы Маккормика, прыйшоѓ наведаць яго, ён абвясціѓ, што ліхаманкі ѓ даследчыка няма, і сказаѓ, што ён ідзе на папраѓку.
  
  Луіс быѓ не адзіным чалавекам у пакоі, сомневавшимся ѓ здравомыслии даследчыка. Сам Сигерсон, спакойна седзячы ѓ сэмлоре на зваротным шляху да дома свайго гаспадара, прыйшоѓ да аналагічнага высновы. Палкоѓнік вельмі цікавіѓся яго падарожжам у Лхасу, і на гэтыя пытанні ён адказваѓ з лёгкасцю, але калі размова зайшла аб яго жыцці да Тыбету, ён стаѓ маѓклівым і няёмкім.
  
  Ён успомніѓ Тыбет. Ён нічога не памятаѓ да Тыбету.
  
  З такім жа поспехам ён мог нарадзіцца ѓ храме, дзе сядзеѓ ля ног галоѓнага ламы.
  
  І навошта каму-то пісаць манаграфію аб попеле?
  
  На наступны дзень Луі прапанаваѓ свайму госцю экскурсію па Чиангмаю, і запрашэнне было з удзячнасцю прынята. Праходзячы міма Замежнага могілак, на якім ѓзвышалася статуя каралевы Вікторыі ѓ натуральную велічыню, яны заѓважылі, што адна з магіл была адкрыта і двое сиамцев падымалі труну з месца пахавання.
  
  "Без сумневу, вязуць яго дадому для належных пахавання", - заѓважыѓ Луіс. "Некаторым сем'ям не падабаецца думка пра тое, што іх сваякі пахаваныя так далёка.
  
  
  
  У гэты момант рука аднаго з рабочых саслізнула з вяроѓкі, і труну пакаціѓся па смарагдава-зялёнай лужку. Яна расхінулася, і адтуль вывалілася не забальзамаванае цела, загорнутае ѓ прасціну, а куча пакрытыя карычневымі плямамі костак, якія больш былі падобныя на сухія дровы, чым на рэшткі чаго-небудзь чалавечага.
  
  Тубылец закрычаѓ і ѓцёк. Яго таварыш затрымаѓся ѓсяго на секунду даѓжэй, але сышоѓ з яшчэ большай хуткасцю.
  
  "Дрэнная прыкмета", - патлумачыѓ Луіс. "Без сумневу, яны думаюць, што тут замяшаныя злыя духі. Яны зробяць паднашэнне ѓ доме духаѓ, каб ѓласкавіць дэманаѓ".
  
  Сигерсон хутка ступіѓ да адкрытага труне. Ён апусціѓся на калені на роѓную палянку і агледзеѓ косткі, паварочваючы іх у руцэ і ѓглядаючыся ѓ іх так, нібы спрабаваѓ прачытаць пасланне ѓ іх расколінах. Ён павярнуѓ галаву і паглядзеѓ на Луіса з сур'ёзным выразам на худым твары. "Калі ѓ гэтым горадзе ёсць такое паняцце, як паліцэйскі, "сказаѓ ён, - нам лепш выклікаць яго".
  
  "Чаму?" Спытаѓ Луіс. "Я бачу, што цела не было належным чынам падрыхтавана да пахаваньня, але, вядома, гэта не злачынства".
  
  "Гэта цела," адказаѓ даследчык, " належыць не еѓрапейцу. Больш таго, - працягнуѓ ён, - гэта была жанчына. У рэшце рэшт, яно было забіта".
  
  
  
  
  
  Паліцэйскі ѓчастак у Лампанге ѓяѓляѓ сабой доѓгае будынак на палях з пакоямі па абодвух канцоѓ і адкрытым прасторай у цэнтры на сіямскі манер. Ён быѓ выфарбаваны ѓ белы колер зверху і чорны знізу, а яго садовы ѓчастак тануѓ у яркіх колерах. Сяржант Тэд Чутима уздыхнуѓ за сваім сталом з цікаѓ дрэва, перачытваючы справаздачы шасці сваіх афіцэраѓ. Некалькі п'яных пагонцаѓ пагналі сваіх сланоѓ па рысавым палях фермера, у кітайскага гандляра скралі тры свежевыловленных рыбіны, а адзін сампаны, як паведамлялася, быѓ скрадзены толькі для таго, каб выявіцца ѓ рацэ каля дома швагер ѓладальніка.
  
  Тэд часам задаваѓся пытаннем, чаму ён стаѓ паліцыянтам. Ён вывучыѓ ангельскую і трохі французская ѓ місіянераѓ і любіѓ чытаць крымінальныя апавяданні на гэтых мовах. Ён захапляѓся Видоком і лічыѓ К. Агюста Дюпена найвялікшым дэтэктывам ѓ свеце - пакуль не знайшоѓ стары нумар "Часопіса "Стрэнд" у кніжным кіёску Бангкока. Там ён з завороженным цікавасцю прачытаѓ гісторыю дэтэктыва, значна больш бліскучага, чым усе астатнія, - Шэрлака Холмса.
  
  
  
  Але злачынства, расчыненыя вялікім Холмсам у лонданскім сіці, былі сапраѓднымі злачынствамі, дасканалымі сапраѓднымі злачынцамі, а не паѓсядзённымі дробнымі разборкамі вясковых жыхароѓ, якія занадта шмат выпілі або бралі рэчы ѓ пазыку без дазволу. Ён прагнуѓ забойства, таямніцы, расследавання.
  
  Косткі на Замежнай могілках у Чиангмае абяцаюць многае, сказаѓ ён сабе, сядаючы на паравой катэр, які даставіць яго ѓверх па рацэ. Па крайняй меры, гэта была б перадышка ад штодзённасці, шанец адправіцца на месца здарэння і дапытаць сведак. Ён задаволена ѓсміхнуѓся, атрымліваючы асалоду ад знаёмым вострым густам бетэля на мове і назіраючы за барж з рысам, павольна плылі ѓніз па рацэ ѓ бок Бангкока.
  
  Сведкамі, ожидавшими яго на месцы пахавання, былі трое фаранг: адзін высокі і хударлявы ястрабіных з носам, які прадставіѓся Сигерсоном; іншы вусаты і лысаваты, які прадставіѓся Луісам Леоновенсом з кампаніі па вытворчасці ціка на Барнэа; і трэці, сівы, прамы, як шомпал, мужчына з чырвоным тварам, які запатрабаваѓ растлумачыць сэнс гэтага бязладдзя.
  
  "Палкоѓнік Працёр", - сказаѓ Тэд з нацягнутай усмешкай. "Як міла з вашага боку прыйсці і ѓзяць на сябе адказнасць за гэтую прискорбную сітуацыю". Ветлівасць была неад'емнай часткай сіямскага ладу жыцця; Тэду ніколі б не прыйшло ѓ галаву паслаць старога канюка прэч і дазволіць яму спакойна разабрацца, хоць кожнай клетачкай сваёй істоты ён горача жадаѓ зрабіць менавіта гэта. Былы армейскі афіцэр, здавалася, быѓ няздольны ѓсвядоміць, што Сіям не быѓ брытанскай калоніяй.
  
  "Труна і надмагільны камень належаць ветэрану брытанскай арміі. Вядома, я павінен узяць на сябе адказнасць. Гэта меншае, што я магу зрабіць для сям'і беднага хлопчыка ".
  
  "Дзе б ні быѓ ваш "бедны хлопчык", "мякка заѓважыѓ Сигерсон," яго няма ѓ адведзенай яму магіле.
  
  "Чаму вы так упэѓненыя?" спытаѓ палкоѓнік. "Усё, што ѓ нас тут ёсць, - гэта косці. Хто можа сказаць, мужчынскія або жаночыя, еѓрапейскія або азіяцкія?"
  
  "Што тычыцца полу," спакойна адказаѓ даследчык, " паглядзіце на таз. Па відавочным прычынах ён шырэй мужчынскага. Вымераѓшы берцовую костка, мы бачым, што яе рост быѓ усяго пяць футаѓ. Дадайце да гэтага той факт, што яе скулы больш выдатныя, чым у еѓрапейка, і ѓ яе ёсць паглыбленне ѓ форме рыдлёѓкі за пярэднімі верхнімі зубамі, і я скажу, што яна азіяцкага паходжання. І паглядзі на яе берцовую костка, вось тут.
  
  
  
  "Што наконт гэтага?" Палкоѓнік ніколі не адрозніваѓся цярпеннем, і Тэду было цікава ѓбачыць, што ён ставіѓся да сваіх субратам-еѓрапейцам з тым жа грэбаваннем да пачуццяѓ, што і да тых, каго называѓ "тубыльцамі".
  
  "Бачыш гэтыя шышкі на канцы косткі, бліжэйшай да лодыжцы?" Тэд прасачыѓ за пальцам даследчыка, указывавшим на доѓгую костка ногі. У імгненне вока ён зразумеѓ, што азначае фаранг, і яго вочы загарэліся пазнаваннем і захапленнем. Ён павінен быѓ убачыць гэта сам.
  
  " І што з гэтага? Ты хочаш сказаць, што яна была страхоццем?
  
  "Паглядзіце на гэтага чалавека, які сядзіць на кукішках побач з прылаѓкам з ежай", - скамандаваѓ Сигерсон, паказваючы костлявым пальцам. Шыракатвары жабрак прысеѓ на кукішкі, жуючы бетэль і з задаволеным выразам твару разглядаючы мінакоѓ. "Бачыце, як ён прысядае з паднятымі каленамі і ягадзіцамі на пятках? Гэта прысяданне стварае грані косткі на ніжняй частцы большеберцовой косткі. Вы калі-небудзь бачылі еѓрапейца, які мог бы так прысядаць? - з выклікам спытаѓ ён палкоѓніка.
  
  Тэд здушыѓ ѓсмешку. Бачанне палкоѓніка або любога іншага краснолицего фаранга, калі ѓжо на тое пайшло, які сядзіць на кукішках і скручивающего ліст бетэля, было занадта каштоѓным, каб ім не атрымаць асалоду ад.
  
  "Добра," злосна пагадзіѓся палкоѓнік, " яна мясцовая. Але што яна робіць на магіле Робінсана і чаму вы кажаце, што яе забілі?
  
  Тэд мог бы адказаць на гэтае пытанне сам, але ён навучыѓся трымацца ѓ цені, наколькі гэта магчыма, калі мае справу з еѓрапейскім супольнасцю. Ён возьме справу ѓ свае рукі, калі яны стомяцца ад сваёй гульні. Як толькі навізна пройдзе, ён ведаѓ, што іх мала зацікавіць забойства мясцовай жанчыны.
  
  У гэтым ён быѓ няправы. Леоновенс, валлах з цікаѓ дрэва, спаслаѓся на неадкладныя справы і вярнуѓся ѓ свой кабінет, але высокі хударлявы мужчына і палкоѓнік засталіся на месцы. Shan слуга палкоѓніка, Кхун Сенг, прынёс кошыкі і сіта, шчоткі і невялікія металічныя інструменты. Тэд ѓзяѓ на сябе ролю асістэнта, дапамагаючы Сигерсону раскладваць косткі ѓ належным парадку: спачатку буйныя, затым дробныя па меры іх здабывання, выкарыстоѓваючы сіта для прасейвання бруду і збору нават самых маленькіх пальцаѓ рук і ног. Сигерсон і Тэд выкарыстоѓвалі шчоткі і інструменты, каб прыбраць бруд пасля таго, як косткі былі вынятыя з кошыка. За ѓсе гады службы ѓ паліцыі Тэд ніколі не бачыѓ, каб з целам звярталіся так спрытна і з такой навуковай дакладнасцю. Ён не быѓ упэѓнены, што нават вялікі Холмс праявіѓ бы такую асцярожнасць.
  
  
  
  У якой-то момант Сигерсон пагрузіѓ пінцэт у бруд і што-то выцягнуѓ. "Сяржант, - паклікаѓ ён, - падыдзіце, паглядзіце на гэта, калі будзеце так ласкавы. Я не ведаю дакладна, што гэта такое, але гэта можа быць важна ".
  
  Тэд паспяшаѓся да месца пахавання. Ён узяѓ пінцэт выраблены з рук еѓрапейца і даследаваѓ яго змесціва.
  
  "Валасы з хваста слана", - сказаѓ ён. "Скручаныя ѓ кольца. Гэта звычай некаторых горных плямёнаѓ". З раптоѓнай усмешкай, осветившей яго арэхава-карычневае твар, ён крыкнуѓ: "Кхун Сенг, ты раней бачыѓ падобнае кальцо?"
  
  "Як вы можаце звяртацца да майму слузе без майго дазволу", - сказаѓ палкоѓнік. "Я не пацярплю непадпарадкавання ад мясцовага жыхара".
  
  Але ён спазніѓся. Кхун Сенг стаяѓ над мініяцюрным Тэдом, яго вочы былі прыкаваныя да плетеному кольцы, і ѓ іх цёмнай глыбіні чытаѓся жах. Яго твар колеру какава пабялеѓ, з-за чаго сінія татуіроѓкі-шнары вылучаліся, як лініі на карце.
  
  "Гэтыя кольцы даволі распаѓсюджаныя ѓ штатах Шан", - сказаѓ палкоѓнік, вымаючы іх пінцэтам і кідаючы на зямлю. " Гэта проста амулет на ѓдачу, вось і ѓсё.
  
  "У гэтага небаракі было мала гэтага", - заѓважыѓ Сигерсон. "Паглядзіце на шнары на гэтых костках. Яе забілі да смерці".
  
  Кхун Сенг выдаѓ жывёльны лямант і пабег з могілак, як быццам за ім гналіся ѓсе дэманы пекла.
  
  "Забабонны," фыркнуѓ палкоѓнік, " як і ѓсе гэтыя азіяты.
  
  
  
  
  
  Праз Два дні Кхун Сенг з'явіѓся ѓ бунгала Леоновенов, каб абвясціць, што палкоѓнік захварэѓ і не зможа прысутнічаць на сённяшніх скачках у клубе Turf Club. На пакрытым татуіроѓкамі твары шанцаѓ гуляла прыязная ѓсмешка, калі ён паѓтарыѓ самодіагностікі палкоѓніка: "Працёр такин кажа, што гэта ліхаманка денге, праклён тропікаѓ".
  
  "Тады праз дзень ці два, з ім усе будзе ѓ парадку", - адказаѓ Луіс. Ён патлумачыѓ свайму госцю: "Палкоѓнік за час службы ѓ арміі падхапіѓ разнастайныя замежныя заразы; ён прымае іх сам і праз некалькі дзён выходзіць як з вядра".
  
  Але на наступны дзень палкоѓнік Працёр быѓ мёртвы.
  
  Сіям - гэта не Англія, а Чиангмай - не Бангкок, не кажучы ѓжо пра Лондане. Не было інспектара Лестрейда, які стаѓ бы над целам і абвясціѓ смерць натуральнай, адважыѓшыся першага ѓ свеце дэтэктыва-кансультанта заявіць адваротнае. Чалавек па імені Сигерсон суправаджаѓ свайго гаспадара ѓ дом палкоѓніка, каб засведчыць пашану ѓдаве, не думаючы ні аб чым, акрамя таго, што ваенны, павінна быць, памёр ад сваёй трапічнай хваробы.
  
  Наведвальнікаѓ сустрэѓ ля дзвярэй не Кхун Сенг, а сяржант Чутима. "Калі ласка, ѓваходзіце, джэнтльмены", - з паклонам прамовіѓ невысокі смуглы чалавек. " Я праводжу расследаванне абставінаѓ смерці палкоѓніка і быѓ бы вельмі рады вашай дапамогі.
  
  "Расследаванне?" Луіс быѓ відавочна шакаваны. "Што тут расследаваць?"
  
  "Што тычыцца гэтага, спадары абодва, я яшчэ не ѓпэѓнены. Мяне сюды выклікала гаспадыня дома. Яна цвёрда ѓпэѓнена, што яе муж памёр не сваёй смерцю".
  
  " Якія былі сімптомы ѓ палкоѓніка? - Спытаѓ Сигерсон, усім сваім выглядам дэманструючы жывую цікавасць. Тэд адказаѓ, што ѓ палкоѓніка былі ѓсе прыкметы вострага страѓнікавага прыступу, разам з ліхаманкай і потлівасць - карацей кажучы, яго сімптомы адпавядалі сімптомаѓ малярыі і ліхаманкі денге, а таксама некалькіх ядаѓ. Нядзіѓна, што дамачадцы не западозрылі, што смерць была ненатуральнай.
  
  "Што прымусіла гаспадыню дома змяніць сваё рашэнне?" Пацікавіѓся Сигерсон. Ён сядзеѓ на канапе з, здавалася, празмерна томнай натуральнасцю, але яго глыбока пасаджаныя шэрыя вочы іскрыліся цікавасцю.
  
  "Адно-адзінае слова, містэр Сигерсон," адказаѓ сиамец. " Адно-адзінае слова на бірманскім мове. Слова падамья.
  
  "Што гэта значыць?" Леоновенс ѓскрыкнула. "Гэта азначае помста ці забойства?"
  
  "Рубін", - адказаѓ Тэд. "Гэта азначае рубін. Лалы даліны Могок ѓ Бірме добра вядомыя сваёй прыгажосцю. Я не ведаю, чаму палкоѓнік пакінуѓ такое перадсмяротны пасланне або што яно азначае, але я дакладна ведаю, што ѓ былога караля Бірмы было стан у рубинах ѓ яго палацы ѓ Мандалае ".
  
  "Палац, які, па прызнанні палкоѓніка, ён разрабаваѓ падчас заваёвы сталіцы," нагадаѓ Сигерсон Луісу.
  
  "Я пытаюся, ці не занадта далёка зайшло слова "разрабавана'? Мужчына прызнаѓся, што ѓзяѓ некалькі цыгар з каралеѓскага палаца, вось і ѓсё".
  
  "Чалавек у форме, які хоча скрасці цыгары, цалкам можа скрасці і каштоѓныя камяні, калі прадставіцца такая магчымасць", - адказаѓ Сигерсон. "Каштоѓныя камяні велізарнай каштоѓнасці - любімая прынада д'ябла; яны з'яѓляюцца ядром і цэнтрам злачыннасці ва ѓсім свеце. Калі-то я ведаѓ, што блакітны карбункул з'яѓляецца ѓ самых нечаканых месцах, напрыклад, у страѓніку каляднага гусака.
  
  На твары Луіса Леоновенса застыѓ выраз ветлівага недаверу, але яно пабялеѓ па параѓнанні з выразам твару Сигерсона. Таму што валасы ѓ яго на патыліцы ѓсталі дыбам, калі ён успомніѓ, так жыва, як быццам гэта было ѓчора, взволнованного мужчыну, які прынёс гэтага гусака, набытага ѓ гасцініцы "Альфа Інаѓ", у свае пакоі на Бэйкер-стрыт.
  
  Той, хто пачаѓ падазраваць, што ён не Сигерсон, нарэшце-то даведаѓся сваю сапраѓдную асобу. Ён быѓ Шэрлакам Холмсам, ён павінен быѓ быць мёртвы, ён знаходзіѓся на іншым канцы святла ад свайго дома і зноѓ глядзеѓ у твар збітым з панталыку паліцэйскаму, які меѓ патрэбу ѓ яго дапамогі.
  
  " Па майму вопыту, - пачаѓ ён, але тут жа паправіѓся. - Я чуѓ, што некаторыя следчыя па крымінальных справах вядуць ѓлік незвычайных злачынстваѓ і звяртаюцца да гэтых запісах, калі адбываецца што-то падобнае. Ці ведалі вы калі-небудзь, - звярнуѓся ён да Тэду, - аб смерці з падобнымі сімптомамі, якая не была выкліканая хваробай?"
  
  Натхнёны вялікім Холмсам і яго банальнай кнігай, Тэд вёѓ такія запісы, зробленыя яго акуратным почыркам на выдатным плыѓным сіямскім мове. Запісы былі ѓ асноѓным аб рабаваннях, рэдка аб забойствах, але яму ѓдалося раскрыць злачынства, у ходзе якога ѓсе члены сям'і былі адурманеныя атрутным коранем, кінутым у камін, у той час як іх дом быѓ разрабаваны бандытамі, дзякуючы артыкуле, выразанай з "Іравадзі газетт". Менавіта гэта бліскучае рашэнне галаваломкі, якая лічылася невырашальнай, прынесла яму павышэнне да сяржанта.
  
  Ён перабраѓ у думках некалькі забойстваѓ, якія былі ѓ яго ѓ дасье. Нішто і блізка не падыходзіла да гэтага; ён бачыѓ мала выпадкаѓ атручвання. Большасць яго забойстваѓ былі здзейсненыя ѓ запале п'янага гневу членамі сям'і.
  
  Смерць ад таго, што здавалася хваробай, але аказалася атрутай - раптам яго вочы загарэліся, і ён закрычаѓ: "Бенджа".
  
  "Што гэта значыць?" Спытаѓ Луіс.
  
  "Ён быѓ хлопчыкам, пятым дзіцем у сям'і, вось чаму яго назвалі Бенджа", - патлумачыѓ Тэд. "Ён памёр ад чаго-то падобнага на ліхаманку, як і палкоѓнік. Але калі я пайшоѓ у свой пакой, я знайшоѓ бабы лахунга. Хлопчык з'еѓ іх і памёр ".
  
  З дзіѓным выразам на твары Леоновенс патлумачыѓ: "Касторовые бабы. Ведаеце, яны даволі атрутныя".
  
  
  
  Кастар - гэта азначала што-то іншае. Што-тое, што ён павінен быѓ зрабіць для чалавека па імя Поллукс. Кастор і Поллукс. Ён павінен быѓ звязацца з агентам кампаніі з Барнэа.
  
  Але Леоновенс быѓ агентам кампаніі "Барнэа". Ён глядзеѓ на гаспадара з пытаннем у вачах, пытаннем, які ён не адважваѓся задаць і спадзяваѓся, што яго зразумеюць.
  
  Луіс, убачыѓшы хуткую выбліск інтэлекту, уздыхнуѓ з палёгкай. Ён коратка кіѓнуѓ і працягнуѓ: "У пяцьсот разоѓ мацней яду кобры".
  
  "Мы ведаем як", - сказаѓ Холмс цвёрдым голасам. "Атручэнне рицином. Цяпер пытанне ѓ тым, хто гэта зрабіѓ".
  
  "Ты думаеш, гэтая смерць звязаная з косткамі на могілках?" - Спытаѓ Луіс.
  
  Холмс адкрыѓ рот, каб адказаць, затым павярнуѓся да сиамскому паліцэйскаму. " Што вы пра гэта думаеце, сяржант?
  
  Спачатку Тэду было цяжка адказаць. Ён прывык саступаць еѓрапейцам, і гэта быѓ не сіямскі спосаб, каб прасоѓвацца наперад. Супярэчыць іншаму чалавеку было верхам нявыхаванасці, а занадта дакладнае і пераканаѓчае выказванне ѓласнага меркавання магло прывесці да адкрытага нязгоды, з-за якога ѓсё страцілі б твар. Але гэты фаранг адрозніваѓся ад усіх астатніх, каго ён сустракаѓ; у адрозненне ад палкоѓніка, ён, здавалася, не лічыѓ сябе вышэй за ѓсіх, хто не быѓ англічанінам. Здавалася, ён шчыра цікавіѓся меркаваннем Тэда.
  
  "Палкоѓнік, здавалася, вельмі настойваѓ на тым, што кольца з слановай воѓны мала што значыць", - павольна пачаѓ Тэд. "Ён кінуѓ яго, як быццам гэта нічога не значыла, але Кхун Сенг падумаѓ, што гэта што-то асаблівае. Памятаеш, як ён павёѓ сябе, калі ѓбачыѓ гэта кальцо?
  
  "Забабоны", - грэбліва сказаѓ Леоновенс. "Зусім як тыя людзі, якія ѓцяклі, калі ѓпершыню ѓбачылі косткі".
  
  Пад пільным, якою была поглядам фаранга з ястрабіных тварам Тэд здзейсніѓ неймавернае. Ён паглядзеѓ ангельцу прама ѓ вочы і прама не пагадзіѓся з ім. "Але Кхун Сенг не ѓцёк, калі ѓпершыню ѓбачыѓ косткі. Калі ён баяѓся злых духаѓ, чаму ён не ѓцёк, калі прыйшоѓ сюды ѓ першы раз? Не, "працягнуѓ ён," менавіта кольца прымусіла яго бегчы. Ён ведаѓ гэта кольца. Ён ведаѓ гэтую жанчыну.
  
  "Цудоѓна," абвясціѓ Холмс, паціраючы рукі. " У вас задаткі прыгожага дэтэктыва, сяржант. Той факт, што ѓ вас няма начальства, таго, хто гаворыць вам, што думаць - гэта паводзіны, непрыстойныя паліцэйскаму, дазволіѓ вам выдатна развіць свае здольнасці ".
  
  
  
  Да канца сваіх дзён сяржант, а пасля капітан Каралеѓскай паліцыі Сіяма Тэд Чутима сцвярджаѓ, што, хоць Шэрлак Холмс меѓ рэпутацыю найвялікшага дэтэктыва ѓ свеце, яго зацямніѓ малавядомы нарвежац па імя Сигерсон, з якім ён калі-небудзь меѓ гонар працаваць.
  
  "Мы павінны пагаварыць з Кхун Сенам", - сказаѓ Тэд, прымушаючы сябе не пачырванець ад хвалы еѓрапейца. "Мы павінны распытаць яго аб гэтай жанчыне".
  
  Калі Леоновенс патэлефанавала, выклікаючы слугу, дзяѓчына, подававшая черуты на адным званым абедзе, паведаміла ім, што Кхун Сенг знаходзіцца ѓ сваёй маленькай хаціне за домам. Яго не бачылі ѓсю раніцу, і меркавалася, што ён аплакваѓ свайго гаспадара.
  
  Звонку хаціны, якую займаѓ шан, стаяѓ моцны пах пахошчаѓ. Пахошчы змешваліся з чым-то яшчэ, з чым-то больш элементарным. Кроѓ.
  
  Кхун Сен быѓ жывы, але ледзь жывы. Сінія шнары, якія перасякалі яго цела, былі разрэзаныя, і кроѓ сачылася з свежых ран. Ён выразаѓ сваё ѓласнае цела, знявечыѓ сябе дэкаратыѓным криссом, які ляжаѓ на маленькім століку з цікаѓ дрэва побач з таннай статуэткай Буды.
  
  У чары на тым жа стале ляжалі чатырнаццаць бліскучых каштоѓных камянёѓ, такіх жа чырвоных, як кроѓ, запятнавшая прасціны.
  
  Трое замежнікаѓ моѓчкі глядзелі на мужчыну ѓ ложку. Нанясенне калецтваѓ было свайго роду прызнаннем - але прызнаннем у чым? Чаму ён прычыніѓ сабе шкоду і што ён ведаѓ аб мёртвай жанчыне на могілках?
  
  Тэд пачаѓ допыт. Ён ведаѓ, як яму варта паступіць: ён павінен быѓ закрычаць Кхун Сену, што ѓсё вядома і што яму лепш прызнацца, інакш яго чакае такое збіццё, якога ён ніколі ѓ жыцці не цярпеѓ. Менавіта так яго вучылі паводзіць сябе з чалавекам, якога ён падазраваѓ у забойстве.
  
  Але ён паглядзеѓ на якія гнояцца раны на целе Шана і боль на яго твары, і замест гэтага мякка сказаѓ: "Ты любіѓ яе, ці не так? Ты зрабіѓ кольца для яе".
  
  "Яе звалі Кьи Нанда, што на мове нашага народа азначае Чыстая рака. Яна была прыгожая, і я яе вельмі любіѓ". Вочы Кхун Сена засціліся, і ён паківаѓ галавой, нібы спрабуючы стрэсці павуцінне успамінаѓ. " Дзіцем яе прывезлі ѓ Каралеѓскі палац у Мандалае і навучылі быць служанкай каралевы Супаялат.
  
  
  
  "Каралева ніколі б не дазволіла ёй выйсці замуж за чалавека вашага становішча", - заѓважыѓ Людовік. Ён бачыѓ падобную сітуацыю ѓ каралеѓскім палацы Сіяма, калі быѓ дзіцем; дзяѓчына-рабыня, прывезеная з глыбінкі, якая хацела толькі кахаць і быць каханай маладым чалавекам са сваёй вёскі, была збітая амаль да смерці за тое, што таемна сустракалася са сваім каханым.
  
  "Вось чаму я пагадзіѓся з планам Працёр такина", - адказаѓ Кхун Сенг, відавочна жадаючы, каб яго зразумелі. "Гэта быѓ адзіны спосаб, якім мы з Кі Нандой маглі быць разам. Салдаты дазволілі каралеѓскім слугам увайсці ѓ палац і забраць некаторыя каштоѓныя рэчы. Кьи Нанда адкрыѓ каралеѓскія скрыні і дастаѓ лалы, але не для каралевы, а для нас. Для нашай будучыні. Палкоѓнік павінен быѓ узяць трохі і пакінуць нам, каб мы маглі пачаць новае жыццё ".
  
  "Але палкоѓнік забраѓ усё гэта, пакінуѓшы цябе без сродкаѓ да існавання," выказаѓ здагадку Луіс.
  
  "Горш, чым гэта," паправіѓ Холмс, ківаючы галавой.
  
  "Гэта было горш, Сигерсон такин", - пагадзіѓся шан, аказваючы свайму допрашивающему гонар бірманскім эквівалентам сахиба. " Палкоѓнік сказаѓ мне, што Кьи Нанда забрала сваю порцыю рубінаѓ і збегла з англічанінам, вайсковым сяржантам. Я ведаѓ гэтага сяржанта. Я ведала, што ён паклаѓ на яе вачэй, і я ведала, што яму падабаюцца мясцовыя жанчыны. Я паверыла палкоѓніку і пакінула Бірму, каб прыехаць сюды з ім, таму што маё сэрца было разбіта. Мне было ѓсё роѓна, куды я пайду, як толькі я страціѓ Кі Нанда ".
  
  "Але калі вы ѓбачылі кольца з косткамі на еѓрапейскім могілках, вы зразумелі, што Кі Нанда шукаѓ вас", - сказаѓ Холмс, яго ѓласны голас быѓ такім жа пяшчотным, як у Тэда. " Вы падазравалі, што палкоѓнік схлусіѓ вам пра яе дэзерцірства. Вы зразумелі, што палкоѓнік Працёр забіѓ яе, каб не рызыкаваць выкрыццём.
  
  "Так", - сказаѓ Кхун Сенг, яго вочы гарэлі чым заѓгодна, толькі не шкадаваннем і раскаяннем. "Я ведаѓ, што маё шчасце было разбурана не жанчынай, якую я любіѓ, а прагным фаранг з такой моцнай запалам да рубінамі, што ён быѓ гатовы скрасці нават у бедняка. Ён забіѓ яе; я забіѓ яго. Я кажу гэта з гонарам, бо які чалавек, варты гэтага імя, не зрабіѓ бы таго ж?"
  
  "Я мяркую, што вольны доступ палкоѓніка на Замежнае могілках дазволіѓ яму лёгка арганізаваць пахаванне неіснуючага салдата і пакласці цела жанчыны ѓ труну", - заѓважыѓ Луіс.
  
  "Ён нават не зладзіѓ ёй належных пахавання", - сказаѓ Кхун Сенг сонным голасам. "Ён не спаліѓ яе, як мы, будысты, спальваем сваіх мерцвякоѓ. Нават пасля смерці ён выкарыстаѓ яе так жа, як выкарыстаѓ усіх сваіх слуг.
  
  
  
  "Гэта скрадзеныя каштоѓныя камяні?" Луіс звярнуѓся да Сигерсону за тлумачэннямі. Чаму чалавек, вядомы як даследчык і альпініст, павінен быць у стане адказаць на яго пытанне, ён не ведаѓ, але тое, што ён мог адказаць на яго, не выклікала сумневаѓ. "Як Кхун Сенг дастаѓ іх? Хіба палкоѓнік не схаваѓ бы іх у надзейным месцы?
  
  Холмс працягнуѓ руку і схапіѓ Кхун Сена за татуированную руку. Луіс адразу зразумеѓ праѓду. Кхун Сен кіѓком галавы пацвердзіѓ гэта. "Мой народ лічыць лалы самымі удачлівымі з каштоѓных камянёѓ", - сказаѓ ён. "Мы татуируем сябе святымі рунамі, каб адганяць дэманаѓ, і часам устаѓляемы лалы або сапфіры ѓ парэзы ад нажа, каб абараніць сябе ад шкоды. Чалавек з рубінам пад скурай не можа быць забіты нажом або дзідай, гэта ведаюць усе ѓ штатах Шан.
  
  " Колькі рубінаѓ было ѓ тваёй плоці? Луі здрыгануѓся, гледзячы на знявечаныя рукі і ногі мужчыны, усвядоміѓшы, што ён насіѓ здабычу свайго гаспадара пад самай скурай - насіѓ прычыну смерці свайго каханага.
  
  " У мяне іх было чатырнаццаць. У маіх калег-слуг-шанов было столькі ж. Палкоѓнік ведаѓ аб нашых традыцыях, і ён таксама ведаѓ, што яго могуць западозрыць у крадзяжы каштоѓных камянёѓ з палаца. Калі яму спатрэбіліся грошы, ён зарэзаѓ аднаго з нас і адвёз рубін ѓ Бангкок для продажу. Яго не западозраць, калі ён прадасць па адным рубину розных дылерам ".
  
  "Табе прыйдзецца адправіцца са мной у турму ѓ Лампанге", - сказаѓ Тэд, паківаѓшы галавой. У глыбіні душы ён думаѓ, што ѓ Кхун Сена былі важкія прычыны, каб забіць палкоѓніка, але ѓ яго быѓ свой абавязак, і ён яго выканае.
  
  "Ён не дажыве да гэтага падарожжа", - сказаѓ Холмс.
  
  " Яго раны зажывуць. "Тэд казаѓ коратка, каб схаваць жаль у сваіх вачах.
  
  "Яго раны не заб'юць яго. Гэта зробіць рыцын".
  
  Тэд кіѓнуѓ. Гэта была свайго роду справядлівасць.
  
  "Ён хацеѓ вады з Месяца", - сумна сказаѓ ён. "Гэта тое, што мы, сиамцы, гаворым, калі мужчына хоча таго, чаго не можа мець. Вады з Месяца".
  
  Усе, хто чытаѓ аб гэтай падзеі ѓ Bangkok Times, меркавалі, што ордэнам Белага слана быѓ узнагароджаны нарвежац Арнэ Сигерсон за яго бліскучыя прыгоды ѓ Тыбеце. Тэд ведаѓ адваротнае; несумненна, вялікі гонар была аказана Сигерсону за тое, што ён раскрыѓ забойства палкоѓніка Працёр, але не раскрыѓ праѓду аб крадзяжы палкоѓніка. Ён ведаѓ дастаткова аб брытанцах, каб разумець, што крадзеж у зрынутага азіяцкага караля мала што значыла б для іх, але як толькі палац стаѓ уласнасцю імперыі, палкоѓніка палічылі б чалавекам, які абакраѓ сваю ѓласную каралеву. Менавіта па гэтай прычыне ён схаваѓ сваю крадзеж, забіѓшы Кі Нанда.
  
  Лалы былі ціха канфіскаваныя ѓ іншых слуг Шаня і адпраѓленыя ѓ Брытанскі музей у Лондане, а палкоѓнік быѓ пахаваны на Замежнай могілках з усімі ѓшанаваннямі. Толькі Луіс Леоновенс ведаѓ поѓную праѓду: ордэн Белага слана быѓ таксама ѓручаны за выратаванне Сіяма ад крывавага сутыкнення з войскамі брытанскай арміі ѓ Бірме, сутыкнення, справакаванага шанскими лідэрамі, якія ѓ чарговы раз спрабавалі аддзяліцца ад Бірмы.
  
  
  
  
  
  Холмс нязмушана сядзеѓ на верандзе гатэля "Ориентал", лепшай гасцініцы Бангкока. Ён мог бы напісаць ліст ѓнутры, за пісьмовым сталом, але яму падабалася назіраць за бесперапынным рухам на рацэ, а вечар быѓ душным. На адкрытым паветры было значна камфортней, чым у душнай пакоі для лісты.
  
  Прахладны вячэрні ветрык данёс да яго носа мускусный водар Чао Прайя. Ён чуѓ крыкі лодачнікаѓ і бачыѓ мігатлівыя ліхтары на насах іх маленькіх сампанов. Гатэль "Ориентал" мог пахваліцца электрычнасцю, але вакол яго раскінуѓся горад, мігатлівы газавым святлом, вогнішчамі для падрыхтоѓкі ежы і алейнымі лямпамі. Усяго на імгненне яго мітусня і рачныя пахі нагадалі яму Лондан дваццаціпяцігадовай даѓніны, калі ён быѓ хлопчыкам, толькі што скончылі універсітэт, каб пазбіваць стан у сталіцы.
  
  Думкі аб Лондане няѓмольна вялі да думак аб яго мінулым жыцці. Ён сербануѓ брэндзі, узяѓ пяро, абмакнуѓ яе ѓ туш і пачаѓ пісаць на ціснення пергаментнай паперы гатэля.
  
  
  Мой дарагі доктар Ватсан,
  
  
  
  Я хачу, каб вы ведалі з самай глыбіні маёй душы, як моцна я шкадую аб тым, што быѓ вымушаны падмануць вас. Мой брат Майкрофт пераканаѓ мяне, што ѓрад Яе Вялікасці патрабуе, каб я заставаѓся ѓ стане "смерці", а гэта азначае, што гэты ліст ніколі не будзе адпраѓлена. Я буду выконваць даручэнні Міністэрства замежных спраѓ у тых месцах, дзе будучыня імперыі няпэѓна, і я буду гуляць ролю, да якой мяне доѓга рыхтавалі, - ролю аб'ектыѓнага назіральніка ісціны, там, дзе яе зусім не чакаюць і не паважаюць.
  
  Магчыма, калі-небудзь ты прачытаеш гэтую неотправленную карэспандэнцыю і зразумееш, як шмат значыць для мяне тваё адсутнасць. Я магу раскрыць адно-два злачынствы, разгадаць пастаѓленую перада мной галаваломку, але я толькі напалову той чалавек, якім быѓ у Англіі, паколькі ѓ мяне няма сябра, чый розум я выкарыстоѓваю як тачыльны камень для свайго ѓласнага.
  
  Я ніколі не адпраѓлю гэты ліст. Мой брат Майкрофт і яго банда галаварэзаѓ з Уайтхолл паклапаціліся пра гэта. Я звязаны сотняй клятваѓ захоѓваць таямніцу, заблытанай павуціннем абавязацельстваѓ, якія ѓ сукупнасці мала што значаць для мяне, але повязі крыві перавешваюць повязі жадання. Акрамя таго, я цалкам упэѓнены, што нават калі б я адправіѓ адно з гэтых пасланняѓ, яно было б эфектыѓна перахоплена і знішчана да таго, як дасягнула сіямскі мяжы.
  
  Я сумую па твайму добраму брытанскаму здароваму сэнсу, мой сябар, гэтак жа моцна, як па абеду з добрай брытанскай ялавічыны ѓ "Савое", канцэрта ѓ "Ковент-Гардэне" і келіху брэндзі перад палаючым камінам на Бэйкер-стрыт. Могуць прайсці гады, перш чым мы сустрэнемся тварам да твару ...
  
  
  Холмс адклаѓ ручку і пацёр стомленыя вочы. Які сэнс заканчваць ліст, якое ніколі не будзе прачытана? Калі падумаць, які сэнс было думаць пра Бэйкер-стрыт і пакоях, якія чакалі яго вяртання?
  
  З такім жа поспехам ён мог бы папрасіць вады каля месяца.
  
  OceanofPDF.com
  
  Містэр Сигерсон
  
  Пітэр Бигл
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Мянецябе клічуць Флореш Такести. Я канцэртмайстар муніцыпальнага аркестра Вялікага Борница у горадзе Святой Радамір, у герцагстве Борниц, у краіне Сельмира. Я заяѓляю гэта толькі таму, што, па-першае, існуе шматвяковы спрэчка паміж нашай княжацкім сям'ёй і суседнім княствам Граджа па нагоды межаѓ, подкупленных каморнікам і таго, кім менавіта некаторыя людзі іх лічаць; і, па-другое, таму што Борниц, большы або меншы, даволі маленькае валоданне, і ѓ ёй вельмі мала таго, што можна шчыра назваць яго ѓласным. Наш нацыянальны мова - гэта што-то накшталт неахайна ніжненямецкай, яшчэ больш яна ішла румынскімі няправільнымі дзеясловамі; наша гісторыя, па-відаць, у значнай ступені выпадковая, а наша літаратура складаецца ѓ асноѓным з застольных песень (некаторыя з іх даволі энергічныя). Нашы фермеры вырошчваюць ячмень і рэпу, а асабліва непрыемную зялёную штуку, аб якой мы гаворым незнаёмым людзям, - гэта капуста. Наша валюта - усё, што не крышыцца пры кусании; наша ежа гнятліва славацкая, а наша мясцовая адзенне, калі шчыра, цьмяна нагадвае швейцарскіх званароѓ у касцюмах радасных маніякальных турак. Аднак наша народная музыка, як я магу засведчыць лепш, чым большасць іншых, з'яѓляецца цалкам мясцовай, паколькі ні адзін іншы народ ніколі не стаѓ бы прэтэндаваць на яе. Мы з'яѓляемся ѓласнасцю Аѓстра-Венгерскай імперыі, ці ж мы належым османам; меркаванні разыходзяцца, і нікога ні з той, ні з другога боку, падобна, гэта па-сапраѓднаму не цікавіць. Як я ѓжо сказаѓ, я расказваю вам усё гэта для таго, каб у вас не ѓзнікла магчымых памылак адносна нашага значэння ѓ гэтай вялікай турбулентнасці Еѓропы. У нас яго няма.
  
  Нават маё ѓласнае становішча канцэртмайстра тут ставіць своеасаблівы, але законны пытанне. Традыцыйна, як і ѓсюды, першы скрыпач аркестра называецца канцэртмайстрам і служыць дырыжору памочнікам і кансультантам, а пры неабходнасці і свайго роду пасярэднікам паміж ім і іншымі музыкамі. Калі-то, шмат гадоѓ таму, у нас сапраѓды быѓ кандуктар, але ён сышоѓ ад нас пасля асабліва непрыемнага інцыдэнту з удзелам паліцэйскага і козы, і з тых часоѓ Гарадскі савет так і не змог знайсці прыдатную замену. Такім чынам, добра гэта ці дрэнна, але я быѓ дырыжорам дэ-факта вось ужо некалькі дзясяткаѓ гадоѓ, і наш аркестр, здаецца, ад гэтага ані не горш. Вядома, нам заѓсёды не хапала належнай - ці павінен я сказаць выразнасці? - аддачы належнае кампазітараѓ эпохі барока, і мы, як правіла, ведаем, што лепш увогуле не брацца за Бетховена; але я сцвярджаю, што мы цалкам ніштавата выконваем Лизста, Сен-Санса і трохі Мендэльсона, не кажучы ѓжо пра больш лёгкіх творах розных Штраусов і нават Расіні. І наша заключнае папуры Гілберта і Саллівана амаль заѓсёды выклікае авацыі стоячы, калі наша публіка дастаткова трезва, каб ѓстаць. Магчыма, мы не венскія Schausspielthaus, але мы робім усё магчымае. У нас ёсць наша гонар.
  
  Вясновым вечарам 1894 года ён з'явіѓся ѓ маёй дзверы: высокі, раздражняльны мужчына, якога мы ведалі як нарвежца гер Сигерсона. Вы зараз кажаце мне, што ѓ яго былі іншыя імёны, чаго я цалкам магу паверыць - я, у сваю чаргу, магу сказаць вам, што заѓсёды падазраваѓ, што ён дакладна не нарвежац. У нарвежцаѓ ёсць манеры, калі ѓ іх няма кухні; ні адзін нарвежац, якога я калі-небудзь ведаѓ, не быѓ нават аддалена такім напышлівым, няяѓна праѓзыходным і наогул немагчымым, як гэты "Сигерсон". І няма, перш чым вы спытаеце, для мяне было б амаль немагчыма растлумачыць, што менавіта зрабіла яго такім невыносным. Яго голас? яго пастава? на яго думку, гэты спосаб вывучаць чалавека, як калі б ён быѓ каналам на Марсе ці бактэрыяй, дагэтуль невядомай чалавецтву? Якая б ні была непасрэдная прычына, ён мне не спадабаѓся з першага погляду; і калі б я даведаѓся ад вас сёння, што на самой справе ён быѓ прынцам вашай Англіі, гэта ні на волас не змяніла б майго меркавання. На самай справе, я павінен думаць, узмацніць яго.
  
  Тым не менш. Тым не менш, ён быѓ, па-за усялякіх спрэчак або прыдзірак, лепшым скрыпачом, чым я. Яго тон быѓ багацей, яго атака адначасова плыѓней і ѓ той жа час ярчэй; яго фразіроѓка была значна больш авантурнай, чым я калі-небудзь адважыѓся б - ці змог бы дамагчыся, калі б адважыѓся. Я магу быць такім жа раѓнівым і нават злосным, як любы іншы мужчына, але я не дурань. Ён заслужыѓ сядзець у крэсле першай скрыпкі - маім крэсле ѓ працягу дзевятнаццаці гадоѓ. Гэта была проста справядлівасць, не больш таго.
  
  Калі ён упершыню прыйшоѓ да мяне дадому - наколькі я памятаю, ён літаральна толькі што сышоѓ з паштовага вагона, які часам забірае аднаго-двух пасажыраѓ з штотыднёвага цягніка ѓ Бухарэст, - ён спытаѓ маё імя, прадставіѓся сам і ѓручыѓ мне рэкамендацыйны ліст, напісаны маім былым школьным таварышам, даѓно якія пайшлі ѓ свет іншай. У лісце паведамлялася, што предъявителем быѓ "першакласны музыка, добра навучаны і дасведчаны, які па асабістых прычынах вырашыѓ ѓладкавацца ѓ невялікі правінцыйны аркестр, пажадана размешчаны як мага далей ад звычайных гандлёвых і турыстычных маршрутаѓ. Натуральна, стары сябар, я падумаѓ пра цябе ...
  
  Натуральна. Сигерсон - тады ён не назваѓ іншага імя - моѓчкі назіраѓ з-пад цёмных, злёгку выгнутых броваѓ, пакуль я перачытваѓ ліст. Як я ѓжо казаѓ, гэта быѓ высокі мужчына, на выгляд яму было недзе крыху за сорак, з дзёрзкім носам з высокай пераноссем - нос тэнара - на хударлявым твары. Я выразна памятаю тонкі шнар, на выгляд даволі свежы, рэзка перасякае яго выступае левую скулу. Рот быѓ амаль блізнюком гэтага шнара, такі ж напружаны і бледны, і ѓ ім не было больш гумару, наколькі я мог разгледзець. Яго вочы былі плоскага шэрага колеру, без найменшага намёку на блакіт, як гэта часцей за ѓсё бывае ѓ такіх вачэй, і ѓ яго была звычка закрываць іх і прыціскаць адзін да аднаго кончыкі пальцаѓ правай і левай рукі, калі ён быѓ максімальна уважлівы. Мяне гэта асабліва раздражняла, як і яго голас, які быѓ трохі высокім і трохі рэзкім, па меншай меры, для майго вуха. Іншы мог бы гэтага і не заѓважыць.
  
  Я павінен быць сумленны і прызнацца вам, што калі непрыязнасць пры нашай першай сустрэчы ѓзнікла адразу, то яна таксама была цалкам на маім баку. Я не думаю, што гер Сигерсон хоць у найменшай ступені клапаціѓся аб маім добрым меркаванні і што ён нават на імгненне пакрыѓдзіѓся з-за таго, што ѓ яго не было. Ён прыняѓ абразлівую плату, якую мог прапанаваць яму Святы Радамір, так жа абыякава, як і маё глыбокая павага - так, таксама прызнаѓ, - калі на праслухоѓванні ён выканаѓ за маім кухонным сталом "Жудасна цяжкі эцюд ля мажор" шевалье Сен-Жоржа, а ѓслед за ім што-то належнае страшнейшы"Паганіні. Я сказаѓ яму, што ѓ ѓдавы Риднак ёсць свабодная пакой на гарышчы практычна за бесцань, на што ён досыць ветліва падзякаваѓ мяне і падняѓся, каб сысці, не сказаѓшы больш ні слова, павярнуѓшыся толькі ѓ дзвярах, калі я вымавіѓ яго імя.
  
  
  
  "Гер Сигерсон? Як вы думаеце, ці зможаце вы аднойчы раскрыць мне свае асабістыя прычыны, па якіх вы закапалі свае значныя дары у гэтым канкрэтным кутку нідзе? Я пытаюся не з вульгарнага цікаѓнасці, а проста як адзін музыкант іншага".
  
  Тады ён усміхнуѓся - я магу цалкам дакладна злічыць, колькі разоѓ я бачыѓ, як ён рабіѓ што-то падобнае. Гэта было вельмі дзіѓнае істота, гэтая яго ѓсмешка: не без весялосці (у гэтым чалавеку былі досціп і іронія, калі не тое, што я б назваѓ гумарам), але прама пад павольнай усмешкай яго вуснаѓ я хутчэй адчуѓ, чым убачыѓ, лёгкую презрительную грымасу, амаль презрительную грымасу. Ваш гер Сигерсон на самай справе не вельмі любіць людзей, ці не так? Музыка, ды.
  
  "Спадар Такести," адказаѓ ён досыць ласкава, - калі ласка, зразумейце, што тыя прычыны, якія могуць быць у мяне для майго прысутнасці тут, ніякім чынам не павінны турбаваць святога Радамір. У мяне няма ніякай місіі, ніякай шкоднай мэты - наогул ніякай мэты, на самай справе, а толькі глыбокае імкненне да спакою разам з даволі сентыментальным цікаѓнасцю адносна сапраѓдных крыніц музыкі, якія знаходзяцца не ѓ Вене ці Парыжы, а як раз у такіх захолустьях і ѓ такіх малаадукаваных аркестрах, як ваш ". Я як раз вырашаѓ, ці варта з абурэннем ѓстаць на абарону свайго горада, нават нягледзячы на тое, што яго з'едлівая ацэнка была абсалютна дакладнай, калі ён працягнуѓ, яго ѓсмешка стала крыху цяплей: "І, калі вы дазволіце мне так выказацца, хоць я, магчыма, і зрушыѓ першую скрыпку -" паколькі я ѓжо паведаміѓ яму аб гэтым; навошта адкладаць відавочна непазбежнае?- "правадыр палічыць мяне лаяльным і добрасумленным, пакуль я застаюся ѓ Санкт-Радомире". Пасля чаго ён пайшоѓ, а я стаяѓ у дзвярах свайго дома і глядзеѓ, як яго высокая фігура адкідвае наперадзе сябе изможденную цень, пакуль ён спускаѓся па сцежцы да грунтавай дарозе, якая вядзе да ферме ѓдавы Риднак. У адной руцэ ён трымаѓ чамадан, у другой - футляр для скрыпкі, і насвистывал мелодыю, падобную на Сарасате. Так, я думаю, гэта была Сарасате.
  
  У той вечар я згадваѓ пра рэпетыцыі, але не прасіѓ і не чакаѓ, што ён прыйдзе, за ѓсё ѓ некалькіх гадзінах язды ад цягніка. Я нават не памятаю, як сказаѓ яму, як знайсці мясцовую піѓную, дзе мы заѓсёды рэпетавалі; і ѓсё ж ён быѓ там, абыякава ветлівы, як заѓсёды, наладжваючы астатнія струны. Я вымавіѓ кароткую, нязграбную гаворка, прадставіѓшы аркестру нашу новую першую скрыпку (па маёй падказцы ён назваѓ відавочна фальшывае хрысціянскае імя Оскар) і дадаѓшы, што, мяркуючы па тым, што я пачуѓ за сваім кухонным сталом, мы маглі толькі выйграць ад таго, што ён заняѓ маё былое крэсла. Большасць з іх былі відавочна незадаволеныя гэтым аб'явай - флейта і трамбон нават ненадоѓга заплакалі, што, павінен прызнацца, мне падалося, было прыемна. Але я запэѓніѓ іх, што цвёрда мае намер працягваць быць іх адданым настаѓнікам і лідэрам, і яны, падобна, сапраѓды чэрпалі хоць нейкае суцяшэнне ѓ гэта абяцанне. Ні адзін аркестр ніколі не быѓ адной вялікай, шчаслівай сям'ёй, але ѓсе мы былі старымі таварышамі, што вызначана лепш для музыкі. Яны хутка адаптаваліся да якая змянілася сітуацыі.
  
  На самай справе, яны адаптаваліся, магчыма, трохі занадта хутка для поѓнага майго камфорту. На працягу гадзіны яны захапляліся тонам Сигерсона і яго пачуццём рытму, ѓсхвалялі яго дынаміку, якой у іх ніколі не было ѓ мяне - не, гэта не зайздрасць, проста факт - і ѓжо пачалі балбатаць пра магчымасці пашырэння нашага ѓсё больш састарэлага рэпертуару, аб тым, што адзін-адзіны свежы і наватарскі голас зменіць увесь характар аркестра. Сигерсон быѓ сціплы пад іх захапленнем, нават сарамлівы, адмахваючыся ад усіх апладысментаѓ; што тычыцца мяне, то я наогул нічога не казаѓ, хіба што пры неабходнасці прыводзіѓ рэпетыцыю ѓ парадак. Мы разышліся, поѓныя мрояѓ - ва ѓсякім выпадку, так яно і было. Я памятаю, што пара драѓляных духавых інструментаѓ прапаноѓвалі Скрыпічны канцэрт Моцарта, што было, па меншай меры, мажліва; і той жа самы трамбон нават прашаптаѓ:Фантастычная сімфонія,", што было проста па-дурному. Ці бачыце, ён прымусіѓ іх думаць падобным чынам на адной рэпетыцыі, нават не спрабуючы.
  
  І мы ѓнеслі змены. Вядома, мы гэта зрабілі. Вы выкарыстоѓваеце існуючы ѓ вас талент, і прысутнасць Сигерсона дазволіла мне падумаць аб тым, каб паспрабаваць сачыненні, якія патрабуюць значна больш намаганняѓ, чым аркестр Вялікага Борница выконваѓ за ѓсю сваю кар'еру. Няма, я павінен быѓ сказаць "існаванне". У іншых аркестраѓ ёсць кар'еры. Мы проста шчаслівыя заставацца тут.
  
  Берліёза, няма. Яны не могуць граць тое, што ён напісаѓ у Парыжы, Лондане, Вене - як жа тады ѓ Святым Радомире? Бетховен, няма, нават з цэлай струннай секцыяй Сигерсона. Але Гендэль ... Haydn ... Моцарт ... Телеман ... Так, так, чым больш я думаѓ пра гэта, тым больш разумеѓ, што ніколі не было ніякай рэальнай прычыны, па якой мы не маглі б прыстойна справіцца з такімі работамі; гэта ніколі не было нічым іншым, як з маім дурным непакоем - і, калі быць справядлівым да самому сабе, нашым нацыянальным комплексам непаѓнавартаснасці, калі мы наогул нацыя. Хто мы такія ѓ мрачнейшей Сельмире, аперэтачнай Сельмире, жартаѓлівай Сельмире, камічна адсталай Сельмире, Сельмире, пасмешышча паныла адсталай Усходняй Еѓропы - ці такімі б мы былі, калі б хто-небудзь дакладна ведаѓ, дзе мы знаходзімся, - каб думаць, што мы хоць аддалена здольныя ствараць сапраѓдную музыку? Што ж, клянуся Богам, мы збіраліся гэта ѓявіць, і калі мы выставім сябе дурнямі ѓ спробе, што ѓ гэтым новага? Па крайняй меры, мы будзем зусім іншымі дурнямі, чым былі раней. Святы Радамір, Борниц, Сельмира ... Яны ніколі б не ѓбачылі такіх дурняѓ.
  
  Вось які эфект ён аказаѓ на нас, ваш містэр Сигерсон, і што б я аб ім ні думаѓ, за гэта я заѓсёды буду ѓдзячны. Верны свайму слову, ён не прадпрымаѓ абсалютна ніякіх намаганняѓ, каб падмяніць маё музычнае меркаваньне сваім уласным або якім-небудзь чынам падарваць маё лідэрства. Вядома, былі тыя, хто звяртаѓся да яго за саветам па ѓсіх пытаннях, ад вуснага перакладу да аплікатуры і сучаснай тэхнікі смычка, але па ѓсіх пытаннях, акрамя самых тэхнічных, ён заѓсёды адсылаѓ іх да мяне. Я думаю, што гэта, магчыма, было звязана не столькі з лаяльнасцю, колькі з поѓнай адсутнасцю цікавасці да якога-небудзь аѓтарытэту або ѓплыву - паколькі я ведаѓ гэтага чалавека, гэтага у ім проста не было. Здавалася, што ѓ першую чаргу ён хацеѓ займацца музыкай і каб яго пакінулі ѓ спакоі. І якое жаданне было прыярытэтным, я не змог бы сказаць вам ні тады, ні цяпер.
  
  Вельмі добра. Вы пыталіся мяне пра інцыдэнт, які, у сілу майго, несумненна, скажонага гумару, я аддаю перавагу запамінаць як Справа аб Праславутай виолончелистке. Мы з Сигерсоном былі саюзнікамі - падыходзілі адзін аднаму, несумненна, але, тым не менш, саюзнікамі - у гэтым неверагодным справе, і калі б мы імі не былі, хто ведае, чым бы ѓсё скончылася? З іншага боку, калі б мы пакінулі ѓсё як ёсць... Што ж, мяркуйце самі. Судзіце самі.
  
  Муніцыпальны аркестр Вялікага Борница па якой-то прычыне, заѓсёды быѓ слабы ѓ гульні на ніжніх струнах - у нас гэта амаль традыцыя. Характэрна, што ѓ тым годзе мы маглі пахваліцца чатырма виолончелистками, дзве з якіх былі даволі далікатнымі маладымі жанчынамі, якія з неспакоем і няѓпэѓненасцю выглядалі з-за сваіх інструментаѓ. Трэцім, аднак, быѓ мажны руска-балгарын па імя Валодзя Андричев: блакітнавокі, з сінім падбародкам, растрапанымі валасамі, памерам прыкладна з царкоѓную дзверы (тут я маю на ѓвазе праваслаѓную царкву), апантаны - або дзякуючы - атацы, якая па праве павінна была прывесці да яго перамогі. Ён харчаваѓся музыкай, калі вы мяне разумееце; ён ставіѓся да ѓсяго складання як да спажывання, ад Ліста і Расіні, з якімі ён быѓ цудоѓны, да Шумана, ад якога ён нязменна сыходзіѓ у ѓрыѓках, як бы я ні спрабаваѓ звесці да мінімуму яго прысутнасць або цалкам схаваць яго. Тым не менш я паважаѓ яго запал і жвавасць; і, акрамя таго, гэты чалавек мне падабаѓся. У ім было сопящее, нязграбнае зачараванне чорных мядзведзяѓ, якія ѓсё яшчэ блукаюць па нашым дуброве, як быццам не зусім ѓпэѓнены, што яны там робяць, але, тым не менш, дастаткова задаволеныя. Я вельмі сумую па ім, колькі б часу гэта ні было.
  
  Яго жонка, Людміла Плашчак, была адной з нашых лепшых драѓляных духавых, але пайшла на пенсію ѓ дзень іх вяселля, што ѓ тыя часы лічылася адзіна правільным паводзінамі для замужняй жанчыны. Я мяркую, яна была багемнага паходжання: маленькая кругленькая бландынка, відавочна якая адказвае вызначаным гусце. Я памятаю, як яна спявала (альт) са сваім царкоѓным хорам, зачыніѓшы вочы і склаѓшы рукі на грудзях - боская карціна нявіннага захаплення. І ѓсё ж час ад часу, у сярэдзіне кантаты Баха або якой-небудзь Памінальнай імшы, я бачыѓ, як гэтыя шырока расчыненыя блакітныя вочы вельмі ненадоѓга приоткрывались, разглядаючы теноровую секцыю з лёгкім паганскім бляскам у кутках. Басы таксама, але асабліва тэнары. Дзіѓна, з якой дэталізацыяй ѓспамінаюцца гэтыя рэчы.
  
  Ён любіѓ яе, гэтую вялікую, нязграбную, панурую Андричеву, нават больш, чым сваю цудоѓную віяланчэль Фабрэгаса, і шмат у чым у той жа манеры, паколькі, відавочна, адчуваѓ, што яны абодва былі занадта добрыя для яго. Абсалютная любоѓ - я не часта сутыкаѓся з такім у сваім жыцці, не цяперашні, сэрца, ніколі не прызначанае для паказухі, якое не можа не праявіць сябе. Гэта было кранальнае відовішча, але часам і раздражняльнае: падчас рэпетыцыі або нават выступу я заѓсёды магла сказаць, калі яго думкі адляталі дадому, да яго пухнатай залаты багіні. Магу вам сказаць, што кожны раз ён гуляѓ д'ябла сваім вібрата.
  
  
  
  
  
  Трэба аддаць ёй справядлівасць - вельмі неахвотна, - у яе хапіла прыстойнасці або проста здаровага сэнсу пазбягаць кантактаѓ з кім-небудзь з калегаѓ яе мужа. Як я ѓжо меѓ на ѓвазе, яна ѓ любым выпадку аддавала перавагу калегаѓ-спевакоѓ инструменталистам; і паколькі Андричев цярпець не мог ніякіх вакальных выступаѓ ("Лепш кошкі на заднім плоце", - звычайна рыкаѓ ён, "лепш поле, поѓнае аслоѓ ѓ спякоту"), яе схільнасці рэдка ѓступалі ѓ прамой канфлікт з яго ѓласнымі. Такім чынам, калі б нам давялося выступаць, скажам, у Красногоре, адлегласць да якога патрабуе начоѓкі, у той час як яна весялілася дома з Уладам, клоунским басам, або, магчыма, з Руськой, гугнявым, фальшивящим лірычным тэнарам (там было вібрата, якім можна было кіраваць на дрожках) ... Што ж, што б астатнія з нас ні ведалі, або думалі, мы трымалі рот на замку. Мы гулялі нашу Смятану і папуры Гілберта і Саллівана і трымалі рот на замку.
  
  
  
  Я не ведаю, калі і як Андричев даведаѓся пра гэта. Я нават не магу сказаць, як мы ѓсе раптам зразумелі, што ён ведае, таму што яго сарамлівыя, ворчливые, але, па сутнасці, добрыя манеры, здавалася, ніколькі не змяніліся з гэтым адкрыццём. Я думаю, музыка падказала нам - яна стала яшчэ мацней, страстнее - карацей кажучы, злей, нават падчас таго, што павінна было быць выкананнем пасажаѓ legato. Я нават цяпер адмаѓляюся верыць, што хто-небудзь з аркестра Вялікага Борница паведаміѓ б яму пра гэта. Мы ѓсе любілі яго, па-рознаму; і ѓ гэтай частцы свету мы схільныя разглядаць ісціну не як абсалютная, лімітавае карысць, а як нешта, што лепш за ѓсё вымяраць разумна кантраляваным чынам. Гэта цалкам мог быць хто-небудзь з сяброѓ яго жонкі, хто аддаѓ яе - нават адзін з яе сяброѓ па гульнях, які занадта шмат выпіѓ. Я не думаю, што зараз гэта мае значэнне. Я не ѓпэѓнены, што хацеѓ бы ведаць гэта зараз.
  
  У любым выпадку, у гэтай частцы свету на такі выпадак прапануюцца пэѓныя традыцыйныя варыянты. Ашуканы муж мае неаспрэчнае права - боскае права, калі хочаце, - збіць сваю няслушную жонку так жорстка, як таго патрабуе яго гонар, але ён не можа адрэзаць ёй нос або вушы, за выключэннем, магчыма, адной варварскай паѓднёвай правінцыі, дзе мы амаль ніколі не выступаем. Ён можа адправіць яе назад да сям'і, якая, як правіла, зусім не будзе рада яе бачыць, або, як гэта зрабіѓ адзін мой знаёмы альтыст, дазволіць ёй застацца ѓ яго доме, але на такіх умовах ... Адпусьці гэта. Мы можам гуляць іх музыку, але мы не зусім заходні народ.
  
  Але Андричев не зрабіѓ нічога з гэтага. Я сур'ёзна сумняваюся, што ён калі-небудзь абвінавачваѓ Людмілу ѓ яе няслушнасці, і я ведаю, што ён ніколі не шукаѓ нікога з яе палюбоѓнікаѓ, кожнага з якіх ён мог бы біць да таго часу, пакуль не паляціць пыл, як дываны на бялізнавай вяроѓцы. Усё больш і больш замкнёны, выпівае, як ніколі раней, ён праводзіѓ вялікую частку свайго часу на рэпетыцыях, відавочна знаходзячы прыстанішча ѓ Брамсе, Чайковском і Григе і ѓсё з большай неахвотай вяртаючыся дадому. Часта сканчалася тым, што ён заставаѓся на ноч у нейкага Рыгора Прогорного - нашага чацвёртага віяланчэліста, дастаткова кампетэнтнага тэхніка і бліжэйшага да яго блізкага чалавека - ці ѓ мяне, ці нават расцягнуѓся на трох крэслах у той халоднай пусты піѓной, заѓсёды люта прыціскаючы да сябе віяланчэль, як ён, павінна быць, прывык прыціскаць да сябе сваю жонку. Ніхто з нас ніколі не выказваѓ ні найменшага спагады да яго пакутам. Яму б гэта не спадабалася.
  
  Сигерсон быѓ выдатна дасведчаны аб сітуацыі - нягледзячы на ѓвесь яго выгляд, быццам ён заклапочаны выключна тонам, тэмпам і дакладнасцю фармулёвак, я зразумеѓ, што ён выпускаѓ вельмі мала з таго, што адбывалася вакол яго, - але ён ніколі не каментаваѓ гэта; толькі пасля выступу ѓ суседнім горадзе Ильяги. Наш паступова пашыраецца рэпертуар выклікаѓ у нас як авацыі, так і новыя заказы, але ѓсё роѓна я быѓ занепакоены. Гульня Андричева ѓ той вечар была, несумненна, энергічнай, але зусім не адпавядала патрабаванням Шуберта і Скрабіна, і нават найменш крытычныя з нас не маглі гэтага не заѓважыць. Па дарозе дадому, калі мы ехалі, падскокваючы на выбоінах і лясных сцяжынках, у двух фургонах, у якіх мы ѓсё яшчэ падарожнічаем, Сигерсон ціха сказаѓ: "Я думаю, вам, магчыма, прыйдзецца пагаварыць з містэрам Андричевым".
  
  Большасць астатніх спалі, і мне трэба было даверыцца каму-небудзь, нават халоднага герру Сигерсону. Я сказаѓ: "Ён пакутуе. У яго няма выйсця сваім пакутам, акрамя музыкі. Я не ведаю, што рабіць ці што яму сказаць. І я не звольню яго".
  
  Дзіѓна, але Сигерсон усміхнуѓся мне ѓ амаль поѓнай цемры фургона. Гэта была цьмяная, нацягнутая ѓсмешка, але тым не менш гэта была ѓсмешка. "Я ніколі не думаѓ, што вы гэта зробіце, гер Такести. Я кажу толькі, - і тут ён на імгненне завагаѓся, - я кажу, што, калі вы не пагаворыце з ім, цалкам верагодна, адбудзецца што-то трагічнае. Тое, што вы можаце сказаць, далёка не так важна, як той факт, што ён ведае, што вы турбуецеся за яго. Вы даволі замкнёны чалавек, канцэртмайстар."
  
  "Я?" - патрабавальна спытала я. Я была зусім агаломшана. "Я забараняю? У гэтым аркестры няма нікога, нікога, хто не мог бы падысці да мяне - хто не падыходзіѓ да мяне - ні пры якіх абставінах, каб абмеркаваць што-небудзь наогул і ѓ любы час. Вы і самі гэта ведаеце, гер Сигерсон. О, як добра я памятаю, у якой лютасьці я быѓ. Сапраѓды, запретно - гэта ад яго!
  
  ђсмешка стала шырэй; яна нават крыху пацяплела. "Гер Такести, гэта чыстая праѓда, і я б ніколі не стаѓ гэтага адмаѓляць. Любы можа прыйсці да вас і павітаць - але вы самі да іх не выходзіце. Вы разумееце розніцу?" Пасля яшчэ адной кароткай паѓзы, пакуль я ѓсё яшчэ асэнсоѓваѓ сказанае, ён дадаѓ: "Мы больш падобныя, чым вы можаце падумаць, гер Такести".
  
  Жахлівая думка аб тым, што ѓ тым, што ён сказаѓ, можа быць доля праѓды, прымусіла мяне некаторы час маѓчаць. Нарэшце, я прамармытаѓ: "Я пагавару з ім. Але гэта не дапаможа. Павер мне, я ведаю.
  
  
  
  " Я табе веру. "Голас Сигерсона быѓ амаль пяшчотным - зусім ненатуральным для яго бурклівага хрипа. "Я ведаѓ такіх людзей, як Андричев, у іншых месцах, і я баюся, што музыка не заѓсёды будзе дастатковай аддушынай для таго, што з ім адбываецца. Гэта ѓсё, што я магу сказаць ".
  
  Так яно і было. Ён пачаѓ нешта ціха напяваць сабе пад нос, што было яшчэ адной яго раздражняльнай звычкай, і да таго часу, калі нашы коні спыніліся перад стайняй, ён ужо хроп, як і ѓсе астатнія. Усе разышліся, сонна бурчаѓ, акрамя Андричева, які настаяѓ на тым, каб спаць у павозцы, і быѓ вельмі ѓсхваляваны гэтым. Вядома, ён бы замёрз да смерці, чаго, як я цяпер думаю, ён і дамагаѓся, і, магчыма, праявіѓ міласэрнасць, але я не мог гэтага дапусціць. У рэшце рэшт Прогорный ѓгаварыѓ яго пайсці з ім дадому, дзе ён моѓчкі піѓ рэшту ночы і ѓвесь наступны дзень праспаѓ на падлозе. Але ѓ той вечар ён чакаѓ мяне на рэпетыцыі.
  
  Чаго вы чакаеце? Я павінен спытаць вас аб гэтым на дадзеным этапе. Вы чакаеце, што бедны гер Андричев заб'е сваю жонку - зарэжа, застрэліць ці задушыць не менш нікчэмную Людмілу Пласку - або што адзін з яе палюбоѓнікаѓ дасць яму па галаве і збяжыць з гэтым бедным дурнем у Прагу або Сафію? Прыношу свае выбачэнні, але нічога з гэтага не адбылося. Гэта тое, што адбылося.
  
  Усё пачынаецца з віяланчэлі: "Фабрэгас" Андричева, зробленай у Лісабоне ѓ 1802 годзе не старым Жоао, а яго другім сынам Антоніа, які быѓ лепш. Хто-небудзь думае аб Фабрегасе як аб скрыпцы або на гітары, але яны зрабілі і некалькі віяланчэляѓ, і нідзе няма нічога лепш, і мала хто так добры; багатае, ганарлівае, далікатнае гучанне, несумненна, ні з чым не зблытаеш ѓ гэтым свеце. І што, у імя ѓсяго Святога, Валодзя Андричев рабіѓ з сапраѓдным Фабрэгасам, я па гэты дзень не маю больш ѓяѓлення, чым вы. Таксама я не магу сказаць, чаму я ніколі не пытаѓся ѓ яго, як у яго гэта атрымалася, - магчыма, я баяѓся, што ён можа мне расказаць. У любым выпадку, яна належала яму, і, як я ѓжо казаѓ, ён любіѓ яе другі пасля Людмілы Плашчакі. І гэтая віяланчэль, па меншай меры, сапраѓды адказвала на яго любоѓ. Вы павінны былі б чуць яго, проста разучивающего гамы ѓ сваім маленькім доміку зімовым раніцай, каб зразумець.
  
  Такім чынам, затым - віяланчэль. Цяпер наступнае - у пачатку восені Людміла захварэла. Раптам, што немалаважна, адчайна захварэѓ, па словах Прогорного; сам Андричев амаль нічога не сказаѓ пра гэта астатнім з нас, за выключэннем таго, што гэта было якое-то рэспіраторнае захворванне. Альбо гэта, альбо калечащее, пакутлівае засмучэнне кішачніка; на дадзеным этапе такія падрабязнасці цяжка ѓзгадаць, хоць я ѓпэѓнены, што змог бы паведаміць іх, калі б Людміла падабалася мне больш. Як бы тое ні было, я адчуваѓ толькі неспакой - прабачце старому непрыемную шчырасць - за турботы Андричева аб ёй, якое, здавалася, магло разбурыць яго кар'еру. Ён не мог засяродзіцца на рэпетыцыі; інстыктыѓнае пачуццё рытму, пульсу, якое было яго найвялікшай сілай, пахіснулася; яго смычок выйшаѓ з ладу, а фразіроѓка - заѓсёды імпульсіѓная, як у пятнаццацігадовага падлетка ѓ чэрвені - стала зусім бязладнай, і, паверце мне, гэта самае добрае слова, якое я магу прыдумаць. У дадатак да ѓсяго, ён неадкладна кідаѓ рэпетыцыю - ці, аднойчы, у імя ѓсяго Святога, прадстаѓленне!- таму што да яго даходзілі чуткі, што хвароба Людмілы прыняла нейкі жудасны абарот. Я мог бы без зазренія сумлення зарэзаць яго і пасля гэтага моцна спаць; так што вы цалкам можаце сабе ѓявіць, што я думаѓ пра Людмілу Плашчацы. Забойныя фантазіі ці не, але я, вядома, спрыяла да яго. Не таму, што ён пакутаваѓ больш, чым яна - хто ведае? - а таму, што ён быѓ адным з нас. Вось так - як мы. У рэшце рэшт, усё зводзіцца да гэтага.
  
  Ён прадаѓ віяланчэль. Свайму сябру Прогорному. Ніякай мітусні, ніякага сентыментальнага патураньня сваім жаданням - яго жонцы патрабавалася шырокая (і дарагая) медыцынская дапамога, і на гэтым усё скончылася. Любы з нас паступіѓ бы гэтак жа; да чаго ѓсё гэта было? Па крайняй меры, Фабрегасы заставаліся ѓ сям'і, злева ад яго, кожны вечар, у той час як сам ён весела абыходзіѓся ѓжываных "ДеЛукой", знойдзеным у ламбардзе ѓ Град-хэнд. Ёсць віяланчэлі горай, чым Делюка. Я не кажу, што іх няма.
  
  Але гэтая чортава штука цалкам вывела з раѓнавагі струны. Як мне растлумачыць гэта цябе, заявляющему, што ты не музыкант? Мы заѓсёды былі слабыя ѓ ніжніх рэгістрах, як я ѓжо прызнаваѓ: Андричев і гэты яго інструмент сталі, у пэѓным сэнсе, нашымі выратавальнікамі, даѓшы нам глыбіню, самавітасць, стрыжневы корань, месца, куды можна вярнуцца дадому. Дырыжор і канцэртмайстар, я магу сказаць вам, што ніхто з Муніцыпальнага аркестра Вялікага Борница - і ѓ гэты лік, я ѓключаю самага гер Сигерсона - на самай справе не адбіраѓ у мяне свайго часу. О, яны глядзелі на мяне досыць паслухмяна, але куткі іх вачэй ѓвесь час былі сканцэнтраваны на секцыі віяланчэлі. Так і павінна было быць. Рытм ніколі не быѓ маёй моцнай бокам, і я не дурань - я ѓжо казаѓ вам пра гэта.
  
  Але ёсць віяланчэлі і віяланчэлі, і адсутнасць Фабрэгаса мела для нас вялікае значэнне ѓ свеце. Гэты бедны ламбард "ДеЛука" меѓ на ѓвазе як лепш, і ён вытрымаѓ сваю падачу і сыграѓ па нотах, якія ад яго патрабавалі, так добра, як ніхто іншы мог бы папрасіць. Любы, хто не прывык - не, настроены - да мяккаму грому Фабрэгаса, паколькі ѓвесь наш аркестр быѓ настроены на яго. Гэта было несправядлівае меркаваньне, але як яно магло быць? Гук быѓ не той; і, нарэшце, гук - гэта ѓсё. Усе. З усім астатнім - балансам, тэмпам, інтэрпрэтацыяй - вы можаце што-то зрабіць, калі захочаце; але гук ёсць ці яго няма, але гэты чортаѓ старажытны Фабрэгас быѓ нашым гукам і нашай душой. Так, я ведаю, гэта павінна здацца вам абсурдным. Я спадзяюся на гэта.
  
  Прогорный выклаѓся на ѓсе сто - у гэтым ніхто ніколі не сумняваѓся. Гэта было кранальна, у якім-то сэнсе пранізліва: здавалася, ён так шчыра верыѓ, што простае валоданне гэтым непараѓнальным інструментам зробіць яго - ужо зрабіла яго - музыкам, годным такой адказнасці. Сапраѓды, на мой слых, яго тэмбр прыкметна палепшыѓся, рытм стаѓ некалькі цвярдзей, меладычная лінія адначасова больш стройнай і асэнсаванай. Але што з гэтага? Як бы ѓважліва ні прыслухоѓваліся, гэта быѓ не той гук. Віяланчэль не адчувала да яго таго, што яна адчувала да Андричеву, і ѓсе гэта ведалі, вось і ѓсё. У музычных інструментаѓ няма ні жалю, ні якога-небудзь паняцця аб справядлівасці, наколькі я ведаю. Асабліва ѓ струнных.
  
  Колькі б Прогорный ні заплаціѓ яму за віяланчэль, гэта не магло быць і блізка да яе рэальнай кошту. А Людміле станавілася ѓсё горш. Не тое каб я калі-небудзь наведваѓ яе ѓ ложку хворы, вы разумееце, але вы можаце паверыць, што я штодня - штогадзіны - атрымліваѓ дэпешы і бюлетэні ад Андричева. Маё сварливое, цынічнае старое сэрца ледзь не разбілася, калі я ѓбачыѓ яго такім звар'яцелым, такім адчайна дезорганизованным, пастаянна мечущимся туды-сюды паміж рэпетыцыйным залай, кабінетам лекара і ѓласным домам, робячы усё магчымае, каб адначасова клапаціцца аб дабрабыце сваёй жонкі і аб сваёй музыцы. Для мастака гэта, вядома, немагчыма. Праца ці блізкія, захапленні або адказнасць ... калі справа даходзіць да гэтага, як гэта заѓсёды бывае, хто-то перагібае палку. Правільна, няправільна, так ідуць справы. Мы такія, якія ёсць.
  
  Так, вядома, я выдатна ведаю, што з майго боку было недаглядам не пайсці да Людміле пры першай вестцы аб яе хваробы. Але, па-першае, нам амаль адразу сказалі, што яе лекар - румын па імя Нэстасе - змясціѓ яе ѓ каранцін; і калі гэта слова мае нейкі рэзананс для вашых адукаваных вушэй, паспрабуйце ѓявіць, як яно павінна было адбіцца ѓ суседняй вёсачцы на самым аддаленым краі Усходняй Еѓропы, дзе людзі ѓсё яшчэ шчыра вераць, што дзіця можа нарадзіцца з благім вокам. Нават у хоры у яе было мала сяброѓ у Сэнт-Луісе. Радамір, і з таго часу, як яна выйшла замуж, яе бачылі там усё радзей і радзей. Цяпер кухарка з тупым тварам (відавочна, найманая доктарам Нэстасе; Андричев ніколі не змог бы дазволіць сабе прыслугу любога гатунку) адвезла сваю двуколку ѓ горад, зрабіла пакупкі ѓ мінімальнай колькасці неабходных слоѓ і з'ехала з такім жа маѓчаннем, як і прыехала. Так што, верагодна, было больш размоѓ і здагадак аб Людміле Плашчацы, чым калі-небудзь раней, але ніякіх рэальных ведаѓ - і ѓжо дакладна ніякіх свецкіх званкоѓ.
  
  Па-другое, ці бачыце, мне не спадабалася гэтая жанчына - якім кіслым старикашкой я, павінна быць, здаюся вам, раз так лёгка і зьненавідзеѓ яе, і вашага героя містэра Сигерсона, - і ѓ тыя дні я не быѓ настолькі крывадушны, каб зазірнуць у гэтыя прастадушныя блакітныя вочы і сказаць, што малюся аб тым, каб святло здароѓя хутчэй вярнуѓся да іх зноѓ. Так, я хацеѓ, каб яна ачуняла, амаль гэтак жа моцна, як я хацеѓ, каб яна пакінула свайго мужа ѓ спакоі і дазволіла яму рабіць тое, што ён павінен быѓ рабіць - вельмі добра, тое, што мне было ад яго трэба. Хай у яе будуць палюбоѓнікі, у што бы то ні стала; хай яна спявае дуэтам з усімі імі, пакуль не лопне яе галубіная грудка; але хай у мяне мой лепшы віяланчэліст зноѓ у цэнтры маёй струннай секцыі - і хай ён зноѓ трымае свайго прыгожага Фабрэгаса ѓ сваіх тоѓстых, брудных, сялянскіх руках. Там, дзе яму і месца.
  
  Майце на ѓвазе, я паняцця не меѓ, як я змагу выкупіць яго назад і пакрыць Прогорному (сумнага ѓзурпатару, наставившему рогі сваім уласным інструментам) грошы, якія так хутка перайшлі да доктара Нэстасе. І, па-відаць, працягвала хадзіць да яго, таму што стан Людмілы, здавалася, чаму-то так і не палепшылася. Неѓзабаве Андричев пачаѓ прадаваць або закладваць іншыя рэчы - ад кніг да пасцельных прыналежнасцяѓ, ад старой адзення да старых кветкавых гаршкоѓ, ад пакручаных бузук без аборкі, ад патрэсканай посуду - усё, за што хто-небудзь даѓ бы яму яшчэ некалькі манет для догляду за жонкай. Многія з нас куплялі ѓ яго нічога не якія стаяць вырабы з жалю, якія незадоѓга да гэтага ён бы адразу адкінуѓ. Цікава, ці захавалася ѓ Сигерсона тая трохі скураная дарожная сумка са зламаным замком - думаю, пабітая моллю футравая накідка дзе-то ѓ мяне на гарышчы. Я думаю, што так.
  
  Такім чынам, хоць ніхто з нас наогул ніколі не бачыѓ Людмілу Пласку, мы прачыталі на твары Андричева яе пагаршаецца стан і поѓную бескарыснасць кожнага новага лячэння. Ён съеживался на нашых вачах, гэты мядзведзь, гэты бык, называйце, як хочаце; ён опустошался і зьнерухомеѓ да тых часоѓ, пакуль, здавалася, у ім не засталося нічога большага, чым можна было знайсці ѓнутры яго віяланчэлі. Менш, таму што Фабрэгас і нават ДеЛука стваралі музыку з сваёй пустэчы, а гук Андричева - вось ён зноѓ, заѓсёды той самы гук - станавіѓся танчэй, сушы, аддаляцца, як крык адзінокага цвыркуна ѓ пустыні. Я да гэтага часу курчыѓся ад горкага сораму, успамінаючы, як цяжка мне было глядзець на яго, як быццам яго адчай нейкім чынам было маіх рук справай. Маё адзінае апраѓданне складаецца ѓ тым, што мы ѓсе былі такімі з ім тады, усё, акрамя яго таварыша Прогорного. І Сигерсон, адхілены і ѓтойлівы, як заѓсёды, які, тым не менш, рабіѓ кампліменты яго гульні пасля кожнага выступу. Я павінен быѓ гэта зрабіць, да чорта сумленнасць - я ведаю, што павінен быѓ. Магчыма, менавіта таму ѓспамін пра гэтага чалавека да гэтага часу раздражняе мяне, нават цяпер.
  
  Пра- сам доктар Нэстасе? Так, вядома, у яго былі і іншыя пацыенты, але, мяркуючы па ѓсім, ён не давяраѓ ім і вельмі паступова адпускаѓ іх аднаго за іншым, альбо запэѓніваючы, што яны цалкам ачунялі, альбо ветліва перадаючы іх іншым лекарам, відавочна, для таго, каб цалкам сканцэнтраваць свае навыкі на крытычным стане фраѓ Андричевы. Усе яны сышлі да вечара позняга лета, калі каментар Сигерсона: "Мы падобныя больш, чым вы можаце падумаць, гер Такести", працягваѓ даймаць мяне, я вырашыѓ сам нанесці візіт Людміле Плашко. Я нават прынёс кветкі, не з спагады, а таму, што кветкі (асабліва вільготныя, злёгку завялыя) звычайна прапускаюць паѓсюль. Павінен сказаць, мне падабаецца не хлусіць вам.
  
  Дом Андричева, выглядаѓ амаль гэтак жа, як у старыя добрыя часы, - пастарэлы, але дужы, - знаходзіѓся ѓ асноѓным у кірунку фермы ѓдавы Риднак, але прыкладна ѓ васьмі мілях назад, сярод ячных палёѓ, дзе цёмныя пагоркі навісаюць над усім, як навальнічныя хмары, гатовыя праліцца дажджом. Я прыбыѓ як раз своечасова, каб убачыць, як доктар Нэстасе - маладжавы, моцна складзены мужчына, трохі дэндзі, з прыкметным варненским акцэнтам - выводзіць абарванага, дрэнна пахкага жабрака з тэрыторыі гатэля, энергічна заяѓляючы: "Дружа, я ѓжо казаѓ табе раней, у нас тут такіх, як ты, не будзе. Хутка переодевайся, ці я спущу на цябе сабак! Дзіѓная пагроза, памятаецца, падумаѓ я тады, паколькі ѓсе сабачае пагалоѓе гэтага месца складалася толькі з тоѓстага вушамі спаніэля Людмілы, якога з цяжкасцю можна было ѓгаварыць прыставаць да котцы, не кажучы ѓжо пра великоватом попрошайке. Мужчына мармытаѓ невыразныя пагрозы, але доктар быѓ няѓмольны, упіхнуѓ яго ѓ брамку, замкнуѓшы яе на засаѓку і папярэдзіѓшы: "Больш гэтага не будзе, сэр, вы мяне зразумелі? Пакажыся тут яшчэ раз, і ты выявіш, што паліцыя праяѓляе цікавасць да тваім звычкам. Вы разумееце? Жабрак паказаѓ, што разумее, і пабрыѓ прэч, невыразна лаючыся, калі доктар Нэстасе павярнуѓся да мяне, расплываясь ѓ ветлай усмешцы.
  
  "Гер Такести, павінна быць? Я так шчаслівы і задаволены знаёмствам з вамі, што ледзь знаходжу словы. Фраѓ Людміла так добра адклікаецца пра вас, а што тычыцца гер Андричева ... І тут ён літаральна пацалаваѓ кончыкі сваіх пальцаѓ, хай мяне ѓ гэтую хвіліну ѓразіць маланка, калі я маню. Апошнім, каго я бачыѓ за падобным заняткам, быѓ баснійская шэф-кухар, расхвальвалі ѓласныя цялячыя катлеты.
  
  "Я прыйшоѓ наведаць фраѓ Людмілу", - пачаѓ я, але доктар апярэдзіѓ мяне, адрэзаѓшы, як хворы апендыкс. - На жаль, маэстра, у цяперашні час я не магу дазволіць наведванне пакоя хворага. Вы павінны зразумець, што яе хвароба такога роду, што вельмі, вельмі лёгка можа перарасці ѓ... - тут ён далікатна паціснуѓ плячыма, - ... самы нязначны неспакой, найменшы намёк на беспарадак. Пры захворваннях такога роду лекар праводзіць тонкую грань - як музыкант, калі вы дазволіце мне, - паміж асцярожнасцю і нядбайнасцю, празмернай апекай і проста бестурботнай нядбайнасцю. Я аддаю перавагу памыліцца ѓ бок пільнасці, як, я ѓпэѓнены, вы можаце ацаніць ".
  
  Было яшчэ шмат чаго ѓ гэтым духу. У рэшце рэшт я сам перапыніѓ яго, сказаѓшы: "Іншымі словамі, фраѓ Людміла не павінна прымаць наведвальнікаѓ, акрамя свайго мужа. А можа быць, нават не ён?" Доктар Нэстасе пачырванеѓ - зусім злёгку, але ѓ яго была такая гладкая скура, якая робіць усе эмоцыі выразнымі, - і я ведала тое, што ведала. Гэтак жа, я не сумняваѓся, паступіѓ і Валодзя Андричев, і яго бізнэс, як заѓсёды, быѓ яго бізнесам. Я ѓручыла кветкі, пакінула шчырае пасланьне, а затым сышла сама, пасьпяшаѓшыся праз палі, каб дагнаць таго жабрака. Было нешта такое ѓ яго каламутных жаѓтлявых вачах. ...
  
  Аб, але ён быѓ проста ѓ лютасьці! Гэта быѓ адзіны раз, калі я бачыѓ яго ахопленым якімі-небудзь моцнымі эмоцыямі, асабліва гневам. "Як ты даведаѓся?" - працягваѓ ён патрабаваць. "Я павінен настойваць, каб ты сказаѓ мне - гэта важней, чым ты можаш сабе ѓявіць. Як ты пазнаѓ мяне?"
  
  Я адгаворваѓ яго, як мог. "Цяжка сказаць, гер Сигерсон. На самай справе гэта проста здагадка - называйце гэта фантазіяй старога, калі хочаце. З такім жа поспехам я мог памыліцца.
  
  Ён нецярпліва паківаѓ галавой. " Няма, няма, так зусім не падыходзіць. Спадар Такести, па цэлым шэрагу прычын, якія нас не павінны дакранацца, я выдаткаваѓ шмат часу на ѓдасканаленне мастацтва маскіроѓкі. Камуфляж крыецца не столькі ѓ касцюмах, касметыцы - напрыклад, у кроплях на маіх вачах, з-за якіх яны здаюцца слязлівымі і дэгенератыѓнымі, - колькі ѓ драбнюткіх асаблівасцях паставы, паставы, рухаѓ, у тым, як чалавек кажа ці трымае сябе. Я магу крочыць, як беларуская прынц, калі спатрэбіцца, або клыпаць гэтак жа пакорліва, як яго конюх-" І ён тут жа прадэманстраваѓ мне абодва хады там, на брудных ячных палях. " Ці скуголіць, як п'яны стары жабрак, каб гэты нягоднік доктар ніколі не прымаѓ мяне ні за што, акрамя таго, што ён бачыѓ. І ѓсё ж вы..." і тут ён проста паківаѓ галавой, што зусім ясна сказала мне яго меркаванне аб маёй праніклівасці. "Я павінен ведаць, гер Такести".
  
  "Ну", - сказаѓ я. Я не спяшаѓся з гэтым. "Незалежна ад таго, якую сумесь вы можаце наліць у свае вочы, няма ніякага спосабу, каб схаваць іх пыху, іх выгляд - няма, іх веданне - таго, што яны ведаюць больш, чым іншыя людзі. Добра, што ты, вядома, ніколі не набліжаѓся да Людміле Плашчацы ѓ такім выглядзе. Гэты доктар, можа, і дурань, але яна ніякая. Гэта было жорстка з майго боку, але я не змагла ѓтрымацца, каб не дадаць: "І нават духавы інструмент звярнуѓ бы ѓвагу на гэтыя пазногці. Па-сапраѓднаму брудныя, ды - але такой ідэальнай формы? Магчыма, няма. Гэта было вызначана жорстка, і мне гэта вельмі спадабалася.
  
  На гэты раз поціск рукі было некалькі іншым. "Вы мяне прыніжаеце, гер Такести", чаму я не паверыѓ ні на хвіліну. Затым галава паднялася з відавочным трыумфам. "Але я сапраѓды бачыѓ нашу инвалидку Людмілу Плашчак. Гэта ѓсё, што я магу сцвярджаць".
  
  Надышла мая чарга разинуть рот ад засмучэння. - Ты зрабіѓ? Яна бачыла цябе? Ён шчыра засмяяѓся, як і варта было: кароткім покашливанием. "Яна засмяялася, але толькі на імгненне - недастаткова доѓга, каб мой пагардлівы погляд выдаѓ мяне. Як вы, павінна быць, ведаеце, тут ёсць кухар, спецыяльна наняты доктарам Нэстасе для падрыхтоѓкі пажыѓных страѓ для яго згасанне пацыента. Добрая жанчына, чым можна было меркаваць па яе некалькі мрачноватому ѓвазе, яна ѓпусціла мяне на кухню і прыгатавала невялікае, але гарачае страва - відавочна нездаровае, блаславі гасподзь яе тоѓстыя чырвоныя рукі. Калі яе ѓвага была адцягнута чымсьці іншым, я скарыстаѓся магчымасцю агледзець гэтую частку дома і зрабіѓ шэраг цікавых адкрыццяѓ, калі па калідоры бадзёра пакрочыла Людміла Плашчак - заѓважце, не ѓ начной кашулі і не ва ѓтульнай пасцельнай кофце з падшэѓкай, а апранутая як любая прыстойная вясковая хатняя гаспадыня, якія накіроѓваюцца перакусіць паміж прыёмамі ежы. Яна зусім справядліва ѓскрыкнула, калі заѓважыла мяне, і я даволі паспешліва выдаляѓся з памяшкання, калі сутыкнуѓся з добрым доктарам ". Ён зноѓ выдаѓ гук смеху. "Астатняе, відавочна, ты ведаеш".
  
  
  
  У момант сутыкнення я ѓсё яшчэ быѓ ззаду. " Спатыкаешся? Ярка?
  
  "Фраѓ Плашчак," ціха сказаѓ Сигерсон, - хворая не больш, чым вы ці я. "Ён зрабіѓ паѓзу, наѓмысна тэатральную, атрымліваючы асалоду ад маім здзіѓленнем, і працягнуѓ:" Цалкам відавочна, што разам са сваім палюбоѓнікам, доктарам Настасся, яна распрацавала план выцягнуць з Валодзі Андричева усё да апошняга пені, што ѓ яго ёсць, каб вылечыць яе ад неіснуючага хваробы. Магчыма, яна пераканае яго прадаць дом, калі ён прадаѓ сваю віяланчэль дзеля яе, магчыма ѓсё. Ты зразумееш гэта лепш за мяне.
  
  Апошняе было падачкай майго ѓласным марнае славы, але я не звярнуѓ на гэта ѓвагі. " Я не магу паверыць, што яна ... што хто-то мог зрабіць такое. Я ѓ гэта не паверу.
  
  Сигерсон уздыхнуѓ, і, як ні дзіѓна, у гэтым уздыху не было ні найменшага пагарды. "Я зайздрошчу вам, гер Такести. Я шчыра зайздрошчу ѓсім тым, хто можа абмежаваць свае назіранні, хто можа выбіраць, у што яны будуць верыць. Для мяне гэта немагчыма. У мяне няма выбару, акрамя як убачыць тое, што перада мной. У мяне няма выбару. Ён таксама меѓ на ѓвазе менавіта гэта - я ніколі ѓ гэтым не сумняваѓся - і ѓсё ж я таксама ніколі не сумняваѓся, што ён калі-небудзь зрабіѓ бы іншы выбар.
  
  "Але чаму?" Я адчуваѓ сябе жудасна па-дурному, проста задаючы гэтае пытанне. Я дастаткова добра ведаѓ, чаму, і ѓсё ж я павінен быѓ гэта сказаць. "Андричев - самы адданы муж, якога я калі-небудзь бачыла ѓ сваім жыцці. Людміла Плашчак ніколі не знойдзе нікога, хто любіѓ бы яе так, як ён. Няѓжо яна гэтага не бачыць?"
  
  Сигерсон не адказаѓ, а толькі пільна паглядзеѓ на мяне. Я думаю, што на самой справе гэта быѓ камплімент. Я павольна вымавіѓ: "Так. Я ведаю. Некаторым людзям невыносна, калі іх так любяць. Я ведаю гэта, гер Сигерсон.
  
  У той момант мы сталі саюзнікамі; самымі блізкімі сябрамі, якімі мы калі-небудзь маглі стаць. Сигерсон па-ранейшаму нічога не казаѓ, назіраючы за мной. Я сказаѓ: "Гэта несправядліва. Гэта горш, чым злачынства. Іх трэба спыніць, і яны павінны быць пакараныя. Што нам рабіць?"
  
  "Пачакайце", - сказаѓ Сигерсон проста і спакойна. "Мы чакаем абставінаѓ і належных доказаѓ. Калі мы двое - і, магчыма, адзін ці два эфіру - настроімся пастаянна прыглядаць за гэтай каштоѓнай парай, то мала шанцаѓ, што яны распачнуць найменшы крок без нашага ведама. Крыху цярпення, гер Такести, цярпення і пільнасці. Ён злёгку дакрануѓся да майго пляча кончыкамі пальцаѓ, упершыню на маёй памяці з яго боку быѓ нават такі нязначны жэст інтымнасці. "Яны ѓ нас будуць. Сумны трыумф, я згодны з вамі, але яны ѓ нас яшчэ будуць. Цярпенне, цярпенне, канцэртмайстар".
  
  
  
  І вось мы чакалі да глыбокай восені, і мы непазбежна завабілі іх у пастку: не як Афрадыту і Арэса, ѓ залатую сетку, прыдуманую нябесным рогоносцем, а ѓ зблытаныя, пропотевшие прасціны іх уласнай дурасці. Людміла Плашчак і яе лекар ні разу не падазравалі, што знаходзяцца пад пастаянным наглядам, калі не Сигерсона і мяне, якія маглі надаць час музыцы, то стайкі чумазых падшыванцаѓ, дзяцей мясцовых прыезджых. Сигерсон сказаѓ, што ён часта выкарыстоѓваѓ такіх распоясавшихся, сквернословящих беспрытульнікаѓ у аналагічным якасці ѓ іншых сітуацыях. Я ніколі ѓ ім не сумняваѓся. Яны аказаліся не толькі пунктуальныя і лаяльнымі, але і маленькімі помешанными на дэталях. Пераважны гадзіну, у які доктар Нэстасе наведваѓ сваю палюбоѓніцу (сам жанаты, яго рухомасць была некалькі абмежаваная); рэгулярны распарадак фраѓ Андричева перад сном, які ѓключаѓ бельгійскі лікёр і талерачку марцыпаны; нават звычайны графік заняткаѓ Валодзі і заѓвагі, якія ён бурчаѓ сабе пад нос, наладжваючы сваю віяланчэль, - у іх было ѓсё, не толькі жэсты і словы, але і выраз, з якім яны прамаѓляліся. Яны маглі б сабраць доказы для Запісвае Анёла, гэтыя агідныя отродья.
  
  "Я высветліѓ час і пункт прызначэння іх палёту", - сказаѓ мне Сигерсон аднойчы раніцай, калі я змяніѓ яго на пасадзе вартаѓніка - дакладней, шпіёна; я не люблю эѓфемізмаѓ. З моманту заснавання ён некалькі раз пранікаѓ у дом, да таго часу ѓжо настолькі добра ведаючы звычкі жыхароѓ, што больш ніколі не здзіѓляѓся. "Яны цікавыя змоѓшчыкі - я досыць лёгка выявіѓ скрыні і сакваяжы, якія захоѓваліся ѓ апусцелым паѓразбураным флігелі, але мне спатрэбілася больш часу, чым я чакаѓ, каб знайсці два чыгуначных квітка першага класа ад Бухарэста да Неапаля і ваѓчары на параход да Нью-Ёрка. Вы ведаеце, дзе яны былі схаваныя? Я няѓцямна пакруціѓ галавой. "На самым дне дрывотні, даволі акуратна загорнутыя ѓ цырату. Відавочна, што нашы сябры з'едуць на працягу наступных двух-трох тыдняѓ, перш чым ночы стануць дастаткова халоднымі, каб паѓстала неабходнасць у развядзенні вогнішча ".
  
  "ђражлівая логіка", - сказаѓ я. Сигерсон дазволіѓ сабе адну са сваіх адхіленых усмешак. Я спытаѓ: "А як наконт грошай, якія яны падманам выцягнулі з беднага Андричева? Яны, напэѓна, схавалі іх на якім-небудзь банкаѓскім рахунку - магчыма, у Італіі, Швейцарыі ці нават Амерыцы. Як мы калі-небудзь вернем іх яму?
  
  Калі б толькі Сигерсон мог бачыць на свае ѓласныя вочы ѓ той момант, ён, магчыма, зразумеѓ бы, што я меѓ на ѓвазе пад немагчымасцю схаваць іх натуральнае ѓзвышанае выраз. "Я думаю, нам не аб чым турбавацца на гэты конт", - адказаѓ ён. "Гэтыя двое наѓрад ці з тых, хто давярае такія ліквідныя актывы банку, і я б рызыкнуѓ выказаць здагадку, што Людміла Плашчак занадта добра ведае мужчын, каб выпускаць з-пад увагі сваю здабычу. Няма, грошы будуць там, дзе яна зможа хутка накласці на іх рукі ѓ любы момант. Я чакаѓ бы знайсці іх у яе спальні, хутчэй за ѓсё, у маленькім скураным дарожным футарале пад далёкім акном. Хоць, калі быць шчырым, - тут ён задуменна пацёр пераноссе, - ёсць адно або два іншых магчымых месцазнаходжання, на жаль, за межамі майго поля зроку. Хутка мы даведаемся праѓду.
  
  Мы даведаліся пра гэта крыху раней, чым хто-небудзь з нас чакаѓ; не ад нашых нямытых гадзінных, а ад уладальніка платнай стайні, у якой мы заѓсёды наймалі нашы перасоѓныя фургоны. Мы з ім даволі прыязна гандляваліся аб кошту корму для нашага звычайнага восеньскага тура па правінцыях, калі ён згадаѓ, што яго добры настрой паѓстала з-за нядаѓняй дамоѓленасці асабіста даставіць двух пасажыраѓ на чыгуначны вакзал Бухарэста ѓ яго калясцы, ззаду яго лепшай запрэжкі. Спатрэбілася дзіѓна мала сербскіх дынараѓ, каб выкупіць у яго імёны яго новых кліентаѓ разам з часам - адзінаццаць гадзін заѓтрашняга вечара!- і яшчэ трохі, каб прымусіць яго пагадзіцца ѓзяць нас з сабой, калі ён адправіцца за імі. Баюся, здрада - нацыянальны від спорту селмири. Для гэтага патрабуецца менш людзей, чым для футбола, і наогул ніякай формы.
  
  На гэтым этапе я хацеѓ перадаць усе справа ѓ паліцыю, але Сигерсон запэѓніѓ мяне, што ѓ гэтым не будзе неабходнасці. "Мяркуючы па тым, што я бачыѓ у паліцыі Святога Радамір, яны яшчэ больш тупоголовые, чым тыя, хто..."Няѓжо ён на імгненне запнуѓся? - "жандары Осла, што я ніколі не лічыѓ магчымым. Паверце мне, цяпер наша здабыча не выслізне ад сеткі". Тады ён сапраѓды злёгку прыхарошваецца. "Калі доктар Нэстасе акажа фізычны супраціѓ, я, так ужо здарылася, практыкую старажытнае мастацтва барицу, і вы павінны быць у стане справіцца з любой сутычкай з фраѓ Андричевой."Я шчыра думаю, што гэта не было задумана як ласку, хоць у выпадку з Сигерсоном гэта было цяжка сказаць. Месяц назірання даѓ зразумець нам абодвум, што Людміла Плашчак, калі не знаходзілася на смяротным ложы, безумоѓна, была энергічнай жанчынай.
  
  Поѓная рэпетыцыя была запланавана на наступны вечар; я вырашыѓ цалкам адмяніць яе, а не скарачаць, паколькі музыкі лёгка ѓпадалі ѓ дэпрэсію з-за перапынкаѓ у руціне. Было некалькі пытанняѓ, некаторы бурчанне, але нічога такога, ад чаго я не змог бы абысціся частковымі тлумачэннямі. Мы з Сигерсоном былі ѓ стайні да дзесяці гадзін, і было яшчэ без некалькіх хвілін адзінаццаць, калі брычка пад'ехала да дома Андричевых і фурман зайграѓ у клаксон, абвяшчаючы аб нашым прыбыцці.
  
  Багаж ѓжо стаяѓ на парозе, як і нецярплівая Людміла Плашчак, апранутая ѓ практычную шэрую дарожную спадніцу і блузку, умела выбраѓшы замест капелюша грубую сялянскую шаль, каб схаваць валасы і зацень рысы асобы. Аднак яна не змагла ѓтрымацца і надзела тое, што, павінна быць, было яе лепшым дарожным плашчом, досыць багата отороченным мехам для сібірскай зімы; павінна быць, гэта каштавала Валодзю Андричеву шасцімесячнага жалавання. Яна выглядала ѓсхваляванай, як дзіця, які спяшаецца на вечарыну з нагоды дня нараджэння, але я сапраѓды адчуѓ, як маё сэрца ачарсьцьвела, назіраючы за ёй.
  
  Я выйшаѓ з каляскі з блізкай боку, Сигерсон - з другога, калі ѓ дзверы ѓвайшоѓ доктар Настасся. Ён быѓ апрануты яшчэ больш элегантна, чым звычайна, пачынаючы ад чаравік, у якіх нават я мог распазнаць лонданскае вытворчасць, і заканчваючы капелюшом з авечай воѓны ѓ рускім стылі. Калі ён убачыѓ нас - і фурмана на козлах, наклонившегося наперад, нібы чакае, як любы театрал, ѓзняцця заслоны, - ён прыѓзняѓ бровы, але толькі мякка сказаѓ: "Я так зразумеѓ, што гэта павінен быѓ быць прыватны экіпаж".
  
  "І гэта сапраѓды так", - адказаѓ яму Сигерсон, яго ѓласны голас гучаѓ лёгка і насмешліва. "Але пункт прызначэння можа быць не зусім па вашаму густу, доктар". Ён абышоѓ карэту, рухаючыся вельмі асцярожна, нібы стараючыся не вспугнуть дзікая жывёла. Ён працягнуѓ: "Мне паведамілі, што кухня турмы Святога Радамір лічыцца, - ён зрабіѓ паѓзу, каб абдумаць mot juste, - "сумнеѓнай".
  
  Доктар Настасся міргнуѓ, гледзячы на яго, не выказваючы ні віны, ні страху, а толькі зараджаецца раздражненне. " Я вас не разумею. "Людміла Плашчак досыць мякка, але даволі цвёрда адхіліла яго ад сябе і, падышоѓшы бліжэй, запатрабавала: - А што вам тут трэба? У нас няма на вас часу. "Звяртаючыся да фурмана, яна рэзка дадала: - Цана, пра якую мы дамовіліся, не ѓключае іншых пасажыраѓ. Вазьміце наш багаж і дазвольце ім ісці дадому пешшу.
  
  Кучар плюнуѓ тытунёвы дым і застаѓся на месцы. Сигерсон сказаѓ, падкрэслена звяртаючыся да яе і ігнаруючы доктара: "Мадам, вы ведаеце, чаму мы тут. Хоспіс зачынены, маскарад скончаны. Мы б параілі вам мірна прайсці з намі ѓ паліцэйскі ѓчастак ".
  
  
  
  Я ведаѓ людзей, чыя сумленне была амаль ненатуральна чыстая, яны выглядалі больш вінаватымі, чым яны самі. Людміла Плашчак, запінаючыся, спытала: "Паліцэйскі ѓчастак? Вы з паліцыі? Але што мы зрабілі?"
  
  Мая ѓпэѓненасць некалькі поколебалась пры гэтых словах - яна магла быць школьніцай, несправядліва абвінавачанай у тым, што перапісала адказы на экзамене, - але Сигерсон заставалася зусім упэѓненай у сабе. "Вы абвінавачваюцца ѓ тым, што падманам пазбавілі свайго мужа буйной сумы грошай, сімулюючы хранічную, невылечную хваробу, і ѓ далейшых спробах збегчы з краіны з вашымі несправядліва нажытымі грашыма і вашым палюбоѓнікам. усё, што ѓ вас ёсць сказаць па гэтым абвінавачванні, вы можаце сказаць уладам ". І ён ступіѓ наперад, каб узяць яе за руку, як быццам ён сам быѓ аѓтарытэтам.
  
  Тады доктар Настасся прыйшоѓ у сябе, абурана адштурхнуѓшы руку Сигерсона перш, чым яна паспела паяднацца на локці Людмілы Плашчакі. "Вы не тронете яе!" - раѓнуѓ ён. "Гэта праѓда, што мы даѓно планавалі збегчы, пачаць нашу новую сумесную жыццё ѓ больш цёплай, больш адкрытай краіне" - у гэты момант локаць закрануѓ яго рэбраѓ, але ён працягваѓ настойваць. - "але мы ніколі не разглядалі магчымасць падмануць Валодзю Андричева ні на адзін дынар, злоты, рубель або любую іншую манету. Мы выязджаем сёння ѓвечары ні з чым, акрамя таго, што ёсць у маёй сумачцы на дадзены момант, і не абапіраючыся ні на што, акрамя маіх медыцынскіх талентаѓ, якімі б яны ні былі, і вакальных дадзеных фраѓ Андричевы. Дзякуючы ім, мы выжывем і здабудзем наша шчасце".
  
  Так, так, я ведаю - ён быѓ не толькі пралюбадзеям і здраднікам, але і вельмі дрэнным аратарам. І ѓсё ж я не мог не захапляцца ім, па меншай меры ѓ той час. Нават дрэнныя прамоѓцы могуць быць шчырымі, і я не мог пазбавіцца ад трывожнага адчуванні, што гэты чалавек меѓ на ѓвазе тое, што казаѓ. Гэта, здавалася, не занепакоіла Сигерсона, які холадна адказаѓ: "Я не буду вам пярэчыць, доктар Нэстасе. Я проста папрашу вас адкрыць маленькі дарожны чамаданчык побач з саквояжем Людмілы Плашчакі - вунь той, ды. Калі дазволіце? Дзякуй."
  
  Я магу быць адштурхвалай асобай, а магу і не быць; ён, безумоѓна, мог бы, калі захацеѓ, быць значна больш уладным, чым я калі-небудзь сабе ѓяѓляѓ. Доктар Нэстасе за ѓсё вагаѓся імгненне, перш чым моѓчкі папрасіць ключ у Людмілы Плашчакі і павярнуѓ яго ѓ вытанчаным срэбным замочке дарожнага чамадана. Я памятаю, што тады ён адступіѓ назад, каб дазволіць ёй самой адкрыць вечка. Каханне надзяляе некаторых мужчын добрымі манерамі, і я па-ранейшаму аддаю перавагу верыць, што доктар Нэстасе любіѓ жонку Валодзі Андричева, справядліва гэта ці не.
  
  У дарожным сакваяжы не было грошай. Я паглядзеѓ, я быѓ там. Нічога, акрамя велізарнай колькасці крэмаѓ, ласьёнаѓ, мазяѓ, адвары ... у рэшце рэшт, мой слабое мозг прыйшоѓ да высновы, што устрывожаная Джульета, на некалькі гадоѓ старэйшыя за свайго Рамэа, можа звярнуцца да ѓцёкаѓ, каб захаваць незаконную магію адносін. Мне досыць было зірнуць на пристыженное твар Людмілы Плашчакі, каб пераканацца ѓ праѓдзівасці гэтага.
  
  Трэба аддаць належнае Сигерсону, яго рашучасць не слабела ні на імгненне. Ён проста сказаѓ: "З вашага дазволу", - і пачаѓ корпацца ѓ рэчах доктара Нэстасе і Людмілы Плашчакі так, як быццам меѓ на гэта законнае права. Яны моѓчкі стаялі, назіраючы за ім, нейкім чынам якія сталі патрапанымі і адзінокімі, прыціскаючыся адзін да аднаго, не датыкаючыся і не гледзячы адзін на аднаго. І я назіраѓ за імі усімі гэтак жа адхілена, як кучар: напалову спадзеючыся, што Сигерсон знойдзе доказы таго, што Валодзя Андричев быѓ жорстка падмануць чалавекам, якога ён любіѓ больш за ѓсё на сьвеце; у той жа час у глыбіні душы спадзеючыся ... Я не ведаю. Я не ведаю, на што я ѓ рэшце рэшт спадзяваѓся.
  
  Ён знайшоѓ грошы. Пачак банкнот памерам з цагліна; маленькі, але туга набіты мяшочак з манетамі; і тое, і іншае акуратна схавана ѓ фальшывай вечку потертого параходнага валізкі, як і квіткі, якія ён выявіѓ раней. Няправільная жонка і падступны доктар разьзявілі рты ѓ такім тэатральна-недоверчивом шоку, што гэта, здавалася, рабіла іх віну больш відавочнай. Яны не аказалі ніякага супраціву, калі Сигерсон досыць мякка ѓзяѓ іх за рукі і загадаѓ фурману адвезці нас назад у горад.
  
  У паліцэйскім участку яны афіцыйна заявілі аб сваёй невінаватасці, настойваючы на тым, што ніколі не бачылі грошай і ніколі не патрабавалі іх у Валодзі Андричева; але яны здаваліся настолькі ашаломлена нявер'ем, што я мог бачыць, як дзяжурныя констебли ѓспрынялі гэта як віну і сорам. Іх змясцілі ѓ камеру - разам, так, як вы думаеце, колькі камер у нас у Святым Радомире? - і заключылі пад варту да суда ѓ чаканні прыбыцця выязнога суддзі, які павінен быѓ прыбыць з дня на дзень. Доктар са скаванымі лодыжкі зачыкільгаѓ прэч разам са сваім наглядчыкаѓ, не азірнуѓшыся; але Людміла Плашчак - сама вызваленая - павярнулася, каб кінуць на нас з Сигерсоном погляд, адначасова горды і жаласлівы. Яна сказала ѓслых: "Вы ведаеце, што мы зрабілі і чаго не рабілі. Вы не можаце ухіліцца ад свайго веды". І яна пайшла ад нас услед за доктарам Настасся.
  
  Мы з Сигерсоном адправіліся дадому. На развітанне перад маім домам, я сказаѓ: "вартае Жалю справа. Я смуткую пра ѓсіх, хто ѓ ім замешаны. Уключаючы нас саміх". Сигерсон кіѓнуѓ, не адказваючы. Я стаяѓ і глядзеѓ яму ѓслед, калі ён накіраваѓся да дома ѓдавы Риднак. Яго рукі былі счэплены за спіной, высокія худыя плечы апушчаныя, і ён пільна глядзеѓ у зямлю.
  
  Наш тур пачаѓся на наступны дзень - мы добра выступілі ѓ Град-Ні, вельмі добра ѓ Плинте, прыстойна ѓ Шрикельде, Джинджи, Гаврике і Бачачни і, як заѓсёды, жудасна ѓ Босквиле. Я не магу сказаць вам, чаму я ѓсё яшчэ настойваю на тым, каб кожны год прызначаць нашы выступленні ѓ Босквиле, ведаючы пра гэта нашмат лепш, але гэта павінна распавесці вам хоць бы што-то пра мяне.
  
  Але нават у фоле ѓ Босквиле Валодзя Андричев гуляѓ лепш, чым я калі-небудзь чуѓ ад яго. Я ненавіджу людзей, якія вечна балбочуць аб мастацтве з пункту гледжання чалавечых эмоцый, але, безумоѓна, у яго музыцы, а значыць, і ва ѓсіх нашых, было што-то новае - не сіла, не зусім цеплыня, але што-то накшталт глыбокага, велічнага сэрцабіцця, калі хочаце. Ён нікому нічога не сказаѓ аб арышце сваёй жонкі разам з яе каханкам, і ніхто, уключаючы Сигерсона і яго сябра Прогорного, не задаваѓ яму ніякіх пытанняѓ і наогул не размаѓляѓ з ім, хіба што хваліѓ. Мы не бачылі св. Радамір зноѓ затрымаѓся на паѓтары тыдні, і ѓ той момант, калі мы прыехалі, Андричев паспрабаваѓ пакончыць з сабой.
  
  Няма, няма, не ѓ той дакладны момант, вядома, няма, і гэта адбылося не адразу, як фургоны выехалі за межы горада. І ніхто не зразумеѓ, што гэта было за дзеянне, акрамя Сигерсона. Як быццам ён чакаѓ менавіта гэтага, ён хутка нахіліѓся наперад амаль да таго, як Андричев пераваліѓся праз борт у выніку падзення, якое прывяло б яго прама пад капыты нашай каманды і акутыя жалезам колы нашай падводы. ђдар адной рукой, адно-адзінае бурчанне, і Андричев расцягнуѓся ля нашых ног перш, чым астатняя частка кампаніі набрала ѓ грудзі паветра, каб закрычаць. Сигерсон паглядзеѓ на яго зверху ѓніз і спакойна заѓважыѓ: "Перастаньце, гер Андричев, мы не так ужо дрэнна гулялі ѓ Босквиле". Зараджаюцца крыкі змяніліся смехам, хутка растворившим любыя намёкі на што-небудзь больш злавеснае, чым няшчасны выпадак. У стайні, перш чым сысці, Андричев грубавата падзякаваѓ Сигерсона, некалькі раз папрасіѓшы прабачэння за сваю нязграбнасць. Быѓ ранні вечар, і я памятаю, што пачатак падаць некалькі сняжынак, зусім трохі, на імгненне замерцавших ѓ яго вусах.
  
  
  
  Гэтай ноччу, па якой-то невыказнаю прычыне, я прайшоѓ міма ѓласнага дома і моѓчкі ішоѓ з Сигерсоном ѓсю дарогу да фермы Риднак. Удава і яе сыны ѓжо спалі. Сигерсон запрасіѓ мяне на заднюю кухню, наліѓ кожнаму з нас па шклянцы хатняга квасу, і мы паднялі тост адзін за аднаго за кухонным сталом, не кажучы ні слова. Нарэшце Сигерсон сказаѓ: "Сапраѓды, сумнае справа, гер Такести. Я мог бы пажадаць нам ѓдалага выхаду з яго".
  
  "Але, вядома ж, мы скончылі, - адказаѓ я яму, - і, па меншай меры, нейкая справядлівасць перамагла. Сусветнай суддзя ѓжо вынес прысуд - тры гады турэмнага зняволення для жанчыны, пяць для мужчыны, як натуральнага завадатая змовы, - і грошы будуць вернутыя Валодзю Андричеву на працягу некалькіх дзён. Без сумневу, непрыемнае справа, але, вядома, не без праведнага завяршэння.
  
  Сигерсон паківаѓ галавой, як мне здалося, дзіѓна неахвотна. "Нішто не даставіла б мне большага задавальнення, чым пагадзіцца з вамі, канцэртмайстар. І ѓсе ж што-то ѓ гэтай справе ѓсё яшчэ турбуе мяне, і я не магу выцягнуць гэта з глыбіні свайго свядомасці на святло божы. Доказы амаль абсурдна неабвержныя - вінаватыя відавочна вінаватыя - усе належным чынам ѓвязана ... І ѓсё ж, і ѓсё ж, што-тое... Ён зноѓ змоѓк, і мы выпілі наш квас, і я назіраѓ за ім, пакуль ён сядзеѓ з зачыненымі вачыма, моцна прыціснуѓшы адзін да аднаго кончыкі пальцаѓ. Упершыню за некаторы час - бо няма нічога, да чаго нельга было б прывыкнуць, - я ѓспомніѓ, што мяне раздражняла гэтая ягоная звычка і ѓсё тое самотнае ганарлівасць, якое яна мела на ѓвазе. І ѓсё ж я разумеѓ таксама, што гэты дзіѓны чалавек быѓ пасланы на зямлю не толькі для таго, каб азадачваць і правакаваць мяне; што ѓ яго была душа і ён змагаѓся, як і ѓсе мы. Магчыма, вам гэта не будзе адкрыццём, але для мяне гэта было адкрыццём, і так працягваецца да гэтага часу.
  
  Немагчыма сказаць, як доѓга мы маглі б заставацца на той фермерскай кухні, нерухомыя, безмолвствующие, не дзелячы нічога, акрамя гэтага гідкага брэндзі з ванны. Чары рассеяліся, калі Сигерсон без папярэджання раптам ускочыѓ на ногі і тым жа рухам адкаціѓся ѓ бок, прыціскаючыся спіной да бліжэйшай сцяны. Я адкрыла рот, але Сигерсон прымусіѓ мяне замаѓчаць адным шалёным жэстам. Рухаючыся так жа павольна, як яшчарка, крадущаяся за матылькоѓ, ён нячутна краѓся ѓздоѓж сцяны, пакуль не апынуѓся досыць блізка да задняй дзверы, каб адной рукой адчыніць яе, а іншы схапіць грувасткую постаць на парозе за каѓнер і ѓцягнуць унутр, пратэстуючы, але на самой справе не супраціѓляючыся. Сигерсон сарваѓ з мужчыны патрапаную фуражку і адступіѓ назад, ні даць ні ѓзяць мастак, які адкрывае свой апошні партрэт. Гэта быѓ Валодзя Андричев.
  
  "Так", - сказаѓ Сигерсон. "Я падумаѓ, што, магчыма, гэта маглі быць вы". Імгненне Андричев стаяѓ, цяжка дыхаючы, яго блакітныя вочы сталі амаль чорнымі на бледным, отчаявшемся твары. Затым з драматычнай рэзкасцю ён працягнуѓ рукі да Сигерсону, скрыжаваѓ іх у запясцях і прашаптаѓ: "Арыштуйце мяне. Вы павінны арыштаваць мяне цяпер".
  
  "На жаль, усе мае кайданкі старыя і саржавелі", - мякка адказаѓ Сигерсон. "Аднак тут ёсць нейкі напой, які, безумоѓна, павінен служыць той жа мэты. Сядайце з намі, гер Андричев.
  
  ђладны чалавек, як я ѓжо сказаѓ, але той, хто, здавалася, не камандаваѓ. Андричев ѓпаѓ на кухонны крэсла гэтак жа бязвольна, як выкаціѓся з фургона ѓсяго гадзіну ці два таму. З яго буйнымі кроплямі ліѓ пот, і ён выглядаѓ як вар'ят, але вочы ѓ яго былі ясныя. Ён сказаѓ: "Яны не павінны быць у турме. Я той самы. Вы павінны арыштаваць мяне. Я здзейсніѓ жудасную, страшную рэч".
  
  Я цвёрда сказаѓ: "Андричев, супакойся гэтую ж хвіліну. Я ведаю цябе даѓно. Я не веру, што ты здольны на якое-небудзь зло. П'янства, так, і часам вульгарныя нападкі, калі мы гуляем Шуберта. Злосць, помслівасць, жорсткасць - ніколі ".
  
  "Не, ніхто ніколі не паверыць у гэта пра мяне", - разгублена усклікнуѓ ён. "Я ведаю, якім мяне бачаць: стары добры Валодзя - магчыма, трохі бесцырымонным, крыху грубаваты, але выдатны хлопец, калі пазнаеш яго па-сапраѓднаму бліжэй. Залатое сэрца і д'ябальскі віяланчэліст, але ѓсё, аб чым ён калі-небудзь думае, - гэта музыка, музыка і гарэлка. Гэты чалавек не мог спланаваць пікнік, не кажучы ѓжо пра помсты ".
  
  У Сигерсона хапіла прысутнасці духу укласці яму ѓ руку келіх, у той час як я сядзеѓ з адвіслай сківіцай, як у саміх Людмілы Плашчакі і доктара Нэстасе пры выглядзе грошай, у махлярстве з якімі іх абвінавацілі, атрыманых ад адурманенага мужа Людмілы. Андричев глядзеѓ на нас з-за шкла дзіѓным, сарамлівым позіркам, цяпер у яго вачах свяцілася хітрая гонар, якой я ніколі раней у іх не бачыѓ.
  
  " Так, помста, - паѓтарыѓ ён, відавочна атрымліваючы асалоду ад густам, пахам і тэкстурай гэтага слова. "Помста, але не за ѓсіх мужчын, не за ѓсе падманы, не за ѓсе дурныя маленькія хітрыкі, не за дзіцячую хлусня - гэта проста тое, што яна ёсць. З такім жа поспехам можна выракаць матылька харчавацца ёгуртам, як і яе вечна дзяліць з ёй адну ложак. Яе лекар даведаецца пра гэта дастаткова хутка. І ён усміхнуѓся, спрабуючы гэтую думку на густ.
  
  Словы, развагі, гук - усё гэта было настолькі далёкім ад Валодзі Андричева, што я быѓ упэѓнены, што ведаю, што да гэтага часу не магу закрыць рот. Сигерсон здаваѓся значна стрымана, нецярпліва ківаючы, пакуль Андричев казаѓ, як быццам ён атрымліваѓ пацверджанне поспеху якой-небудзь буйной авантуры, замест таго каб атрымаць неабвержныя доказы таго, што яго і мяне грунтоѓна надзьмулі. Ён сказаѓ: "Доктар зрабіѓ гэта па-іншаму".
  
  Затым твар Андричева ашаламляльна змянілася, усё рэзкія рысы, здавалася, зблізіліся, нават лоб апусціѓся. Ён паѓтарыѓ слова "іншы", як вымавіѓ слова "помста", але ѓ роце ѓ яго з'явіѓся непрыемны прысмак. "Гэты дурань, гэты злы, амаральны дурань! Ён думае, што любіць яе, і ён прымусіѓ яе саму так думаць. Дзеля гэтага яна б кінула мяне, сышла назаѓжды. Я павінен быѓ спыніць яе ". Але цяпер яго голас гучаѓ так, нібы ён пераконваѓ самога сябе ѓ тым, што ѓ яго не было выбару.
  
  "Грошы," мякка падказаѓ яму Сигерсон. - Гэта сапраѓды былі вашы грошы, якія я знайшоѓ у багажніку парахода?
  
  Самазадаволеная выраз вярнулася на твар Андричева, і ён зрабіѓ вялікі глыток свайго напою. "О, так, усё да кроплі. Усё, што я мог сабраць, незалежна ад таго, што мне даводзілася прадаваць, закладваць або выпрошваць, незалежна ад таго, як мне даводзілася жыць. Віяланчэль - гэта было цяжка для мяне, але не так цяжка, як вы думалі. Можна атрымаць іншую віяланчэль, але іншую Людмілу..." Ён на імгненне змоѓк, гледзячы ѓ падлогу, затым з выклікам падняѓ на нас вочы. "Не ѓ гэтым жыцці. Не ѓ маім жыцці. Гэта павінна было быць зроблена".
  
  І іншага такога віяланчэліста мы не знойдзем, падумаѓ я горка і эгаістычна. Сигерсон сказаѓ: "Гэта вы адзін распаѓсюдзілі гісторыю пра хранічнай смяротнай хваробы фраѓ Андричева. Ні яна, ні доктар Нэстасе нічога не ведалі".
  
  "Не, сам доктар аказаѓ там вялікую дапамогу", - сказаѓ Андричев з дзіѓным з'едлівым гумарам. "Ён змясціѓ яе ѓ карантын, каб трымаць пры сабе і даць ім час, каб спланаваць ѓцёкі. Мы проста распаѓсюдзілі гэтую гісторыю больш шырока, Прогорный і я, і некалькі больш падрабязна. Справіцца з ёй было досыць лёгка; цяжкасць заключалася ѓ тым, каб яна не дасягнула вушэй Людмілы або Нэстасе. Прогорный - сапраѓдны сябар, - ён упершыню паглядзеѓ прама на мяне, - хоць ён ніколі не стане сапраѓдным віяланчэлістам. Але я шчаслівы, што ѓ яго ёсць Фабрэгас ".
  
  Я зразумеѓ, што з таго часу, як ён пачаѓ гаварыць, я ѓвесь час круціѓ галавой, не ѓ сілах па-сапраѓднаму ѓбачыць гэтага новага Валодзю Андричева; спрабуючы, калі хочаце, сфакусаваць свой розум. - Значыць, Прогорный паклаѓ грошы ѓ вечка багажніка? - спытаѓ я нязграбна і недарэчна.
  
  
  
  Андричев насмешліва фыркнуѓ. "Не- калі ѓ яго была б для гэтага магчымасць? Квіткі пад мінулі дроѓ - гэта было Рызыкоѓна, але ѓсё астатняе было маёй ідэяй. Паліцыя была гатовая спыніць іх на дарозе, - тут яго голас задрыжаѓ, а вусны раптам сморщились, як быццам ён збіраѓся заплакаць, - як раз тады, калі яны думалі, што знаходзяцца ѓ бяспецы і ... і вольныя. Ён зрабіѓ яшчэ адзін глыбокі глыток. " Але вы двое зрабілі гэта непатрэбным. Я не разлічваѓ на вашае ѓмяшанне, але гэта быѓ апошні штрых да майго плану. Наяѓнасць двух такіх паважаных сведкаѓ іх злачынствы і спробы ѓцёкаѓ - і нават тое, што адзін з іх знайшоѓ грошы, - гэта зачыніла за імі дзверы. Гэта закрыла і замкнулі дзверы ".
  
  "Так," ціха сказаѓ Сигерсон. " А потым, калі твой план атрымаѓся, твая помста адбылася, твая няверная жонка і яе палюбоѓнік апынуліся ѓ турме, ты паспрабаваѓ пакончыць з сабой. У яго голасе не было ні пытання, ні абвінавачванні. З такім выглядам, нібы ён чытаѓ уголас газету.
  
  "Пра", - сказаѓ Андричев. "Гэта". Некаторы час ён больш нічога не гаварыѓ, як і Сигерсон. На кухні было так ціха, што я магла чуць ціхі скрежещущий гук мышы, скребущейся аб дзверы каморы. Андричев, нарэшце, устаѓ, асцярожна пагойдваючыся, як чалавек, які спрабуе вырашыць, ці сапраѓды ён п'яны. Ён больш не пацеѓ так жудасна, але яго твар быѓ белым і нацягнутым, як ветразь, які спрабуе стрымаць шторм. Ён сказаѓ: "Я не хачу жыць без яе. Я магу, але не хачу. Помста ... гэта было не з-за яе, а з-за мяне. За тое, што я так любіѓ яе. За тое, што любіѓ яе больш, чым музыку. Гэта была помста ". Ён зноѓ працягнуѓ рукі да Сигерсону за нябачнымі кайданкамі. "Выведзіце яе з гэтага месца", - сказаѓ ён. "Яго таксама. Выцягні іх і упусці мяне. Цяпер. Цяпер."
  
  
  
  
  
  Людміла Плашчак і доктар Нэстасе былі вызваленыя з турмы, як толькі ѓдалося знайсці сусветнага суддзю, які вынес ім прысуд. Гэта выдатная гісторыя сама па сабе ... але я бачу, што вам гэта было б нецікава. Людміла Плашчак прыстрашыла падаць у суд на свайго мужа, суд, горад і герцагства Вялікі Борниц на сапраѓды ашаламляльную суму грошай. Аднак доктару Настасся, павінна быць, удалося атрымаць верх, паколькі яна не наняла адваката, не падала ніякіх пазоваѓ і неѓзабаве пасля гэтага знікла з ім у кірунку Новага Паѓднёвага Уэльса. Я мяркую, што яе стрыечны брат з Граджи атрымаѓ паштовую паштоѓку.
  
  
  
  Валодзя Андричев быѓ афіцыйна абвінавачаны ѓ мностве бясспрэчных правін і парушэнняѓ, ні адзін з якіх нашы два юрыста з Святога Радамір не ведалі, як пераследваць у судовым парадку - ці абараняць, калі ѓжо на тое пайшло, - таму было вялікае агульнае палёгку, калі ён таксама знік з поля зроку людзей, не пакінуѓшы ні адрасы для перасылкі, ні якіх-небудзь інструкцый адносна таго, што рабіць са сваім мірскім маёмасцю. Адзін з юрыстаѓ паспрабаваѓ завалодаць яго домам у якасці аплаты неаплачаных судовых выдаткаѓ; але паколькі ніхто не мог нават выказаць здагадку, у што яны могуць выліцца, дом у рэшце рэшт перайшоѓ ва ѓласнасць муніцыпальнага аркестра Вялікага Борница. Ён спецыяльна прызначаны для размяшчэння прыезджых артыстаѓ, але пакуль, калі быць зусім шчырым ... Няма, вас гэта таксама не цікавіць, ці не так? Вам патрэбна толькі інфармацыя аб гер Сигерсоне.
  
  Што ж, мне шкада вас расчароѓваць, але яго таксама больш няма. О, ужо некаторы час - магчыма, месяцы праз два пасля знікнення Валодзі Андричева. Так атрымалася, што я праводзіѓ яго да паштовай карэты, на якой ён прыбыѓ у Святой Радамір. Наколькі я памятаю, я нават нёс яго футарал для скрыпкі. Ніколі не былыя сябрамі, калегамі па збегу абставінаѓ, мы мала што маглі сказаць адзін аднаму, але і не мелі патрэбы ѓ гэтым. Тое, што мы зразумелі адзін аднаго, мы зразумелі; астатняе заставалася такой жа загадкай, як і ѓ той самы першы вечар, і мы былі задаволеныя, што так яно і засталося.
  
  Большую частку чакання яго цягніка мы маѓчалі, пакуль ён раптам не сказаѓ: "Я хацеѓ бы, каб вы ведалі, гер Такести, што я буду ѓспамінаць праведзены тут час з любоѓю і весялосцю, але таксама і з некаторым збянтэжанасцю". Калі я выказаѓ сваё здзіѓленне, ён працягнуѓ: "З-за справы Андричева. Таму што мяне падманулі".
  
  "Я таксама", - адказаѓ я. "Як і ѓвесь аркестр - як і ѓсе, хто хоць крыху разбіраѓся ѓ гэтай справе". Але Сигерсон паківаѓ галавой, сказаѓшы: "Не, канцэртмайстар, для мяне ѓсё па-іншаму. Гэта проста па-іншаму".
  
  "І менавіта таму я пазнаѓ цябе ѓ тваім абліччы жабрака", - адказаѓ я з некаторым жарам. "Для вас гэта заѓсёды як-то па-іншаму, і гэтая так званая розніца заѓсёды будзе бачная ѓ вашых вачах і ва ѓсім, што вы робіце. Як вы маглі здагадацца пра таямніцы помсты Валодзі Андричева сваёй жонцы і яе каханка? Чаго вы чакаеце ад сябе, гер Оскар Сигерсон? Чым - , кім- ты павінен быць у гэтым свеце?"
  
  
  
  Мы пачулі свісток цягніка, але такі далёкі, што не маглі разглядзець дым, які ѓздымаецца на павароце за фермай Риднак. Сигерсон на імгненне лёгенька паклаѓ руку мне на плячо; гэта быѓ другі і апошні раз, калі ён дакранаѓся да мяне. Ён сказаѓ: "Вы крыху ведаеце аб маіх думках, гер Такести. Я заѓсёды лічыѓ, што калі выключыць немагчымае, тое, што застаецца, якім бы неверагодным яно ні было, павінна быць праѓдай, адзіным рашэннем праблемы. Аднак у дадзеным выпадку ѓсё выйшла наадварот. Я яшчэ доѓга буду разглядаць справу Андричева".
  
  Цягнік пад'ехаѓ, мы пакланіліся адзін аднаму, Сигерсон ускочыѓ на борт, і гэта было апошняе, што я калі-небудзь бачыѓ. Паштовы дыліжанс курсіруе ѓ Бухарэст і назад; акрамя таго, я паняцця не маю, куды ён накіроѓваѓся. Я не ѓпэѓнены, што сказаѓ бы вам, калі б ведаѓ. Ты задаеш занадта шмат пытанняѓ, і з тваім акцэнтам што-то не так. Сигерсон заѓважыѓ такія рэчы.
  
  OceanofPDF.com
  
  Таямніца доктара Торвальда Сигерсона
  
  Лінда Робертсан
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Мыс Стывенсан,
  тэрыторыя Аляскі
  , 30 верасня 1894 года
  
  Рэдактар
  Ілюстраваныя Штотыднёвыя Навіны
  Маркет-стрыт, 755
  Сан-Францыска, Каліфорнія
  
  
  
  
  
  Рэдактару:
  
  
  
  Нядаѓна я атрымаѓ некалькі нумароѓ вашай публікацыі за мінулае лета і быѓ здзіѓлены і засмучаны, даведаѓшыся з іх аб таямнічым знікненні даследчыка Торвальда Сигерсона. Я таксама быѓ засмучаны, прачытаѓшы, што былі выяѓленыя сумневы адносна сапраѓднасці запісных кніжак прафесара Сигерсона, праѓдзівасці аповяду містэра Генры Мэйса, вашага рэпарцёра, аб іх падарожжах па палярным льдах і, больш таго, самога існавання прафесара Сигерсона.
  
  Мы на мысе Стывенсан можам паручыцца за існаванне прафесара Сигерсона. Некаторыя з нас сапраѓды правялі нямала часу з ім і з Генры Мэйсом. У мяне таксама ёсць доказы таго, што часопісы і запісныя кніжкі, якія знаходзяцца ѓ валоданні містэра Мэйса, з'яѓляюцца сапраѓднымі дакументамі экспедыцыі прафесара ѓ палярныя льды, у тым ліку копіі, якія я асабіста зрабіѓ з арыгіналаѓ прафесара. І той жа карабель, які прывёз мне апошнія нумары " Званка з Сан -Францыска " і " Ілюстраваныя штотыднёвыя навіны, якія змяшчаюць паведамленні аб знікненні прафесара Сигерсона, таксама прынеслі мне ліст ад самога прафесара. Ліст кароткі і мала што кажа пра яго абставінах, за выключэннем таго, што ён накіроѓваѓся ѓ Францыю, каб працягнуць там сякія-такія даследаванні. Ён напісаѓ, што яму стала вядома аб абвінавачваннях, высунутых супраць містэра Мэйса, яго спадарожніка ѓ арктычным падарожжы, і папрасіѓ мяне дапамагчы, наколькі гэта было ѓ маіх сілах, пацвердзіць аповяд містэра Мэйса аб экспедыцыі і яе дасягненнях. У далейшым аповедзе я паспрабую гэта зрабіць.
  
  Мяне клічуць Джон Осбарн, і я ѓладальнік гандлёвай станцыі на мысе Стывенсан, недалёка ад Пойнт-Бароѓ. Гісторыя пра тое, як я тут апынуѓся, доѓгая і наѓрад ці зацікавіць вас. Дастаткова сказаць, што я быѓ наравістым, непрактычныя юнакоѓ, і мая сям'я думала, што гэта "выправіць мяне", калі адправіць у моры. Але мае фізічныя сілы былі не ѓ стане вытрымаць нягоды жыцця марака, і, знаходзячыся ѓ Арктыцы, я смяротна захварэѓ, і мяне пакінулі тут на апецы пары місіянераѓ, з усім чаканнем, што я хутка памру. Гэтым я абавязаная клопату і дабрыні прападобнага і місіс Стронг, а таксама Люсі Элисаок, асірацелай эскімоска дзяѓчынкі, якая працуе ѓ іх, якая дапамагала місіс Стронг даглядаць за мной. Пасля доѓгага выздараѓлення я цалкам ачуняѓ, калі не лічыць невялікай слабасці ѓ лёгкіх, і знайшоѓ працу клерка і бухгалтара ѓ містэра Гуткинда, які кіраваѓ факторией, прадаючы тавары першай неабходнасці эскімосы і трапперам ѓ абмен на футра. Да таго часу мы з Люсі палюбілі адзін аднаго, і як толькі я ѓстаѓ на ногі і пачаѓ працаваць, вялебны Стронг абвянчаѓ нас. Калі містэр Гуткинд вырашыѓ паспрабаваць шчасця ѓ пошуках золата на тэрыторыі Юкон. Праз Год я стаѓ уладальнікам крамы. Гэта было тры гады таму. За гэты час я сёе-тое даведаѓся аб гэтай зямлі і мясцовых туземцах, крыху авалодаѓ эскимосским мовай і стаѓ думаць пра мысе Стывенсан, нягледзячы на ѓсю яго суровую аддаленасць, як аб сваім доме, аб стронгах - як пра маіх маці і бацьку, а аб Люсі і яе жыхарах вёскі - як аб маёй сям'і і сяброѓ.
  
  Прафесар Сигерсон прыбыѓ на мыс Стывенсан ѓ жніѓні мінулага года на параходзе Уільям Сьцюарда, які таксама прывёз харчы на зіму для місіі, майго крамы і метэаралагічнай даследчай станцыі ѓ Пойнт-Бароѓ. З ім быѓ містэр Мэйс, а таксама нарвежац па імя Эйлиф Бергссон, які, па-відаць, быѓ памочнікам або слугой прафесара. Іх прыбыцці папярэднічалі рэкамендацыйныя лісты для ѓсіх іх лейтэнанту Эджуотеру на метэастанцыю, і нам было цікава пазнаёміцца з імі і даведацца больш аб іх меркаванай экспедыцыі.
  
  Натоѓп людзей была на беразе, калі прыбыѓ катэр з "Уільяма Сьцюарда". Лейтэнант Эджуотер адплыѓ з Пойнт-Бароѓ на шлюпцы метэастанцыі, калі ѓбачыѓ на даляглядзе дым ад карабля, і быѓ на прыстані, каб павітаць сваіх гасцей. Сигерсону было каля сарака, высокі і хударлявы, з арліным тварам і глыбока пасаджанымі вачыма. Мэйса, вядома, вы ведаеце. Бергссон быѓ самым буйным і рослым з траіх; светлавалосы, з квадратным падбародкам, ён выпраменьваѓ спакой і сілу. Лейтэнант цёпла паціснуѓ ім рукі. "Прафесар, містэр Мэйс, прыемна пазнаёміцца з вамі. Спадзяюся, у вас было лёгкае падарожжа".
  
  "Вядома, настолькі добра, наколькі можна было чакаць", - адказаѓ прафесар Сигерсон. "За апошнія некалькі дзён мы сутыкнуліся з бурнай надвор'ем за Кацэбу і невялікім колькасцю лёду, але капітан Феллоуз прарабіѓ выдатную працу, правёѓшы карабель праз гэта". Ён гаварыѓ, як адукаваны ангелец, без найменшага следу нарвежскага акцэнту.
  
  "Рады чуць, што ѓсё прайшло добра. Але тут пачынае ісці снег; баюся, вы прапусцілі тое, што тут прынята называць летам. Давайце адвядзем вас усіх у дом. Мы мала што можам прапанаваць наведвальнікам у плане выгод, але ѓ прападобнага і місіс Стронг ёсць пакой у іх доме, пакуль мы не зможам задаволіць вас у бярвеністай доме, які мы выкарыстоѓваем тут, калі прыязджаем з метэастанцыі. Ён павярнуѓся да мяне і звышгоднаму Стронгу. "Гэта Джон Осбарн, кіраѓнік нашым універсальным крамай, і вялебны Стронг, наш настаѓнік і місіянер сярод мясцовых жыхароѓ".
  
  "А, містэр Осбарн, вялебны Стронг", - сказаѓ прафесар Сигерсон. " Разам з лейтэнантам вы - тыя людзі, якіх мне загадалі паклікаць сюды, каб дапамагчы мне пагаварыць з эскімосамі і заручыцца іх дапамогай у маім прадпрыемстве.
  
  Стронг адказаѓ: "Мы будзем рады дапамагчы ѓсім, чым зможам.
  
  "Як і мы з жонкай", - пагадзіѓся я.
  
  На працягу наступных некалькіх дзён я быѓ заняты кожны гадзіну няспання, загружаючы футра на карабель і назіраючы за разгрузкай і захоѓваннем маіх тавараѓ і харчоѓ, таму ѓ мяне не адразу знайшлося час пазнаёміцца з нашымі наведвальнікамі, за выключэннем Бергссона. Ён адправіѓся на карабель у умиаках, скураных лодках эскімосаѓ, нанятых для перавозкі грузаѓ з карабля, і сам выгрузіѓ з іх многія скрыні экспедыцыі, амаль без намаганняѓ пагрузіѓшы іх на сані, якія мы выкарыстоѓвалі, каб цягнуць іх у вёску. Некаторыя ён нёс на плячах ѓсю дарогу да бярвеністага дома, дзе павінна была спыніцца кампанія.
  
  Калі я скончыѓ распакоѓваць і инвентаризировать нашы тавары, мы з Люсі запрасілі нашых гасцей на вячэру разам з лейтэнантам і Стронгами. За стейк з цюленя і пірагом з сушанымі яблыкамі Сигерсон распавёѓ аб сваёй запланаванай экспедыцыі, а мы слухалі і давалі парады, якія, па нашаму думку, маглі апынуцца карыснымі.
  
  "Я маю намер прайсці па лёдзе так далёка на поѓнач, як толькі змагу", - сказаѓ Сигерсон, праводзячы пальцам лінію па карце паѓночнага краю тэрыторыі Аляска і ледзянога поля над ёй. "Мая мэта - даследаваць магчымасць таго, што сістэма выспаѓ, падобная Чоуз над Канадай, схаваная ѓ лёдзе над Пойнт-Бароѓ. Адначасна я правяду вымярэння, якія, як я спадзяюся, дапамогуць вызначыць рух паѓночнага магнітнага полюса. Каб пераадолець як мага большую адлегласць, мы плануем выкарыстоѓваць сабачыя запрэжкі, і наша група будзе невялікі: я, містэр Бергссон, містэр Мэйс і эскімоскіх правадыр.
  
  "Тутэйшыя эскімосы не заходзяць далёка на ледзяное поле," умяшаѓся я. " Кажуць, там няма дзічыны.
  
  "Калі там няма выспаѓ і мала участкаѓ адкрытай вады, гэта цалкам можа быць праѓдай", - дадаѓ лейтэнант Эджуотер. "Вам спатрэбяцца харчы па меншай меры на тры месяцы, каб быць у бяспецы. Калі ты думаѓ пачаць?"
  
  " Думаю, у лютым, калі зноѓ пачне світаць. Гэта дасць нам час прасунуцца даволі далёка на поѓнач і вярнуцца да таго, як крануцца паковые льды. Я прывёз, спадзяюся, дастаткова харчоѓ для ѓдзельнікаѓ экспедыцыі. Аднак мне спатрэбяцца нарты і сабакі, а таксама сушеная рыба, каб накарміць іх. І адзенне з аленевых шкур, палаткі і спальныя мяшкі. Усё гэта, я спадзяюся, я змагу набыць тут на працягу наступных некалькіх месяцаѓ ".
  
  Я сказаѓ, што мы з Люсі маглі б знайсці добрыя шкуры і мясцовых жанчын, якія маглі б пашыць тое, што ім трэба. "Я ведаю пару чалавек, з якіх маглі б атрымацца добрыя праваднікі," сказаѓ я, "але мужчыну будзе цяжка пакінуць сваю сям'ю на такі доѓгі тэрмін без каго-то, хто мог бы паляваць за імі".
  
  
  
  "Дайце ім ведаць, што я заплачу вельмі добра", - адказаѓ Сигерсон.
  
  На працягу наступных некалькіх тыдняѓ мы некалькі разоѓ сустракаліся за вячэрай і доѓга абмяркоѓвалі планы Сигерсона і навіны з навакольнага свету. Сигерсон падарожнічаѓ па горах Індыі і Тыбету, і вялебны Стронг быѓ зачараваны яго апісаннямі старажытных манастыроѓ, якія прыляпіліся да голым скалах гор у двух з паловай мілях над узроѓнем мора, і дзіѓных і аскетычны практык манахаѓ, якія засялялі іх. Мы абмяркоѓвалі справу Ліззі Борден, даказваючы яе вінаватасць або невінаватасць на аснове фактаѓ, запазычаных з старых газет, якія патрапілі да нас з "Уільямам Сьюардом". Прафесар Сигерсон, здавалася, праявіѓ цікавасць да гэтай справы. Ён прывёѓ пераканаѓчыя аргументы ѓ карысць яе віны, абапіраючыся на дэталі, у якіх мы не пабачылі ніякага значэння, і на тое, што ён назваѓ "навукай дэдукцыі", каб паказаць, як ёй удалося схаваць доказы свайго злачынства ад паліцыі. "Справа было разгледжана вельмі дрэнна", - сказаѓ ён. " Улічваючы, што ѓвесь дзень забойстваѓ у доме гаспадарылі суседзі, а паліцыя Фол-Рывер дзейнічала з лепшых падахвочванняѓ, міс Борден магла схаваць або знішчыць тузін скрываѓленых сукенак, і ніхто пра гэта не здагадаѓся.
  
  Місіс Стронг настойвала на невінаватасці міс Борден, сказаѓшы нарэшце: "Прафесар, нягледзячы на вашыя доказы, мне цяжка паверыць, што добрага выхавання жанчына была здольная на такое жорсткае злачынства".
  
  "Я не сумняваюся, што прысяжныя адчувалі тое ж, што і вы", - адказаѓ Сигерсон. "Здаецца, гэта адно з дзіѓных уяѓленняѓ сучаснага цывілізаванага свету аб тым, што жанчыны сярэдняга і вышэйшага класаѓ валодаюць некаторым перавагай духу, якое не падахвочвае іх прычыняць шкоду іншаму сутнасці. Праѓда, значна больш жанчын забіваюць ѓпотай, чым сілай, але я мяркую, што гэта больш звязана з іх нізкай сілай і уменнем, чым з якім-небудзь агідай да забойства ".
  
  Я быѓ трохі здзіѓлены відавочным цынізмам прафесара. Місіс Стронг, аднак, адказала ѓ сваёй мяккай, але цвёрдай манеры. "Я думаю, вы аказваеце нам, жанчынам, мядзведжую паслугу, прафесар. Гатоѓнасць забіваць у нас не выхавана, і большасць з нас не вучаць гэтаму, гэтак жа як і дзяцей. Калі міс Борден сапраѓды забіла сваіх бацькоѓ, я падазраю, што гэта было вынікам нейкіх жудасных пакут або вар'яцтва.
  
  "Але гэтага няма ніякіх доказаѓ", - умяшаѓся лейтэнант Эджуотер. "Па агульным меркаванні, Бордены былі прыстойнай сям'ёй".
  
  
  
  Прафесар адказаѓ: "Ах, але такія сем'і часта хаваюць жудасныя сакрэты за безмятежными асобамі, якія яны ѓяѓляюць свеце. Я бачыѓ іх, і містэр Мэйс, і вялебны Стронг, я мяркую, таксама павінны былі бачыць вас у вашай працы.
  
  "На жаль, так", - адказаѓ мой сябар, і яго жонка кіѓнула ѓ знак згоды.
  
  "О, вызначана", - дадала Мэйс і працягнула распавядаць гісторыю пра вытанчанай і чароѓнай жанчыне з Сан-Францыска, якая выйшла замуж і забіла трох багатых мужоѓ, а затым збегла са сваімі несправядліва нажытымі грашыма ѓ Паѓднёвую Амерыку, калі закон пачаѓ набліжацца да яе.
  
  Восень і халодная надвор'е да таго часу, безумоѓна, дагналі нас. Штармы пранесліся над мысам, забелив карычневыя пагоркі снегам і замарозіѓшы заліѓ ѓсё далей ад берага. Эскімосы, вярнуѓшыся з летняй палявання і гандлю, адрамантавалі свае зімовыя хаціны з дзёрну і кітоѓ вуса і напоѓнілі свае схованкі маржамі, цюленямі, карыбскія астравы і сушанай рыбай на доѓгую будучую зіму. Некалькі разоѓ наша маленькае паселішча наведвалі кітабойнай суда, спяшаліся на поѓдзень, апярэджваючы крыгаход. Яны прыносілі прыбытак у мой краму і эскімосаѓ, якія прадавалі ім свежае мяса, але яны таксама прыносілі загана і хваробы. Нягледзячы на закон, які забараняе прадаваць алкаголь эскімосам, китобойные суда часта прадаюць яго ім, і мужчыны напіваюцца, б'юцца, а часам і страляюць адзін у аднаго. Па нашых мерках, норавы эскімосаѓ таксама асабліва распущенны, і маладыя жанчыны і дзяѓчаты сцякаюцца на караблі, каб мець зносіны з маракамі, да пастаяннага жаль прападобнага і місіс Стронг.
  
  Люсі, калі не дапамагала місіс Стронг у місіянерскай школе, была занятая купляй адзення і гіда для экспедыцыі прафесара Сигерсона. Яна пагаварыла з жанчынай з вёскі, якая, па яе словах, лепш за ѓсіх шыла паркі, і з другога, якая шыла лепшыя боты з аленевай скуры - камики, як называюць іх эскімосы. Калі разнёсся слых, што белыя людзі шукаюць карыбы шкуры і ласося, у краму сталі прыходзіць людзі з вёсак па ѓсім узбярэжжы, іх сабачыя запрэжкі былі нагружаныя цюкамі мяхоѓ і вяленай рыбы. Жанчыны-шитейщицы прыходзілі ѓ краму і разглядалі скуркі, выбіраючы то тут, то там па адной. Аднойчы Люсі падышла да мяне і сказала: "Джоні, я думаю, Тунгверук, магчыма, захоча стаць гідам для містэра Сигерсона, але табе трэба пагаварыць з ім".
  
  "Вядома, дарагая," сказаѓ я, " але чаму?"
  
  "Конок і Онгуалук сказалі яму, што ён павінен папрасіць мяне стаць яго жонкай, і цяпер я надта збянтэжана, каб гаварыць аб ім з кім-небудзь у вёсцы".
  
  Я не быѓ здзіѓлены. Жанчыны ѓ вёсцы заѓсёды жартавалі над Люсі, кажучы ёй, што яна павінна пайсці з мужчынам, які ѓмее паляваць. "Ты не можаш шыць футравую вопратку ці рабіць шмат чаго карыснага", - казалі яны ёй. "Калі гэты белы мужчына сыдзе, ты не атрымаеш добрага мужа, а толькі лянівага, які не зможа прымусіць жыць з ім ні адну іншую жанчыну".
  
  Пакуль Люсі назірала за крамай, Сигерсон, Бергссон і я адправіліся ѓ вёску, каб знайсці Тунгверука, будучага гіда. Я ведаѓ яго, таму што ён часам заходзіѓ у краму, каб абмяняць шкуры і мяса на свінец для куль, чай, муку і тавары для дома. Мы знайшлі яго ѓ вялікім доме яго кітабойным каманды, і ён прывёѓ нас у сваю хаціну. Відавочна, у яго ѓжо была жонка, таму што звонку маладая жанчына чысціла шкуру карыбскія астравы. Яна рушыла ѓслед за намі ѓ хаціну і слухала, як мы размаѓляем, час ад часу робячы заѓвагі тунгверукам на іх мове. Яны былі прыгожай парай, з шырокімі, прывабнымі асобамі і густымі чорнымі валасамі. Іх адзенне з аленевых шкур быѓ прыгожа аздобленая трусам, лісой і гарнастаем, а іх хаціна была ахайнай і добра забяспечаная прыладамі, кухоннымі прыладамі і шкурамі для пасцельных прыналежнасцяѓ.
  
  Жонка Тунгверука заварыла чай, кінуѓшы жменю лісця ѓ кацёл з вадой, нагревающейся над лямпай з цюлені тлушчам. Пакуль мы пілі, мы абмяркоѓвалі, калі і як доѓга Сигерсон меѓ намер падарожнічаць па ледзяным полі. Тунгверук таксама спытаѓ, чым ён збіраецца харчавацца, сказаѓшы: "Там няма дзічыны: ні цюленяѓ, ні мядзведзяѓ, толькі лёд". Пакуль я перакладаѓ для іх, яны абмяркоѓвалі набыццё сабак і харчоѓ, колькасць сабак і санак, якія спатрэбяцца, і тое, як Тунгверуку будуць плаціць за яго працу. У Тунгверука быѓ добры сезон кітабойнай здабычы і палявання на карыбы, і ён назапасіѓся добрым запасам мяса на зіму, але ён хацеѓ, каб яго жонка назапасілі правізіяй на час яго адсутнасці, у неѓраджайным часы ранняй вясны. Яны з Сигерсоном лёгка прыйшлі да пагаднення, і ѓ канцы мы адсвяткавалі іх здзелку карабельнымі сухарамі і палоскамі сушеного кітоѓ тлушчу.
  
  З дапамогай Тунгверука Сигерсон неѓзабаве набыѓ пару саней і тузін сабак, каб яны маглі пачаць вучыцца кіраваць імі. Яны дамовіліся аб пабудове чатырох новых саней для перавозкі мужчын і іх харчоѓ і пачалі купляць сабак, каб цягнуць іх. Затым Сигерсон, Мэйс і Бергссон пакінулі мыс Стывенсан, каб застацца з лейтэнантам і яго людзьмі на метэастанцыі. Тунгверук са сваёй жонкай таксама пераехалі ѓ метэаралагічную абсерваторыю, каб навучыць траіх мужчын кіраваць сабачымі упряжками.
  
  Восенню я час ад часу бачыѓ Сигерсона і яго спадарожнікаѓ, звычайна ѓ ясныя дні, калі адзін ці двое з іх прыязджалі сюды на санках, каб забраць сёе-тое з харчоѓ, якія Сигерсон захоѓваѓ на маім складзе. Містэр Мэйс, здавалася, быѓ самым энергічным госцем. З самага пачатку ён заахвоціѓся катацца побач з сабачай запрэжкай на пары незвычайных снегоступов, падобных на палазы для саней. "Гэта нарвежскае вынаходніцтва," сказаѓ ён, калі я спытаѓ, " называецца лыжы. Нансен выкарыстаѓ іх, калі перасякаѓ Грэнландыю, і Сигерсон таксама хоча імі карыстацца, а Бергссон вучыць нас. Гэта значна хутчэй, чым бегчы на санках - глядзі! І, адштурхнуѓшыся кіем, ён панёсся ѓніз па невялікім схіле.
  
  Сигерсон вывучаѓ звычаі і мову мясцовых жыхароѓ. Ён праводзіѓ дні за днямі ѓ вёсцы, назіраючы за мужчынамі і жанчынамі за іх паѓсядзённымі справамі і распытваючы пра іх стронгов, Люсі і мяне. Яны з Бергссоном адправіліся з Тунгверуком паляваць на цюленяѓ і карыбы. І ён працаваѓ над вывучэннем мясцовага мовы, уразіѓшы ѓсіх нас тым, як хутка авалодаѓ яго тонкасцямі.
  
  У сярэдзіне лістапада сонца апусцілася за гарызонт, каб вярнуцца толькі ѓ лютым. Як толькі я набраѓ дастаткова плаѓніка для печы, і ѓмацаваѓ лаву і наш дом ад зімовых штармоѓ, у мяне амаль не засталося спраѓ, і ѓсё роѓна зімовая цемра наводзіць на мяне тугу. Я шмат спаѓ, выразаѓ талеркі і кубкі з плаѓніка і наведваѓ эскімосаѓ з вёскі, якія прыходзілі гандляваць ці проста прабавіць час у нашай гасцінай, а таксама чытаѓ кнігі і абменьваѓся з імі вялебным Стронгом. Люсі дапамагла місіс Стронг выкладала ѓ місіянерскай школе, вязала шкарпэткі і шапкі, а таксама рабіла маленькія падарункі да Свята нараджэння хрыстовага і вялікім зімовага фестывалю, які жыхары вёскі называюць Кивик.
  
  Той зімой наша маленькае паселішча таксама папоѓнілася насельнікамі "Майры", паравога кітабойнай судна, якое занадта позна пакінула кітабойнай ѓгоддзі над Канадай і, паколькі яго шлях на поѓдзень быѓ заблякаваны льдамі, было вымушана вярнуцца і перазімаваць на мысе Стывенсан. Яна была асабліва сумным прыкладам гэтага прадпрыемства: карабель заржавел і знаходзіѓся ѓ дрэнным стане, яе капітан быѓ слабым і раздражняльным чалавекам, а каманда ѓ асноѓным хуліганамі. Нават эскімоскія жанчыны неѓзабаве стаміліся ад іх неотесанности і па большай частцы пакінулі карабель у адзіноце.
  
  Бацька адной дзяѓчынкі, Некпук, аднак, абмяняѓ яе на першага памочніка капітана ѓ абмен на тытунь і ром. Памочнік капітана, Сандэрс, быѓ грубіянаѓ і п'яніцам. Калі ён быѓ п'яны, што здаралася часта, ён біѓ Накпук і абзываѓ яе самым мярзотным з імёнаѓ. Бедная дзяѓчына, якая раней была вясёлай, просты маладой жанчынай, цяпер ледзь падымала галаву і рэдка ѓсміхалася. Вялебны Стронг, які часта наведваѓ карабель, каб пагаварыць з матросамі, не раз казаѓ Сандэрсу і капітану Белчеру аб звароце Сандэрса з Некпуком, але безвынікова.
  
  Многія члены каманды сталі прыходзіць у царкву па нядзелях пад уплывам добрага і жыццярадаснага прысутнасці вялебнага ці проста ѓ пошуках чаго-небудзь, чым можна было б запоѓніць свой час доѓгай зімовай ноччу. Адным з іх быѓ сын Сандэрса Тым, шаснаццацігадовы юнак, гэтак жа зычлівы, шчодры і працавіты, калі Сандэрс быѓ заганны і подл. Сандэрса, здавалася, абурала лагоднасць свайго сына і яго папулярнасць сярод таварышаѓ па караблю, і ён не выпускаѓ магчымасці абрынуцца на яго з абразамі, з'едлівымі заѓвагамі і тумаками. Аднойчы я быѓ побач і пачуѓ, як ён нешта мармыча, калі ѓбачыѓ Тома каля царквы. "Хлопчык з нядзельнай школы, прама як твая маці. Табе што, зусім няма чым заняцца? Любіш сядзець без справы, зусім як яна, і проста чакаць, калі я прынясу дадому грошы, а?" Том нічога не сказаѓ, але я ѓбачыѓ, як сціснулася яго сківіцу, калі ён адвярнуѓ галаву.
  
  Карабельны цясляр, грубаваты мужчына па імя Эверс, здавалася, выяѓляѓ бацькоѓскі цікавасць да юнаму Таму і не адчуваѓ асаблівай карысці ад Сандэрса, якога ён называѓ "старым балбатуном" і нават горш. "Не дазваляй яму дабрацца да цябе, малыш", - казаѓ ён Таму, пляскаючы загрубевшей рукой па плячы хлопчыка.
  
  У самую змрочную частку зімы, дажджлівай ноччу, неѓзабаве пасля заканчэння калядных вакацый, Сандэрс знік. Ён гуляѓ у карты з некалькімі таварышамі па караблі і моцна прайграѓся. Ён устаѓ з-за стала, праклінаючы іншых гульцоѓ і пасылаючы іх да Д'ябла, і выйшаѓ з пакоя. У яго каюце хто-то з матросаѓ чуѓ, як ён лаяѓся, а Некпук плакала і ѓмольвала яго - "як звычайна", - цынічна сказаѓ адзін з іх. Адзін ці двое пачулі крокі, як быццам яна выбегла на палубу, а ён гнаѓся за ёй.
  
  На наступны дзень Сандэрса не было за сняданкам, і калі капітан зазірнуѓ у яго каюту, яна была пустая. Ператрус на караблі не выявіѓ ніякіх прыкмет ні яго, ні Накпука, але шторм і цемра зрабілі немагчымымі больш шырокія пошукі. Прайшло яшчэ два дні, перш чым надвор'е супакоілася настолькі, каб дазволіць камандзе карабля і некаторым з нас з паселішча з ліхтарамі і паходнямі шукаць па лёдзе ѓ пошуках цела Сандэрса, паколькі меркавалася, што ён не мог перажыць шторм. Некпук цудоѓным чынам апынуѓся ѓ вёсцы жывым і цэлым. Калі яе спыталі аб знікненні Сандэрса, яна пахітала галавой, сказаѓшы: "Я не ведаю, я збегла".
  
  "Подлы маленькі дзікун," зароѓ капітан. "Яна ведае больш, чым кажа; вы гэта бачыце". Іншыя выказалі здагадку, што Сандэрс, п'яны бродивший ѓ цемры, верагодна, праваліѓся ѓ яму, выкапаную эскимосом, охотившимся на рыбу або цюленя.
  
  Таямніца знікнення Сандэрса неѓзабаве адышла на другі план у параѓнанні з хваляваннем, выкліканым з'яѓленнем сонца над гарызонтам у лютым, а неѓзабаве пасля гэтага - ад'ездам Сигерсона ѓ яго ледзяную экспедыцыю на поѓнач. Закупіѓшы сабак, сані, сушаную рыбу, адзенне і іншыя харчы, Сигерсон стаѓ добра вядомым дабрачынцаѓ эскімосаѓ у вёсцы. Яны смяяліся над глупствам белых людзей, якія прыкладалі столькі намаганняѓ, падарожнічаючы там, дзе не было дзічыны, якую можна было б злавіць, але многія з іх ішлі пешшу або каталіся на санках да метэастанцыі, каб праводзіць атрад. Некалькі жыхароѓ вёскі некаторы час ехалі за падарожнікамі на сваіх санях. Астатнія назіралі, як іх постаці з доѓгімі ценямі памяншаліся з адлегласцю, пакуль не ператварыліся ѓ кропкі, ледзь адрозныя ѓ сгущающейся цемры.
  
  Пасля іх ад'езду жыццё ѓ селішчы хутка вярнулася ѓ сваё звычайнае рэчышча. Гэта было самае галодны час года, калі дзічыны было мала, а мяса і рыба, назапашаныя мінулым летам, падыходзілі да канца. Жонка Тунгверука, маленькая дробка, кутающаяся ѓ капюшон сваёй паркі, пару разоѓ прыходзіла ѓ краму, каб атрымаць ад мужа карабельнае печыва, вяленага ласося і чай. Мужчыны ѓ вёсцы палявалі на цюленяѓ, з бясконцым цярпеннем чакаючы ля палонак у лёдзе, а жанчыны і дзеці праводзілі доѓгія гадзіны на падлёднай рыбалцы. Люсі часам хадзіла з імі, каб мы маглі паесці свежай рыбы, але рыбы было няшмат, і мы з Люсі харчаваліся ѓ асноѓным кансервамі, вяленым ласосем і праснакамі, а часам куплялі кавалачак цюленя, калі ѓ каго-то было досыць на абмен. Тым не менш, нам пашанцавала, што нам не прыйшлося галадаць, і наш настрой паднялося па меры таго, як дні станавіліся даѓжэй і святлей.
  
  Некалькі чалавек з карабля часам хадзілі з намі на рыбалку ці праводзілі вольныя гадзіны, седзячы ля пліты ѓ краме, чытаючы старыя часопісы, абменьваючыся гісторыямі і бурчаѓ аб тым, што пара прыбірацца з "гэтага богам забытага месцы" і вяртацца да лоѓлі кітоѓ. Час ад часу мы абмяркоѓвалі, як справы ѓ Сигерсона і яго каманды, асабліва калі надвор'е сапсавалася. "Я думаю, нам лепш заставацца ѓ гэтай пацуковай нары, чым ім прама цяпер", - прабурчаѓ цясляр Эверс аднойчы снежным днём, калі бушаваѓ вецер і бразгаталі вокны ѓ доме.
  
  " А што, калі яны ѓ рэшце рэшт з'ядуць адзін аднаго, як тыя небаракі з Кейп-Сабіна? Будзе вялікае расследаванне, мы ѓсе паедзем у Вашынгтон даваць паказанні ", - дадаѓ Гест, трэці памочнік капітана, з нейкім змрочным прадчуваннем. Час ад часу хто-небудзь згадваѓ Сандэрса, і з таго, што казалі мужчыны, было ясна, што яны не сумавалі па ім, і ім, здавалася, было нецікава разважаць пра яго лёс.
  
  Насуперак жахлівым прадказанням Геста, Сигерсон і яго каманда вярнуліся, абарваныя і змучаныя, але здаровыя, у канцы красавіка. Яны дабраліся да восемдзесят другой паралелі, праводзячы назірання па шляху, прарабіѓшы падарожжа працягласцю каля шаснаццаці сотняѓ міль, у ходзе якога не выявілі ні зямлі, ні чаго-небудзь яшчэ, акрамя вялізнага прасторы пакавага лёду. "Падобна на тое," сказаѓ нам Сигерсон за вячэрай праз некалькі дзён пасля іх вяртання, " што на поѓнач ад Пойнт-Бароѓ, магчыма, няма выспаѓ, падобных тым, што ёсць над Канадай. Замест гэтага, па-відаць, існуе пастаянны, круглагодны пакавых ільдах, які, магчыма, распасціраецца да самага полюса ".
  
  У мяне быѓ добры, разборлівы почырк, і ѓ той час мне амаль няма чым было заняцца, таму Сигерсон наняѓ мяне, каб я зрабіѓ дакладную копію яго суднавых часопісаѓ за час экспедыцыі. У наступныя тыдні Мэйс частаваѓ нас драматычнымі апавяданнямі аб смеласці і беды - пра тое, як адны з саней соскользнули ѓ расколіну ѓ лёдзе і былі б страчаныя разам з усімі сваімі сабакамі, калі б Бергссон з велізарнай сілай не ѓтрымаѓ іх, пакуль не ѓдалося адцягнуць у бяспечнае месца; пра тое, як яны ледзь уратаваліся, калі іх палаткі былі пахаваныя пад снегам і лёдам пасля шторму; і як вядучая сабака Сигерсона, Хеда, выратавала іх ад белага мядзведзя, утрымліваючы яго на адлегласці да тых часоѓ, пакуль Бергссон не змог зваліць яго трапным стрэлам. Сигерсон і Бергссон ѓсміхнуліся яго энтузіязму, але амаль нічога не сказалі. Дзённікі Сигерсона пацвярджалі апавяданні Мэйса, але ѓ самай празаічнай манеры, як быццам падобныя прыгоды былі ѓсяго толькі невялікімі перашкодамі, преодолеваемыми інтэлектам і дбайным обдумыванием.
  
  Аднойчы вясновым вечарам, вярнуѓшыся з палявання на гусей, я даведаѓся аб жудасным адкрыцці. Цела мужчыны было знойдзена ѓ павалілася снежным доме на замёрзлым беразе заліва, паміж Майрай і вёскай. Я адразу ж накіраваѓся туды, дзе невялікая натоѓп матросаѓ з карабля і некалькі эскімосаѓ сабраліся каля кучы бруднага снегу, якая раней была снежным домам. Мой погляд упаѓ на Тома Сандэрса, які стаяѓ крыху наводдаль з Эверсом. Па яго бледным, здзіѓленаму твару адразу стала ясна, чыё гэта цела. Некалькі чалавек павіталі мяне і прапусцілі ѓ цэнтр круга. Там, да майго здзіѓлення, я ѓбачыѓ Сигерсона, які стаяѓ над трупам, які быѓ выкапаны з заснежанай магілы і пакладзены на дошку прама на снег. Я мала што мог разгледзець, акрамя яго цёмнай адзежы і мокрых зблытаных валасоѓ. Калі я наблізіѓся, Сигерсон павярнуѓ галаву і нецярпліва памахаѓ мне, каб я вяртаѓся. "Колькі разоѓ я павінен паѓтараць вам, што гэта месца злачынства. Не знішчайце доказы, топчучы іх, як лонданская банда - а, гэта вы, містэр Осбарн. Калі ласка, адыдзіце, дзякуй." Ён зноѓ паглядзеѓ на труп, затым на мяне. "Гэта зніклы містэр Сандэрс, " сказаѓ ён, - забіты гэтым. Ён узяѓ нейкі прадмет са стала побач з целам. Я пазнаѓ у ім вышчэрблены наканечнік гарпуна з слановай косці, з узростам стаѓ амаль карычневым, як чырвонае дрэва.
  
  "Гэта эскімоскія прадмет. Даволі прыгожы артэфакт". Ён паказаѓ на нейкія знакі на яго баку, і я ѓпершыню заѓважыѓ, якія доѓгія і тонкія ѓ яго рукі. "Звярніце ѓвагу на разьбярства; гэта даволі характэрны артэфакт. Капітан адправіѓся з атрадам людзей у вёску, каб арыштаваць Накпука. Я спрабавала сказаць яму, што ён памыляѓся, думаючы, што яна забойца, але ён нічога гэтага не хацеѓ чуць.
  
  З хвіліну я проста стаяѓ у замяшанні, пераводзячы позірк з яго на цела Сандэрса і назад. Затым Сигерсон спытаѓ у сваёй звычайнай, рэзкай манеры: "ці Магу я скарыстацца вашым сховішчам для парэшткаѓ містэра Сандэрса, пакуль не дараблю абследаванне?"
  
  Я кіѓнуѓ у знак згоды.
  
  " Добра. Я папрашу каго-небудзь з каманды, каб дапамагчы мне несці яго.
  
  Я павярнуѓся і накіраваѓся назад да пасёлка, каб адамкнуць дзверы склада. Сыходзячы, я спыніѓся побач з Томам Сандэрсам. "Мне вельмі шкада", - сказаѓ я.
  
  Ён паглядзеѓ на мяне з чым-то накшталт адчаю. "Яны абвінавачваюць дзяѓчыну," сказаѓ ён. " Гэта...
  
  "Ну вось, давайце не будзем абмяркоѓваць гэта, пакуль не даведаемся больш", - умяшаѓся Эверс. "Ён не ѓ сабе, сэр, - сказаѓ ён мне, "з-за перажытага шоку і ѓсяго астатняга".
  
  На складзе я дапамог збудаваць імправізаваны стол з дошак і казёл для пілы, на якім магло ляжаць цела Сандэрса. Затым, пакінуѓшы Сигерсона з ключом, я накіраваѓся да дома прападобнага Стронг. Я не мог адкараскацца ад надзеі, што хто-то своечасова папярэдзіѓ Никпук, каб яна дазволіла ёй ѓцячы ці схавацца; але група капітана знайшла яе каля яе хаціны і прывяла да звышгоднаму Стронгу, настойваючы, каб яе дзе-небудзь замкнулі, пакуль не выклічуць лейтэнанта Эджуотера для правядзення свайго роду расследавання.
  
  
  
  Дом быѓ акружаны цікаѓнасцю эскімосамі і мужчынамі з Свету. Вялебны Стронг павітаѓ мяне, калі я ѓвайшоѓ у яго перапоѓненую гасціную. "Осбарн, прывітанне. Люсі ѓ спальні з Кэтрын і Накпуком, а я спрабую захаваць тут мір ". Ён стаяѓ з двума мужчынамі, у якіх я даведалася старэйшын з вёскі. Яшчэ з паѓтузіна жыхароѓ вёскі сядзелі на крэслах і на падлозе. У адным канцы пакоя, хмурачыся, сядзеѓ капітан з парай мужчын з свайго атрада. Тым Сандэрс стаяѓ ля сцяны, ссутулив плечы, і глядзеѓ на свае складзеныя рукі.
  
  "Добра, што большасць маладых людзей зараз адправіліся паляваць на маржоѓ," сказаѓ мне Стронг, ківаючы галавой, - інакш, я падазраю, было б кровапраліцце. Мы і так у пэѓным тупіку. Старэйшыны лічаць, што гэтым павінны займацца яны, а капітан Белчер і чуць пра гэта не хоча. Ён хоча, каб ён і Эджуотер судзілі дзяѓчыну і пакаралі так, як яны таго пажадаюць.
  
  " Сигерсон кажа мне, што яна не забівала Сандэрса.
  
  "Я не разумею, як ён можа гэта сказаць, але я спадзяюся, што ён зможа гэта даказаць".
  
  Мы праседзелі гадзіну ці больш, Стронг і я вялі свецкую гутарку, у той час як капітан і двое, што суправаджалі яго мужчын сядзелі ѓ няёмкім маѓчанні у адным канцы пакоя, а двое старэйшын з абыякавымі тварамі стаялі ѓ адным. Лейтэнант Эджуотер прыбыѓ разам з Мэйсом і Бергссоном, якія адправіліся за ім з метэастанцыі. Сакавіка, дзяѓчына-эскимоска, помогавшая місіс Стронг па хаце, прыгатавала ѓсім чай, і мы сабраліся за абедзенным сталом, каб абмеркаваць, як варта весці справу аб забойстве Сандэрса.
  
  Ледзь мы ѓладкаваліся, як дзверы адчыніліся, і ѓ пакой нясмела ѓвайшоѓ хлопчык з вёскі і што-то прамармытаѓ звышгоднаму Стронгу. Стронг устаѓ і накіраваѓся праз перапоѓнены зала да капітана. "Прафесар Сигерсон папрасіѓ вас і містэра Осбарна зайсці да яго на склад, дзе знаходзіцца цела". Мы падняліся на ногі, нацягнулі курткі і чаравікі і накіраваліся на склад. Сигерсон павітаѓ нас у дзверы і з некаторым драматызмам жэстам запрасіѓ ѓнутр, да імправізаванага стала, на якім у святле ліхтара, падвешанага да потолочной бэльцы, ляжаѓ труп Сандэрса. Адзенне была знятая з цела, а ніжняя палова пакрыта кавалкам палатна. Доѓгі разрэз у форме літары Y пачынаѓся ѓ грудзях і знікаѓ пад палатном на станы. Крыху лявей я разгледзеѓ няроѓныя краю раны, з якой тырчаѓ тонкі драѓляны загваздка.
  
  
  
  Сигерсон падышоѓ да цела і пачаѓ свае тлумачэнні. "Як вы можаце бачыць, я паспрабаваѓ правесці прыблізнае пасмяротнае абследаванне пашкоджанняѓ. Хоць я не лекар, я вывучаѓ анатомію і бачыѓ некалькі выкрыццяѓ трупаѓ, а таксама за гэтыя гады сее-чаму навучыѓся ѓ старога сябра, які быѓ ваенным хірургам. Я хацеѓ, каб вы, капітан Белчер, сваімі вачыма ѓбачылі траѓму, якая стала прычынай смерці містэра Сандэрса. Як вы бачыце, цела знаходзіцца ѓ выдатнай захаванасці, паколькі яно было замарожана і пазначана пад снегам і лёдам на працягу некалькіх месяцаѓ.
  
  "На жываце містэра Сандэрса вы можаце бачыць след ад адзінай колатай раны. Калі было знойдзена цела, гэта, - ён узяѓ са стала наканечнік гарпуна з слановай косці, - тырчала з раны.
  
  "Гэта належала Сандэрсу", - усклікнуѓ капітан. "Я памятаю, як ён выйграѓ яго ѓ косткі ѓ матроса з выспы Гершэль. Вы хочаце сказаць, што яна забіла яго гэтым?"
  
  "Гэта зброя, з якога ён быѓ забіты", - адказаѓ Сигерсон.
  
  "Ну, гэта вызначана паказвае на яе як на забойцу, ці не так? Яна была ѓ яго пакоі і магла дастаць гэта - што б гэта ні было - схаваць і чакаць свайго шанцу".
  
  Сигерсон нацягнуѓ брызентавую прасціну, пакуль яна цалкам не накрыла цела. "Давайце вернемся ѓ дом прападобнага", - сказаѓ ён.
  
  Калі мы вярнуліся з Сигерсоном ѓ перапоѓненую пакой, я ѓбачыѓ, што Накпук стаіць у дзвярах спальні, трымаючы місіс Стронг за руку. На яе твары я ѓбачыѓ пакора, з якім эскімосы, здаецца, прымаюць жудасныя рукі, якія Лёс так часта наносіць ім, і гэта пранізала маё сэрца, калі я ѓбачыѓ гэта ѓ такой юнай дзяѓчыне. Тым не рушыѓ з месца, але назіраѓ за намі, калі мы ѓвайшлі, вывучаючы кожную з нашых асоб.
  
  Пасля таго як мы селі за стол, першым загаварыѓ капітан Белчер. "Ну, я бачыѓ цела Сандэрса і чуѓ, што кажа прысутны тут прафесар, і гэта настолькі ясна, наколькі гэта магчыма, што дзяѓчына забіла яго - я мяркую, чакала свайго шанцу, пакуль ён не пакінуѓ карабель той ноччу, і закалола яго там, на лёдзе, яго ѓласным нажом ".
  
  У пакоі падняѓся гул галасоѓ, паколькі прысутныя адрэагавалі на абвінавачванне капітана і перавялі яго сваім суседзям. Люсі ціха звярнулася да старэйшынам, якія паківалі галовамі і выглядалі сур'ёзнымі.
  
  На фоне галасоѓ хто-то падняѓся з глыбіні пакоя. Тым протолкался наперад, да стала. Яго твар быѓ бледным і змучаным, але выказваѓ рашучасць. "Не, калі ласка, няма. Гэта была не Нэці, гэта быѓ я. Я- я забіѓ яго.
  
  Капітан Белчер адказаѓ яму лаянкай. "Аб чым ты кажаш, Том? Гэтая дзяѓчынка проста дзічка-забойца, хлопчык, пакінь яе ѓ спакоі".
  
  Том павярнуѓся тварам да капітана і адказаѓ больш цвёрдым голасам: "Няма. Не, гэта няправільна".
  
  "Чорт вазьмі, Тым," пачаѓ капітан, але быѓ перапынены Сигерсоном, які сказаѓ: "Хай хлопчык раскажа сваю гісторыю".
  
  "Так, раскажыце нам, што адбылося", - дадаѓ Мэйс.
  
  Вялебны Стронг прапанаваѓ Таму свой крэсла, але Том пакруціѓ галавой. Трымаючыся адной рукой за спінку крэсла, каб не ѓпасці, ён вагаѓся секунду або дзве. Затым ён падняѓ галаву і пачаѓ. "Ён - мой бацька - збіваѓ яе - ты ведаеш, якім ён быѓ. Ён зноѓ быѓ п'яны - хто-небудзь з мужчын падрыхтаваѓ хатні самагон - і ён гуляѓ у карты і прайграваѓ. Калі ён устаѓ і пайшоѓ у каюту, я рушыѓ услед за ім. Я ведаѓ Нэці - так мы яе называлі, таму што мой бацька не мог вымавіць яе імя, - я ведаѓ, што яна была там у тую ноч, і я ведаѓ, што ён адыграецца на ёй. Так было ѓсю нашу жыццё, калі ён быѓ дома, калі ён напіваѓся і спаганяѓ гэта на маёй маме. Я падумала, што паспрабую - часам у мяне атрымліваецца - спыніць яго, пагаварыѓшы з ім, ці замест гэтага раззлавала яго на мяне. Мне было так шкада яе. Яна ѓсяго толькі малая, не старэйшыя за маёй малодшай сястры.
  
  "Але ён дабраѓся туды і паводзіѓ сябе як дзікі мужчына. Ён схапіѓ яе, як толькі ѓбачыѓ, назваѓ ілжывай, зладзеявата шлюхай і пачаѓ біць кулакамі. Я забег і паспрабаваѓ адцягнуць яго, але ён накінуѓся на мяне. Ён абвінаваціѓ мяне ѓ тым, што я быѓ закаханы ѓ яе і ... ну, ты разумееш... за яго спіной і ѓсё такое, а потым сказаѓ, што заб'е нас абодвух, і выцягнуѓ з кішэні лязо гарпуна.
  
  Нэці выбегла з хаты і взбежала па лесвіцы на тэрасу, а ён пабег за ёй. Яна сышла з карабля і пабегла па снезе, уцякаючы ад яго, але было ветрана і цёмна, і яна спатыкнулася і ѓпала, і ён дагнаѓ яе. Я крыкнула яму, каб ён спыніѓся, і ён павярнуѓся і схапіѓ мяне. Я паспрабавала вырвацца, але не змагла. Ён быѓ як вар'ят. Я схапіѓ яго за руку з нажом і з усіх сіл спрабаваѓ утрымаць яго ад удару нажом у мяне. Я штурхнуѓ яго, і ён выпусціѓ гарпун, і я адабраѓ яго ѓ яго. Але потым ён пераехаѓ мяне і проста ѓпаѓ на наканечнік гарпуна ѓ маёй руцэ. Павінна быць, нож трапіѓ яму ѓ жыццёва важнае месца, таму што ён пахіснуѓся, адпусціѓ мяне і сеѓ, обмякнув, прама там, на снезе. Я ѓпаѓ разам з ім.
  
  "Я спрабаваѓ прывесці яго ѓ пачуццё, але ён памёр там праз некалькі імгненняѓ. Потым я сядзеѓ там, і ѓсё, аб чым я мог думаць, гэта аб тым, што я толькі што забіѓ свайго бацьку ". Тым на імгненне спыніѓся, уражаны, затым узяѓ сябе ѓ рукі і пайшоѓ далей. "Я не думаѓ, што змагу аднесці яго назад на карабель, таму я шукаѓ месца, дзе я мог бы пакінуць яго цела, пакуль хто-небудзь не дапаможа вярнуць яго назад. І вецер выѓ, і снег валіѓ з такой сілай, што я не мог ясна думаць. Непадалёк быѓ маленькі снежны домік, які хто-то пабудаваѓ, я думаю, для падледнай рыбалкі. Я проста ѓбачыѓ гэта і падумаѓ, што, можа быць, мне ѓдасца ѓтрымаць яго там. Таму я зацягнуѓ яго туды. І пакуль я быѓ там, лёд пада мной ссунуѓся, і снежны дом пачаѓ разбурацца. Я ѓскочыѓ і ледзь выбраѓся адтуль. Я памятаю, як клікаѓ Нэці, таму што пачынаѓся сапраѓдны шторм, і я баяѓся, што яна там заблудзіцца, але яна не прыйшла. Я мог бачыць толькі агні карабля, і мне ледзь удалося дабрацца туды, напалову замёрзлым, і забрацца ѓ сваю ложак.
  
  "Прайшло некалькі дзён, перш чым бура сціхла, і калі гэта адбылося, уся кроѓ або сляды, якія мы маглі пакінуць, зніклі, а снежны дом быѓ настолькі разбураны і пахаваны пад снегам і лёдам, што я нічога не мог зрабіць з яго целам. У мяне быѓ час падумаць пра тое, што я зрабіѓ і што можа здарыцца, калі яны мне не павераць, і я баяѓся што-небудзь сказаць. З тых часоѓ я проста чакаѓ, не ведаючы, што рабіць. Я падумаѓ, што калі карабель паляціць да таго, як будзе знойдзена яго цела, я пакіну якую-небудзь запіску звышгоднаму Стронгу, каб Нэці не абвінавачвалі.
  
  Капітан усё яшчэ не верыѓ сваім вушам. "Але, Том," сказаѓ ён, ківаючы галавой, " Джон Сандэрс, твой уласны бацька...
  
  "Я ніколі не хацеѓ прычыніць яму боль, сэр", - адказаѓ Том. "Але вы, як ніхто іншы, ведаеце, якім ён быѓ". Калі ён сказаѓ гэта, яго голас задрыжаѓ, і ён расплакаѓся.
  
  "Падыдзі, сядзь," мякка сказаѓ Стронг, устаючы і абдымаючы Тома за плечы.
  
  "Я думаѓ пра маёй беднай маці", - сказаѓ Тым, абхапіѓшы галаву рукамі. "Што яна цяпер будзе рабіць?"
  
  Лейтэнант Эджуотер, які сядзеѓ побач са мной, сказаѓ сабе пад нос: "Падобна на тое, яна добра пазбавілася ад яго". Звяртаючыся да астатнім за сталом, ён сказаѓ: "Я думаю, грунтуючыся на тым, што нам распавёѓ Тым, што мы павінны вызваліць дзяѓчыну".
  
  
  
  Капітан Белчер быѓ непахісны. "Усё, што ѓ нас ёсць, - гэта яго слова", - сказаѓ ён. "Іншых доказаѓ няма".
  
  "Я магу сёе-што даць", - умяшаѓся Сигерсон.
  
  Мы ѓсе павярнуліся да яго. "Добра," сказаѓ капітан, - раскажыце нам, што ѓ вас ёсць".
  
  " Вы бачылі цела Сандэрса, капітан.
  
  "Так".
  
  " Вы гэтага не бачылі, але калі цела было знойдзена, яно ляжала на спіне. Ён быѓ апрануты ѓ боты, дзве пары панчоха, доѓгае ніжняе бялізну, кашулю, швэдар, ваѓняную куртку, але без пальчатак або капелюшы. Іншымі словамі, адзенне, у якой мужчына мог бы сядзець у халоднай пакоі, але ён не быѓ апрануты для выхаду на вуліцу. Былі выяѓленыя сляды крыві на лёдзе пад целам і трохі крыві пад самім целам. Гэта наводзіла на думку, што цела перанеслі пасля смяротнага ранення, але толькі на невялікую адлегласць. З гэтага я зрабіѓ выснову , што містэр Сандэрс сустрэѓ свой канец не на караблі, а звонку, недалёка ад таго месца, дзе было знойдзена яго цела.
  
  "Як вы бачылі, адзіная рана стала відавочнай, калі з цела знялі вопратку. Я зрабіѓ разрэз ѓ грудной паражніны, каб вызначыць, якія органы былі пашкоджаныя. У грудной паражніны было шмат крыві і вады, але я змог вызначыць, што лязо ѓвайшло крыху ніжэй грудной клеткі і пранізала аорту. Для забойцы гэта быѓ ѓдалы або, як апісаѓ гэта Тым, няѓдалы ѓдар, які прывёѓ да смерці ѓ лічаныя хвіліны.
  
  " З дапамогай загваздкі, які вы бачылі ѓ ране, я прасачыѓ шлях дзіды праз цела. Куля ѓвайшла трохі правей яго грудзіны і пайшла налева, практычна паралельна зямлі, не моцна уверх ці ѓніз. Гэта ѓзгадняецца з расповедам Тома аб тым, што Сандэрс наткнуѓся на дзіду, калі Том трымаѓ яго ѓ левай руцэ.
  
  "Нарэшце, узнікае пытанне аб адносным росце містэра Сандэрса і таго, хто нанёс яму ѓдар нажом. Рост містэра Сандэрса быѓ каля пяці футаѓ дзесяці цаляѓ. Містэр і місіс Осбарн, магу я скарыстацца вамі на хвілінку для дэманстрацыі?
  
  Люсі збянтэжана паглядзела на мяне і далучылася да мяне побач з крэслам Сигерсона.
  
  "Містэр Осбарн, як вы думаеце, якога вы росту?" Спытаѓ Сигерсон.
  
  " Крыху менш шасці футаѓ.
  
  " Місіс Осбарн, вы не моцна адрозніваецеся ростам ад Некпука, гэта праѓда?
  
  
  
  "Мне здаецца, я трохі вышэй", - адказала Люсі.
  
  "Цудоѓна", - адказаѓ Сигерсон. "Містэр Осбарн, не маглі б вы аказаць мне паслугу і зняць сваю парку?" Я падпарадкаваѓся, і ён працягнуѓ Люсі наканечнік гарпуна. " Прыцісніце яго да пояса і падыдзіце да містэру Осбарн. Вось так - ідэальна. Цяпер уторкніце лязо - асцярожна, яно ѓсё яшчэ вострае - у жывот вашага мужа, як быццам вы збіраецеся нанесці яму ѓдар. Спыніся, калі вастрыё зброі закране яго цела - ах, вось тут, сапраѓды! Паглядзі, наколькі ніжэй яго рэбраѓ ѓпіраецца лязо. Гэта было праѓдай: лязо гарпуна ѓперлася мне ніжэй пояса.
  
  "Зараз, місіс Осбарн, - працягнуѓ Сигерсон, - калі ласка, падніміце руку, як быццам вы збіраецеся усадзіць лязо у містэра Осбарна ѓ тым месцы, дзе быѓ нанесены ѓдар містэру Сандэрсу".
  
  Люсі зрабіла, як ён прасіѓ, і Сигерсон паказаѓ доѓгім пальцам на становішча яе рукі. "Звярніце ѓвагу, якая ѓ яе ненатуральная рука", - сказаѓ ён. "Вы павінны разумець, што гэта не той спосаб, якім хто-небудзь можа нанесці ѓдар іншаму чалавеку, і не той, пры якім у нападніка была б якая-небудзь сіла, якая стаіць за ударам".
  
  Загаварыѓ лейтэнант Эджуотер. "Дзякуй, прафесар. Мне здаецца, што ваша выкрыццё фактычна выключае Никпука як забойцу містэра Сандэрса ". Ён павярнуѓся тварам да капітана. "Капітан Белчер, я шчыра лічу, што мы павінны назваць інцыдэнт самаабаронай і больш не займацца ім".
  
  Капітан Белчер, бачачы па нашых асобам, што важкасць нашага агульнага меркавання на баку лейтэнанта, саступіѓ і сказаѓ з некаторай неахвотай: "Я мяркую, вы даказалі сваю правату".
  
  Люсі і місіс Стронг паведамілі Некпук навіна аб тым, што яна зноѓ вольная. Бедная дзяѓчына, здавалася, ледзь ці разумела, што адбылося, але калі ёй стала ясна, што белыя людзі больш не вераць, што яна забіла Сандэрса, і яна можа ісці, яна толькі на імгненне затрымалася каля дзвярэй, перш чым пабегчы да двух дзяѓчатам з ліку людзей, якія чакалі звонку дома. Ажыѓлена размаѓляючы, яны ѓтрох накіраваліся ѓ бок вёскі.
  
  Мы пахавалі Сандэрса на наступны дзень пад грудай камянёѓ на маленькім хрысціянскім могілках недалёка ад паселішча. Я зрабіла крыж для яго магілы і выкрасила яго ѓ белы колер у рускім стылі, а місіс Стронг намалявала эскіз магілы, каб Том перадаѓ яе сваёй маці. Сигерсон выказаѓ зацікаѓленасць у куплі ѓ Тома наканечніка гарпуна з слановай косці, але Тым настаяѓ на тым, каб аддаць яго яму. "Гэта было не маё," сказаѓ ён, "і я не мог ѓзяць за гэта грошы пасля таго, што я нарабіѓ".
  
  
  
  Надвор'е працягвала потепляться, і ѓ лёдзе пачалі з'яѓляцца ѓчасткі адкрытай вады. "Майра" пайшла, як толькі капітан змог вызваліць яе ад лёду ѓ заліве. Ледзь я скончыѓ капіяваць запісныя кніжкі і часопісы прафесара Сигерсона, як Мядзведзь прыбыѓ з зімовай поштай і навінамі. Сигерсон, Мэйс і Бергссон павінны былі адплыць на "Мядзведзя" у Анкорыджы, і перад ад'ездам Сигерсон папрасіѓ мяне захаваць копію яго запісаѓ. Ён даѓ мне імя і адрас свайго сябра ѓ Лондане. "Адпраѓ яму копію, - сказаѓ ён мне, - калі да лета наступнага года ад мяне не будзе вестак".
  
  У той дзень, калі Мядзведзь сышоѓ, многія з нас сабраліся, каб развітацца. Там былі містэр і місіс Стронг са сваімі двума старэйшымі дзецьмі, а таксама лейтэнант Эджуотер і містэр Харыс з метэастанцыі і Некпука. Тунгверук і яго жонка таксама былі ѓ натоѓпе добразычліѓцаѓ. Жонка Тунгверука была апранута па-над паркі ѓ новае сукенка з паркалю у блакітную кветачку - лепшае з нашага невялікага запасу дваровых тавараѓ, а дзіця, спаѓ у яе башлыку, быѓ буйней. Назіраючы, як тавары апошніх нашых наведвальнікаѓ грузяць на карабель, я адчуѓ больш чым лёгкую сум, бачачы, як яны сыходзяць.
  
  Але я адцягнуѓся. Я хацеѓ сказаць вам, што не толькі тузін або больш чалавек, у тым ліку лейтэнанта Эджуотера, містэра і місіс Стронг, Тунгверука і Некпука, Люсі і мяне, могуць пацвердзіць, што прафесар Сигерсон быѓ тут, на мысе Стывенсан, і што ён адправіѓся адсюль у сваю экспедыцыю, але ѓ мяне ѓсё яшчэ ёсць копія запісных кніжак і часопісаѓ Сигерсона. Я напісаѓ ліст сябру прафесара Сигерсона ѓ Лондан, каб адправіцца з ім на "Мядзведзя", просячы яго дазволу даслаць вам маю копію запісаѓ экспедыцыі прафесара. Калі я атрымаю ад яго дазвол, я адпраѓлю іх. Аднак малаверагодна, што яго адказ дойдзе да мяне раней наступнай вясны. Тым часам, я спадзяюся, што вы паверыце мне на слова адносна існавання прафесара і сапраѓднасці яго дасягненняѓ. Калі ласка, перадайце мае найлепшыя пажаданні містэру Мэйсу.
  
  З павагай,
  Джон Осбарн. Л.
  
  OceanofPDF.com
  
  Гэты Выпадак з змрочны Слуга
  
  Гісторыя пра Шэрлака Холмсе
  
  
  
  Рыс Боуэн
  
  
  
  
  
  
  
  Гадзіну напружанай хады па лясной сцежцы прывядзе вас да прыемнай маленькай гасцініцы пад назвай White Horse Inn (Gasthaus Zum Weissen Rossli). Гасцініца пышна размешчана на стромкім беразе, з якога адкрываецца выдатны від на горад Интерлакен і азёры Бриенце і Тун. Ежа простая, але багатая, ложка чыстыя і застелены раскошнымі пуховыми коѓдрамі, гаспадары прыязныя, а выгляд захоплівае дух. У цэлым, гэта выдатнае прытулак ад мірскіх клопатаѓ.
  
  Даведнік для кожнага чалавека па Швейцарыі, Выдавецтва Кассельс, Лондан, 1890 г.
  
  
  
  
  
  
  
  Мужчына, які сядзеѓ за вясковым столікам на адкрытым паветры, атрымліваючы асалоду ад выглядам, открывавшимся ѓнізе. Даліна была напалову схаваная ружовай восеньскай смугой, праз якую ѓ промнях ранішняга сонца паблісквалі возера-блізняты. Сасновы лес, што акружаѓ гасцініцу, быѓ усеяны ярка-жоѓтымі плямамі рэдкіх букаѓ або бяроз. Сонца грэла яго твар. Ён выцягнуѓ ногі і задаволена ѓздыхнуѓ. Ён быѓ стройным, цёмнавалосы, з акуратнай бародкай і сур'ёзным выразам твару. Яго нарад быѓ залішне змрочным і гарадскім для гэтага выпадку, хоць адзінай саступкай, якую ён зрабіѓ свайму атачэнню, была щегольская цірольскія капялюш.
  
  " Выдатны дзень, вы не згодныя, гер доктар?
  
  Мужчына адарваѓ погляд ад гэтага відовішча, калі да яго падышла гаспадыня гасцініцы, несучы паднос, застаѓлены свежымі булачкамі, жоѓтым маслам, стравай з клубнічны джэмам і вялікім кофейником кавы.
  
  "Гэта сапраѓды так, фраѓ Мюлер," адказаѓ мужчына, не зводзячы вачэй з пастаѓленай перад ім ежы. "і паветра тут такі падбадзёрлівы, што выклікае цудоѓны апетыт".
  
  Гаспадыня ласкава ѓсміхнулася, наліваючы яму кавы і назіраючы, як ён накідваецца на першую булачку. "Вы, павінна быць, рады апынуцца удалечыні ад гэтага прокуренного, шумнага горада", - сказала яна. "Я быѓ на Люцэрне ѓсяго адзін раз у жыцці, але для мяне гэтага было дастаткова. Недастаткова месца, каб вольна дыхаць, калі вы разумееце, што я маю на ѓвазе".
  
  Мужчына грэбліва змахнуѓ крошкі з барады, затым прамакнуѓ куткі рота сурвэткай. " Вы маеце рацыю, фраѓ Мюлер. Калі б у мяне быѓ выбар, я б не жыла ѓ такім вялікім горадзе, як Вена. На жаль, абраная мною прафесія патрабуе, каб я жыла недалёка ад аднаго з найбуйнейшых цэнтраѓ медыцынскіх даследаванняѓ ".
  
  "Значыць, вы ѓсё яшчэ вучыцеся?" - спытала жанчына, рыхтуючыся да добрай паклёпу. "Вы яшчэ не цалкам кваліфікаваны лекар?"
  
  "Я прадбачу, што буду вучыцца ѓсё астатняе жыццё, - сказаѓ ён, - бо мне яшчэ шмат чаму трэба навучыцца. Аднак я ѓжо некаторы час з'яѓляюся практыкуючым лекарам, а таксама збіраюся стаць прафесарам у універсітэце ".
  
  "Такія высокія дасягненні для такога маладога чалавека", - сказала яна.
  
  Ён усміхнуѓся, і гэтая ѓсмешка сапраѓды надала яму маладжавы выгляд. "Мне бліжэй да сарака, чым да трыццаці, - сказаѓ ён, - але вы маеце рацыю. Мае калегі часта лічылі мяне занадта маладым, каб ѓспрымаць сур'ёзна. Некаторыя з маіх работ былі высмеяць ".
  
  " Дакументы? Ты маеш на ѓвазе, як газеты?
  
  "У мяне ёсць апублікаваныя артыкулы ѓ маёй вобласці спецыялізацыі, якая заключаецца ѓ хваробах розуму".
  
  "Ці можа быць хворы розум гэтак жа, як і цела?" - спытала яна.
  
  Доктар усміхнуѓся. "Не ѓсе хваробы маюць фізічнае паходжанне. Хваробы розуму могуць уплываць на наша паводзіны і фізічнае дабрабыт да такой ступені, што вы не паверыце. Я лячыѓ пацыентаѓ, якія не маглі хадзіць, але без якіх-небудзь фізічных прычын. Іх розум быѓ паралізаваны. Мой калега, доктар Брейер і я лячылі маладую дзяѓчыну, з-за істэрыі якой яна не магла гаварыць на сваёй роднай нямецкай, але магла мець зносіны на французскай і англійскай. Што ты аб гэтым думаеш, а?"
  
  "Дзіѓна. У гэта цяжка паверыць". Яна пахітала галавой. "І ці можна тады вылечыць гэтыя хваробы розуму з дапамогай лекаѓ?"
  
  
  
  "Гэта тое, чаго я спадзяюся дасягнуць у сваім жыцці, фраѓ Мюлер", - сказаѓ доктар. "Мы з Брейером спрабавалі гіпноз з умераным поспехам, але я прытрымліваюся думкі, што лекі заключаецца ѓ разуменні мінулага пацыента. У цяперашні час я праводжу эксперыменты па тлумачэнню сноѓ. Я веру, што мы осмеливаемся выказваць у снах тыя рэчы, якія занадта турбуюць, каб пускаць іх у наша прытомнасць ".
  
  "Уявіце сабе,." фраѓ Мюлер паспрабавала адлюстраваць зацікаѓленасць, але было відавочна, што гэта выходзіла ѓ яе з-пад кантролю.
  
  Яна падняла вочы, калі адчыніліся дзверы і высокі хударлявы мужчына перасёк двор, несучы кошык з дровамі.
  
  "Калі б вы не былі ѓ адпачынку, гер доктар, я б сказала, што ѓ нас тут ёсць для вас справа", - сказала яна, праводзячы поглядам высокага хударлявага хлопца. "Наша Фрици вунь там - беднае змучанае стварэнне, калі я калі-небудзь бачыѓ такое.
  
  "Слуга, які ѓчора ѓвечары ѓнёс мае рэчы?" спытаѓ доктар.
  
  Яна кіѓнула. " Бедны, просты прыдуркаваты, калі я калі-небудзь бачыѓ яго.
  
  Доктар усміхнуѓся. "Баюся, медыцынская навука нічога не можа зрабіць, каб палепшыць інтэлект прыдуркаватых. На жаль, яны нараджаюцца без мазгавых здольнасцяѓ астатніх з нас".
  
  "Але ѓ гэтага цікавая гісторыя", - працягнула яна, цяпер досыць смелая, каб прымасціѓся сваё буйное цела на краі лаѓкі насупраць. "Ён прыйшоѓ да нас усяго паѓгода таму па просьбе маёй сястры. Менавіта яе муж знайшоѓ гэтага хлопца распростертым на камені пасярод імклівага патоку. Спачатку мой швагер падумаѓ, што гэты чалавек мёртвы, і сапраѓды, ён быѓ хутчэй мёртвы, чым жывы. Павінна быць, яго моцна ѓдарылі па галаве, таму што, калі ён расплюшчыѓ вочы, ён страціѓ дар прамовы і разуменне. Ён глядзеѓ, як спустошаная душа. Ён не памятаѓ, хто ён такі і як зваліѓся ѓ раку. На самай справе ён быѓ настолькі дрэнны, што яны ѓсе былі гатовыя адправіць яго ѓ псіхіятрычную лякарню. Але мая сястра злітавалася над ім, ведаючы, што ѓ гэтым жудасным месцы яму прыйдзе канец. Яна прыйшла да мяне і спытала, ці не можам мы наняць дадатковага слугу, каб дапамагаць майму мужу па гаспадарцы. Яна ѓмольвала мяне даць яму шанец, што мы і зрабілі.
  
  Доктар цяпер уважліва слухаѓ. " Вы кажаце, ён страціѓ памяць пасля ѓдару па галаве і ледзь не патануѓ?
  
  " Мы так лічым, гер доктар, хоць, вядома, гэты хлопец мог нарадзіцца прасцяком і ѓ яго ніколі не хапала мазгоѓ даведацца пра сваё імя або становішча.
  
  " І па сканчэнні некалькіх месяцаѓ да яго так і не вярнулася памяць аб яго мінулым жыцці?
  
  Гаспадыня паківала галавой. "Зусім ніякіх. Але яго гаворка сапраѓды паляпшаецца, павольна, але дакладна. Спачатку здавалася, што ён з цяжкасцю разумее ні слова з таго, што мы гаворым. Я падумаѓ, паміж намі кажучы, не паѓплываѓ ѓдар па галаве на яго слых. Цяпер ён разумее нас, але на ѓзроѓні дзіцяці. З ім трэба казаць павольна і мякка. Але горш за ѓсё жудасная меланхолія - тое, як ён сядзіць і глядзіць сваімі пустымі вачыма. Гэта проста разбівае сэрца, гер доктар. Калі б ты мог што-небудзь для яго зрабіць, хоць што-небудзь ...
  
  Доктар праводзіѓ позіркам слугу, які вяртаѓся з дроѓнай хлеѓ з поѓнай кошыкам паленаѓ. "Я пакляѓся, што знаходжуся ѓ адпачынку і не притронусь ні да адной кнізе або газеце, але яго выпадак мяне заінтрыгаваѓ. Я пагавару з гэтым хлопцам, калі хочаце. Вядома, я нічога не магу абяцаць.
  
  "Я вельмі ѓдзячная, гер доктар". Гаспадыня паднялася з лавы і прысела ѓ полупоклоне.
  
  У гэты момант гук паляѓнічага рога рэхам разнёсся ѓ свежым ранішнім паветры. Твар фраѓ Мюлер азарыѓся. "Гэта яны!" - усклікнула яна. "Яны набліжаюцца. Ханс, Фрици, неадкладна выходзьце сюды!"
  
  " У гасцініцу прыбудзе яшчэ адна кампанія? Твар маладога доктара выцягнуѓся. Яму не хацелася шумнай кампаніі.
  
  "Не ѓ гасцініцу - не такія знакамітыя людзі, як гэтыя, - сказала яна ѓ жаху, - але ім даводзіцца праязджаць міма па шляху да паляѓнічай хаткі барона, і яны звычайна робяць перапынак у шляху, каб даць адпачынак коням пасля ѓздыму. Вы, павінна быць, чулі пра баронаѓ Вискелети?
  
  " З венгерскай банкірскага сям'і? Вядома, я чуѓ аб ім. Казачна багаты і мае сувязі па ѓсяму цывілізаванаму свету.
  
  Фраѓ Мюлер кіѓнула, нібы нейкім чынам ставячы гэта сабе ѓ заслугу. "У яго ёсць замак на Жэнеѓскім возеры, як вы, верагодна, ведаеце, але менш вядома, што яго паляѓнічы домік знаходзіцца ѓ лесе, у пяці мілях адсюль. Час ад часу ён прыязджае на выхадныя з гасцямі, якія хочуць пабыць удалечыні ад цікаѓных вачэй. Іду ѓ заклад, што ѓсе каранаваныя асобы Еѓропы бывалі тут у той ці іншы час. Ды бо я нават падаваѓ піва кайзеру - наша лепшае піва, натуральна.
  
  Пакуль яны размаѓлялі, з дарогі пачулася пабразгванне збруі, і неѓзабаве ѓ поле зроку паказаліся першыя з атрада - двое верхавых, апранутых у паляѓнічыя зялёныя ліѓрэі. Ззаду іх з'явіѓся першы з трох выдатных закрытых экіпажаѓ і спыніѓся прама ѓ гасцініцы. Лёкай саскочыѓ на зямлю і адкрыѓ дзверцы экіпажа, паставіѓшы перад ёй падножку. Першым выскачыѓ малады чалавек ваеннай выпраѓкі, павярнуѓшыся, каб дапамагчы дородному барадатаму джэнтльмену ѓ тѓідавага пінжаку, затым элегантнай седовласой жанчыне ѓ цудоѓнай, аблямаванай мехам накідцы і, нарэшце, седовласому мужчыну з тонкімі славянскімі рысамі асобы і высакароднай выправай, які стаяѓ, глыбока дыхаючы і задаволена азіраючыся па баках.
  
  Ззаду іх з другога экіпажа выехала бледная і поѓная пара сярэдніх гадоѓ, якія абодва выглядалі так, нібы ѓ іх пад носам пастаянна пахла чым-то, затым ѓзрушаюча прыгожая маладая жанчына, апранутая ѓ яркія шоѓку па апошняй модзе. Апошнім у дзвярах другога вагона з'явіѓся буйны чырванатвары мужчына, гузікі камізэлькі якога, здавалася, вось-вось лопнуць на яго шырокім жываце.
  
  "Чаму мы спыняемся тут?" спытаѓ той на ламанай нямецкай. "Што-то не так з коньмі?"
  
  " Запэѓніваю вас, граф, з маімі коньмі або рыштункам заѓсёды ѓсё ѓ парадку. Сівавалосы мужчына накіраваѓся да вясковых столікаѓ на адкрытым паветры. " У нас стала традыцыяй перарываць наша падарожжа тут, каб даць коней перавесці дух, а нам атрымаць асалоду ад адкрываным выглядам і напоѓніць страѓнікі пінту добрага швейцарскага піва, калі фраѓ Мюлер будзе ветлівая.
  
  Гаспадыня прысела ѓ глыбокім рэверанс. " З найвялікшым задавальненнем, гер барон. Я скажу мужу, каб ён заняѓся разліѓкі. А для дам? Можа быць, трохі віна з рэзкімі затаѓкамі, каб прагнаць ранішнюю прахалоду?
  
  " Выдатная ідэя. Барон усміхнуѓся.
  
  "Мне толькі каву", - сказала прыгожая маладая жанчына па-нямецку з моцным амерыканскім акцэнтам. "Мяне выхоѓвалі не для таго, каб піць віно па раніцах".
  
  Доктар падняѓся на ногі, калі прыбыла кампанія. Ён стаяѓ, назіраючы, як яны перасоѓваюцца, любуючыся выглядам. Барон заѓважыѓ, што ён стаіць, і падышоѓ да яго.
  
  " Калі ласка, не дазвольце нам перашкодзіць вашага сняданку, малады чалавек. Барон жэстам запрасіѓ яго заняць сваё месца. " Некалькі хвілін, і мы зноѓ адправімся ѓ шлях. Вы спыніліся тут?
  
  Доктар пстрыкнуѓ абцасамі. " Яволь, гер барон. Доктар Зігмунд Фрэйд, да вашых паслуг. Прыехаѓ з Вены.
  
  
  
  " Барон Вискелети, як, я ѓпэѓнены, вам распавяла наша ахвотна фраѓ Мюлер. І, калі я не памыляюся, доктар Фрэйд, я чуѓ пра вас. Не вы-той малады чалавек, які напісаѓ тыя цікавыя артыкулы аб псіхічных захворваннях? Я чытаѓ пра вашай працы з маладой дзяѓчынай, з-за істэрыі якой яна забылася родную мову і нават тое, як глынаць. Гэта быѓ ты, ці не так?"
  
  " Так яно і было, гер барон. І, можа быць, вы чыталі артыкул, апублікаваны ѓ "Вінер цайтунг" мінулай вясной, аб схаваных сьведчаньні нашых сноѓ.
  
  "Я мяркую, што мая жонка прачытала гэта. Нашы сны раскрываюць нашы схаваныя думкі? Чароѓна ".
  
  Доктар Фрэйд сціпла схіліѓ галаву. "Я толькі пачынаю прыадчыняць таямніцы розуму, гер барон".
  
  "Вы павінны нанесці нам візіт, пакуль мы тут. Мая жонка была б вельмі заінтрыгавана размовай з вамі. Яна заѓсёды спрабавала вытлумачыць свае сны - з пераменным поспехам, павінен дадаць. "Ён хітра ѓсміхнуѓся. " Прыходзь заѓтра папаляваць з намі, а потым застанься на ланч.
  
  "Баюся, я не вельмі добры стралок, гер барон", - сказаѓ доктар. "За доѓгія гады вучобы ѓ мяне было мала магчымасцяѓ для прагулак на свежым паветры".
  
  "Тады мы павінны гэта выправіць".
  
  Фрэйд ѓсміхнуѓся. "Я павінен прызнацца, што ніколі не трымаѓ у руках зброі. Калі б я зрабіѓ гэта цяпер, баюся, я мог бы прадстаѓляць больш небяспекі, чым карысці для здымачнай групы, але я б вельмі хацеѓ прыняць ваша запрашэнне наведаць вас у зручны для вас час.
  
  " Тады ѓсё роѓна прыходзьце заѓтра. Чаму б і не? Я ѓпэѓнены, фраѓ Мюлер можа арганізаваць транспарт, калі вы не хочаце ісці пешшу па лесе. Ты можаш пацешыць маю жонку, пакуль я буду на здымках, і, можа быць, яна не заѓважыць, як доѓга мы адсутнічалі. Потым мы ѓсе выдатна поболтаем за ланчам ". Ён лагодна ѓсміхнуѓся, і доктар схіліѓ галаву.
  
  "Вельмі ласкава з вашага боку, гер барон", - сказаѓ ён. "Я скарыстаюся гэтым".
  
  З'явіѓся гаспадар з падносам, абстаѓленым піѓнымі кружкамі, у той час як яго жонка ѓвайшла следам за ім з парай келіхамі глінтвейну для дам і адной кубкам кавы. Куфаль піва перадалі спачатку барадатаму дородному джэнтльмену, затым астатнім удзельнікам вечарыны. Келіхі былі паднятыя ѓ тосце. Мажны джэнтльмен і тыповы ваенны разам падышлі да парэнчаѓ, каб палюбавацца выглядам.
  
  
  
  "Слухай, Вискелети, мы можам рухацца? Мая жонка адчувае холад, ты ведаеш", - раздражнёна сказаѓ буйны чырванатвары мужчына.
  
  Астатнія члены групы павярнуліся і ѓтаропіліся на яго з выразам жаху на тварах, якое доктар Фрэйд не мог растлумачыць. Ён пачуѓ, як паважаная пара прамармытала нешта пра "не прынята" і "пратаколе", перш чым мажны мужчына вярнуѓся да групы і лагодна ѓсміхнуѓся юнай прыгажуні. "Так, вядома. Нельга дазволіць маленькай лэдзі замерзнуць. Ён узяѓ яе за руку, каб дапамагчы сесці ѓ экіпаж.
  
  "Гэта так доѓга ѓ Паѓднёвай Амерыцы. Гэта разрэджвае кроѓ", - сказаѓ малады ваенны па-ангельску.
  
  Звон б'ецца шкла прымусіѓ іх падняць вочы. Фрици, тракцірнымі слуга, стаяѓ, утаропіѓшыся на іх, ля яго ног стаяѓ паднос з разбітымі шклянкамі. Ён, хістаючыся, накіраваѓся да іх, але карчмар ѓтрымаѓ яго. "Ідзі ѓ дом, Фрици, і не перашкаджай джентри," спакойна сказаѓ ён. " Вы павінны мне прабачыць яго, ваша гонар. Не зусім у парадку з галавой, але досыць бясшкодны.
  
  Слуга працягваѓ тарашчыцца. "Я ведаю вас", - крыкнуѓ ён дородному джэнтльмену, якому дапамагалі сесці ѓ экіпаж. "Я ведаю вас. Вы ведаеце мяне?"
  
  Пачуѓся выбух смеху, калі дзверцы карэты зачыніліся, і кампанія рушыла ѓ шлях.
  
  "Гэты хлопец ведае мяне. Хіба гэта не неацэнна?" - сказаѓ мажны мужчына па-ангельску, усё яшчэ пасмейваючыся.
  
  "Магчыма, ён бачыѓ фатаграфію вашага высокасьці ѓ газетах", - адказаѓ малады чалавек.
  
  "Так, але ён чакае, што я яго ведаю!"
  
  Пасажыры карэты засмяяліся.
  
  "Ну, не стой проста так, Фрици. Подмети тут усё", - сказала фраѓ Мюлер, пакуль слуга глядзеѓ услед удаляющимся коней.
  
  
  
  
  
  Рассвет наступнага дня выдаѓся ясным, з лёгкім марозцам ѓ паветры. Пах драѓнянага дыму змешваѓся са свежым водарам соснаѓ, калі доктар Фрэйд рыхтаваѓся адправіцца ѓ паляѓнічы домік барона.
  
  "Я павінен пачаць крыху раней, калі гэта пятимильная прагулка", - сказаѓ ён фраѓ Мюлер.
  
  Гаспадыня ѓ жаху пахітала галавой. " Вы ж не пройдзеце такое адлегласць пешшу, такі гарадскі чалавек, як вы.
  
  " Запэѓніваю вас, дарагая лэдзі, гэта не праблема.
  
  
  
  Але фраѓ Мюлер пахітала галавой яшчэ больш люта. "Гэта няправільна, што я не павінна лепш клапаціцца аб сваіх гасцях. І гэта няправільна, што ты прыбываеш да такім высокородным людзям пешшу. Фрици зловіць цябе ѓ пастку. Мы можам пакінуць яго на адзін дзень, і гэта дасць вам магчымасць дапытаць яго на вольным часе.
  
  Фруэд ветліва пакланіѓся. " Вельмі ласкава з вашага боку, фраѓ Мюлер. Я прымаю вашу прапанову і з нецярпеннем чакаю магчымасці пагаварыць з вашым слугой.
  
  З'явіѓся Фрици, відавочна, принаряженный гаспадыняй па такім нагоды, яго чорныя валасы былі расчесать на прамы прабор і прилизаны, а куртка была яму вялікая на два памеру.
  
  "Ты разумееш, куды ідзеш, Фрици", - цярпліва сказала фраѓ Мюлер. "Памятай сваё месца. Ніякіх размоваѓ з дваранамі. Ты подождешь побач з пасткай, пакуль гер доктар не будзе гатовы вярнуцца дадому.
  
  Мужчына кіѓнуѓ і залез на кіроѓчае сядзенне. Доктар Фрэйд сеѓ побач з ім.
  
  "Глядзі, вяртайся да цемры", - сказала яна. "У фургоне няма ліхтароѓ, а ѓначы няма нічога цямней хваёвага лесу".
  
  За гасцініцай бесперапынна распасціраѓся сасновы лес, пакуль не змыкаѓся з высакагорнымі лугамі і снягамі першае альпійскіх вяршыняѓ. Менавіта гэты лес паглынуѓ іх цяпер, ідучы па цёмнай і змрочнай вузкай сцежцы паміж высокімі дрэвамі. Дыван хваёвых іголак приглушал стук капытоѓ моцнага поні, які ахвотна сунуѓся наперад.
  
  " Мне сказалі, што ѓ цябе няма памяці, Фрици, - пачаѓ доктар, калі гасцініца засталася ззаду. " Ніякіх успамінаѓ пра дом, сям'і, сябрах?
  
  Слуга паківаѓ галавой. " Зусім ніякіх. Нічога. Часам мне здаецца, што я, павінна быць, заѓсёды быѓ вар'ятам.
  
  "Напрыклад, што прыходзіць табе ѓ галаву, калі ты чуеш слова 'маці'?
  
  Мужчына памаѓчаѓ, затым паківаѓ галавой. "Нічога, я не магу ѓявіць сваю маці".
  
  Фруэд кіѓнуѓ. "Тваё свядомасць блакуе тваё мінулае з-за траѓмы. Скажы мне, табе сняцца сны?"
  
  На секунду твар мужчыны на момант прасвятлеѓ. "Мары? Так, у мяне ёсць адна мара, зноѓ і зноѓ".
  
  " Раскажы мне пра гэта.
  
  "Я знаходжуся ѓ вёсцы - спрэс прыгожыя дома, дыхтоѓна пабудаваныя, зручныя. Унутры іх гарыць святло, але я не магу патрапіць ні ѓ адзін з іх. Ніякія дзверы мне не адкрыюцца, і я разумею, што ѓ іх вельмі сучасная сістэма замкаѓ для кожнага дома. У мяне ѓ руцэ ключ, але ён не спрацуе ні з адной з іх. Я адзін. Звонку."
  
  "Вельмі цікава," сказаѓ доктар, " і лёгка інтэрпрэтаваць ѓ дадзеных абставінах. Паколькі вы страцілі ѓсе сувязі са сваім мінулым, вы адчуваеце сябе ізаляваным ад нармальнага грамадства. Ты хочаш знайсці дарогу дадому, але не можаш. Ты не ведаеш, які з гэтых дамоѓ твой дом, праѓда? Пакуль я тут, я зраблю ѓсё, што змагу, каб дапамагчы табе."
  
  "Дзякуй, гер доктар. Я вельмі ѓдзячны".
  
  "Цікава, можа быць, какаін аблегчыць тваё неспакой", - сказаѓ ён амаль пра сябе.
  
  Слуга адрэагаваѓ. "Какаін?" спытаѓ ён высокім і напружаным голасам.
  
  Фрэйд паглядзеѓ на яго з цікавасцю. "Гэта слова вам знаёма? Вы чулі аб гэтым рэчыве?"
  
  "Ja", - сказала Фрици.
  
  "Цікава, цікава, якім чынам? Скажы мне, што гэта?"
  
  "Уайт," хутка сказаѓ Фрици, затым на яго твары зноѓ з'явілася абыякавы выраз. " Прабач. Больш я нічога не магу табе сказаць. Гэта было ѓсяго толькі мімалётнае ѓражанне, а цяпер яно знікла ".
  
  "Але гэта сапраѓды абнадзейлівы знак, Фрици", - сказаѓ доктар Фрэйд. "Гэта кажа мне аб тым, што тваё мінулае існуе і чакае, калі яго адкрыюць. Усё, што нам трэба зрабіць, гэта знайсці ключ. Шкадую, што не захапіѓ з сабой какаіну. Магчыма, мне ѓдасца пераканаць фраѓ Мюлер, каб вы суправаджалі мяне ѓ маю клініку ѓ Вене ".
  
  "Ты маеш на ѓвазе, пакінуць гэта месца?" слуга дзіка агледзеѓся. " Я не ведаю.
  
  " Аб табе б добра паклапаціліся, запэѓніваю цябе. І калі б твае пакуты можна было палегчыць, як ты магла б адмовіцца?
  
  "Ты права," сказаѓ ён нарэшце. - Я б зрабіѓ усё, што заѓгодна, толькі б палегчыць свае пакуты.
  
  Слуга глядзеѓ прама перад сабой, яго вочы былі сканцэнтраваны на дарозе, і ѓ іх зноѓ з'явілася выраз змрочнай безнадзейнасці.
  
  Нарэшце яны дабраліся да высокіх кованых жалезных варот, преградивших ім шлях. Перш чым доктар паспеѓ вырашыць, што з гэтым рабіць, пачуѓшы іх набліжэнне, з хаты выскачыѓ слуга ѓ зялёнай ліѓрэі.
  
  "Доктар Фрэйд?" спытаѓ ён. "Мой гаспадар чакае вас. Калі ласка, працягвайце". Вароты адкрыліся, і яны прайшлі. Скрозь дрэвы здаѓся паляѓнічы домік, зусім не сціплых памераѓ, але пабудаваны ѓ вясковай манеры з сасновага дрэва, з разьбянымі гаѓбцамі і хісткай драѓлянай дахам. Кампанія ѓжо сабралася на добра дагледжанай лужку, мужчыны ѓ паляѓнічай форме стаялі разам і балбаталі, у той час як жанчыны сядзелі ѓ плеценых крэслах вакол пакрытага белым абрусам стала, сабакі і збраяносца цярпліва чакалі ѓ белых варот.
  
  Перш чым Фрици паспела спешыцца, каб дапамагчы доктару Фрэйду, слуга заѓважыѓ іх і падбег, каб дапамагчы доктару.
  
  "Сюды, калі ласка, гер доктар", - сказаѓ ён і праводзіѓ доктара да групы, якая сабралася на лужку.
  
  "А, вось і вы, доктар Фрэйд". Барон перапыніѓ свае размовы і выйшаѓ яму насустрач. "Ваша прыбыццё вельмі своечасовае. Мы як раз збіраліся адпраѓляцца, так як маім гасцям не трываецца хутчэй прыступіць да працы. Я рады магчымасці павітаць вас асабіста і прадставіць, перш чым мы паедзем. Ты ѓпэѓнены, што не думаеш і не паспрабуеш свае сілы з зброяй?
  
  " Сардэчна дзякую вас, барон, але, думаю, я вымушаны адмовіцца. У мяне больш шанцаѓ збіць з ног аднаго з маіх таварышаѓ-паляѓнічых, чым здабычу.
  
  Барон Вискли засмяяѓся і жэстам запрасіѓ жонку далучыцца да яго.
  
  Седовласая гаспадыня дома паклала руку ѓ пальчатцы на плячо свайго мужа. "Тое, што ты любіш паляванне, не азначае, што астатні цывілізаваны свет падзяляе тваю страсць, Рудзі. Ясна, што доктара Фрэйда мала цікавіць ваш варварскі спорт. Ён застанецца са мной і раскажа мне пра маіх снах", - сказала яна. " У вас будзе магчымасць пабалбатаць з ім, калі вы вернецеся са сваімі трафеямі. Я баранэса Вискелети, гер доктар, і я чытала аб вашай працы. Хадзем, дазвольце мне прадставіць вас маім гасцям, - Яна ѓзяла доктара пад руку і падвяла яго да кампаніі, якая сабралася вакол стала на адкрытым паветры, на якім на грубай дошцы былі раскладзеныя разнастайныя сыры, а таксама мясцовая чорная барада, кава і шнапс.
  
  " Ваша каралеѓскае высокасць. Яна падышла да дородному мужчыну ѓ тѓідавага гарнітуры. " Дазвольце прадставіць доктара Зігмунда Фрэйда з Вены. Доктар заваёѓвае рэпутацыю спецыяліста па псіхічным захворванням. Доктар Фрэйд, Яго Каралеѓскае высокасць прынц Валійскі."
  
  Доктару ѓдалося перамагчы здзіѓленне, калі ён пакланіѓся. "Пошту за гонар, сэр", - прамармытаѓ ён.
  
  " Дазвольце мне таксама прадставіць доктара Фрэйда іх высочествам прынцу Рупрехту фон Саксен-Кобургскому і прынцэсе Гизеле.
  
  " Ваш пакорны слуга, вашы Высокасці. Доктар зноѓ пакланіѓся напышлівай пары сярэдніх гадоѓ, якая адказала лёгкім кіѓком.
  
  
  
  " А таксама граф і графіня фон Штрецль.
  
  Буйны чырванатвары мужчына хмурна паглядзеѓ на яго. "Я сам не маю зносіны з лекарамі. Ні дня ѓ жыцці не хварэѓ. Нават калі ѓсе захварэлі жоѓтай ліхаманкай".
  
  "Граф і графіня жылі ѓ Бразіліі, дзе, як мне сказалі, у графа ёсць каѓчукавая плантацыя памерам са Швейцарыю", - працягнула баранэса Вискелети.
  
  "Невялікае перабольшанне," сказаѓ граф, "але мы знаходзімся ѓ тыдні язды на каноэ ад нашых бліжэйшых суседзяѓ".
  
  "Чароѓна", - прамармытаѓ доктар Фрэйд, разглядаючы маѓклівую прыгажуню, якая глядзела на яго не самым прыязным чынам.
  
  " А завяршае нашу вечарыну маёр Джоні Уотлинг-Смайт, канюшы Яго Каралеѓскага высокасці. Баранэса паклала руку на плячо прыгожага маладога афіцэра. " Мяркую, вы таксама калі-то былі ѓ Паѓднёвай Амерыцы, не так, маёр?
  
  "Я быѓ удзельнікам Каралеѓскай геаграфічнай экспедыцыі на Амазонку два гады таму". Ён бегла гаварыѓ па-нямецку, але з відавочнымі англійскімі галоснымі. "Гэта было вельмі цікава".
  
  "І вы пазнаёміліся з графам і графіняй, пакуль былі там?" спытала пагардлівая прынцэса Гізела.
  
  "Яны былі досыць ветлівыя, каб запрасіць нашу экспедыцыю пагасцяваць у іх, пакуль некаторыя з нас здаравеюць ад ліхаманкі".
  
  "Жывучы так далёка ад цывілізацыі, чалавек вітае любых гасцей з вонкавага свету", - сказала амерыканская графіня, на імгненне адарваѓшы погляд ад габелена, які яна вышывала.
  
  "А ты ведаѓ, што вам наканавана сустрэцца зноѓ менавіта тут, з усіх месцаѓ?" прынцэса працягнула.
  
  "Гэта было поѓнай нечаканасцю для абодвух бакоѓ", - сказаѓ маёр.
  
  "Які гэта маленькі свет", - сказала баранэса Вискелети. "Рудзі запрасіѓ графа Стрезля, таму што ведаѓ, што графу не трываецца паѓдзельнічаць у стральбе, пакуль ён будзе удалечыні ад Бразіліі, а нядаѓна стаѓ маёр конюшим Яго каралеѓскага высокасці. Толькі не кажаце мне, што ѓ вас ёсць невядомыя сувязі з нашай партыяй, доктар Фрэйд?
  
  " Баюся, я не вращаюсь ѓ гэтак высокіх колах, баранэса. Я праводжу час сярод беднякоѓ і псіхічнахворых.
  
  Прынц Валійскі усміхнуѓся. "Ён, верагодна, зацікавіѓся б маёй сям'ёй, улічваючы нашу гісторыю".
  
  "О, ваша высокасць, я ѓпэѓненая..." - пачала баранэса, але прынц перабіѓ яе.
  
  
  
  "Гэта праѓда. Мой прадзед, бедны даѓніна Джордж Трэці. Вар'ят, як капялюшніка. Калі б я даѓ добраму доктару шанец агледзець мяне, ён, верагодна, сказаѓ бы мне, што я таксама цалкам поддаюсь сертыфікацыі. Тое, што мы называем ѓ Англіі "лятучыя мышы на званіцы". Ён вымавіѓ гэтыя словы па-ангельску, усё яшчэ пасмейваючыся. " Хіба не так, Джоні?
  
  " Лятучыя мышы на званіцы? Не вы, сэр, " сказаѓ канюшы па-ангельску. "Востры, як цвік".
  
  Кампанія ветліва засмяялася. Незаѓважаны слуга адпусціѓ аброць каня і падышоѓ бліжэй да групы з выразам глыбокай засяроджанасці на змучаным твары. Калі доктару прапанавалі кава і шнапс, а мужчыны падрыхтаваліся адпраѓляцца на паляванне, ён бясшумна абышоѓ край лужка і накіраваѓся да маёру, які стаяѓ у адзіноце, гледзячы ѓ лес.
  
  "Прабачце мяне, сэр," пачаѓ ён няѓпэѓнена па-ангельску, - але мне здаецца, я калі-то казаѓ на гэтай мове".
  
  "Вы сапраѓды кажаце на ім, і вельмі добра", - сказаѓ маёр, з цікавасцю разглядаючы яго. "У вас, павінна быць, быѓ выдатны настаѓнік або тонкі слых да моѓ".
  
  "Не, я меѓ на ѓвазе, што гэта, магчыма, калі-то быѓ мой родны мову. Я думаѓ, што гэта проста мова маіх начных кашмараѓ, які больш ніхто не разумее. Што гэта можа быць за мова?"
  
  " Ну, англійская, мой дарагі. Самы выдатны мова ѓ свеце, толькі хай французы не чуюць, як я гэта кажу. Яны ѓсё яшчэ думаюць, што толькі на іх мове варта казаць.
  
  " Ангелец. Слуга смакаваѓ гэта слова. " Значыць, я, магчыма, калі-то жыѓ у ... Англіі?
  
  "Вы хочаце сказаць, што не памятаеце?" - спытаѓ маёр.
  
  "Усё маё мінулае для мяне загадка. Пакуль я не пачуѓ, як ты гаворыш на гэтай мове, я думаѓ, што сышоѓ з розуму".
  
  "Вам варта абмеркаваць гэта з доктарам. Я разумею, што ён эксперт у такіх рэчах". Маёр Уотлинг-Смайт паклаѓ руку на плячо слузе. "Вельмі цікава, даѓніна. Але я бачу, што яго высочеству не трываецца адправіцца ѓ шлях. Мы ж не можам выпусціць здабычу, ці не так? Ён паспяшаѓся да прынца, калі атрад накіраваѓся ѓ лес у суправаджэнні збраяносцаѓ і сабак. Слуга пайшоѓ за ім, затым застаѓся ля плота, азадачана хмурачыся, гледзячы ѓслед удаляющимся паляѓнічым.
  
  "Англійская," прамармытаѓ ён сабе пад нос. - Я размаѓляю па-ангельску.
  
  
  
  Баранэса паляпала па пустым плетеному крэсла побач з сабой. "Праходзьце, сядзьце побач са мной, доктар Фрэйд, і давайце абмяркуем вашу займальную прафесію". Доктар Фрэйд сеѓ, яго погляд з задавальненнем слізгаѓ па гладкай зялёнай траве і апошнім ружам сезону, усё яшчэ квітнеючым на дагледжаных клумбах. Гэта сапраѓды было маленькае прытулак цывілізацыі пасярод дзікай прыроды.
  
  "Я чытала пра вас, гер доктар," сказала баранэса, - але, можа быць, вам варта растлумачыць прынцэсе і графіні, чым вы займаецеся".
  
  "Я вывучаю хваробы розуму, вашы Высокасці", - сказаѓ доктар Фрэйд. "Мы ѓсё яшчэ знаходзімся на стадыі вывучэння таго, як працуе розум і як ён кантралюе цела. Чым больш я пазнаю, тым больш дзіѓлюся ".
  
  "Я мяркую, вы працавалі з тлумачэннем сноѓ", - сказала баранэса. "Гэта тое, што мяне сапраѓды зачароѓвае".
  
  "Я толькі пачынаю сур'ёзна вывучаць гэта, але я спадзяюся, што сны сапраѓды апынуцца дзвярыма ѓ падсвядомасць".
  
  "Такім чынам, скажыце мне, доктар Фрэйд," спытала прынцэса Гізела, " ці праѓда, што калі мне прысніцца, што я еду на цёмнай коніку, я атрымаю трохі грошай?"
  
  "Больш верагодна, што гэта азначае, што вашы падаѓленыя сэксуальныя жадання выходзяць на першы план", - сур'ёзна сказаѓ Фрэйд.
  
  Прынцэса ахнула і схапілася за горла. "Дарагі мой, пра такія рэчы не прынята казаць у прыстойным грамадстве. Жанчынам майго ѓзросту і становішча не дазваляецца душыць сэксуальныя жаданні. Я ніколі не чуѓ падобнай глупства.
  
  Амерыканская графіня адвяла погляд і ѓпершыню за ѓвесь час ѓсміхнулася.
  
  "І пра што ж вы марыце, графіня?" Фрэйд спытаѓ маладую жанчыну.
  
  Яна глядзела кудысьці міма яго. "Лячу", - сказала яна. "Я матылёк, які спрабуе выбрацца з закрытай пакоя. Я ѓзлятаюць да столі, да вокнаѓ, шукаю выхад".
  
  "Цікава", - сказаѓ Фрэйд, але нічога не патлумачыѓ. "А вы, дарагая баранэса?"
  
  Баранэса Вискелети ѓсміхнулася. "Пасля вашага адказу прынцэсе я не магу сказаць. Але я запэѓніваю вас, што большасць маіх сноѓ банальныя: страціць каштоѓнасці, забыцца ѓзяць прыдатныя бальныя сукенкі - усё тыя трывіяльныя рэчы, якія займаюць розумы жанчын ".
  
  "Я ѓпэѓнены, што ѓ вашых думках няма нічога трывіяльнага, баранэса", - ласкава сказаѓ доктар Фрэйд.
  
  
  
  "Такім чынам, раскажыце мне, як Вена гэтай восенню?" - спытала яго баранэса. "Ці ёсць якія-небудзь новыя захапляльныя оперы, якія я прапусціла?" Мы былі ѓ Лондане і Нью-Ёрку і цалкам адарваліся ад еѓрапейскага грамадства".
  
  " Нью-Ёрк? Прыгажуня па-амерыканску задуменна падняла вочы, затым вярнулася да свайго габелену.
  
  "Баюся, я мала што магу расказаць вам аб грамадстве або операх", - сказаѓ Фрэйд. "Калі я ѓ Вене, мая праца - гэта маё жыццё. Вось чаму я прымусіѓ сябе зрабіць перапынак і падыхаць добрым горным паветрам".
  
  "Таксама дакладна. Уся праца і адсутнасць забаѓ робяць Джэка сумным хлопчыкам, ці не так?" - сказала баранэса. Фрэйд заѓважыѓ, што прынцэса не вымавіла ні слова з тых часоѓ, як ён вытлумачыѓ яе сон. Цяпер яна оглядывала сад. "Хто гэты дзіѓны хлопец, які стаіць вунь там?" спытала яна. " Ужо, вядома, не адзін з слуг Рудзі ѓ гэтым дрэнна які сядзіць уборы?
  
  "Ён слуга ѓ гасцініцы, дзе я спыніѓся, прынцэса", - сказаѓ Фрэйд. "Ён прывёз мяне сюды сёння ѓ двуколке і чакае мяне".
  
  " Тады скажы яму, каб ішоѓ і чакаѓ дзе-небудзь у іншым месцы. Ён прымушае мяне нервавацца сваім такім поглядам.
  
  " Гэты хлопец не прычыняе шкоды, Гізела. Я ѓпэѓнены, што ён нічога не можа зрабіць са сваім змрочным выглядам. Давай я пашлю за свежым кавы і, можа быць, за мядовым пірагом?
  
  Прынеслі каву і пірожнае, і прынцэса з энтузіязмам прыняѓся за ежу. Юная прыгажуня-амерыканка нічога не ела, але была занятая сваім габеленам і казала толькі тады, калі да яе звярталіся.
  
  Праз некаторы час яна паднялася на ногі. " Прашу прабачэння, мне трэба ѓзяць свой плашч. Я адчуваю, што тут жудасна холадна.
  
  " Сядай, мая дарагая. Хто-небудзь з слуг прынясе табе, " адказала баранэса.
  
  "Аб няма, у гэтым няма неабходнасці. Акрамя таго, мне таксама трэба падабраць пражу для майго габелена. Ні адзін слуга не зможа зрабіць гэта за мяне. Яны заѓсёды прымудраюцца памыліцца. Калі ласка, прабачце мяне, баранэса. Яна сунула габелен ѓ сваю вялікую сумку для рукадзелля і паспяшалася ѓ хату.
  
  "Нядзіѓна, што яна такая халодная," прамармытала прынцэса. " Гэтыя яркія шоѓку зусім не падыходзяць для паляѓнічай хаткі.
  
  "Я мяркую, у яе мала шанцаѓ надзець свой парыжскі нарад дома", - сказала баранэса, гледзячы ѓслед бяжыць дзяѓчыне.
  
  Дзве жанчыны паглядзелі адзін на аднаго. Прынцэса ѓздыхнула. "Небарака. Яна як рыба, выцягнутых з вады, не ці так? Яе нямецкі проста недастаткова добры для размовы. Цікава, як яна мае зносіны з графам дома, у Бразіліі?
  
  "Я б выказала здагадку, што яны не размаѓляюць. Ён загадвае, яна падпарадкоѓваецца", - адказала баранэса з усмешкай.
  
  " Як ты думаеш, з якой нагоды яна выйшла за яго замуж? Прынцэса Гізела нахілілася бліжэй, хоць у межах чутнасці не было слуг, за выключэннем слугі, непрыкметна стаяѓ ля агароджы.
  
  " Тытул, вядома. Уяѓляла сябе графіняй. Занадта позна выявіла, што тытулы ѓ Еѓропе стаяць дзесяць цэнтаѓ за пені. Ён ажаніѓся на ёй з-за яе славутага амерыканскага стану, а потым выявіѓ, што яго не існуе, так што, магчыма, яны заслугоѓваюць адзін аднаго.
  
  " Але, як я зразумеѓ, ён вельмі багаты?
  
  "Цяпер гэта так". Баранэса азірнулася на дом на выпадак, калі маладая жанчына вяртаецца. "Ён пазбіваѓ стан на сваіх каѓчукавых плантацыях, але якой цаной? Каму захочацца жыць у нетрах Бразіліі? У небаракі ледзь ці ёсць шанец выдаткаваць гэтыя мільёны ѓ Еѓропе, перш чым яе зноѓ затащат ѓ джунглі ".
  
  " Цікава, навошта ваш муж запрасіѓ іх сюды? Наѓрад ці для іх дасціпнай гутаркі.
  
  "Мая дарагая, гэта ж відавочна, ці не так?" Баранэса зноѓ агледзелася па баках з гарэзлівай усмешкай на вуснах. "Рудзі папрасілі запрасіць іх. Прынц Валійскі пакідае сваю жонку дома ... ён адпраѓляецца на новае заваёва."
  
  "Ах так. Ненаедны апетыт Берці па адносінах да жанчынам. Будзе пацешна назіраць, калі яна саступіць ".
  
  Жанчыны абмяняліся ѓсмешкамі. У гэты момант у лесе пачуліся стрэлы.
  
  "Ах, добра, яны што-то знайшлі", - сказала баранэса. "Цяпер Рудзі будзе ѓ добрым настроі да канца дня. Ён заѓсёды вінаваціць сябе, калі няшчасныя жывёлы не дазваляюць сябе забіць.
  
  Прынцэса паднялася на ногі. " На самай справе становіцца даволі халаднавата. Можа, нам лепш пайсці ѓ дом, да агню?
  
  Баранэса таксама ѓстала і жэстам папрасіла доктара ѓзяць яе пад руку. Затым яны перасеклі роѓны дыван травы. З лесу пачуліся новыя стрэлы, рэхам отразившиеся ад горных схілаѓ за імі.
  
  "Альбо яны прамахнуліся ѓ першы раз, альбо сёння ім выключна пашанцавала", - пракаментавала баранэса. "Давайце памолімся за апошні, тады джэнтльмены будуць у добрым настроі да канца свайго знаходжання".
  
  
  
  "Які цудоѓны сад вам атрымоѓваецца ѓтрымліваць тут, у глушы", - усклікнуѓ доктар Фрэйд.
  
  "Мне падабаецца быць акружанай прыгажосцю, нават тут, у глушы", - сказала баранэса. "Калі мой муж знікае, каб што-то паздымаць, я настойваю на спакойным месцы для прыёму маіх гасцей - і, вядома, мой муж ні ѓ чым мне не адмаѓляе. Хочаце, я пакажу вам мае ружы, перш чым мы ѓвойдзем ѓнутр?"
  
  "Для мяне было б гонарам", - сказаѓ доктар.
  
  Баранэса накіравалася да бліжэйшай клумбе. "У гэтым годзе яны былі пышныя, цвілі так позна восенню", - сказала яна. "Мне больш падабаецца гэты чырвоны, а вам? У яго цудоѓны водар.
  
  "Цікава, ці дазволена графіні стварыць для сябе выдатную турму ѓ сваіх джунглях?" - ціха, амаль пра сябе, сказаѓ доктар Фрэйд.
  
  "Так, сапраѓды шкада небараку. Калі б толькі ѓ яе былі лепшыя манеры і яна больш прывыкла да парадкаѓ грамадства", - адказала баранэса. "Мінулай ноччу яна замкнулася ѓ сваім пакоі і выдаткавала ацкі шмат часу, каб падабраць нітку для вышывання. Можа быць, нам варта пайсці і выцягнуць яе адтуль".
  
  Яны як раз падышлі да прыступках старожкі, калі пачуѓся крык, і з лесу, хістаючыся, выйшаѓ чалавек. Гэта быѓ адзін з збраяносцаѓ, па яго твары струменіѓся пот.
  
  "Хутчэй! Паклічце лекара - адбыѓся жудасны няшчасны выпадак", - выдыхнуѓ ён.
  
  " Няшчасны выпадак? З кім-небудзь з гасцей? Баранэса збялела.
  
  " Так, ваша высокасць. Джэнтльмен з Бразіліі. У графа стралялі.
  
  Доктар Фрэйд адпусціѓ руку баранэсы. "Я атрымаѓ адукацыю доктара медыцыны", - сказаѓ ён. "У апошні час у мяне мала вопыту ѓ аказанні першай дапамогі, але я зраблю ѓсё, што змагу. Мне спатрэбіцца спірт, бінты, востры нож. Давайце паглядзім, што мы зможам знайсці на вашай кухні, з вашага дазволу, баранэса.
  
  " Усё, што вам заѓгодна, доктар Фрэйд. Гарэлка, шнапс? Як вы думаеце, што будзе лепш? І, вядома, у нас ёсць лепшы каньяк. Спытаеце слуг...
  
  Доктар Фрэйд зірнуѓ на плот і заѓважыѓ, што слуга падышоѓ да дому ззаду іх і цяпер стаяѓ пасярод лужка. "Пойдзем, Фрици. Ты панясеш мае харчы, " сказаѓ ён.
  
  
  
  Фрици падбег да доктара з выразам взволнованного чакання на змрочным твары. Па шляху ѓ дом яны сутыкнуліся з маладой амерыканкай, якая стаяла ля падножжа лесвіцы, цяпер закутанной ѓ доѓгую цёмна-зялёную ваѓняную накідку. Яе твар раскраснелось, а вочы пашырыліся ад страху: "Што здарылася?" - запатрабавала яна адказу. " Я спускалася з свайго пакоя, калі мне здалося, што я пачула крыкі.
  
  Баранэса ѓзяла яе пад руку. " Праходзь і сядай, мая дарагая. Яна шчоѓкнула пальцамі чакалі лакею. " Брэндзі для графіні, Ганс.
  
  "Здарылася што-то дрэннае. Скажы мне. Мне трэба ведаць", - галасіла амерыканка, калі баранэса вяла яе ѓ гасціную.
  
  Слуга з цікавасцю назіраѓ за імі. У гасцінай быѓ падлогу з паліраванага дрэва. Ён утаропіѓся на гэты падлогу, затым зноѓ на лужок.
  
  "Ну жа, Фрици, вазьмі гэта". Доктар сунуѓ яму ѓ рукі пакет і выбег праз парадную дзверы. Фрици рушыла ѓслед за ім. Збраяносец вёѓ іх праз лес, пакуль яны не выйшлі на край паляны. Першае, што яны заѓважылі, быѓ цудоѓны алень, які ляжыць мёртвым на далёкай баку паляны, а вакол яго стаялі на варце сабакі і збраяносца. Але паляѓнічы атрад стаяѓ не вакол жывёлы. Яны адышлі ѓ бок ад вузкай сцяжынкі, сгрудившись вакол цела, які ляжыць у лесе сярод дрэѓ. Група расступілася, калі доктар і слуга наблізіліся, і яны ѓбачылі чалавека, які ляжыць на спіне на лясной падсцілцы. Яго зялёная паляѓнічая куртка была адчынены, а на белай кашулі віднелася непрыгожая чырвоная рана.
  
  " Баюся, вы спазніліся, гер доктар. Барон ступіѓ наперад, каб павітаць яго. " Баюся, небарака ѓжо выпусьціѓ дух.
  
  Доктар Фрэйд апусціѓся на калені, памацаѓ пульс, затым разарваѓ кашулю. З маленькай круглай дзірачкі на левай баку грудзей ѓсё яшчэ сачылася кроѓ. Доктар зноѓ устаѓ, сумна ківаючы галавой. "Ён сапраѓды мёртвы. Як здарылася, што ѓ яго стралялі? Ён выпадкова не трапіѓ на лінію вашага агню?"
  
  "Я не бачу, як", - сказаѓ барон. "На самой справе я перакананы, што ніхто з нас не мог яго забіць. Калі наш следапыт паведаміѓ нам, што наперадзе з'явіѓся цудоѓны алень, мы разышліся і рушылі наперад у лінію - маёр на крайнім левым флангу, затым граф фон Стрези, затым яго Каралеѓскае высокасць прынц Рупрэхт, а я заняѓ правы фланг. Мы заѓважылі аленя, і, натуральна, яго Каралеѓскае высокасць атрымаѓ права стрэліць першым.
  
  
  
  "І я стрэліѓ з абодвух ствалоѓ у жывёліна, трапіѓ у яго, але не здолеѓ збіць з ног", - сказаѓ прынц Валійскі.
  
  "Ён пачаѓ уцякаць. Астатнія з нас рушылі ѓслед за ім, адкрылі агонь і паспяхова збілі яго", - сказаѓ маёр Уотлинг-Смайт. "Мы пабеглі наперад, каб агледзець жывёла, і ѓбачылі, што гэта сапраѓды цудоѓны четырехпалый. Мы пагаварылі аб тым, каб усталяваць галаву, і барон выказаѓ здагадку, што, магчыма, граф фон Штрецль захоча забраць яе з сабой у Бразілію. Менавіта тады мы заѓважылі, што графа з намі няма. Мы паклікалі яго па імені; слугі шукалі яго і знайшлі які ляжыць тут.
  
  "Так што не магло быць, каб хто-небудзь з нас стрэліѓ у яго па памылцы", - сказаѓ прынц Рупрэхт. "Мы падышлі да аленя бок аб бок, на ѓвазе адзін у аднаго".
  
  Фрици апусціѓся на калені побач з целам. "Вы маеце рацыю", - сказаѓ ён. "У вас вялікія паляѓнічыя стрэльбы. Гэта раненне было нанесена дробнакалібернай куляй, выпушчанай з блізкай адлегласці".
  
  Члены групы здзіѓлена ѓтаропіліся на яго.
  
  "Для прасцяка ён, здаецца, ведае, за што бярэцца," прамармытаѓ прынц Рупрэхт.
  
  "Значыць, усё так, як я і баяѓся", - усклікнуѓ маёр. "За справу ѓзяліся анархісты. Перад тым, як мы прыехалі сюды, нас папярэдзілі, што ѓ іх ёсць віды на прынца; на самай справе, яе Вялікасць была супраць яго прыезду ѓ Еѓропу ѓ гэты час.
  
  "Гэта не першы раз, калі яны спрабуюць забіць мяне", - сказаѓ прынц. Ён не выглядаѓ занадта занепакоеным.
  
  "Мярзотнікі," прамармытаѓ барон Вискелети. " Як ім атрымалася пракрасціся ѓ мой маёнтак - вось што я хацеѓ бы ведаць?
  
  "Я б выказаѓ здагадку, што было б дастаткова лёгка падкапацца пад плотам або знайсці дрэва з навісае галінамі, гер барон", - сказаѓ маёр. " Гэтыя хлопцы вельмі дасведчаныя і знаходлівыя. Яны стралялі ѓ прынца, калі ён быѓ на сваёй яхце ѓ мінулым годзе, ці не так, сэр?
  
  "Значыць, ты думаеш, што гэтая куля прызначалася мне, Джоні?" - спытаѓ прынц.
  
  Уотлинг-Смайт кіѓнуѓ. " Гэта відавочна, сэр. І ѓсё гэта было вельмі добра спланаванае. Яны, павінна быць, выявілі наша сакрэтнае месцазнаходжанне і асобу нашага знакамітага госця. Яны чакалі нас і стралялі, калі мы стралялі, так што іх стрэлу не было чуваць. Граф ішоѓ побач з вамі, ці не так, сэр? Вы носіце падобныя курткі і шапкі і падобныя ростам. Я быѓ пасланы абараняць цябе і не справіѓся са сваёй задачай.
  
  
  
  Барон дакрануѓся да яго рукі. " Вы не павінны вінаваціць сябе, маёр. Хто мог чакаць такога дзёрзкага нападу сярод белага дня? Мы павінны выклікаць паліцыю, хоць я баюся, што нашы забойцы да гэтага часу будуць ужо далёка, а мясцовая паліцыя апынецца безнадзейна няѓмелай.
  
  "Мы не павінны таптаць тэрыторыю больш, чым неабходна". Слуга Фрици што-то прамармытаѓ маёру па-ангельску.
  
  " Што? Няма, вядома, няма. Хоць я баюся, што ён ужо добра затоптан намі і нашымі слугамі. І вы наѓрад ці знойдзеце характэрныя сляды на гэтым тоѓстым дыване з іголак. Баюся, што любыя пошукі ѓ гэтым раёне апынуцца безвыніковымі. Гер барон, я павінен неадкладна суправадзіць Яго Каралеѓскае Высокасць назад у паляѓнічы домік. Я ѓпэѓнены, што гэта вельмі знервавала яго, тым больш што, мяркуючы па ѓсім, ён быѓ вызначанай мэтай ".
  
  "Не нянчитесь са мной, Уотлинг-Смайт," сказаѓ прынц. " Са мной усё ѓ поѓным парадку. Гэта барону не перашкодзіѓ бы дужы скотч. Яго твар белы, як прасціна.
  
  Маёр Уотлинг-Смайт узяѓ барона за руку. " Хадзем, барон. Няхай вашы людзі прынясуць насілкі, каб перанесці графа назад у вартоѓню. Мы тут не зможам зрабіць нічога карыснага. Больш няма сэнсу чакаць. Доктар будзе ахоѓваць цела ".
  
  Каралеѓская світа рушыла па сцяжынцы, гук іх крокаѓ неѓзабаве растварыѓся ѓ цішыні лесу. доктар Фрэйд застаѓся на каленях, промывая выродлівую рану на грудзях графа. Фрици ѓтаропілася на труп, затым прайшлася па наваколлі.
  
  "Доктар," сказаѓ ён нарэшце. " Вы кажаце па-ангельску?
  
  "Нядрэнна", - адказаѓ лекар. "Чаму вы пытаецеся?"
  
  "Таму што я падумала, што вам, магчыма, будзе цікава даведацца, што гэта мой родны мова", - сказала Фрици па-ангельску.
  
  "Майн Готт, гэта сюрпрыз. Ты не згадваѓ пра гэта, калі мы размаѓлялі раней".
  
  "Я выявіѓ гэты факт толькі тады, калі пачуѓ, як маёр размаѓляе з прынцам. Да гэтага я думаѓ, што гэта мова маіх начных кашмараѓ, паколькі ніхто іншы, здавалася, яго не разумеѓ ".
  
  "Вельмі цікава", - сказаѓ Фрэйд. "Ці азначае гэта, што да вам цяпер вярнулася памяць?"
  
  "На жаль, няма. Пэѓныя словы або фразы выклікалі кароткія пробліскі памяці, як бывае, калі чалавек прачынаецца і спрабуе ѓспомніць сон, але я адчуваю, што мой мозг распагоджваецца з кожнай хвілінай ".
  
  "Мой дарагі чалавек, я вельмі рады за вас", - сказаѓ доктар.
  
  
  
  "Я рады за сябе. Я амаль паверыѓ, што я ідыёт, якім не на што больш спадзявацца, акрамя як цягаць дровы і мыць посуд. Несумненна, мой мозг быѓ пашкоджаны ѓ выніку нейкага няшчаснага выпадку. Можа быць, я зваліѓся ѓ раку, дзе мяне знайшлі. Можа быць, мяне скінулі тыя, хто нападаѓ. Я не ведаю. Усё, што я ведаю, гэта тое, што, калі мяне знайшлі, у мяне не было памяці, і я не мог зразумець ні слова з таго, што хто-небудзь казаѓ ".
  
  "Гэта таму, што гэтыя людзі гавораць на швейцарскім нямецкай, які нават я з цяжкасцю разумею. Зусім незразумелы для таго, як сяляне кажуць на ім у гарах", - сказаѓ Фрэйд са смехам.
  
  "Я паняцця не меѓ, дзе я і хто я. Нядзіѓна, што яны класіфікавалі мяне, як на вар'ята ".
  
  Фрэйд падняѓся на ногі. "Я больш нічога не магу зрабіць для гэтага небаракі", - сказаѓ ён. "Вы аглядалі наваколле. Знайшлі што-небудзь цікавае?"
  
  "Некалькі белых пёраѓ," адказаѓ слуга.
  
  "Можа быць, у мінулы раз паляѓнічы атрад паляваѓ на качак?"
  
  "Малаверагодна сустрэць качак пасярод лесу", - сказала Фрици. "Каб пастраляць качак, ходзяць на возера, ці не так?"
  
  " Тады як ты растлумачыш з'яѓленне пёраѓ?
  
  "Я пакуль не ѓпэѓненая", - сказала Фрици. "Ёсць некалькі аспектаѓ гэтага справы, якія я знаходжу загадкавымі. Напрыклад, становішча раны. Ці можаце вы сказаць, зыходзячы з вашага медыцынскага вопыту, што адзіная куля, якая трапіла ѓ грудзі ѓ такім становішчы, забіла б чалавека наповал?
  
  Фрэйд вывучыѓ труп, затым зірнуѓ на Фрици. "Вы маеце рацыю. Рана занадта высокая. Яна павінна была не закрануць сэрца і лёгкія, а прайсці праз плячо. Колькасць крывацёку паказвае на тое, што куля не зачапіла ні адзін важны орган або артэрыю. Магчыма, небарака памёр ад шоку."
  
  " Можа, і не, - сказала Фрици. " А гэтая маленькая кропелька крыві ѓ яго на шыі?
  
  "У акрузе поѓна ажыны. Калі ён меѓ намер пераследваць аленя, ён мог лёгка заблытацца ѓ іх. Бачыш, у яго таксама драпіна на руцэ". Ён пільна паглядзеѓ на слугу. " На што менавіта вы намякаеце? Вы не верыце, што анархісты чакалі ѓ лесе? У вас ёсць іншае тлумачэнне?
  
  Фрици павярнулася і паглядзела назад, на сцежку, якая вядзе да паляѓнічай хаткі.
  
  "Mein Gott. Ты думаеш, гэта зрабіѓ хтосьці з групы? Але гэта немагчыма, чувак. Яны стаялі ѓ шарэнзе. Той, хто страляѓ у графа, стаяѓ тварам да яго - прама. Калі б хто-небудзь з членаѓ партыі быѓ у стане застрэліць яго, за ім назіралі б усе".
  
  "І ѓсё ж граф быѓ забіты стрэлам у грудзі з блізкай адлегласці", - сказаѓ слуга. "Я думаю, што яшчэ адзін ператрус у гэтым раёне можа пацвердзіць маю тэорыю". Ён перасунуѓ цела і просеял сасновыя іголкі, затым паківаѓ галавой. "Не, забойца знайшоѓ гэта і забраѓ. Вядома. Гэта было вельмі добра спланаванае".
  
  " Вы хочаце сказаць, што ѓ графа стралялі наѓмысна? Яго не прынялі за прынца Валійскага?
  
  "Менавіта гэта я і маю на ѓвазе. Я пайду яшчэ далей, доктар. Я думаю, што графа прывезлі сюды, каб забіць".
  
  " Божа Літасцівы, чувак. Кім? Ты можаш гэта даказаць?
  
  "Верагодна, няма, але я паспрабую".
  
  Доктар Фрэйд ѓтаропіѓся на яго. "Гэта самая дзіѓная трансфармацыя, сведкам якой я калі-небудзь быѓ. Вы, відавочна, чалавек з выдатнымі інтэлектуальнымі здольнасцямі, прыгнечаны і аглушаны ѓдарам па галаве і адсутнасцю моѓных навыкаѓ. Я хацеѓ бы правесці над вамі далейшыя тэсты, калі мы вернемся ѓ гасцініцу. Тады, з вашага дазволу, я напішу артыкул на гэтую тэму, калі вярнуся ѓ Вену".
  
  "Будзем спадзявацца, што гэтыя далейшыя тэсты змогуць раскрыць таямніцу маёй асобы", - сказаѓ Фрици. "Па крайняй меры, цяпер я магу вярнуцца ѓ Англію. Хто-то там, магчыма, шукае мяне, заявіѓ, што я прапаѓ".
  
  "Дадому, у лона жонкі і сям'і, так?" Фрэйд падняѓ брыво.
  
  "Я чаму-то не ѓяѓляю сябе з жонкай і сям'ёй, але ёсць адно імя, якое рэхам аддаецца ѓ мяне ѓ галаве. Як звалі маёра?"
  
  "Уотлинг-Смайт".
  
  "Гэта той самы. Што-то ѓ гэтым імя мне знаёма. Але мы павінны адкласці мой сумны выпадак на потым, пакуль не разгадалі гэтую таямніцу. Вось ідуць насільшчыкі з насілкамі. Я пакіну вас прыглядаць за іх працай, а сам паспяшаюся ѓ вартоѓню, каб затрымаць забойцу.
  
  "Паслухай, будзь асцярожны, добра?" - крыкнуѓ Фрэйд яму ѓслед. "Ты ледзь пазбег смерці адзін раз у сваім жыцці".
  
  "Я буду асцярожны". Ён накіраваѓся па сцежцы шырокімі, плаѓнымі крокамі. "Падазраю, што я ѓжо не раз сутыкаѓся з небяспекай".
  
  Калі ён дабраѓся да хаткі, то выявіѓ, што кампанія сабралася ѓ гасцінай, яны сядзелі вакол палаючага каміна, пацягваючы гарачы пунш. Яны сядзелі моѓчкі, здавалася, знаходзячыся ѓ стане шоку. Яны не заѓважылі яго, калі ён стаяѓ у дзвярах, і хуткі агляд групы паказаѓ, што графіні сярод іх не было. Ён адышоѓ ад дзвярэй і падняѓся па лесвіцы. Спалоханая пакаёѓка ахнула, убачыѓшы яго набліжэнне.
  
  "Што ты тут робіш?" - патрабавальна спытала яна.
  
  " Графіня- якая ѓ яе пакой? - патрабавальна спытаѓ ён.
  
  "Тая, што справа ад лесвіцы, але яна ѓ шоку і адпачывае", - сказала пакаёѓка. "Гаспадыня сказала, каб яе не турбавалі".
  
  "Я павінен перадаць важнае паведамленне, якое яна захоча пачуць", - сказаѓ Фрици, праціскаючыся паперадзе міма пакаёѓкі. Ён ціхенька пастукаѓ у дзверы, затым увайшоѓ сам. Графіня стаяла ля акна, учапіѓшыся рукамі ѓ цяжкія аксамітныя парцьеры. Яна рэзка павярнулася, пачуѓшы, як адкрываецца дзверы.
  
  "Якога д'ябла ты врываешься сюды без запрашэння?" спытала яна па-нямецку.
  
  "Вы можаце гаварыць са мной па-ангельску, паколькі гэты мову вам бліжэй", - сказала Фрици. Ён асцярожна прыкрыѓ за сабой дзверы і падышоѓ да жанчыны ля акна. "Я прыйшоѓ пахваліць вас за ваш маленькі план. Ён быѓ вельмі добра прадуманы і прыведзены ѓ выкананне. На самай справе, ён атрымаѓся б, не будзь мяне тут".
  
  Вочы графіні пашырыліся, але твар заставаѓся абыякавым. " Аб чым ты кажаш? А цяпер выбірайся з майго пакоя, пакуль я не паклікала на дапамогу. Яна пранеслася міма яго, нібы збіраючыся адкрыць дзверы.
  
  "Вы сапраѓды хацелі б, каб астатнія пачулі тое, што я збіраюся вам сказаць?" - ціха спытаѓ ён. "Вы б хацелі, каб яны даведаліся, як вы забілі свайго мужа?"
  
  Графіня рэзка павярнулася. " Забіѓ майго мужа? Ты з розуму сышоѓ? Я была тут, у доме, усё гэта час.
  
  Слуга паківаѓ галавой. " Не ѓсе час, графіня. Калі вы з'явіліся ѓ плашчы, вашыя шчокі палалі. Звычайна ад страху шчокі бляднеюць. І калі баранэса вяла вас у гасціную, вы пакінулі плямкі бруду на паліраваным падлозе. На туфлях баранэсы не было бруду ад таго, што яна перасякала лужок. Твае шчокі пачырванелі, таму што ты толькі што прабегла па дарожцы і праслізнула ѓ дом праз чорны ход.
  
  "Што за лухту ты нясеш", - сказала яна. " Вы намякаеце на тое, што я змагла прабегчы па лесе незаѓважанай перад паляѓнічым атрадам, а затым застрэліць свайго мужа, калі ён наблізіѓся? Даволі неверагодная тэорыя, табе не здаецца?
  
  
  
  "Цалкам немагчыма", - адказаѓ слуга, "але ж гэта было зроблена не так, ці не так? Ваш план патрабаваѓ вялікага супрацоѓніцтва і ідэальнага выбару часу. Я б выказаѓ здагадку, што маёр брытанскай арміі павінен даволі шмат ведаць аб баявой стратэгіі.
  
  Упершыню выраз напышлівага выкліку знікла, і яна насцярожылася. " Вы спрабуеце сказаць, што маёр Уотлинг-Смайт быѓ датычны да забойства майго мужа? Як ён мог? Барон сказаѓ мне, што ніхто з нас не мог быць вінаваты ѓ смерці майго мужа. Ён сказаѓ, што яны стаялі ѓ шарэнзе, прасоѓваючыся бок аб бок, на вачах у іншых паляѓнічых і насільшчыкаѓ. І адзіныя стрэлы былі зроблены ѓ аленя, калі ён спрабаваѓ уцячы.
  
  Яна ѓсё яшчэ глядзела на яго з выклікалай упэѓненасцю.
  
  "Як я ѓжо сказаѓ, час было выбрана ідэальна. Я б, магчыма, не здагадаѓся пра гэта, калі б не заѓважыѓ невялікую колотую рану на шыі вашага мужа. Мне было цікава даведацца пра гэта. Драпіна ад ажыны? Але там не было ажыны, якая расце так высока. Потым я ѓспомніѓ, што вы пазнаёміліся з маёрам, калі абодва былі ѓ Бразіліі. Ці бачыце, я страціѓ памяць, але гэтая сустрэча тое-сёе патлумачыла для мяне. Твар маёра было мне знаёма. Я пазнаѓ яго, калі ѓпершыню ѓбачыѓ у гасцініцы. Калі ён згадаѓ Бразілію, я ѓспомніѓ пра гэта ѓ імгненне вока - я быѓ на лекцыі ѓ Каралеѓскім геаграфічным таварыстве ѓ Лондане. Маёр распавёѓ аб сваёй экспедыцыі. Ён патлумачыѓ, як мясцовыя жыхары выкарыстоѓвалі атручаныя дроцікі, каб забіць буйных жывёл. Ён прадэманстраваѓ выкарыстанне духавы трубкі. Яна бясшумная і смяротна дакладная. Павінен сказаць, ён быѓ вельмі спрытны. Курарэ, ці не так называецца гэты яд? Ён імгненна паралізуе нервовую сістэму. У графа не было б часу нават вскрикнуть.
  
  Графіня адвярнулася і зноѓ ѓтаропілася ѓ акно.
  
  "Маёр пачакаѓ, пакуль алень не будзе заѓважаны", - працягнуѓ Фрици. "Ён ведаѓ, што ѓсе погляды будуць прыкаваныя да жывёлы. Спатрэбілася ѓсяго секунда, каб паднесці духавую трубку да яго вуснаѓ, і ён пусціѓ фатальны дзіда як раз у той момант, калі прынц зрабіѓ першы стрэл, каб гук падзення вашага мужа на зямлю быѓ замаскіраваны гукамі стрэлаѓ і кіданнем параненага жывёлы. Я пашукаѓ дзіда на зямлі, але ён, вядома, дабраѓся да цела першым і падабраѓ яго. Калі атрад стрэліѓ з стрэльбаѓ і кінуѓся да параненаму жывёле, граф ужо ѓпаѓ на зямлю незаѓважаным. А хто чакаѓ у лесе, добра накрыты доѓгім зялёным плашчом, як не вы, графіня?
  
  " Вы выйшлі, дасталі падушку з сваёй сумкі для рукадзелля і стрэлілі праз яе ѓ грудзі вашага мужа як раз у той момант, калі прагучалі апошнія стрэлы па аленю. Вы, верагодна, не заѓважылі, што некалькі пёраѓ з падушкі былі раскіданыя па ѓсім месца. Я падазраю, што ѓ ране таксама маглі быць пёры, але ваш маёр Джоні дабраѓся туды першым і выдаліѓ іх. Вельмі эфектыѓна, графіня. Добра спланавана. Вышэйшыя ацэнкі."
  
  Графіня павярнулася і холадна паглядзела на яго. " Усё гэта вельмі цікава, але ѓ вас няма доказаѓ, ці не так? Ні доказаѓ, ні сведак, нічога.
  
  " Я магу папрасіць паліцыю агледзець падушку, праз якую быѓ зроблены стрэл, і сам пісталет.
  
  "Калі яны ѓсё яшчэ будуць знойдзеныя да таго часу, калі прыбудзе паліцыя", - сказала яна, на гэты раз з усмешкай.
  
  "І я сапраѓды знайшоѓ гэта". Ён паказаѓ шматок зялёнай тканіны. "Ад вашага плашча, мадам, зачапіѓся за ажыну побач з целам. У той час я задаваѓся пытаннем, чаму вы выбралі такую немодную, непахвальныя вопратку, калі ѓся ваша астатняя вопратка на піку моды. Гэта было зроблена для таго, каб зрабіць цябе нябачным, калі ты будзеш перасоѓвацца па лесе, ці не так?
  
  "Учора я шпацыравала па лесе", - сказала яна. "Тады мой плашч, павінна быць, зачапіѓся за ажыну. Хопіць пра гэта. Я стамілася".
  
  " Тады, можа быць, мне паклікаць іх і паѓтарыць сваю гісторыю перад усёй кампаніяй?
  
  "І хто цябе паслухае?" - запатрабавала яна. "Ты ѓсяго толькі слуга, прытым слуга-ідыёт. Мы отмахнемся ад твайго трызнення і адправім цябе ѓ вар'ят дом. Ты нават не ведаеш свайго ѓласнага імя.
  
  "Дзесяць хвілін назад гэта было праѓдай, графіня," сказаѓ слуга, " але, працуючы над гэтай справай, я зразумеѓ, што ѓ падобнай сітуацыі я ѓжо шмат разоѓ трапляѓ раней. Цяпер я ведаю, што па прафесіі я дэтэктыѓ - не проста дэтэктыѓ, мадам, але, магчыма, найвялікшы з калі-небудзь якія жылі. Зірніце на свайго заклятага ворага, мадам. Вы глядзіце не на каго іншага, як на Шэрлака Холмса.
  
  Жанчына ахнула і пабегла за сваёй торбай для рукадзелля. Холмс кінуѓся на яе як раз у той момант, калі яна выхапіла рэвальвер. Ён схапіѓ яе за запясце, і куля адляцела ѓ драѓляны столь. Пачуліся крыкі і тупат бягучых ног па лесвіцы. Барон і яго спадарожнікі ѓварваліся ѓ пакой.
  
  "Ён вар'ят. Ён спрабаваѓ напасці на мяне. Хай яго арыштуюць", - закрычала графіня.
  
  
  
  Холмс ступіѓ наперад і ѓладна падняѓ руку, спыняючы іх набліжэнне.
  
  " Дзякую вас, мадам. Цяпер вы далі мне доказы, якіх мне не хапала, " спакойна сказаѓ Холмс. " Калі вы дастанеце кулю з столі, гер барон, вы выявіце, што яна супадае з куляй у грудзях графа фон Штрецля. Яны былі выпушчаныя з аднаго і таго ж рэвальвера. І калі мы прааналізуем кроѓ небаракі, у ёй выявіцца курарэ - мясцовы яд, які сустракаецца толькі ѓ Бразіліі. Я не мае рацыю, маёр?
  
  Маёр Уотлинг-Смайт паглядзеѓ на графіню. "Паспрабаваць варта, ці не так?" - сказаѓ ён. "Мы закахаліся ѓ яе доме ѓ Бразіліі. Калі я ѓбачыѓ, як яна была няшчасная, замкнутая ѓ джунглях з гэтым эгаістычным быдлам, я б зрабіѓ усё, каб вызваліць яе.
  
  " Гэта б таксама спрацавала, - віскнула графіня, - калі б вы не сунулі свой нос у гэта справа. Будзь вы праклятыя, Шэрлак Холмс.
  
  "Як ты яго назваѓ?" патрабавальна спытаѓ барон.
  
  "Я рады паведаміць вам, што да мяне вярнулася памяць", - адказаѓ Шэрлак Холмс. "І менавіта вы паставілі мяне на шлях выздараѓлення, маёр. Я пачуѓ, як вы кажаце па-ангельску, і ваша імя чаму-то здалося мне знаёмым. Гэта прымусіла мой мозг злучыцца з маім старым сябрам Ватсана. Затым, калі ты сказаѓ тыя словы аб тым, што дазволіѓ здабычы сысці, з майго свядомасці нібы спала заслона. Да таго часу, як я разабраѓся ѓ хітраспляценнях гэтай справы, я нарэшце зразумеѓ, хто я такі.
  
  "Вы сапраѓды Шэрлак Холмс?" спытаѓ маёр. "Але ѓсё ѓ Англіі вераць, што вы памерлі".
  
  "Я ледзь пазбег смерці. І пры ѓсёй павазе да доктару Фрэйду і яго аналізу, я ѓвесь час ведаѓ сваё імя, па меншай меры, у сваіх снах. Яно глядзела мне прама ѓ твар. Аб чым я марыѓ, як не пра зачыненых хатах? Не толькі пра зачыненых хатах, але і аб тым, што яны былі зачыненыя на самы сучасны бяспечны замак. Яго назва можна было б выразна прачытаць, калі б я папрацаваѓ яго прачытаць. Надзейныя замкі. "
  
  Ён адарыѓ кампанію пераможнай усмешкай і выйшаѓ з пакоя.
  
  OceanofPDF.com
  
  Выхадка з Вар'ята дома
  
  Біл Пронзини
  
  
  
  1
  
  Дом на заходняй ускраіне Рускай пагорка уяѓляѓ сабой двухпавярховы будынак з мансардай і вежкай і прыкладна тузінам пакояѓ, з круглым ганкам і ладнай доляй имбирной аздаблення. Ён знаходзіѓся на значнай выдаленні ад вуліцы і на значным выдаленні ад сваіх суседзяѓ, што забяспечвала адзінота дзякуючы цяністым дрэвам, квітнеючым хмызняках і мармуровым скульптурам. Цудоѓны дом, як і належыць Элмеру Трусдейлу, старэйшаму віцэ-прэзідэнту Марскога банка Сан-Францыска. Дом, напоѓнены усімі цацкамі багатых.
  
  Дом, пабудаваны для таго, каб яго абрабавалі.
  
  У трыццаці футах ад галоѓных варот Квинкэннон заняѓ пазіцыю ѓ густы цені куста бэзу. З гэтай выгаднай пазіцыі яму былі добра бачныя дом, двор з паѓднёвага боку і вуліца. Ён амаль не мог бачыць заднюю частку ѓчастка, дзе вымалёѓвалася грамада каретного хлява, а закрыты плот даваѓ доступ да праезнай часткі, падзяляѓ квартал напалову, але гэта не мела значэння. Яго ахвяра цалкам магла пракрасціся на тэрыторыю з гэтага боку, але задняга ѓваходу ѓ дом не было, і пераважным спосабам пранікнення была дзверы, а не вокны першага або другога паверха; гэта азначала, што яму прыйдзецца абыйсці дом з бакавой або параднай боку, абодва з якіх былі ѓ межах бачнасці.
  
  Нідзе на тэрыторыі не гарэла святло. Банкір Трусдейл і яго жонка, апранутыя ѓ пух і прах, з'ехалі двума гадзінамі раней у асабістым экіпажы, і ѓ іх не было прыслугі. Адзіны святло ѓ непасрэднай блізкасці зыходзіѓ ад вулічнага ліхтара, які стаяѓ прыкладна ѓ пяцідзесяці ярдаѓ ад нас, мігатлівы святло, які не дасягаѓ двара Трусдейла. Высокія пёрыста-слаістай аблокі прочерчивали тонкія паласы па небе, дакранаючыся, але не засланяючы раннюю месяц. Нябеснае цела не было ні сярпом, ні тым, што йегги называлі месяцам-падсадной качкай, але амаль паловай, якая рассеивала цемру дастаткова бледным ззяннем, каб можна было бачыць.
  
  Ноч, створаная для рабаѓнікоѓ і налётчыкаѓ. І дэтэктываѓ, якія ідуць па следзе.
  
  Спалучэнне уласнасці і ѓмоѓ было адной з прычын, па якой Квинканнон атабарыѓся тут. Іншым быѓ спіс імёнаѓ у кішэні яго "Чэстэрфілдзе", прадстаѓлены Джэксанам Поллардом з страхавой кампаніі "Грэйт Вестэрн" - спіс, які таксама знаходзіѓся ѓ кішэні ѓзломшчыка, атрыманы ад нядобрасумленнага служачага або іншымі гнюснымі спосабамі. Якія б ні былі выдаткі рабаѓніка, гэта сто разоѓ вознаградило яго за два папярэдніх рабавання. Сёння вечарам, калі ѓсё пойдзе па плане, менавіта Карпэнтэр і Квинкэннон, Прафесійныя дэтэктывы, атрымаюць апошнюю ѓзнагароду ѓ спісе.
  
  Так, і чым хутчэй, тым лепш. Падняѓся сырой вецер пачатку траѓня, напоены пахам солі з заліва, і яго холад пранікаѓ скрозь паліто, чевиот, пальчаткі, шыйны хустку і кепку, якія былі на Квинкэнноне. Ён бясшумна прытупваѓ нагамі і разьмінаѓ пальцы, каб падтрымліваць кровазварот. У яго ѓяѓленні паѓстаѓ вобраз дымных кубкаѓ з кавай і супам. Аб гарачым і потрескивающем каміне ѓ яго пакоях на Ливенворт-стрыт. Аб цяпле вуснаѓ Сабіны ѓ тыя гнятліва рэдкія моманты, калі ён спрабаваѓ іх на смак, і пра занадта кароткім прыцісканні яе пышнага цела да яго целе, і аб спякоце яго страсці да яе-
  
  Ах, няма. Цяпер нічога гэтага няма. Увага да бягучаму справе, дэтэктыѓным бізнэсу ѓ першую чаргу. Навошта зацыклівацца на яго адзінай прыкрай няѓдачы, калі іншы з яго прафесійных трыѓмфаѓ быѓ непазбежны? Лягчэй злавіць махляра, чым зламаць супраціѓ упартай жанчыны: Закон Квинканнона.
  
  
  
  Грукат і цоканне па брукаванай каменем вуліцы прыцягнулі яго ѓвагу. Імгненне праз міма, не збаѓляючы хуткасці, праехаѓ экіпаж, бакавыя ліхтары якога адкідвалі вузкія палосы святла. Калі гук заціх, яго месца заняѓ іншы гук - музыка, слабая і меладычная. Хто-то гуляѓ на скрыпцы, і даволі добра. Квинкэннон некаторы час прыслухоѓваѓся, вырашыѓшы, што гучаць урыѓкі з "Lieder" Мендэльсона. Яго наѓрад ці можна было назваць экспертам у класічнай музыцы ці нават вялікім прыхільнікам, але ён дазволіѓ Сабіне запрасіць яго на дастатковую колькасць канцэртаѓ, каб вызначыць асобныя творы. Сярод яго моцных бакоѓ як дэтэктыва былі фатаграфічная памяць і добра развіты слых.
  
  Паѓзком прайшло яшчэ трохі часу. Вецер крыху сціх, але да таго часу ён так грунтоѓна прамок, што ледзь заѓважыѓ. Нягледзячы на цяжкія пальчаткі і пастаяннае згінанне, яго пальцы здранцвелі; яшчэ трохі часу тут, на холадзе, і ѓ яго цалкам маглі ѓзнікнуць цяжкасці з атрыманнем свайго цёмна-сіняга кольта, калі ѓ гэтым узнікне неабходнасць.
  
  Чорт бы пабраѓ гэтага праклятага ѓзломшчыка, кім бы ён ні быѓ! Сёння ноччу ён павінен быѓ прыйсці за здабычай; Квинканнон быѓ упэѓнены ѓ гэтым, а інстынкты рэдка падводзілі яго. Дык чаго ж чакаѓ гэты неахайны? Цяпер, павінна быць, ужо больш за дзевяці. Куды б банкір Трусдейл і яго жонка ні адправіліся на вечар, былі шанцы, што яны вернуцца да адзінаццаці. Паколькі сёння чацвер, прысутнасць Трусдейла напэѓна спатрэбіцца заѓтра раніцай у яго банку.
  
  Квинканнон яшчэ раз задумаѓся пра асобу сваёй ахвяры. У Сан-Францыска і яго ваколіцах былі дзясяткі кватэрных узломшчыкаѓ, але прадуманасць метаду і ѓменне пранікнуць у гэта справа звузілі кола падазраваных да некалькіх прафесіяналаѓ. З тых, каго ён ведаѓ, найбольш верагоднымі кандыдатамі былі Ханжа Кід і Доджэр Браѓн. Было вядома, што абодва ѓ цяперашні час знаходзяцца ѓ раёне заліва, але ні адзін з іх не зрабіѓ нічога іншага, каб прыцягнуць да сябе ѓвагу, напрыклад, неадкладна забраѓ скрадзеныя каштоѓнасці і іншыя каштоѓнасці. І калі адказны за гэта чалавек быѓ пачаткоѓцам, то ён належаѓ да таго ж прафесійнага разраду. У любым выпадку, здабыча, несумненна, была падкінутая для аднаразовага выкарыстання, каб пазбавіцца ад яе пасля таго, як злодзей перабярэцца большасць ці ѓсе пяць імёнаѓ з спісу мэтаѓ.
  
  Па крайняй меры, так паверыѓ бы йегг. Квинканнону падабалася перспектыва пераканаць яго ѓ зваротным, амаль гэтак жа моцна, як яму падабалася думка аб атрыманні самавітага ганарару ад Great Western Insurance.
  
  Скрыпічная музыка змоѓкла; ноч зноѓ пагрузілася ѓ цішыню. Ён выгибался, прытупваѓ, круціѓся і дрыжаѓ, яго настрой мрачнело з кожнай хвілінай. Калі рабаѓнік даставіць якія-небудзь непрыемнасці, ён пашкадуе аб сваіх намаганнях. Квинканнон ганарыѓся сабой як чалавекам хітрым і вострым, як брытва, розумам, але ён таксама быѓ мускулістым мужчынам з пенсильванских шатландцаѓ і не прэч быѓ трохі пакалаціць і працягнуць па галаве, калі таго патрабавала сітуацыя.
  
  Яшчэ адзін аѓтамабіль, на гэты раз маленькая калыска, прогрохотал міма. На тратуары з'явілася постаць, і Квинкэннон напружыѓся ѓ чаканні - але гэта быѓ усяго толькі грамадзянін, выгуливающий сваю сабаку, і неѓзабаве ён знік. Пекла і праклён! Калі па нейкай шчаслівай выпадковасці ён памыліѓся наконт месца і часу наступнай крадзяжу з узломам, і яму прыйдзецца правесці яшчэ адзін вечар, змагаючыся з пнеѓманіяй ці чаго горай, ён запатрабуе ад Джэксана Поларда прэмію. І калі ён гэтага не атрымае, то, чорт вазьмі, папоѓніць рахунак выдаткаѓ, незалежна ад таго, ѓхваліць Сабіна гэта ці няма.
  
  Але ён не памыліѓся. Гэта стала відавочна ѓ наступныя некалькі секунд, калі ён перавёѓ позірк з вуліцы на ѓнутраны двор і дом.
  
  Хто-то рухаѓся там, менш чым у пяцідзесяці ярдаѓ ад таго месца, дзе хаваѓся Квинканнон.
  
  Усе яго пачуцці адразу абвастрыліся; ён стаяѓ нерухома, узіраючыся скрозь галіны бэзу. Рух паѓтарылася, цень плыла сярод нерухомых ценяѓ пад вуглом ад задняй частцы дома да бакавога ганка. Як толькі фігура дасягнула прыступак і пачала падымацца, на імгненне з'явіѓся сілуэт - мужчына ѓ цёмнай вопратцы і нізка насунутай кепцы. Затым ён зліѓся з больш густой чарнатой ганка. Прайшло некалькі секунд. Затым рушыла ѓслед кароткая ѓспышка святла - прамень ад патаемнага ліхтара, такога ж, як той, што быѓ у кішэні Квинкэннона, - за якой рушылі ѓслед ледзь слышные скребущие гукі, калі няпрошаны госць працаваѓ сваімі інструментамі.
  
  Зноѓ запанавала цішыня. Цяпер ён быѓ ѓнутры. Квинкэннон застаѓся там, дзе быѓ, адзначаючы час. За цёмнымі вокнамі не было відаць святла. Прафесійны баглар дзейнічаѓ у асноѓным на навобмацак і інстынктыѓна, эканомна выкарыстоѓваючы свой ліхтар і прыкрываючы прамень.
  
  Калі Квинканнон вырашыѓ, што прайшло дзесяць хвілін, ён пакінуѓ сваё сховішча і прабраѓся скрозь цені, пакуль не апынуѓся паралельна прыступках бакавога ганка. Ён спыніѓся, прыслухоѓваючыся, але з хаты нічога не пачулася, і ён хутка перасек вуліцу, нізка прыгнуѓшыся, да высокага рододендрону, посаженному ѓздоѓж прыступак. Там ён прысеѓ на адно калена і стаѓ чакаць.
  
  Чаканне можа заняць яшчэ дзесяць хвілін, а можа і на паѓгадзіны ці больш. Няважна. Цяпер, калі злачынства было здзейснена, ён больш не звяртаѓ увагі на халодную ноч, на сырую зямлю там, дзе ён стаяѓ на каленях. Нават калі б там быѓ зачынены сейф, ні адзін рабаѓнік не пакінуѓ бы такое памяшканне без якой-небудзь здабычы. Прадметы мастацтва, сталовае срэбра, усё каштоѓнае, што можна было панесці і пасля прадаць ліхвярам або адным з шматлікіх скупшчыкаѓ крадзенага, якія дзейнічалі ѓ горадзе. З чым бы ні з'явіѓся гэты хлопец, Квинкэннону гэтага будзе дастаткова, каб адолець яго. Перадасць ён свайго чалавека гарадской паліцыі неадкладна ці не, залежала ад гатоѓнасці гэтага неахайны раскрыць месцазнаходжанне здабычы з яго папярэдніх месцаѓ працы. Вымагаць у зняволенага інфармацыю было неэтычна, калі не незаконна; але Квинканнон справядліва лічыѓ, што ѓ імкненні да справядлівасці, не кажучы ѓжо пра самавітым ганарар, мэта апраѓдвае сродкі.
  
  Яго чаканне доѓжылася менш трыццаці хвілін. Пры скрипе маснічыны ён навастрыѓ вушы, у предвкушающей ѓсмешцы зморшчыѓ бараду флибустьера. Яшчэ адзін рыпанне, ледзь чутны рыпанне дзвярных завес, крокі на ганку. Цяпер, спускаючыся па прыступках, я ѓбачыѓ Квинкэннона - невысокага, стройнага, але павярнуцца ѓ профіль, так што яго твар было ѓтоена. Ён спыніѓся на ніжняй прыступцы, і ѓ гэты момант Квинкэннон падцягнуѓся і перахапіѓ яго.
  
  Ён быѓ значна буйней мяне, і з уловам не павінна было ѓзнікнуць ніякіх праблем. Але як раз перад тым, як яго рукі стуліліся вакол жилистого цела, егг пачуѓ ці адчуѓ небяспеку і не адрэагаваѓ спробай уцячы або разгарнуцца для барацьбы, а раптоѓным прысяданнем. Рукі Квинканнона слізганулі уверх і ѓніз, як быццам змазаныя тлушчам, што вывела яго з раѓнавагі. Карак выпрастаѓся, разгарнуѓся, абдаѓшы Квинканнона кіслым пахам віна ѓ твар, адначасова нанёсшы яму колючы ѓдар нагой у галёнка. Квинканнон завыѓ, пахіснуѓся і ледзь не ѓпаѓ. Да таго часу, як ён прыйшоѓ у сябе, яго ахвяра была ѓжо ѓ бегах.
  
  Ён пагнаѓся за сляпым, вынаходліва і люта лаючыся, кульгаючы першыя некалькі крокаѓ, пакуль боль ад удару не сціхла. Да таго часу рабаѓнік быѓ ужо ѓ дваццаць ярдаѓ ад яго, рухаючыся зігзагамі да тисовым дрэвах, окаймлявшим дом, а затым адыходзячы ад іх у напрамку каретного хлява. У месячным святле ён уяѓляѓ сабой выдатную мішэнь, але Квинкэннон не стаѓ выцягваць свой цёмна-сіні кольт. З тых самых часоѓ, як даѓным-даѓно адбыѓся эпізод у Вірджынія-Сіці, штат Невада, калі адна з яго шальных куль, выпушчаных падчас бітвы з фальшываманетчыкамі, забрала жыццё нявіннай жанчыны і прывяла яго да двухгадоваму пачуцця віны перад Demon Rum, ён пакляѓся выкарыстоѓваць сваю зброю толькі ѓ тым выпадку, калі яго жыццё будзе пагражаць смяротная небяспека. Ён ніколі не парушаѓ гэтую клятву. І не дакрануѓся ні да кроплі спіртнога з тых часоѓ, як стаѓ партнёрам Сабіны.
  
  Не даязджаючы да хлява, яго чалавек згарнуѓ пад іншым вуглом і прарваѓся праз вароты на праезную частку за імі. Квинканнон на некалькі секунд страціѓ яго з-пад увагі; зноѓ заѓважыѓ, калі ён дасягнуѓ варот і пранёсся праз іх. Гонка па завулку? Няма. Карак быѓ спрытным і слізкім; ён кінуѓ погляд праз плячо, убачыѓ, што Квинкэннон перасьледуе яго, раптам павярнуѓ убок, пераскочыѓ праз шестифутовый дашчаны плот у адзін з суседніх двароѓ.
  
  У шэсць доѓгіх крокаѓ Квинкэннон апынуѓся ля плота. Ён ухапіѓся за верхнія дошкі і падцягнуѓся на ѓзровень падбародка. Прыкладна ѓ пяцідзесяці ярдаѓ ад іх віднелася задняя частка велічнага дома з двума вокнамі і парай французскіх дзвярэй, асветленых электрычным святлом; у спалучэнні з бледным месяцовым святлом яны акрэслівае зарослы джунглямі сад, сцяжынка, вядучая скрозь багацце раслін і дрэѓ да альтанцы злева. Ён мімаходам убачыѓ цёмную постаць, нырнувшую ѓ хмызняк побач з альтанкай.
  
  Квинканнон ѓскараскаѓся па грубых дошках і перекатил сваё цела праз верхавіну. І меѓ няшчасце няёмка прызямліцца на сваю хворую нагу, якая падкасіліся, і ён упаѓ, паслізнуѓшыся на каленях па вільготнай траве. Ён зароѓ сабе пад нос лаянка, нязграбна ѓзняѓся на ногі і застыѓ, прыслухоѓваючыся. Зашамацелі лісце і хруснулі галінкі - яны выдаляліся ад альтанкі, накіроѓваючыся да дома.
  
  Сцяжынка была выкладзеная здробненай шкарлупінай, якая поблескивала слабым, прывідным ззяннем; ён плыѓ паралельна ёй, прытрымліваючыся травы, каб змякчыць гук крокаѓ. Скрыѓлены кіпарыс і высокія калючыя кусты пираканты часткова хавалі дом, цені пад імі і вакол былі чорнымі, як туш. Ён спыніѓся, каб зноѓ прыслухацца. Больш ніякіх гукаѓ руху. Ён рушыѓ наперад і асцярожна абмінуѓ адзін з кіпарысаѓ.
  
  Чалавек, які падышоѓ да яго ззаду, зрабіѓ гэта з такой бясшумнай ѓтоенасць, што ён і не падазраваѓ аб прысутнасці іншага, пакуль у яго пазваночнік не ткнулся цвёрды прадмет і не напружыѓся, і ѓладны голас не прамовіѓ: "Стой цверда, калі табе дарога твая жыццё. Гэта добры хлопец".
  
  Квинканнон устаѓ як укапаны.
  
  
  
  2
  
  Той, хто напаѓ на яго, быѓ не тым чалавекам, якога ён пераследваѓ. Спакойны, культурны голас з брытанскім акцэнтам і амаль нядбайны падбор слоѓ сказалі яму пра гэта. - Я не валацуга, - сказаѓ ён, душачы свой гнеѓ і расчараванне.
  
  "Тады хто ж ты такі?"
  
  " Дэтэктыѓ, які ідзе па следзе злодзея. Я загнаѓ яго ѓ гэты двор.
  
  "У самай справе?" Яго выкрадальнік здаваѓся зацікаѓленым, калі не перакананым. "Што за злодзей?"
  
  " Пракляты узломшчык. Ён уварваѓся ѓ дом Трусдейлов.
  
  " Так, гэта быѓ ён, містэр Трусдейл, банкір?
  
  "Цалкам дакладна. Твой сусед праз дарогу".
  
  " Памылковае меркаванне. Гэта не мой дом, і я толькі сёння ѓвечары пазнаёмілася з містэрам Трусдейлом.
  
  "Тады хто ты такі?"
  
  " Усяму свой час. Наѓрад ці гэта падыходнае месца для знаёмства.
  
  "Да рысу прадстаѓлення," прагыркаѓ Квинканнон. " Пакуль мы стаім тут і гутарым, злодзей ѓцякае.
  
  "Я павінен думаць, што ён ужо ѓцёк. Магчыма".
  
  "Магчыма?"
  
  "Калі ты той, за каго сябе выдаеш, і сам не злодзей". Цвёрды прадмет ткнуѓ яго ѓ хрыбетнік. "Рухай да дому, і мы хутка ѓсё ѓладзіць".
  
  "Ба," сказаѓ Квинкэннон, але пайшоѓ далей.
  
  У задняй частцы дома была выкладзеная плитняком тэраса, і калі яны падышлі да яе, ён убачыѓ людзей у вячэрніх касцюмах, расхаживающих па добра асветленай гасцінай. Выкрадальнік падвёѓ яго да французскіх дзвярэй і загадаѓ увайсці. Калі яны ѓвайшлі, актыѓнасць у пакоі спынілася. Шэсьць пар вачэй, тры мужчынскіх і тры жаночых, утаропіліся на яго і мужчыну ззаду яго. Адной з пар, поѓных і сярэдніх гадоѓ, былі Сэмюэл Трусдейл і яго жонка. Астатнія былі незнаёмцамі.
  
  Гасцёѓня была вялікай, прыгожа абстаѓленай, у ёй дамінаваѓ масіѓны раяль. На лаѓцы побач з піяніна ляжалі патрыманая скрыпка і смык - крыніца ѓрыѓкаѓ з Мендэльсона, якія ён, без сумневу, чуѓ раней. У каміне палаѓ агонь. Спалучэнне спякота ад агню і пара рабіла пакой занадта цёплай і душнай. Онемевшие шчокі Квинканнона амаль адразу ж пачатак паколвала.
  
  Першым, хто парушыѓ застылую карціну, быѓ круглатвары джэнтльмен з линкольновскими бакенбардамі і вушамі памерам з ручкі банкі з-пад марынаваных агуркоѓ. Ён ступіѓ наперад і спытаѓ ангельца: "Адкуль узяѓся гэты чалавек? Хто ён?"
  
  " Шпацыруючы па садзе, я заѓважыѓ, як ён пералазіѓ праз плот, і затрымаѓ яго. Ён сцвярджае, што з'яѓляецца дэтэктывам, якія ідуць па следзе прыбіральніка. Гэта значыць ѓзломшчыка.
  
  - Я не называю сябе дэтэктывам, - сказаѓ кісла Квинкэннон. - Я і ёсць дэтэктыѓ. Мяне завуць Квинкэннон, Джон Квинкэннон.
  
  "Доктар Калеб Аксминстер," прадставіѓся джэнтльмен з бакенбардамі. " Што там наконт ѓзломшчыка?
  
  Гэты абмен рэплікамі зблізіѓ астатніх у маленькую цесную групу. Гэта таксама вывела ѓладальніка культурнага брытанскага галасы туды, дзе Квинкэннон мог убачыць яго ѓпершыню. Ён быѓ не такім ужо і выбітным. Высокі, празмерна хударлявы, з тонкім ястрабіных носам і выступоѓцам падбародкам. У адной руцэ ён трымаѓ терновую кій, пасярэдзіне тронка. Квинканнон нахмурыѓся. Павінна быць, менавіта палка, а не пісталет прапарола яму пазваночнік і дазволіла рабаѓніку збегчы.
  
  "Я папрашу вас яшчэ раз", - сказаѓ доктар Аксминстер. "Што там наконт ѓзломшчыка?"
  
  " Я загнаѓ яго сюды з участка суседа. Квинкэннон перавёѓ погляд на пухлай банкіра. Ён быѓ не з тых, хто саромеецца ѓ выразах, нават у лепшыя часы. І гэта былі не лепшыя часы. "Ваш дом, містэр Трусдейл," сказаѓ ён прама.
  
  Місіс Трусдейл і іншыя жанчыны ахнулі. Твар яе мужа страціла здаровы колер. " Маё? Божа Літасцівы, стары, ты хочаш сказаць, што нас абрабавалі?
  
  " На жаль, так. Вы захоѓваеце свае каштоѓнасці ѓ сейфе?
  
  " Так, каштоѓнасці маёй жонкі і некалькі сертыфікатаѓ на акцыі.
  
  "Наяѓнымі?"
  
  "У маім стале" ... сотня даляраѓ або каля таго ѓ зялёных паперках... Трусдейл паківаѓ галавой; ён здаваѓся ашаломленым. "Вы былі там?"
  
  "Я быѓ. Чакаѓ звонку".
  
  " Чакаеш? Я не разумею.
  
  " Каб злавіць рабаѓніка з доказамі злачынства.
  
  "Але як ты даведаѓся..."
  
  
  
  " Дастаткова сказаць, што дэтэктыѓная праца.
  
  Пяты мужчына ѓ пакоі да гэтага моманту захоѓваѓ маѓчанне. Ён быѓ некалькі маладзейшы за астатніх, гадоѓ сарака або каля таго, цемнавокая, чыста выгалены; самай прыкметнай рысай яго асобы быѓ пачварны грудок скуры з чырвонымі пражылкамі, падобны на напалову сдувшийся паветраны шар, які, здавалася, вісеѓ у яго паміж вачыма і тонкогубым ротам. Ён нацэліѓ келіх з брэндзі на Квинкэннона і з выклікам спытаѓ: "Калі цябе паставілі лавіць ѓзломшчыка, чаму ты гэтага не зрабіѓ? Што здарылася?"
  
  " Неспадзяваны выпадак. Квинкэннон скоса зірнуѓ на свайго змардаванага выкрадальніка. " Я б пагнаѓся за ім, калі б гэты чалавек не звярнуѓся да мяне.
  
  " Да вас прыставалі? Ангелец брыво выгнуѓ. "Божа мой, наѓрад ці гэта так. Я ніяк не мог ведаць, што вы не рабаѓнік".
  
  Місіс Трусдейл тузала мужа за руку. " Элмер, ці не лепш нам вярнуцца дадому і высветліць, што было выкрадзена?
  
  "Так, так. Неадкладна".
  
  "Маргарэт," звярнуѓся Аксминстер да адной з іншых жанчын, стройнай пасівелай брунетцы з арыстакратычнымі рысамі асобы, " знайдзі Джэймса і папрасі яго адвезці Трусдейлов.
  
  Жанчына кіѓнула і выйшла з гасцінай разам з банкірам і яго жонкай.
  
  Доктар сказаѓ тады: "Гэта вельмі сумна", але ѓ яго голасе не было засмучэння. Ён здаваѓся усхваляваным, як быццам знаходзіѓ гэтую сітуацыю стымулюючай. Ён дастаѓ з кішэні папяровы пакуначак, адправіѓ у рот лядзяш "Хорехаунд". " Але гэта як раз па вашай частцы, а, містэр Холмс?
  
  Ангелец пакланіѓся.
  
  " І твой, Эндру. А? Закон і ѓсё такое.
  
  "Наѓрад ці," сказаѓ цемнавокая мужчына. - Ты ж ведаеш, я вяду грамадзянскія, а не крымінальныя справы. Чаму б табе не пазнаёміць нас, Калеб? Калі толькі Квинкэннон таксама не ведае, хто я такі.
  
  Квинкэннон вырашыѓ, што гэты хлопец яму не асабліва падабаецца. Ці эксминистр, калі ѓжо на тое пайшло. Ці пракляты ангелец. На самай справе, сёння ѓвечары яму ніхто не падабаѓся, нават ён сам.
  
  "Вядома," сказаѓ доктар. " Гэта Эндру Костейн, містэр Квинкэннон, і яго жонка Пенелопа. І гэты самы выбітны джэнтльмен...
  
  " Костейн? Перабіѓ Квинкэннон. " Офіс на Гіры-стрыт, рэзідэнцыя побач з Паѓднёвым паркам?
  
  
  
  "Клянуся Богам, - сказаѓ Костейн, - ён сапраѓды ведае мяне. Але калі мы і сустракаліся, я не памятаю ні часу, ні месца. У судзе, ці не так?"
  
  " Мы нідзе не сустракаліся. Так атрымалася, што тваё імя ёсць у спісе.
  
  " Спіс? - Спытала Пенелопа Костейн. Гэта была стройная шэравокая жанчына з каштанавымі кудзеркамі, на некалькі гадоѓ маладзейшы за свайго мужа, досыць прывабная, хоць, на густ Квинканнона, здавалася занадта адчужанай і карысталася надта вялікай колькасцю румяны і пудры. "Нейкі спіс?"
  
  "Аб патэнцыйных ахвяраѓ крадзяжоѓ з узломам, ва ѓсіх з якіх ёсць каштоѓнасці, застрахаваныя страхавой кампаніяй "Грэйт Вестэрн".
  
  "Дык вось яно што", - сказаѓ Костейн. "Мяркую, імя Трусдейла таксама ёсць у гэтым спісе. Гэта тое, што прывяло вас да яго дадому сёння ѓвечары".
  
  "Сярод іншага", - прызнаѓ Квинканнон.
  
  Эксминистр пасмактаѓ лядзяш horehound, задуменна наморщив лоб. "Квинкэннон, Джон Квинкэннон ... ну, вядома! Я ведаѓ, што чуѓ гэтае імя раней. Карпэнтэр і Квинканнон, прафесійныя дэтэктыѓныя паслугі. Так, і ваш партнёр - жанчына. Сабіна Карпэнтэр."
  
  "Жанчына", - сказаѓ ангелец. "Як цікава".
  
  Квинкэннон працяѓ яго вострым позіркам. " Што ѓ гэтым цікавага? І яна, і яе нябожчык муж былі каштоѓнымі аператыѓнікамі, прымацаванымі да денверскому офісу Агенцтва Пінкертон.
  
  " Клянуся душой. Ведаеце, у Англіі для жанчыны было б незвычайна абраць прафесію дэтэктыва-кансультанта, тым больш стаць партнёрам у прыватным дэтэктыѓным агенцтве.
  
  "Яна не была 'ашукана', як ты выказаѓся. Наша партнёрства было па ѓзаемнай дамоѓленасці.
  
  "Ах".
  
  " Што вы ведаеце аб прыватных дэтэктывах у Англіі ці дзе-небудзь яшчэ?
  
  "На самой справе, ён шмат чаго ведае", - з задавальненнем сказаѓ эксминистр. Ён спытаѓ ангельца: "Вы не пярэчыце, калі я адкрыю вашу асобу калегу?"
  
  " Ніякіх, паколькі вы ѓжо распавялі пра гэта сваім гасцям.
  
  Доктар празьзяѓ. Ён сказаѓ так, нібы прадстаѓляѓ члена брытанскай каралеѓскай сям'і: "Мой ганаровы госць, ласкава прадстаѓлены агульным знаёмым з поѓдня Францыі, не хто іншы, як містэр Шэрлак Холмс з Бэйкер-стрыт, 221Б, Лондан".
  
  Ангелец пакланіѓся. " Да вашых паслуг.
  
  
  
  "Я ѓжо паспрабаваѓ вашыя паслугі," пакрыѓджана сказаѓ Квинканнон. " Я аддаю перавагу свае ѓласныя.
  
  "Nous verrons."
  
  " Холмс, ці не так? Мне знаёма гэта імя.
  
  "Вядома, вы гэта чулі", - сказаѓ эксминистр. "Містэр Холмс не толькі раскрыѓ мноства заблытаных спраѓ у Англіі і Еѓропе, але і аб яго відавочнай смерці ад рук свайго заклятага ворага, прафесара Марыярці, шырока паведамлялася тры гады таму".
  
  " Я рэдка чытаю сенсацыйныя навіны.
  
  "Афіцыйна," сказаѓ Холмс, " я ѓсё яшчэ мёртвы, паколькі быѓ адпраѓлены на Рейхенбахский вадаспад у Швейцарыі. Па асабістых прычынах я вырашыѓ пакінуць гэта зман ѓ сіле, да нядаѓняга часу не давяраючы нікому, акрамя майго брата Майкрофта. Нават мой добры сябар доктар Ватсон не ведае, што я ѓсё яшчэ жывы."
  
  " Калі ён такі добры сябар, чаму ты яму не сказала?
  
  Холмс адлюстраваѓ загадкавую ѓсмешку і нічога не адказаѓ.
  
  Аксминстер сказаѓ: "Доктар Джон Х. Ватсан - біёграф містэра Холмса, а таксама яго сябар. Доктар вёѓ хроніку многіх яго выпадкаѓ.
  
  "Так?"
  
  - "Эцюд у пунсовых тонах", "Ліга рудых", "Знак чатырох", "Жах у Баскервіль-холе", "Прыгода шасці апельсінавых костачак" ...
  
  "Пяць," сказаѓ Холмс.
  
  " А? Ах ды, пяць апельсінавых костачак.
  
  - Я ніколі ні пра каго з іх не чуѓ, - сказаѓ Квинканнон. - У душнай, напаленай пакоі ён змакрэѓ. Ён зняѓ пальчаткі, расшпіліѓ свой "чэстэрфілдзе" і адкінуѓ фалды таму. У той жа час ён паспрабаваѓ бліжэй прыгледзецца да ангельцу, што прымусіла яго некалькі перагледзець сваю ранейшую ацэнку. Гэты хлопец мог быць змардаванай, амаль падобным на труп у сваім вячэрнім гарнітуры, але яго падбародак і арліны нос сведчылі аб сіле духу і рашучасці, а вочы былі вострымі, пранізлівымі, поѓнымі вострага інтэлекту. Было б памылкай занадта легкадумна адмахвацца ад яго.
  
  " Адважуся выказаць здагадку, што ѓ вас была свая доля поспехаѓ, Квинкэннон, - сказаѓ Холмс з пробліскам цікавасці.
  
  " Больш, чым я магу разлічваць.
  
  "О, так, містэр Квинкэннон добра вядомы ѓ акрузе", - сказаѓ доктар. "Некалькі яго расследаванняѓ, звязаных з, здавалася б, немагчымымі злачынствамі, набылі дурную славу. Калі я правільна памятаю, там быѓ "Стваральнік дажджу", застрэлены ѓ замкнёным пакоі, дзіѓнае знікненне на борце "Дезерт Лімітэд", даволі дзіѓнае забойства фальшывага медыума ...
  
  Холмс нахіліѓся наперад. " Мне было б вельмі цікава даведацца, якія метады ѓжываеце вы і ваш партнёр.
  
  "Метады?"
  
  " У раскрыцці вашых спраѓ. Акрамя выкарыстання зброі, кулачных баёѓ і такіх метадаѓ назірання, якія вы ѓжылі сёння ѓвечары.
  
  "У тым, што адбылося сёння ноччу, няма маёй віны," раздражнёна сказаѓ Квинканнон. " Што тычыцца нашых метадаѓ - тых, што вы згадалі, плюс хітрасць, досціп, увага да дэталяѓ і дэдукцыя.
  
  "Цудоѓна! Мае метады таксама заснаваныя на назіранні, у асаблівасці на прыкмеце дробязяѓ, і на дедуктивном развазе - пабудове серыі высноѓ, кожны з якіх залежыць ад папярэдняга. Дакладнае веданне ѓсіх аспектаѓ злачыннасці і яе гісторыі таксама неацэнна, як вы, я ѓпэѓнены, ведаеце.
  
  Самаѓпэѓнены джэнтльмен! Квинкэннону не ѓдалося ѓсміхнуцца.
  
  "Напрыклад, - сказаѓ Холмс, усміхаючыся, - я б сказаѓ, што вы не жанатыя, паліце добра вытрыманы шыпшыннік, аддаеце перавагу тытунь cable twist Virginia, правялі частку сённяшняга дня ѓ гасцінай для прыняцця пострыгу, а іншую частку - за гульнёй у більярд, павячэралі курынымі крокетами, перш чым адправіцца ва ѓладанні Трусдейлов, чакалі свайго рабаѓніка ѓ кустах сірынга персікавая, і ... о так, пад вашай даволі грубай знешнасцю я бачу, што вы начитанны, даволі адчувальныя і сентыментальныя".
  
  Квинкэннон ѓтаропіѓся на яго. " Адкуль, чорт вазьмі, ты ѓсё гэта ведаеш?
  
  "На вашым камізэльцы адарвалася гузік і адвалілася нітка, а каѓнер вашай кашулі злёгку пацёрты - відавочныя прыкметы нашага агульнага халасцяцкага стану. Калі я стаяѓ побач з вамі ѓ садзе, я адчуѓ пах вашага тытуню; а апынуѓшыся тут, я заѓважыѓ невялікае плямка попелу на рукаве вашага паліто, што пацвярджала наяѓнасць сумесі і той факт, што яе палілі з добра вытрыманага шыпшынніка. Ці бачыце, так здарылася, што аднойчы я напісаѓ невялікую манаграфію пра попеле 140 розных відаѓ цыгарнага, люлькі і цыгарэтнага тытуню і лічуся аѓтарытэтам у гэтым пытаньні. Ваша барада была нядаѓна акуратна падстрыжаная, як і вашы валасы, якія захавалі слабы водар лаѓровага ліста - адсюль і ваш візіт у прыёмную для прыняцця пострыгу. Пад пазногцем вялікага пальца вашай левай рукі пыл ад мелу, які звычайна выкарыстоѓваецца на кончыках більярдных кі, і хоць у Амерыцы часта гуляюць у більярд, у стрыт-пула больш прыхільнікаѓ, і мне здаецца, што ён больш па гусце. На насавым хустцы, якім вы хвіліну таму выціралі лоб, засталося невялікае свежае пляма, па колеры і тэкстуры якога спрактыкаванае вока вызначыць, што яно з'явілася на талерцы з курынымі крокетами. Іншы пах, які слаба адчуваецца на вашым паліто, - гэта пах Syringa persica, або персідскай бэзу, які паказвае на тое, што вы нядаѓна праводзілі час у непасрэднай блізкасці ад такога квітнеючага хмызняку; і паколькі ѓ садзе доктара Аксминстера кустоѓ бэзу няма, відавочным высновай з'яѓляецца ѓласнасць містэра Трусдейла. Я бачу, што вы добра начитанны, мяркуючы па тонкім томику вершаѓ, засунутому ѓ кішэню вашага сюртука, і што вы адчувальныя і сентыментальныя, мяркуючы па асобы аѓтара гэтага тома. Наколькі мне далі зразумець, вершы Эмілі Дзікінсан славяцца менавіта гэтымі якасцямі".
  
  На імгненне запанавала маѓчанне. Квинкэннон, упершыню ѓ жыцці, не знаходзіѓ слоѓ.
  
  Эксминистр запляскаѓ у ладкі і захоплена усклікнуѓ: "Цудоѓна!"
  
  "Элементарна," сказаѓ Холмс.
  
  Пенелопа Костейн пазяхнула. "Містэр Холмс ѓвесь вечар частаваѓ нас сваёй назіральнасцю і дедукцией. Шчыра кажучы, яго майстэрства гульні на скрыпцы мяне пацешыла больш".
  
  Яе муж таксама не быѓ уражаны. Ён зноѓ напоѓніѓ свой келіх з бліжэйшага буфета і цяпер асушыѓ яе адным глытком; твар яго раскраснелось, вочы злёгку остекленели. "Разумовая гімнастыка - гэта ѓсё добра, - сказаѓ ён з некаторай рэзкасцю, " але тут мы моцна адхіліліся ад тэмы. А менавіта, што маё імя, Пенелопа і маё ѓласнае, ёсць у спісе патэнцыйных ахвяр рабавання Квинкэннона.
  
  "Я б не турбаваѓся, Эндру", - сказаѓ Аксминстер. "Пасля сённяшняй выхадкі гэты хлопец не асмеліѓся б зрабіць яшчэ адну спробу рабавання".
  
  - Цалкам дакладна, - пагадзіѓся Квинкэннон. Асабліва калі ён падазрае, што я ведаю, хто ён такі.
  
  " Вы пазналі яго? - спытаѓ я.
  
  "У пэѓным сэнсе".
  
  "Тады чаму б табе не пайсці і не арыштаваць яго?" Запатрабаваѓ Костейн.
  
  "Усяму свой час. Я гарантую, што гэтай ноччу ён больш не зробіць ніякіх узломаѓ ".
  
  
  
  - Вы таксама гарантавалі, што зловіце яго з доказамі злачынства ѓ доме Трусдейлов? - спытала місіс Костейн.
  
  Квинкэннон быѓ сыты па горла гэтай кампаніяй; яшчэ трохі, і ён цалкам мог бы сказаць што-небудзь, аб чым нават сам бы пашкадаваѓ. Ён зладзіѓ невялікае шоѓ, параіѓшыся са сваім "стемвиндером". "Калі вы мяне прабачце," сказаѓ ён потым, - я, мабыць, пайду.
  
  " Звярнуцца за дапамогай у паліцыю?
  
  " Каб вызначыць маштабы страт Трусдейлов.
  
  Доктар Аксминстер праводзіѓ яго да ѓваходных дзвярэй. Костейны засталіся ѓ гасцінай, але Шэрлак Холмс рушыѓ услед за імі. Ля ѓваходных дзвярэй ангелец сказаѓ: "Я павінен сказаць, Квинкэннон, я шкадую аб сваім ѓмяшанні ѓ сад, якім бы добрым намерам яно ні было, але я павінен сказаць, што знайшоѓ гэтую интерлюдию стымулюючай. Не часта я маю задавальненне сустрэцца з паважаным калегам падчас гульні ".
  
  Квинкэннон неахвотна прыняѓ працягнутую ангельцам руку, гэтак жа коратка паціснуѓ руку доктара і пайшоѓ. Па шляху ён песціѓ змрочную думка аб гульні з удзелам яго ногі, у якую ён з задавальненнем пагуляѓ бы з містэрам Шэрлакам Холмсам.
  
  
  
  3
  
  Сабіна ѓжо сядзела за сваім сталом, калі на наступную раніцу Квинкэннон прыбыѓ у офіс "Карпэнтэр энд Квинкэннон, Прафесійныя дэтэктыѓныя паслугі" на Маркет-стрыт. Вывучаць іх фінансавую кнігу і банкаѓскія запісу - задачу, якую ён з радасцю даѓ ёй, паколькі не разбіраѓся ѓ лічбах. Акрамя яе, гэта было.
  
  Яна не была прыгожай жанчынай, але ѓ трыццаць адзін год валодала здаровай і сталай прывабнасцю, якая растапіла яго суровае шатландскае сэрца. У яе твар з высокімі скуламі была сіла, у вачах колеру цёмна-сіняга аксаміту - розум. Яе чорныя валасы, выкладзеныя ѓ высокую прычоску і змацаваныя грэбнем з каштоѓнымі камянямі, адлівалі блакітнаватымі блікамі ѓ бледным сонечным святле, коса променем праз вокны, вокны, і за яе спіной. І яе постаць ... ах, яе постаць. Вытанчаная, стройная, з вытанчанымі округлостями, у белай карункавай блузцы і спадніцы Balmoral. Несумненна, многія мужчыны знаходзілі яе прывабнай, а як маладую ѓдаву - годнай здабычай. Калі каму-то і дазвалялася заходзіць у яе кватэру на Рускай ђзгорку, ён пра гэта не ведаѓ; яна строга ахоѓвала сваю асабістую жыццё. Ён ведаѓ, што ён ёй падабаѓся, але яна пастаянна адхіляла яго заляцанні. Гэта не толькі хвалявала яго, але і пакідала ѓ стане пастаяннага турботы. Сама думка аб тым, што яна можа прыняць прапанову флірту або выйсці замуж ад каго заѓгодна, акрамя Джона Квинкэннона, зводзіла з розуму.
  
  У яе быѓ востры вачэй на яго настрой. Першае, што яна сказала, было: "Ну, Джон, мяркуючы па тваім выглядзе, у доме Трусдейлов ѓсё пайшло не так, як планавалася".
  
  " Справядлівая ацэнка. Квинкэннон зняѓ "Чэстэрфілдзе" і "дэрбі", павесіѓ іх на вешалку для адзення і вярнуѓся да свайго стала. Ён зарадзіѓ свой "бриар" скручанай дротам з кисета, падпаліѓ тытунь "люцыпара". Калі ён зацягнуѓся, скура ѓ яго на лбе наморщилась. "Унікальны водар", - прамармытаѓ ён. "Манаграфія аб 140 розных відах тытунёвай попелу. Фу!"
  
  "Аб чым гэта ты час бурчыць?"
  
  " Джэнтльмен, з якім я сутыкнуѓся мінулай ноччу, будзь яна праклята. Чортаѓ ангелец, які прыводзіць у шаленства. Мала таго, што ён каштаваѓ мне злову ѓзломшчыка, ён яшчэ і зрабіѓ усё, што мог, каб выставіць мяне дурнем з дапамогай набору салонных фокусаѓ.
  
  Сабіна падняла брыво. " Як гэта адбылося? Што менавіта адбылося мінулай ноччу, Джон?
  
  Ён распавёѓ ёй сякія-такія падрабязнасці, па большай частцы дакладныя да агіднасці. Калі ён скончыѓ, яна сказала: "Так гэты ангелец таксама дэтэктыѓ. Вы сказалі, яго завуць Холмс?"
  
  " Шэрлак Холмс. Квинкэннон люта зацягнуѓся шыпшынай. " Шэрлак! Што гэта за імя такое?
  
  " Мяркую, самы дарагі з іх.
  
  "А?"
  
  "Я чула згадкі пра подзвігі містэра Шэрлака Холмса," сказала Сабіна. " У яго бездакорная рэпутацыя. Па агульным меркаванні, чароѓны чалавек.
  
  " Не маім. "Чароѓны" - гэта не тое слова, якое я б выкарыстоѓвала, каб апісаць яго.
  
  " Што ж, вы пазнаёміліся з ім не пры лепшых абставінах.
  
  "Не мела б значэння, дзе я з ім пазнаёміѓся. Калі б ён уручыѓ мне мяшок, поѓны залатых соверенов, я б усё роѓна палічыѓ яго напышлівым выхвалякі".
  
  " Ведаеш, пыху - адметная рыса паспяховага дэтэктыва.
  
  "Так? Я дабраславіѓ тое нямногае, што было ѓва мне".
  
  Сабіна засмяялася. " Перастань, Джон. Ты хочаш сказаць, што назіральнасць і дэдукцыя Холмса цябе ні кропелькі не ѓразілі? Або яго паслужны спіс поспехаѓ у Англіі і Еѓропе?
  
  "Ні гроша не варта," схлусіѓ Квинкэннон. " Можа, ён і дасведчаны лятун у сваім уласным акрузе, але яго геніяльнасць выклікае падазрэнні. Менталист у вар'етэ "Каѓнер і локці" ѓ "Бэла Юніён" мог бы выконваць тыя ж трукі. Найвялікшы дэтэктыѓ у свеце? Бах!"
  
  " Бедны Джон. У цябе быѓ даволі цяжкі вечар, ці не так?
  
  "Цяжка, так, але не зусім непрадуктыѓна".
  
  " Вы перакананыя, што Доджэр Браѓн - той чалавек, за якім мы палюем?
  
  " Разумна. Калі ён выслізнуѓ і развярнуѓся, каб ударыць мяне ...
  
  " Штурхнуць цябе? Ты, здаецца, сказаѓ, што паслізнуѓся на мокрай траве.
  
  "Так, так," зноѓ схлусіѓ Квинкэннон, - але як ён збег, не мае значэння. Важны той факт, што ён быѓ падыходнага росту і ад яго патыхала танным віном. Слабасць Доджера Браѓна - 'сок для ног".
  
  "Так, я памятаю".
  
  Ён пакорпаѓся ѓ паперах на сваім стале. " Дзе гэта дасье на Доджера?
  
  " Твая левая рука спачывае на ім.
  
  Так яно і было. Ён схапіѓ газету, прагледзеѓ яе, каб асвяжыць у памяці. Фінт Браѓн, пры хрышчэнні названы Езекией Гэбрыэлам Браѓнам, нарадзіѓся ѓ Стоктоне дваццаць дзевяць гадоѓ таму. Асірацеѓ ѓ раннім узросце, збег у трынаццаць, звязаѓся з бандай якія ехалі па чыгунцы йеггов і з тых часоѓ быѓ пагружаны ѓ злачынную дзейнасць, у апошнія гады займаючыся выключна кватэрнымі крадзяжамі з узломам. Неаднаразова арыштоѓваѓся і "лічыѓся пад падпіскай аб нявыездзе" - як падазроны персанаж - паліцыяй Сан-Францыска, Окленд і іншых гарадоѓ. Адседзеѓ два тэрміну ѓ турме, апошні - у Фолсоме за крадзеж пачкі зеляніны з тлушчам у скупога палітыка з Іст-Бэй. Вядомыя рысы характару: негаманлівы, гатовы трываць любыя абразы, але не адмаѓляцца ад здабычы або знаёмстваѓ. Вядомыя давераныя асобы: адсутнічаюць. Вядомыя звычкі: заѓсёднік ѓсходніх салонаѓ, ігральных залаѓ з танным джэкам і вінных крам ѓзбярэжжа Барбара, у прыватнасці "У Джэка Фойлза на Керн". Бягучы месцазнаходжанне: невядома. Па-чартоѓску мала інфармацыі, але, магчыма, цалкам дастаткова.
  
  Калі ён апусціѓ дасье, Сабіна сказала: "Калі ён даведаѓся цябе мінулай ноччу, магчыма, ён ужо схаваѓ сваю здабычу і адправіѓся на ламмас".
  
  
  
  " Я так не думаю. Было занадта цёмна, каб ён мог разгледзець маё твар лепш, чым я яго. Наколькі ён ведае, я магла быць Трусдейлом, які вярнуѓся дадому крыху раней, або суседкай, якая заѓважыла, як ён крадзецца. Такі прагны хлопец, як Доджэр, наѓрад ці стане зрывацца з месца і ѓцякаць, калі ѓ яго поѓна грошай, і ён наткнуѓся на шэраг прыбытковых адзнак.
  
  "Пасля такога цудам ацалелага, ці хопіць у яго смеласці паспрабаваць абрабаваць іншы дом з спісу страхавой кампаніі?"
  
  " Магчыма. Ён не занадта разумны, дурны і па-свойму пыху, як гэты Холмс. Два гады таму ён трапіѓ у турму Фолс з-за дурдома. Іду ѓ заклад, ён не вышэй за іншага.
  
  " Што ты будзеш рабіць, калі знойдзеш яго?
  
  "У тым, каб арыштоѓваць яго, мала карысці. Я знайду месца, дзе ён хаваецца, обыщу яго пакоі ѓ пошуках доказаѓ або слоѓ аб тым, да якога фехтовальщику ён звяртаѓся ".
  
  " Я мяркую, вы маюць намер спачатку не дакладваць Джэксану Полларду?
  
  Квинкэннон змрочна кіѓнуѓ. З дома Трусдейлов былі скрадзеныя не толькі наяѓныя, але і каштоѓнае каралі, якое жонка банкіра забылася замкнуць у іх сейф. Учорашнія заклікі банкіра пачакаць, перш чым падаваць страхавое заяву, засталіся без увагі; Трусдейл меѓ намер зрабіць гэта неадкладна. Полларду не спадабалася б ні заява, ні словы аб тым, што Квинкэннон не змог затрымаць злодзея.
  
  "Калі Поллард завітае сюды, - сказаѓ ён," скажыце яму, што містэр Шэрлак Холмс вінаваты ѓ начным фіяска, і я заняты тым, што спрабую загладзіць яго памылку".
  
  " Наѓрад ці гэта тактоѓна, Джон.
  
  " Да рысу тактоѓнасць. Факт ёсць факт.
  
  Ён як раз апранаѓ паліто, калі пачуѓся стук ва ѓваходныя дзверы і ѓвайшоѓ юнак з лягушачьим тварам у кепцы і цельпукаваты штанах. На кепцы красавалася прышыта налепка, якая абвяшчае, што яго працадаѓцам з'яѓляецца Агульнагарадскі кур'ерская служба. Юнак пацвердзіѓ гэта скрыпучым голасам і заявіѓ, што ѓ яго ёсць паведамленне для містэра Джона Квинканнона, эсквайра.
  
  "Я вазьму гэта," Квинкэннон ѓзяѓ канверт, распісаѓся за яго, выявіѓ. Юнак, поѓны надзеі, застаѓся стаяць на месцы. " Ну што? Ты выканаѓ свой абавязак, хлопец. Пайшоѓ вон! Загад, які суправаджаецца лютым хмурным поглядам і крокам наперад, адправіѓ пасыльнага хуценька схавацца за дзвярыма.
  
  
  
  - Ты мог бы даць яму на чай манетку, Джон, - сказала Сабіна.
  
  " Я зрабіѓ яму паслугу, не даѓшы чаявых. Ён бы выдаткаваѓ іх толькі на марнатраѓным задавальнення.
  
  Ён скончыѓ распячатваць канверт, дастаѓ ліст паперы для паручыцельства з фірмовым бланкам і подпісам Эндру Костейна, адваката. Кароткае пасланне, напісанае даволі мудрагелістым почыркам, абвяшчала:
  
  
  Я хацеѓ бы абмеркаваць з вамі дзелавой пытанне. Калі вы зойдзеце да мяне сёння ѓ мой офіс у зручны для вас час, я ѓпэѓнены, што гэта прынясе вам прафесійную і фінансавую выгаду.
  
  
  Ён прачытаѓ паведамленне ѓслых Сабіне. Яна спытала: "Вы мяркуеце, гэта тычыцца крадзяжоѓ з узломам?"
  
  " Верагодна. Ён з тых, хто турбуецца.
  
  " Тады ты, вядома, навестишь яго.
  
  Квинкэннон зноѓ зірнуѓ на паперу, на сладкозвучную фразу ""Фінансавая выгада""". ✓ "Вядома", - сказаѓ ён. - "Фінансавая выгада". "Фінансавая выгада". "Вядома", - сказаѓ ён.
  
  
  
  4
  
  "У Джэка Фойлза" была крыху менш сумнеѓная рэпутацыя, чым у большасці вінных лавак, хоць бы таму, што там быѓ невялікі абедзенны прылавак, дзе яго заѓсёднікі маглі дапоѓніць свае вадкія стравы чэрствым хлебам і талеркай тушанай мяса, прыгатаванага з выкінутых гародніны, абрэзкаѓ мяса, костак і кавалкаѓ тлушчу. У астатнім яго мала што адрознівала ад яго субратаѓ. Бочачкі з "сокам для ног" і "чырвонымі чарніламі" за доѓгай стойкай, шэрагі хісткіх столікаѓ у трох асобных пакоях, за якімі размясціліся мужчыны і некалькі жанчын усіх тыпаѓ, узростаѓ і паходжання, вялікая пляцоѓка пад адкрытым небам для размяшчэння тых, хто напіѓся да одури. Насільшчыкі, якія самі былі алькашамі, разносілі танны і смяротны напой у посудзе, якая пастаѓляецца старьевщиками, - піѓных куфлях, гуртках з-пад піва, алавяных гуртках, трэснутых супавыя місках, кансервавых банках. Было шмат гучных размоѓ, але ніколі не чуваць смеху. Кліенты Фойлза даѓно страцілі здольнасць да весялосці.
  
  Ніхто не звяртаѓ на Квинканнона ні найменшага увагі, пакуль ён павольна ішоѓ па перапоѓненым залах. Невыразныя галасы, нібы прыбой, даносіліся да яго вушэй, опознавая у якія гаварылі юрыстаѓ, маракоѓ, паэтаѓ, вазакоѓ, гультаёѓ, навукоѓцаѓ, фабрычных рабочых, дробных злачынцаѓ. Там не было ні класавых адрозненняѓ, ні рэдка якіх-небудзь непрыемнасцяѓ; усіх іх аб'ядноѓвалі няѓдачы, горыч, расчараванне, старасць, хваробы і неспатольная смага вінаграду. Калі і можна было сказаць што-тое станоѓчае аб вінных звалках, так гэта тое, што яны былі сховішчамі дэмакратыі. Большасць кліентаѓ прыходзілі туды кожны дзень або так часта, як толькі маглі, попрошайничая або крадя дастаткова грошай, каб заплаціць за сваю долю павольнай смерці, але некаторыя, яшчэ не сышлі далёка, былі меней частымі наведвальнікамі - запойными п'яніцамі і жыхарамі трушчоб, якім атмасфера і кампанія прыйшліся па душы. Многія з іх былі ашуканцамі таго ці іншага кшталту, у тым ліку і Доджэр Браѓн.
  
  Але Фінта нідзе не было відаць. Квинкэннон распытаѓ двух насільшчыкаѓ; адзін ведаѓ яго і паведаміѓ, што не быѓ у Фойлза больш тыдня. Ведаѓ ці парцье, дзе можна знайсці Фінта Браѓна? Парцье не ведаѓ.
  
  Квинкэннон пакінуѓ "Фойлс" і накіраваѓся ѓ самае сэрца Берберийского ѓзбярэжжа. У дзённы час "гульнявая пляцоѓка д'ябла" здавалася ціхай, амаль ручной - падман, калі такі наогул існаваѓ. Па перакапаных язвамі вуліцах блукаѓ менш траціны таго колькасці драпежнікаѓ і іх здабычы, якое можна было знайсці там пасля заходу сонца; большасць гульцоѓ, кішэннікаѓ, махляроѓ, шанхайцаѓ, разбойнікаѓ і бадзяжных прастытутак былі спараджэннямі ночы, і менавіта ѓ цёмныя гадзіны пераважная частка іх здабычы паддавалася яркаму спакусе граху і заганнасці. Некаторыя з найбольш вядомых гульнявых прытонаѓ і салуноѓ былі адкрыты для бізнесу, як і больш неахайныя прытоны і тупікі, але ѓ гэты ранні гадзіну яны былі малолюдны. І па большай частцы адсутнічаѓ начны гул піяніна, катрынкі, п'яны смех, крыкі зазывал і заклікаѓ зазывал, а таксама крыкі ахвяр. Квинканнон быѓ кім заѓгодна, толькі не ханжой, ён ладна попотчевался падчас п'янства, але Узбярэжжы ніколі не прыцягвала яго. Ён аддаваѓ перавагу задавальняць свае заганы ѓ адзіноце.
  
  Побач з Брадвеем размяшчаѓся раён заняпалых гасцініц і пансіёнаѓ. Ён зайшоѓ у адзін з апошніх і перакінуѓся парай слоѓ з парцье, невысокім хлопцам па імі Голуэй - адным з некалькіх прадстаѓнікоѓ ніжэйшага класа ђзбярэжжа, якія былі гатовыя прадаць інфармацыю за наяѓныя або паслугі. Голуэй прызнаѓся, што бачыѓ Доджера Браѓна "раз ці два" за апошнія тыдні і падумаѓ, што ён, магчыма, пражывае ѓ "Фогхорн Эні", адным з пансіёнаѓ для маракоѓ на набярэжнай.
  
  
  
  Квинкэннон знайшоѓ падмену ѓ Мантгомеры - ён заѓсёды ездзіѓ у экіпажы, калі кліент аплачваѓ выдаткі, - і неѓзабаве яго даставілі ѓ Эмбаркадеро. Паездка апынулася выдаткаваныя марна часам. Было вядома, што скрэффы час ад часу шукалі прытулку сярод маракоѓ, выдаючы сябе за былых маракоѓ або доплачивая за ахоѓную афарбоѓку. Доджэр Браѓн быѓ вядомы ѓ "Фогхорн Эні", але ѓ цяперашні час не пражываѓ там. Наведвання двух іншых дамоѓ у гэтым раёне не далі ні Доджера, ні падказкі да яго месцы знаходжання.
  
  Голад загнаѓ Квинкэннона ѓ прыбярэжную забягалаѓку, дзе ён хутка ѓправіѓся з паѓтузіна вустрыц у палоѓках ракавін і талеркай тушанай рыбы. Яшчэ адна авантура вярнула яго на Берберийское ѓзбярэжжа. Ён абследаваѓ яшчэ дзве вінныя крамы, паѓтузіна ігральных залаѓ і два ѓстановы, якія спецыялізуюцца на "азіяцкіх далікатэсах", нават не намякнуѓшы аб сваёй здабычы. Махляр, магчыма, і быѓ дурным дурнем, але ён таксама быѓ дастаткова хітры, каб утаймаваць свае нізінныя апетыты і на якое-то час пазбягаць сваіх звычайных месцаѓ пражывання.
  
  "Хопіць бадзяцца па ѓзбярэжжы", - вырашыѓ Квинканнон. Прыйшоѓ час зноѓ наведаць Эзру Блуфилда. Ён ужо звяртаѓся да гэтага чалавека адзін раз на тым тыдні, усяго два дні таму, у пошуках інфармацыі аб кватэрных крадзяжах і магчымым перапродажы нарабаванага, і Блуфилд ускіпеѓ, калі яго папрасілі аб занадта многіх одолжениях. Але калі і быѓ хоць адзін хлопец на гульнявой пляцоѓцы д'ябла, які мог даведацца, дзе хаваецца Доджэр Браѓн, то гэта быѓ Блуфилд.
  
  Квинкэннон дайшоѓ да Узрушаючай вуліцы, як называлася Пасифик-авеню, збочыѓ у завулак і ѓвайшоѓ у прысадзістая будынак у сярэдзіне квартала. Шыльда крывава-чырвонымі літарамі над уваходам аб'яѓляла ѓстанова салуном "Пунсовая лэдзі". Таблічка паменш пад ёй абвяшчала: "ЭЗРА БЛУФИЛД, РЭКВІЗІТ".
  
  Калі-то "Пунсовая лэдзі" была сумна вядомым абціскны установай, дзе маракоѓ паілі напоямі з даданнем настойкі опію і хлоралгидрата, а затым шанхайцы везлі іх і прадавалі нядобрасумленным судоводителям, якія жывуць у нястачы ѓ камандзе. Саюз маракоѓ Ціхага акіяна спыніѓ гэтую практыку і вымусіѓ салун зачыніцца, але толькі да таго часу, пакуль Блуфилд не паабяцаѓ спыніць сваё супрацоѓніцтва з шанхайцами і не падмацаваѓ абяцанне шчодрымі хабарамі гарадскім уладам. "Пунсовая лэдзі" цяпер была "сумленным" установай, у якім працэнтныя стаѓкі, хітрыкі бандытаѓ і сфальсіфікаваныя азартныя гульні выкарыстоѓваліся для таго, каб пазбавіць маракоѓ і іншых наведвальнікаѓ іх грошай.
  
  
  
  Як звычайна, Блуфилд знаходзіѓся ѓ сваім кабінеце ѓ задняй частцы будынка. Ён быѓ былым шахцёрам, які насыціѓся суровай жыццём на розных заходніх залатых капальнях і пакляѓся адмовіцца ад сваіх буяных звычак, калі пераедзе ѓ Сан-Францыска і адкрые "Пунсовую лэдзі". Ён не прымаѓ актыѓнага ѓдзелу ѓ крымінальнай дзейнасці і, як было вядома, заставаѓся за зачыненымі дзвярыма свайго офіса, калі ѓспыхвалі бойкі, што здаралася часта; камандзе выбівалаѓ, якіх ён наняѓ, было даручана спыняць беспарадкі і падтрымліваць тое, што лічылася светам. Гэта было яго заяѓлены намер аднойчы стаць уладальнікам салуне лепшага класа ѓ лепшым раёне, і ѓ выніку ён заваяваѓ грамадства і добразычлівасць рэспектабельных грамадзян. Квинканнон быѓ адным з іх, у асноѓным таму, што аднойчы перашкодзіѓ які канкурыруе ѓладальніку салуне праткнуць шкуру Блюфилда куляй.
  
  Блуфилд піѓ піва і падлічваѓ прыбытак - два яго любімых заняткаѓ - і, здавалася, не пярэчыѓ, што яго зноѓ наведалі так хутка. "У мяне пакуль нічога для цябе не, Джон, дружа", - сказаѓ ён. " Ты ж ведаеш, я прышлю вестачку, калі даведаюся.
  
  "Гэта ѓ мяне сёння навіны", - сказаѓ Квинкэннон. "Узломшчык, за якім я палюю, - Доджэр Браѓн".
  
  "Доджэр, ці не так? Што ж, я не здзіѓлены. Як ты ѓпаѓ?"
  
  " Мінулай ноччу я быѓ на валасок ад таго, каб схапіць яго на месцы злачынства. Ён збег не па маёй віне.
  
  " Значыць, ён ведае, што ты за ім сочыш?
  
  "Я не веру, што ён гэта робіць, як бы цёмна гэта ні было".
  
  "Значыць, ты думаеш, ён усё яшчэ дзе-то паблізу", - сказаѓ Блуфилд. Ён падняѓ куфаль з лагером тоѓстым пальцам, адпіѓ, слизнул пену з вусатай верхняй губы. Вусы ѓяѓлялі сабой ѓражлівы руль вугальна-чорнага колеру, іх канцы былі навощены да вострага рапіры, чым ён надзвычай ганарыѓся. " І, можа быць, даѓніны Эзре атрымаецца высветліць, дзе ён вешае сваю капялюш.
  
  " Ты зробіш мяне шчаслівым чалавекам, калі гэта ѓдасца зрабіць хутка.
  
  "Я перадам слова. Паслуга наѓзамен, Джон?"
  
  "Назаві гэта".
  
  " У верхнім раёне Тендерлойна толькі што выстаѓлены на продаж салун і рэстаран. "Адкупленне" на Эліс-стрыт.
  
  "Я ведаю гэта. Паважанае ѓстанова".
  
  " Я хачу яго купіць. Мне даѓно пара выставіць гэтую чортаву дзірку на продаж і назаѓсёды пакінуць ђзбярэжжа. Ніколі не будзе месца, больш падыходнага або названага так, як я, для таго, каб памерці добрапрыстойным грамадзянінам. У мяне ёсць грошы, я рабіѓ прапановы, але ѓладальнікі не ѓпэѓненыя, што мае высакародныя намеры. Яны баяцца, што ѓ мяне ёсць планы ператварыць "Адкупленне" у мудрагелістую копію "Пунсовай лэдзі".
  
  " І ѓ цябе няма такіх планаѓ.
  
  " Ніякіх, хлопец, клянуся табе.
  
  " Значыць, вам трэба рэкамендацыйны ліст?
  
  "Так. Тваё імя мае вагу ѓ гэтым горадзе".
  
  " Вы атрымаеце яго заѓтра з пасланцам.
  
  Блуфилд нязграбна ѓзняѓся на ногі і ляпнуѓ Квинкэннона па спіне мясістай лапай. " Ты не пашкадуеш аб гэтым, Джон. Ты і твая партнёрка ніколі не заплаціце за вячэру ѓ "Адкупленні Эзры Блуфилда".
  
  Квинкэннон ніколі ѓ жыцці не адмаѓляѓся ад бясплатнай ежы і ніколі не адмовіцца. "Я пагаджуся на інфармацыю пра месцазнаходжанне Фінта Браѓна", - схлусіѓ ён.
  
  "На працягу дваццаці чатырох гадзін," сказаѓ Блуфилд, - і гэта, чорт вазьмі, абяцанне. Нават калі для гэтага прыйдзецца наняць банду людзей, каб яны прачасалі ѓсё пацучыныя пасткі адсюль да Чайна-Бейсин.
  
  
  
  5
  
  Офіс Эндру Костейна знаходзіѓся ѓ цагляным будынку на Гіры-стрыт, дзе працавала тузін адвакатаѓ і ѓдвая менш за іншых прафесіяналаѓ. У прыёмнай стаяѓ секретарский стол, але сакратаркі не было; пусты працоѓны стол і пыльныя картотечные шафы за ім наводзілі на думку, што тут яе даѓно не было. Пара акуратна напісаных і некалькі супярэчлівых таблічак былі прымацаваны да адной з двух закрытых дзвярэй ва ѓнутранай сцяне. Верхняя абвяшчала "ЗАКРЫТА", ніжняя запрашала ПАСТУКАЦЬ Для ђВАХОДУ.
  
  Квинкэннон пастукаѓ. Барытон Костейна з віскі запрасіѓ яго ѓвайсці. Юрыст сядзеѓ за заваленым паперамі сталом, якія стаялі перад сцяной, заваленай юрыдычнымі кнігамі, сярод якіх, падобна, быѓ поѓны камплект Blackstone. Яшчэ больш кніг і папер было раскідана па пыльнай мэблі. На іншай сцяне, побач з дыпломам юрыста ѓ рамцы, вісела літаграфія Джона Л. Саллівана ѓ баявой паставе.
  
  Сам Костейн выглядаѓ больш ахайна, чым у сваім кабінеце; на ім быѓ дарагі тѓідавага касцюм і модны паласаты камізэлька, а калі ён ѓстаѓ, на канцы цяжкай залаты ланцужкі ад гадзін бліснуѓ ласіны зуб. ђдалы вобраз, аднак, быѓ сапсаваны яго пах ромам носам і слабым водарам сорокапроцентного віскі, які можна было ѓлавіць за дзесяць крокаѓ. Калі б Квинкэннон быѓ патэнцыйным кліентам, ён б двойчы падумаѓ, перш чым даверыць свой юрыдычны бізнес містэру Эндру Костейну.
  
  " Што ж, Квинкэннон, я чакаѓ цябе значна раней.
  
  "У зручны для мяне час", - гаварылася ѓ вашым паведамленні.
  
  "Гэта таксама дало вам фінансавае перавага".
  
  " Так яно і было. За нейкую паслугу, містэр Костейн?
  
  " Гэта даволі відавочна, не так лі, пасля ѓчорашняга вечара? Присаживайся, Квинкэннон. Цыгару? Выпіѓку?
  
  " Ні тое, ні іншае. Ён прыбраѓ цяжкі тым Блэкстоуна з адзінага кліенцкага крэсла і паставіѓ яго на сваё месца.
  
  - Вы ѓжо злавілі гэтага нягодніка? - спытаѓ Костейн.
  
  " Калі ты маеш на ѓвазе ѓзломшчыка, то няма, пакуль няма.
  
  " Пазналі яго?
  
  "Так. Гэта толькі пытанне часу, калі яго пасадзяць у гарадскую турму".
  
  "Колькі часу?"
  
  " Дзень або два.
  
  "Як ты плануеш злавіць яго? З доказамі злачынства?"
  
  "Магчыма".
  
  "Не будзь двухсэнсоѓным, чувак. Я маю права ведаць, што ты задумаѓ".
  
  "Мой кліент - страхавая кампанія "Грэйт Вестэрн", - сказаѓ Квинкэннон. " Мне трэба адказваць толькі перад імі.
  
  " Маё імя ёсць у спісе патэнцыйных ахвяр: вы сказалі гэта мінулай ноччу. Натуральна, я занепакоены. Выкажам здагадку, яго не адпудзіла блізкасць злову ѓ Трусдейлов? Выкажам здагадку, у яго хопіць смеласці паспрабаваць ѓламіцца ѓ мой дом у наступны раз, нават гэтай ноччу? Я не магу дазволіць, каб мой дом абшуквалі і кралі каштоѓнасці. Гэтыя праклятыя страхавальнікі ніколі не расплачваюцца па поѓнай кошту. "
  
  "Законны страх".
  
  "Я хачу, каб вы прадухілілі гэта. Наняць вас, каб прадухіліць гэта. Сачыце за маім домам кожную ноч, пакуль злодзей не будзе арыштаваны, пачынаючы з сённяшняга вечара ".
  
  - Ведаеце, ёсць іншыя альтэрнатывы, - неахвотна сказаѓ Квинканнон, - якія вам нічога не будуць каштаваць.
  
  
  
  "Так, так, я ведаю. Перанясіце нашы каштоѓнасці ѓ бяспечнае месца і проста заставайцеся дома па начах, пакуль пагроза не спыніцца. Але ѓ нас занадта шмат рэчаѓ, якія мы воляй-няволяй павінны павезці, і занадта мала часу для гэтага. Нават калі б мы забралі ѓсё каштоѓнае, рабаѓнік усё роѓна мог бы пракрасціся ѓнутр і ѓчыніць пагром, калі б не знайшоѓ нічога, што варта было б скрасці. Вядома, што такое здаралася, ці не так?"
  
  "Гэта здаралася, хоць і не вельмі часта".
  
  "Мне ѓ любым выпадку не падабаецца думка пра тое, што ѓ мой дом ѓварваліся. І гэта па-чартоѓску магчыма. У нас з жонкай прызначаныя асобныя сустрэчы сёння ѓвечары і сумесная сустрэча заѓтра ѓвечары, якую мы не хочам адмяняць. Дом будзе пусты, і з сямі да паѓночы або пазней у абедзве ночы будзе сапраѓдная гульня ".
  
  " У вас няма слуг? - спытаѓ я.
  
  "Ні адзін з тых, хто жыве в. І было б бескарысна звяртацца за дапамогай у гарадскую паліцыю, не ведаючы, напэѓна, аб рыхтаваным злачынстве ".
  
  "Так яно і было б".
  
  " Ну? У рэшце рэшт, тут няма ніякага канфлікту інтарэсаѓ.
  
  Дастаткова дакладна. Калі Костейн хацеѓ заплаціць яму за выкананне адной і той жа працы, за якую яму плаціла Great Western Insurance, не было ні канфлікту, ні разумных аргументаѓ супраць гэтага. Думка аб тым, каб яшчэ адну-другую ноч хавацца ѓ кустах і рызыкаваць падхапіць пнеѓманію, не прыцягвала, але дробныя цяжкасці былі неад'емнай часткай дэтэктыѓнай гульні. Акрамя таго, нішто так не сагравала яго шатландскую кроѓ, як павелічэнне банкаѓскага рахунку агенцтва.
  
  " Значыць, вы згодны на гэтую працу?
  
  "Я зраблю гэта," ветліва сказаѓ Квинкэннон, - пры ѓмове, што вы гатовыя заплаціць дадатковую плату.
  
  "Што гэта? За што?"
  
  "Назіранне за вашым домам - гэта праца для дваіх мужчын".
  
  " Чаму? Ты была адна ѓ Трусдейлах.
  
  - У доме Трусдейлов ёсць пярэдні і бакавы ѓваходы, за якімі можа назіраць толькі адзін чалавек. У вашым доме ёсць пярэдні і задні ѓваходы, таму патрабуецца другі аператыѓнік.
  
  " Адкуль ты ведаеш мой дом? - спытаѓ я.
  
  "Я ѓнёс яго ѓ спіс разам з іншымі ѓ той дзень, калі мяне нанялі".
  
  "ђнесла ѓ яго ѓкладку?"
  
  " На жаргоне ашуканцаѓ. Нанёс візіты і старанна агледзеѓ маёмасць, гэтак жа, як зрабіѓ бы узломшчык, каб ацаніць абстаноѓку.
  
  
  
  Костейн высунуѓ скрыню стала, дастаѓ пляшку і шклянку з паметкай ад пальца, наліѓ шклянку напалову і, нахмурыѓшыся, сядзеѓ, сёрбаючы. Нарэшце хмурны погляд разгладился, і ён залпам дапіѓ рэшту віскі. "Вельмі добра", - сказаѓ ён. "У колькі мне гэта будзе каштаваць?"
  
  Квинкэннон назваѓ суму сутачных, толькі трохі перавышае яго звычайную для аперацыі з двух чалавек. Ён мала клапаціѓся аб Костейне, але непрыязнасці было недастаткова, каб апраѓдаць празмернае збіццё чалавека.
  
  Сума заахвоціла адваката наліць сабе яшчэ. "Гэта па-чартоѓску блізка да вымагальніцтва", - прамармытаѓ ён.
  
  " Наѓрад ці. Мае стандартныя ганарары.
  
  " І не падлягае абмеркаванню, я мяркую.
  
  "Пры любых абставінах," схлусіѓ Квинканнон.
  
  " Тады вельмі добра. Колькі задатку?
  
  " Плата за адзін дзень у поѓным аб'ёме.
  
  " Яшчэ За не аказаныя паслугі? Не, клянуся Богам! Палову, і ні пені больш.
  
  Квинкэннон паціснуѓ плячыма. Палова авансу была больш, чым ён звычайна запытваѓ у сваіх кліентаѓ.
  
  "Табе лепш не падводзіць мяне, Квинкэннон", - сказаѓ Костейн, выпісваючы банкаѓскі чэк. " Калі твая памылка ѓ Трусдейлах паѓторыцца, ты пашкадуеш пра гэта - гэта я табе абяцаю.
  
  " Я не аблажаѓся ѓ Трусдейлах. Тое, што адбылося мінулай ноччу...
  
  " гэта была не твая віна. Так, я ведаю. І калі здарыцца што-то падобнае, то, без сумневу, гэта зноѓ будзе не твая віна".
  
  - Ты атрымаеш па заслугах, - сказаѓ Квинкэннон, сунуѓ чэк у кішэню камізэлькі і пакінуѓ Костейна варыцца ѓ сваім алкагольным соку.
  
  Адрас на Гіры-стрыт знаходзіѓся недалёка ад яго ѓласнага офіса; ён пераадолеѓ гэтую адлегласць пешшу ѓ хуткім тэмпе. Сан-Францыска быѓ выдатным горадам, тым больш у такія пагодлівыя дні, як гэты. Свежы салёны пах з заліва, грукат і ляск лінных дарог на Маркет-стрыт, гулкі гудок аднаго з хуткіх прыбярэжных параходаѓ, якія прыбываюць у Эмбаркадеро або якія адыходзяць ад яго, велічны будынак Пэры удалечыні ... Усё гэта яшчэ не паспела яму надакучыць. Гэта быѓ знамянальны дзень, калі яго перавялі ѓ Сан-Францыска падчас працы ѓ Сакрэтнай службе Злучаных Штатаѓ. Сталіца краіны ѓжо не была для яго ранейшай пасля таго, як яго бацька, Томас Л. Квинкэннон, сам бясстрашны супернік Аллана Пінкертон, упаѓ ахвярай кулі наёмнага забойцы ѓ доках Балтымора; ён быѓ гатовы да пераменаѓ. Яго новы дом падыходзіѓ яму гэтак жа, як Вашынгтон, акруга Калумбія, падыходзіѓ яго бацьку. Тое ж самае можна было сказаць і аб бізнэсе прыватнага вышуку.
  
  Калі ён пад'ехаѓ да будынка, дзе размяшчаліся Прафесійныя дэтэктыѓныя службы Карпентера і Квинканнона, ён быѓ у прыѓзнятым настроі. Меладычна насвістваючы сабе пад нос, ён падняѓся па лесвіцы на другі паверх і падышоѓ да дзвярэй свайго кабінета. Але ён спыніѓся, калі ѓбачыѓ, што дзверы прыадчынены на некалькі цаляѓ, і пачуѓ голас, які даносіѓся знутры.
  
  "Я лічу, што мозг чалавека першапачаткова падобны да маленькага пустым гарышчы," дэкламаваѓ голас, - і вы павінны абставіць яго такі мэбляй, якую вы вылучыце самі. Дурань збірае ѓвесь хлам любога роду, які яму трапляецца на вочы, так што веды, якія маглі б быць яму карысныя, выцясняюцца або, у лепшым выпадку, змешваюцца з мноствам іншых рэчаѓ, так што яму цяжка займець іх у свае рукі. Цяпер умелы працоѓны сапраѓды вельмі асцярожны ѓ дачыненні да таго, што ён бярэ на гарышча свайго мозгу. У яго не будзе нічога, акрамя інструментаѓ, якія могуць дапамагчы яму ѓ выкананні яго працы; але іх у яго вялікі асартымент, і ѓсё ѓ самым ідэальным парадку. Памылкова думаць, што ѓ гэтай маленькай пакоі эластычныя сцены і яна можа пашырацца да любой ступені. Надыходзіць час, калі з кожным новым веданнем вы забываеце што-тое, што ведалі раней. Таму вельмі важна, каб бескарысныя факты не выцяснялі карысныя ".
  
  Жыццярадасная ѓсмешка Квинкэннона пацьмянела, калі ён локцямі праціснуѓся ѓнутр. Голас належаѓ Шэрлаку Холмсу.
  
  
  
  6
  
  Ангелец зручна ѓладкаваѓся ѓ крэсле для кліентаѓ перад сталом Сабіны, на яго вузкія плечы быѓ накінуты шэры плашч, а вушы хавала дзіѓнага выгляду крамнінная кепка. Кабінет быѓ сінім ад дыму з доѓгай чорнай глінянай трубкі, якую ён паліѓ. Ноздры Квинкэннона набрыньвалі; тытунь, які выкарыстаѓ Холмс, мог быць падрыхтаваны з подметальные ануч.
  
  Мяркуючы па выразе асобы Сабіны, Холмс быѓ захопленым слухачом яго балбатні аб гарышчах мозгу. Гэта яшчэ больш раззлавала Квинкэннона. Ён не быѓ ні ветлівы, зачыніѓшы за сабой дзверы, ні ласкавы ѓ сваім ѓступным слове.
  
  "Здаецца, я прыйшоѓ на лекцыю", - сказаѓ ён Сабіне.
  
  Яе востры погляд папярэдзіѓ яго, што трэба быць ветлівым. "Містэр Холмс не чытаѓ лекцыю, ён проста адказваѓ на пытанне. Ён сапраѓды валодае дзіѓнай назіральнасцю і дедукцией ".
  
  Калі можна было пакланіцца седзячы, ангельцу гэта ѓдалося. "Вы вельмі добрыя, мая дарагая місіс Карпэнтэр".
  
  Квинканнон прамармытаѓ што-то нядобрае сабе пад нос.
  
  "Ну, - сказала Сабіна, - яго не было тут і за хвіліну да таго, як ён даведаѓся пра Адама".
  
  "Адам? Хто, чорт вазьмі, такі Адам?"
  
  " Мая новая суседка па пакоі.
  
  "Твой ... што?"
  
  "О, табе не трэба выглядаць такім спалоханым. Адам - кот".
  
  "Кацяня, па праѓдзе кажучы," сказаѓ Холмс. " Трохмесячны.
  
  " Кот? Ты ніколі не казаѓ мне, што ѓ цябе ёсць кот.
  
  "Ну, ён у мяне ѓсяго два дні", - сказала Сабіна. "Такі мілы малы, што я не змагла прымусіць сябе адвярнуцца, калі сусед прывёѓ яго".
  
  "Даволі цікавая сумесь абісінкі і даѓгашэрсны сиамки," абвясціѓ Холмс.
  
  "Ён змог вызначыць гэта па некалькіх надзелаѓ футра на падоле маёй спадніцы. А таксама па прыблізнага ѓзросту Адама. Хіба гэта не выдатна?"
  
  "Ашаламляльна," сказаѓ Квинкэннон. " Вы напісалі манаграфію пра пароды котак, а таксама аб тытунёвым попеле, Холмс?
  
  " Не, але, магчыма, калі-небудзь я гэта зраблю.
  
  " Што, несумненна, прынясе вам мантыю прызнанага аѓтарытэту. Што прывяло вас сюды, ці магу я спытаць?
  
  " Містэр Холмс цікавіцца ѓнутранай працай амерыканскага дэтэктыѓнага агенцтва, - сказала Сабіна. І ходам нашага расследавання крадзяжоѓ з узломам.
  
  " Цяпер гэта так. Чаму?
  
  "Цяпер, калі я скончыѓ свае даследаванні тут," сказаѓ Холмс, " я баюся, мне надакучылі звычайныя турыстычныя заняткі. Сан-Францыска, безумоѓна, касмапалітычным горад, але яго геаграфічныя, культурныя і гістарычныя славутасці маюць відавочна абмежаваную прывабнасць ".
  
  " Якія даследаванні? - спытаѓ я.
  
  
  
  Холмс загадкава ѓсміхнуѓся. "Яны носяць эзатэрычны характар і не ѓяѓляюць цікавасці для звычайнага чалавека".
  
  Яшчэ адно высокопарное заяву. Квинкэннон адклаѓ свой "чэстэрфілдзе", падышоѓ да акна ззаду свайго стала. Ад моцнага, з'едлівага тытуню ѓ ангельца закружылася галава.
  
  "Час майго добраахвотнага выгнання амаль скончылася", - казаѓ Холмс Сабіне. "Хутка я вярнуся ѓ Лондан да сваёй ранейшай жыцця. Злачынства і крымінальны склад розуму кідаюць выклік майму інтэлекту, надаюць разыначку маім жыцці. Я занадта доѓга быѓ па-за гульні ".
  
  "Я наогул не магу ѓявіць, як гэта можна пакінуць", - сказаѓ Квинканнон.
  
  " Адважуся выказаць здагадку, што былі змякчальныя абставіны.
  
  "Ні па якой прычыне, без уліку змякчальных абставінаѓ".
  
  Іх погляды сустрэліся, высеклі пару іскраѓ. Сабіна хутка сказала: "Цябе не было большую частку дня, Джон. Якія навіны?"
  
  "Так," сказаѓ Холмс, " вам удалося знайсці вашага кладаѓшчыка?
  
  Квинкэннон праігнараваѓ ангельца, смерив свайго партнёра няѓхвальна позіркам. - Я бачу, ты прысвяціѓ яго ѓ некаторыя нашы справы.
  
  " Я мала што распавёѓ, акрамя імя Фінта Браѓна. Вы самі раскрылі большасць дэталяѓ справы мінулай ноччу.
  
  " Калі я і зрабіѓ гэта, то па неабходнасці.
  
  - Ты знайшоѓ "Доджера"?
  
  "Пакуль няма, але гэта толькі пытанне часу".
  
  Холмс выпусціѓ вялікае воблака дыму і сказаѓ скрозь яго, яго вочы заблішчэлі: "Доктар Неѓзабаве пасля майго прыбыцця Эксминистер правёѓ кароткую экскурсію па Берберийскому ѓзбярэжжа, але яна была павярхоѓнай і наѓрад ці павучальнай. Я б хацеѓ зірнуць на гэта так, як я бачыѓ Лаймхаус ѓ Лондане, з пункту гледжання дэтэктыва-кансультанта. Брудныя выхадкі, брудныя справы! У мяне кроѓ стыне ѓ жылах ад гэтай перспектывы ".
  
  Чортаѓ гремучник, падумаѓ Квинкэннон. Гэты чалавек дурны, як царкоѓная мыш.
  
  " Вы дазволіце мне далучыцца да вас падчас вашага наступнага візіту? Познакомишь мяне са ѓтоенымі інтрыгамі акругі, некаторымі з яго найбольш яркіх насельнікаѓ - каралевай танцавальнага залы, вядомай як "карова Скача", імператарам Нортанам, дзіваком, які дазваляе збіваць сябе за грошы?
  
  " Імператар Нортан мёртвы, і Офти Гуфі хутка памрэ, калі дазволіць яшчэ раз стукнуць сябе бейсбольнай бітай па чэрапе. Акрамя таго, я дэтэктыѓ, а не экскурсавод.
  
  "Tut, tut. Мяне цікавяць веды, а не сенсацыі. Наѓзамен, магчыма, я змагу дапамагчы ѓ пайманні Доджера Браѓна і выкрадзенай здабычы.
  
  " Мне не патрэбна дапамога, ні твая, ні чыя-небудзь яшчэ. Я не збіраюся- " Квинкэннон змоѓк, таму што яму ѓ галаву прыйшла прыемная злавесная думка. Ён песціѓ і лашчыѓ яго некалькі імгненняѓ. Затым сказаѓ Сабіне: "Па дарозе сюды я зайшоѓ у юрыдычную кантору Эндру Костейна".
  
  " Так? Чаго менавіта ён хацеѓ?
  
  " Каб за яго домам ѓсталявалі назіранне да тых часоѓ, пакуль Доджэр Браѓн не будзе злоѓлены.
  
  "Ты не прыняѓ запрашэнне?"
  
  "Я так і зрабіѓ, а чаму б і не? Як адзначыѓ сам Костейн, няма канфлікту інтарэсаѓ у атрыманні аплаты ад больш чым аднаго кліента за выкананне адной і той жа задачы ".
  
  " І ѓсё ж гэта здаецца не зусім этычным...
  
  " Да рысу этыку. Ганарар - гэта плата за аказаныя паслугі, і гэта ѓключае ѓ сябе забеспячэнне душэѓнага спакою нервничающих грамадзян. А, Холмс?
  
  "Несумненна".
  
  "Мы пачынаем сёння ѓвечары", - сказаѓ Квинканнон Сабіне. "Дом Костейна знаходзіцца недалёка ад Паѓднёвага парку, не такі вялікі, як у банкіра Трусдейла, але, тым не менш, салідны, і з парадным і заднім уваходам. Я патлумачыѓ Костейну, што для належнага назірання спатрэбяцца два аператыѓніка, і ён пагадзіѓся на дадатковую плату.
  
  "Джон," сказала яна, " ты ж не збіраешся прапаноѓваць...
  
  Не звяртаючы на яе ѓвагі, ён звярнуѓся да ангельцу: "Ёсць некалькі аператыѓнікаѓ, да якіх я мог бы звярнуцца; але я хацеѓ бы ведаць, улічваючы ваш інтарэс да гэтай справы і ваша імкненне вярнуцца да гульні, не маглі б вы далучыцца да мяне ѓ гэтым заданні?"
  
  З трубкі Холмса вырвалася яшчэ адно атрутнае воблачка. " Выдатнае прапанова! Пошту за гонар. Што тычыцца аплаты маіх паслуг, я прашу толькі, каб вы пазнаёмілі мяне з Берберийским узбярэжжам так, як вы яго ведаеце.
  
  Калі б Холмс не прапанаваѓ гэтага, Квинкэннон прапанаваѓ бы. Цяпер дадатковы ганарар цалкам папоѓніць казну агенцтва. Ён сказаѓ: "Згодны. Вы ѓбачыце Узбярэжжы так, як мала каму ѓдавалася ". Ці захацелі б убачыць.
  
  Холмс усміхнуѓся.
  
  Квинканнон ѓсміхнуѓся.
  
  Сабіна ѓздыхнула і перавяла погляд з аднаго на іншага, як быццам лічыла іх абодвух дурнымі, як царкоѓныя мышы.
  
  
  
  
  
  7
  
  Падчас двухгадовай спробы Квинкэннона ѓтапіць сваё сумленне ѓ роме "Дэман" салун Хулихана на Сэканд-стрыт быѓ яго любімым месцам для піцця. Яго кліентура складалася ѓ асноѓным з дробных гандляроѓ, офісных работнікаѓ, мяшчан, барабаншчыкаѓ і некалькі больш грубых элементаѓ з набярэжнай. Ніхто з гарадскіх кіраѓнікоѓ не заходзіѓ туды ѓ час сваіх начных абходаѓ, як гэта было ѓ бары гатэля Palace, кафэ Pop sullivan's Hoffman Cafe і іншых першакласных салонах, размешчаных уздоѓж гарадскога кактэйльных маршруту; ні суддзяѓ, ні палітыкаѓ, ні банкіраѓ - Сэмюэл Трусдейл, хутчэй за ѓсё, ніколі не пераступаѓ парога яго верцяцца дзвярэй, - ні вясёлых маладых людзей у паласатых штанах, вытанчаных гальштуках і парчовыя камізэльках. У рэстаране Hoolihan's не было крыштальных люстраѓ, мудрагелістых люстэркаѓ, дарагіх карцін алеем, бармэнаѓ ѓ белых халатах або вытанчаных бясплатных абедаѓ. Па параѓнанні з гэтым ѓстанова было цёмным і голым, пол быѓ густа абсыпаны пілавіннем, і адзіным бляскам, якія зыходзілі ад старамодных газавых лямпаѓ, былі шэрагі бутэлек і куфляѓ ѓздоѓж задняй стойкі бара. Яго заѓсёднікі не елі крабавыя ножкі і вустрыцы ѓ палоѓках панцыраѓ, а саланіна, моцны сыр, жытні хлеб і банкі з салёнымі агуркамі.
  
  Квинканнона пацягнула туды, таму што "Хулихэн" знаходзіѓся ѓ некалькіх хвілінах язды на ліннай дарозе ад яго нумароѓ на Ливенворт, а таксама таму, што персанал і кліенты паважалі імкненне самотнага аматара выпіць да адзіноты. Нават прыняѓшы зарок, ён працягваѓ заступацца яму, таму што гэта было сумленнае месца, створанае для тых, хто не шукаѓ ні напышлівасці, ні непрыемнасцяѓ. Ён падазраваѓ, што ѓ "Хулихане" было сказана значна менш хлусні, чым у разрэджанай атмасферы бара "Палас", і задумвалася значна менш цёмных справунак.
  
  Ён дамовіѓся сустрэцца там з Шэрлакам Холмсам ѓ сем гадзін. Ён прыбыѓ на некалькі хвілін раней і заняѓ месца ѓ бары ля ѓваходу. Бэн Джойс, галоѓны бармэн, павітаѓ яго ѓ сваёй злёгку непрыстойнай манеры. " Што будзеш сёння, чортаѓ шатландзец? Кава або сок з малюскаѓ?
  
  " Сок з малюскаѓ, і на гэты раз без мыш'яку.
  
  "Ха. Як быццам я стаѓ бы марнаваць добры пацучыны аканіт на такіх, як ты".
  
  Бэн прынёс яму дымілася кубак фірмовага булёна Хулихана. Квинканнон піѓ, курыѓ і прыслухоѓваѓся да прылівам і адліву размоѓ вакол. Мужчыны заходзілі паасобку і парамі; мужчыны разыходзіліся. Стрэлкі на масіѓных гадзінах Сэта Томаса над задняй стойкай бара перамясціліся на сем гадзін. І сем нуль пяць. І сем-дзесяць ...
  
  Квинкэннона ахапіла раздражненне. Дзе, чорт вазьмі, ён быѓ? Ён лічыѓ сябе хітрай лісой, раз прыцягнуѓ да працы Холмса, але, магчыма, перахітрыѓ самога сябе. Калі б гэты хлопец быѓ ненадзейны ...
  
  Хто-то ѓстаѓ побач з ім, штурхнуѓшы яго за руку. Грубы голас кокнуць вымавіѓ: "Ты стаіш у мяне на шляху, прыяцель".
  
  Квинкэннон павярнуѓся і ѓтаропіѓся на ѓладальніка голасу. Высокі, худы абадранец, апрануты ѓ залатанные штаны і паношаны бушлат, нізка надвинутую на лоб кепку. Ён адкрыѓ рот, каб рэзка запярэчыць, затым зноѓ зачыніѓ яго і прыгледзеѓся да мужчыны больш уважліва. Яго ѓжо мала што здзіѓляла, але ён быѓ крыху збянтэжаны тым, што ѓбачыѓ.
  
  " Холмс? - спытаѓ ён.
  
  " Да тваіх паслуг, прыяцель.
  
  "Якая мэта гэтага ѓбору?"
  
  "Гэта здалося прыдатным для начной місіі", - сказаѓ Холмс сваім звычайным голасам. Яго вочы, якія глядзелі з-пад палёѓ кепкі, былі гарэзнымі. Маскіроѓка добра служыла мне на працягу ѓсёй маёй кар'еры, і ѓ апошні час такая магчымасць не ѓяѓлялася. Павінен сказаць, мне падабаецца гуляць. Казалі, і, магчыма, гэта праѓда, што сцэна страціла неперасягненага акцёра, калі я вырашыѓ стаць дэтэктывам ".
  
  Квинкэннон з высілкам ѓтрымаѓся ад каментара. Ён хутка вывеѓ Холмса на вуліцу і пасадзіѓ у экіпаж, які чакаѓ непадалёк. Ангельцу больш не было чаго сказаць па нагоды пераапранання, але пакуль экіпаж грымеѓ па бруку да Мішні і далей па кірунку да Ринкон-Хіл, ён задаѓ мноства пытанняѓ аб начным прыгодзе, гісторыі і звычках Фінта Браѓна, а таксама аб розных метадах, якія выкарыстоѓваюцца взломщиками ѓ Злучаных Штатах. Гэты чалавек быѓ апантаны дэталямі і дробязямі па ѓсіх мажлівым прадметах. Квинкэннон спачатку адказваѓ, як мог, затым перайшоѓ на аднаскладовыя рэплікі ѓ надзеі, што Холмс супакоіцца. Гэтаму не наканавана было спраѓдзіцца. Ангелец падтрымліваѓ размову на самыя розныя эзатэрычныя тэмы, ад выдатных даследаванняѓ нарвежца па імя Сигерсон да апошніх дасягненняѓ хіміі і іншых навук, ад унутранага прылады і магчымых удасканаленняѓ без коняѓ экіпажаѓ. Ён нават ведаѓ (хоць Квинкэннон ні за што на свеце не змог бы зразумець, адкуль, а Холмс адмовіѓся ѓдавацца ѓ падрабязнасці), што былы узломшчык, які жыве ѓ Варшаве, штат Ілінойс, вырабляѓ прылады для ѓзлому, рэкламаваѓ іх як навінкі ѓ Паліцэйскай газеце і прадаваѓ па дзесяць даляраѓ за набор.
  
  На шчасце, яго маналог спыніѓся, калі яны ад'ехалі ад таксі ѓ двух кварталах ад дома Эндру Костейна. Гэта была яшчэ адна ноч, створаная для таго, каб вандроѓныя, няѓрымслівыя шматкі аблокаѓ гулялі ѓ хованкі з зоркамі і месяцам-лязом косы. Гэты раён, першы з фешэнэбельных жылых раёнаѓ Сан-Францыска, трапіѓ у няласку ѓ 69-м, калі Другая вуліца была пракладзена праз заходні край Ринкон-Хіл, каб злучыць цэнтр горада з паѓднёвай набярэжнай. Цяпер гэта было на абшарпанай баку, хоць і далёка ад "новых трушчоб, месца адасобленых старажытных дамоѓ вуліц і тупікоѓ", як іх несправядліва ахрысціѓ гэты пагардлівы пісьменнік Р. Л. Стывенсан.
  
  У многіх дамах, міма якіх яны праязджалі, гарэла святло, але ѓ доме Костейнов, недалёка ад Паѓднёвага парку, было цёмна, калі не лічыць глобуса на ганку. Ён быѓ не такім вялікім, як Трусдейл-ворс, але яго пярэдні і задні двары былі прасторнымі і ѓтрымлівалі амаль столькі ж раслін, дрэѓ і цяністых хованак.
  
  Холмс пільна ѓзіраѓся праз шэраг жалезных агароджаѓ на двор, калі яны праходзілі міма. "Хто з нас будзе стаяць тут?" ён спытаѓ.
  
  - Так і будзе. Я выбраѓ месца ззаду.
  
  " Пышна. Магчыма, мукронулатум. Або... ах так, яшчэ лепш. Juniperus chinensis Corymbosa Variegata, я мяркую.
  
  "Аб чым ты кажаш?" - спытаѓ я.
  
  "Хмызняк".
  
  "А?"
  
  "Mucronulatum - гэта від, больш вядомы як рададэндран. Даволі здаровы асобнік вунь там, на садовай лаѓцы".
  
  " А што, скажыце на ласку, такое трамбозу Юпітэра чинчина?
  
  - Ядловец кітайскі щитковидный стракаты," павучальна паправіѓ Холмс. " Адна з самых прыгожых і моцных разнавіднасцяѓ ядлаѓцовым хмызняку. Кветкі ѓ яго пярэстыя, крэмава-жоѓтыя, рост рэгулярны, без скрыѓленых галін і звычайна не больш за дзесяць футаѓ у вышыню. Спачатку я падумаѓ, што гэта можа быць ченисис щитковидный, блізкі сваяк, але кітайскі щитковидный вырастае на вялікую вышыню, часта вышэй пятнаццаці футаѓ.
  
  Квинканнону няма чаго было на гэта сказаць.
  
  "Я вырашыѓ, што corymbosa variegata забяспечыць найлепшую маскіроѓку", - сказаѓ Холмс. "Не абцяжарваюць агляд, вядома. Але я хацеѓ бы таксама агледзець заднюю частку ѓчастка, калі ѓ вас няма пярэчанняѓ. Каб я мог атрымаць больш поѓнае ѓяѓленне аб ... э-э... мясцовасці. Гэта амерыканскі тэрмін?
  
  "Так і ёсць".
  
  "Я знаходжу вашу ідыёмы чароѓнай", - сказаѓ Холмс. "Калі-небудзь я займуся вывучэннем амерыканскага слэнгу".
  
  " І, без сумневу, напішу пра гэта манаграфію.
  
  " Ці артыкул для аднаго з папулярных лонданскіх часопісаѓ.
  
  Яны дайшлі да канца квартала і згарнулі на пустынную праезную частку. Калі яны падышлі да задняй частцы уладанняѓ Костейнов, Холмс вгляделся ѓнутр гэтак жа пільна, як і спераду, затым спытаѓ, дзе размесціцца Квинкэннон. "Вунь тое дрэва злева ад вас," схлусіѓ Квинканнон. " Я выпадкова не ведаю яго лацінскага або англійскай назвы, але я мяркую, што вы ведаеце.
  
  - Taxus brevifolia, "хутка адказаѓ Холмс," ціхаакіянскі ціс.
  
  Квинканнон сціснуѓ зубы. Перспектыва правесці яшчэ дзве-тры ночы ѓ грамадстве ангельца, не кажучы ѓжо аб аднадзённай паездкі ѓ прытоны Берберийского ѓзбярэжжа, была прыкладна такой жа прывабнай, як выдаленне зубоѓ без прымянення закісу азоту. Ён бязлітасна вырашыѓ, што біёграф Холмса і меркаваны добры сябар, доктар Ватсан, павінна быць, альбо святы, альбо шматпакутны прыдурак, хто шануе героям.
  
  Ён сказаѓ: "Калі вы ѓбачылі дастаткова, то цяпер мы зоймем свае пазіцыі".
  
  " Цалкам дастаткова. Доѓгі нягучны свіст, калі з'явіцца наш чалавек, і тады мы аб'яднаем намаганні ля фантана ѓ бакавым дворыку. Так?
  
  " Твая памяць такая ж вострая, як і твой размова.
  
  "У самой справе," сказаѓ Холмс і паспяшаѓся сваёй дарогай.
  
  Квинканнон вярнуѓся да брамы, якія вялі да валадарстваѓ Костейнов. Ён пераканаѓся, што па-ранейшаму адзін і за ім ніхто не назірае, затым ступіѓ у цень побач з невялікім адрынай для перавозкі карэт. Месцам назірання, якое ён выбраѓ падчас сваёй папярэдняй праверкі, быѓ хлеѓ, размешчаны пад вуглом на паѓдарогі паміж домам і адрынай. Адсюль адкрываѓся не толькі від на задні двор, вароты і частка бакавога двара, але і некаторы сховішча ад ветру і начной прахалоды. Думка пра Шэрлака Холмсе, дрожащем сярод якія стаяць наперадзе ченизи, сагрэла б яго яшчэ больш.
  
  Ён прабраѓся скрозь густы цень да адрыны, адчыніѓ дзверы і пракраѓся ѓнутр. Унутры было цесна ад штабялёѓ дроѓ і бязладна разбросанного садовага інвентара. Асцярожна ощупав яго рукамі, ён выявіѓ, што бліжэйшая да дзвярэй палка была дастаткова нізкай і трывалай, каб на ёй можна было сядзець, калі ён будзе асцярожны і не будзе занадта шмат рухацца. Ён апусціѓся на дрэва. Нават пры шырока расчыненых дзвярэй ён знаходзіѓся ѓ такой цемры, што звонку яго было не разглядзець. І ѓсё ж яго зроку ѓ асноѓным нічога не перашкаджала, чаму спрыялі ззянне зорак і плямісты месячнае святло.
  
  Ён прыкінуѓ, што было ѓжо далёка за сем. Эндру Костейн сказаѓ яму, што яго жонка павінна быць дома не пазней паловы адзінаццатай, а сам ён вернецца да паѓночы. Шанцы на яшчэ адно ѓварванне услед за няшчасным выпадкам у Трусдейле былі невялікія. І тры з паловай гадзіны былі дастатковым дыскамфортам і смуткам у абмен на двайны ганарар, які Карпэнтэр і Квинканнон, Прафесійныя дэтэктывы, збіралі за начны справа.
  
  Як аказалася, ён памыляѓся па абодвух пунктах.
  
  Яго чаканне доѓжылася менш двух гадзін. Ён быѓ на нагах, размінаючы канечнасці, каб аблегчыць іх ад холаду і курчаѓ, калі, да свайго здзіѓлення, заѓважыѓ няпрошанага госця. Цень сярод ценяѓ, якая рухалася крыж-накрыж злева ад яго - тое самае бясшумнае, лунаючага набліжэнне, якое ён назіраѓ на тэрыторыі банкіра мінулай ноччу. Фінт Браѓн, відавочна, быѓ смялей, жаднее і дурней, чым вучыѓ яго вопыт. Хуліган! Чым хутчэй ён схопіць яго за шкірку, тым хутчэй Карпэнтэр і Квинканнон атрымаюць кампенсацыю ад Great Western Insurance. І тым хутчэй ён пазбавіцца ад містэра Шэрлака Холмса.
  
  Квинканнон пацёр рукі ѓ пальчатках, назіраючы, як цень прасоѓваецца да задняй частцы дома. Паѓза, дрэйф, зноѓ паѓза ѓ блізкага канца ганка. Там, наверсе, над парэнчамі, мільгануѓ сілуэт: тая ж маленькая фігурка, апранутая ѓ цёмную кепку і вопратку. Насупраць, да дзвярэй, працуе там ѓсяго некалькі секунд. Дзверы адчыніліся і зноѓ зачыніліся за няпрошаным госцем.
  
  Ён выдаткаваѓ некалькі секунд на тое, каб падрыхтаваць свой патаемны ліхтар, на ѓсялякі выпадак. Калі адно з гнаных ветрам аблокаѓ закрыла месяц, ён выйшаѓ з хлява і накіраваѓся ѓ бок ствала дрэва, размешчанага ѓ тузіне дубцоѓ ад дома. Ён ужо збіраѓся даць сігнальны свісток, калі са двара перад домам пачуѓся нізкі выццё. Якога д'ябла? Ён адказаѓ тым жа, памаѓчаѓ і зноѓ свіснуѓ. Праз некалькі імгненняѓ ён заѓважыѓ набліжанае рух. Холмс, здавалася, валодаѓ звышнатуральным пачуццём напрамкі ѓ цемры; ён беспамылкова накіроѓваѓся прама да таго месца, дзе стаяѓ Квинкэннон.
  
  " Навошта ты свіснуѓ, хлопец? Квинканнон патрабавальна прашаптаѓ. " Ты не мог бачыць...
  
  
  
  " Тут Эндру Костейн.
  
  "Што?"
  
  " Прыбыѓ менш трох хвілін таму, адзін у пастцы.
  
  " Пракляты дурань! Ён не мог выбраць горшага часу. Ты не перашкодзіѓ яму ѓвайсці ѓнутр?
  
  "Здавалася, ён вельмі спяшаѓся, і я не бачыѓ сэнсу раскрывацца. Фінт Браѓн таксама тут, я мяркую?"
  
  "Ужо ѓнутры праз заднюю дзверы, не прайшло і чатырох хвілін таму".
  
  " Квинкэннон, ты таксама з намі ѓнутры! Настойліва сказаѓ Холмс. " Нельга губляць ні хвіліны!
  
  Але было ѓжо занадта позна. У гэты момант з дома пачуѓся гук удару, прыглушаны, але беспамылковы.
  
  " Пісталетны стрэл, - адказаѓ Холмс.
  
  - Чорт вазьмі! - усклікнуѓ Квинкэннон.
  
  Абодва мужчыны кінуліся бегчы. Квинкэннону не было неабходнасці загадваць ангельцу прыкрываць ѓваходныя дзверы; Холмс неадкладна павярнуѓ у тым кірунку. Цёмна-сіні кольт і яго патаемны ліхтар былі напагатове, калі ён дасягнуѓ задняга ганка. Дзе-то ѓнутры грукнулі яшчэ адна дзверы. Ён узбег па прыступках да дзвярэй, адчыніѓ вялікім пальцам лінзу ліхтара і праціснуѓся ѓнутр.
  
  Тонкі прамень асвятліѓ ганак, вядучае ѓ прасторную кухню. Яго нага дакранулася што-то, калі ён рушыѓ наперад; пры святле аказалася, што гэта драѓляны клін, з тых, што выкарыстоѓваюцца для подпирания адчыненых дзвярэй. Квинкэннон зачыніѓ дзверы і шчыльна засунуѓ наском чаравіка клін пад падваконнік - абарона ад хуткага ѓцекаѓ, які заняѓ усяго некалькі секунд.
  
  Два ці тры дадатковых гуку дасягнулі яго вушэй, калі ён кінуѓся наперад, але ні аднаго адрознага ці блізкага. Прамень высвяціѓ электрычны выключальнік на сцяне кухні; ён павярнуѓ яго, каб затапіць пакой святлом. Пуста. Тое ж самае адбылося і ѓ суседняй сталовай. Яго подергивающийся нос адчуѓ з'едлівы пах згарэлага пораху, які прывёѓ яго ѓ цэнтральны калідор. Ён заліѓ хол яшчэ вялікай колькасцю электрычнага святла, прайшоѓ міма двух закрытых дзвярэй у трэцюю ѓ канцы, дзе іншы калідор перасякаѓся з гэтым. Пах пораху тут быѓ мацней за ѓсё.
  
  Ён спыніѓся, прыслухоѓваючыся. Цяжкая, потрескивающая цішыня. Ён рушыѓ наперад, туды, адкуль мог бачыць пересекающийся хол, выявіѓ, што там нікога няма, і падышоѓ да трэцяй дзверы, каб паспрабаваць зашчапку. Зачынена знутры: з яго боку ключа не было.
  
  Ён рэзка пастукаѓ па панэлі і паклікаѓ: "Костейн? Джон Квинкэннон. Цяпер ты можаш выходзіць у бяспекі".
  
  
  
  Адказу не было. Але з пярэдняй частцы дома пачуліся іншыя гукі - цяжкае валачэнне, як быццам перасоѓвалі мэблю.
  
  " Костейн? На гэты раз гучней.
  
  Цішыня за дзвярыма.
  
  Краем вока ён адчуѓ нейкі рух, якое прымусіла яго павярнуць і накіраваць флот у пересекающийся калідор. Шэрлак Холмс быѓ зусім недалёка, набліжаючыся бясшумна, як кошка, выслеживающая здабычу. Квинкэннон апусціѓ зброю і спытаѓ, калі Холмс паспяшаѓся да яго: "Ёсць прыкметы каго-небудзь з іх?"
  
  "Ні аднаго".
  
  "Адзін або абодва павінны быць па іншы бок гэтай дзверы. Зачыненыя знутры".
  
  "Калі зламыснік знаходзіцца ѓ іншым месцы і паспрабуе сысці праз парадную дзверы, яму спачатку прыйдзецца адсунуць цяжкі дубовы крэсла, і мы яго пачуем".
  
  " Я заклинил заднюю дзверы па той жа прычыне.
  
  Квинкэннон прыбраѓ "Флотскі" у кабуру, затым адступіѓ на два крокі і наваліѓся ѓсім вагой на дзвярную панэль. Гэта неабдуманае дзеянне прывяло толькі да з'яѓлення сінякоѓ на скуры, ламаньні костак і зубоѓ. На шчасце для Шэрлака Холмса, ён нічога не сказаѓ; ён стаяѓ, схіліѓшы галаву набок, і прыслухоѓваѓся. Бурчаѓ, Квинканнон сабраѓся з духам і ѓдарыѓ нагой па дрэве прама над клямкаю. Спатрэбілася яшчэ два ѓдары нагой, каб раскалоць дрэва, адарваць запорный механізм і адправіць дзверы, хістаючыся, ѓнутр.
  
  Аднак прасунуѓся ѓсяго на некалькі цаляѓ ѓнутр, перш чым упёрся ѓ нешта цяжкае і інертнае на падлозе.
  
  Квинкэннон з усіх сіл націснуѓ на панэль, пакуль не змог пашырыць адтуліну настолькі, каб праціснуцца ѓнутр. У пакоі было цёмна, калі не лічыць слабых плям, обозначавших незавешаныя вокны ѓ далёкім канцы. Ён правёѓ рукой па сцяне, знайшоѓ выключальнік, павярнуѓ яго. Паток электрычнага святла высвяціѓ тое, што ён чакаѓ знайсці на засланым дываном падлозе адразу за дзвярыма.
  
  Гэта было цела Эндру Костейна, распростертое тварам уніз, абедзве рукі раскінуць, адзіны бачны вачэй шырока адкрыты. Мёртвы, памылкі быць не магло. Кроѓ вымазала яго куртку колеру шевиот ззаду, рукаѓ левага перадплечча. Падпаліны пачарнелі і на рукаве.
  
  Пакой, відавочна, кабінет Костейна, у астатнім была пустая. Два скрыні пісьмовага стала з высоѓны вечкам былі адкрыты, яшчэ адзін быѓ вылучаны і перавернуць на стале. Паперы валяліся на паверхні, на падлозе вакол стала. Таксама на падлозе, паміж трупам і пісьмовым сталом, ляжалі яшчэ два прадмета: новенькі на выгляд рэвальвер і футляр для каштоѓных рэчаѓ у латунном пераплёце, які, па-відаць, хто-то выявіѓ і цяпер быѓ яѓна пусты.
  
  Холмс праціснуѓся ѓнутр. Абодва мужчыны акінуѓ пакой праніклівым позіркам, пасля чаго Квинкэннон падышоѓ да вокнаѓ. Абодва былі створкавыя тыпу, з трывала замацаванымі крючковыми зашчапкамі; Фінт Браѓн не выбраѓся гэтым шляхам. Усё яшчэ хаваѓся дзе-то ѓ хаце ці, магчыма, да таго часу ѓжо выбраѓся праз іншае акно.
  
  Калі Квинкэннон павярнуѓся, ён убачыѓ Шэрлака Холмса, які стаяѓ на адным калене, схіленага над трупам, як дзіѓная худая птушка, і які разглядае праз вялікае павелічальнае шкло рану на спіне Костейна. Яго худы, ястрабіныя твар раскраснелось, бровы сышліся ѓ дзве жорсткія чорныя лініі. Калі ён падняѓ галаву, на яго твары з'явілася лёгкая ѓсмешка. У яго вачах бліснуѓ сталёвы бляск.
  
  "Цікава," сказаѓ ён. " Цалкам.
  
  "Што такое?"
  
  "Эндру Костейн быѓ зарэзаны".
  
  " Зарэзаны? Не застрэлены?
  
  " Таксама стралялі. Дзве асобныя і выразныя раны. Павярхоѓная рана ѓ перадплечча была нанесеная куляй. Смяротная рана была нанесеная інструментам даѓжынёй не менш васьмі цаляѓ і даволі вострым. Штылет, я б сказаѓ. Удар быѓ нанесены правшой ростам прыкладна пяць з паловай футаѓ, пад вуглом уверх, магчыма, пятнаццаць градусаѓ.
  
  Чортаѓ всезнайка!
  
  Квинкэннон знайшоѓ свінцовую кулю, якая прайшла скрозь руку Костейна, у падушцы крэсла побач са сталом, затым ѓзяѓ рэвальвер. Гэта быѓ пісталет "Форхенд энд Уодсворт" 38-га калібра, на нікеляванай паверхні не было ніякіх метак. Ён панюхаѓ ствол, каб пераканацца, што з яго нядаѓна стралялі, адкрыѓ затвор і зазірнуѓ унутр. Усе патронники былі пустыя. Ён ужо збіраѓся пакласці зброю назад на дыван, калі Холмс падышоѓ, узяѓ яго ѓ яго з рук і пачаѓ разглядаць у падзорную трубу.
  
  Злосна нахмурыѓшыся, Квинкэннон выйшаѓ з кабінета, каб абшукаць памяшканне. Неѓзабаве Холмс зрабіѓ тое ж самае. Вынікі былі даволі ашаламляльнымі. Яны не выявілі ніякіх прыкмет Фінта Браѓна, і ѓсё ж усе вокны, як наверсе, так і ѓнізе, былі шчыльна зачыненыя на засаѓкі. Больш таго, клін, які Квинкеннон убіѓ пад заднюю дзверы, усё яшчэ быѓ на месцы, як і цяжкае крэсла, якое Холмс подтащил, каб заблакаваць ѓваходныя дзверы. Гэта былі адзіныя дзве дзверы, якія забяспечвалі выхад з хаты.
  
  "Як, чорт вазьмі, ён мог выбрацца?" Сказаѓ Квинканнон. "Нават дзверы ѓ склеп на кухні моцна зачынены. І я сумняваюся, што ѓ яго было дастаткова часу, каб выслізнуць да таго, як мы ѓвайшлі.
  
  " Божа мой, няма. Ты ці я б яго ѓбачылі.
  
  "Ну, яму гэта як-то атрымалася".
  
  " Падобна на тое. Фактычна, цудоѓнае падвойнае выратаванне.
  
  " Двайны ѓцёкі?
  
  "З зачыненай пакоя, затым з опечатанного дома". Холмс усміхнуѓся адной з сваіх загадкавых усмешак. "Па словах доктара Эксминистера, вы майстэрскія ѓ раскрыцці, здавалася б, немагчымых злачынстваѓ. Як жа тады Фінт Браѓну ѓдалося здзейсніць адзіночны ці двайны ѓцёкі? Чаму Эндру Костейн быѓ не толькі паранены нажом, але і застрэлены? Чаму пісталет пакінулі ѓ замкнёнай кабінеце, а скрываѓлены штылет забралі? І чаму дзверы кабінета наогул была зачыненая? Прыгожая галаваломка, а, Квинкэннон? Здольная кінуць выклік дэдуктыѓным мыслення.
  
  Квинкэннон прамармытаѓ пяць кароткіх, маляѓнічых слоѓ, ні адно з якіх і аддалена не мела дэдуктыѓны характару.
  
  
  
  8
  
  Як бы моцна Квинкэннон не любіѓ гарадскую паліцыю і не давяраѓ ей, абставіны былі такія, што паведаміць іх было непазбежна. Ён патэлефанаваѓ у Залу правасуддзя па тэлефоне, які знаходзіѓся ѓ кабінеце Костейна. Пасля гэтага ён хадзіѓ узад-наперад і разважаѓ, не прыйшоѓшы ні да якога разумнага высновы. Холмс зноѓ агледзеѓ труп, дыван у кабінеце і калідоры (поѓзаючы на карачках) і мноства іншых прадметаѓ праз падзорную трубу. Час ад часу ён услых мармытаѓ сабе пад нос: "Больш дадзеных! Я не магу рабіць цэглу без гліны" і "Прывітанне! Вось гэта ѓжо больш падобна на праѓду!" і "Ах, ясна як божы дзень!" Ні аднаму з іх больш няма чаго было сказаць іншаму. Гэта было падобна на тое, як калі б была кінута рашучая рэпліка, быѓ кінуты маѓклівы выклік - што на самай справе і мела месца. Яны былі двума ищейками, якія ідуць па следзе, якія працуюць больш не ѓ пары, а як канкурэнты ѓ необъявленном спаборніцтве жаданняѓ.
  
  
  
  Паліцыя прыбыла менш чым праз паѓгадзіны, што для іх было хуткай адпраѓкай. Іх было з паѓтузіна, разам з жменькай рэпарцёраѓ, якія прадстаѓляюць Daily Alta, the Call і іншыя газеты Сан-Францыска, якіх прымусілі чакаць звонку - удвая менш прадстаѓнікоѓ абедзвюх парод, чым было б, калі б забойства вядомага адваката адбылося на Ноб-Хіл або Рашэн-Хіл. Адказным інспектарам быѓ мускулісты чырванатвары прусакі па імя Кляйнхоффер, якога Квинканнон трохі ведаѓ і якому ні ѓ найменшай ступені не патураѓ. Кляйнхоффер быѓ адначасова дурны і карумпаваны, смяротна небяспечная камбінацыя, і да таго ж палітычны падхалім. Яго меркаванне аб мухоножках супадала з меркаваннем Квинкэннона аб ім самім.
  
  Яго першым каментаром было: "Замешаны яшчэ ѓ адным забойстве, а, Квинкэннон? Якое ѓ цябе апраѓданне на гэты раз?"
  
  Квинканнон сцісла патлумачыѓ прычыну, па якой ён тут апынуѓся. Ён апусціѓ згадка імя Доджера Браѓна, выкарыстаѓшы замест яго тэрмін "невядомы узломшчык" і злавіѓшы погляд Шэрлака Холмса, калі той казаѓ, каб ангелец не сказаѓ нічога, што магло б яму запярэчыць. Ён не зьбіраѓся рызыкаваць стратай ганарару - якім бы нязначным ні быѓ гэты шанец, паколькі паліцыя, як правіла, была няѓмелым зборышчам, - падаѓшы інфармацыю, якая магла дазволіць ім натрапіць на Доджера наперадзе яго.
  
  Кляйнхоффер усміхнуѓся: "Якая-небудзь модная мухоловка. Ты ѓпэѓнены, што яго яшчэ няма дзе-небудзь у доме?"
  
  "Дастаткова ѓпэѓнены".
  
  " Гэта мы яшчэ паглядзім. "Ён махнуѓ сяржанту ѓ форме, і той выступіѓ наперад. " Махоні, ты і твае людзі трэба пашукаць у памяшканне зверху данізу.
  
  "Так, сэр".
  
  Пільны погляд Кляйнхоффера спыніѓся на Холмса, прабегся па яго твары і "маскіроѓцы". Ён патрабавальна спытаѓ: "Хто вы?"
  
  "С. Холмс з Лондана, Англія. Часовы супрацоѓнік агенцтва Карпентера і Квинканнона".
  
  " Лайми, так? Кляйнхоффер павярнуѓся да Квинкэннону. - У гэтыя дні ты падбіраеш сваіх аператыѓнікаѓ у доках, ці не так?
  
  " Калі і так, то гэта не твая клопат.
  
  " Гэта не твая балбатня. Дзе труп?
  
  "У кабінеце".
  
  Кляйнхоффер бегла агледзеѓ рэшткі Эндру Костейна. "Абодвух застрэлілі і закалолі нажом", - сказаѓ ён. "Вы мне гэтага не казалі. Што, чорт вазьмі, тут адбылося сёння вечарам?"
  
  
  
  Справаздача Квинкэннона, прыведзены з нарочитыми падрабязнасцямі, узмацніѓ апаплексічнай румянец інспектара, яго вочы ператварыліся ѓ шчылінкі. Любое злачынства, больш складанае, чым рабаванне на ѓзбярэжжы Берберийских выспаѓ, нязменна прыводзіла яго ѓ замяшанне, а відавочныя факты гэтай справы пагражалі назаѓжды завязаць вузел ѓ яго мозгу.
  
  Ён пакруціѓ галавой, нібы спрабуючы стрэсці з сябе павуцінне, і раѓнуѓ: "Ва ѓсім гэтым няма ні кроплі чортава логікі".
  
  "Гэта разумна ці не, але менавіта гэта і мела месца".
  
  "Ты там, Лайми. Ён што-небудзь прапусціѓ?"
  
  "Так, так", - сказаѓ Холмс. "Я ангелец, сэр, брытанскі падданы, а не лайми".
  
  "Мне ѓсё роѓна, будзь ты прэзідэнтам Англіі. Квинкэннон што-небудзь прапусціѓ ці не?"
  
  "Ён гэтага не зрабіѓ. Яго аднаѓленне падзей было дакладным да драбнюткіх дэталяѓ".
  
  "Гэта ты так кажаш. Я кажу, што гэтага не магло здарыцца так, як ты расказваеш".
  
  "Тым не менш, гэта адбылося, хоць тое, што, па-відаць, адбылося, не абавязкова з'яѓляецца тым, што адбылося на самай справе. Тут мы маем справу з ілюзіяй і запутыванием ".
  
  Кляйнхоффер абгарнуѓ непрыстойнае назоѓнік у абалонку агіды. Пасля чаго нахіліѓся, каб падняць рэвальвер Forehand & Wadsworth. Ён панюхаѓ ствол і праверыѓ патронники, як гэта рабіѓ Квинкэннон, затым апусціѓ зброю ѓ кішэню паліто. Ён аглядаѓ пусты футляр для каштоѓнасцяѓ, калі ѓ пакой увайшоѓ сяржант Махоні.
  
  "Ніякіх прыкмет яго прысутнасці ѓ доме", - далажыѓ ён.
  
  " Задняя дзверы ѓсё яшчэ зачынена?
  
  "Так, сэр".
  
  "Тады яму, павінна быць, удалося выслізнуць праз парадную дзверы, пакуль гэтыя два мухоловка не глядзелі".
  
  "Дазволю сабе не пагадзіцца," сказаѓ Холмс. Ён згадаѓ цяжкае крэсла. " Да вашага прыходу, інспектар, мы з Квинкэнноном яго не перасоѓвалі. Нават калі б гэта было так, я б, напэѓна, пачуѓ гукі. У мяне звышнатуральна востры слых."
  
  Кляйнхоффер зноѓ вымавіѓ грубае слова.
  
  " Місіс Костейн тут, - сказаѓ Махоні.
  
  "Што гэта?" - спытаѓ я.
  
  "Жонка ахвяры. Місіс Костейн. Яна толькі што вярнулася дадому".
  
  " Якога д'ябла ты адразу не сказаѓ? Прывядзі яе сюды.
  
  Сяржант зрабіѓ, як было загадана. Пенелопа Костейн была стыльна апранутая ѓ карункавы блузку, спадніцу з валанамі і отороченный мехам плашч, яе каштанавыя кучары былі запраѓлены пад капялюш, упрыгожаную страусиным пяром. Яна кінула адзін погляд на рэшткі свайго мужа, і яе твар побелело да адцення пяра; яна моцна задрыжала, пачала разгойдвацца. Махоні падхапіѓ яе пад руку, каб падтрымаць. Квинканнон узяѓся за другую руку, і яны дапамаглі ёй сесці на адзін з крэслаѓ.
  
  Яна зрабіла некалькі глыбокіх удыхаѓ, махаючы на сябе адной рукой. "Я" ... "Са мной усё ѓ парадку", - сказала яна затым. Яе погляд зноѓ закрануѓ цела, потым адвёѓ. "Бедны Эндру. Ён быѓ адважным чалавекам ... Павінна быць, ён адчайна змагаѓся за сваё жыццё".
  
  "Мы зловім чалавека, які гэта зрабіѓ", - па-дурному паабяцаѓ Кляйнхоффер.
  
  Яна кіѓнула. " Ты не можаш... прыкрыць яго чым-небудзь?
  
  " Махоні. Знайдзі анучу.
  
  "Так, сэр".
  
  Місіс Костейн грызла зламаны пазногаць, узіраючыся ѓ твары, склонившиеся над ёй. " Гэта вы, містэр Холмс? Што вы тут робіце ѓ такой вопратцы?
  
  "Ён працаваѓ са мной", - сказаѓ Квинканнон.
  
  " З вамі? Два дэтэктыва ѓ тандэме не змаглі прадухіліць гэта... гэта бязладдзе?
  
  "Нішто з таго, што адбылося, не было нашай віной".
  
  Яна з горыччу сказала: "Гэта тое ж самае заяву, якое ты зрабіѓ два дні таму. Відавочна, што ты ні ѓ чым, ні ѓ якой трагедыі, не вінаваты".
  
  Кляйнхоффер ѓсё яшчэ трымаѓ пусты футляр для каштоѓных рэчаѓ. Ён працягнуѓ яго ѓдаве са словамі: "Гэта было на падлозе, місіс Костейн".
  
  "Так. Мой муж захоѓваѓ гэта ѓ сваім стале".
  
  " Што ѓ ім было? - спытаѓ я.
  
  "Двадцатидолларовые залатыя манеты," адказала яна, " тузін ці каля таго. І самыя каштоѓныя з маіх упрыгожванняѓ - дыяментавая брошка, пара брыльянтавыя завушніцы, жамчужныя каралі, некалькі іншых упрыгожванняѓ".
  
  " Як вы думаеце, колькі гэта каштуе?
  
  " Я не ведаю... Некалькі тысяч даляраѓ.
  
  Яна зноѓ паглядзела на Квинкэннона, на гэты раз з адкрытай варожасцю. Кляйнхоффер зрабіѓ тое ж самае. Ён сказаѓ: "Вы з Холмсам былі тут увесь гэты час, і ѓсё ж вы дазволілі гэтаму йеггу забіць містэра Костейна, а затым схавацца з усімі гэтымі каштоѓнасцямі - прама ѓ вас пад носам. Што вы можаце сказаць у сваё апраѓданне?
  
  Квинкэннону няма чаго было сказаць. Шэрлак Холмс таксама.
  
  
  
  
  
  9
  
  Было далёка за поѓнач, калі Квинканнон нарэшце стомлена паплёѓся ѓверх па лесвіцы ѓ свае пакоі. Пасля таго як Кляйнхоффер нарэшце пакончыѓ з ім, газетчыкі накінуліся на яго, але не на Холмса, якому ѓдалося выслізнуць. Куинканнон быѓ рады дапамагчы ангельцу пазбегнуць агалоскі; у сваіх каментарах рэпарцёрам ён назваѓ яго "наёмным агентам" і, са смакам, "падначаленым".
  
  Ён надзеѓ начную кашулю і залез у ложак, але бязладныя падзеі ночы раздзіралі яго розум і не давалі заснуць. Нарэшце ён запаліѓ прикроватную лямпу і ѓзяѓ том "Марскога дрэйфу" Уолта ђітмэна. Чытанне, здавалася, заѓсёды вызваляла яго мозг ад бязладзіцы, дазваляла прывесці ѓ парадак думкі. Звычайна ђітмэна, або Эмілі Дзікінсан, або Джэймс Лоуэлл спраѓляліся з гэтай задачай, але не сёння. Ён пераключыѓся на чытанне "П'яніцы і нягоднікі: праѓда пра демонском роме". Аднойчы Праѓдзіва хрысціянскае таварыства цвярозасці наняло яго злавіць растратчика, і гэта прывяло яго да другога чытання і назапашвання цікавасці: трактатам аб цвярозасці. Не таму, што ён сам быѓ непітушчым, а таму, што знаходзіѓ іх вельмі подстрекательскую рыторыку адначасова пацешнай і заспакаяльнае.
  
  П'яніцы і падонкі зрабілі сваю справу. Да канца двух напышлівых кіраѓнікоѓ яго разумовыя працэсы былі ѓ належным стане для разважанняѓ. Вынік гэтай разумовай працы яшчэ праз гадзіну падняѓ яму настрой і дазволіѓ адпачыць занадта нядоѓга.
  
  Ён прачнуѓся неѓзабаве пасля сямі, дазволіѓ сабе спехам паснедаць і праз гадзіну быѓ у офісе агенцтва. На гэты раз ён прыйшоѓ першым. Не паспеѓ ён адчыніць дзверы і пайсці ѓнутр, як зазваніѓ тэлефон. Калі ён адказаѓ, грубы і незнаёмы голас вымавіѓ: "Антыкварная лаѓка Дафі", - паѓтарыѓ назва і адразу адключыѓся.
  
  Ваѓчыная ѓсмешка змяніла рот Квинканнона; яшчэ адно неспакой, якім бы нязначным яно ні было, цяпер ператварылася ѓ дробязь, і зацягнутае туманам раніца стала значна святлей. Ён паклаѓ слухаѓку на месца і пайшоѓ адводзіць пар ад радыятара; у такія раніцы, як гэта, у офісе было сыра і холадна, як у пячоры. Пакуль ён быѓ заняты гэтым, прыехала Сабіна.
  
  "Устаѓ сёння рана, Джон," сказала яна. Затым, здымаючы саламяны капялюш-канотье, яна прыгледзелася да яго больш уважліва. " Але, як я бачу, не з пухнатым хвастом. Яшчэ адна бяссонная ноч?
  
  "Па большай частцы".
  
  " Не з-за насычанай ночы ѓ доме Костейнов?
  
  "На жаль, так. Насычаны падзеямі, як і ѓсе выходныя".
  
  " Яшчэ адна спроба рабавання так хутка?
  
  "Не зроблена - паспяхова".
  
  Сабіну было нялёгка здзівіць; высока узнятыя бровы, калі ён распавёѓ гісторыю, былі самым вялікім здзіѓленнем, якое яна калі-небудзь дэманстравала. Яе адзіным каментаром было: "Усё гэта здаецца фантастычным".
  
  "Гэта падводзіць вынік ѓ двух словах".
  
  " А што думае містэр Холмс?
  
  " Холмс? Чаму вас павінна хваляваць, што ён думае?
  
  "Я быѓ толькі-"
  
  "Чаму вы не пытаецеся ѓ мяне, што я думаю? Я адказваю за гэтую справу, а не Шэрлак Холмс. Гэта мая юрысдыкцыя, а не яго. Ці ты сапраѓды верыш гэтаму болвану, што ён найвялікшы дэтэктыѓ у свеце?
  
  " Супакойся, Джон. Я не сцвярджала, што ён лепшы шпік або што ѓ яго больш шанцаѓ, чым у цябе, дакапацца да сутнасці таямніцы. Яна смерила яго адным з сваіх аналітычных поглядаѓ. "Гэта гучыць так, як быццам гэты чалавек пагражае табе".
  
  " Пагражалі? Такія, як гэты газавы мяшок?
  
  " У цябе няма для гэтага прычын.
  
  "Менавіта. Наогул без прычыны".
  
  " Я проста хацеѓ даведацца, ці не гаварылі вы з ім, не ці дзяліліся думкамі і ідэямі.
  
  "Мне не патрэбныя яго думкі і ѓяѓленні, каб разгадаць гэтую галаваломку".
  
  " Ці значыць гэта, што ѓ цябе ёсць тэорыя?
  
  "У мяне ёсць. Добры, моцны". На самай справе, ён усё яшчэ быѓ трохі аморфным, але ёй не трэба гэтага ведаць.
  
  "Ну і што?"
  
  "Мне трэба яшчэ некалькі фактаѓ, перш чым я буду гатовы абмеркаваць гэта, фактаѓ, якія вы можаце здабыць для мяне. Дадзеныя аб Эндру Костейне, напрыклад, з акцэнтам на яго фінансавае становішча. І, па-другое, купляѓ ён пісталет у працягу апошніх двух-трох дзён, у прыватнасці, рэвальвер Forehand & Wadsworth 38-га калібра. Калі так, то, хутчэй за ѓсё, гэта было ѓ зброевым краме непадалёк ад яго юрыдычнай канторы.
  
  "І што ты будзеш рабіць?"
  
  "Палюем на Фінта Браѓна. Цяпер у нас ёсць зачэпка, ласкава прадастаѓленая Эзрой Блуфилдом праз аднаго з яго паслугачоѓ". Ён распавёѓ ёй аб тэлефонным зносінах.
  
  "А," сказала яна, "наш стары сябар Лютар Даф".
  
  "Адно з самых лёгкіх яек, якія можна разбіць ѓ горадзе. Фінт Браѓн не змог бы выбраць лепшага фехтавальшчыка для нашых мэтаѓ".
  
  " Пры ѓмове, што Даф ведае яго месцазнаходжанне. Прытулак павінна быць глыбокім, інакш кантакты Блуфилда таксама даведаліся б пра гэта. Час цяпер працуе супраць нас, Джон. Калі Спрытняга пачаѓ забіраць здабычу, атрыманую ѓ выніку сваіх крадзяжоѓ з узломам, гэта павінна азначаць, што ён рыхтуецца адправіцца на ламмас.
  
  - Адзінае месца, куды адправіцца йегг, - змрочна сказаѓ Квинканнон, - гэта камера гарадской турмы.
  
  " Тады адпраѓляйся. Калі пашанцуе, у цябе будзе Доджэр Браѓн, а ѓ мяне будуць дадзеныя Костейна да закрыцця бізнесу.
  
  Ён кіѓнуѓ і пацягнуѓся за кацялком. Калі пашанцуе, у яго таксама будзе разгадка забойствы і знікненні да канца дня. Так, клянуся Годфры, і атрымліваю велізарнае задавальненне ад таго, што выкарыстоѓваю яго, каб плюнуць у вачэй містэру Шэрлаку Холмсу.
  
  
  
  10
  
  Антыкварны магазін Лютэра Дафі быѓ перапоѓнены сярод аналагічных устаноѓ у другім квартале Макалистер-стрыт на захад ад Ван-Неса. У ім, па словах яго ѓладальніка, былі "цацанкі і дзівоцтва ѓсіх тыпаѓ і апісанняѓ, якія належаць да кожнай культуры і кожнай нацыі - новыя, старыя, сціплыя, экзатычныя". Карацей кажучы, ён быѓ поѓны хламу. Гэта быѓ чацвёрты візіт Квинкэннона у гэта ѓстанова, усё па прафесійных справах, і ён яшчэ не бачыѓ ні аднаго кліента. Магчыма, Даф час ад часу прадаваѓ што-небудзь з сваёй ежы, але калі так, то гэта было выпадкова і практычна без намаганняѓ з яго боку. Дзе ён знайшоѓ свой інвентар, заставалася загадкай; усё, што хто-небудзь ведаѓ напэѓна, так гэта тое, што ён быѓ у яго і рэдка, калі наогул калі-небудзь дадаваѓ новыя прадметы да пыльному, заплесневелому інвентару.
  
  Асноѓнай прафесіяй Дафі быѓ зборшчык крадзенага. Узломшчыкі, каробачнікі, кішэннікі і іншыя нягоднікі паѓсюль пракладалі сабе шлях да яго дзверы. Як і іншыя фехтавальшчыкі, ён заяѓляѓ, што прапануе сваім калегам-злодзеям сумленную здзелку: палову таго, што ён чакаѓ атрымаць ад перапродажу любога канкрэтнага прадмета. На самай справе, яго ѓяѓленне аб суадносінах пяцьдзесят на пяцьдзесят было падобна таму, каб пакласці свінцовы даляр на бубен Арміі Выратавання і папрасіць пяцьдзесят цэнтаѓ рэшты. Ён атрымліваѓ 75-працэнтную долю ад большай часткі здабычы, яшчэ большы працэнт ад найбольш даверлівых і якіх у роспачы яго пастаѓшчыкоѓ. Крадзенае зброю ѓсіх тыпаѓ было яго спецыяльнасцю - досыць часта з прыбыткам у 80-90 працэнтаѓ. Магазін мясной нарэзкі мог прапанаваць злодзею больш наяѓных грошай, але ѓладальнікі крамаѓ наносілі на пісталеты свае пазнакі, якія, як было вядома, выводзілі паліцыю прама на крыніцу. Такім чынам, уладальнікі лавак лічыліся прыслужнікамі ката, і ашуканцы пазбягалі іх, аддаючы перавагу атрымліваць меншую, але больш бяспечную прыбытак ад такіх людзей, як Лютэр Даф.
  
  Нягледзячы на тое, што Даф быѓ добра вядомы ѓ сваёй прафесіі, яму нейкім чынам удалося пазбегнуць судовага пераследу. Гэты факт быѓ адначасова моцнай рэкламай і яго ахілесавай пятай. Ён адчуваѓ жах перад арыштам і турэмным зняволеннем і ѓ выніку падвяргаѓся запалохванню. Квинканнон прытрымліваѓся думкі, што Даф хутчэй прадаѓ бы сваю маці, калі б яна ѓ яго была, і ѓсю сваю радню, чым правёѓ бы адну ноч ва ѓладзе гарадскога турэмнага наглядчыка.
  
  Званочак над дзвярыма немузыкально бразнуѓ, калі Квинкэннон увайшоѓ у краму. У той жа міг змешаныя пахі пылу, цвілі і павольнага раскладання защекотали яго ноздры. Ён павольна прасоѓваѓся па цьмяна асветленым памяшканні, абыходзячы дзіѓную мешаніну мэблі, якая ѓключала кітайскі гардэроб, упрыгожаны агнядышнага драконамі, куфар з цірольскай хвоі, іспанскі трапезнай стол, окованный меддзю куфар "пірацкія скарбы" ад Madgascar. Ён мінуѓ паліцы з раз'едзенымі чарвякамі кнігамі, груду трупаѓ, якія калі-то былі гадзінамі, пудзіла лінялага ласкі, артылерыйскі горн, карабельны секстант і пабітую мармуровую надмагільную пліту з высечанай на ёй імем ХОРС-ШАЙ ХАЛЛОРАН.
  
  Калі ён наблізіѓся да доѓгага прылаѓка ѓ глыбіні залы, зацвілыя парцьеры з дамаста рассунуліся, і з'явіѓся ухмыляющийся Лютар Даф. Ён быѓ невысокі, кругленькі, лысаваты, гадоѓ пяцідзесяці з невялікім і прыкладна такі ж апетытны, як пратухлае вустрыца. Ён насіѓ хітрасць і прадажнасць гэтак жа адкрыта, як падвязкі на рукавах і казырок ліхвяра на лбе. ђсмешка і раптоѓнасць яго з'яѓлення прымусілі Квинканнона, як заѓсёды, падумаць аб тролле, выскакивающем перад неасцярожным путником.
  
  "Прывітанне, прывітанне, прывітанне", - сказаѓ троль. "Што я магу зрабіць для ... awk!"
  
  Гук, падобны на сдавленную курыцу, быѓ вынікам таго, што ён даведаѓся Квинканнона. ђхмылка знікла, змяніѓшыся нервовым страхам. Ён апурыста стаяѓ і кідаѓ погляды куды заѓгодна, толькі не ѓ вочы Квинканнону праз прылавак.
  
  
  
  " Як пажываеш, Лютэр? - Ветліва спытаѓ Квинканнон.
  
  "Ах... Ну і добра, ну і добра".
  
  " Спадзяюся, праблем са здароѓем няма?
  
  "Няма, няма, ніякіх, у выдатнай форме".
  
  " Здаровае цела, чыстае сэрца?
  
  "Ах, ну, ах..."
  
  " Але мы жывем у суровым і ненадзейным свеце, а, Лютэр? Хвароба можа нагнаць ѓ любы момант. Няшчасныя выпадкі таксама бываюць.
  
  " Няшчасныя выпадкі?
  
  "Жудасныя, калечаць няшчасныя выпадкі. Патрабуецца доѓгі знаходжанне ѓ бальніцы".
  
  У краме было холадна, але твар Дафі ѓжо было вільготным. Ён дастаѓ насоѓку з цёмнымі крапінкамі і нервова пачаѓ выціраць лоб.
  
  "Вядома, ёсць рэчы і горай, чым хваробы і няшчасныя выпадкі. Гэта значыць горш для некаторых. Напрыклад, для тых, хто пакутуе клаѓстрафобіяй".
  
  "Claustro ... што?"
  
  "Жудасны страх апынуцца зачыненым ѓ маленькіх замкнёных прасторах. Напрыклад, у турэмнай камеры".
  
  "Ого", - сказаѓ троль. Дрыжыкі прайшла па яго целе.
  
  "Такі чалавек моцна пацярпеѓ бы пры такіх абставінах. Мне б не хацелася, каб гэта адбылося, тым больш што гэтага можна было лёгка пазбегнуць ".
  
  "Ах..."
  
  Квинкэннон адлюстраваѓ паблажлівую ѓсмешку. "Ну, хопіць пра гэта, добра? Пяройдзем да прычыне майго ранішняга званка. Мне патрэбна невялікая інфармацыя, якую, я мяркую, вы можаце даць".
  
  "Ах..."
  
  " Так атрымалася, што ѓ мяне тэрміновая справа да хлопцу па імя Доджэр Браѓн. Аднак, падобна, ён знік з выгляду.
  
  " Доджэр Браѓн?
  
  " Той самы. Заѓсёднік вінных крам, гулец і рабаѓнік па прафесіі. Наколькі я разумею, вы нядаѓна мелі з ім справу.
  
  "Нядаѓнія здзелкі? Не, вы памыляецеся..."
  
  "Зараз, зараз, Лютар. Турэмныя камеры халодныя і непрыемныя, памятай. І вельмі, вельмі маленькія".
  
  Даф закруціѓся. " Якое, э-э, якое ѓ цябе да яго справа?
  
  
  
  " Мой і ні адзін з вашых. Усё, што вам трэба зрабіць, гэта сказаць мне, дзе я магу яго знайсці.
  
  "Ах..."
  
  " Вы павінны мець нейкае ѓяѓленне пра яго месцазнаходжанне. Усмешка знікла з твару Квинканнона, яго голас стаѓ больш жорсткім. " Вам не варта было б адчуваць маё цярпенне.
  
  "О, ах, я б не стаѓ, я не буду". Даф аблізаѓ тонкія вусны. "Магчыма, гэта ідэя. Магчымасць. Вы не скажаце, дзе вы пачулі?"
  
  " Ніхто, акрамя нас, не павінен ведаць аб нашым маленькім размове.
  
  " Ну, э-э ... У яго ёсць стрыечны брат, рыбак па імя Солти Джым.
  
  - А цяпер ведае? Для Квинкэннона гэта было навіной; у дасье Фінта Браѓна нічога не гаварылася аб жывым сваяку.
  
  - Вядома, што Доджэр час ад часу спаѓ з ім, - сказаѓ Даф. Так, а, так я чуѓ па радыё.
  
  " Дзе гэты Салёны Джым вешае сваю кепку? Рыбацкая прыстань?
  
  " Няма. Праз заліѓ ... на гарадской прыстані Окленда. Ён, ах, ён займаецца гандлем вустрыцамі.
  
  - Назва яго лодкі? - спытаѓ я.
  
  " Што-небудзь з вустрыцамі. Гэта ѓсё, што я магу вам сказаць.
  
  "Дастаткова добра," сказаѓ Квинкэннон. " Цяпер пяройдзем да іншых пытаннях. Вы нядаѓна прадалі "Доджеру" рэвальвер, новы ці стары?
  
  " Рэвальвер? Няма. Ні ѓ якім выпадку.
  
  "Лепш б гэта не было хлуснёй".
  
  " Гэта не так! Клянуся, я не прадаваѓ яму ніякага зброі.
  
  " Значыць, ён браѓ толькі наяѓныя за ѓсе тавары, якія прывозіѓ вам.
  
  "Я не... э-э... разумею, аб чым вы. Так, ён прыходзіѓ да мяне, але толькі для таго, каб абмеркаваць продаж пэѓнай уласнасці ..."
  
  Квинканнон зноѓ усміхнуѓся, выцягнуѓ свой цёмна-сіні кольт і паклаѓ зброю на стальніцу паміж імі. " Ты што-то казаѓ?
  
  "Авк".
  
  "Не, справа не ѓ гэтым. Вы збіраліся ідэнтыфікаваць прадметы, якія набылі ѓ Доджера Браѓна. Фактычна, у духу супрацоѓніцтва і сяброѓскіх адносін паміж намі, вы збіраліся паказаць мне гэтыя прадметы ".
  
  Троль праглынуѓ, дзіѓна нагадваючы карову, проглатывающую сваю жуйку. Ён тузануѓся, паглядзеѓ на пісталет, прыкусіѓ ніжнюю губу, як пацук, грызущая сыр.
  
  
  
  Квинкэннон ѓзяѓ "Кольт ВМС" і нядбайна трымаѓ яго ѓ руцэ, накіраваѓшы рулю ѓ напрамку правага вочы Дафі. "Маё час дорага, Лютар," сказаѓ ён. "А твой хутка заканчваецца".
  
  Троль рэзка павярнуѓся і ступіѓ за парцьеру. Квинкэннон пераскочыѓ праз прылавак і рушыѓ услед за ім у неверагодна загрувашчаны кабінет, асветлены алейнай лямпай. Мноства прадметаѓ покрыва паверхню бачыла віды пісьмовага стала на колцах; скрынкі і абгорткі валяліся на падлозе; груды незвычайнага ненадзейна пагойдваліся на пары сталоѓ на кіпцюрыстыя лапах. У адным куце стаяѓ вялікі і даволі новы сейф Мослера. Даф азірнуѓся на Квинкэннона, заѓважыѓ выраз яго твару і неахвотна прыступіѓ да адкрыцця сейфа. Ён паспрабаваѓ захіліць вантробы сваім целам, але Квинканнон маячыѓ ззаду, назіраючы за рукамі троля, перебиравшими змесціва.
  
  "Калі я даведаюся, што ты адмовіѓся хаця б адтэрміноѓкі ад арышту," папярэдзіѓ яго Квинканнон, - я нанясу цябе візіт у адказ, які і напалову не будзе такім прыемным, як гэты.
  
  Даф уздыхнуѓ і дастаѓ замшавы мяшочак, які аддаѓ з яшчэ большай неахвотай. Квинкэннон прыбраѓ кольт у кабуру і вытрас змесціва мяшочка на далонь. Адна брошка, абсыпаная рубінамі, дзве пары завушніц з рубінамі і дыяментавая брошка.
  
  "Гэта толькі малая частка даходаѓ "Доджера", здабытых несумленным шляхам. Дзе астатняе?"
  
  "Я не ведаю. Клянуся, гэта ѓсё, што ён мне прынёс!"
  
  "Калі ён быѓ тут?"
  
  " Учора раніцай. Ён сказаѓ, што ѓ яго ёсць яшчэ, што ён прывязе іх праз дзень ці два, але з тых часоѓ я яго не бачыѓ.
  
  " Колькі вы заплацілі за прывілей набыць гэтыя цацанкі?
  
  " Дзвесце даляраѓ. Ён, э-э, падобна, думаѓ, што яны стаяць больш, але ѓзяѓ наяѓныя. Ён, падобна, спяшаѓся.
  
  " Так? Ён быѓ напалоханы, ці не так?
  
  "Няма. Нецярплівы, ѓсхваляваны чым-то. Увесь у пене".
  
  " Ён даѓ вам прадстаѓленне аб тым, што выклікала павышэнне яго крывянага ціску?
  
  " Ніякіх. Ён схапіѓ наяѓныя і выбег.
  
  Квинканнон кіѓнуѓ. Ён вярнуѓ каштоѓнасці ѓ мяшочак, а мяшочак сунуѓ у кішэню паліто.
  
  "Сюды, зараз жа!" - закрычаѓ троль. "Вы не можаце ... Гэта мая ѓласнасць!"
  
  
  
  " Не, гэта не ён. Не ваш і не Фінта Браѓна. Гэтыя бенгальскія агні належаць суддзі Адаму Уинтропу, першай ахвяры рабавання Фінта. Не хвалюйцеся, я паклапачуся аб тым, каб яны былі вернутыя суддзі ѓ цэласці і захаванасці разам з вашымі віншаваннямі.
  
  Даф выглядаѓ так, нібы вось-вось разрыдается.
  
  "Ого," сказаѓ ён.
  
  
  
  11
  
  Трамвай даставіѓ Квинканнона да будынка паромнай пераправы ля падножжа Маркет-стрыт. Паромы ѓ Іст-Бэй адпраѓляліся кожныя дваццаць-трыццаць хвілін, і ён прыбыѓ як раз своечасова, каб паспець на адзін з параходаѓ "Саутерн Пасифик". Промозглым паѓгадзіны пазней ён сышоѓ на бераг разам з іншымі пасажырамі і накіраваѓся ѓверх па вусця ракі да гарадской прыстані Окленда.
  
  Гэта месца ѓяѓляла сабой сумесь маляѓнічага і ѓбогага: арктычныя китобои, кітайскія джонкі, грэцкія рыбацкія лодкі, ветразнікі янкі, грузавыя суда з сумнеѓнай рэпутацыяй, шаланды, шлюпы, креветочным промыслы, вустрычны лодкі, плывучыя хаты; доѓгія шэрагі складоѓ, загрувашчаны тут і там лачугами, пабудаванымі з абломкаѓ або з разабраных караблёѓ; і доѓгія бясплодныя пясчаныя водмелі. Ён па чарзе падышоѓ да тром мужчынам, каб спытаць, дзе гандляр вустрыцамі па імя Солти Джым, уладальнік лодкі пад назвай "Нешта вустрычнага". Першыя двое альбо не ведалі, альбо не захацелі гаварыць, але трэці, сварлівы стары марак у "Тэм о'браэн Шантере", нацягнутым на вушы, які сядзеѓ, прыхінуѓшыся да жалезнай перакладзіне, з напалову починенной рыбалоѓнай сеткай на каленях, ведаѓ Салёнага Джыма дастаткова добра. І ён, відавочна, яму не падабаѓся. Ён скрывіѓ твар і плюнуѓ за борт.
  
  "Салёны Джым О'браэн Бэннон, - сказаѓ ён, - ніякай не аматар вустрыц".
  
  " Няма? Хто ён такі?
  
  " Чортаѓ вустрычнага пірат, вось хто.
  
  "Сапраѓды, замешаны ѓ гандлі вустрыцамі", - сарданічнай падумаѓ Квинканнон. Аднойчы ѓ яго была сутычка з вустрычны піратамі, і ён не адчуваѓ задавальнення ад паѓторнага прадстаѓлення. Яны былі цынга, адкідамі прыбярэжных вод - значна горш, чым кітайскія налётчыкі на крэветак або грэцкія браканьеры на ласося. Падчас першага чэрвеньскага паводкі цэлая флатылія з іх накіроѓвалася ѓніз па заліва да выспы Аспарагус, каб зладзіць рэйдавыя групы на градках. І вялікая частка ѓраджаю была б скрадзеная, нягледзячы на намаганні Рыбнай патруля і прыватных агентаѓ, такіх як Квинканнон. Адзінае, што стрымлівала піратаѓ ад ѓсталявання поѓнага кантролю над водамі заліва, - гэта іх ѓласная зласлівасць. Рэгулярнае ѓжыванне алкаголю і опіуму ѓ спалучэнні з подласцю прывяло да многіх парэзах і мноства трупаѓ у пяшчаных кар'ерах.
  
  "Чаму ты шукаеш такіх, як Солти Джым О'браэн Бэннон?" - спытаѓ стары. "Ты не збіраешся далучыцца да яго, ці не так?"
  
  " На гэта няма ніякіх шанцаѓ. Я не палюю за ім.
  
  " Тады хто ж?
  
  " Яго стрыечны брат, Фінт Браѓн. Ведаеце гэтага хлопца?
  
  " Не магу сказаць, што люблю. І не хачу, калі ѓ яго такое ж чорнае сэрца, як у Салёнага Джыма.
  
  "Магчыма, так яно і ёсць".
  
  " У чым яго выкрут? Ён бо не чарговы пірат, ці не так?
  
  "Узломшчык".
  
  "А ты хто такі? У цябе погляд і пытанні хапугі".
  
  " Паліцэйскі? Квинкэннон быѓ трошкі абражаны. " Паляѓнічы на людзей, той, хто ідзе па следзе, больш падобна на гэта. Дзе Салёны Джым трымае сваю лодку? Дзе-то паблізу?
  
  " Чорт вазьмі. Ён бы не асмеліѓся. Ён кідае якар у прыстані Дэвіса. Не швартуйся з-за страху, што хто-небудзь ноччу пракрадзецца на борт і заб'е яго ѓ сне.
  
  "Як яе клічуць?" - спытаѓ я.
  
  "Лавец вустрыц. Ну хіба гэта не смешна?"
  
  "Ён жыве за яе кошт, ці не так?"
  
  "Ён ведае. Магчыма, ты знойдзеш яго там цяпер, але калі ты гэта зробіш, цябе лепш насіць з сабой пісталет і не саромецца ім карыстацца ".
  
  Квинкэннон накіраваѓся да прыстані Дэвіса. У суседнім заліве стаяла на якары некалькі шлюпов і шхун, іх было так шмат, што ён, не губляючы часу, спрабаваѓ знайсці Лаѓца вустрыц. Юнак у лахманах, які лавіѓ рыбу ручной вудай ля прычала, апазнаѓ яго; юнак таксама пагадзіѓся арандаваць Квинканнону яго ѓласную залатанную лодку, выкінутую на бераг у приливном глеі ѓ пяцідзесяці удилищах ад яго. У адрозненне ад старога рыбака, хлопчык, здавалася, быѓ уражаны тым, што Квинканнон накіроѓваѓся пагаварыць з Салёным Джымам, вустрычнага піратам; у яго вачах свяцілася пакланенне перад героем. Квинкэннон здушыѓ жаданне убіць у яго трохі здаровага сэнсу. Нельга спадзявацца прымусіць усіх ісці прамым шляхам. Акрамя таго, новае пакаленне ашуканцаѓ азначала далейшае росквіт Карпентера і Квинкэннона, Прафесійных дэтэктыѓных службаѓ, аж да яго і Сабіны старэчай прыдуркаватасці.
  
  Ён паклаѓ сваю сумку ѓ лодку і паплыѓ да Ловцу вустрыц. Гэта быѓ прыстойных памераѓ шлюп з невялікай каютой пасярэдзіне, грот-быѓ згорнуты ветразь, корпус меѓ патрэбу ѓ афарбоѓцы, але ѓ астатнім знаходзіѓся ѓ добрым стане. На палубе нікога не было, але з каюты даносілася нестройное дрынканне банджа. Ён налягаѓ на вёслы да тых часоѓ, пакуль не змог прычаліць да сумнеѓнай вяслярны лодцы, прывязанай да трапа Джэйкаба па левым борце. Ён прывязаѓ маляра ялика да іншай перакладзіне, выхапіѓ свой цёмна-сіні кольт і хутка узлез на борт.
  
  Гулец на банджа пачуѓ ці адчуѓ яго прысутнасць; інструмент зазвінеѓ і змоѓк, а праз імгненне дзверы кабіны расчыніліся, і адтуль выйшаѓ чалавек, падобны на мядзведзя, аголены па пояс, з страховачным штыром, заціснутым у руцэ. Квинкэннон раѓнуѓ: "Стаяць смірна!" - і ѓскінуѓ пісталет. Хлопец рэзка спыніѓся, міргаючы і хмурачыся. Яму было за трыццаць, у яго была клочковатая барада і валасы, свисавшие зблытанымі вяроѓкамі. Халодны вецер з заліва садзьмуѓ з яго пахі доктара Хола і цела такой моцнай хваляй, што ноздры Квинкэннона зашчыпаць ѓ мэтах самаабароны.
  
  " Хто ты, у імя туманнага пекла, такі?
  
  " Маё імя для цябе не мае значэння. Кінь зброю.
  
  "А?"
  
  " Страховачны загваздка. Кінь яго, Джым.
  
  Салёны Джым ѓтаропіѓся на яго, паціраючы свабоднай рукой сваю клочковатую бараду, яго рот быѓ адкрыты па меншай меры, на два цалі - ладная падабенства пускающего сліны ідыёта. "Што за ідэя прыплыла на маёй лодцы? Ты ж не гробаны Рыбны патруль".
  
  " Мне патрэбен твой стрыечны брат, а не ты.
  
  "Стрыечны брат?"
  
  " Фінт Браѓн. Калі ён тут, выкліч яго. Калі няма, скажы, дзе я магу яго знайсці.
  
  " Я табе нічога не збіраюся расказваць.
  
  " Ты зробіш гэта, ці знойдзеш свінцовую дробинку, захраслі ѓ цябе ѓ шкуры.
  
  Маленькія зласлівыя вочкі вустрычнага пірата звузіліся да щелочек. Ён зрабіѓ крок наперад і сказаѓ з п'янай ваяѓнічасцю: "Клянуся гаром, ніхто не збіраецца страляць у мяне на маёй уласнай лодцы".
  
  " Я папярэджваю цябе, Джым. Кінь зброю і не варушыся, ці...
  
  Салёны Джым быѓ занадта бязмозглым і занадта моцна п'яным, каб спалохацца. Ён глуха зароѓ, падняѓ страховачны загваздка і кінуѓся ѓ нязграбную атаку.
  
  У Квинканнона не было ні найменшага жадання прычыняць шкоду, калі гэтага можна было пазбегнуць. Ён зрабіѓ два хуткіх кроку наперад і моцна ткнуѓ марское рулю кольта прама ѓ грудзі пірата. Салёны Джым сказаѓ: "Уфф!" - і скончыѓ пасярэдзіне, як лук лучніка. ђдар пазбавіѓ сілы яго опущенную руку; страховачны загваздка больш ці менш бясшкодна аддзяліѓся ад мясістай часткі пляча Квинкэннона. Яшчэ адзін удар кольтом, за якім рушыѓ услед хуткі зваротны ѓзмах зброі - трука, якім ён навучыѓся ѓ свайго бацькі, - і моцны ѓдар рукаяццю па верхавіне пустога чэрапа пірата. Пачулася яшчэ адно задаволены "Уфф!", пасля чаго Салёны Джым расцягнуѓся на пакрытай луской палубе, каб задрамаць. Даволі дзіѓна, што ён нават пачаѓ выдаваць храпящие гукі.
  
  Квинкэннон пхнуѓ яго наском чаравіка; дрымота і храп не слабелі. Ён прыбраѓ кольт у кабуру і пачаѓ абшукваць ніколі не стиранные штаны і кашулю мужчыны. Гэта не прынесла яму нічога, акрамя мяшка "Бул Дарем", нейкіх папер і зашмальцаванай французскай паштоѓкі, якая не мае ніякіх мастацкіх вартасцяѓ.
  
  Ён падабраѓ страховачны загваздка і выкінуѓ яго за борт. Пацёрты рэмень, які падтрымліваѓ штаны пірата, служыѓ для таго, каб звязаць яму рукі за спіной. Затым Квинканнон пераступіѓ праз які ляжыць без свядомасці мужчыну і увайшоѓ у каюту.
  
  
  
  
  
  Ён бываѓ у джунглях валацугаѓ і ѓ опіумныя прытонах, дзе было больш ахайна і не так пахла. Дыхаючы ротам, ён агледзеѓ наваколле. З самага пачатку было відавочна, што тут нядаѓна жылі двое мужчын. На кожнай з двух ложкаѓ былі скамечана смярдзючыя коѓдры, а таксама стаялі пустыя бутэлькі з-пад таннага і моцнага віскі "Доктар Хол", відавочна, "Салёны напой Джыма", і пустыя бутэлькі з-пад соку для ног, які так любіѓ Фінт Браѓн. Аднак на камбузном стале стаялі рэшткі адзінага стравы - тушеные вустрыцы і хлеб на заквасцы, адна бляшаная кававая гуртка, адзін брудны шклянку і адна бутэлька "Доктара Хола".
  
  Пад адной з ложкаѓ стаяѓ кардонны чамадан. Квинкэннон выцягнуѓ яго, паклаѓ на коѓдры, пстрыкнуѓ танным замкам лязом свайго кішэннага нажа і прагледзеѓ змесціва. Танная адзенне Джона, занадта маленькага памеру, каб падысці Салёным Джыму. Цыратовы сумка, у якой ляжаѓ набор адмычак і іншых інструментаѓ для ѓзлому. Стары рэвальвер "Сміт і Вессон", загорнуты ѓ тканіну, незаряженный, без бачных слядоѓ патронаѓ. І крамнінны мяшок пабольш, падбіты лямцом, які абуральна бразнуѓ, калі ён яго выцягнуѓ. Калі ён перавярнуѓ мяшок на коѓдру, адтуль пасыпаліся разнастайныя ѓпрыгажэнні, гадзіны, маленькія сярэбраныя і залатыя цацанкі. Заробак! Хуткі падлік паказаѓ яму, што ѓсё скрадзенае ѓ выніку першых трох рабаванняѓ знаходзіцца ѓ яго.
  
  У чамадане быѓ яшчэ адзін цікавы прадмет, які ён прапусціѓ пры першым поглядзе. Ён ляжаѓ на дне, асабовым бокам уніз, зачапіѓшыся за адарваны куток. Ён вывудзіѓ яго, перавярнуѓ. Візітная картка, памятыя, з паметкай ад вялікага пальца, але не такая, якую насіѓ ён сам. Ён і раней бачыѓ такія стрыманыя рэкламныя аб'явы; яны сталі больш-менш звычайнай з'явай у закусачных на ѓскраіне горада, якія раздавалі найбольш прадпрымальныя дзелавыя жанчыны ѓ акрузе. На гэтай было напісана:
  
  
  СКРЫПКА , ДЗІ - ДЗІ - ДЗІ
  
  
  
  Міс Лэтаѓ Кэрью ђяѓляе Багатых Прыгажунь з Экзатычных краін
  
  
  
  MAISON DE JOIE 244 O'bil FARRELL STREET
  
  
  Так, так, падумаѓ Квинкэннон. Дык вось чаму ты ѓчора так прагнуѓ наяѓных, юны нягоднік? І чаму ты не правёѓ мінулую ноч у гэтай бруднай ванне?
  
  Ён задумаѓся. Ці павінен ён чакаць там вяртання Фінта? Або яму варта спадзявацца, што яго здабыча не толькі падвысіла яго густ да публічных дамах, але і працягвае павышаць? Яго інстынкты паказвалі на апошняе. Яго давер да іх і агіду да перспектыве доѓгага чування - магчыма, вельмі доѓгага - у кампаніі Салёнага Джыма О'браэн Бэннона хутка прынялі рашэнне.
  
  Ён зноѓ сабраѓ рэчы і, сунуѓшы ѓ кішэню, выйшаѓ на палубу з рэвальверам Доджера у руцэ. Салёны Джым ѓсё яшчэ быѓ не ѓ сабе, але пачаѓ патроху прыходзіць у сябе. Квинканнон пакінуѓ яго звязаным, кінуѓ рэвальвер у заліѓ і яшчэ больш павялічыѓ сваю стаѓку, адвязаѓшы і пусціѓшы лодку па плыні. Затым, насвістваючы "Вялікія коні півавара мяне не пераедуць", адну з сваіх любімых песень аб цвярозасці, ён залез у арандаванае судна і пачаѓ хутка веславаць назад да прыстані.
  
  
  
  
  
  12
  
  Раён, вядомы як Аптаун Тендерлойн, быѓ агменем граху, больш высакародным і абачлівым, чым Берберийское ѓзбярэжжа, і абслугоѓваѓ больш за гуллівых рэспектабельных гараджан горада. Ён размяшчаѓся на вуліцах Тарцы, Эдзі, Эліс, О'браэн Фарэл, якія па дыяганалі адыходзілі ад Рынку. Тут квітнелі некаторыя з лепшых рэстаранаѓ, салуноѓ і вар'етэ Сан-Францыска - частка кактэйльных маршруту, які па вечарах прыцягваѓ арыстакратыю ѓ мантыях і шаѓковых капелюшах. Прыгожа апранутыя маладыя жанчыны дэфілявалі па рынку ѓ вячэрнія гадзіны, многія з іх былі апранутыя ѓ фіялкі, прышпіленыя да жакетам, і яркія баа з пёраѓ на шыі, якія выдавалі ѓ дасведчаных людзей іх як спартыѓных лэдзі. Мужчыны ѓсіх узростаѓ весела перад тытунёвымі крамамі і салуне, аддаючыся занятку, якому пры выпадку ішоѓ і сам Квинканнон, вядомаму як "складанне пюрэ": глазению і флірту з выстаѓлялі сябе напаказ дамамі як лёгкай, так і добра ахоѓнай цноты.
  
  Там таксама квітнелі жылыя дамы, прычым настолькі адкрыта, што рэфармісцкія элементы пачалі праводзіць сур'ёзную кампанію па ачыстцы тэрыторыі. Самай вядомай была тая, якой кіравала міс Бэс Хол, "Каралева О'браэн Фарэл-стрыт", усе дзяѓчаты якой, як казалі, былі бландынкамі і валодалі рэдкімі талентамі ѓ сваёй прафесіі. Лэтаѓ Кэрью і яе скрыпачка ды Ды былі ѓ другім шэрагу саперніц Бэс, якія спецыялізаваліся на дамах іншых культур і розных адценняѓ скуры.
  
  Вячэрні парад яшчэ не пачаѓся, калі Квинкэннон выйшаѓ з трамвая на Маркет-стрыт на О'браэн Фарэл-стрыт, у кішэнях у яго ѓжо не было нарабаванага; ён заехаѓ у "Карпэнтэр і Квинкэннон, Прафесійныя дэтэктыѓныя службы" і замкнуѓ усё гэта ѓ офісны сейф. Над ім, калі ён шпацыраваѓ па драѓляным тратуары, да тэлефонных правадах чаплялася ніжняе бялізну з фальбонамі - яшчэ адзін від рэкламы, якая распаѓсюджваецца насельнікамі дамоѓ з зачыненымі аканіцамі ѓздоѓж маршруту. Гэта таксама шакавала і справакавала рэфарматараѓ. На паѓдарогі да трэцяга кварталу ён спыніѓся перад будынкам з простымі аканіцамі, на ѓваходных дзвярах якога красаваліся лічбы 244. Маленькая неброская таблічка на сцяне вестыбюля пазалочанымі літарамі абвяшчала: "ФИДДЛ ДЗІ ДЗІ".
  
  ђсмешлівая каляровая жанчына адчыніла дзверы ѓ адказ на яго званок і праводзіла яго ѓ багата абстаѓлены гасціную, дзе ён адхіліѓ прапанову перакусіць і папрасіѓ аѓдыенцыі ѓ міс Лэтаѓ Кэрью. Застаѓшыся адзін, ён сеѓ у чырвонае плюшавае крэсла, ѓцягнуѓ ноздрамі змяшаны водар ладану і пачулі і з прафесійным цікавасцю агледзеѓ пакой. Карункавыя фіранкі з малюнкам і чырвоныя аксамітныя парцьеры на зашторенных вокнах. Некалькі чырвоных плюшавых крэслаѓ і канапцы, столікі ѓ стылі ракако, лямпы з лалавымі заснямі, люстэркі ѓ пазалочаных рамах, карціны алеем з выявай экзатычна пачуццёвай аголенай натуры. Там жа было некалькі дэвізаѓ у рамках, адзін з якіх Квинкэннон мог прачытаць са свайго месца: "Калі б кожны мужчына быѓ гэтак жа верны сваёй краіне, як ён верны сваёй жонцы - Божа, дапамажы Злучаным Штатам" У цэлым, гасцёѓня была падобная на гасціную Бэс Хол, несумненна, па дызайне, хоць і не была такой раскошнай або стыльнай. Ніхто не мог параѓнацца з "жанчынай, якая лізнула Джона Л. Саллівана", калі справа даходзіла да экстравагантнасці.
  
  Праз пяць хвілін у пакой уварвалася Лэтаѓ Кэрью. Квинкэннон міргнуѓ і з цяжкасцю ѓтрымаѓся ад таго, каб у яго адвісла сківіца; яму не раз апісвалі міс Лэтаѓ, але гэта быѓ яго першы погляд на яе ѓ плоці. І там было вельмі шмат плоці. Яна больш за ѓсё нагадвала гіганцкага херувіма, ружовага, надзьмутага і накрашенного, апранутага ѓ бела-ружовае шоѓк, з спадальнымі баа з ружовых пёраѓ і воблакам салодкіх духоѓ, якія пагражалі выцесніць кісларод, які застаѓся некранутым пачулі і ладанам.
  
  " Сардэчна запрашаем, сэр, сардэчна запрашаем у Фиддл-Ды-Ды, дом многіх абаяльных прыгажунь з экзатычных краін. Я ѓладальніца, міс Лэтаѓ Кэрью.
  
  Квинкэннон зноѓ міргнуѓ. Голас мадам быѓ ціхім і пранізлівым, не нашмат гучней мышынага піску. Той факт, што ён зыходзіѓ ад такой гарыстай жанчыны, рабіѓ яго яшчэ больш дзіѓным.
  
  "Што я магу для вас зрабіць, сэр? Не саромейцеся - прасіце, і вы атрымаеце. Задавальненне кожнага джэнтльмена - для мяне закон".
  
  " Колькі тут кітайскіх дзяѓчат? - спытаѓ я.
  
  "Ах, у вас ёсць густ да таямнічаму ђсход. Толькі адна -Мін Той, з далёкага Шанхая, і яна самая папулярная, сэр, самая папулярная. Да жаль, у цяперашні час яна заручана".
  
  " Як даѓно яна заручана?
  
  "Прашу прабачэньня?"
  
  " Магчыма, з учорашняга дня? Адзін і той жа мужчына - малады, хударлявы, чарнявы, які аддае перавагу чырвонае віно?
  
  - Адкуль вы гэта ведаеце? - падазрона спытала Лэтаѓ Кэрью.
  
  
  
  "Ён і цяпер усё яшчэ тут?"
  
  " Выкажам здагадку, што так. Які ѓ цябе да яго інтарэс?
  
  Значыць, ён меѓ рацыю: фінт ѓсё яшчэ ѓздымалася. Яму ѓдалося не ѓсміхнуцца. " Прафесіянал, - сказаѓ ён. " Хлопец - злачынец, якога шукае паліцыя.
  
  Ліслівая пастава мадам выпарылася. "Аб Божа, толькі не кажы мне, што ты паліцэйскі".
  
  Ён гэтага не зрабіѓ; ён дазволіѓ ёй паверыць у гэта па свайму суроваму выразе асобы.
  
  "Чорт вазьмі!" - сказала яна. "Вы не можаце пачакаць, пакуль ён сыдзе, перш чым арыштоѓваць яго? У мяне наверсе ёсць іншыя кліенты. І я заплаціла за хабар на гэтым тыдні, як заѓсёды ..."
  
  " У якім пакоі жыве Мін Той?
  
  "Там жа не будзе стральбы, ці не так?"
  
  " Не, калі гэтага можна пазбегнуць.
  
  "Калі будзе нанесены якой-небудзь шкоду, горад заплаціць за гэта, ці я падам у суд. Гэта ѓключае плямы крыві на дыване, пасцельнай бялізне і мэблі ".
  
  " У якой пакоі, Лэтаѓ?
  
  Яна пранізала яго доѓгім затуманеным позіркам, перш чым піскнула: "Дзевяць", - і выпырхнуѓ з гасцінай.
  
  У калідоры доѓгая, пакрытая дываном лесвіца вяла на другі паверх. Квинкэннон падняѓся па ёй, трымаючы руку на цёмна-сінім кольте пад паліто. Пакоі з няцотнымі нумарамі знаходзіліся злева ад лесвіцы; перад дзвярыма з пазалочанай лічбай "9" ён спыніѓся, прыслухоѓваючыся. Знутры не даносілася ніякіх адрозных гукаѓ. Ён выцягнуѓ рэвальвер, націснуѓ на клямку і ѓвайшоѓ у пакой, аформленую ѓ вычурном стылі кітайскіх драконаѓ, цьмяна асветленую ліхтарамі з рысавай паперы і прасякнутую водарам пахошчаѓ, запраѓленыя віннымі парамі.
  
  Ён з задавальненнем адзначыѓ, што ѓ неадкладнай сутычцы не было неабходнасці. Доджэр Браѓн лёг дагары на бліжэйшай баку ложка з балдахінам, апрануты ѓ запэцканы касцюм прафсаюза, з яго адкрытага рота даносіліся гучныя храпящие гукі. Дзяѓчыне, якая сядзела побач з ім, было не больш дваццаці, з тонкімі рысамі асобы, яе прывабнасць псавалі цёмныя вочы, ужо такія ж старыя, як у Кейн. Яна саскочыла з ложка, нацягваючы свабодную шаѓковую накідку на сваё худое цела, і паспяшалася туды, дзе стаяѓ Квинканнон. Калі яна і заѓважыла яго аголенае зброю, гэта не зрабіла на яе бачнага ѓражанні.
  
  "Занятая," сказала яна нараспеѓ, " занятая, занятая.
  
  " Больш няма. Мне патрэбен ён, а не ты.
  
  "І што?" Маладыя-старыя вочы міргнулі некалькі разоѓ. "Скончылі?"
  
  "Скончана", - пагадзіѓся ён. "Я вязу яго ѓ турму".
  
  
  
  Яна зразумела слова, і яно, здавалася, спадабалася ёй. Яна паглядзела на захропшага Фінта. "Віно," сказала яна з агідай.
  
  " Я сам непітушчы.
  
  Мін Той сморщила нос. "Фу", - сказала яна і знікла хутка і бясшумна, як прывід.
  
  Квинканнон падышоѓ да ложка. Чатыры грубых штуршка, і Фінт Браѓн перастаѓ храпці, а яго вочы расчыніліся. Некалькі секунд ён ляжаѓ нерухома, няѓцямна ѓзіраючыся ѓ твар, аселае над ім. Пазнаванне прыйшоѓ за імгненне да таго, як ён адным сутаргавым рухам падняѓся з ложка і кінуѓся да дзвярэй.
  
  Аднак на гэты раз Квинканнон быѓ гатовы да яго і яго хітрым выкрутаѓ. Ён схапіѓ прафсаюзнага дзеяча за гарлавіну і свабоднай рукой разгарнуѓ маленькага рабаѓніка, спрытна пазбегнуць ѓдару нагой у галёнка, шпурнуѓ яго спіной на скамечаную пасцель, апусціѓся побач з ім на калені і ткнуѓ ствалом цёмна-сіняга кольта прама паміж яго налітых крывёю вочных яблыкаѓ. "Супакойся, хлопец," сказаѓ ён. - На гэты раз цябе абдурылі, і ты гэта ведаеш.
  
  Махляр, скасавурыѓшы вочы на Жарабя, ведаѓ гэта напэѓна. Уся барацьба і пясок імгненна пакінулі яго; ён ляжаѓ нерухомай лужынай, выраз хваравітага самаабвінавачанні сказіла яго лісіныя рысы.
  
  "Гэта я сам вінаваты", - сказаѓ ён сумным тонам, калі Квинканнон апранаѓ на яго кайданкі. " Пасля таго, як ты ледзь не злавіѓ мяне мінулай ноччу, я зразумеѓ, што мне трэба было адразу ж сесці на гремучку ѓ Окленд-ярдс. З'ехаѓ на "ламмасе", замест таго каб прыйсці сюды.
  
  " Так, і хай гэта паслужыць табе урокам, Фінт. Квинкэннон ѓхмыльнуѓся і глыбакадумна дадаѓ: "Самыя прадуманыя планы не заѓсёды аказваюцца самымі прадуманымі".
  
  
  
  13
  
  Гарадская турма, размешчаная ѓ склепе Залы правасуддзя, была ажыѓленым месцам, што сведчыла аб маштабах злачыннасці ѓ Сан-Францыска. І дасведчанаму воку Квинкэннона падалося, што звонку смярдзючых камер было столькі ж ашуканцаѓ, колькі і ѓнутры. Карумпаваныя паліцэйскія, бедныя адвакаты, якія гандлююць за сталом аб вызваленні зняволеных, сквапныя наладчыкі, хлуслівыя паручыцелі ... На самай справе іх больш, чым сумленных афіцэраѓ і мужчын, якія абвінавачваюцца ѓ цяжкіх злачынствах, бродяжничестве, п'янства ѓ грамадскіх месцах і іншых правінах.
  
  Квинкэннон даставіѓ туды панурага і нетаварыскай Доджера Браѓна і правёѓ большую частку непрыемнага гадзіны, размаѓляючы са знаёмым афіцэрам і незнаёмым сяржантам на стойцы рэгістрацыі. Ён падпісаѓ скаргу ад імя страхавой кампаніі Great Western Insurance Company і перад сыходам паклапаціѓся аб тым, каб Доджэр заставаѓся зачыненым ѓ адной з камер да тых часоѓ, пакуль Джэксан Поллард і Great Western Insurance афіцыйна не аформяць абвінавачванне. Ён ведаѓ, што лепш не аддаваць нічога з скрадзенага; ён нават не згадаѓ, што яны былі ѓ яго распараджэнні. Каштоѓныя рэчы дзіѓным чынам знікалі з паліцэйскага сховішчы за ноч.
  
  Да таго часу, калі ён вярнуѓся ѓ кантору Карпентера і Квинканнона, Прафесійных дэтэктыѓных службаѓ, было ѓжо далёка за поѓдзень. Ён распавёѓ Сабіне аб падзеях дня, трохі падфарбаваць свае кароткія сутычкі з Салёным Джымам і Доджером Браѓнам.
  
  "Ты занадта шмат чым рызыкуеш, Джон", - увещевала яна яго. "Аднойчы ты дорага заплаціш за такое неразважлівасць. Гэтак жа, як гэта зрабілі твой бацька і мой муж".
  
  Ён адмахнуѓся ад гэтага. "Я маю намер памерці ѓ ложку ва ѓзросце дзевяноста гадоѓ", - сказаѓ ён. "І не ѓ адзіноце".
  
  "Я не здзіѓлюся, калі любая з гэтых хвал апынецца праѓдай". Куткі яе рота злёгку выгнуліся. " Я ѓпэѓнены, што вам не склала працы зарыентавацца ѓ гульні на Скрыпцы ды Ды.
  
  " Што гэта значыць, мая дарагая?
  
  " Толькі не кажы мне, што ты ніколі раней не бывала ѓ гасціных.
  
  "Толькі пры выкананні майго прафесійнага доѓгу", - схлусіѓ ён.
  
  " Калі гэта так, то пры ѓсёй тваёй юрлівасці мне шкада выдатных паннаѓ Сан-Францыска.
  
  " Я не прэтэндую на дабрачыннасць юных нявінніц. Толькі на добразычлівасць адной маладой і прыгожай удавы.
  
  " Значыць, табе наканавана пражыць свае гады ѓ цэлібаце, як манаху. Фінт Браѓн прызнаѓся ѓ сваіх злачынствах?
  
  Квинканнон ѓздыхнуѓ. Неѓзаемнае запал, асабліва калі яна была такой чыстай, як у яго да Сабіне, была сумнай і годнай шкадавання рэччу. "Ён мала што мог сказаць пасля таго, як мы сышлі з "Скрыпкі ды Ды". Хлопец негаманлівы, Доджэр. Але здабыча, атрыманая ѓ выніку яго крадзяжоѓ з узломам, асудзіць яго ".
  
  " Каштоѓнасцяѓ Костейна не было сярод тых, што вы знайшлі?
  
  "Няма", - сказаѓ ён. "Але я знайду іх дастаткова хутка".
  
  
  
  "Яшчэ ёсць час адвезці партыю ѓ Грэйт Вестэрн і перадаць містэру Полларду," сказала Сабіна. " Мне патэлефанаваць яму?
  
  " Не, лепш пачакаць да заѓтра.
  
  "Чаму? Поллард заходзіѓ раней, увесь у хваляванні. Яшчэ два пазову давялі яго цярпенне да мяжы ".
  
  " Яшчэ двое?
  
  "Абодва пададзеныя сёння Пенелопой Костейн".
  
  "Адзін за колькасць яе зніклых каштоѓнасцяѓ. Іншы?"
  
  " У Костейнов таксама ёсць сумесны поліс страхавання жыцця з "Грэйт Вестэрн". На суму дваццаць пяць тысяч даляраѓ. Сабіна крыва ѓсміхнулася. " Удава не губляѓ часу дарма.
  
  "Што яна і зрабіла".
  
  " Мне ѓдалося супакоіць Поларда, але чым хутчэй ён даведаецца, што Фінт Браѓн арыштаваны, а вернута нарабаванае, тым лепш для нас. Вы разлічваеце знайсці каштоѓнасці Костейна сёння вечарам? Дык вось чаму ты хочаш пачакаць?
  
  "Гэта адна з прычын", - сказаѓ Квинкэннон, хоць гэта было не так.
  
  " Іншы не стаѓ бы дакранацца Шэрлака Холмса, ці не так?
  
  "Што прымушае цябе так думаць?"
  
  " Я ведаю цябе, Джон, значна лепш, чым ты думаеш.
  
  "Лухта", - сказаѓ ён і змяніѓ тэму. "Што вы даведаліся ѓ ходзе свайго сённяшняга расследавання?"
  
  Да таго часу, як Сабіна скончыла сваю справаздачу, барада яго флибустьера расцягнулася ѓ крывой усмешцы. " Хуліган! Як я і падазраваѓ.
  
  "Ці азначае гэта, што ты разгадаѓ загадку?"
  
  "Гэта так. Усё, чаго мне цяпер не хапае, - гэта некалькіх нязначных дэталяѓ".
  
  " Ну? Як быѓ забіты Эндру Костейн? Як Доджеру Браѓну ѓдалося збегчы з хаты?
  
  " Не раней заѓтрашняга раніцы, мілэдзі. Сустрэнемся ѓ дзевяць трыццаць у офісе Поларда. Тады вы пачуеце поѓнае тлумачэнне.
  
  " Ты зноѓ выводзіць мяне з сябе, Джон Квинкэннон. Чаму ты не можаш проста выкласці мне сутнасць цяпер?
  
  "Роѓна ѓ дзевяць трыццаць," сказаѓ ён, яшчэ больш поддразнив яе д'ябальскім падміргваннем, і пайшоѓ.
  
  На Маркет-стрыт ён злавіѓ таксі. Ён нічога не еѓ з самага сняданку і быѓ па-зверску галодны, але спачатку трэба было выканаць важнае справа. Ён даѓ кіроѓцу наёмнага таксі адрас доктара Калеб Аксминстера на Рускай ѓзгорку.
  
  Прыкладна праз трыццаць хвілін ахмістрыня з совиными вачыма адкрыла парадную дзверы Аксминстеров і паведаміла яму, што доктар яшчэ не вярнуѓся з аперацыі. Ззаду яе, дзе-то ѓ глыбіні дома, Квинкэннон чуѓ вясёлае, некалькі фантастычнае перабіранне скрыпічных струн - такі мелодыі ён ніколі раней не чуѓ. Ён сказаѓ: "Я прыйшоѓ пабачыцца з містэрам Шэрлакам Холмсам", - і працягнуѓ эканомцы адну з сваіх візітных картак. Яна забрала яе з сабой. Неѓзабаве скрыпка змоѓкла, і неѓзабаве пасля гэтага вярнулася ахмістрыня, каб праводзіць яго ѓ гасціную побач з галоѓнай гасцінай.
  
  Холмс зручна разваліѓся ѓ крэсле, скрыпка стаяла на століку побач з ім. На каленях у яго была маленькая бутэлечка з празрыстай вадкасцю і сафьяновый футляр. Ён павітаѓся з Квинкэнноном і папрасіѓ хвілінку пачакаць. Доѓгімі, нервовымі пальцамі ён дастаѓ з футарала шпрыц для падскурных ін'екцый, напоѓніѓ яго з флакона, адрэгулявалі іголку і закатаѓ левую абшэѓку кашулі. На жилистом перадплечча і запясце Квинкэннон заѓважыѓ незлічоныя сляды ѓколаѓ. На яго вачах Холмс ѓваткнуѓ іголку сабе ѓ руку, націснуѓ на поршань і адкінуѓся на спінку крэсла з глыбокім уздыхам задавальнення.
  
  " Што ѓ бутэльцы, Холмс? - спытаѓ я.
  
  Ангелец ѓсміхнуѓся. "Сяміадсоткавы раствор, - сказаѓ ён, - ласкава прадастаѓлены доктарам Аксминстером".
  
  Квинканнону не трэба было пытацца аб дакладнай прыродзе сяміадсоткавага раствора. Ён паціснуѓ плячыма і пакінуѓ гэтае пытанне ѓ спакоі. У кожнага свой загана.
  
  "Што ж, мой паважаны калега," сказаѓ Холмс, - павінен сказаць, я рады, што вы прыйшлі. Я зьбіраюся адведаць вас раней, але ѓ мяне быѓ даволі напружаны дзень. Вы пазбавілі мяне ад неабходнасці зноѓ выходзіць куды-небудзь сёння ѓвечары.
  
  "У мяне самога быѓ напружаны дзень. І вельмі прадуктыѓны".
  
  " Вы знайшлі Доджера Браѓна? - спытаѓ я.
  
  " Знайшлі і арыштавалі яго. І вярнулі нарабаванае з узломам.
  
  " Мой дарагі Квинканнон, ты перасягнуѓ самога сябе!
  
  "Гэтыя навіны - не адзіная прычына майго візіту," лісліва сказаѓ Квинканнон. " Я таксама прывёз вам запрашэнне.
  
  "Запрашэнне?"
  
  "На сустрэчу ѓ офісе Джэксана Поларда, кіраѓніка аддзела прэтэнзій страхавой кампаніі "Грэйт Вестэрн", заѓтра ѓ дзевяць трыццаць раніцы. Калі вы пагадзіцеся прысутнічаць, я гарантую, што вы палічыце гэта павучальным ".
  
  "У якім сэнсе?"
  
  
  
  "Я маю намер растлумачыць таямніцу, навакольнае смерць Эндру Костейна".
  
  "Ах! Значыць, твой вышук прынёс дадатковыя плён, ці не так?"
  
  "Так і ёсць".
  
  "А зараз адбудзецца публічнае адкрыццё," сказаѓ Холмс. " Пышна. Мы з вамі падобныя больш, чым хто-небудзь з нас можа захацець прызнаць, Квинкэннон. Досыць часта ѓва мне прачынаецца артыстычная жылка, якая настойліва патрабуе добра пастаѓленага спектакля ".
  
  "Значыць, ты будзеш там?"
  
  "О, вядома". Вочы Холмса ззялі; здавалася, ён ніколькі не збянтэжаны тым, што яго перасягнулі. "Мне будзе вельмі цікава пачуць вашы высновы. Сапраѓды, вельмі цікава!"
  
  
  
  14
  
  Офісы Great Western Insurance ѓ Сан-Францыска размяшчаліся ѓ квартале Мантгомеры, самым вялікім з гарадскіх будынкаѓ на скрыжаванні вуліц Мантгомеры і адзін студэнт з берклі-стрыт. Было ѓсяго палова дзясятага чарговага халоднага, змрочнага раніцы, калі Квинкэннон увайшоѓ у прыёмную. Ён выявіѓ, што Сабіна і Шэрлак Холмс ѓжо прысутнічалі, а таксама двух іншых кіраѓнікоѓ, якіх ён не чакаѓ убачыць, - Пенелопу Костейн і доктара Калеб Аксминстера. Аказалася, Холмс запрасіѓ іх абодвух, таму што місіс Костейн быѓ кроѓна зацікаѓлены ѓ разглядзе, а быѓ Аксминстер "зацікаѓленым бокам". У Квинканнона не было пярэчанняѓ ні ѓ тым, ні ѓ іншым выпадку. Калі б ён не быѓ так захоплены сваім спаборніцтвам з Холмсам, ён бы сам да гэтага дадумаѓся.
  
  У поѓным складзе іх правялі ѓ асабістае сьвятыню Джэксана Поларда. Спецыяліст па прэтэнзійна працы быѓ мітусьлівым маленькім чалавечкам у акулярах з рэдкімі валасамі і бакенбардамі пясочнага колеру, падобнымі на мініяцюрнае перакаці-поле. Нахмурыѓшыся, ён запатрабаваѓ адказу: "Што ѓсё гэта значыць, Квинкэннон? Чаму ѓсе гэтыя людзі тут?"
  
  " Можна сказаць, у якасці сведак.
  
  " Сведкі чаго?
  
  "Гэта хутка стане відавочным. Вы загадаеце прынесці крэслы, каб усім было зручна?"
  
  Гэта было зроблена, і ѓсе селі, акрамя Квинкэннона. Холмс паліѓ сваю зашмальцаваную гліняную трубку і сеѓ у паслабленай позе, лёгкая ѓсмешка гуляла ѓ кутках яго рота. Сабіна ціха сядзела, склаѓшы рукі на каленях; цярпенне было адной з яе шматлікіх цнотаѓ. Пенелопа Костейн адчувала сябе не ѓ сваёй талерцы, ерзая на крэсле, пагульваючы пальцамі з медальёнам з тыгровых вокам і агат на шыі. Аксминстер пасмоктваѓ лядзяшы horehound, і ѓ яго быѓ ясноглазый, выжидающий погляд маленькага хлопчыка калядным раніцай.
  
  - Ну што, Квинкэннон? - спытаѓ Поллард. Працягвай. У яго зусім не хапала цярпення. - І лепш бы тое, што ты хочаш сказаць, давялося мне па гусце.
  
  " Так і будзе. Перш за ѓсё, Фінт Браѓн знаходзіцца пад вартай у чаканні прад'яѓлення афіцыйных абвінавачанняѓ. Я высачыѓ яго і арыштаваѓ ѓчора.
  
  " Учора? Чаму вы не паведамілі мне адразу?
  
  " У мяне былі на тое свае прычыны.
  
  "Так? Што наконт усіх выкрадзеных ім рэчаѓ? Вы іх вярнулі?"
  
  "Я так і зрабіѓ".
  
  Па шляху туды Квинкэннон зайшоѓ у офіс агенцтва; ён выцягнуѓ сумку з каштоѓнасцямі і размашистым жэстам паклаѓ яго на пісьмовы стол Поларда. Вочы маленькага чалавечка прыемна заблішчалі, калі ён расклаѓ перад сабой змесціва, але ззянне трохі памеркла, як толькі ён просеял усё змесціва. "Усё ѓ наяѓнасці і ѓлічана па першых трох крадзяжоѓ з узломам," сказаѓ ён. " Але тут няма нічога з згубу місіс Костейн.
  
  "Я яшчэ не аднавіѓ гэтыя прадметы".
  
  " Але ѓ вас ёсць уяѓленне аб тым, што Браѓн з імі зрабіѓ?
  
  "Ён нічога з імі не рабіѓ. У яго іх ніколі не было".
  
  " Вы кажаце, у вас іх ніколі не было?
  
  "Фінт Браѓн не рабаваѓ дом Костейнов," сказаѓ Квинкэннон. " І ён не забойца Эндру Костейна.
  
  Поллард па-совиному міргнуѓ за шклом ачкоѓ. " Тады хто ж усё-такі абрабаваѓ яго?
  
  "Ніхто".
  
  " Ну жа, ну ж, хлопец, кажы прама, скажы, што ты маеш на ѓвазе.
  
  "Менавіта Эндру Костейн спланаваѓ крадзеж з дапамогай саѓдзельніка. І менавіта саѓдзельнік праткнуѓ яго і схаваѓся з змесцівам валізкі з каштоѓнасцямі".
  
  Гэта заява выклікала "Ах!" у доктара Аксминстера. Сабіна выгнула адну з сваіх выдатных броваѓ. Нават Шэрлак Холмс выпрастаѓся ѓ сваім крэсле з напружаным выразам твару.
  
  Пенелопа Костейн ледзяным тонам вымавіла: "Гэта недарэчнае абвінавачванне. З якой нагоды майму мужу ѓступаць у змову з мэтай рабавання ѓласнага дома?"
  
  
  
  " Каб падмануць страхавую кампанію "Грэйт Вестэрн". Каб выплаціць свае значныя картачныя даѓгі. Вы, вядома, ведаеце, што ён быѓ заѓзятым гульцом, місіс Костейн. І што яго фінансы былі моцна знясіленыя, а яго юрыдычная практыка пацярпела няѓдачу з-за яго залежнасці ".
  
  " Я нічога такога не ведаѓ.
  
  "Калі гэта праѓда, - сказала Поллард, - то як вы гэта даведаліся?"
  
  "Я з падазрэннем ставіѓся да яго з таго моманту, як ён папрасіѓ мяне нагледзець за яго ѓласнасцю". Гэта было не зусім праѓдай, але што дрэннага ѓ невялікім приукрашивании? "Два дні таму ѓ доктара Аксминстера ён, здавалася, палічыѓ мяне чым-то накшталт некампетэнтнага блазна за тое, што я дазволіѓ Доджеру Браѓну збегчы з хаты Трусдейлов. Чаму ж тады ён абраѓ мяне з усіх людзей для абароны сваёй уласнасці? Адказ заключаецца ѓ тым, што ён хацеѓ, каб дэтэктыѓ, якога ён лічыѓ непадыходзячым, стаѓ сведкам па-майстэрску инсценированного ѓзлому. Недаацэнка мяне была яго першай памылкай.
  
  " Гэта было адзінае, што выклікала ѓ вас падазрэнні?
  
  Костейн прызнаѓ, што малаверагодна, каб прафесійны узломшчык, які апынуѓся на валасок ад гібелі мінулай ноччу, рызыкнуѓ здзейсніць новае злачынства так хутка, але ён прымусіѓ мяне паверыць, што яго страх быѓ настолькі вялікі, што ён быѓ гатовы дорага заплаціць за двух аператыѓнікаѓ, якія будуць весці назіранне ѓ наступныя ночы. Трата сродкаѓ, якую ён з цяжкасцю мог сабе дазволіць, паколькі па яго звычцы да выпіѓкі і стане яго офіса было ясна, што для яго наступілі цяжкія часы. Ён таксама зрабіѓ сумніѓнае заяву аб тым, што ѓ яго не было часу выносіць каштоѓнасці з свайго дома і хаваць іх у іншым месцы, пакуль не будзе затрыманы Доджэр Браѓн, і што ѓ яго няма жадання адмяняць "важныя сустрэчы", каб самому ахоѓваць сваё памяшканне ".
  
  - Значыць, вы пагадзіліся на гэтую працу, каб высветліць, чым ён займаѓся? - спытаѓ Аксминстер.
  
  " Так. Яшчэ адно ѓпрыгожванне. Ён пагадзіѓся на гэта з-за грошай - Джон Квинкэннон не дурань. " Наступнае расследаванне, праведзенае місіс Карпэнтэр, - ён пакланіѓся Сабіне, - выявіла прыхільнасць Костейна да азартных гульняѓ і шэраг даѓгоѓ даѓжынёй з бялізнавую вяроѓку аѓдавелай маці. Ён быѓ адчайны чалавекам.
  
  " Значыць, вы падазравалі махлярства са страхоѓкай, - сказаѓ Холмс, - калі папрасілі мяне далучыцца да вас у назіранні.
  
  "Я так і зрабіѓ," схлусіѓ Квинканнон.
  
  " Вы таксама падазравалі, якім чынам будзе здзейснена махлярства?
  
  
  
  "Выкарыстанне супольніка, апранутага ѓ такую ж цёмную вопратку, якую насіѓ Доджэр Браѓн? Прыбыцце Костейна не больш чым праз хвіліну пасля таго, як зламыснік пранік у дом праз заднюю дзверы? Толькі пазней. Гэта быѓ мудрагелісты план, які ні адзін дэтэктыѓ не змог бы прадбачыць ва ѓсёй паѓнаце да здзяйснення факту. Па праѓдзе кажучы, дурдом ад пачатку да канца.
  
  " Выхадка з Вар'ята дома?
  
  "Вар'яцкі план. Гульня ѓ дурня".
  
  " А Ашуканскія арго, так? Яшчэ адна твая цудоѓная амерыканская ідыёмы.
  
  - Значыць, саѓдзельнік пайшоѓ на падман, - сказаѓ Поллард, - ці не так? Ён хацеѓ забраць усю здабычу сабе?
  
  "Менавіта так," пагадзіѓся Квинкэннон.
  
  "Назаві яго".
  
  " Пакуль няма. Спачатку патрэбныя іншыя тлумачэнні.
  
  "Напрыклад, як Костейн быѓ забіты ѓ замкнёным пакоі? І чаму яго застрэлілі, а таксама зарэзалі? Вы можаце адказаць на гэтыя пытанні?"
  
  "Я магу", - сказаѓ Квинкэннон, звяртаючыся не да Полларду, а да Шэрлаку Холмсу. Меркаваны найвялікшы дэтэктыѓ свету вось-вось павінен быѓ саступіць сваю мантыю больш годнага суперніка, і Квинкэннон меѓ намер атрымаць асалоду ад кожным імгненнем свайго трыумфу.
  
  "Ну, а потым?"
  
  Квинканнон дастаѓ сваю трубку і капшук з тытунём, дазваляючы напрузе нарастаць, пакуль ён напаѓняѓ чару. Холмс захоплена назіраѓ за ім, яго рукі былі занятыя наматыванием кішэннага "Петраркі", выраз твару было нейтральным, за выключэннем ледзь прыкметнай усмешкай. Астатнія, уключаючы Сабіну, сядзелі на краешках сваіх крэслаѓ.
  
  Раскурыѓшы трубку і добранька затянувшись, ён сказаѓ: "Адказ на ваш першы пытанне, містэр Поллард, - звярнуѓся ён да Холмсу, - заключаецца ѓ тым, што Эндру Костейн не быѓ забіты ѓ замкнёным пакоі. Акрамя таго, ён не быѓ зарэзаны і застрэлены сваім саѓдзельнікам.
  
  " Загадкі, Квинкэннон? - Раздражнёна спытала Поллард.
  
  " Зусім няма. Пачнем з таго, што Эндру Костейн застрэліѓся. Квинкэннон зрабіѓ паѓзу для драматычнага эфекту, перш чым працягнуць. "Справаздачу быѓ складзены для таго, каб прывабіць мяне ѓ дом, павярхоѓная рана пацвярджала тое, што магло б быць яго сцвярджэннем аб барацьбе з злодзеем. "Каб лепш абдурыць мяне, - разважаѓ ён, - і каб быць упэѓненым, што "Грэйт Вестэрн" выплаціць свае правы хутка, без пытанняѓ і падазрэнняѓ".
  
  " Як вы здагадаліся, што гэта падман?
  
  
  
  "Было вядома, што Доджэр Браѓн насіѓ пісталет у сваёй прафесійнай дзейнасці, але толькі ѓ мэтах запалохвання - ён не быѓ датычны да гвалту. Іду ѓ заклад, што ён насіѓ сваю зброю незараджаны, таму што яно было пустым, калі я знайшоѓ яго ѓчора ѓ яго прытулак, і сярод яго рэчаѓ не было патронаѓ. Рэвальвер, з якога было нанесена раненне, быѓ набыты новым у той жа дзень у зброевай майстэрні побач з юрыдычнай канторай Костейна самім Костейном. Расследаванне місіс Карпэнтэр выявіла гэтую інфармацыю, а таксама інфармацыю, што датычыцца яго фінансавых праблем.
  
  "Але чаму ѓсё гэта справа з замкнёным пакоем?" Спытала Сабіна. "Далейшае заблытванне?"
  
  "Няма. На самай справе, ніякай хітрыкі з замкнёным пакоем не было".
  
  " Чорт вазьмі, Квинкэннон! - прагыркаѓ Поллард"
  
  "Гэтая частка ліхтугі была сумессю ілюзіі і выпадковасці, вынікам абставінаѓ, а не наѓмысна. У нас не было намеры пазалаціць лілею такой тэатральнасцю. Нават калі б так і было, пасля стрэлу з пісталета проста не было дастаткова часу для таго, каб здзейсніць які-небудзь трук з замкнёным пакоем ".
  
  "Тады што ж адбылося?"
  
  "Костейн знаходзіѓся ѓ калідоры перад адкрытай дзвярыма ѓ свой кабінет, а не ѓнутры пакоя, калі стрэліѓ сабе ѓ перадплечча. Вось чаму ѓ холе гарэѓ электрычны святло; вось чаму там стаяѓ моцны пах гарэлага пораху, але ѓнутры пакоя яго практычна не было. Куля прабіла крэсла, таму што пісталет быѓ накіраваны ѓ тым кірунку, калі з яго стралялі, праз адчыненыя дзверы ѓ кабінет ".
  
  "Чаму Костейн проста не стрэліѓ туды?"
  
  "Я падазраю, што ён сустрэѓ свайго саѓдзельніка ѓ калідоры, магчыма, каб перадаць каштоѓнасці з шафы з каштоѓнасцямі. Вось чаму ѓ холе гарэѓ святло. Пусты футляр быѓ яшчэ адной зачэпкай, якая навяла мяне на думку. Зноѓ жа, фактар часу - у прывіднага рабаѓніка было занадта мала часу, каб прабрацца ѓ кабінет, знайсці чамадан і абшукаць яго да таго, як прыбыѓ Костейн і злавіѓ яго на месцы злачынства.
  
  " А забойства, Джон? - Спытала Сабіна.
  
  "Праз некалькі імгненняѓ пасля стрэлу саѓдзельнік нанёс удар. Костейн стаяѓ у адкрытым дзвярным праёме, спіной да калідоры. Сіла адзінага ѓдару доѓгім вузкім лязом, пошатнувшись, шпурнула яго наперад, у кабінет. Аднак удар не быѓ смяротным адразу. Ён пражыѓ досыць доѓга, каб павярнуцца, сустрэцца тварам да твару з тых, хто нападаѓ, заѓважыць скрываѓлены зброю ѓсё яшчэ ѓ паднятай руцэ - і ѓ парадку самаабароны зачыніць дзверы і павярнуць ключ, ужо устаѓлены ѓ клямку. Потым ён страціѓ прытомнасць і памёр.
  
  "Чаму ён замест гэтага не застрэліѓ саѓдзельніка?" Сказаѓ Аксминстер. "Гэта тое, што я б зрабіѓ".
  
  "Магчыма, ён больш не трымаѓ пісталет. Альбо раптоѓнасць нападу прымусіла яго выпусціѓ яго, альбо ён выпусціѓ яго, каб замкнуць дзверы ад свайго здрадніка. На маю думку, Эндру Костейн быѓ не толькі злодзеем, але і баязліѓцам. Я думаю, што, калі б на яго націснулі, яго жонка пагадзілася б, нягледзячы на яе заяву гарадской паліцыі аб тым, што ён быѓ адважным чалавекам ".
  
  Твар Пенелопы Костейн было колеру яечнага бялку. " Я не згодная ні з чым з таго, што вы сказалі. Ні з чым!
  
  Шэрлак Холмс паварушыѓся ѓ крэсле. Стрыманае захапленне ѓ яго вачах прымусіла Квинкэннона пацяплець. Аднак яго злараднасць не наканавана было працягнуцца доѓга.
  
  "Цудоѓна, Квинкэннон!" Сказаѓ Холмс. Ён ускочыѓ на ногі і схапіѓ Квинкэннона за руку. "Я віншую вас з тым, як вы спраѓляецеся. Вы прарабілі пахвальную працу па інтэрпрэтацыі высноваѓ ".
  
  "Res што?" Спытала Поллард.
  
  " Факты па справе. Высновы майго калегі вучонага амаль у дакладнасці супадаюць з маімі.
  
  Квинкэннон напружыѓся. " Што гэта? Твае высновы?
  
  "О, так, вядома. Я прыйшоѓ да ідэнтычным высноѓ ѓчора днём".
  
  "Лухта сабачая!"
  
  " Мой дарагі сябар, вы сумняваецеся ѓ маіх словах?
  
  " Так, калі толькі вы не назавеце саѓдзельніка і не растлумачце астатнюю частку таго, што адбылося.
  
  "Я магу. Натуральна".
  
  Будзь праклятыя яго вочы! " Ну? Хто ѓдарыѓ Костейна нажом?
  
  " Яго жонка, вядома. Пенелопа Костейн.
  
  З боку Поллард пачуѓся спалоханы вокліч. Адзінай рэакцыяй місіс Костейн было прыбраць яшчэ адзін адценне і абурана выпрастацца. "Я?" перапытала яна з халодным абурэннем. "Як ты смееш!"
  
  - Фінт Браѓн - невысокі чалавек, - хутка сказаѓ Квинкэннон. Вам было дастаткова лёгка сысці за яго ѓ цемры, які быѓ апрануты ѓ цёмную мужчынскую вопратку, з крамніннай шапачкай, прыкрывае вашы валасы.
  
  
  
  "Цалкам дакладна," пагадзіѓся Холмс. Ён зноѓ распаліѓ люльку, перш чым працягнуць. - Удзельнічаючы ѓ плане свайго мужа, яна распрацавала ѓласны контрплан - сваю падвойную гульню, як вы, амерыканцы, гэта называеце, - па двух прычынах. Па-першае, паспрабаваць падмануць страхавую кампанію "Грэйт Вестэрн" не адзін, а двойчы, прад'явіѓшы прэтэнзіі як па нібыта скрадзенай каштоѓнасцямі, так і па полісе страхавання жыцця яе мужа на дваццаць пяць тысяч даляраѓ, адзіным бенефіцыярам якога яна з'яѓляецца. Яна прыходзіла ѓ гэты офіс ѓчора, каб аформіць гэтыя заявы, ці не так, містэр Поллард?
  
  "Яна так і зрабіла".
  
  "Яе другім матывам," працягваѓ Холмс, "была нянавісць, лютая і усёпаглынальная нянавісць да мужчыну, за якім яна была замужам".
  
  "Ты не можаш гэтага ведаць напэѓна", - запярэчыѓ Квинкэннон. "Ты мяркуеш".
  
  " Я не будую здагадак. Нянавісць місіс Костейн да свайму мужу стала відавочнай для мяне на адным званым абедзе ѓ доктара Аксминстера. Мае вочы былі прывучаны разглядаць асобы, а не іх знешнасць - іх, так бы мовіць, "публічную маскіроѓку". Што тычыцца доказаѓ яе сапраѓдных пачуццяѓ і яе віны, я выявіѓ першую зачэпку неѓзабаве пасля таго, як мы знайшлі труп Эндру Костейна.
  
  "Нейкая падказка?"
  
  " Пудра для асобы, - сказаѓ Холмс.
  
  " Пудра для асобы?
  
  - Калі я аглядаѓ рану на спіне Эндру Костейна ѓ падзорную трубу, я выявіѓ малюсенькае плямка рэчывы на тканіны яго "шевиота" таго ж тыпу і адцення, што і ѓ місіс Костейн.
  
  "Як гэта можа даказаць яе віну? Яны былі жанатыя. ... яе пудра магла трапіць на яго паліто ѓ любы час, дзясяткам розных спосабаѓ".
  
  " Дазволю сабе не пагадзіцца. Гэта было блізка і справа ад раны, што паказвала на тое, што рэшту, павінна быць, застаѓся на рабры рукі забойцы, калі быѓ нанесены смяротны ѓдар. Ён таксама спёкся і глыбока vaelsya ѓ валакна тканіны. Гэты факт у спалучэнні з глыбінёй самай раны дадаткова паказваѓ на тое, што лязо вонзилось ѓ плоць Костейна з велізарнай сілай і лютасцю. Акт, спароджаны нянавісцю, а таксама прагнасцю. Глыбіня і памер раны служылі дадатковым доказам. Ён быѓ зроблены стилетом, наѓрад ці такім зброяй стаѓ бы карыстацца прафесійны кладаѓшчык, такі як Доджэр Браѓн. Больш таго, штылет, як паказалі мае даследаванні злачыннасці, у значна большай ступені жаночае зброю, чым мужчынскае.
  
  Квинканнон шукаѓ спосаб абвергнуць гэтую логіку і не знайшоѓ. Ён нахмурыѓся і прытрымаѓ мову.
  
  Пенелопа Костейн ѓ чарговы раз заявіла аб сваёй абражанага нявіннасці. Ніхто не звярнуѓ на яе ніякай увагі, і менш за ѓсё Квинкэннон і Холмс.
  
  "Такім чынам," працягнуѓ Холмс, " у нас ёсць таямніца дзеянняѓ місіс Костейн пасля нанясення смяротнага ѓдару. Яе, відавочна, цудоѓны ѓцёкі з дому толькі для таго, каб пазней з'явіцца зноѓ у вячэрнім касцюме. Ты, вядома, ведаеш, Квинкэннон, як была зробленая гэтая заварушка.
  
  Квинкэннон вагаѓся. Чорт вазьмі! Гэта быѓ адзіны пункт, у якім ён не быѓ абсалютна ѓпэѓнены.
  
  "Вядома", - сказаѓ ён.
  
  " Прашу вас, падрабязней.
  
  Ён уздыхнуѓ і рашуча рушыѓ наперад. " У тым, што яна зрабіла, мала загадкавага. Яна проста хавалася, пакуль мы з табой не апынуліся ѓ кабінеце, а затым выслізнула. Без сумневу, праз адно з вокнаѓ. Яна лёгка магла б падрыхтаваць адну з іх загадзя, каб яна слізгала бясшумна уверх-уніз, а таксама аслабіць зашчапку роѓна настолькі, каб дазволіць ёй ѓпасці назад у шчыліну замка пасля таго, як яна пралезла ѓнутр і апусціла створку. Тады акно выглядала б цэлым і цэлым".
  
  "Вынаходліва".
  
  "Магчыма, яна так і думала".
  
  "Я меѓ на ѓвазе вашу інтэрпрэтацыю", - сказаѓ Холмс. "Аднак, на жаль, вы памыляецеся. Гэта не тое, што яна зрабіла".
  
  " Што за дьявольщину ты нясеш!
  
  " Цалкам няправільна па ѓсіх пунктах, за выключэннем таго, што яна сапраѓды хавалася ѓ працягу доѓгага часу. Яна не магла прадбачыць, што абедзве пярэднія і заднія дзверы будуць заблакаваныя, каб абцяжарыць выхад; калі б планам быѓ просты ѓцёкі, яна магла б разумна чакаць, што выскользнет праз адну або іншую дзверы, тым самым пазбегнуѓшы выкарыстання вокны. Яна таксама не магла быць загадзя ѓпэѓненая, што саслабленая аконная клямка ѓстане назад у сваю шчыліну і, такім чынам, застанецца незаѓважанай. Яна таксама не магла быць упэѓненая, што мы не пачуем, як яна падымае і апускае раму, і не схватим яе перш, чым яна паспее збегчы.
  
  - Мяркую, у вас ёсць тэорыя лепей? - спытаѓ Квинканнон.
  
  
  
  " Не тэорыя, а чыстая праѓда. Яе прытулак было тым жа самым, якое яны з мужам выбралі ѓ рамках першапачатковага плана. Я пераканаѓся ѓ гэтым учора днём, калі вярнуѓся ѓ дом Костейн, пакуль місіс Костейн была тут з містэрам Поллардом, і правёѓ два гадзіны ѓ дбайным ператрус памяшкання.
  
  "Вы незаконна праніклі ѓ мой дом?" На гэты раз абурэнне Пенелопы Костейн не было найграным. "Я даб'юся, каб вас арыштавалі за незаконнае пранікненне на чужую тэрыторыю!"
  
  " Думаю, што няма. Пры абставінах, якія склаліся, я ѓпэѓнены, нават паліцыя палічыла б мае дзеянні цалкам апраѓданымі. Доктар Эксминистер суправаджаѓ мяне, між іншым, па маёй просьбе. Ён пацвердзіць усё, што я збіраюся расказаць".
  
  "Вядома, я так і зраблю", - сказаѓ доктар.
  
  - Тады як ёй удалося ѓцячы з праклятага дома? - раздражнёна спытаѓ Квинканнон.
  
  " Яна гэтага не рабіла. Яна ніколі не пакідала яго. Холмс зрабіѓ паѓзу, як Квинкэннон раней, для драматычнага эфекту. "Калі вы устраняете немагчымае," сказаѓ ён, " усё, што застаецца, воляй-няволяй павінна быць праѓдай. У дачыненні да гэтай справы я, як і вы, прыйшоѓ да высновы, што забойца Эндру Костейна не мог здзейсніць забойства ѓ замкнёнай кабінеце, а затым збегчы з яго; такім чынам, Костейн не мог быць забіты ѓнутры кабінета, і кабінет не мог быць зачынены, калі штылет быѓ вонзен ѓ яго цела. Далей я прыйшоѓ да высновы, што для забойцы было немагчыма збегчы з замкнёнага дома пасля здзяйснення злачынства; такім чынам, яна не ѓцякала з яго. Пенелопа Костейн ѓвесь гэты час хавалася ѓ памяшканні. "
  
  " Дзе? Мы абшукалі дом зверху данізу.
  
  " Сапраѓды. Але падумайце вось пра што: двое незнаёмцаѓ не могуць ведаць кожны куток у доме, у якім іх нага ніколі раней не бывала. Уладальнікі, з іншага боку, цалкам дасведчаныя аб кожнай дэталі памяшкання ".
  
  Румянец пачаѓ распаѓзацца па цяпер ужо даволі цеснага каѓнерыку Квинкэннона. Святло ведаѓ пачало ѓ зацішных кутках яго ѓвішнага мозгу. Ён праклінаѓ сябе за тое, што не здолеѓ убачыць тое, што гэты чортаѓ ангелец ѓбачыѓ значна раней.
  
  "Падчас маіх пошукаѓ сёння днём," працягваѓ Холмс, " я выявіѓ невялікую прыбудову да кухоннай каморы - маленечкую пакойчык, дзе захоѓваюцца кансервы і да таго падобнае. Уваход у гэты пакой скрыты за паліцай у каморы. Тыя, хто ведаѓ пра гэта, маглі быць цалкам упэѓненыя, што староннія не заѓважаць ѓваходу. Сама пакой плошчай каля чатырох квадратных футаѓ, і хоць у ёй няма вентыляцыі, прыадчынены дзверы дазваляе нармальна дыхаць. Місіс Костейн без працы заставалася схаванай там больш за гадзіну - дастаткова часу для яе, каб пераапрануцца з цёмнага адзення мужчыны ѓ вячэрні касцюм, які яна схавала там раней. Пасля прыбыцця гарадской паліцыі, калі нікога з афіцэраѓ паблізу не было, яна выслізнула праз кухню і сталовую ѓ пярэдні пакой і прыкінулася, што толькі што вярнулася дадому. У першага чалавека, сабакі не бываюць яе, сяржанта Махоні, не было прычынаѓ сумнявацца ѓ гэтым.
  
  "Але ты гэта зрабіѓ, я мяркую".
  
  " О, цалкам. Калі яна ѓпершыню ѓвайшла ѓ кабінет, я заѓважыѓ рэшткі павуціння і сляды пылу на падоле яе спадніцы, футравай накідцы і нават страусином плюмаже на капелюшы. У кладоѓцы ёсць павуціна, пыл і бруд таго ж тыпу. Я таксама заѓважыѓ, што кавалачак быѓ адарваны ад аднаго з яе пазногцяѓ, пакінуѓшы маленькую ранку ѓ кутікула. Раней, вывучаючы дыван у пярэднім пакоі, я выявіла такі ж малюсенькі кавалачак, запэцканы плямкай свежай крыві - отколотый, вядома, калі яна ѓдарыла нажом свайго мужа. Quod erat demonstrandum."
  
  - Вы нічога з гэтага не зможаце даказаць, - сказала Пенелопа Костейн.
  
  "Ах, але я магу", - сказаѓ Холмс. "Учора, пакінуѓшы ваш дом, я наведаѓ гарадское паліцэйскае кіраванне і пагаварыѓ з сяржантам Махоні і адным з афіцэраѓ, якія дзяжурылі каля вашага дома ѓ тую фатальную ноч. Абодва далі клятву, што ніякі транспарт не прыязджаѓ і ніхто не ѓваходзіѓ у дом ні праз парадную, ні праз заднюю дзверы. Напрошваецца непазбежны выснову, што вы ѓвесь гэты час хаваліся ѓнутры. Што тычыцца зніклых каштоѓнасцяѓ і манет, а таксама прылады забойства ... Ён дастаѓ з кішэні паліто анучу, якую разгарнуѓ на стале Поларда. Унутры быѓ акрываѓлены штылет і "скрадзеныя" каштоѓнасці. " Як бачыце, місіс Костейн, іх больш няма там, дзе вы іх схавалі, у каморы.
  
  Яе ледзяное спакой і буянства разам зьніклі; яна панікла ѓ крэсле, апусціѓшы галаву на рукі.
  
  Астатнія, за выключэннем Квинкэннона, глядзелі на Холмса з непрыхаваным захапленнем. Нават Сабіна, здавалася, была больш ѓражаная яго гульнёй, чым гульнёй свайго кахаючага партнёра. Холмс прыклаѓ руку да сэрца і пакланіѓся, нібы адказваючы на апладысменты - чартоѓску тэатральны жэст, калі такі наогул бывае. Затым ён зноѓ павярнуѓся да Квинкэннону, паблажліва ѓсміхаючыся.
  
  "У цябе ёсць яшчэ якія-небудзь пытанні, мой дарагі сябар?" - спытаѓ ён.
  
  Пытанні? На самай справе ѓ Квинкэннона іх было некалькі. Першы: Як хутка вы пакідаеце Сан-Францыска? Другі: ці змагу я ѓтрымацца ад таго, каб не задушыць, не збіць дубінкай, не нанесці ѓдар нажом або не застрэліць вас да таго, як вы гэта зробіце?
  
  
  
  15
  
  "Гэты чалавек прыводзіць у шаленства!" Квинкэннон размаѓляць. "Невыносны, абразлівы, які выводзіць з сябе!"
  
  " Джон, дзеля ѓсяго святога...
  
  " Думае, што ён чортаѓ аракул. Усё бачыць, усё ведае. Ён эксперт па ѓсіх тайным прадметах пад сонцам. Ён поѓны...
  
  "Джон".
  
  "-гарачы паветра. Дастаткова, каб напоѓніць паветраны шар і забраць яго адсюль на Сандвічавы астравы. Гремучник! Хвалько! Самаздаволены папугай!"
  
  "Гавары цішэй," перасцерагальна сказала Сабіна. " Іншыя наведвальнікі пачынаюць глядзіць на нас.
  
  Квинканнон супакоіѓся. Яна была права. "Павуцінневы палац", эксцэнтрычная забягалаѓка Эйба Уорнера на Мейггс-ђорфа ѓ Норт-Біч, была шумным месцам для вечарынак у абедзенны перапынак, і, каб прыцягнуць да сябе ѓвагу, патрабавалася ладная колькасць пампезнасці. У той вечар трухлявы будынак было забіта да адмовы - наведвальнікі атрымлівалі асалоду ад лепшымі стравамі з морапрадуктаѓ у горадзе, а таксама звычайным наборам малпаѓ, бадзяжных катоѓ і сабак і такімі экзатычнымі птушкамі, як папугай, які быѓ здольны вывяргаць праклёны на чатырох мовах. Уорнер карміѓ благожелательную запал да ѓсіх істотам, вялікім і маленькім, уключаючы павукоѓ; яго калекцыя рэдкіх сувеніраѓ, ад эскімоскіх артэфактаѓ да поѓнага набору зубных пратэзаѓ, якія калі-то належалі кашалоту, і грубых карцін з аголенымі жанчынамі, была завешаны ад падлогі да столі некранутай мазаікай з павуціння.
  
  Нарэшце Сабіна адважылася сказаць: "Я не разумею, чаму вы так разважаеце пра містэрам Холмса. Магчыма, ён трохі самодовольен, але нельга адмаѓляць той факт, што ѓ яго бліскучы розум. Шчыра кажучы, я знаходжу яго чароѓным ".
  
  
  
  " Чароѓна! Ты і блізка не праводзіла з ім столькі часу, колькі я. Сённяшняя прагулка па Берберийскому ѓзбярэжжа і Чайнатауну была бясконцай. Ён настаяѓ на тым, каб агледзець кожны ѓбогі куток і шчыліну. Опіумныя прытоны, ігральныя ѓстановы, вінныя прытоны, палова прытонаѓ ад Дзюпон-стрыт да набярэжнай ... Так, і гатэль "Німфаманія", і "Бель Кара", і іншыя салоны. Ён нават спыніѓ паѓтузіна вулічных прастытутак, каб даведацца цэны на іх паслугі, не толькі для параѓнання, але і з вулічнымі прастытуткамі ѓ лонданскім Лаймхаѓзе. Фу! Я ѓжо падумваѓ падкупіць Эзру Блуфилда, каб ён накарміѓ яго міксам і перадаѓ шанхайцам...
  
  " Цішэй, зараз жа! Хопіць.
  
  Квинканнон зноѓ змоѓк. Ён засяродзіѓся на сваім вячэры з марскіх вушак, з падвоенай сілай накінуѓся на сакавітых малюскаѓ. Аднак ні атака, ні яго маѓчанне не падоѓжыліся доѓга. Адкусіѓшы з паѓтузіна кавалачкаѓ, ён адклаѓ відэлец. Ад жоѓці ѓ яго паменшылася апетыт; страѓнік гарэѓ ад дыспенсіі. І цяпер подкрадывалось роспач, прытупленыя вастрыню яго абурэння.
  
  Ён сказаѓ: "Гэты доктар, сябар Холмса ѓ Англіі, як там яго завуць, той, хто робіць сенсацыямі усе яго прыгоды ..."
  
  " Ватсан. І я б не быѓ занадта ѓпэѓнены, што ён аматар сенсацый.
  
  " Ба. Мяркую, ён таксама напіша аб гэтай гісторыі з вар'ятам домам. І аддасьць Холмсу усе ѓшанаванні за яе раскрыццё. Цалкам апусціце маё імя.
  
  "Я ѓ гэтым сумняваюся", - сказала Сабіна. "Холмс не захоча, каб шырока стала вядома, што ён займаѓся вышукам ѓ Сан-Францыска або дзе-небудзь яшчэ на працягу апошніх трох гадоѓ. Памятаеце, доктара Ватсана і ѓвесь свет прымусілі паверыць, што ён мёртвы.
  
  "Шкада, што яны не маюць рацыю," прамармытаѓ Квинканнон.
  
  " На самай справе, Джон. Не разумею, чаму ты так раѓнуеш да гэтага мужчыну.
  
  " Раѓнуеш? Таму што яму ѓдалося раскрыць частка справы Костейна? Вялікую частку я раскрыѓ сам, знайшоѓ і арыштаваѓ Доджера Браѓна і вярнуѓ здабычу, атрыманую ад яго крадзяжоѓ з узломам, у прыдачу. Я ва ѓсім роѓны Холмсу, калі не лепш за яго.
  
  " Як скажаш. Сабіна зрабіла са свайго куфля французскага віна. " Ведаеш, не выключана, што калі-небудзь у цябе самога з'явіцца біёграф.
  
  Квинкэннон абдумаѓ гэтую заяву. "Я павінен выпіць цяпер", - сказаѓ ён. "Клянуся Годфры, я павінен! Цікава, зацікавіцца лі джэнтльмен, які піша гэтую вострую калонку для "Экзаменатара"?
  
  " Вы маеце на ѓвазе Эмброуза Бірс?
  
  
  
  "Гэта той хлопец. Можа быць, я падыду да яго па гэтай нагоды".
  
  "Ну, яго калонка называецца 'Балбатня".
  
  Квинкэннон праігнараваѓ гэта. Яго змрочнасць пачала рассейвацца. " Вы цалкам маеце рацыю, мілэдзі, у мяне няма важкіх прычын дазваляць гэтаму ангельскай самозванцу турбаваць мяне. Шэрлак Холмс - ха! Магчыма, ён і дамогся невялікі вядомасці, але слава нясталая і мімалётная. Праз некалькі гадоѓ яго подзвігі будуць забытыя. Але імя і выкрыцця Джона Квинкэннона ... О, яны павінны быць ѓпісаны ѓ аналы злачыннасці шырока і незгладжальна!
  
  Сабіна закаціла вочы і красамоѓна прамаѓчала.
  
  OceanofPDF.com
  
  Reichenbach
  
  Гісторыя прафесара Марыярці
  
  
  
  Майкл Курланд
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Вы, я мяркую, памятаеце газетныя паведамленні аб выпадковых смерці дэтэктыва-кансультанта Шэрлака Холмса і выбітнага матэматыка прафесара Джэймса Марыярці ѓ вадаспаду Кесела на рацэ Райхенбах ѓ Швейцарыі. Або, магчыма, вы чыталі справаздачу доктара Ватсана аб супрацьстаянні ѓ, як ён гэта назваѓ, "Рейхенбахского вадаспаду" паміж Холмсам і "галоѓным злачынцам" Марыярці. Падобна на тое, што ѓсё ѓ англамоѓным свеце чыталі ці, па меншай меры, чулі пра гэты інцыдэнт. А затым, як вы памятаеце, прыкладна тры гады праз Холмс зноѓ з'явіѓся ѓ Ватсана і даволі падрабязна патлумачыѓ сваю адсутнасць і меркаваную смерць. Што ж, я тут, каб сказаць вам, што амаль кожнае слова ѓ гэтых справаздачах, уключаючы адрачэнне Холмса, з'яѓляецца хлуснёй, і я павінен гэта ведаць. Я прафесар Джэймс Марыярці.
  
  У гэтым няма віны ні газет, якія публікавалі свае публікацыі з звычайным грэбаваннем да фактаѓ, ні доктара Ватсана, які верыѓ усяму, што распавядаѓ яму яго сябар і кампаньён Шэрлак Холмс. Не можа быць лепшага сябра, чым той, хто верыць усяму, што яму кажуць, незалежна ад таго, наколькі моцна гэта абвяргаецца доказамі зваротнага. Хіба гэта, у рэшце рэшт, не аснова большасці рэлігій?
  
  Такім чынам, гэта справаздачу аб падзеях, якія прывялі да знікнення, і пра тое, што адбылося неѓзабаве пасля гэтага. Я збіраѓся сказаць "праѓдзівае апісанне", але ѓстрымаѓся, таму што памяць мяне падводзіць, і былі некаторыя факты, у якія я не быѓ прысвечаны, якія маглі паѓплываць на праѓдзівасць таго, што адбылося. Такім чынам, гэта справаздачу пра падзеі ѓ тым выглядзе, у якім яны падаваліся мне ѓ той час.
  
  Увечары ѓ сераду, дваццаць другога красавіка 1891 года, містэр Моуз, мой дварэцкі, правёѓ чалавека па прозвішчы Типпинс ѓ мой кабінет. Высокі, хударлявы, цыбаты мужчына, апрануты ѓ чорны сурдут з чырвонымі манжэтамі і кішэнямі і вялікімі меднымі гузікамі, стаяѓ з капелюшом-цыліндрам у руцэ перад маім сталом і глядзеѓ на мяне скрозь велізарныя залатыя акуляры. Яго нос, хоць і недастаткова вялікі, каб выглядаць па-сапраѓднаму гратэскава, быѓ самым прыкметным прадметам на яго твары, магчыма, з-за сеткі чырвоных вен пад ружавата скурай. Шчотачка вусоѓ прама пад носам надавала твару характар, але гэта быѓ не той персанаж, пазнаёміцца з якім я б пастараѓся з усіх сіл. "Я прыйшоѓ да вас ад містэра Холмса", - пачаѓ ён. " Яму патрэбна ваша дапамога, і ён папрасіѓ мяне накіраваць вас у сакрэтнае месца, дзе ён вас чакае.
  
  Мяне нялёгка здзівіць. На самай справе, я марную нямала часу і сіл на тое, каб не здзіѓляцца. Але, прызнаюся, на секунду я быѓ уражаны. " Холмс хоча мяне бачыць? Гэта нейкі трук? - Спытаѓ я.
  
  Ён падумаѓ. "Не, я б так не падумаѓ", - сказаѓ ён нарэшце. "Я думаю, ён занадта тоѓсты, каб займацца падобнымі глупствамі".
  
  "А!" Сказаѓ я. "Тоѓсты, ці не так? Значыць, містэру Майкрофту Холмсу патрэбна мая дапамога".
  
  "Сапраѓды," пагадзіѓся Типпинс. " Хіба я не сказаѓ, што гэта?
  
  " Я падумаѓ, што, магчыма, яго брат ...
  
  Типпинс фыркнуѓ. " Дэтэктыѓ-кансультант? Якое дачыненне ён мае да знешняй палітыцы?
  
  " Знешняя палітыка? - Пацікавіѓся я.
  
  "Магчыма, вам лепш проста пайсці і высветліць гэта самім", - прапанаваѓ Типпинс.
  
  " У Міністэрства замежных спраѓ?
  
  " Не, містэр Холмс не хоча, каб стала вядома, што ён сустракаецца з вамі, таму ён скарыстаѓся маімі паслугамі, каб даставіць вас у яго, так сказаць, сакрэтнае месца.
  
  "Паслугі?" Я спытаѓ. "Якога роду паслугі?"
  
  Ён пастукаѓ сябе па грудзях. "Я памагаты", - сказаѓ ён.
  
  "Цікава", - пагадзіѓся я. "Вы будуеце планы і інтрыгі для ѓрада Яе Вялікасці?"
  
  "Я даю людзям магчымасць рабіць неабходныя рэчы незвычайнымі спосабамі, калі больш звыклыя спосабы недаступныя". Ён усміхнуѓся. " Час ад часу я аказваю паслугі містэру Холмсу, але мала хто яшчэ ва ѓрадзе Яе Вялікасці карыстаѓся маімі паслугамі.
  
  "І якую неабходную паслугу вы маглі б аказаць мне ѓ вашай неортодоксальной манеры?" Я спытаѓ у яго.
  
  "За вашым домам сочаць", - сказаѓ Типпинс.
  
  Я кіѓнуѓ. Я ведаѓ аб пастаянным назіранні за маім домам на працягу апошніх некалькіх тыдняѓ. "Без сумневу, тым самым дэтэктывам-кансультантам, пра які вы згадвалі", - сказаѓ я.
  
  "Містэр Холмс не хацеѓ, каб стала вядома, што ён збіраѓся пагаварыць з вамі, - патлумачыѓ Типпинс, - таму ён паслаѓ мяне".
  
  "Зразумела", - сказаѓ я. "Як ты збіраешся даставіць мяне туды незаѓважаным?"
  
  "Звонку мяне чакае экіпаж," сказаѓ Типпинс, расшпільваючы сурдут. " Кучар ведае, куды ехаць. Ты выйдзеш адсюль пад маім імем. Я пачакаю вашага вяртання тут, калі вы не пярэчыце. Я прынёс кнігу. "Ён зняѓ сурдут і працягнуѓ яго мне. " Надзень гэта.
  
  "Гэта характэрна", - сказаѓ я, разглядаючы чырвоныя кішэні. "Але я не ѓпэѓнены, што мы досыць падобныя, э-э, вонкава, каб маскарад спрацаваѓ".
  
  "Ах! Вось мы і дабраліся да сутнасці справы", - сказаѓ ён мне. Ён пацягнуѓся да залатой аправе сваіх ачкоѓ і асцярожна зняѓ іх з твару. Разам з імі з'явіліся чырвоны нос і вусы шчотачкай. Твар пад імі было зусім звычайным, а нос, калі ѓжо на тое пайшло, даволі маленькім.
  
  "Блаславі мяне бог!" - Сказаѓ я, або, магчыма, гэта было трохі больш моцнае выраз.
  
  Ён усміхнуѓся. "Проста, але эфектыѓна", - сказаѓ ён. "Назіральнікі ѓбачаць тое, што яны чакаюць убачыць".
  
  Я надзеѓ акуляры з прилагающимися да іх носам і вусамі і нацягнуѓ паліто.
  
  "Трымай", - сказаѓ Типпинс, працягваючы мне свой цыліндр. "Гэта дапоѓніць ілюзію".
  
  І гэта сапраѓды адбылося. Загарнуѓшыся ѓ сурдут Типпинса і надзеѓшы большую частку таго, што калі-то было яго тварам, я сунуѓ дзённік, які чытаѓ, у кішэню паліто і выйшаѓ з хаты. Я забраѓся ѓ сцярог мяне экіпаж, моцную, але нічым не характэрную воз, фурман што-то сказаѓ коні, і мы рушылі ѓ шлях. Я пачакаѓ каля дзесяці хвілін, перш чым зняць асабовую частку маскі. Магчыма, мне не трэба было здымаць яго так хутка, але я адчувала сябе досыць па-дурному ѓ рознакаляровай паліто, не надзеѓшы гэтага носа ні на імгненне даѓжэй, чым было неабходна. Я ѓважліва сачыѓ за заднім шклом, але, наколькі я мог меркаваць, ніхто не сачыѓ за намі і не выяѓляѓ празмернага цікавасці да нашага праезду.
  
  Пасля некалькіх паваротаѓ, разлічаных на тое, каб прымусіць любога, хто варта за намі, з'явіцца ѓ поле зроку, "джарви" паехаѓ даволі прамым курсам на Риджентс-Парк-роѓд, павярнуѓ на бакавую вуліцу і спыніѓся пасярод шматкватэрнага дома. Ён саскочыѓ са свайго курасадні і адкрыѓ для мяне дзверцы экіпажа. "Вунь тая дзверы", - сказаѓ ён, паказваючы на карычневую дзверы, вельмі падобную на ѓсе астатнія карычневыя дзверы ѓздоѓж вуліцы. "Цябе чакаюць".
  
  Мне прыйшло ѓ галаву, што гэта можа быць пасткай. У Лондане ёсць людзі, якія аддалі перавагу б бачыць мяне мёртвым, чым скрасці мільён фунтаѓ, і адзін з іх мог апынуцца за той дзвярыма замест тоѓстага містэра Холмса. Але ѓ мяне ёсць нюх на такія рэчы, і гэта было адначасова занадта мудрагеліста і занадта банальна, каб быць чым-то іншым, чым здавалася. Таму я падняѓ каѓнер запазычанага паліто, абараняючыся ад халоднага ветру, перасёк дарожку і таргануѓ за шнурок званка ѓ названай дзверы.
  
  Не больш чым праз тры секунды дзверы адчыніліся, і невысокая жанчына неабсяжных габарытаѓ, апранутая як пакаеѓка, жэстам запрасіла мяне ѓвайсці. Ці Была яна на самай справе пакаёѓкі або які-то замаскіраванай супрацоѓніцай Дыпламатычнай службы, я не магу сказаць. "Сюды, прафесар Марыярці, сэр", - сказала яна. "Вас чакаюць".
  
  Яна правяла мяне ѓ пакой, якая магла б быць пакоем чакання ѓ прыёмнай якога-небудзь лекара або, калі ѓжо на тое пайшло, прыёмнай агента па браніраванню квіткоѓ у мюзік-хол. Там стаялі шырокі, ладна пацёртая канапа з чорнай скуры, некалькі вялікіх і моцных крэслаѓ, цяжкі стол з нейкага цёмнага дрэва, слаба асветлены трыма насценнымі бра з прыглушаным газам, і акно з цяжкімі светла-зялёнымі муслиновыми фіранкамі, якія былі зашморгнены. У пакой слаба данёсся глыбокі пульсавалы гук; я не мог адрозніць ні месцазнаходжання, ні функцыі яго крыніцы. Нейкі механізм? У правай сцяне, якая вядзе ѓ заднюю частку дома, былі зачыненыя двайныя дзверы. "Калі ласка, пачакайце", - сказала яна. "Ён хутка падыдзе". Тэмбр яе голасу змяніѓся, калі яна вымавіла "Ён", дадатковы рэзананс надаѓ слову важнасць, як быццам я чакаѓ убачыць самога Арыстоцеля або Чарльза Дарвіна. "Калі ласка, не адкрывайце шторы", - дадала яна, выходзячы з пакоя.
  
  Я дадаѓ газу ѓ адным з насценных бра і ѓладкаваѓся ѓ крэсле пад ім, дастаѓшы з кішэні часопіс, які я захапіѓ з сабой, "Das Astrophysische Journal der Universität Erlangen", і пагрузіѓшыся ѓ яго старонкі. Аѓстрыйцы Іофе і Шастак вылучылі тэорыю аб тым, што імглістасці, назіраныя у вялікія тэлескопы, ѓяѓляюць сабой не які-то міжзоркавы газ, а на самай справе велізарныя аблокі зорак, вельмі падобныя на нашу ѓласную галактыку Млечны Шлях, бачныя на велізарных адлегласцях. Калі так - але я адцягнуѓся.
  
  Праз некаторы час я пачуѓ, як адчыніліся і зачыніліся дзверы, падняѓ вочы і ѓбачыѓ Шэрлака Холмса, які стаяѓ у дзвярным праёме. "Такім чынам!" зароѓ ён, гледзячы на мяне па-над свайго тонкага, крючковатого носа. "У рэшце рэшт, гэта быѓ адзін з тваіх трукаѓ!" Ён выставіѓ сваю кій перад сабой, як дзіця, які грае ѓ дуэль. "Папярэджваю цябе, што я гатовы да любых нечаканасцяѓ".
  
  "Як міла з твайго боку", - сказаѓ я, складаючы свой дзённік і прыбіраючы яго назад у кішэню.
  
  "Містэр Холмс," сказала шыракаплечы пакаёѓка ѓ яго за спіной. " Калі ласка, сядайце. Ваш брат зараз спусціцца.
  
  Холмс прайшоѓ да крэсла ѓ далёкім канцы пакоя і лёгка апусціѓся на яго. "Паглядзім", - сказаѓ ён, не зводзячы з мяне вачэй. Ён сагнуѓ сваю кій, апісваючы ѓ паветры перад сабой серыю фігур, затым паклаѓ яе на калені.
  
  Дзверы зноѓ адчыніліся, і ѓ пакоі паѓстала буйная фігура Майкрофта Холмса. "Шэрлак," сказаѓ ён, - прафесар Марыярці. Добра, што вы прыйшлі. Далучайцеся да мяне ѓ суседнім пакоі, там мы зможам пагаварыць.
  
  "Ты запрасіла яго?" спытаѓ Шэрлак, паказваючы дрыготкай кіем у мой бок. "Аб чым ты думаѓ?"
  
  "Усяму свой час," сказаѓ Майкрофт. " Выконвайце за мной. "Ён протопал праз прыёмную і расчыніѓ двайныя дзверы. Пакой, якая адкрылася такім чынам, калі-то была сталовай дома, але цяпер ператварылася ѓ канферэнц-залу з вялізным паліраваным сталом чырвонага дрэва ѓ цэнтры, акружаным цяжкімі крэсламі з таго ж цёмнага дрэва, аббітыя зялёнай скурай. Па перыметры стаяѓ шэраг картотечные шаф і пара невялікіх пісьмовых сталоѓ. У далёкай сцяны стаяѓ вялікі картаграфічны шафа. Астатнія сцены былі завешаныя пришпиленными картамі, схемамі, графікамі і дакументамі ѓсіх відаѓ і памераѓ, а таксама адной карцінай алеем у рамцы, якая перадавала паляванне на ліс, якая была пакрыта цёмным налётам бруду і занядбанасці. На вокнах былі цяжкія шторы, якія былі зашморгнены. Пакой была ярка асветленая трыма свяцільнямі, свисавшими з столі. Я заѓважыѓ, што гэта электрычныя лямпы з вялікімі металічнымі ніткамі ѓ вакуумированных колбах. Гэта тлумачыла гудзеѓ гук, які я чуѓ: у гэтым доме была ѓласная электрастанцыя.
  
  
  
  Калі мы ѓвайшлі, ѓ пакоі чакалі трое мужчын: двое сядзелі за сталом з суровым выглядам, а трэці хадзіѓ па пакоі, заклаѓшы рукі за спіну. У адным з тых, што сядзяць мужчын, стройным, бездакорна одетом седеющем мужчыну з бакенбардамі "адбіѓную з бараніны", я адразу пазнаѓ лорда Истхоупа, які займае пасаду міністра замежных справаѓ у цяперашнім урадзе Торы Яе Вялікасці.
  
  "Праходзьце, сядайце," запрасіѓ Майкрофт Холмс. "А вось і яны, спадары," дадаѓ ён, звяртаючыся да трох мужчын у пакоі. " Мой брат Шэрлак і прафесар Джэймс Марыярці.
  
  Хадзіѓ уздоѓж мужчына спыніѓся. " Яны дамовіліся? - спытаѓ ён.
  
  " Не, ваша светласць. Я яшчэ не растлумачыѓ ім сітуацыю.
  
  Трэці мужчына ѓтаропіѓся на нас па-над сваіх ачкоѓ у чарапахавай аправе. "Значыць, гэта і ёсць цуд-людзі", - сказаѓ ён.
  
  "Перастаньце, сэр," запратэставаѓ Майкрофт Холмс. - Я ніколі не сцвярджаѓ, што яны былі цудатворцамі.
  
  "Лепш бы так і было", - сказаѓ мужчына.
  
  Я заняѓ месца з правага боку стала. Холмс перайшоѓ на левы бок і сеѓ так, каб трымаць мяне ѓ поле зроку, размаѓляючы з нашымі гаспадарамі.
  
  Майкрофт сашчапіѓ рукі за спіной і нахіліѓся наперад. "Джэнтльмены", сказаѓ ён, звяртаючыся да мяне і Холмсу, "дазвольце прадставіць вам іх светласці лорда Истхоупа і лорда Фамма". (Менавіта так вымаѓляецца гэтае імя. Пазней я даведаѓся, што яго светласць Эван Фотерингем, граф Стомшир.) " І Яго правасхадзіцельства барон ван Дурм.
  
  Лорд Фотерингем, джэнтльмен, расхаживавший па пакоі, быѓ высокім мужчынам з арыстакратычным носам і редеющими валасамі. Барон ван Дурм быѓ велізарным мужчынам, падобным на мядзведзя, з густымі чорнымі бакенбардамі і сярдзітым цёмнымі вачыма. Ён быѓ бездакорна апрануты ѓ жамчужна-шэры ранішні касцюм з дыяментавай шпількай памерам з яйка малінаѓкі, скрепляющей яго белы шаѓковы гальштук.
  
  "Я бачу, вы даведаліся лорда Истхоупа", - сказаѓ Майкрофт Холмс і мне, прачытаѓшы па нашым злёгку расширившимся вачам больш, чым большасць людзей змаглі б прачытаць на дваццаці васьмі старонках вячэрняй газеты. " Лорд Фотерингем - старшыня Каралеѓскага камітэта па абароне Каралеѓства, а барон ван Дурм - генеральны дырэктар амстэрдамскага аддзялення Дома ван Дурмов.
  
  Хоць гэта назва не атрымала шырокага прызнання за межамі ѓрада або фінансавых колаѓ, Дом ван Дурм з'яѓляецца адным з самых багатых, магутных і паспяховых прыватных банкаѓскіх дамоѓ у свеце. Маючы філіялы ва ѓсіх месцах, якія вы толькі можаце сабе ѓявіць, і многія з якіх вам і ѓ галаву не прыйдуць, ван Дурмы падтрымлівалі якія маюць патрэбу ѓрада і прыводзілі да краху ѓрада, палітыка якіх абражала іх.
  
  Ван Дурм злёгку кіѓнуѓ сваёй масіѓнай галавой у наш бок. Лорд Фотерингем перастаѓ хадзіць па пакоі дастаткова надоѓга, каб злосна зірнуць на Шэрлака Холмса, лорд Истхоуп выдаѓ ціхі аднаскладовыя рык.
  
  "Яны ведаюць, хто вы, " сказаѓ нам Майкрофт, - і нам усім разам трэба сёе-што, э-э, абмеркаваць з вамі, што мае першарадную важнасць, далікатнасць і сакрэтнасць. Перш чым мы працягнем, я павінен атрымаць ад вас слова, што нішто з таго, што мы тут скажам, не будзе паѓторана па-за межамі гэтага пакоя.
  
  Я падняѓ брыво. Шэрлак выглядаѓ здзіѓленым. " Даю табе слова, - сказаѓ я.
  
  "Вы б паверылі гэтаму -" - пачаѓ Холмс, паказваючы на мяне дрыготкім пальцам. Затым ён змоѓк, паколькі Майкрофт злосна паглядзеѓ на яго, апусціѓ палец і глыбока ѓздыхнуѓ. "О, вельмі добра", - сказаѓ ён. "Я таксама даю табе слова".
  
  Майкрофт сеѓ. Лорд Фотерингем перастаѓ хадзіць па пакоі і стаѓ тварам да нас, заклаѓшы рукі за спіну. "Сітуацыя такая, джэнтльмены", - сказаѓ яго светласць. "Ворагі Брытаніі выношваюць д'ябальскі змова, і небяспека для бяспекі гэтага каралеѓства - магчыма, і ѓсяго свету - тоіцца ѓ кожным кутку Еѓропы. Прасцей кажучы, над Брытанскай імперыяй навісла цень".
  
  "Што гэта за д'ябальскі змова?" - Спытаѓ я.
  
  Лорд Истхоуп сфакусаваѓ на мне свае мяккія блакітныя вочы. "У гэтым сутнасць праблемы," сказаѓ ён, ухвальна ківаючы, як быццам я сказала што-небудзь разумнае. " Мы не ведаем.
  
  " Цень? Вочы Холмса звузіліся. Трое дваран маглі падумаць, што ён засяродзіѓ сваю ѓвагу на гэтай расце цені, але я - і, верагодна, яго брат - ведалі, што ён абдумвае, ці варта сілай затрымаць лорда Фотерингема. У мяне ѓ самога было нешта падобнае.
  
  Холмс адкінуѓся на спінку крэсла, сашчапіѓшы пальцы на камізэльцы і амаль зачыніѓшы вочы. " Вы не ведаеце?
  
  "Магчыма, мне варта растлумачыць," сказаѓ барон ван Дурм. "Па ѓсёй Еѓропе ёсць прыкметы, ледзь улоѓныя, але выразныя прыкметы таго, што хутка адбудзецца нешта вельмі важнае, што гэта датычыцца Вялікабрытаніі і што гэта не прадвяшчае нічога добрага. Узяты сам па сабе, кожны з гэтых інцыдэнтаѓ - гэтых знакаѓ - мог бы быць выпадковым падзеяй, нічога не значным, але калі глядзіш на іх усё разам, вымалёѓваецца заканамернасць ".
  
  " У нас у Ваенным міністэрстве ёсць прымаѓка, - умяшаѓся лорд Фотерингем. "'Адзін раз - выпадковасць, два - супадзенне, тры разы - дзеянні праціѓніка".
  
  Шэрлак Холмс нахіліѓся наперад і сашчапіѓ рукі пад падбародкам, паставіѓшы локці на стол. "Якога роду здарэння?" ён спытаѓ.
  
  Лорд Истхоуп пачаѓ: "У розных цэнтрах сацыялістычнай і анархісцкай думкі па ѓсёй Еѓропе - Парыжы, Вене, Празе - прамоѓцы пачалі перасцерагаць супраць брытанскага імперыялізму і "таемных планаѓ" Вялікабрытаніі па сусветнага панавання".
  
  "Зразумела," сказаѓ я. "'Сакрэтныя пратаколы старэйшын з Даѓнінг-стрыт', так? Я згодны з вамі, што існуе філасофская школа, якая лічыць, што ангельцы - адно з Страчаных каленяѓ Ізраіля ".
  
  "Само па сабе гэта было б пацешна і наѓрад ці злавесна", - сказаѓ Истхоуп. "Але калі вы лічыце, што гэтыя прамоѓцы з'яѓляюцца часткай плана, накіраванага на тое, каб пракласці шлях да чаму-то, тады яны заслугоѓваюць больш сур'ёзнага стаѓлення".
  
  "Нават так," пагадзіѓся лорд Фотерингем. "Большасць з тых, хто зараз слухае гэтую лухту, нават сярод эмігранцкіх сацыялістычных супольнасцяѓ, павінны разумець, што гэта лухта, улічваючы, што Вялікабрытанія - адна з нямногіх краін, якая дазваляе гэтым групам свабоду перамяшчэння і асацыяцый, не турбуючыся аб паліцэйскіх шпіёнаѓ ѓ іх асяроддзі".
  
  "Калі, вядома, яны не ірландцы", - прама сказаѓ Майкрофт Холмс, падаѓшыся наперад у сваім крэсле. Гэта было сустрэта поѓным маѓчаннем, і ён не стаѓ развіваць гэтую думку.
  
  "Што яшчэ?" спытаѓ Холмс.
  
  "Газеты," сказаѓ лорд Фотерингем.
  
  "На старонках газет розных еѓрапейскіх краін - Францыі, Германіі, Аѓстрыі, Швейцарыі - час ад часу з'яѓляюцца непрыстойныя перадавіцы, якія абвінавачваюць урад Яе Вялікасці ѓ сакрэтным плане агрэсіі супраць кантынентальных дзяржаѓ", - патлумачыѓ Майкрофт.
  
  "Як дзіѓна," сказаѓ Шэрлак.
  
  "Мы ведаем аб трох розных людзей у ѓрадах трох розных краін, якія рыхтуюць антибританское заканадаѓства таго ці іншага роду", - сказаѓ лорд Истхоуп. "Рыхтуюцца, вы заѓважыце, але не падпарадкоѓваюцца. Яны чакаюць падыходнага моманту. Мы павінны выказаць здагадку, што яны вераць, што хутка наступіць падыходны момант. Калі мы ведаем пра трох, як мяркуецца, іх больш ".
  
  "Гэтыя трое мужчын ведаюць адзін аднаго?" - Спытаѓ Холмс.
  
  "Відавочна, няма", - адказаѓ яму брат.
  
  "Тады мы таксама павінны выказаць здагадку, што дзе-то есць рука, дергающая за нітачкі".
  
  "Мы сапраѓды так мяркуем", - сказаѓ Майкрофт.
  
  "Гэта ѓсё?" - Спытаѓ Холмс.
  
  "Хіба гэтага недастаткова?" - спытаѓ Истхоуп.
  
  "На самой справе," сказаѓ барон ван Дурм, " ёсць яшчэ сёе-тое. Дом ван Дурмов, як вы маглі здагадацца, мае агентаѓ, стратэгічна размешчаных па ѓсёй Еѓропе. Большасць з іх ажыццяѓляюць банкаѓскую дзейнасць. Некаторыя проста збіраюць інфармацыю. Поспех міжнароднага банка залежыць ад якасці збіранай ім інфармацыі. Адзін з гэтых агентаѓ займае высокае становішча ѓ ѓрадзе, скажам, замежнай дзяржавы, якая не заѓсёды была ѓ лепшых адносінах з Вялікабрытаніяй. У ходзе сваёй працы на нас ён наткнуѓся на дакумент, які мог бы праліць некаторы святло на гэтыя падзеі. Яно было адрасавана не яму.
  
  "А!" усклікнуѓ Шэрлак Холмс.
  
  "Гэта копія, перакладзеная на ангельскую", - сказаѓ ван Дурм, вымаючы ліст паперы з папкі, якая ляжыць перад ім на стале, і перадаючы яго Холмсу, які двойчы ѓважліва прачытаѓ яго, перш чым перадаць мне:
  
  
  Трынаццаць-
  
  Ваш кароткі, і насычаны інфармацыяй справаздачу быѓ вельмі жаданым. Мы павінны працягваць і нарошчваць нашы намаганні па дыскрэдытацыі Англіі і англійскай. Прасцей ссекчы дрэва, калі вы атруцілі карані.
  
  Шаснаццаты падвёѓ нас. Горш таго, ён, магчыма, аддаѓ нас. Яго бачылі якія ѓваходзяць у амбасаду на Прынц Рупертштрассе. Ён прабыѓ там гадзіну. Ён больш так не паступіць.
  
  Набліжаецца дзень. Разгортваюцца падзеі. Праца і стараннасць прыносяць вялікія ѓзнагароды. Фларыда цяпер наша. Паведаміце братам, што кірунак абрана і вяршыня ужо ѓ поле зроку. Калі мы даможамся поспеху, мы даможамся поспеху разам. Тыя, хто пацерпіць няѓдачу, пацерпяць няѓдачу ѓ адзіночку. Настаѓ час для розуму і дзёрзкасці. Гісторыі трэба распавядаць. Інцыдэнты трэба арганізоѓваць.
  
  
  
  Леѓ мірна спіць. За Холмсам і Марыярці назіраюць, як і за Лампье ѓ Парыжы і Эттином ѓ Берліне. Яны не напагатове.
  
  Адпраѓляйцеся ѓ Линдау 16чысла. Кампанія збіраецца. Першае месца. Тры белыя прышчэпкі. Спаліце гэта.
  
  Адзін
  
  
  "Што вы пра гэта думаеце?" - спытаѓ ван Дурм.
  
  "Першапачаткова гэта было на нямецкай?" - Спытаѓ я.
  
  "Гэта так", - сказаѓ ван Дурм.
  
  " У пасольстве на Прынц-Руперт-штрасэ?
  
  "Брытанскае пасольства ѓ Вене знаходзіцца на Прынц-Рупертштрассе," сказаѓ лорд Истхоуп.
  
  Холмс адкінуѓся на спінку крэсла. " Линдау - нямецкае назва? - спытаѓ ён.
  
  "Горад на Бодензее, на нямецкім баку аѓстрыйскай мяжы", - адказаѓ яму Истхоуп.
  
  "Даволі далёка ад Фларыды," заѓважыѓ Холмс.
  
  "Гэта так", - пагадзіѓся Истхоуп. "Мы не змаглі прыдумаць праѓдападобна тлумачэння гэтай рэпліцы. Нават, калі ѓжо на тое пайшло, фантастычнага".
  
  "Ва ѓсім пасланні ёсць што-то мудрагелістае", - сказаѓ я. "Адрасавана 'Трынаццаці" з "Аднаго". У ім есць што-то ад Люіса Кэрала".
  
  "Чаму яго не спалілі?" спытаѓ Холмс.
  
  "Так і было", - сказаѓ яму ван Дурм. "Па крайняй меры, спроба была распачатая. Арыгінал быѓ знойдзены ѓ каміннай рашотцы, абвугленыя і апалены. Але яно было складзена некалькі разоѓ, так што пацярпелі толькі краю, і ѓсё пасланне было вынята некранутым ".
  
  Я ѓсміхнуѓся, уявіѓшы сабе вобраз высокапастаѓленага ѓрадавага чыноѓніка, што поѓзае па каміна.
  
  Холмс ѓтаропіѓся на мяне. "Я адчуваю вашу руку ѓ гэтай справе", - сказаѓ ён.
  
  Мне было не да смеху, і, баюся, я дазволіѓ необдуманному лаянкі зляцець з маіх вуснаѓ.
  
  "Цалкам дакладна," сказаѓ лорд Истхоуп.
  
  "Яго імя пазначана ѓ дакуменце," настойваѓ Холмс. " Хіба вы не бачыце...
  
  "Хопіць!" - крыкнуѓ Майкрофт зманліва ціхім голасам. "Ваша імя таксама пазначана ѓ дакуменце. Павер мне на слова, Шэрлак, што, у чым бы яшчэ ні быѓ замяшаны Марыярці, ён не мае дачынення да гэтых падзеяѓ.
  
  Шэрлак Холмс адарыѓ брата доѓгім позіркам, затым прыняѓ позу панурага згоды з глыбінь свайго крэсла.
  
  Барон ван Дурм перакладаѓ погляд з аднаго на іншага. "Я думаѓ, ты сказаѓ, што яны маглі б працаваць разам", - сказаѓ ён Майкрофту.
  
  "Яны могуць", - запэѓніѓ яго Майкрофт. "Ім проста трэба трохі часу, каб акрыяць ад іх узаемнай сваркі".
  
  Мяне гэта абурыла. Я не зрабіѓ нічога, што магло б заахвоціць Холмса ѓ яго ідыёцкіх абвінавачаньнях. Але я прытрымаѓ мову.
  
  "Калі мы ѓбачылі згадкі пра вас, мы, натуральна, праверылі," сказаѓ лорд Истхоуп, " і пераканаліся, што за вамі сапраѓды назіралі. Вы заѓважылі?
  
  "Я выказаѓ здагадку, што гэта было зроблена па ѓказанні маладога містэра Холмса", - сказаѓ я.
  
  "Я думаѓ, Марыярці зноѓ распачынае сваю звычайную чертовщину", - прагыркаѓ Холмс.
  
  "Ну вось, бачыце, вы абодва памыліліся", - сказаѓ Истхоуп. Ён павярнуѓся да Майкрофту. "Вы ѓпэѓненыя, што гэта тыя людзі, якія нам патрэбныя?"
  
  "Так," сказаѓ Майкрофт.
  
  " А што з Лампье і Эттином? - Спытаѓ Холмс.
  
  "А!" - сказаѓ ван Дурм.
  
  "Гэта, напэѓна, Альфонс Лампье, вядомы французскі крыміналіст?" - Спытаѓ я.
  
  "Так, так і было б", - пацвердзіѓ ван Дурм.
  
  "Як вы можаце быць упэѓнены, што гэта той самы Лампьер, аб якім ідзе гаворка?" - Спытаѓ Холмс.
  
  " Таму што ѓчора яго забілі.
  
  "Супадзенне," сказаѓ Холмс.
  
  "Яго знайшлі ѓ руінах спаленага катэджа за межамі вёскі Линдау", - сказаѓ лорд Истхоуп. "Тое, што яго знайшлі, чыстая выпадковасць. Ён - яго цела - магло заставацца там месяцамі. Ён быѓ амаль голы, і яго рукі былі звязаныя. Ён быѓ ужо мёртвы, калі дом быѓ падпалены, але секцыя ѓнутранай сцяны абрынулася і выратавала яго цела ад агню ".
  
  Холмс адкрыѓ рот, каб нешта сказаць, але лорд Истхоуп працягнуѓ: "Перад смерцю ён надрапаѓ шпількай некалькі слоѓ на ѓнутраным боку сцягна. Ils se réunissent. Азначае 'яны сустракаюцца', або 'яны збіраюцца', або 'яны збіраюцца', у залежнасці ад абставін.
  
  
  
  "Я вымушаны зрабіць папраѓку", - сказаѓ Холмс. "Супадзенне можа зайсці занадта далёка. Хто-небудзь дакладна ведае, над чым ён працаваѓ, калі быѓ забіты?"
  
  "Нашы агенты ѓ Парыжы спрабуюць высветліць гэта нават цяпер", - сказаѓ ван Дурм.
  
  "Што ты хочаш, каб мы зрабілі?" - Спытаѓ я.
  
  " Паколькі яны - хто б "яны" ні былі - назіраюць за вамі, - сказаѓ лорд Истхоуп, - мы заключаем, што ѓ іх ёсць прычыны баяцца вас. Магчыма, з-за вашых вядомых здольнасцяѓ, кожнага з вас у сваёй сферы, або, магчыма, таму, што вы валодаеце нейкай інфармацыяй, пра якую, магчыма, нават не падазраяце, гэта было б каштоѓна ".
  
  Мы з Холмсам абдумвалі гэта з хвіліну. Як раз у той момант, калі я збіраѓся не пагадзіцца з гэтай ацэнкай, Холмс апярэдзіѓ мяне. "Думаю, што няма", - сказаѓ ён.
  
  Барон ван Дурм выглядаѓ здзіѓленым. "Чаму няма?" ён спытаѓ.
  
  "На вугальных шахтах Уэльса шахцёры бяруць з сабой у шахту канарэйку", - сказаѓ Холмс. "Гэта робіцца для таго, каб як мага раней папярэдзіць іх аб дрэнным паветры, паколькі канарэйкі больш успрымальныя, чым шахцёры. Мы - канарэйкі гэтых людзей".
  
  "Я не бачу аналогіі," сказаѓ лорд Истхоуп.
  
  "Нашы, э-э, праціѓнікі назіраюць за намі, таму што яны вераць, што, калі ѓраду Яе Вялікасці стане вядома аб іх махінацыях, яно пашле аднаго з нас для расследавання. Альбо я, па відавочным прычынах, альбо прафесар Марыярці, - ён на хвіліну змоѓк, злосна гледзячы на мяне, а затым працягнуѓ, - з-за яго вядомых сувязяѓ з злачынным светам Еѓропы. Гэта, несумненна, так. Але яны баяцца нас не больш, чым шахцёр баіцца канарэйкі. Холмс перапыняѓ сваю прамову неспакойнымі рухамі сваіх тонкіх рук. "Калі яны павераць, што нам вядома аб іх дзеяннях, яны неадкладна і бязлітасна ліквідуюць нас".
  
  "Адкуль ты гэта ведаеш, калі нічога пра іх не ведаеш?" Спытаѓ лорд Фотерингем.
  
  "Альфонс Лампье распавёѓ мне", - адказаѓ Холмс.
  
  " Што? Як ты мог... О, я разумею.
  
  "Магчыма, мне варта было б сказаць "спроба ліквідаваць нас", "працягнуѓ Холмс, - паколькі іншыя спрабавалі, і ні адзін з іх пакуль не атрымаѓ поспех".
  
  Мяне пацешыла, што Холмс згадаѓ мяне ѓ сваіх паказаннях, паколькі ён так часта абвінавачваѓ мяне ѓ спробах ліквідаваць яго. Але я нічога не сказаѓ.
  
  
  
  "Так што ж нам рабіць?" - спытаѓ барон ван Дурм.
  
  "З мноства магчымасцяѓ," сказаѓ Майкрофт, - ёсць тры, якія прыцягваюць больш за астатніх".
  
  "І гэта так і ёсць?" спытаѓ лорд Истхоуп.
  
  " Адзін з іх заключаецца ѓ тым, каб трымаць майго брата і прафесара Марыярці на ѓвазе ва ѓсіх, супакойваць нашых праціѓнікаѓ, адначасова выкарыстоѓваючы іншых для зрыву іх планаѓ.
  
  "Хто?" спытаѓ лорд Истхоуп.
  
  "Якія іншыя?" рэхам адгукнуѓся барон ван Дурм.
  
  "Паняцці не маю", - прызнаѓся Майкрофт Холмс. "Другая магчымасць - адвесці Холмса і Марыярці, не паставіѓшы ѓ вядомасць назіральнікаѓ".
  
  "Якім чынам?" спытаѓ лорд Фотерингем.
  
  "Магчыма, з дапамогай васковых манекенаѓ гэтых дваіх, выстаѓленых у іх вітрынах і перамяшчаюцца па ім, каб дамагчыся праѓдападабенства жыцця".
  
  "Смешна!" усклікнуѓ барон ван Дурм.
  
  "Трэцяя магчымасць," сказаѓ Майкрофт, - складаецца ѓ тым, каб яны сышлі адкрыта, але такім чынам, каб тыя, хто назірае за імі, прыйшлі да высновы, што іх інтарэсы знаходзяцца ѓ іншым месцы".
  
  Шэрлак паглядзеѓ на брата. "Цудоѓна, Майкрофт", - сказаѓ ён. "І як жа нам гэтага дамагчыся?"
  
  Магчымасці сітуацыі прыцягнулі мяне. "Я б параіѓ вам, Холмс, гнацца за мной хоць на край свету, як вы так часта пагражалі зрабіць", - сказаѓ я, усміхаючыся.
  
  Холмс ѓтаропіѓся на мяне.
  
  "Магчыма," сказаѓ Майкрофт, "з невялікімі зменамі, гэта сапраѓды тое, што нам варта зрабіць". Ён пацёр паказальным пальцам правай рукі кончык носа. "Калі б вы двое забілі адзін аднаго, ніхто з тых, хто вас ведаѓ, не здзівіѓся б. І я думаю, можна з упэѓненасцю выказаць здагадку, што назіральнікі спынілі б назіранне ѓ гэтым выпадку ".
  
  " Забіць адзін аднаго? - Недаверліва перапытаѓ Холмс.
  
  "Як вы прапануеце ім гэта зрабіць?" - спытаѓ барон ван Дурм.
  
  Майкрофт паціснуѓ плячыма. "Якім-небудзь чынам і ѓ такім месцы, дзе не ѓзнікне ніякіх здагадак, што гэта было прытворства", - сказаѓ ён. "Сумеснага скачка з даху высокага будынка было б дастаткова. Магчыма, Эйфелева вежа.
  
  Цяпер гэта зайшло занадта далёка. "І як ты прапануеш нам перажыць падзенне?" Я спытаѓ.
  
  Майкрофт ѓздыхнуѓ. "Я мяркую, гэта павінна быць дзе-небудзь ѓ менш людным месцы, - сказаѓ ён, - каб табе не давялося перагінаць палку". У яго голасе гучала шчырае шкадаванне. Цікава, каго з нас ён уяѓляѓ скакаць з абрыву, падумаѓ я.
  
  Барон ван Дурм пстрыкнуѓ пальцамі. "Я як раз ведаю гэта месца!" - сказаѓ ён. "Недалёка ад горада Мейринген у Швейцарыі ёсць вялікі вадаспад на рацэ Райхенбах".
  
  "Райхенбах?" перапытаѓ Холмс.
  
  "Прыток Аара", - патлумачыѓ ван Дурм. "Да гэтага месца вядзе ѓсяго адна сцежка, і калі б сказалі, што вы ѓпалі, ніхто б не чакаѓ знайсці вашыя астанкі. Рака ѓ гэтым месцы хуткая, глыбокая і, э-э, карная.
  
  "Чаму так далёка ад дома?" спытаѓ лорд Фотерингем.
  
  "У гэтага ёсць некалькі пераваг," задуменна прамовіѓ Холмс. "Наша паездка туды дасць нашым супернікам час убачыць, што мы ставім сабе адзін аднаго, а не палюем за імі, і гэта пакіне нас у Швейцарыі, нашмат бліжэй да Германіі і вёсцы Линдау".
  
  "Нават так," пагадзіѓся Майкрофт.
  
  " А тваё знаходжанне ѓ Швейцарыі не выкліча ѓ іх падазрэнняѓ? - Спытаѓ лорд Истхоуп.
  
  Я адважыѓся адказаць. "Яны нічога не ведаюць аб нашых інтарэсах у Линдау, і калі яны павераць, што мы мёртвыя, гэта ѓсё роѓна не будзе мець значэння".
  
  "Гэта так", - пагадзіѓся Истхоуп.
  
  "Такім чынам," сказаѓ лорд Фотерингем. - Ці верыце вы, джэнтльмены, што зможаце забыцца аб асабістай варожасці дастаткова надоѓга, каб служыць сваёй каралевы?
  
  Я ѓжо збіраѓся адказаць ветлівым рогатам ці, магчыма, нават лёгкім хіхіканнем, калі, да майго здзіѓлення, Холмс ѓстаѓ і расправіѓ плечы. "За каралеву і краіну", - сказаѓ ён.
  
  У гэты момант усе погляды былі скіраваныя на мяне. Я паціснуѓ плячыма. "На бліжэйшыя некалькі тыдняѓ, у мяне нічога няма", - сказаѓ я.
  
  
  
  
  
  З невялікім змяненнем у першапачатковым плане гонка па Еѓропе павінна была быць праведзена з правдоподобием, закліканым пераканаць ђотсана, а таксама любых гледачоѓ, у тым, што яна была сапраѓднай. Змена заключалася ѓ тым, што я павінен быѓ пераследваць Холмса, а не наадварот. Майкрофт вырашыѓ, што так будзе больш пераканаѓча.
  
  Праз Два дні пачалася вялікая пагоня. Холмс патэлефанаваѓ Ватсону, каб сказаць яму, што я спрабаваѓ забіць яго (Холмса), і ён павінен бегчы ѓ Еѓропу. Гісторыя заключалася ѓ тым, што мая "банда" вось-вось будзе схоплены паліцыяй, але пакуль гэта не было зроблена, Холмс знаходзіѓся ѓ вялікай небяспецы. Ватсан пагадзіѓся суправаджаць яго ѓ палёце і на наступны дзень далучыѓся да Холмсу ва "другім вагоне першага класа з пярэдняй боку" Кантынентальнага экспрэса на вакзале Вікторыя. Холмс быѓ замаскіраваны пад сціплага пажылога прэлата, але Ватсан не маскіраваѓся, і таму ѓ назіральнікаѓ не было праблем з назіраннем. Яны бачылі, як Холмс і Ватсан беглі ѓ Экспрэсе, і бачылі, як я наняѓ Спецыяльны цягнік, каб пераследваць іх. Холмс і Ватсан, здавалася, выслізнулі ад мяне, кінуѓшы свой багаж і сышоѓшы з экспрэса ѓ Кентэрберы. Яны адправіліся праз усю краіну ѓ Ньюхейвен, адтуль на колавым параходзе "Брэтань" у Дьепп.
  
  Трасучы кулаком і мармычучы "Праклёны, зноѓ сарвалася!", я адправіѓся наѓпрост у Парыж і некалькі дзён пратырчаѓ у іх багажу, відавочна, чакаючы, што яны прыйдуць і забяруць яго. Калі яны не з'явіліся, я пусціѓ слых сярод еѓрапейскага злачыннага свету, што заплачу значнае ѓзнагароджанне за інфармацыю пра месцазнаходжанне двух ангельцаѓ, якія выглядалі так-то і так-то. У рэшце рэшт да мяне дайшла вестка, і я правёѓ некалькі дзён, пераследуючы іх па Еѓропе, а за мной, у сваю чаргу, ішлі некалькі джэнтльменаѓ, якія з усіх сіл стараліся трымацца далей ад старонніх вачэй.
  
  Як і планавалася, я сустрэѓся з Холмсам і Ватсан ѓ вёсцы Мейринген ѓ Швейцарыі 6 траѓня. Пасля абеду яны адправіліся паглядзець на вадаспад, размешчаны прыкладна ѓ двух гадзінах хады ад гасцініцы, і я паслаѓ хлопчыка з запіскай Ватсону, каб прывабіць яго назад у гасцініцу даглядаць за міфічнай хворай жанчынай. Затым Холмс павінен быѓ напісаць ліст Ватсону, пакласці яго і які-небудзь прадмет адзення на выступ і знікнуць, падаѓшы ѓсім меркаваць, што мы з ім перайшлі мяжу ѓ магутнай бітве дабра і зла. Хммм! Затым я знікну са сцэны і сустрэнуся з Холмсам у Линдау праз чатыры дні.
  
  Але гэтаму не наканавана было спраѓдзіцца. Калі хлопец паспяшаѓся аднесці запіску Ватсону, я быѓ вымушаны змяніць план. Я рушыѓ услед за ім і схаваѓся за валуном, калі ѓбачыѓ, што хлопец і Ватсан спяшаюцца назад. Затым я кінуѓся наперад, да выступу, дзе Холмс ѓжо паклаѓ запіску ѓ сваю сярэбраную портсигарку, паклаѓ яе побач з альпенштоком на краі скалы і ѓ апошні раз выкурыѓ трубку з таго брыдкага тытуню, які ён паліць, перш чым знікнуць.
  
  "Ага!" - сказаѓ ён, заѓважыѓшы маё набліжэнне. "Я ведаѓ, што гэта было занадта добра, каб быць праѓдай! Значыць, гэта будзе татальная бітва не на жыццё, а на смерць, ці не так, прафесар?" Ён ускочыѓ на ногі і схапіѓся за альпеншток.
  
  
  
  "Не кажыце глупстваѓ, Холмс," зароѓ я. " Адзін з пераследвалі нас людзей дабраѓся да гатэля як раз у той момант, калі я адаслаѓ хлопца з запіскай. Калі б я не прыйшоѓ за табой, пакуль ён назіраѓ, ён наѓрад ці пераканаѓся б, што мы абодва ѓпалі са скалы.
  
  "Такім чынам!" - сказаѓ Холмс. "Падобна на тое, нам усё-такі прыйдзецца змагацца або, па меншай меры, пакінуць пераканаѓчыя сляды бойкі і, магчыма, некалькі клочьев изодранной адзення".
  
  "І тады мы павінны знайсці які-небудзь спосаб пакінуць гэты выступ, не вяртаючыся тым шляхам, якім прыйшлі. Дзве пары слядоѓ, якія вяртаюцца на сцежку, выдалі б гульню ". Я падышоѓ да краю і паглядзеѓ уніз. Шлях быѓ стромым і стромкім, і ѓ некаторых месцах скала здавалася высечанай, так што спусціцца ѓніз было б немагчыма без крукаѓ, вяровак і мноства іншых альпінісцкіх прыладаѓ, якія мы забыліся ѓзяць з сабой. "Мы не можам спусціцца ѓніз", - сказаѓ я.
  
  "Што ж, тады," хутка сказаѓ Холмс, " нам пара наверх.
  
  Я агледзеѓ скалу ззаду нас. "Магчыма", - сказаѓ на заканчэнне я. "Цяжка, але магчыма".
  
  "Але спачатку мы павінны пераканаѓча порыскать зямлю ля краю скалы", - сказаѓ Холмс.
  
  "Давайце прабяжымся па трэцяму і чацвёртаму ката барицу", - прапанаваѓ я. Я зняѓ свой "інвернес", паклаѓ яго, а таксама сваю кій з савінай галоѓкай і капялюш на бліжэйшы выступ і прыняѓ першую абарончую пазіцыю ѓ барицу, або "выжидающий краб".
  
  Холмс ѓ адказ зняѓ капялюш і паліто. "Мы павінны быць асцярожныя, каб выпадкова не пазабіваць адзін аднаго", - сказаѓ ён. "Мне б не хацелася выпадкова забіць вас".
  
  "І я, і ты", - запэѓніла я яго.
  
  Мы выконвалі баявыя практыкаванні каля чвэрці гадзіны, за гэты час ладна паляпаѓшы сябе і зямлю. "Досыць!" Нарэшце сказаѓ Холмс.
  
  "Згодны", - сказаѓ я. "Апошні штрых". Я ѓзяѓ сваю палку са скалы і павярнуѓ ручку на чвэрць абароту, вызваляючы схаванае ѓнутры восьмидюймовое лязо. "Мне непрыемна гэта рабіць," сказаѓ я, " але ѓ інтарэсах праѓдападабенства..."
  
  Холмс насцярожана назірае за мной, пакуль я закочваюць правы рукаѓ і асцярожна пратыкаюць руку вастрыём ляза. Я багата вышмараваѓ апошнія некалькі цаляѓ ляза ѓласнай крывёю, затым адкінуѓ зброю ѓ бок, як быццам яно было страчана ѓ баі. Дзяржальна палкі я пакінуѓ каля каменя. "За каралеву і краіну," сказала я, обматывая парэз насоѓкай і закочваючы рукавы.
  
  "Вы ляѓшун, ці не так?" Спытаѓ Холмс. "Я павінен быѓ здагадацца".
  
  Мы сабралі астатнюю вопратку і пачалі караскацца па амаль отвесному схіле скалы над намі. Гэта была павольная, стомная праца, якая рабілася яшчэ больш небяспечнай з-за таго, што было ѓжо далёка за поѓдзень, а доѓгія цені, слепнучы на прорву, перашкаджалі ясна бачыць.
  
  Прыкладна праз дваццаць хвілін Холмс, які, нягледзячы на пастаянны паток невыразных скаргаѓ, з велізарнай энергіяй караскаѓся ѓверх па схіле скалы і быѓ прыкладна на два корпуса вышэй мяне, усклікнуѓ: "Ага! Вось палка, досыць вялікая, каб змясціць нас! Магчыма, нам варта адпачыць тут."
  
  Я ѓскараскаѓся побач з ім, і мы ѓдваіх ляглі на пакрыты мохам каменны выступ, так што над краем былі відаць толькі нашы галовы, калі мы ѓзіраліся ѓ сгущающиеся змярканне ѓнізе. Па маіх ацэнках, мы знаходзіліся прыкладна ѓ двухстах футах над уступам, які пакінулі.
  
  Я не ѓпэѓнены, колькі мы так праляжалі, таму што было занадта цёмна, каб разглядзець цыферблат маіх кішэнных гадзін, а мы не адважваліся запаліць святло. Але праз некаторы час мы змаглі разглядзець, што хто-то ідзе па ѓступы, які мы нядаѓна пакінулі. У яго быѓ маленькі ліхтар, пры святле якога ён пачаѓ уважліва вывучаць зямлю, навакольныя скалы і схіл скалы як над, так і пад выступам, хоць ён накіраваѓ прамень недастаткова высока, каб убачыць нас з таго месца, дзе мы глядзелі на яго зверху ѓніз. Праз хвіліну ён знайшоѓ скрынку з-пад цыгарэт, якую Холмс пакінуѓ Ватсону, асцярожна адкрыѓ яе, прачытаѓ запіску ѓнутры, затым зноѓ зачыніѓ і паклаѓ назад на камень. Яшчэ хвіліна пошукаѓ прывяла яго да акрываѓленага лязе, якое ён уважліва агледзеѓ, паспрабаваѓ пальцам, затым схаваѓ пад куртку. Затым ён павольна пайшоѓ назад тым жа шляхам, якім прыйшоѓ, уважліва вывучаючы па шляху сляды на сцежцы.
  
  Прыкладна праз дзесяць хвілін мы пачулі галасы ѓнізе, і да краю абрыву падышлі чацвёра мужчын: двое швейцарцаѓ з гасцініцы ѓ зялёных ледерхозенах з вялікімі яркімі ліхтарамі ѓ руках; доктар Ватсан і мужчына, які нядаѓна сышоѓ. "Не," сказаѓ мужчына, калі яны з'явіліся ѓ поле зроку, " я нікога не бачыѓ на сцежцы. Я не ведаю, што здарылася з вашым сябрам.
  
  
  
  Ватсан блукаѓ па скалы, гледзячы туды і сюды, сам толкам не разумеючы, на што ён глядзіць. "Холмс!" - усклікнуѓ ён. "Божа мой, Холмс, дзе вы?"
  
  Холмс заварушыѓся побач са мной і, здавалася, хацеѓ што-небудзь сказаць, але ѓстрымаѓся.
  
  Адзін з швейцарцаѓ заѓважыѓ сярэбраны скрынку для цыгарэт. "Гэта належыць вашаму сябру?" спытаѓ ён, паказваючы на яе.
  
  Ватсан кінуѓся да яго. "Так!" - сказаѓ ён. "Гэта Холмса". Ён пакруціѓ яго ѓ руках. "Але чаму-" Адкрыѓшы скрынку, ён выцягнуѓ ліст, разарваѓшы яго напалову. "Марыярці!" - сказаѓ ён, прачытаѓшы ліст пры святле аднаго з ліхтароѓ. "Значыць, гэта здарылася. Гэта тое, чаго я баяѓся". Ён склаѓ ліст, паклаѓ яго ѓ кішэню і падышоѓ да краю скалы, каб зазірнуць ѓніз, у чернильную цемру ѓнізе. "Бывай, мой сябар", - сказаѓ ён здушаным ад хвалявання голасам. "Самы лепшы чалавек, якога я калі-небудзь ведаѓ". Затым ён павярнуѓся да астатніх. "Пойдзем," сказаѓ ён, "мы тут нічога добрага зрабіць не зможам".
  
  
  
  
  
  Паколькі мы не маглі бяспечна спусціцца ѓніз у цемры, мы з Холмсам правялі ноч на гэтым скальным выступе, накінуѓшы шынялі, наколькі гэта было магчыма, для абароны ад халоднага ветру. Незадоѓга да світання пайшоѓ халодны дождж, і мы прамоклі наскрозь яшчэ да світання, калі, нарэшце, змаглі спусціцца назад на выступ унізе. Наступныя два дні мы падарожнічалі па сушы пешшу, часам праязджаючы на запрэжанай валамі павозцы прыязнага фермера, пакуль не дабраліся да Вюрстхайма, дзе пасяліліся ѓ гатэлі Wurstheimer Hof, прынялі ванну, праспалі дванаццаць гадзін, купілі прыдатную адзенне і змянілі свой знешні выгляд. На наступную раніцу я спусціѓся ѓ канцылярскі краму і купіѓ сёе-якія чарцёжныя прыналежнасці, затым правёѓ некалькі гадзін у сваім пакоі, ствараючы некалькі карысных дакументаѓ. Позна ѓвечары таго ж дня Вурстхайм пакінулі французскі артылерыйскі афіцэр у цывільным - Холмс бегла гаворыць па-французску, бо ѓ маладосці правёѓ некалькі гадоѓ у Монпелье і стаѓ даволі бравым артылерыйскім афіцэрам - і нямецкі старшы інспектар каналаѓ і гідратэхнічных збудаванняѓ. Я паняцця не маю, ці існуе такая пазіцыя, на самай справе, але дакументы, якія я склаѓ, выглядалі цалкам дакладна. Я таксама падрыхтаваѓ яшчэ адзін дакумент, які, на маю думку, мог бы апынуцца карысным.
  
  
  
  "Свет страціѓ майстры фальсіфікацыі, калі вы вырашылі стаць, э-э, прафесарам матэматыкі, Марыярці", - сказаѓ мне Холмс, крытычна праглядаючы падрыхтаваныя мной дакументы. "Вадзяныя знакі выдалі б, калі б хто-то быѓ досыць проницателен, каб вывучыць іх, але вы прарабілі вельмі пахвальную працу".
  
  "Пахвала ад майстра - гэта сапраѓды пахвала", - сказаѓ я яму.
  
  Ён падазрона паглядзеѓ на мяне, але затым склаѓ пропуск, які я зрабіѓ для яго, і сунуѓ яго ва ѓнутраны кішэню.
  
  Неѓзабаве пасля поѓдня чатырнаццатага мая мы прыбылі ѓ Кройцинген, маленькі гарадок на ѓсходнім беразе Бодэнскага возера, або, як яго называюць немцы, Бодензее - вялікі разліѓ ракі Рэйн, каля сарака міль у даѓжыню і месцамі да дзесяці міль у шырыню. Гэта месца, дзе сустракаюцца Швейцарыя, Германія і Аѓстрыя, або сустрэліся б, калі б на шляху не было возера. Мы селі на колавы параход Koenig Friedrich для чатырохгадзіннага падарожжа ѓ Линдау, ціхі курортны гарадок на нямецкім беразе возера. Холмс ѓ ролі Ле каменданта Мартэна Дакладна з УСогрЎ d'en Artillerie, валасы былі падзеленыя праборам пасярэдзіне і старанна зачасаны ѓніз з абодвух бакоѓ, а таксама меліся цалкам годныя ѓвагі вусы шчотачкай. На ім быѓ строгага крою шэры касцюм з мініяцюрнай стужачкай кавалера Ганаровага Легіёна ѓ пятліцы, і ён злёгку накульгваѓ. Ён дэманстраваѓ поѓнае няведанне ні нямецкай, ні англійскай, і, такім чынам, меѓ добрыя шанцы падслухаць тое, што не павінен быѓ падслухоѓваць.
  
  Я стаѓ Гер інспектар Ота Stuhl на оф дэ Direktors дэр Kanäle УНД дэ Wasserversorgung, і такім чынам можна чакаць, праявіць цікавасць да вадзе, і ѓсё мокрыя, які даѓ мне ясны нагода пакапацца ѓ тых месцах, дзе ѓ мяне не калупацца.
  
  Падчас падарожжа мы забаѓляліся, пазнаючы прафесіі нашых спадарожнікаѓ. Швейцарцы, як і немцы, спрашчаюць задачу, апранаючыся строга ѓ адпаведнасці са сваім класам, статусам і заняткам. Мы разышліся ѓ меркаваннях з нагоды пары джэнтльменаѓ ѓ кашулях з фальбонамі і падвойнымі радамі медных гузікаѓ на празмерна упрыгожаных ботфортах. Я выказаѓ здагадку, што яны былі кім-то накшталт вулічных музыкаѓ, у той час як Холмс прыняѓ іх за гідаѓ па гатэлям. Падслухаѓшы іх размову, мы вызначылі, што яны былі падмайстраѓ сантэхнікаѓ. Холмс ѓтаропіѓся на мяне так, нібы гэта была мая віна.
  
  Мы знялі нумары ѓ гатэлі Athenes, старанна не ведаючы адзін аднаго пры засяленні. Было б некаторы перавага ѓ тым, каб здымаць нумары ѓ розных гатэлях, але цяжкасць абмену інфармацыяй незаѓважанай была б занадта вялікая. Холмс, ці, хутчэй, вэрна, там, павінен быѓ абысці гасцініцы і спа-салоны ѓ гэтым раёне і высветліць, у якіх з іх ёсць грамадскія памяшканні, дзе можа збірацца група, або, што больш верагодна, вялікія прыватныя пакоя, здаюцца ѓ арэнду, і паслухаць размову гасцей. Штул гутарыѓ з рознымі гарадскімі чыноѓнікамі на вельмі важную тэму вады і прымаѓ удзел у любых плётках, якія яны маглі прапанаваць. Гарадскія чыноѓнікі любяць дзяліцца важнымі плёткамі з праходзячымі міма урадавымі чыноѓнікамі; гэта пацвярджае іх аѓтарытэт.
  
  " Тры белыя прышчэпкі для бялізны, - задуменна сказаѓ Холмс, гледзячы ѓ акно на адну з велізарных заснежаных гор, змрочна взиравших на горад. Было раніцу пятнаццатага, і мы толькі што паснедалі па асобнасці і сабраліся ѓ маім нумары на трэцім паверсе гатэля. Пакой Холмса знаходзілася далей па калідоры, праз дарогу, і з яе адкрываѓся від на гарадскую плошчу, паліцэйскі ѓчастак і возера за ім. З майго акна былі бачныя толькі горы.
  
  "Апошняя радок таго ліста", - успомніѓ я. "Адпраѓляйся ѓ Линдау шаснаццатага. Кампанія збіраецца. Першае месца. Тры белыя прышчэпкі. Спалі гэта'. Вельмі лаканічна.
  
  "Першае месца мае на ѓвазе, што было і другое месца", - разважаѓ Холмс. "Падобна на тое, яны сустракаліся тут раней".
  
  "Больш таго, - выказаѓ здагадку я, - адзін з іх лідэраѓ, верагодна, жыве дзе-то тут".
  
  "Магчыма", - пагадзіѓся Холмс. "Падумайце: калі кампанія "збіраецца", то яны збіраюцца для таго, каб зрабіць тое, што яны рыхтуюцца зрабіць. Калі б яны проста збіраліся разам, каб абмеркаваць пытанні або атрымаць інструкцыі, тады яны сустракаліся б, а не збіраліся разам. Вывучэнне мовы і яго канатацыі мае вялікае значэнне для сур'ёзнага даследчыка ".
  
  "Нават так", - пагадзіѓся я.
  
  Холмс- Дакладна - у той дзень выйшаѓ з хаты і пераходзіѓ з гасцініцы ѓ кафэ, а затым у карчму, піѓ чарнасліѓ, кава і еѓ пірожныя. Чалавек валодае дзіѓнай здольнасцю ёсць, не набіраючы вагі, і, наадварот, абыходзіцца без ежы цэлымі днямі ѓ той час, калі ідзе па следзе нягодніка. Я правёѓ раніцу, вывучаючы карту горада, каб атрымаць уяѓленне аб тым, дзе што знаходзіцца. Пасля абеду я адправіѓся ѓ ратушу, каб пабачыцца з герром бурмістрам Пиндлем, буйным мужчынам з пышнымі вусамі і шырокай усмешкай, якая асвятляла яго твар і выпраменьвала добры настрой. Мы сядзелі ѓ яго кабінеце, ён наліѓ кожнаму з нас па маленькаму шкляначцы шнапса, і мы абмяркоѓвалі пытанні водазабеспячэння і грамадскага аховы здароѓя. Здавалася, ён быѓ вельмі задаволены тым, што вялікая бюракратыя далёкага Берліна наогул ведае аб існаванні маленькага Линдау.
  
  Калі вы хочаце зрабіць уражанне на мужчыну сваёй праніклівасцю, скажыце яму, што вы адчуваеце, што ён турбуецца аб адносінах, аб сваіх фінансах або пра сваё здароѓе. Лепш скажыце яму, што ён справядліва асцерагаецца, што яго часта няправільна разумеюць і што яго працу не цэняць. Калі вы хочаце вырабіць ѓражанне на грамадзянскай чыноѓніка, скажыце яму, што падзяляеце яго заклапочанасць з нагоды гарадскога водазабеспячэння, каналізацыі або смецця. На працягу першых дзесяці хвілін нашай размовы мы з герром Пиндлем былі сябрамі на працягу многіх гадоѓ. Але усмешлівы гігант быѓ не так просты, як здаваѓся. "Скажыце мне," сказаѓ ён, хупава трымаючы келіх са шнапсам двума пульхнымі пальцамі, " што на самай справе хоча ведаць міністэрства? Вы тут не толькі для таго, каб паглядзець, ці цячэ вада з кранаѓ ".
  
  Я ѓсміхнулася яму, як прафесар свайму лепшаму вучню. "Вы вельмі праніклівы," сказала я, нахіляючыся да яго. " І вы выглядаеце як чалавек, які ѓмее захоѓваць сакрэты...
  
  "О, гэта так", - запэѓніѓ ён мяне, яго нос тузануѓся, як у моцнай паляѓнічай сабакі, почуявшей пах сасісак "блутвурст".
  
  Дастаѓшы з унутранай кішэні свой асаблівы дакумент, я разгарнуѓ яго перад ім. Перапоѓнены афіцыйнымі пячаткамі і імперскімі арламі, дакумент ідэнтыфікаваѓ Ота Штуля як афіцэра Nachrichtendienst, Службы ваеннай выведкі кайзера, у званні оберста, і далей заяѓляѓ::
  
  
  Яго Імператарская Вялікасць кайзер Вільгельм II просіць усіх вернападданых Германіі аказваць прад'яѓніку гэтага дакумента любую дапамогу, у якой ён мае патрэбу, у любы час.
  
  
  "А!" сказаѓ бурмістр Пиндль, цяжка ківаючы. " Я чуѓ аб такіх рэчах.
  
  Слава Богу, падумаѓ я, што ты ніколі не бачыѓ яго раней, паколькі я паняцця не маю, як выглядае сапраѓдны.
  
  "Такім чынам, гер оберст Штуль," спытаѓ Пиндл, " што можа зрабіць для вас бургамістр Линдау?"
  
  Я зрабіѓ глыток шнапса. У яго быѓ моцны, востры густ. "Паступілі весткі, - сказаѓ я, - аб некаторых незвычайных дзеяннях у гэтым раёне. Мяне паслалі правесці расследаванне".
  
  " Незвычайны?
  
  Я кіѓнуѓ. "Незвычайна".
  
  У яго вачах мільганула паніка. " Запэѓніваю вас, гер палкоѓнік, мы нічога не зрабілі...
  
  "Няма, няма", - запэѓніѓ я яго, варожачы, які незаконнай дзейнасцю займаліся ён і яго Камераден. У іншы раз было б цікава даведацца. "Нас, Nachrichtendienst, не хвалююць дробныя правапарушэнні, якім могуць патураць мясцовыя чыноѓнікі, за выключэннем дзяржаѓнай здрады". Я ѓсміхнуѓся. " Вы ж не потворствуете дзяржаѓнай здрадзе, ці не так?
  
  Мы разам пасмяяліся над гэтым, хоць занепакоены выраз не знікла цалкам з яго вачэй.
  
  "Не, мяне цікавяць незнаёмцы", - сказаѓ я яму. "Староннія".
  
  "Староннія".
  
  "Менавіта так. Мы атрымалі справаздачы ад нашых агентаѓ аб тым, што ѓ гэтым раёне адбываюцца падазроныя дзеянні".
  
  " Якога роду падазроныя дзеянні?
  
  "А!" Я пагразіла яму пальцам. "Гэта тое, што я спадзявалася, ты мне скажаш".
  
  Ён устаѓ і падышоѓ да акна. "Гэта, павінна быць, тыя самыя вердаммерские ангельцы", - сказаѓ ён, пляснуѓшы сябе вялікі рукой па яшчэ большай сцягне.
  
  " Ангелец? - Спытаѓ я. " У вас, напэѓна, поѓна ангельцаѓ?
  
  "Да нас прыязджаюць людзі з усяго свету", - сказаѓ ён мне. "Мы курорт. Мы знаходзімся на Бодензее. Але нядаѓна нашу ѓвагу прыцягнула група ангельцаѓ".
  
  "Якім чынам?"
  
  " Імкнучыся не прыцягваць нашай увагі, калі вы разумееце, што я маю на ѓвазе. Спачатку яны прыходзяць па асобнасці і прыкідваюцца, што не ведаюць адзін аднаго. Але іх бачылі разговаривающими - шепчущимися - па двое або па трое.
  
  "А!" Сказаѓ я. "Шэптам. Гэта вельмі цікава".
  
  "А потым яны ѓсе катаюцца на лодцы", - сказаѓ бурмістр.
  
  " Катацца на лодцы?
  
  "Так. Па асобнасці, па адным або па двое, яны арандуюць ці пазычаюць лодкі і выходзяць на Бодензее на вёслах або пад ветразем. Часам яны вяртаюцца дадому ѓвечары, часам няма".
  
  "Куды яны накіроѓваюцца?" - спытаѓ я.
  
  "Я не ведаю", - сказаѓ Пиндл. "Мы не сачылі за імі".
  
  
  
  "Як доѓга гэта працягваецца?" - Спытаѓ я.
  
  "Час ад часу, прыкладна на год", - сказаѓ ён. "Яны сыходзяць на некаторы час, затым вяртаюцца. Гэта яшчэ адна прычына, па якой мы іх заѓважылі. Адна і тая ж кампанія ангельцаѓ, якія не ведаюць адзін аднаго і з'яѓляюцца ѓ адно і тое ж час кожныя некалькі месяцаѓ. Сапраѓды! "
  
  "Як ты думаеш, колькі іх было?" - Спытаѓ я.
  
  "Магчыма, дзве тузіна", - сказаѓ ён. "Магчыма, больш".
  
  Я з хвіліну абдумваѓ гэта. " Ты можаш расказаць мне пра іх што-небудзь яшчэ? - Спытаѓ я.
  
  Ён паціснуѓ плячыма. "Усіх узростаѓ, усіх памераѓ", - сказаѓ ён. "Усе мужчыны, наколькі я ведаю. Некаторыя з іх выдатна гавораць па-нямецку. Некаторыя, як мне сказалі, бегла гавораць па-французску. Яны ѓсе гавораць па-ангельску.
  
  Я ѓстаѓ. "Дзякуй", - сказаѓ я. "Nachrichtertdienst не забудзе той дапамогі, якую вы аказалі".
  
  Я павячэраѓ у маленькім рэстаранчыку на набярэжнай і назіраѓ, як на возеры згушчаюцца цені па меры таго, як сонца апускаецца за горы. Пасля вячэры я вярнуѓся ѓ свой пакой, дзе прыкладна праз гадзіну да мяне далучыѓся Холмс.
  
  Я распавёѓ пра свае ѓражанні за дзень, і ён задуменна кіѓнуѓ і двойчы вымавіѓ "хммм". "Ангельцы," - сказаѓ ён. "Цікава. Я думаю, гульня ѓжо пачалася ".
  
  " За якой дзічынай мы палюем, Холмс? - Спытаѓ я.
  
  "Я бачыѓ сёе-каго з вашых "ангельцаѓ", " сказаѓ ён мне. "У гатэлі "Людвіг Хоф" неѓзабаве пасля абеду. Я атрымліваѓ асалоду ад чорнай парэчкай і размаѓляѓ па-французску, калі ѓвайшлі трое мужчын і селі побач са мной. Яны паспрабавалі ѓцягнуць мяне ѓ размова на англійскай і нямецкай, а калі я зрабіѓ выгляд, што не разумею, на дрэнным французскай. Мы абмяняліся некалькімі ласкамі, і яны прыпаднялі капялюшы і загаварылі паміж сабой па-ангельску, які, дарэчы, не так добры, як іх нямецкі".
  
  "А!" - Сказаѓ я.
  
  "Яны некалькі разоѓ абразілі мяне па-ангельску, без асаблівага ѓяѓлення каментуючы маю знешнасць і маё верагоднае паходжанне, а калі я не адказаѓ, яны пераканаліся, што я не разумею, і пасля гэтага казалі свабодна".
  
  "Кажаш?"
  
  "Ну, адна рэч, якая вас зацікавіць, гэта тое, што Холмс і Марыярці мёртвыя".
  
  " У самай справе? І як яны памерлі?
  
  
  
  "У Рейхенбахского вадаспаду была вялікая бітва, і яны абодва кінуліся ѓ ваду. Іх карэспандэнт сам бачыѓ, як гэта адбылося. Памылкі быць не магло ".
  
  Я ѓтаропіѓся ѓ вакно на снег, які пакрывае далёкую горную вяршыню. "Оскар Уайльд кажа, што людзі, пра якіх кажуць, што яны памерлі, часта пазней выяѓляюцца ѓ Сан-Францыска", - сказаѓ я. " Я ніколі не быѓ у Сан-Францыска.
  
  Холмс пільна паглядзеѓ на мяне па-над свайго доѓгага носа. "Я не ведаю, што пра вас думаць", - сказаѓ ён. "Я ніколі не ведаѓ".
  
  "Такім чынам, зараз, калі мы афіцыйна мёртвыя," сказаѓ я, " што нам рабіць далей?"
  
  "Калі фальшывыя ангельцы выйшлі з пакоя," працягваѓ Холмс, " я рушыѓ услед за імі. Яны накіраваліся да набярэжнай".
  
  "Спадзяюся, вас ніхто не бачыѓ," сказаѓ я.
  
  Холмс скіраваѓ спапяляючы позірк на карціну з выявай альпійскага лугу на далёкай сцяне. "Калі я не хачу, каб мяне бачылі, - заявіѓ ён, - мяне не бачаць".
  
  "Па-дурному з майго боку", - сказаѓ я. "Што ты заѓважыѓ?"
  
  " Яны ѓвайшлі ѓ вялікі склад побач з пірса, якія выступаюць у возера. Прымацаваны да кароткай вяроѓцы ѓ дзверы склада...
  
  "Тры прышчэпкі," я рызыкнула.
  
  - Тры белыя прышчэпкі, " паправіѓ ён.
  
  "Што ж", - сказаѓ я. "Цяпер мы ведаем, дзе".
  
  "Не зусім", - сказаѓ Холмс. "На працягу наступнага гадзіны я назіраѓ, як яшчэ некалькі чалавек уваходзілі на склад. А затым з боку вады ѓ будынку адчыніліся дзверы, і мужчыны падняліся на борт паравога катэры пад назвай "Ізольда", які быѓ прывязаны да пірса побач з будынкам. Затым ён плюхнуѓ ѓ возера і паляцеѓ прэч. Я правёѓ расследаванне і выявіѓ, што на складзе застаѓся толькі адзін чалавек, стары наглядчык."
  
  "А!" - Сказаѓ я.
  
  "Лодка вярнулася каля гадзіны таму. Некалькі чалавек сышлі. Некаторыя з іх былі тымі ж людзьмі, якія падняліся на борт раней, але не ѓсе ". Ён пастукаѓ доѓгім, тонкім паказальным пальцам па стале. "Яны што-то робяць дзе-то там, на возеры. Але гэта вялікае возера".
  
  "Гэта ѓяѓляе цікавую праблему", - сказаѓ я. "Як мы будзем прытрымлівацца за імі па адкрытай вадзе?"
  
  Холмс ѓтаропіѓся ѓ акно. "Праблема з двума трубкамі," сказаѓ ён, выцягваючы сваю старую шиповниковую трубку і набіваючы яе тытунём. - Можа быць, з трыма.
  
  
  
  Адчуѓшы пах агіднай сумесі, якую ён аддае перавагу паліць, я папрасіѓ прабачэння і спусціѓся ѓніз, дзе выпіѓ kaffee mit schlag. Mit, як аказалася, лішні запас. Прыкладна праз гадзіну Холмс спусціѓся ѓніз, злёгку кіѓнуѓ у мой бок і выйшаѓ праз парадную дзверы. Праз некаторы час я рушыѓ услед за ім. Наступіла ноч, і вулічныя ліхтары былі рэдкімі і цьмянымі. З возера дзьмуѓ халодны вецер.
  
  Холмс стаяѓ у цені старой стайні ѓ квартале ад нас. Я адчуѓ агідны тытунёвы пах, выходны ад яго адзення, яшчэ да таго, як убачыѓ яго.
  
  "Камендант вэрна, там," прадставіѓся я.
  
  "Herr Stuhl."
  
  " Вашы тры трубкі паказалі дарогу?
  
  "Калі б у нас быѓ час, мы маглі б пабудаваць вялікі назіральны шар і назіраць за імі з вялікай вышыні", - сказаѓ Холмс. "Але ѓ нас няма часу. Я думаю, аднаму з нас прыйдзецца схавацца на гэтым паравым катэры і паглядзець, куды ён накіруецца ".
  
  "Калі мяне вылучаць, я не буду балатавацца," цвёрда сказаѓ я яму, "а калі абяруць, я не буду балатавацца".
  
  "Што гэта?" - спытаѓ я.
  
  " Амерыканскі генерал Шэрман. Я прытрымліваюся яго выдатнаму радзе.
  
  Холмс паглядзеѓ на мяне з агідай. "Пры ѓсіх недахопах," сказаѓ ён, - я не ѓяѓляѓ вас баязліѓцам".
  
  "І я таксама не безрассуден", - сказаѓ я яму. "Няма асаблівага сэнсу патураць загадзя асуджанаму вобразу дзеянняѓ, калі гэта нічога не дасць і прывядзе толькі да гібелі чалавека. Успомні Альфонса Лампье.
  
  Холмс змрочна ѓтаропіѓся ѓ цемру. " Мне няма чаго прапанаваць, - сказаѓ ён. "Наколькі я разумею, у вялікіх частках акіяна караблі пакідаюць за сабой фасфарасцыраваны след, які доѓжыцца некаторы час, але не ѓ азёрах, якімі б вялікімі яны ні былі".
  
  "Якая цудоѓная ідэя!" Сказаѓ я.
  
  " Фасфарасцыраваны след?
  
  " Нейкі след. Карабель адправіцца туды, куды яму трэба, і мы рушым услед за ім.
  
  "Якім чынам?"
  
  "Хвілінку", - сказаѓ я, утаропіѓшыся ѓ прастору. "Чаму не алей? Падыдзе лёгкае алей, афарбаванае ѓ чырвоны колер".
  
  
  
  "Бліскуча!" - сказаѓ Холмс. "І каго ж нам папрасіць распырсквае гэта алей па вадзе па меры прасоѓвання лодкі?"
  
  "Мы, мой хто сумняваецца Шэрлак, сконструируем механізм для выканання гэтай задачы", - сказаѓ я.
  
  Так мы і зрабілі. На наступную раніцу я знайшоѓ пятигаллоновую бочку рыбінага тлушчу, якая падалася мне прыдатнай, і аднёс яе на пустынны прычал, які Холмс заѓважыѓ учора падчас сваіх блуканняѓ. Затым я вярнуѓся на галоѓную вуліцу і вярнуѓся з парай жалезных гантэлей для практыкаванняѓ, набытых у краме старызніка. Холмс далучыѓся да мяне неѓзабаве пасля гэтага, прынёсшы скрутак марскі лёскі таѓшчынёй у чвэрць цалі і маленькую бутэлечку чырвонага фарбавальніка; здаецца, нейкага кандытарскага фарбавальніка, які мы дадавалі ѓ алей. Здавалася, сумесь атрымалася здавальняючай, таму мы заняліся тым, што прымацавалі некалькі ручак да барабану металічнымі шрубамі. Адтуліны для шруб трохі подтекали, але гэта не мела значэння.
  
  Мы пераапрануліся ѓ нядаѓна набытыя купальныя касцюмы і ѓзялі напракат двухмесную вяслярную лодку, загарнуѓшы нашу вопратку і іншыя прадметы, якія маглі нам спатрэбіцца, у цырату і абклаѓшы іх на дно невялікага суденышка. Прыкладна праз дваццаць хвілін веславання ѓздоѓж берага мы ѓбачылі згаданы пірс. Паравой катэр "Ізольда" быѓ прышвартаваѓся ѓ борта.
  
  На катэры, падобна, нікога не было на вахце, таму мы як мага цішэй падышлі да супрацьлеглым баку пірса і прывязалі нашу лодку да зручнаму крука. Саслізнуѓшы ѓ халодную ваду, мы адбуксіравалі бочку з маслам пад пірс да правага борце "Ізольда". Набліжаючыся да лодцы, мы чулі глыбокае пыхценне паравой машыны, што сведчыла аб тым, што неѓзабаве нам трэба будзе яшчэ адно падарожжа.
  
  Я ввинтил два четырехдюймовых шрубы ѓ корпус бліжэй да кармы і прымацаваѓ да іх адзін канец двенадцатифутовой марскі вяроѓкі. Іншы канец Холмс прымацаваѓ да бочцы з-пад алею. Мае разлікі паказалі, што для ѓтрымання барабана пад вадой спатрэбіцца вага абодвух жалезных гантэлей, таму абодва яны былі трывала прывязаныя да баках барабана. Усё, што заставалася, - гэта ѓторкнуць шрубу ѓ корак, якая зачыняе адтуліну ѓ барабане, і прымацаваць яе кароткай вяроѓкай да пірса. Такім чынам, калі паравой катэр адыдзе ад пірса, корак будзе выдраная, і з барабана пачне выцякаць афарбаванае алей.
  
  Калі мы выконвалі гэта апошняе заданне, мы пачулі крокі над намі на пірсе і галасы псеѓда-ангельцаѓ, якія пачалі падымацца на борт кацера. Усе яны гаварылі па-ангельску, тыя, хто казаѓ, і іх акцэнт быѓ лёгкім. І ѓсё ж з усіх мириадов дамарослых акцэнтаѓ, якімі працятыя Брытанскія выспы і якія дазваляюць аднаму чалавеку пагарджаць іншага, які вырас у дваццаці мілях на поѓнач ад яго, гэтага не было ні ѓ адным.
  
  Прыкладна праз дзесяць хвілін пасадка была завершана, пыхценне паравой машыны стала гучней і глыбей, і "Ізольда" адчаліла ад пірса. Пачуѓся лёгкі, але прыемны бавоѓна, калі корак выцягнулі з бочкі з маслам, і яна пачала сваё падарожжа, уцёк з-пад увагі за паравым катэрам, расплескивая на хаду чырвонае алей.
  
  "Нам лепш вылезці з вады," сказаѓ Холмс. - Я губляю адчувальнасць у руках і нагах.
  
  "Халодныя ванны моцна пераацэньваюць", - пагадзіѓся я, нястрымна дрыжучы, калі кінуѓся назад у лодку. Я прытрымаѓ яго, пакуль Холмс залазіѓ на борт, затым мы абодва некаторы час вытирались ручніком і зноѓ апраналі адзенне.
  
  "Давайце адпраѓляцца", - сказаѓ Холмс праз некалькі хвілін. "З кожным імгненнем яны сыходзяць усё далей наперад, і, акрамя таго, практыкаванні ѓ веславанні разогреют нас".
  
  Я ѓзяѓся за адну пару вёслаѓ, Холмс - за іншую, і мы вывелі наша невялікае суденышко на возера. Сонца стаяла проста над галавой, і невялікае, але выразна бачны чырвонае пляма павольна пашыралася, накіроѓваючыся ѓ бок удаляющегося паравога катэры, які быѓ ужо досыць далёка, каб я мог зачыніць яго малюнак вялікім пальцам выцягнутай рукі.
  
  Мы энергічна веславання услед за "Ізольда", лёгка рассякаючы далікатныя хвалі, пакінутыя яе кильватерным следам. Калі яна была ледзь бачная нам, то, несумненна, наша невялікае суденышко было не больш чым плямкай для любога з яе кампаніі, хто выпадкова зірнуѓ бы ѓ бок берага. Неѓзабаве яна зусім знікла з-пад увагі, і мы рушылі ѓслед за ёй, не зводзячы вачэй з невялікага чырвонага плямы, бачнага пад яркім сонцам.
  
  Прыкладна паѓгадзіны праз, калі слабы водянисто-чырвоны след вывеѓ нас у поле зроку паравога катэры. Яна накіроѓвалася назад да нас, адыходзячы ад вялікай чорнай баржы, якая мела дзіѓную надбудову і, здавалася, была абсталявана нейкім рухавіком ззаду. Ва ѓсякім выпадку, баржа павольна рухалася сваім ходам, нават калі "Ізольда" адчаліла. Палуба "Ізольда" была перапоѓненая мужчынамі, і, паколькі здавалася верагодным, што ѓ каюце было яшчэ больш мужчын, усё выглядала так, як быццам каманда чорнай баржы вярталася дадому на ноч.
  
  
  
  Мы крыху змянілі наш курс, каб стварыць бачнасць, што накіроѓваемся да процілеглага берага, і паспрабавалі выглядаць як два джэнтльмена сярэдніх гадоѓ, якія былі захопленыя веславаннем, магчыма, вяртаючы сабе маладосць. Калі "Ізольда" наблізілася да нас, мы прыязна, але бескарысліва памахалі рукой, і двое матросаѓ на палубе адказалі такімі ж прывітаннямі. Цікава, хто каго дурыць? Я спадзяваѓся, што гэта мы, яны, ці ѓ нашай гісторыі можа быць зусім іншы канец, чым мы меркавалі.
  
  "Што цяпер?" - Спытаѓ мяне Холмс, калі стала ясна, што паравой катэр не збіраецца разгортвацца і даследаваць нас больш уважліва.
  
  "Чорная баржа," сказаѓ я.
  
  "Вядома", - сказаѓ мне Холмс. "Я паѓтараю, што цяпер?"
  
  "Паколькі ён усё яшчэ працуе, хоць і прасоѓваецца нязначна, на борце ѓсё яшчэ ёсць людзі", - сказаѓ я. "Так што проста падцягвацца да борце і караскацца на палубу, верагодна, не самы разумны варыянт".
  
  Холмс выцягнуѓ вёслы з вады і павярнуѓся, каб злосна зірнуць на мяне. "Праніклівае назіранне", - сказаѓ ён. "Я паѓтараю, што цяпер?"
  
  "Мы маглі б даплысці да яго пад вадой, калі б вада не была такой халоднай; калі б мы маглі заплыѓ так далёка пад вадой. Мы маглі б падысці да борце і боѓтацца, заяѓляючы, што церпім бедства, і паглядзець, ці вырашаць тыя, хто на борце, выратаваць нас.
  
  "Або проста пристрелите нас і выкіньце за борт", - пракаментаваѓ Холмс.
  
  "Так, такая магчымасць заѓсёды існуе", - пагадзіѓся я.
  
  Холмс глыбока ѓздыхнуѓ. "Тады, мяркую, нічога не зробіш", - сказаѓ ён, прыбіраючы вёслы і адкідваючыся на спінку сядзення, каб паглядзець на зацягнутае хмарамі неба. "Мы плаваем тут да цемры і праводзім час, молячыся, каб не было дажджу".
  
  Што мы і зрабілі. Нашы малітвы былі амаль пачутыя: некаторы час церусіѓ лёгкі, але надзвычай халодны дожджык, але затым ён знік, змяніѓшыся халодным ветрам.
  
  Адзінае, што я павінен сказаць пра Холмса, гэта тое, што, калі не лічыць яго перыядычнай зацыкленасці на мне як на крыніцы ѓсяго існага зла, ён добры таварыш: надзейны і ѓстойлівы ѓ нягодах, разумны і хутка соображающий у цяжкіх сітуацыях; верны саюзнік і, як я меѓ магчымасць пераканацца ѓ мінулым, грозны вораг. Пакуль мы чакалі, я злавіѓ сябе на тым, што думаю пра Холмса і нашым мінулым. Аб чым думаѓ Холмс, я не магу сказаць.
  
  У той вечар сцямнела з дзіѓнай хуткасцю. Да дзесяці хвілін дзевятага я ѓжо не мог паглядзець на свае кішэнныя гадзіны, не шоргнуѓшы запалкай - святло, вядома, быѓ добра схаваны ад старонніх вачэй. З чорнай баржы таксама не было відаць агнёѓ. Калі ѓ каютах гарэлі лямпы, то вокны і ілюмінатары павінны былі быць добра зашторанае. Мы пачакалі яшчэ некаторы час - колькі менавіта, я не магу сказаць, так як мне не хацелася запальваць яшчэ адну запалку, - затым, як мага цішэй налягаючы на вёслы, накіраваліся ѓ бок баржы. Месяц ѓяѓляла сабой тонкі серп, святла было мала, і знайсці баржу аказалася так жа цяжка, як вы маглі б сабе ѓявіць чорную баржу ѓ амаль бязмесячную ноч. Некаторы час мы маглі чуць пакутліва павольны гул матора баржы, але немагчыма было сказаць, з якой менавіта боку ён даносіѓся. І гук так добра разносіѓся над вадой, што, здавалася, ён не узмацняѓся і не занепадаѓ, у якім бы напрамку мы ні веславання. А потым ён спыніѓся. Толькі калі на палубу выйшаѓ чалавек з ліхтаром, які накіроѓваѓся з кармавой рубкі ѓ насавую, мы змаглі дакладна вызначыць кірунак нашага руху. Яшчэ праз пяць хвілін мы былі пад кармавым навесам баржы, дзе прывязалі лодку да левага борце і спыніліся, каб падумаць.
  
  "Паѓстанце на палубу, знайдзіце адзін-два тупых прадмета, якія можна выкарыстоѓваць у якасці зброі, і спускайцеся ѓніз або, па меншай меры, унутр, як мага хутчэй", - сказаѓ Холмс.
  
  "Наперад або назад?" - Спытаѓ я.
  
  "Мы на карме," сказаѓ Холмс, " так што давайце не будзем губляць часу і пойдзем наперад.
  
  Я пагадзіѓся. Мы падцягнулі лодку да борце баржы так далёка, як маглі, не отвязывая яе, і я намацаѓ зачэпку. " Добра! - прашаптаѓ я. - Добра! "Пабожнасьць і добрыя справы сапраѓды ѓзнагароджваюцца ѓ гэтым жыцці".
  
  " Што? - Прамармытаѓ Холмс.
  
  "Тут збоку прымацаваная лесвіца", - сказаѓ я яму. Я ѓзяѓся за яе абедзвюма рукамі і пачаѓ падымацца, Холмс рушыѓ услед за мной. Апынуѓшыся на палубе, мы накіраваліся да задняй каюце, намацваючы шлях уздоѓж поручняѓ. Я дабраѓся да нейкага перашкоды; вялікага металічнага прадмета, накрытага брызентам і гуттаперчевым казырком ад непагадзі, і спыніѓся, каб на навобмацак абыйсці яго і вызначыць, што гэта такое, - падобна сляпому, які спрабуе апісаць слана. Але пасля некалькіх імгненняѓ хапання і абмацванні абрысы слана сталі выразнымі.
  
  "Добра, я буду!" Я сказаѓ, або, магчыма, гэта было што-то мацней.
  
  "У чым справа?" спытаѓ Холмс, які стаяѓ прама ѓ мяне за спіной.
  
  
  
  "Гэта трехдюймовое марское прылада, верагодна, "Хоскинс энд Рыд". Яно страляе девятифунтовым снарадам з дакладнасцю больш за трох міль. Гэта найноѓшая распрацоѓка артылерыі. Эсмінцы Каралеѓскага ваенна-марскога флоту абсталёѓваюцца імі нават цяпер ".
  
  "Я не ведаѓ, што вы так добра знаёмыя з ваенна-марскі баллистикой", - сказаѓ Холмс. У яго голасе гучалі смутныя вінавацяць ноткі, але так часта бывае, калі ён кажа са мной.
  
  "Я добра знаёмы з шырокім спектрам рэчаѓ", - сказаѓ я яму.
  
  Мы працягнулі наша прасоѓванне да кармавой рубцы. Я спадзяваѓся натрапіць на страховачны загваздка, або адрэзак жалезнай трубы, або што-небудзь яшчэ, што можна было б адкруціць і выкарыстоѓваць у якасці зброі, але нічога не трапілася пад руку.
  
  Мы падышлі да дзвярэй рубкі, і Холмс расчыніѓ яе. Унутры было гэтак жа цёмна, як і звонку. Мы ѓвайшлі. Бясшумна прокрадываясь наперад і абмацваючы сцяну, мы змаглі пераканацца, што знаходзімся ѓ калідоры невядомай даѓжыні з дзвярыма па абодва бакі.
  
  Раптам у калідор лінуѓ святло, калі адчыніліся дзверы далей па калідоры. У дзвярах стаяѓ мужчына, размаѓляючы з кім-то ѓнутры пакоя, але праз секунду ён, напэѓна, выйшаѓ у калідор. Я пацягнуѓ Холмса за рукаѓ і паказаѓ на тое, што толькі што выявіѓ святло: лесвіцу, або, як на караблі называюць усё, што мае прыступкі, трап, які вядзе наверх. Хутка паднімаючыся, мы маглі застацца незаѓважанымі. Мы так і зрабілі. Наверсе лесвіцы была дзверы, якую я адкрыѓ, і мы ѓвайшлі. Дзверы гучна грукнулі націсніце на закрыццё, і мы зрабілі паѓзу, чакаючы, папярэдзіць ці гук тых, хто ѓнізе. Холмс прыняѓ позу барицу "якая стаіць саранча" злева ад дзвярэй, гатовы душой і целам сустрэць любога, хто мог бы ѓвайсці ѓ сістэму. Я схапіѓ гаечны ключ з бліжэйшай паліцы і ѓстаѓ, падрыхтаваѓшыся, з правага боку.
  
  Не было чуваць ні паспешлівых крокаѓ па лесвіцы, ні шепчущих галасоѓ знізу, так што праз некалькі імгненняѓ мы расслабіліся і огляделись. Алейная лямпа на падвесках, умантаваная ѓ столь, адкідала цьмяны святло на пакой. Здавалася, гэта рулявая рубка вялікага судна з пярэднімі вокнамі, зачыненымі цяжкімі парцьеры. У цэнтры знаходзіѓся велізарны карабельны штурвал з сігнальнымі трубамі і карабельным тэлеграфам, у задняй частцы - картаграфічны шафа і штурманскай стол, а таксама рознае марское абсталяванне, раскіданае тут і там па ѓсім памяшканні. Капитанское крэсла было привинчено да палубе злева, прашу прабачэння, па левым борце, а побач на кукішках прымасціѓся карабельны компас. Па другі бок крэсла стаяѓ окованный металам скураны куфар, досыць вялікі, каб змясціць согнувшегося напалову прыстойнага мужчыну росту.
  
  "Рулявая рубка баржы," прашаптаѓ Холмс. " Як дзіѓна.
  
  "У яго сапраѓды ёсць рухавік", - сказаѓ я.
  
  "Так, але я сумняваюся, што ён зможа развіваць хуткасць больш трох-чатырох вузлоѓ. Здавалася б, румпеля было б дастаткова". Ён зняѓ алейную лямпу з мацавання і пачаѓ павольны агляд пакоя, нахіляючыся, прынюхваючыся, узіраючыся і абмацваючы сцены, падлогу і раскіданыя паѓсюль абломкі прыбораѓ. Куфар быѓ надзейна зачынены, і, здавалася, больш у пакоі не было нічога цікавага. Праз некалькі хвілін ён выпрастаѓся і паставіѓ ліхтар на штурманскай стол. "Гэта вельмі дзіѓна", - сказаѓ ён.
  
  "Сапраѓды", - пагадзіѓся я. "Гэта не рулявая рубка шаланды - гэта камандны масток ваеннага карабля".
  
  "Скажам, хутчэй яго мадэль у натуральную велічыню", - сказаѓ Холмс. "У штурманском шафе няма карт, а карта, прымацаваная да гэтага стала, - карта Неапалітанскага заліва Каралеѓскага ваенна-марскога флоту".
  
  "Магчыма, - выказаѓ здагадку я," мы знайшлі легендарны швейцарскі ваенна-марскі флот".
  
  "Думаю, што няма", - сказаѓ Холмс. "Я знайшоѓ гэта". Ён працягнуѓ мне сінюю кепку, каб я яе разгледзеѓ. Гэта была фуражка марака брытанскага ваенна-марскога флоту, а збоку залатой ніткай былі вышытыя словы "Каралеѓскае Высокасць ЭДГАР".
  
  "Ройял Эдгар" - эсмінец, - сказаѓ я Холмсу. - Класа "Ройял Генры". Чатыры трубы. Шэсць тарпедных апаратаѓ. Два четырехдюймовых і восем двухдюймовых гармат. Максімальная хуткасць крыху менш трыццаці вузлоѓ."
  
  "Адкуль вам гэта вядома?" - Спытаѓ Холмс, і ѓ яго голасе пачулася прыхаваная падазронасць.
  
  "Нядаѓна я выконваѓ сёе-якую працу для Адміралцейства", - патлумачыѓ я. "Я, вядома, узяѓ за правіла вывучаць назвы і рэйтынгі ѓсіх караблёѓ Яе Вялікасці, якія знаходзяцца ѓ цяперашні час у страі".
  
  Ён патрос кепкай у мяне перад носам. "Ты хочаш сказаць, што яны давяраюць табе-" Ён зрабіѓ паѓзу і глыбока ѓздыхнуѓ. "Усё роѓна," скончыѓ ён. Ён паказаѓ у іншы канец пакоя. "У гэтым куфры можа захоѓвацца што-то важнае, але астатняя частка пакоя не ѓяѓляе цікавасці".
  
  "За выключэннем капялюшы", - сказаѓ я.
  
  "Так", - пагадзіѓся ён. "Гэта вельмі цікава".
  
  "Я не захапіѓ з сабой адмычак, - сказаѓ я, - і калі мы взломаем куфар, то аб'явім аб сваёй прысутнасці".
  
  "Цікавая галаваломка," пагадзіѓся Холмс.
  
  
  
  У нас так і не было магчымасці разабрацца з гэтым. Знізу даносіліся грукат, глухі ѓдар, віск і гукі галасоѓ. Няма - з палубы звонку. Холмс зачыніѓ ліхтар, і мы адсунулі адну з запавес, каб паглядзець, што адбываецца.
  
  Паравой катэр вярнуѓся і пришвартовывался ля борта. Калі людзі, якія выходзяць з яго, убачаць нашу вяслярную лодку, прывязаную да карме, жыццё ѓ бліжэйшыя некалькі хвілін стане цікавей. Але вяслярная лодка ѓжо павярнула назад і знікла з-пад увагі, і было б няшчасным выпадкам, калі б яны яе ѓбачылі.
  
  Пачуліся адрывістыя загады - як я заѓважыѓ, на нямецкай, - і восем ці дзесяць чалавек, якія падняліся на борт, замітусіліся, каб зрабіць тое, дзеля чаго яны падняліся на борт. Трое з іх накіраваліся да дзвярэй у кармавой рубцы пад намі, і двое мужчын ѓнутры адкрылі дзверы, каб павітаць іх.
  
  "Калі яны паднімуцца сюды..." Сказаѓ Холмс.
  
  "Так", - сказаѓ я, успамінаючы планіроѓку цёмным пакоі. "Тут няма дзе схавацца".
  
  "За гэтымі фіранкамі знаходзіцца адзіная магчымасць", - прашаптаѓ Холмс. "І гэта не вельмі добрая версія".
  
  "Што ж," сказаѓ я, пачуѓшы тупат ботаѓ па лесвіцы, "прыйдзецца абыйсціся гэтым".
  
  Мы адышлі да далёкай баку штор і зашморгнула іх за лічаныя секунды да таго, як я пачула, як адчыніліся дзверы і дзве - не, тры - пары крокаѓ ѓвайшлі ѓ пакой.
  
  "Лямпа, павінна быць, згасла", - сказаѓ адзін з іх па-нямецку. "Я запалю яе".
  
  "У гэтым няма неабходнасці", - адказаѓ іншы на тым жа мове, і ѓ яго голасе прагучала ѓладарнасць. "Усё, што нам трэба адсюль, - гэта куфар. Посветите туды-сюды. Так, вось ён. Вы двое, падніміце яго.
  
  "Так, ваша светласць".
  
  "Здыміце гэта неадкладна і пагрузіце на катэр", - загадаѓ ѓладны голас. "Гэта павінна суправаджаць нас у цягніку да Трыеста".
  
  "У гэтую хвіліну, ваша светласць". І пад нягучную какафонію удараѓ і стогнаѓ куфар паднялі і вынеслі за дзверы. Праз некалькі секунд стала ясна, што яго светласць сышоѓ з куфрам, і мы зноѓ засталіся адны ѓ пакоі.
  
  "Што ж," сказаѓ я, выходзячы з-за фіранкі. " Трыест. Калі б мы толькі ведалі...
  
  Холмс падняѓ руку, заклікаючы мяне да маѓчання. Ён з засяроджанай лютасцю глядзеѓ у акно на нашых нядаѓніх гасцей, калі яны выходзілі на палубу праз дзверы ніжняга паверха.
  
  "Што гэта?" - Спытаѓ я.
  
  "Хвілінку," сказаѓ ён.
  
  На секунду "яго светласць" павярнуѓ галаву, і яго профіль асвятліѓ ліхтар, які нёс адзін з матросаѓ. Холмс адхіснуѓся і ляпнуѓ сябе рукой па лбе. "Я не памыліѓся!" - сказаѓ ён. "Я ведаѓ, што пазнаѓ гэты голас!"
  
  " Хто, яго светласць? - Спытаѓ я.
  
  "Ён!" - сказаѓ ён. "Гэта ён!"
  
  "Хто?"
  
  "Яго клічуць Вільгельм Готтсрайх Жыгімонт фон Ормштейн", - сказаѓ мне Холмс. "Вялікі герцаг Кассель-Фельштейнский і спадчынны кароль Багеміі".
  
  "Гэта на самай справе ён?" Спытаѓ я. "А адкуль вы ведаеце яго светласць?"
  
  "Аднойчы ён наняѓ мяне", - сказаѓ Холмс. "Я не буду больш гаварыць пра гэта".
  
  " Гэта справа ніяк не звязана з нашай цяперашняй, э-э, праблемай? - Спытаѓ я.
  
  "Нічога", - запэѓніѓ ён мяне.
  
  "Тады я таксама не буду больш гаварыць пра гэта". Што б гэта ні было, гэта, павінна быць, моцна падзейнічала на Холмса, але цяпер было не час верадзіць старыя раны. "Я так разумею, ён мала выкарыстоѓвае англійская?" - Спытаѓ я.
  
  "Ён мала паважае ѓсё брытанскае", - пацвердзіѓ Холмс. "І я мяркую, што ён не адчувае пяшчоты ні да каго, акрамя самога сябе і, магчыма, членаѓ сваёй бліжэйшай сям'і".
  
  "Сапраѓдны прынц", - сказаѓ я.
  
  Апошнія з нашых наведвальнікаѓ падняліся на борт паравога катэры, і ён адчаліѓ ад баржы. "Цікава, што заахвоціла нас нанесці паѓночны візіт", - сказаѓ я.
  
  "Нічога добрага", - выказаѓ сваё меркаванне Холмс.
  
  Пачуѓся хлюпае гук, падобны на аддаленую адрыжку пад вадой, затым яшчэ адзін, і баржа з гучным бразгатам і серыяй пстрычак нахілілася на правы борт.
  
  "Вось вам і адказ", - сказаѓ Холмс, калі мы абодва ѓхапіліся за бліжэйшую апору, каб утрымацца на нагах. "Гэта былі выбухі. Яны топяць гэты карабель. Яна будзе пад вадой праз дзесяць хвілін, калі толькі не разваліцца на часткі раней. Тады гэта будзе хутчэй. Нашмат хутчэй. "
  
  "Магчыма, нам варта сысці", - прапанаваѓ я.
  
  
  
  "Магчыма", - пагадзіѓся ён.
  
  Мы паспяшаліся ѓніз па трапу на палубу.
  
  "Hilfe! Hilfen sie mir, bitte!"
  
  Слабы крык аб дапамозе даляцеѓ аднекуль наперадзе. " Мы ідзем! - Крыкнуѓ я ѓ цемру. "Wir kommen! Wo sind Sie?"
  
  "Ich weiss nicht. У эймена данклен Раум, - рушыѓ услед адказ.
  
  ""У цёмным месцы' не дапамагае, " прабурчаѓ Холмс. - Там не магло быць цямней, чым тут.
  
  Баржа абрала гэты момант, каб накрениться і яшчэ больш заваліцца на правы борт.
  
  "Hilfe!"
  
  Мы з цяжкасцю прабіліся ѓ пярэднюю рубку. Крык аб дапамозе даносіѓся аднекуль злева ад дзвярэй. Я вобмацкам прабіраѓся ѓздоѓж сцены, пакуль не дабраѓся да ілюмінатара. "Прывітанне!" Я паклікаѓ ѓнутр, пастукаѓшы у шыбу.
  
  "О, дзякуй Богу", - усклікнуѓ мужчына па-нямецку. "Вы знайшлі мяне! Вы павінны, дзеля ѓсяго Святога, развязаць мяне, перш чым гэта няшчаснае судна пойдзе на дно".
  
  Мы з Холмсам ѓвайшлі ѓ дзверы і прайшлі па кароткім калідоры, пакуль не дайшлі да павароту налева.
  
  "Ой!" усклікнуѓ Холмс.
  
  "Што?"
  
  Я пачуѓ скребущий гук. "Пачакайце секунду", - сказаѓ Холмс. "Я толькі што стукнуѓся галавой".
  
  "Прабач", - сказаѓ я.
  
  "Не трэба", - сказаѓ ён мне. "Я толькі што стукнуѓся галавой аб ліхтар, які звісае з столі. Дай мне секунду, і я запалю яго".
  
  Ён дастаѓ з кішэні маленькі воданепранікальны футляр з васковымі запалкамі, і праз некалькі секунд ужо гарэѓ ліхтар. "Наперад!" сказаѓ ён.
  
  Адкрыѓшы трэцюю дзверы па калідоры, я ѓбачыѓ невысокага дзябёлага мужчыну ѓ белай кашулі, цёмных штанах у палоску і камізэльцы, прывязанага да вялікага драѓлянага крэсла. З-за намаганняѓ, прыкладзеных пры спробе да ѓцёкаѓ, яго твар пакрылася палосамі поту, а большая частка кашулі выпала з-за пояса, але тонкі чорны гальштук ѓсё яшчэ быѓ завязаны належным чынам. "Святло!" - сказаѓ мужчына. "О, благаслаѓляю вас, сябры мае, хто б вы ні былі".
  
  Мы стараліся адвязаць яго як мага хутчэй, паколькі баржа пад намі зрабіла серыю трывожных рыѓкоѓ і штуршкоѓ і нахілілася яшчэ больш рэзка. Цяпер, у дадатак да яго нахіле на правы борт, назіраѓся рашучы нахіл у кармавую частка.
  
  
  
  "Дзякуй, дзякуй", - сказаѓ таѓстун, калі вяроѓка саслізнула з яго ног. "Яны пакінулі мяне тут паміраць. І дзеля чаго?"
  
  "У самай справе, для чаго?" Адказаѓ я.
  
  "Усё гэта пачалося..."
  
  "Давайце пачакаем, пакуль не пакінем гэта судна," умяшаѓся Холмс, "ці праз некалькі хвілін мы будзем размаѓляць пад вадой".
  
  Мы дапамаглі нашаму пухлому таварышу падняцца, хоць нашы ногі былі ненашмат цвярдзей яго, і, моцна поскальзываясь, мы рушылі па палубе. Трывожная дрыжыкі прабегла па судну, калі мы дабраліся да кармы, і мы хутка апусцілі нашага новага сябра ѓ лодку і рушылі ѓслед за ім ѓніз. Мы з Холмсам ѓзяліся за вёслы і энергічна адштурхнуліся ад тонучай баржы, але не паспелі мы праплысці і пятнаццаці-дваццаці ярдаѓ, як судна з моцным булькатаннем сышло пад ваду, стварыѓшы хвалю, якая зацягнула нас назад у цэнтр вялізнага віру, а затым падкінула ѓ паветра, як трэсачку ѓ вадаспадзе. У імгненне вока мы прамоклі наскрозь, і наша хлипкое суденышко наліѓся вадой, але якім-то цудам мы ѓсё яшчэ былі ѓ лодцы, і яна ѓсё яшчэ была на плаву. Холмс пачаѓ вычэрпваць ваду сваёй кепкай, а наш госць - сваім правым чаравіком, у той час як я працягваѓ прыкладаць намаганні, каб адвесці нас далей ад гэтага месца.
  
  Я зарыентаваѓся па нязменнай Палярнай зорцы і накіраваѓся на паѓднёва-ѓсход. Праз некаторы час Холмс далучыѓ свае намаганні да маіх, і мы ѓжо веславання па цёмным водам з разумнай хуткасцю, нягледзячы на тое, што наша судна ѓсё яшчэ было напалову запоѓнена вадой. Наш пухлы таварыш па караблю працягваѓ вычэрпваць ваду, пакуль не выбіѓся з сіл, затым некалькі хвілін цяжка дыхаѓ і зноѓ пачаѓ вычэрпваць ваду.
  
  Прайшло, напэѓна, паѓгадзіны, перш чым мы заѓважылі удалечыні агні, якія паказваюць на тое, што бераг быѓ дзе-то наперадзе нас. Яшчэ паѓгадзіны, і мы уткнуліся носам у пляж. Невялікі, круты, камяністы пляж, але, тым не менш, трохі сухой зямлі, і мы былі ѓдзячныя. Мы ѓтрох выбраліся з лодкі і як адзін ѓпалі на грубы пясок, дзе і ляжалі, змучаныя і нерухомыя. Павінна быць, я спаѓ, але паняцця не маю, як доѓга. Калі я ѓ наступны раз адкрыѓ вочы, ужо ѓзышоѓ світанак, а Холмс ѓжо ѓстаѓ і рабіѓ зарадку ѓ абзы вады.
  
  "Ну жа, ѓстань, мой сябар", - сказаѓ ён, - павінна быць, ён быѓ п'яны ад фізічных практыкаванняѓ, раз звярнуѓся да мяне такім чынам. - "Мы павінны зрабіць падрыхтоѓкі і адправіцца ѓ шлях".
  
  
  
  Я сеѓ. " Куды мы накіроѓваемся? - Спытаѓ я.
  
  "Вядома, гэта павінна быць відавочна", - адказаѓ Холмс.
  
  "Зрабі мне прыемнае," сказаѓ я.
  
  "Трыест," сказаѓ Холмс. " Куды б ні адправіѓся Вільгельм Готтсрайх Жыгімонт фон Ормштейн, туды мы выправімся і мы. Што б ні адбывалася, ён лідэр ці адзін з лідэраѓ.
  
  "Гэта кажа аб тваёй непрыязнасці да яго?" Спытаѓ я. "Таму што ты часта казаѓ тое ж самае пра мяне, і рэдка гэта было так".
  
  "Ах, але пры выпадку..." Сказаѓ Холмс. "Але ѓ дадзеным выпадку гэта мае веды аб гэтым чалавеку. Ён не быѓ бы членам якой-небудзь арганізацыі, якая не дазваляла б яму быць яе лідэрам або, па меншай меры, верыць, што ён лідэр, таму што ён пыхлівы і сам лёгка паддаѓся б кіраѓніцтву ".
  
  Наш пухлы сябар выпрастаѓся. "Гэта вы кажаце па-ангельску?" - спытаѓ ён па-нямецку.
  
  "Ja", сказаѓ я, пераходзячы на гэты мову. "Гэта не мае значэння".
  
  "Гэта тое, што казалі тыя свінні, якія выкралі мяне, калі не хацелі, каб я разумеѓ", - сказаѓ ён, з цяжкасцю паднімаючыся на калені, затым на ногі. "Але яны працягвалі забываць, а я многае разумеѓ".
  
  "Добра!" Сказаѓ я. "Мы ѓсе знойдзем сухую вопратку для сябе, і ты нам усё раскажаш".
  
  Ён устаѓ і працягнуѓ мне руку. "Я гер Паѓлюс Гензель, і я дзякую вас і вашага спадарожніка за выратаванне майго жыцця".
  
  "Ад імя містэра Шэрлака Холмса і ад сябе асабіста, прафесара Джэймса Марыярці, я прымаю вашу падзяку", - сказаѓ я яму, беручы працягнутую руку і моцна паціскаючы яе.
  
  "У мяне ёсць адзенне ѓ маім - пра- я не адважуся вярнуцца ѓ свой гатэль". Рукі нашага сябра ѓзляцелі да рота. "Выкажам здагадку, яны там чакаюць мяне?"
  
  "Ну жа," сказаѓ Холмс. - Яны лічаць, што вы мёртвыя.
  
  "Я б не стаѓ пераконваць іх у гэтым", - сказаѓ ён.
  
  Мы прайшлі пешшу каля трох міль назад у наш гатэль, знялі нумар для гер Гензеля і прыступілі да абмыванне і змене адзення. Мы даручылі кансьержу забяспечыць нашага пухлай аднаго прыдатнай адзеннем, і ён паставіѓся да гэтага так, нібы пастаяльцы гатэля Athenes вярталіся прамоклым і перапэцканы кожны дзень у годзе. Магчыма, так яно і было.
  
  Было крыху больш за васьмі, калі мы сустрэліся ѓ рэстаране гатэля за сняданкам. "Такім чынам," сказаѓ Холмс, нашмароѓваючы круасан апельсінавым джэмам і паварочваючыся да герру Гензелю, " я дастаткова доѓга стрымліваѓ сваё цікаѓнасць, і цалкам магчыма, што вы размяшчаеце карыснай для нас інфармацыяй. Пачні з таго, што ты рабіѓ на той баржы, калі не пярэчыш.
  
  Гер Гензель дапіѓ сваю велізарную кубак гарачага шакаладу, паставіѓ яе на стол з задаволеным уздыхам і выцер вусы. "Гэта проста", - сказаѓ ён, зноѓ напаѓняючы кубак з вялікага збана на стале. "Я рыхтаваѓся памерці. І калі б вас, джэнтльмены, не было на борце, я, несумненна, так бы і зрабіѓ.
  
  "Што прымусіла вашых таварышаѓ ставіцца да вас гэтак непрыязна?" - Спытаѓ я.
  
  "Яны не былі маімі кампаньёнамі", - адказаѓ ён. "Я ѓладальнік касцюмернай кампаніі "Гензель і Гензель". Ён пастукаѓ сябе па грудзях. "Я другі Гензель, як вы разумееце. Першы Гензель, мой бацька, пайшоѓ з бізнесу некалькі гадоѓ таму і прысвяціѓ сябе пчалярстве".
  
  "У самай справе?" спытаѓ Холмс. " Я б хацеѓ зь ім пазнаёміцца.
  
  "Вядома", - пагадзіѓся Гензель. "Я ѓпэѓнены, што ён хацеѓ бы падзякаваць чалавека, які выратаваѓ жыццё яго сына".
  
  "Так, гэта так", - пагадзіѓся Холмс. "Працягвайце свой аповяд".
  
  " Так. Учора я даставіѓ вялікі заказ касцюмаѓ нейкаму графу фон Крамму ѓ "Адлерхоф".
  
  "Ха!" ђмяшаѓся Холмс. Мы паглядзелі на яго, але ён проста адкінуѓся на спінку крэсла, скрыжаваѓ рукі на грудзях і прамармытаѓ: "Працягвайце!"
  
  "Так", - сказаѓ Гензель. "Ну, гэта былі ваенна-марскія касцюмы. Форма афіцэраѓ і простых маракоѓ. Ад абутку да фуражак, са знакамі адрознення, стужкамі і ѓсім іншым".
  
  "Чароѓна", - сказаѓ я. "Форма каралеѓскага ваенна-марскога флоту Вялікабрытаніі, без сумневу".
  
  "Ну так", - пагадзіѓся Гензель. "І іх цалкам дастаткова, каб прыбраць ѓвесь акцёрскі склад для шоѓ Гілберта і Саллівана "Сарафаніку".
  
  "І назва карабля, якое вы вышили на фуражках," уставіѓ Холмс. - Ці магло гэта быць "Каралеѓскі Эдгар"?
  
  "Сапраѓды, так і было", - сказаѓ Гензель, выглядаючы здзіѓленых. "Як ты..."
  
  "Вельмі падобна на гэта?" - Спытаѓ Холмс, выцягваючы з кішэні знойдзеную намі кепку і кладучы яе на стол.
  
  Гензель падняѓ яго, уважліва агледзеѓ, памяѓ анучку ѓ руках і панюхаѓ. "Ну так, - пагадзіѓся ён, "гэта адзін з нашых".
  
  "Працягвай", - сказаѓ я. "Як ты апынуѓся звязаных ѓ той хаціне?"
  
  "Гэта было, калі я спытаѓ аб ніжнім бялізну", - сказаѓ Гензель. "Граф фон Крам, здавалася, пакрыѓдзіѓся".
  
  " Ніжняе бялізну?
  
  Гензель кіѓнуѓ і адкусіѓ вялікі кавалак каѓбасы. "Нас папрасілі даць цяперашні ніжняе бялізну, і я прыклаѓ нямала намаганняѓ, каб выканаць яго просьбу".
  
  "Для чаго?" спытаѓ Холмс.
  
  Гензель шырока і выразна паціснуѓ плячыма. "Я не пытаѓся", - сказаѓ ён. "Я выказаѓ здагадку, што гэта для нейкай пастаноѓкі, якую ён планаваѓ паставіць. Я набыѓ патрабаванае ніжняе бялізну на Ваенна-марскіх складах у Портсмуце, так што іх сапраѓднасць была гарантаваная ".
  
  "Ты думаѓ, гэта для п'есы?" Спытаѓ я. "Хіба гэта не гучыць як празмерны рэалізм?"
  
  Яшчэ адно поціск плячыма. "Я чуѓ, што калі Унтермейер ставіць спектакль у тэатры Кениглихе, ён кладзе дробязь па кутах мяккіх канап і крэслаѓ, і ѓсе дзверы і вокны на здымачнай пляцоѓцы павінны адкрывацца і закрывацца, нават калі імі нельга карыстацца падчас прадстаѓлення".
  
  "Хто мы такія, каб сумнявацца ѓ тэатральным геніі?" Холмс пагадзіѓся. "Калі тэатральныя матросы графа Крамма павінны насіць марское ніжняе бялізну, чаму ж тады так таму і быць".
  
  "На самай справе", - сказаѓ Гензель. "Але чаму толькі пяць камплектаѓ?"
  
  Холмс асцярожна паставіѓ кубак з кавы. " Усяго пяць камплектаѓ?
  
  "Цалкам дакладна".
  
  " І колькі камплектаѓ, э-э, верхняй адзення?
  
  " Трыццаць пяць поѓных мундзіраѓ. Дванаццаць афіцэраѓ, астатнія простыя матросы.
  
  "Як дзіѓна", - сказаѓ я.
  
  Гензель кіѓнуѓ. "Менавіта гэта я і сказаѓ. Вось чаму я аказаѓся прывязаным да гэтага крэсла, па меншай меры, я так мяркую".
  
  Холмс паглядзеѓ на мяне. "Граф фон Крам," сказаѓ ён, - ці, як я яго лепш ведаю, Вільгельм Готтсрайх Жыгімонт фон Ормштейн, вялікі герцаг Кассель-Фельштейнский і спадчынны кароль Багеміі, не любіць, калі яго дапытваюць".
  
  "Зразумела", - сказаѓ я.
  
  
  
  " Фон Крам - адзін з яго любімых псеѓданімаѓ.
  
  "Гэты чалавек - кароль?" - Спытаѓ Гензель з ноткай трывогі ѓ голасе. "Няма месца, дзе можна схавацца ад караля".
  
  "Не палохайцеся", - сказаѓ яму Холмс. "Да цяперашняга часу ён ужо забыѓся аб вашым існаванні".
  
  "Ах, так", - сказаѓ Гензель. "Гэта пра каралёѓ".
  
  Холмс ѓстаѓ. "Я думаю, мы павінны адправіцца ѓ Трыест", - сказаѓ ён. "Тут робіцца д'ябальская праца".
  
  "Так", - пагадзіѓся я. "Мне трэба адправіць тэлеграму. Я адпраѓлю адказ у Трыест".
  
  "Мне, я думаю, пара дадому", - сказаѓ Гензель.
  
  "Так, вядома", - пагадзіѓся Холмс. Ён узяѓ Гензеля за руку. " Вы заслужылі падзяку яшчэ адной каралеѓскай асобы, і я паклапачуся, каб з часам вы былі належным чынам ѓзнагароджаныя.
  
  "Вы п - збіраецеся п-п-узнагародзіць мяне?" Гензель запнуѓся. "Але, ваша светласць, ваша каралеѓскае высокасць, я паняцця не меѓ. Я маю на ѓвазе..."
  
  Холмс адрывіста засмяяѓся. "Не, мой дарагі", - сказаѓ ён. "Не я. Высакародная лэдзі, на плячах якой ляжыць цяжар найвялікшай імперыі ѓ свеце".
  
  "Пра", - сказаѓ Гензель. "Яна".
  
  
  
  
  
  Горад Трыест размешчаны на беразе Триестского заліва, які з'яѓляецца паѓночнай оконечностью Адрыятычнага мора, і акружаны гарамі, дзе ён не выходзіць да вады. Горад ѓзыходзіць да рымскім часах, і яго архітэктура ѓяѓляе сабой папуры з усіх перыядаѓ з тых часоѓ па цяперашні час. Хоць ён, як мяркуецца, з'яѓляецца часткай Аѓстрыйскай імперыі, яго грамадзяне ѓ асноѓным гавораць па-італьянску і больш заклапочаныя падзеямі ѓ Рыме і Венецыі, чым у Вене і Будапешце.
  
  Падарожжа заняло ѓ нас два дні па самым прамым маршруце, які мы змаглі знайсці. Але мы зьмірыліся з думкай, што фон Ормштейн і яго банда псевдоанглийских маракоѓ не маглі прыбыць нашмат раней за нас.
  
  Падчас падарожжа мы абмеркавалі тое, што нам удалося высветліць, і выпрацавалі план дзеянняѓ. Гэта непазбежна было расплывістым, паколькі, хоць цяпер у нас было даволі добрае ѓяѓленне пра тое, што планаваѓ фон Ормштейн, мы не ведалі, якія рэсурсы апынуцца ѓ нашым распараджэнні, каб перашкодзіць яму ажыццявіць свой подлы план.
  
  
  
  Перад ад'ездам з Линдау мы з Холмсам паслалі Майкрофту тэлеграму:
  
  
  ДАШЛІЦЕ НАЗВЫ І МЕСЦАЗНАХОДЖАННЯ УСІХ ЭСМІНЦАђ КЛАСА "РОЙЯЛ ГЕНРЫ" АДКАЗАЦЬ ГЕНЕРАЛУ ПА ТРИЕСТУ ШЭРЛАКУ
  
  
  Калі мы прыбылі, нас чакаѓ адказ. Мы адасобіліся ѓ бліжэйшай кавярні і ѓважліва вывучылі яго за дымлівых эспрэса:
  
  
  ВОСЕМ КАРАБЛЁђ КЛАСА ROYAL HENRY ROYAL ELIZABETH І ROYAL ROBERT З АТЛАНТЫЧНЫМ ФЛОТАМ У ПОРТСМУЦЕ ROYAL STEPHEN У ПЕРААБСТАЛЯВАНЫМ СУХІМ ДОКУ ROYAL WILLIAM У БЭНГАЛЬСКАЙ ЗАЛІВЕ ROYAL EDWARD І ROYAL EDGAR НА ШЛЯХУ ђ АђСТРАЛІЮ ROYAL MARY СПІСАНЫ ПРАДАДЗЕНЫ УРУГВАЮ, ЯК МЯРКУЕЦЦА, ПЕРАСЯКАЕ АТЛАНТЫКУ ђ МОНТАВІДЭА ЯКІЯ НАВІНЫ МАЙКРОФТ
  
  
  Я ляпнуѓ рукой па кававы столік. " Уругвай!
  
  Холмс паглядзеѓ на мяне.
  
  "Уругвай падзелены на дзевятнаццаць дэпартаментаѓ", - сказаѓ я яму.
  
  "Гэта тыя дробязі, якімі я адмаѓляюся абцяжарваць свой розум", - сказаѓ ён. "Вывучэнне злачыннасці і злачынцаѓ дае дастаткова інтэлектуальных ..."
  
  "З якіх адна," перабіѓ я, "Фларыда".
  
  Ён спыніѓся з адкрытым ротам. " Фларыда?
  
  "Менавіта так".
  
  "Ліст ... 'Фларыда цяпер наша".
  
  "Гэта звычайная практыка - называць ваенныя караблі ѓ гонар акругаѓ, штатаѓ, дэпартаментаѓ або іншых падраздзяленняѓ краіны", - сказаѓ я. "У брытанскага ваенна-марскога флоту ёсць Эсэкс, Сасэкс, Кент, і некалькі іншых, я мяркую".
  
  Холмс гэта абдумаѓ. "Непазбежны выснову", - сказаѓ ён. "Фларыда..."
  
  "І ніжняе бялізну," сказаѓ я.
  
  Холмс кіѓнуѓ. "Калі вы выключаеце немагчымае," сказаѓ ён, - усё, што застаецца, якім бы неверагодным яно ні было, мае добрыя шанцы апынуцца праѓдай".
  
  Я пакруціѓ галавой. "І вы назвалі мяне Напалеонам злачыннасці," сказаѓ я. " У параѓнанні з гэтым...
  
  "А!" - сказаѓ Холмс. "Але гэта не злачынства, гэта палітыка. Міжнародная інтрыга. Значна больш грубая гульня. У палітыкаѓ няма гонару".
  
  Мы хуценька накіраваліся да брытанскага консульства на авеню Сан-Лючыя і прадставіліся консулу, седовласому, бездакорна апранутага дзяржаѓнаму дзеячу па імя Обры, папрасіѓшы яго адправіць зашыфраванае паведамленне ѓ Уайтхолл.
  
  Ён запытальна паглядзеѓ на нас па-над ачкоѓ у металічнай аправе. "Вядома, джэнтльмены", - сказаѓ ён. "Да чаго гэта прывяло?"
  
  "Мы збіраемся папрасіць урад Яе Вялікасці даць нам лінкор", - сказаѓ Холмс і зрабіѓ паѓзу, чакаючы рэакцыі.
  
  Гэта было не тое, чаго можна было чакаць. "Цяпер у порт не заходзяць брытанскія лінкоры", - сказаѓ Обры, скрыжаваѓшы рукі на сваім вялікім жываце і адкінуѓшыся на спінку крэсла. "Падыдзе ці крэйсер?"
  
  Холмс схіліѓся над сталом. "Мы кажам сур'ёзна," сказаѓ ён, яго праніклівыя вочы зіхацелі над тонкім аскетічным носам, " і гэта не жарт. Наадварот, гэта мае першараднае значэнне і тэрміновасць".
  
  "Я не сумняваюся", - адказаѓ Обры, мякка падняѓшы вочы. "Мая прапанова было шчырым. Калі вам хопіць крэйсера, я гатовы даць яго ѓ ваша распараджэнне. Гэта ѓсё, што ѓ нас ёсць. Ёсць каля чатырох ці пяці тарпедных кананерскіх лодак Каралеѓскага ваенна-марскога флоту, якія працуюць сумесна з італьянскім ваенна-марскім флотам, якія займаюцца спыненнем кантрабандыстаѓ і піратаѓ ѓ Міжземным моры, але я не магу прадказаць, калі адна з іх прыйдзе ѓ порт ".
  
  " Але вы гатовыя даць крэйсер у, э-э, наша распараджэнне? - Спытаѓ я.
  
  "Так", - сказаѓ Обры, ківаючы. "То бок, у мяне няма прамых паѓнамоцтваѓ на гэта, але паѓнамоцтвы былі перададзеныя мне з Уайтхолл. Сёння раніцай я атрымаѓ тэлеграму, якая прадпісвала мне зрабіць усё магчымае, каб дапамагчы вам, калі вы з'явіцеся. Павінен сказаць, што за васямнаццаць гадоѓ работы на дыпламатычнай службе мне ніколі не давалі падобных інструкцый. Ад самога прэм'ер-міністра, хіба ты не ведаеш. Разам з даведкай з Адміралцейства.
  
  Холмс выпрастаѓся. "Майкрофт!" паклікаѓ ён.
  
  "Несумненна", - пагадзіѓся я.
  
  "Карабель яе Вялікасці "Агамемнон" знаходзіцца ѓ порце, - сказаѓ Обры, - і я перадаѓ капітану Прейснеру просьбу Адміралцейства падтрымліваць абароты і чакаць далейшых інструкцый. А зараз, калі б вы маглі сказаць мне, у чым усё гэта справа, магчыма, я змог бы аказаць вам дадатковую дапамогу.
  
  
  
  "Давайце неадкладна адправімся ѓ докі", - сказаѓ Холмс. "Мы ѓсе разгадаем па дарозе".
  
  Обры пацягнуѓся да кнопкі званка за сваім сталом. "Выклічце мой экіпаж", - сказаѓ ён мужчыну, які з'явіѓся на яго кліч. " І прынясі маю шынель, у паветры халаднавата.
  
  Консул Обры даѓ указанні, і неѓзабаве мы ѓжо імчаліся па вуліцах Трыеста, накіроѓваючыся да муніцыпальным докам, дзе нас павінен быѓ чакаць катэр, які даставіць нас на Агамемнона. "На выпадак, калі што-то пойдзе не так, - сказаѓ Холмс консулу, - а ёсць усе шанцы, што так і будзе, вам прыйдзецца падрыхтавацца".
  
  "Падрыхтавацца да чаго?" Спытаѓ Обры. "Якім чынам?"
  
  Мы з Холмсам па чарзе расказалі яму аб тым, што нам было вядома, і пра нашых здагадках. "Магчыма, мы няправільна перадалі ѓсе дэталі," сказаѓ я, "але калі падзеі будуць развівацца не зусім так, як мы апісалі, я буду вельмі здзіѓлены".
  
  "Але гэта неверагодна!" Сказала Обры. "Як ты да ѓсяго гэтага дадумаѓся?"
  
  "Зараз няма часу," заявіѓ Холмс, калі экіпаж спыніѓся. " Нам трэба спяшацца.
  
  "Поспехі", - пажадаѓ Обры. "Я вярнуся ѓ консульства і буду рыхтавацца да вашага поспеху або няѓдачы, у залежнасці ад таго, да чаго прывядзе гэта вар'яцтва".
  
  "Гэта, павінна быць, гучыць вар'яцка", - пагадзіѓся я. "Але гэта не наша вар'яцтва, а вар'яцтва нашага суперніка".
  
  "Хадзем," сказаѓ Холмс. " Давайце паднімемся на борт кацера.
  
  Мы ѓскочылі на борт паравога катэры. Боцман адсалютаваѓ нам, калі мы прабягалі міма яго па трапе, затым двойчы дзьмухнуѓ у свісток, і мы адчалілі. Гавань была забітая судамі, і мы лавіравалі паміж судамі ѓсіх відаѓ і памераѓ, прабіраючыся да велізарнай, які навісае грамады трохпавярховага крэйсера сучаснай канструкцыі, які быѓ нашым пунктам прызначэння.
  
  Калі мы дабраліся да "Агамемнона", з палубы крэйсера спусцілі трап, каб сустрэць нас. Мора ѓ гавані было спакойным, але пераход з хісткай палубы паравога катэры на хісткай трап ля борта крэйсера, нават пры такіх спадзістых хвалях, патрабаваѓ больш намаганняѓ, чым дастаѓляла задавальненне ступенню, не схільнага да прыгод чалавека маіх гадоѓ.
  
  Флагманскі афіцэр капітана Прейснера сустрэѓ нас, калі мы ступілі на палубу, і павёѓ на масток "Агамемнона", дзе Прейснер, хударлявы мужчына з костлявым тварам і кароткай завостранай сівой бародкай, насцярожана вітаѓ нас. Холмс, "сказаѓ ён, нацягнута кіѓнуѓшы галавой," прафесар Марыярці. Сардэчна запрашаем, я думаю, у "Агамемнон".
  
  "Капітан", - прызнаѓ я.
  
  Прейснер памахаѓ перад намі лістом жоѓтай паперы. "Адміралцейства просіць мяне аказаць вам любую дапамогу, у якой вы маеце патрэбу, не задаючы пытанняѓ. Або, па меншай меры, не патрабуючы адказаѓ. І гэта, павінен сказаць, самыя дзіѓныя інструкцыі, якія я калі-небудзь атрымліваѓ.
  
  "Магчыма, гэта самая дзіѓная місія, у якой вы калі-небудзь ѓдзельнічалі", - сказаѓ яму Холмс.
  
  Капітан Прейснер ѓздыхнуѓ. "І чаму-то ѓ мяне такое пачуццё, што гэта не прынясе ушанаванняѓ мне ці маёй камандзе", - сказаѓ ён.
  
  "Верагодна, вас папросяць не згадваць пра гэта ѓ вашым афіцыйным справаздачы", - сказаѓ я яму. "На вашым месцы я б не заносіѓ падрабязнасці ѓ свой часопіс, пакуль у мяне не будзе часу добранька падумаць".
  
  "Так было заѓсёды", - сказаѓ Прейснер. "Што мне рабіць?"
  
  Я паказаѓ на поѓдзень. "Дзе-то там, не занадта далёка, знаходзіцца эсмінец з сцягам "Юніён Джэк" ці, магчыма, з Чырвоным сцягам Энсина. Мы павінны спыніць яго і ѓзяць на абардаж. Або, калі гэта апынецца немагчымым, патопу яго.
  
  Прейснер ѓтаропіѓся на мяне, страціѓшы дар прамовы. А потым перавёѓ погляд на Холмса, які кіѓнуѓ. "Патапіць брытанскі ваенны карабель?" - недаверліва перапытаѓ ён.
  
  "А," сказаѓ Холмс, " але гэта не так. І калі нам не ѓдасца спыніць гэта, у гавані Трыеста або якога-небудзь найблізкага прыбярэжнага горада будзе здзейснена якое-небудзь буйное правапарушэнне, і віну за гэта пакладуць на брытанскі ваенна-марскі флот ".
  
  "Ваенная хітрасць?" Спытаѓ Прейснер. "Але мы не на вайне, наколькі я ведаю".
  
  "Тады нам лепш разглядаць гэта як 'выкрут ѓ імя міру', " сказаѓ Холмс. "Хоць канчатковай мэтай вучэнняѓ цалкам можа быць стварэнне стану вайны паміж Вялікабрытаніяй і некалькімі кантынентальнымі дзяржавамі".
  
  "Эсмінец Каралеѓскага флота," задуменна вымавіѓ Прейснер, "гэта не эсмінец Каралеѓскага флота".
  
  "Імя на яе баку пакажа, што яна - Каралеѓскі Эдгар", - сказаѓ я яму. "На самой справе гэта спісаны "Royal Mary", які быѓ прададзены Уругваю. Мы лічым, што ѓрад Уругвая переименовало яе ѓ "Фларыду".
  
  "Мы збіраемся ваяваць з Уругваем?"
  
  "Цяпер яна знаходзіцца ѓ руках групы еѓрапейскіх ашуканцаѓ, э-э, джэнтльменаѓ, якія плануюць выкарыстоѓваць яе, каб справакаваць варожасць і, магчыма, актыѓныя баявыя дзеянні супраць Вялікабрытаніі. Якім чынам ѓругвайскі ѓлады перадалі грошы змоѓшчыках, яшчэ трэба будзе высветліць. Цалкам магчыма, што урад Уругвая нічога не ведае аб меркаванай продажы ".
  
  "Божа мой! Як ты - Не звяртай на гэта ѓвагі!" Прейснер разгарнуѓся і пролаял серыю загадаѓ, якія прывялі велізарны карабель у рух.
  
  Пакуль "Агамемнон" выходзіѓ з Триестского заліва і накіроѓваѓся ѓніз па Адрыятычнага мора, капітан Прейснер займаѓся кіраваннем сваім караблём, але як толькі мы апынуліся ѓ адкрытай вадзе, ён перадаѓ штурвал лейтэнанту Виллитсу, свайму неразговорчивому першаму памочніку з бульдожьей сківіцай, і паклікаѓ нас да сябе. "Цяпер раскажы мне, што ты ведаеш, - сказаѓ ён, - і аб чым ты здагадваешся, каб мы маглі спланаваць далейшыя дзеянні".
  
  Як мага хутчэй, але не выпускаючы нічога важнага, мы распавялі яму пра нашу гісторыю. Холмс узяѓ ініцыятыву ѓ свае рукі і сваім гугнявым, высокім голасам выклаѓ тое, што нам было вядома, і як мы гэта даведаліся.
  
  Прейснер абапёрся локцямі аб выступ, які ідзе па пярэдняй частцы мастка, прама пад вялікімі шклянымі ветравым шклом, і ѓтаропіѓся на неспакойны сіне-зялёнае мора. " І на падставе гэтых бедных фактаѓ вы рэквізавалі адзін з лінейных крэйсераѓ Яе Вялікасці і адправіліся на пошукі эсмінца, які можа існаваць, а можа і не існаваць, і які, калі ён існуе, можа ці не можа планаваць якой-небудзь шкоду брытанскім інтарэсам? І лорды Адміралцейства пагадзіліся з гэтым, э-э, малаверагоднай інтэрпрэтацыяй? ён паківаѓ галавой. "Я подчинюсь загадам, нават калі гэта азначае падпарадкаванне вашы загады і гонкі уверх і ѓніз па Адрыятыцы, але, шчыра кажучы, я гэтага не бачу.
  
  "Вы не згодныя з тым, што цалкам верагодна, што гэтая кліку завалодала "Каралеѓскай Марыяй" і мае намер нанесці шкоду Вялікабрытаніі?" Спытаѓ Холмс.
  
  "Якую магчымую выгаду для іх магло б прынесці такое дзеянне?" Спытаѓ Прейснер. "Я згаджаюся з вашым высновай аб тым, што гэтыя людзі навучалі экіпаж кіраваць брытанскім ваенным караблём, і "Ройял Мэры" цалкам магла быць ім. І калі яны планавалі прыехаць у Трыест, то, верагодна, забіралі карабель дзе-то тут. Але не больш ці верагодна, што, займеѓшы карабель, яны накіруюць яго ѓ які-небудзь аддалены порт, каб здзейсніць сваё злачынства, калі яно сапраѓды плануецца?"
  
  
  
  "Ёсць некалькі прычын меркаваць, што, якога б роду атаку яны ні планавалі, яна будзе паблізу і ѓ бліжэйшы час", - сказаѓ я.
  
  "Па-першае, - сказаѓ Холмс," іх людзі не могуць быць настолькі добра навучаны кіраванні сучасным эсмінцам".
  
  "Па-другое," дадаѓ я, - кожны дадатковы гадзіну, які яны выдаткуюць, павялічыць верагоднасць таго, што іх перахопіць які-небудзь карабель Міжземнаморскага флоту Яе Вялікасці. І адна спроба абмяняцца сігналамі заклеймит яе як самазванку.
  
  "Для дасягнення максімальнага эфекту," сказаѓ Холмс, - акцыю пратэсту варта праводзіць паблізу вялікага горада, каб за ёй назірала як мага больш людзей".
  
  "У гэтым ёсць сэнс", - пагадзіѓся Прейснер.
  
  "А яшчэ ёсць ніжняе бялізну", - сказаѓ я.
  
  "Так", - пагадзіѓся Холмс. "Гэта выдае ѓсю гульню".
  
  Капітан Прейснер перакладаѓ погляд з аднаго на іншага. "Гэта так?" ён спытаѓ.
  
  Падышоѓ сцюард з сталовай з парай кубкамі гарбаты для тых, хто быѓ на бриджике, і прадбачліва падрыхтаваѓ дзве для Холмса і мяне.
  
  Я з удзячнасцю ѓзяѓ чай і сербануѓ. Ні Холмс, ні я не былі апранутыя для халоднага ветра, які ѓрываѓся ѓ адкрытыя дзверы мастка. "Людзі ѓ форме Каралеѓскага ваенна-марскога флоту павінны быць бачныя на палубе падчас мерапрыемства, - сказаѓ я капітану Прейснеру, - каб назіральнікі на беразе паверылі ѓ маскарад. Але чаму ніжняе бялізну?"
  
  "І чаму толькі пяць?" Дадаѓ Холмс.
  
  Прейснер задумаѓся. "Добры пытанне", - сказаѓ ён.
  
  "Адзіны разумны адказ заключаецца ѓ тым, што гэтыя пяцёра мужчын павінны прайсці пільны дагляд пры аглядзе іх тэл".
  
  "Іх цела?"
  
  "Падумайце", - сказаѓ Холмс. "Ніжняе бялізну мае сэнс толькі ѓ тым выпадку, калі чакаецца, што мужчыны будуць агледжаныя".
  
  "Так, я разумею гэта", - пагадзіѓся Прейснер.
  
  "Але калі яны апынуцца жывымі, калі іх агледзяць, любыя разыходжанні хутка стануць відавочнымі", - сказаѓ Холмс.
  
  "Як, напрыклад, тое, што яны не гавораць свабодна па-ангельску", - дадаѓ я.
  
  "Дык вы думаеце, яны апранаюць трупы ѓ брытанскую ваенна-марскую форму?" Спытаѓ Прейснер.
  
  Холмс адвёѓ погляд. "Магчыма," сказаѓ ён.
  
  "Гэй, ветразі ѓ порт!" - матрос за межамі мастка перадаѓ сігнал впередсмотрящего на топ-мачты. Мы азірнуліся, каб паглядзець, але гэта сапраѓды быѓ ветразь, верхні ветразь трехмачтового барка, а не чатыры трубы брытанскага эсмінца, якія павольна падаліся ѓ поле зроку па левым борце.
  
  Рэшту таго дня мы бачылі мноства караблёѓ, але ѓжо насталі прыцемкі, перш чым мы знайшлі карабель, які шукалі. Удалечыні, у некалькіх кропках па правым борце, здаѓся четырехмачтовый эсмінец. Лейтэнант Уиллитс схапіѓ схему апазнавальных сілуэтаѓ і правёѓ пальцам па краі, уважліва ѓзіраючыся ѓ ілюстрацыі. "Я не веру, што ѓ гэтым раёне можа быць якой-небудзь іншай четырехмачтовый эсмінец, - сказаѓ ён, - але не варта дапускаць памылку".
  
  Капітан Прейснер агледзеѓ далёкі карабель у бінокль і, яшчэ да таго, як Виллитс пацвердзіѓ яго апазнанне, павярнуѓся да дзяжурнага матросу і ціха сказаѓ: "Перадайце сігнал усім баявым пастам".
  
  Матрос свіснуѓ у трубку сувязі і перадаѓ каманду, і амаль адразу ж на лодцы зацараваѓ спарадкаваны хаос, калі члены экіпажа кінуліся да прызначаных месцаѓ.
  
  "На ім няма ні сцягоѓ, ні вымпелаѓ", - абвясціѓ Уиллитс, які назіраѓ за надыходзячым караблём у свой уласны бінокль. "Але ён не робіць спробаѓ ухіліцца ад нас. Здаецца, ззаду ѓ яе нейкі маленькі чорны карабель.
  
  "Было б падазрона, калі б яна павярнула ѓ бок", - сказаѓ Прейснер. "Яна не ведае, што мы ставім сабе яе. Падніміце наш уласны сцяг і сцяг з кодам распазнання на сёння. І паглядзіце, ці зможаце вы апазнаць карабель ззаду.
  
  - Ёсць, ёсць, сэр. - Уиллитс перадаѓ каманду, і праз некалькі секунд на верхняй частцы пярэдняй мачты "Агамемнона" лунала некалькі сцягоѓ.
  
  "Адказу няма", - сказаѓ Уиллитс праз хвіліну. "Пачакайце, ён паварочвае налева, спрабуючы выслізнуць ад нас. Калі ён завершыць паварот, то зможа паказаць нам свае пяткі. У яго, павінна быць, хуткасць на тры-чатыры вузла больш.
  
  "Верагодна, менш з непадрыхтаванай машыннай камандай", - пракаментаваѓ Прейснер. "Але тым не менш-"
  
  "Цяпер я магу разабраць яе імя", - сказаѓ Уиллитс, узіраючыся ѓ бінокль. "Яна каралеѓскі Эдгар, цалкам дакладна. Або сцвярджае, што гэта так. Іншы карабель трымаецца з далёкай боку ад яе, але, падобна, гэта нейкая вялікая яхта, выфарбаваныя ѓ чорны колер.
  
  "Без сумневу, кантрабандыст", - сказаѓ Прейснер.
  
  "Я думаю, вы маеце рацыю, сэр".
  
  
  
  "Зрабіце папераджальны стрэл па носе і падайце сігнал 'Цалкам спыніцца", - распарадзіѓся капітан. "Рулявы, павярніце на дваццаць градусаѓ направа".
  
  Адно з четырехдюймовых гармат "Агамемнона" рявкнуло адзін раз, і на носе "Каралеѓскага Эдгара" шугануѓ фантан вады.
  
  Эсмінец працягваѓ паварочваць, ігнаруючы папярэджанне. "Агамемнон" зрабіѓ яшчэ адзін стрэл, які зваліѓся ѓ ваду дастаткова блізка, каб замачыць любога, хто стаяѓ на носе "Каралеѓскага Эдгара". Некалькі секунд праз адно з двухдюймовых гармат "Ройял Эдгар" выплюнула слуп полымя, і дзе-то ѓ насавой частцы крэйсера пачуѓся выбух. Некалькі секунд праз пачуѓся яшчэ адзін выбух, і ѓ сярэдняй частцы карабля пачуѓся гук, падобны на стук сотні вялікіх жалезных гаршкоѓ.
  
  "Яны страляюць у нас!" - закрычаѓ лейтэнант Уиллитс.
  
  "Яны яшчэ большыя дурні", - змрочна сказаѓ капітан Прейснер і аддаѓ загад адкрыць агонь у адказ.
  
  Сусвет напоѓнілася жахлівымі равучымі гукамі, калі восьмидюймовые прылады Агамемнона выпусцілі ѓ паветра свае 120-фунтовыя разрыѓныя снарады. Праз дзве хвіліны стральба з "Роял Эдгара спынілася, і капітан Прейснер аддаѓ загад нашаму ѓласным караблю спыніць агонь. У агульнай складанасці з буйнакаліберных гармат крэйсера было выпушчана не больш за тузін снарадаѓ, але шкоду, нанесеную эсминцу, усяляѓ веру ѓ моц сучаснай навукі. Судна як нежывы ляжала ѓ вадзе і ѓжо пачало хіліцца на адзін борт. З сярэдзіны судна падымаліся клубы дыму, а да носе набліжаѓся мову полымя.
  
  Чорная яхта причалила да "Ройял Эдгар", і людзі перасаджваліся на яе. Іншыя спрабавалі спусціць выратавальную шлюпку за мастком.
  
  "Мы павінны ѓзяць яе на абардаж, капітан," сказаѓ Холмс.
  
  "Чаму?" - спытаѓ Прейснер.
  
  " Там могуць быць дакументы.
  
  "Там могуць быць параненыя", - дадаѓ лейтэнант Уиллитс.
  
  "Я загадаю спусціць шлюпку і папрашу добраахвотнікаѓ перавезці вас", - сказаѓ нам Прейснер. "Але я не падвяду "Агамемнон" да гэтага судну. І я папярэджваю вас, што яна або выбухне, альбо пойдзе да дна даволі хутка і раптоѓна.
  
  Былі знойдзеныя добраахвотнікі - чалавечая раса ніколі не перастае мяне здзіѓляць, - і капітанскую гичку панізілі. Мы ѓзброіліся рэвальверамі і нажамі з скрыні на мастку, і неѓзабаве нас перавезлі на вёслах да "Каралеѓскага Эдгару", які ані не апусціѓся ѓ ваду, хоць агонь усё яшчэ гарэѓ. Калі мы наблізіліся, чорная яхта з ровам пранеслася міма нас, накіроѓваючыся на поѓдзень. Мажны мужчына ѓ форме афіцэра Каралеѓскага ваенна-марскога флоту, нерухома стаяѓ у задняй частцы яхты, пагразіѓ нам кулаком, калі праходзіѓ міма.
  
  "Гэта быѓ бы кароль?" Я спытаѓ Холмса.
  
  "Я веру, што гэта так", - сказаѓ мне Холмс. "Так, я веру, што гэта так".
  
  Мы загадалі нашым веслярам заставацца ѓ гичке і хутка веславаць прэч пры першых прыкметах таго, што вось-вось адбудзецца нешта непрыемнае.
  
  "А як наконт вас саміх, губернатар?" - спытаѓ баец, які адказвае за вяслярную каманду.
  
  "Мы нырнем з карабля і хутка паедзем да "Агамемнана", - сказаѓ я яму.
  
  "Мы, верагодна, будзем там раней за вас", - дадаѓ Холмс.
  
  "Вельмі добра, сэр", - адказаѓ баец, але гэта яго не пераканала.
  
  З борта эсмінцы звісала пара вяровак, я ѓхапіѓся за адну з іх і падцягнуѓся. Холмс пачакаѓ, пакуль я апынуся на палубе, каб рушыць услед за мной па вяроѓцы. На палубе было відаць вельмі мала пашкоджанняѓ. Калі б не дым ззаду нас і агонь наперадзе, здавалася б, што нічога страшнага няма.
  
  " Як вы думаеце, чаму яны збеглі, - спытаѓ Холмс, - замест таго каб паспрабаваць патушыць пажар?
  
  "Магчыма, яны не былі навучаны гэтаму", - адказаѓ я. "Магчыма, у іх не было неабходнага абсталявання".
  
  "Магчыма," пагадзіѓся Холмс.
  
  Мы селі ѓ сярэдзіну карабля. Па якім-то невысказанному пагаднення мы абодва павярнуліся і пайшлі наперад. " Калі там ёсць нейкія карысныя дакументы, - сказаѓ я, - яны, верагодна, на мастку.
  
  "Калі яны і былі, - адказаѓ Холмс, - то Вільгельм Готтсрайх, несумненна, забраѓ іх з сабой".
  
  "Магчыма", - сказаѓ я.
  
  Мы падышлі да трапа, вядучаму на масток, і Холмс падняѓся наперадзе мяне. Ён спыніѓся, як укапаны, у дзвярах, і я не змог прайсці міма. "У чым справа, Холмс?" спытаѓся я, спрабуючы зазірнуць яму праз плячо.
  
  "Як я і баяѓся, - сказаѓ ён, - але не мог прымусіць сябе паверыць..." Ён увайшоѓ у пакой, і я ѓвайшоѓ следам за ім.
  
  Там, выстраіѓшыся ѓ шэраг ля задняй сцяны, стаялі чацвёра мужчын у форме звычайных маракоѓ Каралеѓскага ваенна-марскога флоту. Іх рукі і ногі былі звязаны, а раты залепленыя пластырам. Адзін з іх, здавалася, быѓ у непрытомным стане; ён ляжаѓ дагары, утрымоѓваны толькі вяроѓкай вакол грудзей, якая была прымацаваная да металічнага крука ѓ сцяне. Астатнія трое былі ѓ свядомасці: адзін нястрымна дрыжаѓ, іншы нерухома глядзеѓ у ветравое шкло, яго твар застыѓ ад шоку, а трэці змагаѓся, як загнаны звер, са сваімі кайданы; яго запясці былі абадраныя, а з ілба цякла кроѓ.
  
  Пяты мужчына з усё яшчэ звязанымі за спіной рукамі ляжаѓ ніцма на падлозе, пагрузіѓшы твар у вялікую рондаль з вадой. Ён не рухаѓся. Холмс падбег да яго, прыѓзняѓ яго галаву і перавярнуѓ. Праз некалькі секунд ён падняѓся з нерухомага цела. "Занадта позна", - сказаѓ ён.
  
  Мы скарысталіся нашымі нажамі, каб вызваліць іншых мужчын, і, захапіѓшы ѓсе паперы, якія змаглі знайсці, не турбуючы сябе іх праглядам, павялі мужчын назад ѓніз па лесвіцы і ѓ кабрыялет. Дваццаць хвілін праз мы былі на борце "Агамемнона", а "Каралеѓскі Эдгар" усё яшчэ гарэѓ, але апусканне ѓ ваду не зменшылася, і яго нахіл, здавалася, не павялічыѓся.
  
  "Мы не можам пакінуць яе ѓ такім стане, - сказаѓ капітан Прейснер, - і я не магу адбуксіраваць яе назад; будзе зададзена занадта шмат пытанняѓ".
  
  "Вам прыйдзецца патапіць яе", - сказаѓ Холмс.
  
  Капітан Прейснер кіѓнуѓ. "Загадайце галоѓным батарэяѓ выпусціць па эсминцу па дзесяць снарадаѓ кожная, кантраляваным агнём", - сказаѓ ён дзяжурнаму афіцэру на мастку.
  
  Прыкладна праз дзесяць хвілін пасля таго, як быѓ зроблены апошні стрэл, эсмінец выдаѓ аглушальную адрыжку і пагрузіѓся ѓ моры носам наперад. Увесь экіпаж "Агамемнона", атрымаѓшы інфармацыю аб тым, што гэта быѓ карабель-пабрацім, які яны былі вымушаныя патапіць, моѓчкі стаяѓ па стойцы смірна, назіраючы, як ён ідзе да дна. Капітан Preisner адбыѓся салют да былой каралеѓскай Мэры знікла пад хвалямі, як і ѓсе афіцэры на мастку.
  
  Капітан Прейснер уздыхнуѓ і расслабіѓся. "Спадзяюся, мне больш ніколі не прыйдзецца рабіць нічога падобнага", - сказаѓ ён.
  
  Пазней тым жа вечарам капітан Прейснер паклікаѓ нас у сваю каюту. "У мяне ёсць для вас койка", - сказаѓ ён. "Мы вернемся ѓ порт толькі заѓтра позна ѓвечары".
  
  "Усё ѓ парадку, капітан", - сказаѓ я. "Нам усё яшчэ трэба скласці справаздачу для адпраѓкі назад у Уайтхолл".
  
  Прейснер паглядзеѓ на нас. " Тыя людзі, якіх вы прывялі на борт, - вы гаварылі з імі?
  
  
  
  "Мы так і зрабілі".
  
  "Ішто?"
  
  "Пяць камплектаѓ ніжняй бялізны," сказаѓ Холмс.
  
  " Але вы ѓзялі з сабой толькі чатырох чалавек.
  
  "Дакладна", - сказаѓ Холмс. "Наш праціѓнік пачаѓ рыхтавацца да нападу. Адзін з мужчын ужо патануѓ. Астатнія неѓзабаве далучыліся б да яго, калі б мы своечасова не натыкнуліся на карабель. План складаѓся ѓ тым, каб пераследваць чорную яхту ѓ гавані Трыеста, падабраѓшыся як мага бліжэй да горада. Затым вырабіць некалькі стрэлаѓ па убегающему судну, якое прамахнецца і патрапіць наѓздагад па горадзе. Затым эсмінец сам сыходзіѓ назад у мора. Невялікі выбух, як мяркуецца, выкліканы агнём у адказ яхты, прывёѓ бы да таго, што пяцёра тапельцаѓ былі б скінутыя ѓ ваду, і мясцовыя жыхары знайшлі б іх у форме Каралеѓскага ваенна-марскога флоту ".
  
  Капітан Прейснер доѓга глядзеѓ на яго, страціѓшы дар прамовы. "І ѓсё гэта, - сказаѓ ён нарэшце, - каб дыскрэдытаваць Англію?" ён спытаѓ. "Якая ад гэтага карысць?"
  
  "Буйныя пажары пачынаюцца ад маленькіх іскраѓ", - сказаѓ Холмс. "Хто можа сказаць, да чаго гэта магло прывесці?"
  
  Прейснер паківаѓ галавой. "Вар'яты", - сказаѓ ён.
  
  "Нават калі і так," пагадзіѓся Холмс. " Іх тут звышдастаткова.
  
  Пазней, у нашай каюце, Холмс павярнуѓся да мяне і спытаѓ: "Што вы плануеце рабіць пасля таго, як мы адправім наш справаздачу?"
  
  Я паціснуѓ плячыма. "Свет думае, што я мёртвы", - сказаѓ я. "Магчыма, я скарыстаюся гэтым і застануся далей ад грамадскай увагі".
  
  "Я таксама падумваѓ аб чым-то падобным", - сказаѓ мне Холмс. "Я заѓсёды хацеѓ паехаць у Тыбет, магчыма, пагаварыць з Далай-ламай".
  
  "Вельмі цікавы мужчына", - сказаѓ я яму. "Я ѓпэѓнены, што вы палічылі б такі размова плённым".
  
  Холмс доѓга глядзеѓ на мяне, потым сказаѓ: "Спакойнай ночы, прафесар", - і выключыѓ святло.
  
  "Спакойнай ночы, Холмс," адказаѓ я.
  
  OceanofPDF.com
  
  Дзіѓны выпадак са жрыцай вуду
  
  Кэрал Багі
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Утой момант, калі я саджуся пісаць гэты справаздачу, гром раздзірае неба над Новым арлеане, а маланка прочерчивает няроѓныя паласы на пацямнелым гарызонце, усеянае падаючымі кроплямі дажджу. Гэты раптоѓны ѓсплёск буянства Прыроды цалкам адпавядае гісторыі, якую я збіраюся расказаць.
  
  Мяне зваць Люсьен Брассо, і я капітан восьмага акругі горада Новы Арлеан. Гэты раён ѓключае ѓ сябе Французскі квартал і яго наваколлі - карацей кажучы, самы жорсткі і крымінальны раён горада, які заѓсёды прыцягваѓ людзей з экстрэмальных паводзінамі. Тут пануе п'янлівая багемнае атмасфера, магчыма, прычыненая вятры, якія дзьмуць з саланчакі байю, - але, якая б ні была прычына, людзі адчуваюць у гэтым горадзе свабоду, якую, здаецца, больш нідзе не адчуваюць. Гэты скрыню Пандоры з чалавечымі апетытамі і імпульсамі стварыѓ выдатную музыку, вострую ежу і маляѓнічую, святочную атмасферу зносін. Але Кресент-Сіці, як яго называюць, можа быць крыважэрным, беззаконным месцам і часам самыя страшныя правапарушэння здзяйсняюцца нашымі нібыта добрапрыстойнымі грамадзянамі, якія плацілі падаткі.
  
  Ёсць тыя, хто сцвярджае, што ѓ Новым Арлеане ёсць адгалоскі Парыжа, і яны цалкам могуць быць маюць рацыю; іншыя бачаць у яго фрэсках сумесь культур, падобную з іншымі еѓрапейскімі гарадамі, такімі як Каны або нават Барселона; яго непрывабная бок, магчыма, нагадвае некаторыя раёны Нью-Ёрка або ѓскраіны Чыкага, а крэольскага ѓплыѓ можа нагадаць Кінгстан або Порт-о-Прэнс - але, перш за ѓсё, Новы Арлеан унікальны ѓ сваім родзе. Яна належыць самой сабе.
  
  Новы Арлеан - рэлігійны горад, але яшчэ больш забабонны. Сумесь хрысціянства і афрыканскага вуду сутыкаецца і змешваецца шмат у чым падобна водах ракі Місісіпі, якая ѓпадае ѓ заліѓ, - вспенивающиеся і сустрэчныя плыні, якія ствараюць здрадлівыя прылівы, калі вясновыя дажджы разліваюць вялікую раку ѓ яе нізкіх, илисто-гліністых берагах. Але, падобна змешванню культур у гэтым разрослыя маленькім гарадку, сутыкненне стыляѓ, прамовы і паданняѓ у канчатковым выніку змешваецца, і даволі хутка вы ѓжо не можаце сказаць, дзе заканчваецца рака і пачынаецца заліѓ.
  
  Мая сям'я такая ж. Мая маці была англічанкай, а мой бацька быѓ каджуном, што па-нашаму азначае "акадиец", нашчадкамі французаѓ, якія былі выгнаныя з Новай Шатландыі падчас Вялікага выгнання 1755 года і беглі аж да Луізіяны, няѓхільна прасоѓваючыся на поѓдзень, як быццам кантынент быѓ занадта слізкім, каб утрымаць іх, - пакуль у іх не скончылася суша, і ѓ рэшце рэшт яны засялілі пратокі ѓ Біг-Ізі і вакол яго. Чаму яны гэта так называюць, я ніколі не зразумею, але гэта так. Так што я вырас, кажучы па-французску, па-ангельску і на той дзіѓнай сумесі таго і іншага, якую мы, каджуны, называем "пату", а ѓсе астатнія называюць піджыны-інгліш. Мае бацькі адправілі мяне ѓ лепшыя школы, і хоць я ганаруся сваім спадчынай, мне падабаецца думаць, што мой англійская не горш, чым у любога англиканца.
  
  З немалым хваляваннем я назіраѓ, як мадам Селеста падымала сваё велізарнае цела па прыступках будынка паліцэйскага ѓчастка на Ройял-стрыт адным цёплым і ветраным лютаѓскім днём у пятніцу. У паветры ѓжо лунала прадчуванне: карнавал ішоѓ пятую тыдзень, і Мардзі Гра быѓ не за гарамі. Пах лаванды і сандалавага дрэва папярэднічаѓ з'яѓленню мадам Селеста ѓ паліцэйскім участку - яна сама змешвае ѓсе свае духі і зёлкі, і звычайна яе пах адчуваецца за полквартала.
  
  Ніхто так не сімвалізуе саюз рэлігіі і забабонаѓ, як мадам Селеста. Креолка-квадрун таямнічага паходжання, яна, па агульным думку, самая вядомая і магутная каралева вуду ѓ свеце. Пабожная каталічка, яе паважае і баіцца, як кажуць, сам папа рымскі. Днём яна тчэ тканіны і шые прыгожыя сукенкі і шалікі, якія прадае на Французскай рынку, але па начах яна, як мяркуецца, праводзіць паѓночныя рытуалы вуду за саборам Святога Людовіка. Ніхто не ведае, колькі ёй гадоѓ, і ніхто не можа ѓспомніць, каб яна калі-небудзь была маладой. Кажуць, што яна жыла тут вечна і што яна нашчадак цыганкі, якая прадала сваю душу (і цела) д'яблу - і што Селеста была прадуктам гэтага бязбожнага саюза. Кажуць, што яна можа выклікаць духаѓ глыбокай ноччу, каб тыя выканалі яе загад, і што быць у яе прысутнасці ѓ напярэдадні Дня ђсіх Святых - значыць мець магчымасць зазірнуць скрозь тонкую мембрану, якая адлучае жывых ад тых, хто перайшоѓ у іншы свет. У горадзе зданяѓ мадам Селеста займае сваё ѓласнае месца; некаторыя нават сцвярджаюць, што яна сама прывід і што яна ніколі не спіць, а сядзіць у асяроддзі сваіх свечак і зелляѓ, бізуном свае загаворы глыбокай ноччу.
  
  Пакуль я назіраѓ з акна, яна падымалася па лесвіцы адну за іншы, падымаючы адно слановае калена, каб абаперціся пра іншае, перш чым зрабіць наступную прыступку, усё гэта час цяжка дыхаючы. Якім бы ні было яе паходжанне, прывіднае або няма, мадам Селеста ѓяѓляе сабой вельмі трывалую матэрыяльную абалонку. Яна, павінна быць, важыць каля трохсот фунтаѓ, і ѓ яе голас, які наводзіць на думку аб спалучэнні сірэны і сваебойной машыны. Яе апетыт гэтак жа велізарны, як і яе рост - аднойчы ѓ вустрычнага бары Lou's Cajun яна з'ела чатыры тузін вустрыц, а затым тры тузіны ракаѓ, яшчэ нават не прыступіѓшы да асноѓнай стравы.
  
  Яе велізарная грудзі ѓздымалася і апускалася, пакуль яна выконвала цяжкую задачу ѓздыму па лесвіцы, а пот выступіѓ у яе на лбе, як пацеркі, выскокваюць з караляѓ. Мой сяржант, малады Фрэнк Пірс, выглянуѓ у акно і накіраваѓся да задняй дзверы, заявіѓшы, што яму раптам захацелася пакурыць. Мадам Селеста выклікае павагу ѓ адных людзей і непадробны жах у іншых. Пірс быѓ добрым каталіком і хадзіѓ на імшу кожную нядзелю, але ѓ яго быѓ дастаткова здаровы страх перад д'яблам, каб думка аб сустрэчы з адным з яго атожылкаѓ прымусіла яго, як дзіцяці, выбегчы праз заднюю дзверы, пакінуѓшы толькі што адкрытую пачак цыгарэт на самым бачным месцы на стале.
  
  Мая ѓласная спроба выказаць пагарду да яго баязлівасці была зведзена на няма прыступам хуткага сглатывания, якія ахапілі мяне, калі я пачуѓ, як званочак на дзверы пачаѓ звінець, абвяшчаючы аб прыбыцці нашага найсвятлейшага госця. Дзверы расчыніліся перш, чым я паспеѓ да яе дацягнуцца, і ѓ пакой ѓвайшла мадам Селеста.
  
  Яе велізарная фігура была ѓбрана ѓ пласты рознакаляровай тканіны - бірузова-блакітны камізэлька па-над льнянога сукенкі колеру марской хвалі, увянчанага мноствам бардовых і залатых шалікаѓ, пераплеценых вакол яе выпуклай шыі. Завяршала ансамбль высокая шапка з паѓлінавымі пёрамі, нядбайна сдвинутая набок - ці, магчыма, яна некалькі збілася падчас ѓздыму па лесвіцы. Яе ѓпрыгажэнні былі гэтак жа безудержны; на кожным пальцу яна насіла па кольцы, а на шыі пабразгваѓ каляровыя пацеры на срэбнай ніткі. Завушніцы, свисавшие з мочкі вуха, пераліваліся пяшчотным серабрыстым адценнем.
  
  Яна доковыляла да бліжэйшага крэсла і цяжка апусцілася, як быццам напружанне, з якім яна толькі што была, было непасільнай для любога чалавека, і выцерла вспененный лоб вытанчаным маленькім насоѓкай. Яе рукі былі дзіѓна далікатнымі, гладкімі і мяккімі на выгляд, з вытанчанымі пальцамі і ямачкамі на костках. Яе скура была даволі светлай, таго адцення, які часта называюць кава з малаком. Як ураджэнка квадруна, яе продкі, верагодна, былі сумессю африканки і францужанкі, а таксама іспанкі або, магчыма, амерыканскіх індзейцаѓ - як і ѓ выпадку з многімі нашымі чарнаскурымі креолками, многія з якіх прыбылі сюды праз Гаіці.
  
  Я сеѓ за свой стол насупраць яе і прыняѓ свой лепшы прафесійны выгляд.
  
  " Чым я магу быць вам карысны, мадам Селеста?
  
  Яна кінула на мяне востры погляд і яшчэ раз правяла насоѓкай па лбе, перш чым адказаць. У ноздры стукнуѓ водар сандалавага дрэва, і мне прыйшлося зажмурыцца, каб ня чхнуць.
  
  "Tiens, c'est trop chaud", сказала яна глыбокім, як вады магутнай Місісіпі, голасам. Яе акцэнт быѓ штучным, і яна гаварыла не на звычайным креольской мове, а на больш адукаваным французскай. Нахіліѓшыся наперад, яна паглядзела мне ѓ вочы. - Месье, je voudrais, я хачу паведаміць аб забойстве.
  
  Я нахіліѓся ѓперад, абапёршыся на стол. " Забойства? Калі гэта адбылося?
  
  Яна нецярпліва пахітала галавой. "Не, се не так даѓно ... Гэтага яшчэ не адбылося. Але гэта адбудзецца, нягледзячы ні на што".
  
  Я адкінуѓся на спінку крэсла так раптоѓна, нібы мяне штурхнулі. Я не ведаѓ, што сказаць; за ѓсе гады маёй працы ѓ паліцыі мне ніколі не рабілі падобнага прапановы. Калі б гэта зыходзіла ад каго-то іншага, а не ад мадам Селеста, я б пасмяяѓся над гэтым, як над дурной жартам, але, забабонны ты ці не, да яе слоѓ нельга ставіцца легкадумна. Калі некалькі гадоѓ таму яна прадказала разліѓ Місісіпі, некаторыя людзі пасмяяліся над гэтым - пасля трох засушлівых летніх сезонаѓ запар ніхто не думаѓ, што гэта магчыма. Але сапраѓды, у тым жніѓні нябёсы адчыніліся і дзень за днём обрушивали патоп, пакуль, нарэшце, вялікая рака не вздулась і не выкатилась з берагоѓ, як тоѓстая старая, звалілася з ложка. Дома былі разбураны, быдла загінуѓ, ураджай пахаваны пад лавінай вады. А мадам Селеста сядзела і шыла свае тканіны, і ткала сваё палатно, і проста ківала сама сабе. Пасля гэтага ѓсе слухалі, калі ёй было што сказаць.
  
  Я ѓзяѓ сябе ѓ рукі і паглядзеѓ ёй у вочы, каб зразумець, ці не адчувае яна мяне якім-небудзь чынам, але ѓбачыѓ толькі шчырасць і клопат. Яе цёмна-карыя вочы былі вялікімі і амаль ідэальна круглымі, а не міндалепадобнымі формы, якую часам можна ѓбачыць у креолок. Яе пульхныя вусны былі нахмураныя, а лоб нахмурен; было ясна, што яна шчыра устрывожаная тым, што распавядала мне.
  
  " Каму, на вашую думку, ці пагражае смерць? - Спытаѓ я нарэшце.
  
  Яна нецярпліва пахітала галавой. "На жаль, тут няма ніякай веры, месье; тут толькі факт! Я кажу вам, што ён памрэ, несумненна,, пакуль я сяджу тут перад вамі!"
  
  "Тады вельмі добра", - адказаѓ я так спакойна, як толькі мог. "Хто памрэ?"
  
  Калі я быѓ не гатовы да яе першаму заявы, то ад другога ѓ мяне закружылася галава.
  
  "Charles Latille."
  
  Я адчуѓ, як кроѓ ударыла мне ѓ галаву, і пакой закружылася ѓ мяне перад вачыма. На імгненне ѓсё пацямнела. Затым я праглынуѓ, глыбока ѓздыхнуѓ і выцер лоб.
  
  "Vous connais, масье?"
  
  "Так, я ведаю яго", - нарэшце адказаѓ я. Не ѓ сілах сабрацца з думкамі, я рассеяна пацягнуѓся за кубкам кавы, але, падобна, паставіѓ яе не на тое месца.
  
  Шарль Латиль быѓ маім лепшым сябрам. Усе мае самыя раннія дзіцячыя ѓспаміны ѓключалі Чарльза; я не мог успомніць час, калі яго не было побач. Мы разам былі хлапчукамі і выраслі, гуляючы ѓ залівах Луізіяны і вакол іх. Да таго часу, калі мы сталі юнакамі, мы сталі неразлучныя.
  
  А менш чым за месяц да гэтага я быѓ заручаны з яго сястрой Эванджелиной.
  
  " Вы цалкам упэѓненыя, што ён памрэ?
  
  Яна кіѓнула, а затым паціснула плячыма. "Без сумневаѓ ... Jordi pou mwen, demen pou vou."
  
  
  
  Я даведаѓся французская крэольскага дыялект; у перакладзе гэта азначае "Сёння для мяне, заѓтра для цябе".
  
  "Ці магу я спытаць вас, як вы прыйшлі да гэтага ведаѓ?"
  
  Яна сур'ёзна паглядзела на мяне. " У мяне было бачанне.
  
  Гэтыя словы, вымаѓленыя большасцю людзей, здаліся б любому здароваму чалавеку недарэчнымі. Але мадам Селеста не была большасцю людзей.
  
  "І ѓ гэтым бачанні?-"
  
  " Я прадбачыѓ яго смерць.
  
  " Вы выпадкова не бачылі, як яго забілі? Або хто быѓ забойца?
  
  Яна пахітала галавой. "Je regrette a dit, mais non. Бачання часам бываюць туманнымі, калі яны прыходзяць... Гэта першае, вельмі дрэннае прадчуванне, але не так шмат інфармацыі. Пра гэта я шкадую ".
  
  "Што вы прапануеце мне рабіць з гэтай інфармацыяй?"
  
  Яна пахітала галавой. - Я не ведаю, месье, але мой абавязак паведаміць вам пра гэта, ці не так?
  
  Наступіла кароткае маѓчанне, затым яна падабрала тканіна спадніцы і цяжка паднялася на ногі, злёгку пыхкаючы і папраѓляючы капялюш, якая яшчэ больш з'ехала набок.
  
  "Што ж, дзякуй, што прыйшлі, мадам", - сказаѓ я, праводзячы яе да дзвярэй. "Я зраблю ѓсё, што змагу".
  
  Яна павярнулася да мяне. "Прашу ѓвагі, месье - сачыце за сваім сябрам і будзьце асцярожныя. Баюся, вы таксама ѓ небяспецы. Sa ki jwé vek chyen yè trape depise yè."
  
  Я таксама даведаѓся гэтую прыказку; у вольным перакладзе з французскай крэольскага яна азначае "Той, хто гуляе з сабакамі, ловіць блох".
  
  Яна паклала далонь з ямачкамі на маёй руцэ, і я адчуѓ жар яе цела скрозь сваю форменную куртку. "Будзь асцярожны", - паѓтарыла яна і пайшла, слабы звон яе упрыгожванняѓ даносіѓся за ёй, калі яна спускалася па прыступках.
  
  Ашаломлены, я вярнуѓся да свайго стала і сеѓ, ледзь усведамляючы, што адбываецца вакол. Мне трэба было сабрацца з думкамі, зрабіць усё магчымае з тревожащего савета гэтай незвычайнай жанчыны. Што я мог зрабіць, каб абараніць свайго сябра - ці сябе, калі ѓжо на тое пайшло - ад невядомых нападнікаѓ? Мне здавалася, што ѓ мяне было дастаткова інфармацыі, каб быць глыбока ѓстрывожаным, але недастаткова, каб быць карысным.
  
  Пакуль я сядзеѓ, разважаючы, сяржант Пірс скарыстаѓся магчымасцю, каб здацца, ціха прокрадываясь назад у пакой.
  
  
  
  "Забыѓся што-небудзь?" Спытаѓ я, паказваючы на пачак цыгарэт, усё яшчэ што ляжала на яго стале. Ён зірнуѓ на іх і пачырванеѓ ад каѓняра да лініі валасоѓ. Ён быѓ светлавалосы, веснушчатый, з меднымі валасамі колеру новенькага пені і лёгка чырванеѓ. Я з самаздаволеным задавальненнем назіраѓ, як ён нервова кашлянуѓ, сеѓ за свой стол і прыкінуѓся занятым.
  
  Не паспеѓ Пірс сесці, як дзверы зноѓ адчыніліся, і ѓ паліцэйскі ѓчастак ѓвайшоѓ чалавек, якога я ніколі раней не бачыла. Ён быѓ высокім і хударлявым, значна вышэй шасці футаѓ, з чорнымі валасамі і прадаѓгаватым рэзкім тварам. Яго вочы былі настолькі глыбока пасаджаныя, што спачатку я не магла разабраць іх колер, хоць яны здаваліся шэрымі або карымі. Рысы яго асобы былі хударлявымі і, як мне здалося, даволі арыстакратычным, хоць на яго змардаваных шчоках быѓ нездаровы румянец, які прымусіѓ мяне задумацца, ці не пакутуе ён адной з тых ліхаманак, якія час ад часу дзівяць гэты забалочаны гарадок. Ён быѓ апрануты як джэнтльмен, і пакрый яго камізэлькі быѓ відавочна еѓрапейскім - я спачатку выказаѓ здагадку, што брытанскім. У яго выправе таксама былі прыкметы замежніка. Людзі ѓ гэтым клімаце паводзяць сябе так, нібы эканомяць кожную часцінку энергіі, якая ѓ іх ёсць, каб супрацьстаяць спякоце; але ѓ гэтага чалавека былі хуткія, энергічныя руху сабакі, почуявшей птушку.
  
  " Чым магу быць карысны, сэр? - Спытаѓ я, устаючы з-за стала.
  
  Мой наведвальнік бегла агледзеѓ кабінет, перш чым адказаць. Было што-то ѓ яго манерах і ѓ обводке глыбока пасаджаных вачэй, што падказала мне, што ён выпусціѓ вельмі нямногае. Глядзець было асабліва не на што - акрамя майго стала і таго, які займаѓ сяржант Пірс, уздоѓж сцяны стаялі некалькі картотечные шаф, дошка аб'яваѓ з састарэлымі аб'явамі, карта горада на далёкай сцяне і, вядома, непазбежны потолочный вентылятар. Я зірнуѓ на свайго сяржанта, які корпаѓся ѓ скрынях свайго стала, нешта шукаючы, і не змог здушыць ѓздыху. Калі не лічыць яго страху перад мадам Селестай, Пірс быѓ дужым хлопцам, адданым і імкнуцца дагадзіць; але ён быѓ трохі нязграбным. Па нейкай прычыне я злавіѓ сябе на тым, што турбуюся аб уражанні, якое ён вырабляе на нашага наведвальніка.
  
  "Чаму б табе не пайсці на ѓвесь дзень, Пірс?" - Спытала я.
  
  "У самой справе, сэр?" Сказаѓ Пірс.
  
  "Так, так, працягвайце", - нецярпліва адказала я, жадаючы як мага хутчэй застацца сам-насам з гэтым таямнічым чалавекам.
  
  "Што ж, з-дзякуй, сэр," прамармытаѓ Пірс і паспешліва выйшаѓ, на гэты раз не забыѓшыся прыхапіць з сабой цыгарэты.
  
  
  
  Я звярнуѓся да высокага незнаёмца ѓ другі раз. "Такім чынам, сэр, чым я магу вам дапамагчы?"
  
  Відавочна, скончыѓшы агляд нашага маленькага офіса, ён пераключыѓ сваю ѓвагу на мяне. Калі гэтыя вочы былі скіраваныя на мяне, я адчуѓ сябе лабараторнай пацуком пад мікраскопам - у яго поглядзе была такая напружанасць і сіла асобы, з якімі я рэдка сутыкаѓся.
  
  "Вы капітан Брассо?" спытаѓ ён, здымаючы капялюш, пашытую дорага, але даволі насіць па.
  
  "Так," адказаѓ я. " А ты?-
  
  " Мяне клічуць Алтамон. Жан-Поль Алтамон.
  
  " Чым я магу вам дапамагчы, містэр Алтамонт?
  
  "Я шукаю сваю цётку, у мяне ёсць падставы меркаваць, што яна нездаровая. Я мяркую, яна жыве ѓ Французскім квартале, але я не знаёмы з гэтым горадам і падумаѓ, што вы маглі б дапамагчы мне знайсці яе. Яго акцэнт быѓ відавочна ангельскай, выразным і акуратным, як пакрый яго адзення.
  
  " Я разумею, што вы ангелец, сэр, і ѓсё ж ваша імя, па вашых словах, французскае.
  
  Мой наведвальнік імгненне пільна глядзеѓ на мяне, затым усміхнуѓся. "Я французскага паходжання, але мая сям'я некалькі пакаленняѓ жыла ѓ Англіі".
  
  "Зразумела". Я кіѓнуѓ. Што-то ѓ гэтым загадкавым чалавеку не гучала праѓдзіва; у мяне было адчуванне, што ён што-то хавае ад мяне.
  
  " Значыць, твая сям'я з Акадии? - Спытала я, выдатна ведаючы адказ.
  
  Ён імгненне глядзеѓ на мяне, затым кіѓнуѓ.
  
  "Так, гэта дакладна".
  
  Я павярнуѓся да свайго спадарожніка і глыбока ѓздыхнуѓ.
  
  " Вы, відавочна, не той, за каго сябе выдаеце, сэр. Не маглі б вы распавесці мне пра прычыну вашага падману?
  
  Імгненне ён змрочна глядзеѓ на мяне, затым, да майго здзіѓлення, усміхнуѓся.
  
  "Што ж, я сапраѓды павінен павіншаваць вас, капітан. Што ж мяне выдала?"
  
  "Я сам напалову акадиец," адказаѓ я, " і Алтамонт - не адна з нашых прозвішчаѓ. Магчыма, французская, але не акадийская. Існуе абмежаваную колькасць прозвішчаѓ продкаѓ сем'яѓ, уцекачоѓ з Новай Шатландыі ѓ мінулым стагоддзі, і вашай сярод іх няма.
  
  
  
  "Я разумею", - спакойна адказаѓ ён, кінуѓшы на мяне пільны які вывучае погляд. "Калі я скажу табе, хто я, ты не павінен нікому раскрываць маю асобу - ні каму, ты разумееш? Ты можаш мне гэта паабяцаць?"
  
  "Я думаю, што магу пагадзіцца з гэтым, пры ѓмове, вядома, што вы не здзейснілі ніякага злачынства".
  
  Кароткі, рэзкі смяшок сарваѓся з яго вуснаѓ. " Магу запэѓніць вас, што я не злачынца, хоць, магчыма, я правёѓ занадта шмат часу ѓ грамадстве людзей такога гатунку.
  
  "Тады вельмі добра", - адказаѓ я, з кожным імгненнем праяѓляючы ѓсё большую цікаѓнасць. "Хто ж ты тады?"
  
  Адказ, калі ён прыйшоѓ, уразіѓ мяне як удар грому.
  
  " Мяне клічуць Шэрлак Холмс.
  
  Я ѓтаропіѓся на яго на імгненне, затым даволі цяжка апусціѓся на бліжэйшы крэсла.
  
  Ён усміхнуѓся. " Я бачу, вы чулі пра мяне.
  
  " Але- але я думаѓ, вы памерлі. ... Я маю на ѓвазе, доктар Ватсан...
  
  Я змоѓк, не ѓ сілах працягваць. Гэта другое ѓзрушэнне за дзень зусім выбіла мяне з каляіны.
  
  Ён уздыхнуѓ. " Так, бедны Ватсан. Я дазволіѓ яму паверыць, што я мёртвы, таму што хацеѓ, каб пэѓныя элементы, скажам так, таксама ѓ гэта паверылі. Калі б яны западозрылі, што я ѓсё яшчэ жывы, я быѓ бы ѓ значнай небяспекі.
  
  Я міргнуѓ, не ѓ сілах паверыць, што перада мной сапраѓды варта сам вялікі дэтэктыѓ, пра подзвігі якога я так прагна чытаѓ, спрабуючы прытрымлівацца яго метадам, калі я быѓ дэтэктывам, да таго, як мяне павысілі да акруговага капітана.
  
  " Што прывяло цябе ѓ Новы Арлеан? - Спытала я, калі, нарэшце, да мяне трохі вярнулася самавалоданне.
  
  " Справа міжнароднай важнасці. Я дзейнічаю як эмісар майго брата Майкрофта. Большага я сказаць не магу.
  
  "Чаму вы прыйшлі да мяне з гісторыяй аб вашай цётцы?" - Спытала я, зноѓ азіраючыся ѓ пошуках сваёй страчанай кававай кубкі.
  
  "О, усё гэта цалкам дакладна. У мяне сапраѓды дзе-то тут ёсць цётка; мой брат параіѓ мне наведаць яе".
  
  "Чаму вы не пайшлі ѓ кантору мясцовага клерка замест таго, каб прыйсці сюды?"
  
  "Баюся, гэтага я таксама не магу раскрыць", - адказаѓ ён, запальваючы цыгарэту. Ён прапанаваѓ мне цыгарэту, але я пакруціѓ галавой. Я заѓсёды шкадаваѓ аб гэтай звычцы, якая разбурае зубы і скуру - і, што яшчэ горш, разбурае смакавыя рэцэптары.
  
  
  
  "Што ж, містэр Холмс," сказаѓ я, " для мяне больш чым гонар пазнаёміцца з вамі - на самай справе, я цалкам узрушаны. Я сумняваюся, што ѓ гэтым горадзе - ці ѓ гэтай краіне - знойдзецца хоць адзін прадстаѓнік закона, - які не хацеѓ бы сустрэцца з вамі і паціснуць вам руку.
  
  "Што ж, такая слава", - адказаѓ ён, паціскаючы плячыма. "Але я дзякую вас", - шчыра дадаѓ ён. "Спадзяюся, я буду годным вашага даверу".
  
  "Але ты ѓжо гэта зрабіѓ! Я шмат разоѓ перачытаѓ усе справы доктара Ватсана. Адным з маіх любімых заѓсёды было справа аб Лізе Рудых. Я ніколі не мог зразумець, як у цябе атрымалася -"
  
  "Мой дарагі капітан," перапыніѓ ён, " у доктара Ватсана ёсць звычка рамантызаваць рэчаіснасьць. З шкадаваннем вымушаны гэта сказаць, але вы павінны паставіцца да яго аповяду аб нашых маленькіх прыгоды з доляй скептыцызму.
  
  " Але інцыдэнт на Рейхенбахском вадаспадзе! Вядома, гэта не...
  
  Ён здрыгануѓся, нягледзячы на спякоту. "Не, гэта праѓда; я сапраѓды сустракаѓся з Марыярці і змагаѓся з ім у абрыву".
  
  " Але ты выжыѓ! Як, чорт вазьмі, ты...
  
  Ён прымусіѓ мяне змоѓкнуць, прыклаѓшы палец да вуснаѓ. "Чаму б нам не пакінуць гэта доктару Ватсону, каб ён распавёѓ як-небудзь?"
  
  Я кіѓнула, жадаючы задаць яму так шмат пытанняѓ, але разумела, што гэта было б непажадана.
  
  "А зараз," сказаѓ ён, - я бачу, што ѓ вас ёсць свае праблемы. Магчыма, вы хацелі б распавесці мне, чаму візіт гэтай незвычайнай жанчыны так засмуціѓ вас?"
  
  "Адкуль ты ведаеш, што я..." пачала я, але мой голас уздрыгнуѓ.
  
  " Мяркуючы па стане вашага стала, я лічу вас надзвычай акуратным чалавекам, і ѓсё ж вы не звярнулі ніякай увагі на развязанай шнурок, які матляѓся на вашым левым чаравіку з тых часоѓ, як я прыйшоѓ. Акрамя таго, вы двойчы отставляли кубак кавы і забывалі, куды яе паставілі. Вы робіце ѓражаньне чалавека, якога вельмі моцна адцягваюць непрыемныя навіны. Я б не здзівіѓся, калі б гэта было наѓпрост звязана з жанчынай, якая пайшла адразу пасля майго прыходу.
  
  Мае плечы паніклі, і я апусцілася на крэсла. Звонку церусіѓ дробны дождж. Я чуѓ стук колаѓ карэты і сокат конскіх капытоѓ па Ройял-стрыт, яны злёгку поскальзывается на мокрых булыжниках, калі яны паварочвалі за кут на Конці-стрыт. Рух набірала абароты, чуліся галасы гандляроѓ, якія прадавалі свае тавары на рагах вуліц, перш чым адправіцца на вячэрні Французскі рынак. Я зірнуѓ на насценны гадзіннік; было амаль шэсць, у гэты час павінны былі змяніцца дзяжурныя. Мая ѓласная змена падыходзіла да канца, і хутка павінен быѓ прыбыць лейтэнант Догерці, каб заступіць на вячэрнюю вахту.
  
  Я падняѓ вочы на свайго наведвальніка, які стаяѓ, прыхінуѓшыся да драѓляных парэнчаѓ, якая аддзяляе мой стол ад стала сяржанта. Нават стоячы там нядбайна, ён валодаѓ уладным выглядам, які вырабляѓ ѓражанне асабістай сілы і велізарнай сілы волі. Я паспрабаваѓ уявіць, што за злачынец асмеліѓся пярэчыць яму, і тады я таксама здрыгануѓся, узрадаваны тым, што прафесар Марыярці сапраѓды знаходзіцца ля падножжа Рейхенбахского вадаспаду.
  
  - Можа быць, вы не адмовіцеся выпіць са мной кава ѓ кафэ "Дзю Монд"? - Спытаѓ я.
  
  "У што бы то ні стала", - адказаѓ ён.
  
  Лейтэнант Догерці прыбыѓ у пастарунак, як звычайна, пунктуальна, і, хоць ён кінуѓ на Холмса цікаѓны погляд, я не стаѓ нічога тлумачыць або прадстаѓляць, а проста даѓ яму спіс дзяжурных на ноч. Калі не лічыць візіту мадам Селеста, дзень выдаѓся спакойным, і было крыху больш за шэсць гадзін, калі мы з Холмсам выслізнулі ѓ сырыя лютаѓскія змярканне, і ѓ мяне закружылася галава ад галавакружнага адчування, што я знаходжуся ѓ грамадстве вялікага шпіка. Мы хутка загарнулі за кут на Конці-стрыт і накіраваліся на поѓдзень, да Французскага рынку.
  
  Рака Місісіпі выгінаецца праз горад Новы Арлеан падобна спячай змяі, нібы не жадаючы аддаваць свае воды мора, павольна прасочваючыся ѓ залівы паѓднёвай Луізіяны, пакуль, нарэшце, не прыбудзе ѓ канчатковы пункт прызначэння, непазбежна ѓліваючыся ѓ акіян, сапраѓды гэтак жа, як усе мы павінны ѓ рэшце рэшт вярнуцца туды, адкуль прыйшлі. Французская квартал размешчаны ѓздоѓж той часткі ракі, дзе яна выгінаецца і збіраецца вакол кавалка сушы, узнімаючы, як спіна гарбатага кіта.
  
  У далёкім канцы шэрагу кіёскаѓ і крамаѓ, на Декейтер-стрыт, уздоѓж шырокіх плоскіх берагоѓ Місісіпі, знаходзіцца Cafe du Monde, жамчужына ѓ кароне Французскага рынку. Тут беньеты заѓсёды свежыя і гарачыя, кава насычаны і гаркаваты з густам цыкорыя, а панарама магутнай ракі служыць фонам для ѓсіх формаѓ чалавечага грамадства, якія штодня сцякаюцца ѓ шумны порт Новага Арлеана.
  
  У жыцці, поѓнай нявызначанасці, Cafe du Monde ѓвасабляе пэѓную сталасць: адкрыты дваццаць чатыры гадзіны ѓ суткі з моманту свайго пабудовы ѓ 1862 годзе, яно з'яѓляецца цэнтральным месцам сустрэч у нашым горадзе. Жабракі і прынцы, валацугі і графы - незалежна ад сацыяльнага становішча, кожны ѓ рэшце рэшт знаходзіць свой шлях на шырокі рынак пад адкрытым небам, доѓгі і нізкі, як верф, размешчаны на беразе панурай каламутнай ракі, якая дапамагла зрабіць гэты горад такім, які ён ёсць. І рана ці позна ѓсё аказваюцца ѓ Cafe du Monde.
  
  Калі мы з Холмсам набліжаліся па цьмяна асветленых вуліцах, я не мог стрымаць ѓздыху захаплення. Колькі б разоѓ я ні сузіраѓ гэта відовішча, яно нязменна хвалявала маё сэрца. Вяслярныя і пакетботы слізгалі па мутным водах ракі, калі на горад апусціліся прыцемкі і на прылаѓках гандляроѓ запаліліся ліхтары. Гэта быѓ адзін з тых вечароѓ, калі колер ракі ѓ дакладнасці адпавядаѓ колеры неба ѓ прыцемках; абодва былі трывожна-шэрага адцення, зярністы і густыя, як кава з густам цыкорыя, якім славіцца наш горад. Гоман пакупнікоѓ і прадаѓцоѓ на рынку змешваѓся з больш ажыѓленай балбатнёй і выпадковымі выбухамі смеху наведвальнікаѓ, якія сядзелі на беразе ракі за столікамі кафэ на адкрытым паветры. Парачкі шпацыравалі па Месяцовай дарожцы - грунтавай дарожцы, якая ідзе ѓздоѓж ракі, абгінаючай Французская квартал.
  
  На французскай рынку можна было знайсці практычна ѓсё, што заѓгодна. Тут былі гандляры рыбай і садавінай, пекары і мяснікі, краѓчыха і тытуннікі. Гандляры ѓ накрухмаленых белых фартухах схіліліся над сваімі таварамі, пакуль патэнцыйныя пакупнікі аглядалі шэраг прылаѓкаѓ, схіляючыся над сталамі і паліцамі з рознымі таварамі. Нягледзячы на сгущающиеся лютаѓскія змярканне, у паветры лунала святочны настрой. Да Мардзі Гра заставалася ѓсяго некалькі тыдняѓ, і сярод наведвальнікаѓ кафэ адчувалася нарастальную прадчуванне.
  
  Аднак я быѓ не ѓ асабліва святочным настроі; як і мой спадарожнік, наколькі я мог судзіць. Ён назіраѓ за тым, што адбываецца перад намі зласлівым позіркам, яго твар не выяѓляѓ ніякіх эмоцый. З набліжэннем заходу вецер сціх, і ледзь адчувалася лёгкае подых ветрыка, калі мы селі за столік у абзы вады. З'явіѓся устрывожаны афіцыянт, каб прыняць наш заказ; я папрасіѓ кавы і пончыкі, у той час як Холмс замовіѓ толькі кава. Пасля таго, як афіцыянт паспешліва пайшоѓ, я скарыстаѓся момантам, каб больш уважліва паназіраць за вялікім дэтэктывам. Румянец, які я заѓважыѓ раней на яго шчоках, стаѓ больш прыкметным, а на ілбе выступіѓ пот, калі ён зняѓ капялюш. Я не думаѓ, што гэта добры знак; такі хударлявы чалавек, як ён, не павінен адчуваць празмернага напружання ад нашай кароткай прагулкі, і я баяѓся, што ён сапраѓды хворы. Наш клімат не асабліва спрыяльны для здароѓя - гарачае, вільготнае надвор'е значна павялічвае захворванне ліхаманкай і іншымі інфекцыямі.
  
  " Містэр Холмс, вы добра сябе адчуваеце? - Спытаѓ я.
  
  Альбо ён не пачуѓ майго пытання, альбо палічыѓ за лепшае праігнараваць яго. Замест гэтага ён павярнуѓся і паглядзеѓ на мужчыну, які сядзіць за суседнім столікам.
  
  "Аб людзях так шмат можна сказаць па іх абутку", - заѓважыѓ ён амаль пра сябе. "Напрыклад, вунь той мужчына перажыѓ перыяд дэпрэсіі пасля таго, як ад яго сышла жонка, але сёння ѓвечары, падобна, у яго ѓсё наладжваецца. Ён пачаѓ шкадаваць, што прыехаѓ сюды з Ірландыі, дзе быѓ больш заможным, але, магчыма, прыхільнасць яго новай жонкі зменіць гэта.
  
  Я прыклаѓ усе намаганні, каб лепей вывучыць гэтага чалавека, але, мяркуючы па тым, што я змог разглядзець, ні ѓ яго, ні ѓ яго абутку не было нічога незвычайнага. Ён быѓ сярэдняга росту, з шырокім ірландскім тварам і капой рудавата-каштанавых валасоѓ - зусім звычайны чалавек, якіх можна ѓбачыць якія працуюць у доках.
  
  "Вы здзіѓляеце мяне, містэр Холмс", - сказаѓ я. "Акрамя таго факту, што ён ірландзец, што вы ясна бачыце па яго твары, я паняцця не маю, як вы прыйшлі да сваіх высноѓ".
  
  Холмс паціснуѓ плячыма. "Вы маеце рацыю наконт яго асобы, хоць я заключыѓ, што ён ірландзец, па пакрыю яго чаравік - дублінскага вытворчасці, мяркуючы па іх ѓвазе".
  
  "Цалкам справядліва," адказаѓ я, " але яго жонка пайшла ад яго - як, чорт вазьмі, вы прыйшлі да такой высновы?"
  
  "Калі вы паглядзіце на яго чаравікі, то заѓважыце, што яны даѓно не чищены. І ѓсё ж нядаѓна - магчыма, нават сёння - была прадпрынятая спроба навесці парадак, і па верхавінах нядбайна нанеслі трохі лаку - паспешная праца, але абнадзейлівая. Туфлі прыйшлі ѓ непрыдатнасць, таму што ѓтрымліваць іх у чысціні было абавязкам яго жонкі; але як толькі яна сышла, ён упаѓ духам і дазволіѓ сваім чаравікам прыйсці ѓ непрыдатнасць - вы можаце заѓважыць, што шнуркі таксама парваным, - таму што ён быѓ падаѓлены стратай яе. Туфлі добра пашытыя, з дарагой скуры, так што, як я разумею, ён быѓ больш заможным ѓ Ірландыі, калі змог дазволіць сабе такую пару абутку.
  
  Я пакруціѓ галавой. " Сапраѓды дзіѓна, містэр Холмс. А новая сяброѓка?
  
  Холмс дазволіѓ сабе злёгку ѓсміхнуцца. "Што ж, новы пласт лаку ѓсяляе надзею, а таксама трохі ганарыстасці, але я павінен прызнаць, што трохі лукавлю на гэты конт. Наш сябар, відавочна, з кім-то сустракаецца, таму што кожныя некалькі імгненняѓ ён з трывогаю азіраецца па баках, каб паглядзець, ці не прыехала яна. Чалавек не глядзіць па баках з такім нецярпеннем ѓ пошуках выпадковай сустрэчы з адным; такім чынам, я раблю выснову, што ён сустрэѓ каго-то, хто яму спадабаѓся ".
  
  Не паспеѓ Холмс загаварыць, як яго рацыя была даказаная. Вельмі прывабная маладая лэдзі ѓвайшла ѓ кафэ з боку прадаѓцоѓ кіёскаѓ, і як толькі наш мужчына ѓбачыѓ яе, ён амаль ускочыѓ з крэсла, каб павітаць яе. Я павярнуѓся да Холмсу і паківаѓ галавой.
  
  " Я віншую вас, містэр Холмс, - усё, што я чуѓ пра вас, праѓда.
  
  "Я рады апраѓдаць вашыя чакання, капітан", - адказаѓ ён, калі устрывожаны афіцыянт прынёс наш кавы і маю талерку з бигнеями, якія заѓсёды падаваліся па тры за раз.
  
  Я адкусіла кавалачак, атрымліваючы асалоду ад хрумсткай скарыначкай і мяккай, гарачай ѓнутранай часткай, толькі што з фрыцюрніцы. Бенье - гэта на самай справе проста квадратныя пончыкі з абсмалены цеста, пасыпаныя цукровай пудрай, але ёсць што-нешта такое ѓ тым, каб есць іх у кафэ пад адкрытым небам на беразе ракі, што ніколі не расчароѓвае.
  
  Холмс зрабіѓ глыток кавы. "Гэта самы незвычайны кава - у яго якой-то абсмажаную прысмак, калі дазволіце так выказацца".
  
  Я ѓсміхнуѓся. " Ведаеце, гэта пацешна, містэр Холмс, - мае продкі-каджуны дадавалі абсмажаную корань эндивия, які яны называлі цыкорыем, у свой кавы, калі былі цяжкія часы і кава было мала, разумееце, каб ён даѓжэй захоѓваѓся? І зараз кава з цыкорыем - адна з тых рэчаѓ, дзеля якіх людзі прыязджаюць у Новы Арлеан. Іранічна, табе не здаецца? "
  
  "Сапраѓды, капітан. На самай справе, я заѓважыѓ, што цэлыя жыцця могуць перавярнуцца з-за адной-адзінай іроніі, падобнай гэтай". Ён адкінуѓся на спінку крэсла і скіраваѓ на мяне праніклівы погляд цёмных вачэй. - А зараз, капітан, чаму б вам не расказаць мне, што вас так знервавала?
  
  Я глыбока ѓздыхнуѓ і пераказаѓ Холмсу усё, што адбылося ѓ пастарунку непасрэдна перад яго прыездам.
  
  "Я ведаю, ты, павінна быць, лічыш мяне дурнем, таму што я паддаѓся ѓплыву слоѓ так званай жрыцы вуду-"
  
  " Я нічога падобнага не думаю, капітан, магу вас запэѓніць.
  
  " Ці бачыце, Шарль Латиль - мой самы блізкі сябар, і ѓ дадатак да ѓсяго я заручаны з яго сястрой Эванджелиной.
  
  "Эванджелина," задуменна вымавіѓ ён. " Хіба не так звалі гераіню ѓ вельмі рамантычнай казцы пра тваіх акадийских продкаѓ?
  
  
  
  " Так- Лангфела напісаѓ пра гэта верш. Гэта гісторыя пра вернай дзяѓчыне з Акадии, якая варта за сваім умілаваным нават пасля таго, як ён быѓ выгнаны.
  
  "Так, так, здаецца, я ѓзгадваю, што ѓ якой-то момант натыкаѓся на гэта".
  
  "О, містэр Холмс, мая Эванджелина ѓ дакладнасці падобная на тую, што адлюстравана ѓ легендзе! Больш прыгожы стварэнне ніколі не ступало нагой на зямлю Луізіяны!" Я ведаѓ, што гэта па-дурному з майго боку, але нічога не мог з сабой парабіць. Ад прыгажосці ночы, рэкі і радаснага ѓзбуджэння ѓ прысутнасці вялікага дэтэктыва ѓ мяне было прыѓзняты настрой. " У яе анёльскае тварык і адпаведны тэмперамент. І яе вочы - яны цёмна-карыя, містэр Холмс, такія цёмныя, што пры цьмяным асвятленні здаюцца чорнымі. У іх таксама такая глыбіня - у гэтых вачах можна згубіцца".
  
  " Што ж, будзьце ѓпэѓненыя, што вы гэтага не зробіце, капітан; вашаму сябру можа спатрэбіцца ваша дапамога.
  
  Я посерьезнела, пасаромеѓшыся таго, што ѓ сваім запале забылася, у якой небяспекі знаходзіѓся Чарльз.
  
  " Што вы думаеце, містэр Холмс? Хто мог стаяць за гэтым? Хто хацеѓ нанесці шкоду Чарльзу?
  
  " Менавіта гэта я і збіраѓся спытаць у вас, капітан. Сапраѓды, хто?
  
  Я зрабіѓ глыток кавы і ѓтаропіѓся на пары хадзіць рука аб руку па беразе ракі. Змярканне ператварыліся ѓ змярканне, і да таго часу ѓсе газавыя ліхтары ѓздоѓж Месячнай дарожкі былі запаленыя, іх адлюстраванае святло мякка адбівалася на вадзе.
  
  "Ну, у суднаходным бізнэсе існуе жорсткая канкурэнцыя ... На самай справе, Чарльз літаральна на днях прызнаѓся мне, што ѓ яго зусім не ѓсё добра з фінансамі. І, шчыра кажучы, не ѓсе яго канкурэнты з'яѓляюцца - ну, законнымі грамадзянамі.
  
  " Вы, вядома, маеце на ѓвазе так званую італьянскую мафію.
  
  "Ты ведаеш пра гэта?"
  
  Ён кіѓнуѓ. "За сваю кар'еру я сутыкаѓся з членамі розных злачынных арганізацый, як тут, так і за мяжой. Ваша італьянская мафія даволі нядаѓна завезены ѓ гэтую краіну, калі я не памыляюся?"
  
  " Так, хоць на Сіцыліі гэта ѓзыходзіць да дванаццатага стагоддзя, калі французы кантралявалі і прыгняталі жыхароѓ гэтага вострава. На самай справе, я чуѓ, што гэта слова паходзіць ад першых ініцыялаѓ фразы, "Morte all Francia Italia anelia", што па-італьянску азначае 'Смерць французам - крык Італіі".
  
  Ён схіліѓ галаву набок. " У самай справе? Падобна на тое, вы даволі шмат ведаеце аб арганізацыі.
  
  
  
  " І на тое ёсць важкія прычыны. Магчыма, вы чулі аб падзеях мінулага кастрычніка?
  
  Ён кіѓнуѓ. " Так. Ваш супэрінтэндант паліцыі. Хеннесси трапіѓ у засаду і быѓ забіты ѓ выніку перастрэлкі - здаецца, у ноч на пятнаццатае кастрычніка?
  
  "Так. Ён некаторы час займаѓся дзейнасцю італьянскай мафіі ѓ доках. Шырока распаѓсюджана меркаванне, што яны забілі яго ".
  
  " І ѓсё ж дзевятнаццаць чалавек, абвінавачаных у змове, наколькі я памятаю, так і не былі асуджаныя.
  
  Я фыркнуѓ ад агіды. "Ганебна паганая работа з нашага боку. Замест таго, каб пераследваць толькі вінаватых, яны акружылі некалькіх бедных працоѓных - некаторыя толькі што сышлі з карабля і іх нават не было ѓ Новым Арлеане, калі быѓ забіты Хеннесси!"
  
  "Хадзілі таксама чуткі аб умяшанні прысяжных".
  
  Я паціснуѓ плячыма. "Несумненна. Але да таго часу якое гэта мела значэнне? Усё ѓ горадзе былі ахоплены антиитальянским запалам. І якія рушылі за гэтым падзеі былі ганебнымі, містэр Холмс, - ганебнымі!
  
  "Вы маеце на ѓвазе забойства падсудных?"
  
  Я здрыгануѓся. "Раз'юшаны натоѓп з шасці тысяч грамадзян выцягнула іх з турэмных камер. Яны былі стрымана забітыя, містэр Холмс! Мне ніколі не было так сорамна за свой горад".
  
  " Мяркую, дзевяць чалавек былі застрэленыя, а двое павешаны?
  
  "Так, і нікому так і не было прад'яѓленае абвінавачванне ѓ іх смерці. Сістэма правасуддзя, якая закрывае вочы на такую пародыю, сапраѓды дрэнная. Я ѓсё яшчэ узрушаны такім непрыкрытым праявай забабонаѓ і помслівасці. Ці ведаеце вы, што італьянскае ѓрад было настолькі абураныя, што разарвала дыпламатычныя адносіны з гэтай краінай?"
  
  Холмс правёѓ доѓгім пальцам па краі сваёй кававай кубкі. " Здаецца, я што-то чуѓ на гэты конт.
  
  " Па-мойму, цалкам дакладна, містэр Холмс. Аднак павінен сказаць вам, што гэтая кропка гледжання не карыстаецца папулярнасцю, па меншай меры, сярод неитальянского насельніцтва гэтага горада. З тых часоѓ усе былі больш чым трохі на ѓзводзе, і падазрэнні паміж рознымі культурнымі групамі сталі больш выяѓленымі, межы паміж імі больш выразнымі ".
  
  Холмс паківаѓ галавой. "Гэта сумна. Але вы мяркуеце, што хто-небудзь з гэтых найбольш бязлітасных персанажаѓ можа спрабаваць запалохаць вашага сябра?"
  
  
  
  "Гэта магчыма. Чаго я не разумею, так гэта чаму яны не пагражалі яму наѓпрост".
  
  " Магчыма, так яно і ёсць, але ён яшчэ не сказаѓ табе.
  
  "Гэта было б не падобна на Чарльза. Мы разам вучыліся ѓ школе - у нас няма сакрэтаѓ адзін ад аднаго".
  
  Холмс падняѓ брыво і паставіѓ кубак з кавы. Рукі ѓ яго былі доѓгія і тонкія, але, як мне здалося, валодалі вялікай сілай.
  
  "Мой дарагі капітан Брассо, часта людзі, ад якіх мы менш за ѓсё чакаем наяѓнасці сакрэтаѓ, здзіѓляюць нас тым, што хаваюць ад нас самыя цёмныя рэчы".
  
  Холмс агледзеѓ кафэ, нібы баючыся, што хто-то можа падслухоѓваць наш размова. Затым ён павярнуѓся да мяне і панізіѓ голас:
  
  " А што наконт гэтай жрыцы вуду, мадам Селеста - што вы пра яе ведаеце? Ці былі ѓ яе якія-небудзь прычыны жадаць вашаму сябру зла?
  
  "Наколькі я ведаю, няма. Усе ведаюць, хто яна, але я паняцця не меѓ, што яна была знаёмая з Чарльзам ".
  
  "Магчыма, гэта яе праца - ведаць усё. У любым выпадку, я думаю, што візіт да мадам Селесте паказаны".
  
  Мы хутка дапілі каву і накіраваліся да цэнтру Французскага квартала. Знайсці рэзідэнцыю мадам Селеста было няцяжка; здавалася, усё ѓ акрузе ведалі, дзе яна жыве. Гэта было недалёка ад рэстарана Antoine's, каханага як мясцовымі жыхарамі, так і расце патокам турыстаѓ і адпачывальнікаѓ, якія залівалі наш горад у гэты час года. Хоць іх прысутнасць было карысна для нашай эканомікі, яно ѓскладняла маю працу; ахоѓваць іх ад кішэннікаѓ, рабаѓнікоѓ і удавленников было ѓсё роѓна што спрабаваць абараніць вялікая, ціхамірнае статак авечак ад зграі галодных ваѓкоѓ. Вы заѓсёды маглі заѓважыць турыстаѓ з іх флегматичными, пасіѓнымі асобамі, часта цягнучы за сабой вывадак нязграбных дзяцей з такімі ж сумнымі асобамі, разглядывающих мудрагелістыя кованые балконы Французскага квартала. Іх выгляд прымусіѓ мяне паморшчыцца, таму што яны лёгкая здабыча для усюдыісных крымінальных элементаѓ нашага горада - з такім жа поспехам у іх маглі б вісець на шыі шыльды з надпісам "калі ЛАСКА, ОГРАБЬТЕ МЯНЕ" або "НЕ ГЛЯДЗІЦЕ ДАЛЕЙ - ЛЁГКАЯ ЗДАБЫЧА". Аднак, нейкім чынам наш які расце ѓзровень злачыннасці не адпуджвае іх, і яны працягваюць прыбываць, выскокваючы з сваіх аѓтобусаѓ і чыгуначных вагончыкаѓ, як лемінгі, зрываюцца са скал ѓ моры ѓнізе.
  
  Мы з Холмсам ціснуліся скрозь густеющую натоѓп разявак, пакуль не дабраліся да будынка мадам Селеста. Яе кватэра знаходзілася ѓ даволі элегантных мэбляваных пакоях на Роял-стрыт - натуральна, на другім паверсе, улічваючы яе агіду да пад'ездаѓ.
  
  Неѓзабаве мы выявілі, што мадам Селеста не прызначала сустрэч і не выконвала графік працы. Гучна пастукаѓшы, мы паспрабавалі адкрыць дзверы, але яна была надзейна зачынены, і ѓнутры не было ніякіх прыкмет жыцця. Мы абыйшлі дом і падышлі да чорнага ходу, дзе да дзвярэй была прылепленая запіска: "Часова вяртаемся на час", - досыць цьмянае абяцанне, каб мы астудзілі запал ѓ вустрычнага бары праз дарогу, утешив сябе некалькімі тузінамі ачкоѓ blue points. Нарэшце, пасля гадзіны чакання, я пакінуѓ запіску, у якой паведамляѓ, што хацеѓ бы ѓбачыцца з ёй пры першай жа магчымасці. Калі Холмс прапанаваѓ нанесці візіт Чарльзу і Эванджелине, я неадкладна пагадзіѓся, і мы селі ѓ трамвай на Сэнт-Чарльз-авеню.
  
  Чарльз і Эванджелина Латиль жылі ѓ адным з велічных дамоѓ на Сэнт-Чарльз-стрыт у той частцы горада, якая вядомая як Гарден-Дыстрыкту. Латильи былі не акадийцами, як сям'я майго бацькі, а чыстакроѓнымі французскімі креолами, і іх радавод сыходзіла каранямі ѓ глыб стагоддзяѓ да правансальскай шляхты; адна з галін сям'і абгрунтавалася ѓ Новым Арлеане ѓ сярэдзіне 1700-х гадоѓ. Латильи, якія пасяліліся ѓ Новым Святле, былі практычнымі людзьмі і заснавалі суднаходны бізнес, які больш ці менш не занепадаѓ аж да Чарльза, які ѓзяѓ на сябе кіраванне фірмай пасля смерці свайго бацькі некалькі гадоѓ таму. Хоць, магчыма, яму не хапала вострага дзелавога нюху сваіх продкаѓ, Чарльз рабіѓ усё магчымае, каб працягваць у тым жа духу і пракарміць сябе і сваю сястру.
  
  Калі мы з Холмсам падымаліся па лесвіцы да галоѓнага ѓваходу ѓ дом, я павярнуѓся, каб паглядзець на яго. Хоць ён спрабаваѓ схаваць гэта, ён відавочна задыхаѓся і абапёрся аб парэнчы ганка, каб не ѓпасці. Я патэлефанаваѓ.
  
  " Вы ѓпэѓненыя, што з вамі ѓсё ѓ парадку, містэр Холмс? - Спытаѓ я.
  
  "Усё ѓ парадку, дзякуй", - адказаѓ ён, беспаспяхова душачы кашаль. Ён, відавочна, хлусіѓ, але ѓ гэты момант дзверы адчыніліся, і ѓ мяне больш не было магчымасці распытваць яго далей.
  
  Мы ѓвайшлі ѓ дом, впущенные Эстме, старажытным октороном, які служыѓ у Латильев, колькі я сябе памятаѓ, і чыя сям'я служыла ім на працягу трох пакаленняѓ. Яе твар было пакрыта тонкай сеткай маршчын, як тонкі карункавай насавой хустку, які шмат разоѓ складалі. Аднак вочы ѓ яе былі ясныя, а спіна прамая і моцная, як маладое дрэѓца, хоць пры хадзе яна злёгку приволакивала адну нагу. Яе валасы толькі-толькі з чорных сталі сівымі, і некалькі пасмаѓ выбіліся з-пад зялёнай банданы, якую яна насіла зімой і летам.
  
  "Да пабачэння, міс Люсьен," сказаѓ Эстме, з сумневам зірнуѓшы на Холмса. Эстме нялёгка дарыла сваю добразычлівасць, і нават пасля столькіх гадоѓ нашага зносін я не быѓ цалкам упэѓнены, ѓхваляе ці яна мяне. Мая радавод дакладна не адпавядала радаводу Латилье - і час ад часу на працягу многіх гадоѓ Эстме зусім ясна давала зразумець, што ведае пра гэта. Сацыяльны статус мае значэнне ѓ Новым Арлеане; паходжанне і радавод важныя, і для слуг вялікіх сем'яѓ не было рэдкасцю глядзець пагардліва на любога, хто не адпавядаѓ сацыяльнаму становішчу іх гаспадароѓ.
  
  "Прывітанне, Эстме", - адказаѓ я, працягваючы ёй сваю капялюш. "Як твой люмбага ѓ апошні час?"
  
  "О, не магу сказаць, што я магу скардзіцца. Гэта жудасна турбавала мяне ѓ мінулым месяцы, але па якой-то прычыне ѓ апошнія тыдні гэта не вярталася".
  
  "Магчыма, гэта з-за той новай мазі, якую доктар даѓ вам, каб вы ѓціраць у яе", - выказаѓ меркаванне Холмс.
  
  Эстме ѓтаропілася на яго, яе доѓгая сківіцу адвісла ад здзіѓлення, але як раз у гэты момант Эванджелина вылецела ѓ калідор, і я спрэс забыѓся пра Эстме і яе простреле. Мая каханая, была апранутая ѓ простае цытрынава-жоѓтае сукенка, без фальбонаѓ і цацанкі, але маё сэрца ледзь не спыніѓся пры выглядзе яе. Яе сінявата-чорныя валасы, звычайна сабраныя ѓ ідэальны шыньены, былі растрапаныя і звісалі на шыю вільготнымі валасамі.
  
  "Люсьен, дарагі, дзякуй богу, ты прыйшоѓ!" - Усклікнула Эванджелина, абхапіѓшы мяне сваімі духмянымі белымі рукамі, і я адчуѓ слабасць ад опьяняющей сумесі любові і жадання. Яна, відавочна, плакала. Яе добранькі раток дрыжаѓ, а цёмныя вейкі ацяжэлі ад слёз.
  
  " У чым справа, Эві, дарагая?
  
  " Гэта- гэта Чарльз. Яму нядобра. Слава богу, вы прыйшлі!
  
  "У чым справа?" - Спытала я, страх пранізваѓ мяне да касцей.
  
  "Хадзем паглядзім самі", - адказала яна, затым, кінуѓшы хуткі погляд на Холмса, апусціла вочы. "Прашу прабачэння, сэр, дзе мае манеры?"
  
  "Зусім не, мадам, я ясна бачу, што вы засмучаныя," мякка адказаѓ ён. " Магчыма, я нават змагу чым-небудзь дапамагчы.
  
  " Дазволь мне прадставіць табе маю нявесту, Эванджэлін Латиль. Эві, гэта містэр- - Я замер. У запале падзей я забыѓся псеѓданім Холмса.
  
  "Алтамонт, Жан-Поль Алтамонт," роѓна сказаѓ Холмс, ледзь збіѓшыся з рытму. Я выпусьціѓ, як я спадзяваѓся, ціхі ѓздых палёгкі.
  
  "Рада пазнаёміцца з вамі, містэр Алтамонт," сказала Эванджелина. " Спадзяюся, вы прабачце размовы дурной жанчыны, але я вельмі турбуюся аб сваім браце.
  
  "Я ѓпэѓнены, што гэта цалкам вытлумачальна", - адказаѓ Холмс. "Дзе ён?"
  
  "Сюды", - сказала яна, ведучы нас уверх па шырокай цэнтральнай лесвіцы з вестыбюля. Не было ніякіх прыкмет грознага Эстме, які разважліва пайшоѓ. Я вырас у доме Латилье гэтак жа, як і ѓ сваім уласным, і ведаѓ кожную драпіну на тоѓстых дубовых парэнчах, кожную шчарбіну на кляновай ашалёѓцы, кожны сучок на масьніцах. Я пакінуѓ часцінку сваёй душы ѓ галінах вялізнага вяза, на які мы звычайна ѓзбіраліся на заднім двары, і хлопчык ва мне затрымаѓся пад вялізнымі магноліі, окаймлявшими кветнік, шукаючы цень ад іх шырокіх лісця, удыхаючы іх мяккі водар. Я была не больш за чужы ѓ гэтым доме, чым у сваім уласным, і ѓсё ж, калі я рушыла ѓслед за Эванджелиной па калідоры ѓ спальню Чарльза, мяне зноѓ дапек дрыжыкі. Гэта было хутка і рэзка, коратка, як палёт ластаѓкі, але гэта ѓзрушыла мяне. Я павярнуѓся, каб паглядзець на Холмса, адчуѓ ён што-небудзь, але яго вусны былі сціснутыя, погляд востры, як быццам ён вывучаѓ ѓсё вакол. Мне не спадабалася яго бледнасць; яго шчокі ненатуральна пачырванелі, і на твары выступіѓ пот, хоць вечар быѓ даволі прахалодны.
  
  Аднак, калі мы дабраліся да пакоя Чарльза, я была яшчэ больш ѓзрушаная, убачыѓшы свайго сябра. Ён ляжаѓ, уцягнуѓшы галаву ѓ плечы, на сваёй ложка, нацягнуѓшы коѓдру да падбародка, учапіѓшыся ѓ яго пабялелымі косткамі пальцаѓ. Калі мы ѓвайшлі ѓ прыцемненыя пакой, я пачуѓ, як ён ціха застагнаѓ - здавалася, ён толькі цьмяна ѓсведамляѓ наша прысутнасць. Я павярнуѓся да Эванджелине.
  
  " І даѓно ён у такім стане? - спытаѓ я.
  
  "З сённяшняга дня. Яму стала дрэнна пасля абеду".
  
  "Чаму ты не паклікала ѓрача?" Нецярпліва спытала я. Як толькі гэтыя словы зляцелі з маіх вуснаѓ, я пашкадавала пра іх. Бедная Эванджелина залілася слязьмі і не змагла мне адказаць. Я проклинала сябе за непатрэбную рэзкасць ѓ сваім голасе, але гэта быѓ цяжкі дзень, і мае нервы былі на мяжы. У давяршэнне за ѓсё, я не мог не задацца пытаннем, ці не звязана жаласны стан маёй сяброѓкі якім-небудзь чынам са страшным папярэджаннем мадам Селеста. Я не хацеѓ капітуляваць перад забабонамі, але калі вырастаеш ѓ паѓднёвай Луізіяне, цяжка пазбавіцца ад падобных думак. Якім бы недарэчным ні быѓ мой лагічны розум, думка стукнула мне ѓ галаву, як патака ѓ кукурузны хлеб: Шарль Латиль стаѓ ахвярай праклёны вуду.
  
  Містэр Холмс, аднак, здавалася, не меѓ падобных прыхільнасцяѓ; ён быѓ увасабленнем рацыянальнасці і дзеянні. Ён схіліѓся над Чарльзам і праверыѓ яго пульс, а затым паклаѓ руку яму на лоб. Чарльз падняѓ на яго вочы.
  
  "Вы - доктар?" Яго голас быѓ тонкім і хрыплым.
  
  Холмс паківаѓ галавой. " Не, містэр Латиль, хоць я, можна сказаць, валодаю некаторымі медыцынскімі ведамі. Прабачце маю шчырасць, але вы выглядаеце так, нібы вам не перашкодзіла б медыцынская дапамога. Твой сябар і твая сястра вельмі турбуюцца пра цябе.
  
  "Са мной усё будзе ѓ парадку", - слаба прамармытаѓ Чарльз. "Верагодна, проста невялікае харчовае атручэнне". Ён паглядзеѓ на мяне, нібы просячы позіркам. "Верагодна, я з'еѓ занадта шмат вустрыц за абедам".
  
  Гэта было так падобна на Чарльза - саромецца таго, што ён лічыѓ слабасцю. Нягледзячы на рост больш за шэсць футаѓ, ён быѓ далікатнага целаскладу, як і яго сястра. Цыбаты і веретенообразный, як переувлажненное пакаёвая расліна, ён ніколі не быѓ асабліва моцным у дзяцінстве і быѓ аб'ектам цкавання ѓ школе. На самай справе, наша сяброѓства ѓмацавалася вельмі рана, калі я выратаваѓ яго з лап вялікага напалову каджуна, напалову чокто па імя Афаліны Джо. Джо, чыё мянушка паходзіць ад яго незвычайна вялізнага хоботка, напалову задушыѓ Чарльза, напалову напалохаѓ да смерці, калі я з'явіѓся і прапанаваѓ яму выбраць каго-небудзь, хто больш здольны абараніць сябе. Я не асабліва высокі, але ѓсе мужчыны Брассо складзеныя як быкі - мой бацька паходзіѓ з доѓгай чарады задзір ѓ барах. Ён навучыѓ мяне, як супрацьстаяць любому суперніку, і я змог даць Афалине Джо ежу для разважанняѓ на некаторы час. Больш ён ніколі не набліжаѓся да Чарльзу.
  
  Гэтая звычка ратаваць майго сябра з калатнеч захоѓвалася на працягу ѓсяго нашага дзяцінства - у ім было нешта такое, магчыма, мяккасць, што прыцягвала да яго хуліганаѓ. Якая б ні была прычына, ён быѓ мне бліжэй за ѓсё да брата, і я ѓзяла на сябе клопат аб яго бяспекі, пакуль мы раслі. Я ніколі не шкадавала пра гэта - ён быѓ разумны і добры, і за ім заѓсёды палявалі прыгожанькія дзяѓчыны, так што я, так сказаць, абрала тое, што ѓ яго засталося.
  
  У Чарльза былі такія ж цёмныя валасы і бледны колер асобы, як у яго сястры, але ѓ той момант яго твар было зорна-белым, як рыбье жывот, а са шчок сышоѓ ѓвесь румянец. Я паспрабаваѓ усміхнуцца, зрабіць выгляд, што мяне гэта не турбуе. Слёзы Эванджелины высахлі, але на яе твары была маска заклапочанасці. Яна стаяла ѓ нагах яго ложка, заломваючы рукі.
  
  "Якія ѓ вас сімптомы, калі не пярэчыце, я спытаю?" сказаѓ Холмс.
  
  "Ваніты, болі ѓ жываце, потлівасць, курчы - вельмі падобна на харчовае атручэнне", - адказаѓ ён.
  
  "Зразумела. А дзе вы абедалі?"
  
  Ён выціснуѓ слабую ѓсмешку. " Там жа, дзе і заѓсёды, - у Антуана.
  
  "Ах так," заѓважыѓ Холмс. " Мяркуючы па тым, што я чуѓ, цалкам рэспектабельнае ѓстанова.
  
  "Самы лепшы," сказаѓ Чарльз. " Значыць, ты не мясцовы?
  
  Холмс праігнараваѓ пытанне. " Што ж, вы маеце рацыю ѓ сваім здагадцы, што свежыя морапрадукты не заѓсёды паводзяць сябе прыстойна, незалежна ад кваліфікацыі шэф-кухары. Ва ѓсякім выпадку, непасрэдная небяспека вам, здаецца, не пагражае. Ён павярнуѓся да мяне. " Я прапаную даць твайму сябру крыху адпачыць.
  
  "Вельмі добра", - сказаѓ я.
  
  Перш чым мы сышлі, Эванджелина падушкі ѓзбіла свайго брата і пяшчотна пацалавала яго ѓ шчаку. Мы пакінулі дзверы за сабой прачыненых і на дыбачках прайшлі па калідоры, ціха спусціѓшыся па галоѓнай лесвіцы. Калі мы ѓвайшлі ѓ пярэдні пакой, Эстме ішла з боку кухні, несучы ѓ руцэ міску з малаком.
  
  "Гэты чортаѓ кот збег!" - прамармытала яна, накіроѓваючыся да задняй дзверы, якая вядзе ѓ сад.
  
  "Прабачце, я на хвілінку," сказаѓ Холмс. " Вы сказалі, што страцілі сваю котку?
  
  Эстме спыніѓся і павярнуѓся да нас тварам. "Ведаеце, месье, гэта самая дзіѓная рэч. Ніколі не бачыѓ, каб кот раней часу адмаѓляѓся ад міскі з малаком".
  
  "Як даѓно яна знікла?" Пацікавіѓся Холмс.
  
  Эстме паціснула плячыма. "Я тут увесь дзень. І звычайна яна складае мне кампанію, пакуль я наразаюць гародніна, так што..."
  
  Холмс кіѓнуѓ. " Зразумела. Не будзеце ці вы так ласкавы паведаміць мне, калі кот з'явіцца зноѓ?
  
  Эстме міргнуѓ. " Гэта Джес кот, сэр.
  
  Менавіта такой была мая рэакцыя, і я распавёѓ Холмсу аб усім, калі мы накіроѓваліся да тралейбуса на Сэнт-Чарльз-авеню. У мяне ёсць домік на беразе Байю, прама насупраць Ніжняга Дзевятага акругі, і я пераканаѓ містэра Холмса спыніцца ѓ мяне, а не браніраваць гатэль у горадзе. Павінен прызнацца, мае матывы былі збольшага эгаістычнымі: думка аб тым, што я буду прымаць у сябе найвялікшага дэтэктыва ѓ свеце, прыводзіла мяне ѓ захапленне. Магчыма, у мяне будзе час паразважаць над некаторымі з яго самых складаных спраѓ і, магчыма, нават спытаць яго аб некалькіх маіх нераскрытых. Хоць я даслужыѓся да капітана ѓчастка, у душы я заѓсёды быѓ дэтэктывам гарадской паліцыі; мае самыя шчаслівыя дні былі, калі я збіраѓ доказы і злачынцаѓ пераследваѓ па нашым брудным, засыпаных пяском вуліцах. І я зноѓ заняѓся тым жа справай, але на гэты раз з дапамогай непараѓнальнага Шэрлака Холмса.
  
  "Чаму цябе так зацікавіѓ кот Эстме?" - Спытала я, калі загрукатаѓ трамвай па рэйках. Было позна, і вагон быѓ практычна пусты, кандуктар з соннымі вачыма сядзеѓ за рулём, нізка насунуѓшы кепку на твар. "Вядома, знікненне кошкі - існая дробязь".
  
  "Мой дарагі капітан Брассо," адказаѓ ён, "часам уся справа вырашаецца з-за існага дробязі, як вы гэта называеце".
  
  Некаторы час я маѓчаѓ, затым павярнуѓся да яго. "Містэр Холмс, гэта можа здацца дурным пытаннем, але ... вы верыце ѓ праклёны?"
  
  " Верыце ѓ іх? Ну, я мяркую, вы маглі б сказаць, што я веру ѓ сілу выклікання - у тое, што калі чалавек лічыць сябе праклятым, яго жыццё цалкам можа абярнуцца дрэнна.
  
  "Але ты думаеш, што адзін чалавек здольны накласці заклён на іншага?"
  
  "Ёсць шмат відаѓ чар, капітан", - задуменна адказаѓ ён. "І многія рэчы паміж нараджэннем і смерцю мы не разумеем. Таму, мяркую, я павінен быѓ бы сказаць, што я сапраѓды веру, што чалавек можа падпасьці пад чужыя чары ".
  
  Тады я не мог ведаць, як яго словы будуць пераследваць мяне ѓ наступныя дні.
  
  У той вечар я прыгатаваѓ вячэру для нас дваіх - ракаѓ з "брудным рысам", фірмовая страва каджунцев, і Холмсу, здавалася, ежа спадабалася. Я пераканала яго легчы на канапу, пакуль я буду мыць посуд; скончыѓшы мыць посуд, я вярнулася ѓ гасціную і выявіла, што ён моцна спіць. Я накрыла яго коѓдрай, выключыла святло і на дыбачках адправілася ѓ сваю пасцель, расчараваная, што не будзе начнога абмеркавання мінулых спраѓ, але і зведаѓшы некаторы палягчэнне. Я была измотана. Я адразу ж заснуѓ, і ноч была напоѓненая трывожнымі снамі, у якіх невядомы ѓ масцы пераследваѓ мяне па балотах і пратокі.
  
  Дзе-то ѓ ночы гухнула сава.
  
  Рана раніцай наступнага дня Холмс адправіѓся са мной на станцыю. Хоць аб'яѓляць пераклічку было абавязкам сяржанта Пірса, да палове дзевятага ён усё яшчэ не з'явіѓся, таму я зрабіѓ гэта сам, а затым адпусціѓ сваіх людзей на іх звычайныя дзяжурствы. Апошнія некалькі дзён былі даволі ціхімі, але калі Карнавал у самым разгары, заѓсёды здараюцца крадзяжы сумак, кішэннікі і бойкі ѓ барах - звычайныя дробныя злачынствы перад Мардзі Гра. У нас таксама было некалькі агентаѓ пад прыкрыццем, якім было даручана прыкрываць расце прысутнасць мафіі ѓ доках.
  
  Да майго вялікага здзіѓлення, неѓзабаве пасля таго, як сышоѓ апошні мужчына, на вуліцы з'явілася мадам Селеста. Яе сустрэча з ганкам была паѓторам той жа гераічнай барацьбы, што і раней, і, увайшоѓшы ѓ офіс, яна шырокім жэстам выцерла лоб, як быццам толькі што ѓ адзіночку праклала рэйкі для транскантынентальнай жалезнай дарогі.
  
  "Выбачайце, месье, гэта непрыемна!" прабурчала яна, калі я жэстам запрасіѓ яе сесці.
  
  "Вялікае вам дзякуй, што вярнуліся пабачыцца з намі", - сказаѓ я.
  
  Холмс стаяѓ ля стала майго сяржанта; Пірс яшчэ не з'яѓляѓся.
  
  " Мадам Селеста, я хацеѓ бы пазнаёміць вас з маім калегам містэрам Алтамонтом.
  
  "Жан-Поль Алтамон да вашых паслуг, мадам," сказаѓ Холмс, выходзячы наперад.
  
  Мадам Селеста крытычна агледзела яго з ног да галавы. Аднак, відавочна, ён выклікаѓ яе адабрэнне, і яна адарыла яго шырокай усмешкай. Зубы ѓ яе былі карычневыя і роѓныя, як чыгуначныя шпалы.
  
  - Alors, enchanté, месье, - сказала яна, працягваючы яму пухлую руку. Да майго здзіѓлення, ён узяѓ яго і пацалаваѓ вялікае кольца з зялёным сапфірам на яе сярэднім пальцы.
  
  " Гэта гонар для мяне. Ваша слава апярэджвае вас, мадам, " галантна адказаѓ ён.
  
  "Vraiment, месье?" - спытала яна, хіхікаючы, як дзіця.
  
  "О так, цалкам дакладна. Нават там, адкуль я родам, пра вас чулі".
  
  
  
  "О, а дзе гэта, месье?" спытала яна з какетлівай усмешкай.
  
  "Я з поѓначы," няпэѓна адказаѓ Холмс, сядаючы насупраць яе.
  
  Відавочна, захопленая яго ліслівасцю, яна не стала настойваць на тым, каб ён быѓ больш пэѓны.
  
  " Такім чынам, месье, што прывяло вас сюды?
  
  " Сее-якія сямейныя справы і магчымасць наведаць майго тутэйшага калегу.
  
  Яго словы сагрэлі мяне, і я пачырванела пры думкі аб тым, што вялікі дэтэктыѓ назаве мяне "калегам".
  
  "Мадам Селеста", - пачаѓ я, падбадзёраны тым фактам, што яна, відавочна, была так захоплена Холмсам. "Я хацеѓ бы ведаць, ці можам мы распытаць вас больш падрабязную інфармацыю аб вашым ѓчорашнім візіт?"
  
  Яна паглядзела на мяне, потым на Холмса, і яе твар пацямнела.
  
  "Гэта дрэнны бізнес ... ва!" - дадала яна, што ѓ дадзеным кантэксце азначала што-то накшталт "Кыш!" або "Прэч!"
  
  "Так, сапраѓды. Я не магу не пагадзіцца з вамі", - адказаѓ Холмс. "Але, баюся, вы распавялі капітану Брассо не ѓсю гісторыю".
  
  Мадам Селеста цепнула вачмі і шырока раскрыла вочы.
  
  "Mais certainement, се не так-се напраѓду", сказала яна, кажучы вельмі хутка і выключна па-французску. "C'est un couchemare, vraiment."
  
  Холмс кіѓнуѓ. " Так, сапраѓды кашмарны сон, асабліва калі забойства, якога вы, падобна, асцерагаецеся, сапраѓды адбылося. Але гэтая інфармацыя прыйшла да вас у бачанні, як вы сцвярджаеце. "Ён нахіліѓся да яе. "Каго ты спрабуеш абараніць?"
  
  " Гэта ніякая не абарона, месье, - адказала яна, абурана выпростваючыся і обмахивая твар насоѓкай, пахне бэзам. "Вы павінны зразумець, калі да мяне прыходзяць людзі, э-э, гэта тая ж упэѓненасць, што і на споведзі - я ніколі не змагу парушыць сваю святую клятву!"
  
  " Але вы прыйшлі папярэдзіць капітана Брассо, што яго сябар у небяспекі.
  
  "Так, так", - нецярпліва адказала яна. "Але большага я сказаць не магу! Гэта забаронена". Яна павярнулася да мяне з умольным позіркам. - Калі ласка, зразумейце мяне правільна, мой капітан, я не жадаю вашаму сябру зла, але ѓ мяне ёсць клятва, якую я павінен стрымаць, свяшчэнная клятва вудуна.
  
  "Яна мае на ѓвазе вуду," патлумачыѓ я Холмсу. " Вудун - гэта іншае назва.
  
  "Гэты чалавек, я дапамагаѓ яму раней, так? Магчыма, я спрабую вылечваць хваробы або пляту трохі тканіны ... Але часам яны просяць мяне накласці гри-гри-загавор - і я кажу, што не буду гэтага рабіць - я не раблю ле Петра!"
  
  "Петра - гэта чорная магія", - сказаѓ я Холмс, і ён кіѓнуѓ, калі яна павярнулася да мяне.
  
  " Такім чынам, хай яны сыходзяць, а я прыйшоѓ папярэдзіць вас, месье - вы можаце выратаваць жыццё свайму сябру. Вы і месье Алтамон павінны прыглядаць за ім, ці не так?
  
  Бедная жанчына была зусім ѓсхваляваная і перакладала погляд з мяне на Холмса з жаласным выразам твару. Ён пяшчотна папляскаѓ яе па руцэ.
  
  " Я разумею, мадам, вы не можаце сказаць нам, хто прыходзіѓ прасіць вас аб паслугах, таму што ваша свяшчэнная клятва забараняе гэта.
  
  "Exactement, monsieur-c'est ça!" Яна выглядала якая выпрабавала велізарнае палягчэнне.
  
  "Вялікае вам дзякуй за удзеленую час, мадам, я вам вельмі ѓдзячны," сказаѓ Холмс, праводзячы яе да дзвярэй. " Вы былі вельмі карысныя.
  
  "Vraiment, масье?"
  
  "Так, вельмі. Калі ласка, будзьце ѓпэѓненыя, што капітан Брассо і я зробім усе магчымае, каб засцерагчы яго аднаго".
  
  "Так, так, ты павінен. Merci, monsieur, merci."
  
  "Вы таксама павінны быць асцярожныя", - адказаѓ Холмс. "Калі ласка, дазвольце мне наведаць вас заѓтра".
  
  - Вялікі дзякуй, - адказала яна і, узмахнуѓшы напарфумленае насоѓкай, выйшла.
  
  Холмс назіраѓ, як яна спускалася па лесвіцы, што заняло ѓ яе амаль столькі ж часу, колькі і ѓздым. "Выдатная жанчына", - разважаѓ ён. "Яна была вельмі мужна, прыйшоѓшы сюды ... Але я баюся, што яна таксама зараз у небяспецы".
  
  Я задавалася пытаннем, які злы чалавек або людзі маглі падвергнуць небяспекі не толькі Чарльза, але і знакамітую мадам Селесту.
  
  "Тут вуду лічыцца рэлігіяй, амаль такі ж, як каталіцызм або любая іншая рэлігія", - сказаѓ я Холмсу.
  
  "Я так разумею. Відавочна, яна вельмі сур'ёзна ставіцца да сваіх абавязкаѓ".
  
  "Асабіста я не бачу такога ѓжо вялікага адрозненні", - заѓважыѓ я. "Часам я думаю, што ѓся рэлігія - гэта проста падстава для патураюць сацыяльна прымальным забабонам".
  
  " Магчыма, і так. У любым выпадку, мы маем справу з вельмі хітрым і рознабаковым праціѓнікам ", - заѓважыѓ Холмс, калі сяржант Пірс, спатыкаючыся, увайшоѓ у участак з такім выглядам, нібы мінулай ноччу ён перажыѓ вельмі моцны прыступ з бутэлькай віскі.
  
  "Добрай раніцы", - сказаѓ Пірс, зірнуѓшы на холмса; затым ён прамармытаѓ што-то аб тым, што сёння карнавал, і сеѓ за свой стол.
  
  "Як вы даведаліся, што яна што-то хавае ад мяне?" - Спытаѓ я, але Холмс ѓжо апранаѓ паліто.
  
  "Я вельмі шкадую, але ѓ мяне ёсць іншыя справы, якімі трэба заняцца. Магчыма, мы маглі б сустрэцца каля поѓдня ѓ доме вашага сябра? Я мяркую, мы абодва хацелі б паглядзець, як у яго ідуць справы".
  
  Мы дамовіліся сустрэцца за ланчам ѓ Латильев, і Холмс сышоѓ. Рэшту раніцы я прысвяціѓ разбору даѓно забытых папер; затым, незадоѓга да паѓдня, я звярнуѓся да свайго сяржанту.
  
  " Пірс, подмени мяне, добра? Я отлучусь ненадоѓга.
  
  "Так, сэр". Ён прачысціѓ горла і нахіліѓся наперад над сваім сталом.
  
  " Сэр, наконт таго джэнтльмена...
  
  "Так, Пірс?"
  
  Ён вывучаѓ свае пазногці. " Ну, сэр, я хацеѓ спытаць...
  
  " Яго клічуць Алтамонт, Пірс. Ён з поѓначы.
  
  "А. Зразумела. Значыць, ён-"
  
  "Ён дапамагае мне ѓ адным або двух невялікіх справах".
  
  " Разумею, сэр. Вельмі добра, сэр.
  
  " Убачымся пазней, Пірс.
  
  "Так, сэр".
  
  Хоць Холмс, здавалася, лічыѓ, што Чарльзу не пагражае непасрэдная небяспека, я турбаваѓся пра свайго сябра і імкнуѓся ѓбачыць яго. Калі я ішоѓ па Ройял-стрыт, з акна аднаго з старых дамоѓ у Квартале данесліся гукі гітары, і я на імгненне спыніѓся, каб прыслухацца. Ходзяць чуткі, што ѓ сям'і Брассо ёсьць цыганская кроѓ, і я ѓ гэта веру. Калі я чую гукі гітары, усё астатняе не мае значэння. Стук кірхі па кетгуту ѓводзіць мяне ѓ транс, амаль гэтак жа, як алігатар заціхае, калі вы погладите яго па галаве, прама паміж вачэй. Мой бацька граѓ на гітары, як і яго бацька, і, наколькі я сябе памятаю, Брассо заѓсёды гуляѓ на гітары.
  
  Калі я прыехаѓ, Эванджелина сустрэла мяне ѓ дзвярах.
  
  "О, Люсьен, слава богу, ты прыйшоѓ!" усклікнула яна, кідаючыся ѓ мае абдымкі.
  
  " У чым справа, Эві? - Спытала я, пагладжваючы яе чорныя кучары.
  
  
  
  "Я так напалохана!"
  
  " Гэта Чарльз? З ім усё ѓ парадку?
  
  "Так, я ѓ парадку, дзякуй".
  
  Я павярнулася і ѓбачыла свайго сябра, які стаяѓ у калідоры і выглядае нашмат лепш, чым напярэдадні.
  
  "Я рады бачыць цябе на нагах!" Сказала я, беручы яго за плечы і вывучаючы яго твар. Ён быѓ крыху бледны, але да яго крыху вярнуѓся ранейшы колер асобы, і яго голас загучаѓ нашмат мацней.
  
  "Тады ѓ чым справа?" Спытаѓ я, паварочваючыся да Эванджелине. "Што здарылася?"
  
  "Ідзі сюды, і я пакажу табе", - адказаѓ Чарльз, накіроѓваючыся ѓ гасціную. Як раз у гэты момант пачуѓся званок у парадную дзверы, і мы ѓсе азірнуліся.
  
  "О, гэта, павінна быць, містэр Х. Алтамонт", - сказала я, паспешліва выпраѓляючы сваю памылку.
  
  Эві пайшла адчыняць дзверы, і сапраѓды, гэта быѓ Холмс, выглядаѓ трохі запыхавшимся, як быццам у яго было напружанае раніцу.
  
  "Добры дзень, міс Латиль," сказаѓ ён, прыпадымаючы капялюш пры ѓваходзе.
  
  "Добры дзень, містэр Алтамонт," сарамліва сказала яна, апускаючы вочы.
  
  "Прыемна бачыць, што вы выглядаеце нашмат лепш", - сказаѓ Холмс Чарльзу.
  
  "Дзякуй вам - і дзякуй вам за вашу клопат", - некалькі разгублена адказаѓ Чарльз.
  
  Холмс паглядзеѓ на яго, затым зноѓ на мяне. " У чым справа?
  
  "Што-небудзь здарылася," сказаѓ я, - але я пакуль не ведаю, што".
  
  "Баюся, мінулай ноччу ѓ нас быѓ невялікі акт вандалізму", - сказаѓ нам Чарльз. "На самой справе нічога асаблівага, магчыма, проста розыгрыш, але Эві даволі напалохана".
  
  "Што здарылася?" - Спытаѓ я.
  
  "Хто-то кінуѓ камень у акно нашай гасцінай!" Эві закрычала.
  
  "Напэѓна, гэта проста розыгрыш на Мардзі Гра", - заѓважыѓ Чарльз.
  
  "У самой справе," сказаѓ Холмс. - А тут гэта звычайная справа?
  
  Чарльз паціснуѓ плячыма. " У гэты час года можа здарыцца ѓсё, што заѓгодна.
  
  Эві пацягнула яго за рукаѓ. " Раскажы ім пра запісцы!
  
  "Якая запіска?" - Спытаѓ я.
  
  Чарльз уздыхнуѓ і, дастаѓшы з кішэні лісток паперы, працягнуѓ яго мне. "Гэта было прымацавана да каменя вяровачкай. Я ѓпэѓнены, што гэта проста дурны розыгрыш".
  
  Я глянуѓ на лісток - звычайны кавалак белай паперы, але на ім быѓ груба прадрапана чорны почырк. Я пабляднеѓ і працягнуѓ лісток Холмсу. Чорная Рука быѓ сімвалам жорсткай галіны італьянскай мафіі.
  
  "Цікава", - сказаѓ ён, вывучаючы яго. "Ты ведаеш, што азначае гэты сімвал?"
  
  " Гэтыя праклятыя даго! - закрычала Эві. " Гэта папярэджанне - яны хочуць схапіць Чарльза!
  
  Я прывык чуць грубыя заѓвагі ѓ паліцэйскім участку, але я быѓ ашаломлены, пачуѓшы, як мая Эві выкарыстоѓвае такія выразы.
  
  "Хм," задуменна прамовіѓ Холмс. " Магчыма. Магу я зірнуць на месца, куды ѓпаѓ камень?
  
  "Вядома," сказаѓ Чарльз, зірнуѓшы на мяне.
  
  "О, містэр Алтамонт - дэтэктыѓ з поѓначы...", - паспешліва сказала я.
  
  "А, зразумела. Ну, гэта прама тут", - сказаѓ Чарльз, ведучы нас у гасціную. "Баюся, акно даволі моцна разбілася. Эві хацела, каб Эстме прыбрала яго, але я падумала, што ты, магчыма, захочаш зірнуць. Я таксама пакінула камень там.
  
  Ля падножжа аднаго з французскіх вокнаѓ у гасцінай была раскідана куча шкла. Холмс падышоѓ да акна і адсунуѓ фіранку, вывучаючы тканіна. "Гэта акно выходзіць на вуліцу, так што любы мог прайсці міма, кінуць камень і ѓцячы".
  
  "Так", - сказаѓ Чарльз. "Я нават не чуѓ гэтага - я спаѓ, - але Эві чула. Гэта абудзіла яе, і яна прыйшла за мной".
  
  "Я так спужалася!" - сказала Эванджелина. "Я падумала, што хто-то уварваѓся".
  
  Холмс больш нічога не сказаѓ, але апусціѓся на калені, каб уважліва вывучыць шклянку, які стаяѓ на падлозе, пад павелічальным шклом, якое ён дастаѓ з кішэні. Я вывучаѓ тую ж самую фіранку, якая, здавалася, так зацікавіла яго, але не ѓбачыѓ у ёй нічога незвычайнага.
  
  "Вельмі добра," нарэшце сказаѓ Холмс. - Я бачу, тут замяшаныя цёмныя сілы.
  
  "Дык ты думаеш, гэта Чорная Рука?" Сказаѓ Чарльз. Ён спрабаваѓ здавацца бесклапотным, але я магла сказаць, што ён быѓ напалоханы.
  
  "У цяперашні час я не магу сказаць," адказаѓ Холмс, " хоць я даведаѓся некалькі вельмі цікавых фактаѓ на месцы злачынства. Дзякуй вам за тое, што вы так добра захавалі гэта".
  
  "Гэта ѓплыѓ Люсьена", - адказаѓ Чарльз. "Ты ведаеш, што ён быѓ дэтэктывам, пакуль яго не павысілі да капітана?"
  
  
  
  "Э-э, так, мы з Жан-Полем даѓно знаёмыя", - сказала я.
  
  "Пацешна," сказала Эві. - Я ніколі не чула, каб ты аб ім казаѓ.
  
  "Што ж," сказаѓ Холмс, " мне трэба тэрмінова патэлефанаваць у іншае месца, і я спадзяюся, вы прабачце мяне. Я раю вам не высоѓвацца", - сказаѓ ён Чарльзу. "Не хадзі заѓтра ѓ свой офіс, калі зможаш гэтага пазбегнуць".
  
  "Вельмі добра", - сказаѓ Чарльз. "Справы ѓ любым выпадку ідуць не вельмі добра - сумняваюся, што хто-то будзе моцна сумаваць па мне. А заѓтра ѓвечары баль у Комуса, так што я проста адпачну перад ім. Мяркую, ісці на баль не ѓяѓляе ніякай небяспекі?
  
  "Не, усё будзе ѓ парадку", - сказаѓ Холмс, паварочваючыся да мяне. "Вы можаце суправаджаць мяне да наступнага пункта прызначэння?"
  
  Я паглядзела на Чарльза, які кіѓнуѓ. " У нас усё будзе ѓ парадку- праѓда.
  
  "Добра", - сказаѓ я. "Пашліце за мной, калі што-небудзь здарыцца".
  
  "Мы так і зробім", - сказаѓ ён і рушыѓ услед за намі да дзвярэй.
  
  "Дзе гэты ваш доблесную слуга?" Пацікавіѓся Холмс, азіраючыся па баках.
  
  "О, Эстме ѓ садзе хавае бедную котку", - адказаѓ Чарльз.
  
  "Божа мой," сказаѓ Холмс. - Той самы кот, які зьнік учора?
  
  " Баюся, што так. Небарака толькі што памерла - зусім нечакана. Наколькі я ведаю, яна нават не хварэла.
  
  "Хм", - сказаѓ Холмс. "Яна была старой коткай?"
  
  "Не, ціхая дзяѓчынка, на самай справе - На самай справе, я аддаѓ яе Эві усяго год назад".
  
  "Бедная Тыковка!" Сказала Эві і зноѓ заплакала. "Не будзем пра гэта гаварыць - гэта занадта сумна!"
  
  "Што ж, мне шкада гэта чуць", - сказаѓ я. Я ведаѓ гэтага ката - пухлай рудога паласатага, вельмі ласкавага і адданага Эванджелине.
  
  "Я таксама", - сказаѓ Холмс. "Смерць хатняй жывёлы можа быць такім засмучэннем".
  
  "З табой усё будзе ѓ парадку, дарагая?" - Спытала я Эві, якая кіѓнула скрозь слёзы.
  
  " Ты прыедзеш за намі заѓтра, каб суправадзіць на баль?
  
  "Я б не прапусціѓ гэта", - адказаѓ я. "Я думаю, нам усім трэба трохі павесяліцца ѓ разгар гэтых трывожных падзей".
  
  Мы з Холмсам выйшлі на вуліцу і пайшлі па праспекце да трамвайнага прыпынку. Калі мы былі досыць далёка ад дома, ён павярнуѓся да мяне.
  
  
  
  " Вы праводзіце мяне да мадам Селесте?
  
  "Так, але-"
  
  "Мы павінны дзейнічаць хутка і рашуча - баюся, ваш сябар у вялікай небяспекі. Я таксама баюся за бяспеку мадам Селеста".
  
  Я ѓтаропілася на яго, пакуль мы забіраліся ѓ каляску. " Але ты толькі што сказаѓ...
  
  "Усё роѓна, што я сказаѓ!" нецярпліва перабіѓ ён. - У мяне былі на тое прычыны. Але смерць ката, акрамя ѓсяго іншага, пераканала мяне, што ён ѓ небяспецы.
  
  - А якое дачыненне да гэтага мае котка?
  
  "Мой дарагі капітан Брассо," адказаѓ ён, " хіба вы не разумееце? Котка была атручаная".
  
  "Атручаны!"
  
  "Я ѓпэѓнены ѓ гэтым - як і ваш сябар. Яму вельмі пашанцавала, што ён збег ... Я мяркую, што атрутнік, хутчэй за ѓсё, выкарыстаѓ аксід мыш'яку. Забойца эксперыментаваѓ на котцы, але смяротная доза для кошкі не зусім такая, як для чалавека - да шчасця для вашага сябра.
  
  "Але - што перашкодзіць ім паспрабаваць зноѓ?" - Спытаѓ я.
  
  "Камень у акне паказвае на тое, што яны ѓжо спрабуюць іншую тактыку", - адказаѓ ён. "Атручванне, якое не спрацавала адзін раз, можа выглядаць як харчовае атручванне, але паѓторны інцыдэнт ... што ж, гэта выглядала б падазрона".
  
  "А як жа тады камень? Што ты такога цікавага знайшоѓ у заслоне?"
  
  "Мяне цікавіць тое, што я не знайшоѓ", - сказаѓ ён. "Але вось мы і тут - я толькі спадзяюся, што мы не занадта спазніліся!"
  
  Я рушыѓ услед за ім ад тралейбуса ѓніз, у самае сэрца Французскага квартала, з усіх сіл імкнучыся паспяваць за шырокімі крокамі. Я не мог не думаць аб маім англійскай калегу, доктара Ватсана, калі ішоѓ за Холмсам па шматлюдных вуліцах Квартала. Я адчуваѓ да яго сваяцтва, і мне выпаѓ гонар пабыць, так бы мовіць, на яго месцы, хай і ненадоѓга.
  
  Калі мы дабраліся да хаты Селеста, усе вокны першага паверха былі цёмнымі. Аднак Холмс падышоѓ да ѓваходных дзвярэй і гучна пастукаѓ. Не атрымаѓшы адказу, ён паспрабаваѓ адкрыць дзверы, але яна была зачыненая.
  
  "Спадзяюся, мы не занадта спазніліся", - сказаѓ ён, спяшаючыся да чорнага ходу. Мы выявілі, што вонкавая дзверы прыадчынены, і дрыжыкі прабегла ѓ мяне па спіне, калі Холмс лёгенька штурхнуѓ дзверы і ѓвайшоѓ. Мы апынуліся на кухні, дзе было цёмна і ціха. Са столі звісалі пучкі сушаных траѓ, а водар шалвеі і размарына змешваѓся з пахам андуйской каѓбасы, якія зыходзілі з рондаля з тушаным мясам, астываючай на пліце. Я рушыѓ услед за Холмсам па вузкім калідоры, у бакавую гасцёѓню.
  
  Там, на бардовы ѓсходнім дыване, з перарэзаным горлам, ляжала мадам Селеста. Кроѓ на яе шыі засохла і запеклася - відавочна, яна прабыла там некаторы час. Некалькі тлустых мух ляніва кружылі вакол раны. Яе адкрытыя вочы глядзелі на павольна верціцца потолочный вентылятар. На ёй быѓ яе звычайны пласт рознакаляровай тканіны, бірузовы над ярка-жоѓтага. Мяккі шэры шалік ляжаѓ побач з ёй - ён не змог абараніць яе горла ад нажа, які акуратна перарэзаѓ яремную вену.
  
  "О, няма", - ціха сказаѓ я і нахіліѓся, каб закрыць яе невідушчыя вочы.
  
  Холмс некаторы час моѓчкі глядзеѓ на яе, затым рэзка стукнуѓ сябе кулаком па лобе і вылаяѓся сабе пад нос. Ён рэзка павярнуѓся і выйшаѓ з пакоя.
  
  Я ѓ замяшанні рушыѓ услед за ім. " Хіба вы не збіраецеся агледзець месца злачынства?
  
  "У гэтым няма неабходнасці", - адрэзаѓ ён. "Я выдатна ведаю, хто яе забіѓ".
  
  
  
  
  
  Як я ні стараѓся, мне не ѓдавалася прымусіць Холмса распавесці мне тое, што ён ведаѓ.
  
  "Але чаму ты не хочаш мне сказаць?" Я ѓмольвала, пакуль мы ішлі да будынка ѓчастка.
  
  " У мяне ёсць свае прычыны, капітан. І я маю намер прыцягнуць гэтага злыдня да адказнасці, але я павінен папрасіць вас даверыцца мне. "Ён на імгненне спыніѓся і паглядзеѓ на мяне, яго рэзка акрэсленыя рысы былі сур'ёзнымі. "Я ведаю, гэта цяжка для цябе, але, калі ласка, павер мне, калі я кажу, што ѓ мяне ёсць план і што мне трэба тваё супрацоѓніцтва. Я абяцаю, што ты нядоѓга будзеш у недасведчанасці".
  
  Мае вочы сустрэліся з яго, і я адчула ѓсю сілу яго асобы ѓ гэтых шэрых вачах - глыбока пасаджаных і праніклівы, як у ястраба. Я не быѓ чалавекам, якія звыкліся атрымліваць загады ад іншых, і мне не падабалася, калі мяне трымалі ѓ недасведчанасці, але, у рэшце рэшт, гэта быѓ вялікі Шэрлак Холмс - як я мог адмовіць яму?
  
  "Вельмі добра", - сказаѓ я. "Скажы мне, што ты хочаш, каб я зрабіѓ".
  
  
  
  " Цяпер, што тычыцца заѓтрашняга балю ... Як вы думаеце, вы маглі б здабыць для мяне запрашэнне?
  
  Я ѓздыхнуѓ. "Гэта можа апынуцца цяжкім".
  
  Ён прыпадняѓ брыво. " Праѓда? Магчыма, табе варта растлумачыць.
  
  Пакуль мы ішлі, я распавяла яму аб the krewes з Новага Арлеана - прыватных клубах, кожны з якіх спансуе свае ѓласныя атракцыёны на Мардзі Гра. У кожнага клуба таксама быѓ свой баль, і кожны год яны імкнуліся перасягнуць адзін аднаго ѓ элегантнасці і стылі. Латильи былі членамі-заснавальнікамі Comus - найстарэйшага і самага прэстыжнага з усіх клубаѓ, - і Чарльзу заѓсёды ѓдавалася здабыць для мяне запрашэнне, але атрымаць іх было вельмі цяжка.
  
  "Але я неадкладна пагавару аб гэтым з Чарльзам", - сказала я.
  
  " Добра, гэта жыццёва важна. Зараз у вас павінен быць напагатове рэзервовы атрад паліцэйскіх, але яны не павінны даваць аб сабе ведаць ніякім чынам і павінны дзейнічаць толькі па вашым сігнале. Гэта стварае якія-небудзь праблемы?"
  
  "Няма. Я магу расставіць іх звонку, вакол дома; будзе цёмна, і ніхто іх не ѓбачыць".
  
  "Добра, добра. Нам трэба расставіць пастку, але відавочнае прысутнасць паліцыі адпудзіць нашу здабычу".
  
  " Значыць, вы адчуваеце, што на балу што-то адбудзецца - што забойца раскрые свае карты?
  
  "Так, я думаю, што магу з упэѓненасцю гарантаваць гэта".
  
  " А Чарльзу або Эванджелине будзе пагражаць якая-небудзь небяспека?
  
  "Я б схлусіѓ, калі б сказаѓ "не", капітан. Але я таксама думаю, што мы павінны нанесці ѓдар, і гэта наш лепшы шанец".
  
  Я ѓздыхнуѓ. " Вельмі добра.
  
  Рэшту дня я правёѓ, вынікаючы інструкцыям Холмса. Мне ѓдалося пераканаць Чарльза, што здабыць запрашэнне для "містэра Алтамонт" быѓ неабходны - і, у рэшце рэшт, мы знайшлі яго і для сяржанта Пірса. Я адправіѓ паѓтузіна людзей з падмацавання размясціцца звонку дома, дзе павінен быѓ праходзіць баль. Гэта было ѓ адным з шматлікіх велічных дамоѓ на Сэнт-Чарльз-авеню, на рагу Напалеон-стрыт.
  
  Да такога позняга тэрміну было даступна не так ужо шмат касцюмаѓ, але, нарэшце, я змог купіць што-небудзь і для Холмса, і для Пірса, хоць мне давялося за іх шчодра заплаціць. Для Холмса я знайшоѓ чорны касцюм прэлата, які мог бы насіць французскі каталіцкі святар. Я ѓспомніѓ, што ѓ адным з апавяданняѓ доктара Ватсана Холмсу давялося пераапрануцца святаром, таму я падумаѓ, што гэта прыдатны выбар.
  
  У той вечар мы з Холмсам прыехалі да Латильям, каб суправадзіць Чарльза і Эванджэлін на баль. Калі я ѓбачыѓ Эві, якая ідзе па калідоры ѓ сваім касцюме, я зразумеѓ, што ѓсё, што я калі-небудзь адчуваѓ да іншых жанчынам, было ѓсяго толькі генеральнай рэпетыцыяй таго, што я адчуваѓ цяпер - поѓнага ап'янення. Яна была апранутая як герцагіня, у атласнай сукенка з белай футравай аблямоѓкай, і калі яна ѓвайшла ѓ фае і гэтыя цёмныя вочы сустрэліся з маімі, я адчуѓ усю сілу гэтага ап'янення, нібы магутны наркотык, разливающийся па ѓсім маім целе. Чарльз быѓ апрануты ѓ касцюм тарэадора і выглядаѓ вельмі эфектна ѓ сваім чырвоным поясе, кашулі з фальбонамі і чорных чаравіках. Я быѓ апрануты як трефовый валет і старанна схаваѓ рэвальвер у сваіх свабодных штанах у стылі панталон.
  
  Мы ѓсе прайшлі пешшу некалькі кварталаѓ да месца правядзення вечарынкі і, увайшоѓшы ѓ вялікі хол, выявілі, што ѓрачыстасць у самым разгары. Людзі ѓ мудрагелістых касцюмах і масках кружыліся па танцполу, афіцыянты разносілі стравы з ежай. Напоі ліліся ракой, як заѓсёды ѓ гэтым горадзе. Я наліѓ Эванджелине пуншу з бліскучай срэбнай чары для пуншу і праводзіѓ яе ѓ бальная зала, дзе гуляѓ невялікі аркестр.
  
  Вынікаючы радзе Холмса, я не планаваѓ выпускаць Чарльза і Эванджэлін з-пад увагі ѓвесь вечар. Адзінае канкрэтнае ѓказанне, якое ён мне даѓ, - быць на возеры ѓ поѓнач. У глыбіні ѓчастка быѓ невялікі сажалка для катання на лодках, і ён, здавалася, думаѓ, што ѓсё, што павінна было адбыцца, адбудзецца менавіта там. Я бачыѓ, як ён размаѓляѓ сам-насам з Чарльзам, але паняцця не маю, што яны сказалі адзін аднаму.
  
  Пакуль я назірала, як Эві ходзіць па пакоі, вітаючы людзей, да мяне падышоѓ сяржант Пірс. Ён выглядаѓ няшчасным у сваім касцюме. Ён быѓ апрануты як асёл - гэта было лепшае, што мы змаглі зрабіць у апошні момант. Яго левае вуха сумна навісаѓ набок, а шчыльная шэрая тканіна касцюма здавалася нязручнай і гарачай. Доѓгі, упрыгожаны пэндзлікамі хвост валачыѓся за ім.
  
  "Добры дзень, сэр".
  
  "Прывітанне, Пірс".
  
  " Усё ідзе па плане, сэр?
  
  " Я спадзяюся на гэта, Пірс, я спадзяюся на гэта.
  
  
  
  Вечар падыходзіѓ да канца, але не было ніякіх прыкмет якой-небудзь падазронай актыѓнасці, і я пачаѓ задавацца пытаннем, ці не памыліѓся Холмс на гэты раз. Калі наблізілася поѓнач, я апынулася на другім баку бальнага залы ад Чарльза і Эві, назіраючы за імі на адлегласці.
  
  Заѓсёднікі вечарынак стоѓпіліся вакол мяне ва ѓсе сжимающемся кальцы вар'яцтва, маскі на іх тварах застылі ѓ гратэскавых пародиях на чалавечыя эмоцыі. У гэтым годзе ѓ Карнавале было нешта вар'яцкае - здавалася, калі б мы елі, пілі і танцавалі дастаткова старанна, мы маглі б якім-небудзь чынам сцерці плямы нашага граху і змыць кроѓ тых адзінаццаці забітых італьянцаѓ з нашай калектыѓнай сумлення.
  
  Я быѓ недалёка ад французскіх дзвярэй, якія вядуць на тэрасу, і мог бачыць Холмса ѓ іншым канцы залы, па іншы бок аркестра, недалёка ад таго месца, дзе стаяѓ Чарльз, размаѓляючы з некалькімі сябрамі. Пірс стаяѓ ля ѓваходных дзвярэй, адчуваючы сябе няёмка ѓ сваім касцюме, яго доѓгі хвост быѓ апушчаны, левае вуха навісаѓ набок.
  
  У іншым канцы пакоя Эванджелина сядзела з некалькімі іншымі жанчынамі на крэслах у шэраг уздоѓж сцяны, у сваіх упрыгожаных пер'ем рэгаліях, аздобленых мехам і атласам. Нягледзячы на мае асцярогі з нагоды маючага адбыцца вечара, я не мог не захапіцца белізной яе шыі, вытанчанасцю запясці, калі яна обмахивала веерам перад сваім закрытым маскай тварам. У гэты момант я зразумеѓ, што любіѓ яе з таго часу, як сябе памятаю, і маё сэрца да гэтага часу трымцела пры выглядзе яе. Яна пацягнулася, каб расправіць зморшчыны карункавых спадніц на лодыжках, і мне здалося, што я чую шолах шоѓку нават скрозь грукат музыкі і смеху і ѓдыхаю слабы водар яе духаѓ, цёмны, з прысмакам завялых руж, выходны ад яе опушенное шыі.
  
  Я агледзеѓся ѓ пошуках Холмса. Яму ѓдавалася зліцца з натоѓпам, не прыцягваючы да сябе занадта шмат увагі, нягледзячы на насцярожаную позу сваёй доѓгай, долговязой фігуры. Я падумаѓ, што яго касцюм яму ідзе: чорны, як яго зачэсаны назад валасы, чорны, як душа дэманаѓ, якія палявалі за маім сябрам. Холмс злавіѓ мой погляд і кіѓнуѓ, паказваючы, што пакуль усё ідзе па плане. Я паглядзеѓ на гадзіннік - было без дзесяці дванаццаць. У глыбіні майго жывата пачало прарастаць халоднае насеньне страху, і мой рот страціѓ усю сваю вільгаць.
  
  Я спрабаваѓ захаваць свой пост, у той час як натоѓп теснила мяне ѓсё больш і больш - мне станавілася ѓсё цяжэй трымаць у поле зроку Чарльза і Эванджэлін. Пухлы, вясёлы чалавечак, апрануты лепреконом, танцаваѓ перада мной, вар'яцка ухмыляючыся, калі яго тоѓстае, мініяцюрнае цела круцілася, а кароткія ногі былі апрануты ѓ штаны зялёнага колеру. Яго ногі забягалі ѓ такт музыцы, якая, здавалася, станавілася ѓсё гучней. У мяне закружылася галава, калі я глядзела, як ён круціцца, пэндзлік на яго зялёнай востраканцовай капелюшы падскоквае ѓверх-уніз, як прынада, боѓтаецца перад стронгай. Ён весела падміргнуѓ мне, пераступаючы з нагі на нагу, як быццам мы былі ѓ нейкім сумесным змове, і яму падабалася дзяліцца нашым маленькім сакрэтам. Я ніколі ѓ жыцці не бачыѓ гэтага чалавека раней, але, не ведаючы, што яшчэ зрабіць, я падміргнуѓ яму ѓ адказ, спадзеючыся, што ён ускачет мучыць якую-небудзь іншую бедную душу.
  
  Але, да майго жаху, ён застаѓся прама перада мной, прытупваючы шкарпэткамі, радасна размахваючы рукамі, таньчыѓ сваю маленькую джыга, як быццам ён сапраѓды быѓ адным з Маленькіх Людзей, якія выйшлі з лесу, каб накласці на мяне заклён. Фальшывая барада, прыліплы да яго падбародка, пачала абвісала і адвальвацца шматкамі, калі пот пацёк з-пад маскі па твары, размыкая клей. Ён усё яшчэ танчыѓ і ѓсё яшчэ падморгваѓ; і я адчувала сябе так, нібы трапіла ѓ нейкі пякельны сізіфаву кашмар, асуджаны вечна сутыкацца з гэтым дэманічным карлікам. Калі я рухаѓся налева, ён рухаѓся налева; калі я паварочваѓ направа, ён ішоѓ за мной. Я ѓжо пачаѓ сумнявацца, ці быѓ гэты чалавек сур'ёзна неѓраѓнаважаны.
  
  Аркестр зайграѓ "калі Калі-небудзь я перастану любіць цябе", песню, якая каля двух дзесяцігоддзяѓ таму стала афіцыйным гімнам Мардзі Гра. Музыка была такой жа запамінальнай, як і тэксты песень, але калі натоѓп пачула першыя гукі музыкі, усе заапладзіравалі яму і пачалі падпяваць.
  
  
  Калі калі-небудзь я перастану любіць
  калі Калі-небудзь я перастану любіць
  Хай месяц ператворыцца ѓ зялёны сметанковы сыр
  калі Калі-небудзь я перастану любіць
  
  
  Я зусім страціѓ Холмса і Чарльза з-пад увагі. Натоѓп стала такой шчыльнай, што цісканіна тэл моцна перашкаджала рухацца. Высокая, хударлявая жанчына, цалкам апранутая ѓ белыя страусовые перы, слізганула перада мной. Недарэчны плюмаж капялюшы быѓ нахлобучен ѓ яе на галаву, загароджваючы мне агляд. З-за яе і вар'яцкага лепрыкон я не магла бачыць Чарльза і яго сястру. Раптам запаниковав, падпарадкоѓваючыся імпульсу і адчаю, я пачала танчыць. Я круцілася так жа вар'яцка, як і мой апрануты ѓ зялёнае кат, разгойдваючыся з боку ѓ бок, нібы апантаная, з прыплюшчанымі вачыма. Нейкім чынам мне ѓдалося даволі нязграбна скінуць струсіную капялюшык на падлогу, спадзеючыся, што гэта будзе выглядаць выпадкова, і такім чынам я зноѓ траплю ѓ поле зроку. Раздражнёная і бачачы, што я не раблю ніякіх спробаѓ падняць яго, яна нахілілася, каб падняць яго, у той час як я рабіѓ жэсты раскаяння. Да таго часу, шум у пакоі стаѓ настолькі гучным, што аб размове не магло быць і гаворкі.
  
  Я выглянуѓ з-за сутулой спіны лэдзі-страѓса, калі яна нахілілася, каб падняць свой капялюш, - але Эванджелины нідзе не было відаць! Паніка захліснула мяне, як электрычны разрад, і я сабраѓся з сіламі, каб праціснуцца скрозь натоѓп, якой бы моцнай яна ні была, але раптам яна з'явілася зноѓ, ківаючы галавой і усміхаючыся, усё яшчэ хупава трымаючы ѓ пальцах веер. Але цяпер веер быѓ паміж мной і яе тварам, і я выцягнуѓ шыю, каб паглядзець, як яна нахілілася, каб што-небудзь сказаць праходзіць міма гуляку, мужчыну, апранутага як кавалер васемнаццатага стагоддзя.
  
  
  Хай месяц ператворыцца ѓ зялёны сметанковы сыр
  Калі я калі-небудзь перастану любіць
  
  
  Натоѓп усё яшчэ спявала, а лепрекон усё яшчэ падскокваѓ, штурхаѓся і джигировал. Ён цяжка дыхаѓ, і да таго часу я быѓ перакананы, што мужчына сур'ёзна не ѓ сабе. Яго вочы выпучились з-пад маскі, як перавараныя яйкі, - шалёны, апантаны погляд вар'ята.
  
  Як раз у гэты момант вялікія медныя гадзіны ѓ фае прабілі поѓнач, прывёѓшы гулякаѓ ѓ яшчэ большае шаленства. Поѓнач - мне трэба было патрапіць у сад! Мне нейкім чынам атрымалася праціснуцца локцем па іншы бок ад птушынай лэдзі, распіхваючы людзей па абодва бакі ад мяне. Я праціснулася праз натоѓп, абліваючыся потым і напружваючыся, каб вырвацца з жудасных ціскоѓ чалавецтва. Глыбока ѓздыхнуѓшы, я выслізнула праз французскія дзверы на тэрасу. Музыка і спевы ѓ доме падняліся да хрыплага крэшчэнда, і гукі п'яных галасоѓ рушылі ѓслед за мной ва ѓнутраны дворык.
  
  
  Калі калі-небудзь я перастану любіць
  калі Калі-небудзь я перастану любіць
  
  
  Я зачыніла за сабой дзверы, робячы усё магчымае, каб заглушыць гук. Я зрабіла глыток свежага паветра і выйшла ѓ ноч.
  
  
  
  Вечар быѓ мяккім і насычаным, поѓным абяцанняѓ, але у жываце ѓ мяне было пуста ад страху і прадчування, калі я паляпаѓ па револьверу, висевшему у мяне на баку, радуючыся таму, што ён выклікае давер у кішэні майго касцюма. Сад быѓ глыбокім, з абодвух бакоѓ окаймленным жывой загараддзю, і некалькі звілістых дарожак перасякаліся ва ѓсіх напрамках, у рэшце рэшт прыводзячы да спусцістай лужку, на дне якой знаходзілася возера. Паветра быѓ прасякнуты водарам бугенвиллий, а пяшчотны шчокат цвыркуноѓ змешваѓся з кваканьем жаб-піскуноѓ. На некаторых сцяжынках гарэлі паходні, але іншыя былі пагружаныя ѓ цемру, і іх кірунак заставалася загадкай. Я пайшоѓ па адной з асветленых дарожак, ступаючы асцярожна, каб не падвярнуць шчыкалатку або што-небудзь у гэтым родзе. Накіроѓваючыся да сажалцы, па меншай меры, мне так здалося, я павярнуѓ на цьмяна асветленую сцежку; палова паходняѓ ѓжо дагарэла. Я падумаѓ пра тое, каб павярнуць назад, але мне здалося, што гэта шлях да возера, таму я накіраваѓся наперад.
  
  Я прыжмурыѓся і напружыѓ зрок, спрабуючы разглядзець далей наперад, але мой кругагляд быѓ моцна абмежаваны. Я вырашыѓ вярнуцца, але як раз у гэты момант падышоѓ да скрыжавання з трыма шляхамі і не быѓ упэѓнены, які зваротны шлях. Я пайшоѓ па тым, што, як мне здавалася, было маім першапачатковым шляхам, але ноч раптоѓна, здавалася, самкнуѓся вакол мяне. Я прабіраѓся вобмацкам і спатыкаѓся некалькі ярдаѓ, спрабуючы разглядзець, маё сэрца калацілася недзе ѓ горле. Рыпанне глазков, здавалася, станавіѓся ѓсё гучней - потым я загарнуѓ за кут і раптам апынуѓся тварам да сажалкі. Так жа раптоѓна месяц выйшла з-за воблака, кінуѓшы свой бледна-блакітны святло на возера, пакрытае лісцем гарлачыкаѓ, іх белыя кветкі былі слабымі і прывіднымі ѓ месячным святле. Я мог бачыць цёмныя абрысы іѓ, які навісае над вадой, іх лісце ледзь дакраналіся да берага. Усяго ѓ некалькіх ярдаѓ ад мяне сярод іѓ прымасціѓся невялікі элінгі, яго выфарбаваныя ѓ белы колер дошкі цьмяна паблісквалі ѓ адлюстраваным святле месяца. Сцэна выглядала нерэальнай - у ёй было што-нешта казачнае, як ва ѓяѓным пейзажы. Усё гэта было занадта ідэальна, як на карціне - ніцыя вярбы, лодкавы хлеѓ, нерухомасць вады пад прахалодным святлом поѓнага месяца.
  
  Мае мышцы балелі ад напругі, а ѓ горле была пустыня, у якой не засталося ні кроплі сліны. У кустах, што раслі побач збоку ад элінгі, пачуѓся шоргат. Я зрабіѓ некалькі крокаѓ у той бок.
  
  - Хто там? - спытала я. Люта прашаптала я.
  
  Зноѓ шоргат, затым некалькі сдавленных стогнаѓ.
  
  там?" - Хто гэта - зноѓ прашаптаѓ я, на гэты раз гучней.
  
  
  
  З глыбіні кустоѓ пачуѓся голас. - Гэта вы, сэр? - спытаѓ я.
  
  Я ѓздыхнула. "Так. Выходзь, Пірс".
  
  "Іду, сэр ... Проста гэта-" Зноѓ бурчанне, за якім варта стогн.
  
  - Што такое, Пірс? Я зрабіла яшчэ некалькі крокаѓ у бок кустоѓ.
  
  "Ну, сэр, я... ... Я трохі затрымаѓся, сэр".
  
  "Як, чорт вазьмі, табе гэта ѓдалося?"
  
  " Калі б я ведаѓ, сэр, я мог бы адклеіѓся ... Але, баюся, сэр, мне патрэбна некаторая дапамогу.
  
  "Дзеля Бога, Пірс, гавары цішэй, або ты ѓсё сапсуеш!" Сказала я, нахіляючыся, каб дапамагчы яму. Якім-то чынам хвост яго касцюма абвіѓся вакол тисового куста.
  
  "Выбачайце, сэр".
  
  Я паспрабавала разматаць хвост, але матэрыял страпаны і прыліп да липкому соку галін.
  
  " Баюся, табе прыйдзецца яго зняць, Пірс.
  
  " Прашу прабачэння, сэр?
  
  "Касцюм - здымі яго".
  
  " Але, сэр...
  
  "Здымі гэта!" - крыкнуѓ я.
  
  " Але тады я буду голым, сэр.
  
  "Хіба на цябе нічога няма пад адзеннем?"
  
  "Ну, так, сэр, мой прафсаюзны касцюм, але гэта наѓрад ці-"
  
  "ЦЫЦ!" - І тут мне здалося, што я пачула крокі на сцежцы, з якой прыйшла. Я нырнула ѓ кусты побач з Пірса.
  
  "Не кажы ні слова," прашаптаѓ я, дастаючы пісталет з унутранай кішэні.
  
  Поѓня схавалася за воблакам, і на возера зноѓ апусціліся цені. Я ѓстаѓ і прыжмурыѓся, узіраючыся па-над кустоѓ. Краем вока злавіѓ рух справа ад сябе. У гэты момант воблака рассеялася, і возера зноѓ узнялося месяцовым святлом. На далёкім беразе возера, як на далоні, стаяѓ Чарльз. Чырвоны пояс вакол яго таліі рабіѓ яго ідэальнай мішэнню, і я зрабіла крок да яго, але ён працягнуѓ да мяне руку, спыняючы мяне. Я пачаѓ клікаць яго, але завагаѓся - што, чорт вазьмі, ён тут рабіѓ?
  
  Ля ѓваходу на адну з дарожак пачуліся лёгкія крокі, і я паглядзеѓ у тым напрамку. Там, на краі дарожкі, стаяла Эванджелина. Яе аблямаваныя мехам абшэѓкі і каѓнер адлівалі белізной косткі ѓ бледным святле месяца, а пунсовае атласнай сукенка мела выгляд чорных плям засохлай крыві. Я паспрабаваѓ загаварыць, каб папярэдзіць яе, але не змог вымавіць ні слова - толькі хрыплае карканне; у горле ѓ мяне было так жа цяжка, як у жаб-быкаѓ на беразе. Я выбраѓся з кустоѓ і накіраваѓся да яе, але яна мяне не заѓважыла; яе ѓвага была прыкавана да Чарльзу. Яна працягнула да яго правую руку - магчыма, каб папярэдзіць яго. Я набраѓ у грудзі паболей паветра і адкашляѓся, каб загаварыць, але ѓ гэты момант раздаѓся стрэл.
  
  Я здабыѓ дар прамовы ѓ той жа самы момант, але гукі стрэлаѓ заглушылі мае словы.
  
  " Эві! Чарльз! Беражыся!
  
  Але было занадта позна, і я назіраѓ, як мой сябар паваліѓся на зямлю. Эванджелина павольна павярнулася да мяне, і менавіта тады я ѓбачыѓ цвёрды, халодны бляск металу ѓ месячным святле.
  
  У гэты момант майго свеце прыйшоѓ канец.
  
  Мая каханая, мая дарагая Эванджелина трымала пісталет, з якога стралялі ѓ Чарльза, і цяпер ён быѓ накіраваны на мяне. І ѓсё ж мой мозг адмаѓляѓся ѓспрымаць тое, што казалі мне вочы, як праѓду. Надышла жахлівая цішыня, калі жабы, цвыркуны і ѓсе начныя стварэння, здавалася, затаілі дыханне.
  
  "Эві- няма!" Я закрычала, але ѓ цішыні ночы прагрымеѓ другі стрэл. Інстынкт узяѓ верх над маім целам, і я прыгнуѓся адначасова з кідком на яе, нейкім чынам прымудрыліся схапіць руку, якая трымала пісталет.
  
  "Пірс!" Я закрычаѓ, вырываючы ѓ яе пісталет. Сяржант Пірс з'явіѓся з кустоѓ, апрануты толькі ѓ свой чырвоны касцюм прафсаюза, і, падскакваючы, накіраваѓся да нас. Эві шыпела і выгіналася, як апантаная, але ѓдваіх мы ѓціхамірылі яе.
  
  "Трымай яе!" Я крыкнула Пірса, калі кінулася ѓздоѓж берага туды, дзе без прытомнасці ляжаѓ Чарльз. Нахіліѓшыся, каб агледзець яго, я асцярожна зняла з яго маску. Да майго здзіѓлення, пад чорнай маскай хаваѓся зусім не мой сябар, а Шэрлак Холмс! Куля трапіла яму ѓ левае плячо - усяго на некалькі цаляѓ ніжэй, і яна пранізала б яго сэрца. Ён ляжаѓ, задыхаючыся, заціскаючы рану, з якой багата цякла кроѓ.
  
  Ён быѓ апрануты ѓ той жа касцюм тарэадора, які я бачыла на Чарльза, дапоѓнены чырвоным поясам і скуранымі ботамі. Я магла бачыць, што на адлегласці і ѓ цемры яго лёгка можна было прыняць за Чарльза. Абодва былі высокімі, черноволосыми і аднолькава хударлявага целаскладу, і хоць Холмс быѓ жилистым і мускулистее, пры святле месяца і на адлегласці ста ярдаѓ або больш такіх адрозненняѓ было не разглядзець. Ён памяняѓся месцамі з Чарльзам, і мы з Эванджелиной былі ашуканы гэтым.
  
  Холмс глыбока, перарывіста ѓздыхнуѓ і паспрабаваѓ загаварыць.
  
  "Шшш", - сказаѓ я. "Побереги сілы. Я павярнуѓся да свайго сяржанту, які моцна трымаѓ якая выгінаецца Эванджэлін, заламаѓшы ёй рукі за спіну. " Пірс, хлопец, дуй у свісток!
  
  Пірс выглядаѓ прыгнечаным. " Гэта- гэта ѓ кішэні майго касцюма, сэр.
  
  "О, дзеля Бога", - прамармытала я. Але гэта было няважна - на гукі стральбы да нас на дапамогу прыбег мой рэзервовы атрад у форме. Некалькі заѓсёднікаѓ вечарынкі таксама брылі па сцежцы да возера, знаходзячыся ѓ рознай ступені ап'янення.
  
  "Дапамажыце!" Я закрычаѓ. "Сюды! Хто-небудзь, дапамажыце мне адвезці яго ѓ бальніцу". Хоць я спрабаваѓ спыніць крывацёк, накласці паляць было немагчыма, і кроѓ прасочвалася на зямлю вакол нас. Холмс распачаѓ яшчэ адну адважную спробу загаварыць.
  
  " Чарльз... ён у бяспекі?
  
  "Я ѓ парадку, дзякуй".
  
  Я павярнуѓся і ѓбачыѓ Чарльза, які стаяѓ побач з намі, цяпер апранутага ѓ касцюм Холмса.
  
  " І я павінен падзякаваць за гэта цябе.
  
  "Не-зусім-разлічваѓ..." прамармытаѓ Холмс; і затым ён страціѓ прытомнасць.
  
  Сяржант Пірс і двое паліцыянтаѓ у форме асцярожна паднялі яго і панеслі да дому. Я бачыѓ, што яго траѓма, пры належным лячэнні, не павінна быць небяспечнай для жыцця, і я быѓ удзячны за гэта.
  
  Я звярнуѓ сваю ѓвагу на Эванджэлін, якую трымалі ѓ кайданках двое мужчын у форме. Я ледзь мог глядзець на яе. Я быѓ у здзіѓленні, не разумеючы, як яна - з усіх людзей - магла так паступіць.
  
  " Чаму, Эві? - Спытаѓ я. Я не чакаѓ адказу, але павінен быѓ спытаць.
  
  Яе чорныя вочы, якія я так любіѓ, цяпер былі цвёрдымі, як кавалкі вугалю.
  
  Яна з нянавісцю паглядзела на свайго брата. "Усё сваё жыццё я пражыла ѓ яго цені", - прашыпела яна, яе цела напружыѓся ад лютасці. "Чарльз ходзіць у лепшую школу, Чарльз спадчыну бізнэс, Чарльз атрымлівае дом. І чаму? Таму што я другі дзіця і жанчына! Усё сваё жыццё я адчуваѓ сябе грамадзянінам другога гатунку, закінутым чалавекам, якія жывуць з ласкі іншых людзей! А потым я павінен сядзець і глядзець, як ён дазваляе спадчыне выцякаць скрозь пальцы, таму што ён нікуды не варты такой бізнэсмэн! Гэта было апошняй кропляй - я больш не мог гэтага выносіць!"
  
  " Але - я збіраѓся ажаніцца на табе! Я б падтрымаѓ цябе.
  
  "На зарплату паліцэйскага!" Яна практычна выплевывала гэтыя словы, яе голас цадзілася пагардай. "У доміку на беразе Байю. Што б гэта была за жыццё? Сама рыхтую і прыбіраюся - не, дзякуй! Я была прызначана для лепшага!"
  
  Мой голас дрыжаѓ, калі я задала пытанне, які, як я ѓжо тады ведала, быѓ недарэчным.
  
  " Значыць, ты ніколі не любіѓ мяне?
  
  Яна паглядзела на мяне так, нібы ацэньвала конь, перш чым вырашыць, купляць яе ці не.
  
  " Каджун-паѓкроѓка, чые продкі блукалі па зямлі, як многія цыганы, - ледзь лепш жабракоѓ! Я Латиль - я паходжу са старажытнага, высакароднага роду! Як я мог калі-небудзь палюбіць каго-то накшталт цябе?"
  
  "Бярыце яе," прамармытала я, адварочваючыся, " і зачыніце яе. Чарльз паклаѓ руку мне на плячо, але суцешыць мяне было немагчыма - маё сэрца было перапоѓнена горыччу і здрадай. Я павольна цягнуѓся да хаты ѓ тумане, ледзь усведамляючы, што мяне акружае.
  
  Я дрэнна памятаю, як прайшлі наступныя некалькі гадзін. Я памятаю, што Чарльз быѓ там, і я памятаю, як сядзела на тэрасе і піла тое, што ён мне даѓ - нейкі бурбон, я мяркую. Калі да мяне трохі вярнулася самавалоданне, я адправіѓся ѓ бальніцу, каб даведацца, як справы ѓ Холмса.
  
  Я знайшоѓ яго, як ён сядзеѓ на сваім ложку з белай павязкай на плячы.
  
  "Добры дзень, капітан", - сказаѓ ён, калі я ѓвайшоѓ у яго пакой. Яго голас быѓ слабым, але ён, здавалася, быѓ напагатове.
  
  "Як ты сябе адчуваеш?" Спытала я, сядаючы побач з яго ложкам.
  
  "Я чакаѓ чаго-то лепшага, чым вы ёсць", - суха заѓважыѓ ён. "Я вельмі шкадую, што гэта, павінна быць, стала для вас шокам".
  
  Я пакруціѓ галавой. " На самой справе гэта не ваша віна, містэр Холмс. Я быѓ уведзены ѓ зман, але не вамі. Але аднаго я не разумею: замест таго, каб пакінуць мяне ѓ няведаньні, чаму ты раней не распавёѓ мне, што адбываецца?
  
  " Мой дарагі капітан Брассо, як вы думаеце, ці паверылі б вы мне, калі б я сказаѓ вам, што ваша нявеста, жанчына, якую вы любілі больш за ѓсё на святле, была неадступнага забойцам?
  
  
  
  Я вагаѓся, калі мяне ѓразіла поѓнае ѓсведамленне яе злачынстваѓ.
  
  "Няма", - сказаѓ я нарэшце. "На самой справе, я, верагодна, выклікаѓ бы цябе на дуэль, каб абараніць яе гонар".
  
  " І хіба вы не папярэдзілі б яе таксама аб тым, што я падазраю яе, і не распавялі б ёй аб сваіх непачцівых абвінавачваннях?
  
  "Вядома".
  
  " Тады вы разумееце, у якім цяжкім становішчы я апынуѓся. Як гэта ні сумна, было важна трымаць вас у няведаньні як мага даѓжэй.
  
  Я павінен быѓ прызнаць, што ён меѓ рацыю. Толькі прамое, неабвержны доказ пераканала б мяне ѓ тым, што Эванджелина - мой каштоѓны анёл - магла жадаць зла каму заѓгодна, не кажучы ѓжо аб уласным браце. Нават тады гэта было падобна на дурны сон, кашмарны сон, ад якога я неѓзабаве прачнуся з палёгкай, выявіѓшы, што ѓсё гэта быѓ усяго толькі сон.
  
  " Калі вы ѓпершыню пачалі падазраваць яе? - Спытаѓ я.
  
  "Дзіѓнае знікненне хатняй коткі, тое, што адбылося як раз у той час, калі захварэѓ ваш сябар, паказвала на пэѓную верагоднасць атручвання. У Англіі мы лічым яд традыцыйна жаночым спосабам збавення ад людзей ".
  
  Я кіѓнуѓ. "Так, тут усё так жа. Я проста не мог уявіць Эванджэлін..."
  
  "Затым, калі котка аказалася мёртвай, я быѓ цалкам упэѓнены, што гэта быѓ яд, а таксама што гэта быѓ хто-небудзь з дамачадцаѓ. Я падумаѓ пра Эстме, старой служанкі, але матыѓ для яе здаваѓся малаверагодным. Чаму, напрыклад, яна забіла Чарльза, а не яго сястру?
  
  Я ѓздыхнуѓ. " Цяпер усё гэта здаецца такім лагічным, але тады я не змог бы...
  
  Холмс паклаѓ руку мне на плячо. "Вядома, вы не маглі; хто б на вашым месцы зрабіѓ гэта?"
  
  " Значыць, гэта Эванджелина пайшла да мадам Селесте, каб паспрабаваць прымусіць яе накласці праклён на Чарльза?
  
  " І, у адваротным выпадку, купіць у яе трохі яду- Але бедная мадам Селеста была прынцыповай жанчынай, і яна не пацярпела нічога падобнага.
  
  " Таму яна прыйшла папярэдзіць мяне.
  
  " Так, і тым самым яна вырашыла свой лёс. Якім-то чынам твая нявеста даведалася, што Селеста прыходзіла да цябе, і вырашыла прымусіць яе замаѓчаць, пакуль уся гісторыя не выплыла вонкі.
  
  Я пакруціѓ галавой. " Бедная Селеста. Я адчуваю сябе адказным за яе смерць. Калі б толькі я мог...
  
  
  
  "Мой дарагі капітан, калі ласка, не вінаваціце сябе. Мінулае раструшчыць вас, калі вы працягнеце зацыклівацца на ім".
  
  Я паглядзела на яго сур'ёзнае, праніклівае твар і кіѓнула. "Вельмі добра. Я паспрабую зрабіць, як ты кажаш, але гэта можа заняць некаторы час..."
  
  "У рэшце рэшт," працягнуѓ ён, " я і тут вінаваты. Я не мог прадбачыць, на што здольная міс Латиль. Я ніколі не думаѓ, што яна так бязьлітасна заб'е бедную мадам Селесту ... Мяркую, мы ніколі не даведаемся, як ёй удалося здабыць яд, " задуменна дадаѓ ён.
  
  Я чмыхнула. " Упэѓненая, гэта было няцяжка - у рэшце рэшт, гэта Новы Арлеан. Тут можна купіць усё, што захочаш. Калі ты дакладна даведаѓся, што гэта была Эві?
  
  " Калі я ѓбачыѓ пабітае акно.
  
  "Так, я памятаю, ты вывучаѓ фіранку. Што ты там убачыѓ, што цябе так зацікавіла?"
  
  "Як я ѓжо згадваѓ у той час, гэта было тое, чаго я не бачыѓ".
  
  "І што ж гэта было?"
  
  "Шкло. Камень, кінуты з вуліцы, трапіѓ бы ѓ акно з такой сілай, што шкло разляцелася б дашчэнту, і некалькі аскепкаѓ непазбежна затрымаліся б у парцьера. Але ѓ фіранкі наогул не было ніякіх аскепкаѓ - толькі некалькі былі раскіданыя па падлозе, як быццам іх туды паклалі. Я думаю, што яна разбіла акно знутры, а затым раскідаѓ трохі шкла па падлозе, каб стварыць ѓражанне, што яно было разбіта звонку. У кустах каля дома было некалькі аскепкаѓ, што таксама пацвердзіла маю тэорыю - калі б камень сапраѓды быѓ кінуты, колькасць шкла ѓнутры дома было б нашмат больш. У той момант я зразумеѓ, што ѓвесь інцыдэнт быѓ инсценирован - і, хутчэй за ѓсё, чалавекам, які яго "выявіѓ".
  
  " Значыць, Эванджелина падкінула камень і запіску, каб збіць нас з панталыку, пусціць падазрэнне на Мафію - Чорную Руку?
  
  Ён кіѓнуѓ. " Выкрут магла б нават спрацаваць, будзь яна асцярожней. Таму я прыдумаѓ гэтую маленькую шарады на вечарыне, каб прывабіць яе ѓ пастку - так бы мовіць, прымусіць дзейнічаць.
  
  "Я не ведаю, што сказаць, містэр Холмс", - сказаѓ я нарэшце. "Я адчуваю сябе ... прысаромлены, я мяркую, што я мог быць настолькі аслеплены каханнем..."
  
  "Вы не першы мужчына, на якога так моцна паѓплывалі так званыя прадстаѓніцы слабага полу", - суха адказаѓ ён. "Ці ведаеце вы, напрыклад, аб шлюбных звычках багамола?"
  
  
  
  Я павінен быѓ прызнацца, што гэтая частка таямніцы да гэтага часу не належала ад мяне.
  
  "Самка ініцыюе сэкс, адрываючы самцу галаву. Фактычна, самец багамола не можа спарвацца, пакуль яго галава прымацаваная да цела. Гэта заѓсёды дзівіла мяне як важная паралель з чалавечым вопытам ".
  
  Я маѓчаѓ, пакуль ён закуривал цыгарэту, пстрычкай даслаѓшы запалку ѓ смеццевы кошык. Якая праходзіла міма, медсястра - невысокая, каржакаватая бландынка з выпуклай папкоѓ - шырокімі крокамі падышла да Холмсу і выхапіла ѓ яго цыгарэту.
  
  "Тут забаронена паліць, сэр!" - усклікнула яна. "Асабліва не для чалавека ѓ стане вашым!" - дадала яна, кінуѓшы змрочны погляд на яго медыцынскую карту.
  
  " Што яна мела на ѓвазе? - Спытаѓ я, калі яна пайшла.
  
  Холмс паціснуѓ плячыма. "О, здаецца, у мяне што-то накшталт ліхаманкі - па-відаць, суправаджаецца сухім кашлем. Без сумневу, гэта таму, што я так нязвыклы да вашага клімату. Усё роѓна, яны даюць мне хінін або што-то ѓ гэтым родзе, але ... Ну, ты ж ведаеш прафесію лекара. Ён уздыхнуѓ. " Хоць, па-мойму, гэта сапраѓды занадта цяжка - не мець права паліць.
  
  Я адчуѓ палёгку ад таго, што мне паставілі дыягназ па сімптомах, якія я назіраѓ раней, хоць я і не сказаѓ яму пра гэта; ён здаваѓся досыць раздражнёны з-за таго, што яму адмовілі ѓ яго каштоѓнай тытуні. Аднак яго паводзіны, безумоѓна, узмацніла намёкі доктара Ватсана на поѓнае абыякавасць Холмса да ѓласнага здароѓя.
  
  "Я павінен аддаць належнае тваёй былой нявесце", - працягнуѓ ён. "Яна небяспечны праціѓнік - і рознабаковы, які выкарыстоѓвае любыя сродкі для дасягнення сваіх мэтаѓ - яд, панажоѓшчыну, стральбу. Яна звярталася да апошняга, толькі калі па-сапраѓднаму ѓ роспачы. Думаю, яна ведала, што я раскусіѓ яе. Ён паківаѓ галавой. "Пры ѓсім маім пакоры, я павінен прызнаць, што не чакаѓ, што яна звернецца да перастрэлцы, і ѓжо дакладна не быѓ гатовы да таго, што яна апынецца такім добрым стралком!"
  
  " Але чаму яна была на возеры роѓна ѓ поѓнач? - Спытаѓ я.
  
  "О, гэта было вельмі проста ѓладкована", - адказаѓ ён, працягваючы мне скамячаную запіску.
  
  
  
  Сустрэнемся ля возера ѓ поѓнач. Я ведаю твой сакрэт.
  
  
  
  " Я паклала ѓ сумачку, якую яна ѓзяла з сабой на баль, ведаючы, што рана ці позна яна выдаліцца прыпудрыцца носік. Калі б яна была не вінаватая, яна б паказала гэта вам - той факт, што яна схавала гэта, даѓ мне зразумець, што я меѓ рацыю. Пасля гэтага было нескладана памяняцца касцюмамі са сваёй сяброѓкай і з'явіцца на возеры, каб яна прыняла мяне за свайго брата, і, я спадзяваѓся, паказаць ёй сваю руку, што яна і зрабіла ".
  
  " Значыць, яна думала, што запіску напісаѓ Чарльз?
  
  "Я не думаю, што яна ведала, хто напісаѓ запіску, але яна павінна была гэта высветліць. Калі яна ѓбачыла мяне, думаючы, што я Чарльз, яна моцна пралічылася і паспрабавала ліквідаваць яго раз і назаѓсёды - верагодна, спадзеючыся падставіць таго, хто напісаѓ гэтую запіску. Вельмі знаходлівая жанчына. Шкада, што ѓ яе спрэс адсутнічае маральнае пачуццё.
  
  Я паглядзеѓ на яго, злёгку ашаломлены яго шчырасцю. " Вы дакладна не саромеецеся ѓ выразах, містэр Холмс.
  
  Ён прыпадняѓ брыво. "Ці ёсць для гэтага якая-небудзь прычына? Ці Не лепш табе ведаць, чаго ты так цудам пазбег?"
  
  Я ѓздыхнула. "Не ведаю, гэта памяншае боль прама цяпер, але, мяркую, калі-небудзь я буду ѓдзячная".
  
  "Я наѓрад ці чакаю, што ты адчуеш падзяку", - адказаѓ ён, моршчачыся і змяняючы становішча ѓ ложку.
  
  " Можа быць, зрабіць ін'екцыю морфія- - выказаѓ здагадку я, але ён паківаѓ галавой.
  
  "У мяне ѓсё яшчэ ёсць праца, якую трэба зрабіць. Я не магу дазволіць сабе ѓпадаць у ступар любога роду - мне трэба, каб мае разумовыя здольнасці цалкам функцыянавалі ".
  
  
  
  
  
  Пасля падзей той ночы я вырашыѓ ѓзяць невялікі адпачынак. Мяне мучыѓ адзіны пытанне: як я мог не ѓбачыць Эванджэлін такой, якой яна была на самай справе? Гэта было пытанне, які я буду задаваць сабе зноѓ і зноѓ у бліжэйшыя месяцы. Маска, якую яна насіла, ляскат мяне разам з яе прыгажосцю, і я быѓ яе асуджаным рабом, яе пешкай - пакуль не разгарнуліся падзеі той жудаснай ночы, які разьбіѓ майго залатога ідала дашчэнту, пакінуѓшы мяне збітым з панталыку і спустошаным.
  
  Чарльзу таксама патрабавалася змена абстаноѓкі, і ён адправіѓся ѓ Францыю, каб пабадзяцца па землях сваіх продкаѓ у Правансе. Суд над Эванджелиной прыйшоѓ і скончыѓся; мы з Холмсам абодва давалі паказанні, як і сяржант Пірс, але ѓ выніку быѓ адменены выснову. Я нават не прысутнічаѓ у судзе на абвяшчэнні прысуду, але на наступны дзень прачытаѓ пра гэта ѓ газетах. Холмс застаѓся ѓ Новым Арлеане, каб заняцца справай, па якім прыехаѓ сюды, хоць я яго амаль не бачыѓ. У асноѓным я сядзеѓ у сваёй хаціне, граѓ на гітары і глядзеѓ на пратоку.
  
  Некалькі тыдняѓ праз я прачытаѓ у газетах, што прэзідэнт Харысан прызначыѓ грашовую кампенсацыю ѓсім сем'ям забітых зняволеных падчас самасуду натоѓпу ѓ турме, які рушыѓ за працэсам па справе аб забойстве Хеннесси. Праз некалькі дзён пасля гэтага я атрымаѓ тэлеграму.
  
  
  БІЗНЕС ПАСПЯХОВА ЗАВЕРШАНЫ - ВЯРТАЮСЯ ђ ЛОНДАН. З ПАВАГАЙ ДА ВАС І МІСТЭРУ ЛАТИЛЛЕ.
  
  
  Яно было падпісана Дж. П. Алтамонтом.
  
  Я не сумняваѓся, што "грамадскім дзеячам", на якога працаваѓ Холмс, быѓ не хто іншы, як сам прэзідэнт Харысан, і што яго праца заключалася ѓ расследаванні выпадкаѓ лінчаваньне. Я не вініл прэзідэнта - аб'ектыѓнае, бесстаронняе расследаванне з боку Паліцэйскага кіравання Новага Арлеана было б немагчыма - на самай справе, я ѓяѓляѓ, што ні адна амерыканская паліцыя не змагла б выканаць гэтую працу. Магчыма, людзі Пінкертон маглі б гэта зрабіць, але навошта прыцягваць іх, калі да вашых паслуг Шэрлак Холмс?
  
  Я акуратна паклала тэлеграму на камода, каб не забыцца паказаць яе Чарльзу, калі ён вернецца, і выйшла на ганак, адкуль адкрываѓся від на пратоку. Гэта быѓ мяккі, ласкавы дзень: цвыркуны перадавалі адзін аднаму свае таямнічыя паслання, жабы-пискуны пікнулі, жабы-быкі зарычали і сглотнули, а мірыяды іншых насельнікаѓ пратокі пачалі сваю вячэрнюю серэнаду.
  
  Эванджелина. Імя ѓсплыло ѓ мяне ѓ галаве. Дзе-то была іншая Эванджелина, добрая і праѓдзівая - гераічная дзяѓчына з легенды, - але гэта была не мая Эванджелина. Не, мая была істотай ганарлівым і гарачым, але не з-за любові, а з-за багацця, становішча і ѓсяго таго, чаго, на яе думку, яна заслугоѓвала. І мэтанакіравана пераследуючы гэтыя мэты, яна ледзь не знішчыла ѓсіх, хто быѓ ёй бліжэй за ѓсё.
  
  Але поспех і сацыяльны статус - гэта блукаючыя агеньчыкі, тонкія і испаряющиеся, як балотны газ, які падымаецца і раствараецца летнім вечарам, калі над пратокай апускаюцца змярканне. У рэшце рэшт, усё гэта знікае, як ранішні туман над ракой, згарэлы ад дзённага спёкі. Вечная толькі каханне. Толькі яна здольная супрацьстаяць негатыѓным, разбуральным сілам, якія абвальваюцца на ѓсіх нас - хвароб, нягод, старасці і смерці. Толькі любоѓ можа падняцца над цягам часу і вызваліць наш дух з гэтай часовай турмы.
  
  Хацеѓ бы я сказаць гэта Эванджелине, але гэта не тое, што адзін чалавек можа перадаць іншаму. Па-сапраѓднаму важныя ѓрокі жыцця засвойваюцца толькі адным спосабам - у адзіночку і з асабістымі пакутамі. Яны ніколі не даюцца лёгка, але аднойчы засвоеныя, яны становяцца тваімі назаѓжды. Эванджелина была за межамі разумення гэтых рэчаѓ - яна была складзена ѓ турму ѓласнага дызайну. Хоць гэта азначала пакінуць частку сябе ззаду, я павінен быѓ адпусціць яе, адпусціць, каб яна калі-небудзь стала не больш чым успамінам, як напаѓзабытая мелодыя, якая ѓ адзін выдатны дзень гучыць у цябе ѓ галаве, а на наступны знікае, каб ніколі не вярнуцца.
  
  Я сядзеѓ, назіраючы, як дзень павольна пераходзіць у змярканне, затым у змярканне. Паветра ѓсё яшчэ вісеѓ над пратокай, ноч была насычана дажджом, які, верагодна, хутка пральецца, паколькі паветра стаѓ занадта цяжкім, каб утрымліваць дажджавыя кроплі, і, нарэшце, выпусціѓ іх, каб яны мякка апусціліся над горадам, змываючы дзённую сажу і курава. Пойдуць дажджы, добрыя ачышчальныя дажджы, выносячы з сабой густ граху і смутку, нянавісці і прыніжэння, страху і вар'яцтва. І з прыходам ранішняга святла ѓсё пачнецца спачатку, новае пачатак для нашага клапатлівага, але адважнага горада. Я уладкаваѓся ѓ сваім крэсле ѓ чаканні надыходзячага світання.
  
  OceanofPDF.com
  
  Прыгода зніклага дэтэктыва
  
  Гэры Ловизи
  
  Вось дзіѓная гісторыя для цябе, шаноѓны чытач, якая, магчыма, з'яѓляецца самым фантастычным прыгодай за ѓсю кар'еру Шэрлака Холмса. Я пакінуѓ яго для нашчадкаѓ, схаваѓ разам з маімі асаблівымі паперамі ѓ Cox & Co., каб выявіць у будучыні і паступіць з ім так, як палічаць патрэбным мае нашчадкі. Вось абставіны гэтай гісторыі ѓ тым выглядзе, у якім я пачуѓ іх з вуснаѓ самога Холмса ...
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Aвы ведаеце, Ватсан, маё вяртанне ѓ Лондан пасля падзей у Рейхенбахского вадаспаду адбылося не ѓ 1894 годзе, як вы напісалі ѓ сваім пацешным справаздачы аб справе Марана для папулярнай прэсы. Цяпер я распавяду вам рэальную гісторыю аб тым, што адбылося ѓ тыя зніклыя гады, калі вы і ѓвесь свет лічылі мяне мёртвым.
  
  Гэта было падчас падзей у Райхенбахе. Марыярці быѓ мёртвы, знішчаны лютай моцай Рейхенбахского вадаспаду. Я бачыѓ, як яго цела разбілася аб зазубраныя скалы ѓнізе. Я бачыѓ, як яго галава была разбіта пра тыя ж самыя камяні. Затым я невытлумачальным чынам страціѓ раѓнавагу, падхоплены, без сумневу, нейкім дзіѓным раптоѓным парывам ветру, які прымусіѓ мяне абрынуцца ѓ таямнічы вір кружащегося туману ѓнізе. Я трапіѓ у халодную і напружаную атмасферу, зусім непадобны ні на што, што я калі-небудзь адчуваѓ раней. Маё падзенне, здавалася, адбывалася паэтапна, павольна, хістка, нават млява. Я наогул не мог гэтага зразумець. Гэта было ѓ вышэйшай ступені ненатуральнае справа, і яно зусім не было падобна на тое, як Прафесар сустрэѓ сваю своечасовую скон усяго некалькі хвілін таму. Маё падзенне насіла некалькі трансцэндэнтны характар. Магчыма, яно было нават цудоѓным, паколькі было вельмі незвычайным і, здавалася, супярэчыла таму, што я ведаю пра нашых законах фізікі і гравітацыі.
  
  Тая апошняя сустрэча з Марыярці і атрыманая ѓ выніку траѓма прывялі да доѓгага акрыяння. Калі б не добрая дапамога ізаляванай пары горцаѓ, я, напэѓна, перайшоѓ бы з каматознага стану ѓ смяротнае. Як бы тое ні было, я правёѓ шмат часу ѓ стане перадсмяротнага сну, згубіѓшыся ѓ миазмах думак, мой розум гуляѓ са мной злыя жарты, мучылі кашмары мой мозг, нават калі маё цела ляжала нерухома і моѓчкі, ведучы, па-відаць, поѓнае расліннае існаванне.
  
  Праз некаторы час я выйшаѓ з комы і, паступова прыходзячы ѓ сябе, у рэшце рэшт адчуѓ сябе дастаткова добра, каб дапытаць сваіх швейцарскіх ратавальнікаѓ. Як вы можаце сабе ѓявіць, у мяне было шмат пытанняѓ. Ганс і Герда былі просты фермерскай парай, у якіх быѓ невялікі ѓчастак зямлі ніжэй Интерлакена. Яны распавялі мне пра тое, як Ганс знайшоѓ мяне на дне самотнага рова, па-відаць, адной. Спачатку ён падумаѓ, што я проста сплю, але неѓзабаве выявіѓ, што я знаходжуся ва ѓладзе нейкага задуменнага стану, і пасля таго, як ён паклікаѓ Герду, муж і жонка адвялі мяне ѓ сваю маленькую каюту, каб паклапаціцца пра мяне.
  
  Прыйшоѓшы ѓ прытомнасць, я выявіѓ, што моцна схуднеѓ і быѓ надзвычай слабы. Трохі прыйшоѓшы ѓ сябе, я з вялікай цікавасцю выслухаѓ гісторыю Ганса і Герды. Я не стаѓ распавядаць ім ні пра Марыярці, ні аб маёй мітусні на ѓступе каля Грэйт-Фоллс. Гэта, здавалася б, з недарэчным тым фактам, што некалькі нязначных удараѓ, якія я атрымаѓ, былі занадта нязначнымі для таго, хто перажыѓ такое моцнае падзенне. Гэта не мела сэнсу, і гэта было ѓсяго толькі пачаткам серыі інцыдэнтаѓ і дзеянняѓ, якія ѓ той час мелі для мяне мала сэнсу. Але да канца гэтага дзіѓнага апавядання ѓсё будзе растлумачана.
  
  На самай справе, даволі рана я пачаѓ верыць, што тут можа хавацца больш значная таямніца, чым здаецца на першы погляд. Бачыце, сапраѓды гэтак жа, як Марыярці сустрэѓ сваю смерць, скокнуѓшы з вадаспаду - і я ѓласнымі вачыма бачыѓ, як ён сустрэѓ сваю гібель, перш чым я сам кінуѓся ѓніз, - я таксама павінен быѓ загінуць ад свайго ѓласнага неверагоднага падзення. Аднак было што-то ѓ гэтым тумане, у ветры, магчыма, у розных паветраных плынях і ѓзыходзячых патоках? Я не ведаю напэѓна, але што-то выратавала мяне і, па-відаць, з вялікай пяшчотай апусціла на сакавітую зялёную лужок на дне рова, дзе пазней мяне знайшоѓ Ганс.
  
  У мяне наогул няма гэтаму тлумачэння. Я не магу растлумачыць адсутнасць траѓмаѓ або сваё каматозны стан. Я не чалавек навукі, за выключэннем таго, што тычыцца крымінальных элементаѓ. Магчыма, мой сябар, паважаны прафесар Чэленджэр, зрабіѓ бы з гэтага нешта большае. Дастаткова сказаць, што я быѓ задаволены вынікамі сітуацыі, якая склалася. Марыярці быѓ мёртвы, а я быѓ жывы.
  
  Перш чым я пакінуѓ раён ніжэй Интерлакена, я спытаѓ сваіх добрых гаспадароѓ, не памятаюць яны ці тыя, хто жыве ѓ суседняй вёсцы, каго хто-небудзь шукаѓ. Я таксама спытаѓся ѓ іх, не прапаѓ без вестак які-небудзь турыст або паступалі паведамленні аб тым, што хто-то загінуѓ у выніку няшчаснага выпадку ѓ вадаспаду. Ганс і Герда сказалі мне, што ім нічога падобнага невядома, але калі я сказаѓ Гансу папытаць у вёсцы, ён вярнуѓся з сапраѓды цікавымі навінамі. Хоць па мне, па-відаць, наогул не сумавалі, падобна на тое, што ангелец, магчыма, які знаходзіѓся ѓ той час у адпачынку, на самай справе загінуѓ, спускаючыся з вадаспаду ѓ той самы дзень, калі я спускаѓся сам. Мне сказалі, што цела было забрана і пахавана на мясцовых могілках прыезджым з Лондана.
  
  Я ѓздыхнуѓ з палёгкай. Без сумневу, Марыярці. Мне толькі здалося дзіѓным, што вы, добры Ватсан, ці мой брат Майкрофт, да гэтага часу не знайшлі мяне.
  
  Некалькі месяцаѓ праз, развітваючыся з Гансам і Гердай, я вырашыѓ забраніраваць на некалькі дзён невялікую пакой у гатэлі ѓ ніжняй вёсцы. Гэта было надзейнае маленькае мястэчка, адна з тых ажыѓленых альпійскіх прадышак, і я пачаѓ адчуваць сябе больш сугучным свеце, ад якога я так доѓга быѓ адчужаны пасля сваёй траѓмы. Ганс і Герда, ѓвасабленне прыстойнасці і шчодрасці, вялі адасобленае жыццё ѓ адасобленым месцы. Цяпер я вярнуѓся ѓ вёску, сярод людзей і дзейнасці, і пачаѓ вяртацца да сябе ранейшаму. Ды бо мне нават удалося знайсці ангельскую газету, каб быць у курсе падзей у свеце і вяртацца дадому. Гэта быѓ нумар лонданскай "Таймс", і я пачаѓ нядбайна яго праглядаць.
  
  Было прыемна зноѓ адчуць у руках "Таймс", адчуць пах газетнай паперы, ѓбачыць добра запамінальныя буйныя літары загалоѓкаѓ і мноства вузкіх калонак дробнага і шчыльна набітага тэксту для розных навін з усяго свету.
  
  Тым не менш, адна нататка пад вокладкай прыцягнула маю ѓвагу, як ніякая іншая ѓ маім жыцці. Я прачытаѓ яе з узрушэннем і трывогай. Жах, які я адчуѓ, трывога і замяшанне былі такімі, якіх я ніколі раней не адчуваѓ. У мяне закружылася галава, падкошваліся калені, сэрца шалёна калацілася. Я прачытаѓ гэта яшчэ раз, вельмі ѓважліва. Паведамленне было даволі простым і будзённым:
  
  
  Брытанскі манарх, кароль Альберт Крысціян Эдвард Віктар, былы герцаг Кларенс і Эйвондейл і унук памерлай каралевы Вікторыі, завітае гонар пасвячэння ѓ рыцары містэру Джэймсу Марыярці. Добра вядомы і паважаны прафесар матэматыкі, які раней працаваѓ у адным з нашых самых прэстыжных універсітэтаѓ, з'яѓляецца аѓтарам розных вядомых навуковых прац, у тым ліку "Дынаміка астэроіда", якая была добра прынята ѓ акадэмічных колах. Яго ѓшаноѓваюць за неацэнную службу кароне. Цырымонія адбудзецца 24-й красавіцкі дзень 1892 года ад Раства Хрыстова, у Букінгемскім палацы.
  
  
  Я падумаѓ, што гэта, павінна быць, нейкая дзіѓная жарт ці нават памылка друку, або, магчыма, я раптам сышоѓ з розуму з-за траѓмы. Вікторыя мёртвая? Эдзі, новы кароль! Чаму, хіба ѓ цёмных колах не хадзілі чуткі, што ён знаходзіцца пад падазрэннем у забойствах Патрашыцеля? Але тым больш, Марыярці, жывы! Гэта было жахліва! Я бачыѓ, як ён паміраѓ! Яго цела было пахавана. Цяпер, калі верыць гэтай навіны, ён быѓ не толькі жывы, але і атрымаѓ рыцарскае званне! Гэта было недарэчна, абуральна, і навіна зрынула мяне ѓ поѓнае здзіѓленне, збянтэжанасць і разгубленасць. Тым не менш, гэта дало мне шмат ежы для разважанняѓ, і гэта была ежа, якая не заставалася без увагі.
  
  Я адразу ж ѓважліва прачытаѓ гэтую газету ад пачатку да канца. Гэта быѓ страшэнны вопыт. Здавалася, што галоѓная праблема заключалася ѓ тым, што ѓвесь свет, які я ведаѓ усю сваю жыццё, незваротна і неспасціжна сышоѓ з розуму. Усё было перавернута з ног на галаву і няправільна!
  
  Такім чынам, вось сёе-тое з таго, што я запазычыѓ са свайго прачытання гэтага адзінага выпуску. Наша Милостивое Вялікасць каралева Вікторыя, фактычна, была мёртвая, як і яе сын Эдуард. Я знайшоѓ артыкул, у якой гаварылася аб Следчым судзе, які нядаѓна прызнаѓ іх смерць у выніку дарожнай аварыі ад любых прычын, акрамя натуральных, хоць, па-відаць, хадзіла мноства чутак і пытанняѓ аб тым, што гэта зусім не было няшчасным выпадкам! Ускрыццё каралеѓскіх асоб не праводзілася. Трывожны паварот падзей пры абставінах, якія склаліся. У іншых галінах на мяне абрынуліся навіны, і яны былі самымі несообразными з фактамі, якія я ведаѓ. Адным з самых дзіѓных было тое, што ваенная дыктатура ѓзяла пад свой кантроль Злучаныя Штаты і што паѓстала пагроза выхаду пяці заходніх штатаѓ са складу Саюза. Здавалася, што гэта зноѓ грамадзянская вайна. Расея была ѓ роспачы, урад Францыі апала, а аб'яднаная Германія раптам паѓстала з попелу Прусіі Бісмарка і, здавалася, рыхтавалася да сусветнай вайне.
  
  Было і яшчэ сёе-тое, але я не буду стамляць вас падрабязнасцямі многіх, здавалася б, трывіяльных рэчаѓ, якія самі па сабе здаваліся нязначнымі, але для майго наметанного вочы і гістарычных ведаѓ былі не менш трывожнымі і фантастычнымі самім сваім існаваннем.
  
  Што-то вельмі вялікая і далёкае адбывалася па ѓсім свеце. Усё было вельмі няправільна. Я не мог гэтага зразумець, але калі б я не ведаѓ лепш, то быѓ бы вымушаны прызнаць, што гэта мог быць нейкі злавесны змова, прыведзены ѓ дзеянне Марыярці. Фантастычная думка, несумненна, і зусім неабгрунтаваная, паколькі ён быѓ мёртвы. Тым не менш, хоць логіка падказвала мне, што гэта праѓда, мая інтуіцыя казала мне іншае. Вы ведаеце, я рэдка прыслухоѓваюся да эмоцыям; пры маёй працы ім нельга давяраць. Тым не менш, адзін пытанне не даваѓ мне спакою. У той газеце гаварылася, што Марыярці жывы. Як гэта магло быць? Як Марыярці мог быць жывы - і быѓ прысвечаны ѓ рыцары, - калі я ведаѓ, што ён мёртвы?
  
  Раптам мяне пранізала халоднае думка - ці мог гэта быць хто-то зусім іншы, хто ѓпаѓ з вадаспаду? Хто-то, замаскіраваны пад Марыярці? Нават абдумваючы гэтую думку, я разумеѓ, што гэта проста немагчыма, тым не менш нейкае расследаванне здавалася апраѓданым.
  
  Цяпер я ведаѓ, што павінен знайсці гэтую магілу тут, у вёсцы, і вызначыць, што знаходзіцца ѓнутры.
  
  
  
  
  
  Наступная ноч была хмарнай і бязмесячнай - альпійская версія тых вечароѓ, якія вы, магчыма, памятаеце, шмат гадоѓ таму ахутвалі верасовыя пусткі вакол Баскервіль-Холу змрочным цемрай. Гэта быѓ ідэальны вечар для таго цёмнага справы, якое ѓ мяне было ѓ тую ноч з маім заклятым ворагам, які зараз, падобна, пераследваѓ мяне да смерці, як пераследваѓ пры жыцці.
  
  Я заручыѓся дапамогай добрага Ганса у маім начным расследаванні, распавёѓшы яму роѓна столькі, каб ён зразумеѓ, як важна для мяне было ѓбачыць цела ѓ гэтым труне. Ён быѓ некалькі занепакоены падобнай дзейнасцю, але пагадзіѓся дапамагчы, калі я ясна даѓ зразумець, што гэта важна для мяне.
  
  Цяпер я павінен быѓ быць упэѓнены, што ѓ труне Марыярці знаходзіцца яго цела!
  
  
  
  
  
  Было ѓжо за поѓнач, і вёска была шчыльна зацягнутая на вечар, калі мы з Гансам выслізнулі праз заднюю дзверы маёй маленькай гасцініцы, і ён павёѓ мяне на маленькае могілках на ѓскраіне вёскі.
  
  Мы ціха прайшлі праз разьбу драѓляную арку і апынуліся на невялікі агароджанай тэрыторыі з пахаваннямі, увянчанымі помнікамі і статуямі з каменя і дрэва. У рэшце рэшт Ганс прывёѓ мяне да адной такой адзінокай магіле ѓ адасобленым месцы. Знак уяѓляѓ сабой просты драѓляны крыж, надпіс на якім Ганс пераклаѓ для мяне.
  
  "Тут напісана: 'Ангелец, памёр у траѓні 1891 года", " прашаптаѓ ён, Ганс.
  
  Я кіѓнуѓ. Я ѓважліва агледзеѓся вакол. Нікога не было. Усё было ціха і залагоджана. Мы з Гансам пачалі капаць.
  
  Я не магу выказаць вам хваляванне, якое ахапіла мяне, калі мая рыдлёѓка тырчала ѓ цвёрдую, халодную зямлю і нарэшце натыкнулася на вечка хваёвага скрыні, у якім знаходзілася тое, што я шукаѓ.
  
  Наступіѓ момант ісціны. Мы з Гансам хутка прыбралі рэшткі бруду, каб адкрыць вечка простага драѓлянага труны. Ганс паглядзеѓ на мяне, і я кіѓнуѓ, затым ён пачаѓ адкрываць труну ломам.
  
  З гучным скрыгатам іржавых цвікоѓ вечка нарэшце адвалілася, і мы ѓбачылі, што перад намі ляжыць высокая мужчынскае цела, загорнутае ѓ саваны. Я жэстам адаслаѓ Ганса. Я хутка апусціѓся на калені перад трупам. Спрытна зняѓ саван, пакуль не змог цалкам разгледзець твар.
  
  На скуры асобы назіралася некаторы раскладанне і натуральная актыѓнасць паразітаѓ, але халодны клімат гарантаваѓ, што іх засталося больш чым дастаткова, каб я мог зрабіць цалкам пэѓны выснову. Я застыѓ ад здзіѓлення і некаторага страху, кроѓ застыла ѓ мяне ѓ жылах, таму што асоба, на якое я цяпер глядзеѓ, было зусім не тварам прафесара Джэймса Марыярці. Гэта было твар Шэрлака Холмса! Гэта было маё ѓласнае твар!
  
  Ганс спытаѓ мяне, ці ѓсё ѓ парадку. Ён сказаѓ, што я ѓсё роѓна выглядаю. Ганс не стаѓ пільна разглядаць твар трупа, у той час як я не мог адвесці ад яго вачэй. Можаце сабе ѓявіць маю рэакцыю. Я наогул не ведаѓ, што з усім гэтым рабіць. Спачатку я падумаѓ, што гэта нейкі розыгрыш. У рэшце рэшт, я быѓ тут і жывы, ці не так?
  
  Вы ведаеце мае метады, а я ніколі не будую тэорый, пакуль не атрымаю ѓсе факты. Я казаѓ гэта зноѓ і зноѓ, што раскрыццё спраѓ - гэта пытанне ліквідацыі немагчымага, і тады ѓсё, што застаецца, якім бы неверагодным яно ні было, павінна быць праѓдай. Я адчуваѓ, што тое, што я назіраѓ, стварала наступствы, якія неѓзабаве правераць гэтую максіму да самай мяжы. Бачыце, гэты труп перада мной быѓ маѓклівым сведкам праѓды аб гэтым дзіѓным падзеі, і я пакляѓся, што ён раскажа мне ѓсё, што ведае, перш чым скончыцца гэтая цёмная ноч.
  
  "Ганс," загадаѓ я. " Паднясі ліхтар бліжэй, я павінен агледзець цела.
  
  Затым я пачаѓ тое, што можна апісаць толькі як вельмі метадычны і дэталёвы ператрус трупа, каб выключыць усе здагадкі да тых часоѓ, пакуль я не дабяруся да праѓды ѓ гэтым пытанні.
  
  Тое, што я выявіѓ, было яшчэ больш дзіѓным і шакавальным, чым усё, што вы маглі б калі-небудзь выкласці ѓ сваіх невялікіх справаздачах аб маіх справах для папулярнай прэсы. Перш за ѓсё, труп належаѓ сапраѓднаму чалавеку, а не якой-небудзь статуі або манекену. Мяркуючы па ѓсім, мужчына сустрэѓ сваю смерць дзе-то на працягу мінулага года. У выніку падзення ѓ яго былі моцныя ѓдары і некалькі зламаных костак, на якія я адразу звярнуѓ увагу. Аднак у вышэйшай ступені мяне зацікавілі яго фізічныя характарыстыкі. Труп быѓ майго ѓзросту, майго росту, майго вагі, насіѓ маю вопратку і меѓ дакладную знешнасць па ѓсіх параметрах. Я быѓ узрушаны і устрывожаны. Залішне казаць, што агляд цела быѓ настолькі дэталёвым, наколькі гэта было магчыма, пры святле ліхтара, які так настойліва трымаѓ мой верны Ганс. І чым больш я глядзеѓ, тым больш прыходзіѓ да адной высновы. Гэта быѓ я! Сумневаѓ не было. Я нават агледзеѓ падэшву правай ногі трупа. Там я знайшоѓ шнар, дакладная копія якога была на маёй правай назе. Я набыѓ яго яшчэ маленькім хлопчыкам. Ніхто, акрамя Майкрофта і мяне, не ведаѓ пра гэта. Кажу вам, гэта было звышнатуральна. Труп быѓ не проста кім-то, хто быѓ падобны на мяне ці быѓ загримирован пад мяне. Гэта была не нейкая копія, а арыгінал. Я глядзеѓ на мёртвае цела Шэрлака Холмса!
  
  Гэта было адкрыццё, якое перавярнула мой свет у многіх адносінах. Яно дазволіла, нават запатрабавала, каб у маіх думках цяпер паѓстала мноства пытанняѓ, якія я да гэтага часу ігнараваѓ. Несумненна, што-то таямнічае напаткала мяне ѓ Рейхенбахе. Гэты туман, маё падзенне, кома - цяпер гэта пачало набываць нейкі сэнс. Але што, уласна, гэта прадвяшчала? Што-то дзіѓнае, без сумневу, магчыма, звышнатуральнае. Сама думка пра гэта мяне моцна здзівіла.
  
  Хоць я быѓ збянтэжаны гэтым адкрыццём і паднятымі ім пытаннямі, мне прыйшлося адкласці іх у бок. Усё, што я цяпер ведаѓ, напэѓна, было такое: паколькі Марыярці, па-відаць, жывы, я павінен неадкладна вярнуцца дадому, у Лондан.
  
  Бо я быѓ упэѓнены, што ѓсе, каго я там ведаѓ, былі ѓ вялікай небяспецы. Свет, які я ведаѓ, больш не існаваѓ, і нейкім чынам я апынуѓся ѓ новым свеце, або іншым, магчыма альтэрнатыѓным. Тут, у Рейхенбахе, я памёр, у той час як Марыярці нейкім чынам выжыѓ і быѓ вольны будаваць свае планы.
  
  Цяпер я баялася за Майкрофта.
  
  Я баяѓся за вас, Ватсан.
  
  Я баяѓся за Англію, імперыю, увесь свет.
  
  
  
  
  
  Цягнік-катэр даставіѓ мяне на вакзал Вікторыя ѓ цэнтры Лондана, як заѓсёды, па раскладзе. Я заѓважыла знаёмае будынак, але цяпер яно было задрапировано чорнымі паясамі і сцягамі ѓ знак жалобы і ѓ памяць аб нашай дарагой памерлай каралевы. Гэта было змрочнае вяртанне дадому.
  
  Я быѓ переодет ѓ старога марака. Я ведаѓ, што лепш за ѓсё будзе, так бы мовіць, атрымаць уяѓленне аб мясцовасці, а затым вызначыцца з планам дзеянняѓ, перш чым я абвяшчу аб сваім прысутнасці.
  
  Шчыра кажучы, у той момант я не быѓ упэѓнены, што рабіць. Упершыню ѓ жыцці я быѓ не ѓ сабе, але я ведаѓ, што ѓ маім свеце або мірах ёсць адзін надзейны якар, і гэта былі вы, добры Ватсан, і нашы пакоі ѓ доме 221B. Такім чынам, я накіраваѓся на Бэйкер-стрыт, відавочна, пажылы марак на пенсіі, трохі нападпітку і перажываѓ цяжкія часы. Апошняя частка маёй маскіроѓкі была праѓдзівей, чым я хацеѓ бы прызнаць.
  
  У поле зроку з'явілася Бэйкер-стрыт, якая здавалася такой жа, як заѓсёды, але калі я наблізіѓся да будынка, у якім размяшчаѓся 221B, маё сэрца ѓпала, і мяне ахапіла роспач. Будынак было зачынена і тут забітыя дошкамі. Аказалася, што моцны пажар знішчыѓ усе будынак шмат месяцаѓ таму.
  
  Я падбег да нашага дому і з недаверам паглядзеѓ на заколоченное будынак, затым на людзей, якія праходзяць міма па вуліцы, адчайна шукаючы прыязнае або пазнавальная асоба. Місіс Хадсон, Білі, Уиггинс, хто заѓгодна!
  
  "Добры чалавек!" Я крыкнуѓ суседу. "Ці можаце вы распавесці мне, што здарылася з гэтым домам і людзьмі, якія тут жылі?"
  
  "Так, тата", - адказаѓ ён, сумна ківаючы галавой. "Няма чаго сказаць, вялікі пажар у мінулым годзе, сапраѓдны ганьба".
  
  " А што з доктарам? - Выпаліѓ я.
  
  "О, доктар? Доктар з'ехаѓ, ніхто не ведае куды. Лэдзі, якой належаѓ дом, як я чуѓ, жыве з сястрой у Кенте ".
  
  Я ѓздыхнуѓ з палёгкай. Па крайняй меры, вы і місіс Хадсон былі жывыя. Але дзе?
  
  " А што наконт містэра Шэрлака Холмса? - Спытаѓ я з вялікім хваляваннем, чым меркаваѓ.
  
  " Так, дэтэктыѓ? Памёр у мінулым годзе. Кажу вам, гэта разбіла беднаму доктару сэрца.
  
  Я кіѓнула, адчуваючы сябе так, нібы знаходжуся ѓ сне. Або ѓ кашмарным сне. Гэтага проста не магло быць. Я кінула апошні позірк на пакоі, якія мы так доѓга дзялілі ѓ больш шчаслівыя дні, і працягнула свой шлях.
  
  Баюся, што ѓ клубе "Дыяген" я атрымаѓ яшчэ горшыя навіны. Пасля Бэйкер-стрыт, я адразу ж злавіѓ кеб і накіраваѓся на Пэл-Мэлл. Там я ѓвайшоѓ у гэты шаноѓнае ѓстанова, куды дапускаѓся толькі ѓ Пакой для наведвальнікаѓ, дзе ливрейный дварэцкі паведаміѓ мне, што містэр Майкрофт Холмс больш не з'яѓляецца членам клуба "Дыяген".
  
  "Чаму гэта?" Спытаѓ я, усё яшчэ пераапрануты старым адстаѓным мараком.
  
  Дварэцкі зірнуѓ на мяне з відавочным раздражненнем з-за таго, што яго папрасілі растлумачыць падобныя рэчы аднаго з ніжэйшых класаѓ, але затым паціснуѓ плячыма і дадаѓ: "Я чуѓ, што ён быѓ забіты ѓ траѓні мінулага года, неѓзабаве пасля таго, як яго знакаміты брат памёр на адпачынку ѓ Швейцарыі".
  
  "Забіты," прашаптала я. " О, Майкрофт, цяпер я разумею...
  
  "Сэр?" пацікавіѓся дварэцкі.
  
  "Нічога", - адказаѓ я. "Я зараз пайду".
  
  
  
  
  
  На вуліцы перад клубам "Дыяген" я застыѓ, ашаломлены, здавалася, што ѓсё страчана. Майкрофт, мой брат, мёртвы? Забіты? Забіты, без сумневу, паслугачамі Марыярці неѓзабаве пасля таго, як прафесар вярнуѓся ѓ Лондан з Рейхенбаха. Свет ѓ роспачы, у той час як Марыярці з тых часоѓ атрымаѓ рыцарскае званне і цяпер быѓ сэрам Джэймсам! Я запрацівіѓся нахабства усяго гэтага.
  
  Цяпер я ведаѓ, Ватсан, што я павінен знайсці вас, і, магчыма, разам мы змаглі б што-то зрабіць з гэтым самым дзіѓным і катастрафічных паваротам падзей. Я спрабаваѓ знайсці вас у звычайных месцах, у бальніцы Сэнт-Бартс, у вашым офісе на вуліцы Святой Ганны, нават на вашай старой палкавы базе. Вас ніхто не бачыѓ некалькі месяцаѓ. Хтосьці расказаѓ мне сумную гісторыю пра тое, як у цябе былі цяжкія часы, што ты цяжка ѓспрыняѓ вестку аб маёй смерці, што ты пачаѓ піць. Я быѓ узрушаны. На самай справе, уражаны. Гэта было зусім не падобна на цябе, стары, - наогул злоѓжываць спіртным. Дазволіць сабе настолькі прывязацца да выпіѓкі, як мне казалі, было для мяне зусім неспасціжна. Спачатку я наогул у гэта не паверыѓ. Аднак чуткі, якія я чуѓ у час сваіх падарожжаѓ, распавядалі мне пра некалі ганарлівай доктара медыцыны, які глыбока пагрузіѓся ѓ сумніѓны камфорт, забяспечваны бутэлькай.
  
  І таму спатрэбілася змяніць тактыку, і я пачаѓ шукаць вас у тых самых ѓбогіх установах, якія наведваюць жыхары нашага вялікага горада, якія імкнуцца ѓтапіць мінулае і сваё ѓласнае месца ѓ ім у выпіѓкі.
  
  Кажу вам, апрануты як няѓдалае старая соль сямі мораѓ, я змог даволі добра ѓпісацца ѓ кампанію тых, хто часта наведваѓ падобныя ѓстановы, і даведацца шмат цікавых прынадных кавалачкаѓ, пакуль высочваѓ вас. Самым трывожным з якіх з'яѓляецца тое, што простыя людзі вераць, што добрая каралева Вікторыя была забітая, а злачынства ѓтоена. Людзі ненавідзяць караля Эдзі, яны клапатлівыя і напалоханыя. Многія лічаць, што ён імкнецца аднавіць манархію ѓ яе поѓным магутнасьці і што неѓзабаве ён распусціць парламент і запатрабуе адстаѓкі і скасавання пасады прэм'ер-міністра. Гэта, вядома, неверагодна, і я адношу гэтыя чуткі да забабонам простага народа і малаадукаваных класаѓ. І ѓсё ж яны цвёрда вераць у гэта, я магу вам сказаць. Цёмная заслона, здаецца, апусцілася на наш горад - цёмная заслона, я б трымаѓ заклад, пад назвай Мориатрия.
  
  Але спачатку пра галоѓнае. Я павінен быѓ знайсці вас, Ватсан, і ѓ гэтай самай эфектыѓнай маскіроѓцы ѓсяго толькі днём пазней я наткнуѓся на "Пеѓня і варону", заняпалы Іст-эндский паб. Там я ѓбачыѓ відовішча, якога, як я думаѓ, ніколі ѓ жыцці не ѓбачу. Там я ѓбачыѓ знаёмую постаць, якая сядзела за адзінокім столікам, ссутулившуюся і, відавочна, страцілую свядомасць ад занадта вялікай колькасці выпітага.
  
  Я асцярожна падышоѓ і штурхнуѓ цябе локцем, каб абудзіць.
  
  
  
  Ты падняѓ раздражнёны погляд, твае вочы пачырванелі ад выпіѓкі, і раѓнуѓ: "Рухайся далей! Рухайся далей! Хіба ты не бачыш, што я хачу, каб мяне пакінулі ѓ спакоі ѓ маім няшчасце!"
  
  Маё сэрца разрывалася, калі я бачыѓ цябе такім, стары сябар, грубым і растрепанным, з затуманенымі вачыма і няшчасным. Усяго толькі безнадзейны п'яніца. Вам наѓрад ці давялося б горш, калі б вы докурили трубку з опіюмам.
  
  Я сеѓ насупраць цябе і агледзеѓ цябе. Ты моцна змянілася за час маёй адсутнасці, прычым у горшы бок. Ты выглядала жудасна, але я спадзяваѓся, што ванна, галенне і добрая ежа нічога не зменяць.
  
  "Бармэн! Бармэн!" Я замовіѓ. "Прынясіце нам кафейнік вашага крепчайшего кавы!"
  
  "Так, прыяцель, зараз падымуся", - адказаѓ бармэн.
  
  Затым твая галава адарвалася ад стальніцы, і ты распачала гераічную спробу сфакусаваць погляд праз маленькі столік, каб убачыць, хто я такі.
  
  Вядома, я быѓ переодет, і вы мяне не пазналі.
  
  "Прэч! Пакінь мяне ѓ спакоі!" - раѓнуѓ ты. Затым твая галава ѓпала назад на стол, ледзь прыходзячы ѓ прытомнасць.
  
  Бармэн прынёс кафейнік з дымлівых кавы. Я наліѓ вялікую кубак і паставіѓ яе перад табой.
  
  "Пі," загадаѓ я.
  
  Ты зноѓ паглядзела на мяне, вылаялася і пацягнуѓся, каб схапіць гэтую бутэльку віскі, што стаяла на стале, якую я тут жа разбіѓ на падлогу на тузін аскепкаѓ.
  
  "Гэй! Што за...?"
  
  " Піце каву, Ватсан! - Цвёрда сказаѓ я. " Вы патрэбныя мне цвярозым і ѓ здаровым розуме.
  
  Што ж, гэта прыцягнула вашу ѓвагу. Ваша галава адарвалася ад рук, і вы яшчэ раз зірнулі на старую соль перад сабой. Твая галава ківалася ад занадта вялікай колькасці выпітага, але ты утрымліваѓ свой погляд дастаткова доѓга, каб разглядзець мяне наскрозь.
  
  "Холмс?" - прашапталі вы ціхім спалоханым уздыхам. " Ці можа гэта быць?
  
  "Так, добры Ватсан, гэта я, але сочыце за маёй маскіроѓкай, я пакуль не хачу, каб мяне знайшлі", - сказаѓ я.
  
  "Але ... але ты мёртвы?" ты запнуѓся.
  
  "Яшчэ не зусім", - паспрабаваѓ я цябе супакоіць.
  
  "Тады ты, павінна быць, нейкая галюцынацыя?"
  
  " Ватсан, у самай справе! - Рэзка адказаѓ я.
  
  Затым твае вочы пашырыліся, як сподкі, і слабая ѓсмешка з'явілася на тваіх патрэсканых вуснах. З тваіх вачэй пацяклі слёзы.
  
  "Холмс," прашапталі вы, "Холмс".
  
  "Тсссссс!" Я папярэдзіѓ.
  
  "Так, я разумею".
  
  Я знайшоѓ вас, мой добры Ватсан, мой якар у гэтым свеце!
  
  
  
  
  
  Пасля паѓтузіна кубкаѓ моцнага, але брутальнага напою бармэна ваша паводзіны і душэѓны стан паступова вярнуліся да таго, што я ведаю і люблю.
  
  " Холмс! Я не магу ѓ гэта паверыць!
  
  " Гавары цішэй, мой сябар. Нам абодвум выгадна, што некаторыя людзі працягваюць лічыць мяне мёртвым. Кліч мяне ... Сигерсон.
  
  Вы кіѓнулі, паспрабавалі растлумачыць свой розум і, нарэшце, спыталі: "Але ты жывы. Такім чынам, скажы мне, што адбылося?"
  
  Я ѓсміхнуѓся: "Гэта тое, што я спадзяваѓся, што ты зможаш мне сказаць?"
  
  Ты доѓга маѓчаѓ, задумаѓшыся. Затым сказаѓ: "Так, шмат што адбылося з тых часоѓ, як ты з'ехаѓ. Але як гэта можа быць? Ты мёртвы! Што адбылося ѓ Швейцарыі?"
  
  "Відавочна, я цалкам жывы, Ватсан. Тым не менш, гэта прыгода я раскажу вам цалкам як-небудзь у іншы раз. Прама зараз вы павінны адказаць мне на адно пытанне".
  
  "Што заѓгодна".
  
  "Ватсан, па некаторых стандартам мяне не было доѓга, але, вядома, недастаткова доѓга, каб у свеце адбыліся такія фантастычныя падзеі. У Лондане ".
  
  "Я так разумею, вы бывалі ѓ 221Б?" - сарамліва спытала ты.
  
  " Сапраѓды, тое, што ад яго засталося.
  
  "Значыць, ты бачыѓ..."
  
  " Я бачыѓ наступствы пажару. Я таксама ведаю аб забойстве Майкрофта.
  
  "Мне вельмі шкада".
  
  Некаторы час мы маѓчалі.
  
  - А цяпер, Ватсан, "папрасіѓ я," скажыце мне праѓду. Што тут адбывалася, пакуль мяне не было?
  
  Ты супакоіла руку, калі зрабіла яшчэ адзін заспакаяльны глыток гарачай кавы. "Гэта жудасна. Каралева мёртвая, новы кароль, Эдзі, юрлівы распуста. Вы б чулі, якія пра яго ходзяць чуткі; калі хаця б палова з іх праѓдзівая, то ён пачвара.
  
  Я кіѓнуѓ.
  
  
  
  Затым ты асцярожна агледзеѓся і прашаптаѓ мне: "Будзь асцярожны. У караля паѓсюль агенты. Агенты тайнай паліцыі".
  
  "Праѓда?" Гэта была навіна. Гэта вызначана нацягвала Марыярці.
  
  Затым вы спалохана прашапталі: "Англія, увесь свет, мы, здаецца, знаходзімся ва ѓладзе нейкай жудаснай дылемы, і я баюся, да чаго ѓсё гэта можа прывесці".
  
  "Марыярці - крыніца гэтай канкрэтнай дылемы", - сказаѓ я ціхім голасам. "З маім адсутнасцю і меркаванай смерцю ніхто не мог супрацьстаяць яму або яго планам. Пасля забойства Майкрофта наш вораг быѓ прадстаѓлены сваім самым адважным і выдасканаленым планах. Відавочна, у яго гэта нядрэнна атрымлівалася, прычым у сусветным маштабе ".
  
  " Што ты хочаш, каб я зрабіѓ? ... Сигерсон?
  
  " Ваш рэвальвер ѓсё яшчэ пры вас, Ватсан?
  
  "Вядома", - адказалі вы, приободрившись ад перспектывы актыѓных дзеянняѓ.
  
  "Дзе ты цяпер жывеш?" - Спытаѓ я.
  
  - У мяне ёсць маленькая пакойчык у "Свисте і стук", у чатырох кварталах адсюль.
  
  "Добра, ідзі да сябе ѓ пакой і адпачні. Сустрэнемся там заѓтра", - сказаѓ я. "І, Ватсан, заставайся цвярозым".
  
  "Табе не трэба турбавацца пра мяне цяпер, бачыць цябе тут і жывым - адзінае сапраѓднае лекі для майго хворага і змучанага духу".
  
  " Стары добры Ватсан, разам мы разгадалі гэтую галаваломку.
  
  
  
  
  
  Сустрэча з табой зноѓ, стары сябар, шмат у чым ажывіла мой ѓпаѓ дух, але тое, што я ѓбачыѓ, да якога стану ты запаѓ ад выпіѓкі, не толькі засмуціла мяне, але і здзівіла. Гэта таксама прымусіла мяне задумацца. Гэта сапраѓды было зусім не падобна на цябе.
  
  На самай справе, цяпер мне здавалася, што было шмат падзей, нават улічваючы неабмежаваную дзейнасць Марыярці, якія не сыходзіліся. Майкрофт мёртвы? Забіты? Як толькі я адышоѓ ад шоку, чым больш я думаѓ пра гэта, тым больш гэта здавалася цалкам немагчымым. Нашы пакоі ѓ 221B згарэлі і былі забітыя? Што ж, гэта быѓ шок, але гэта заѓсёды было рэальнай магчымасцю. Чаго не было магчымым, так гэта таго, што я, відавочна, быѓ адначасова жывы і мёртвы. Затым была смерць каралевы, гэта было забойства? Прысвячэнне Марыярці ѓ рыцары, беспарадкі ѓ Амерыцы і іншых месцах. Маё цела ѓ труне Марыярці! Усе самыя недарэчныя падзеі, наколькі я ведаѓ, адбываліся ѓ маім свеце.
  
  Гэта проста не сыходзілася. Усё тое, аб чым я згадаѓ, ніколі не магло адбыцца ѓ тым свеце, які я ведаѓ. Што-то было не так, і я баюся, што вы таксама ѓдзельнічаеце ѓ гэтым, Ватсан, яшчэ адзін доказ тэзісу, які я неахвотна вынес на абмеркаванне ѓ якасці магчымага тлумачэння гэтых дзіѓных падзей. Да гэтага моманту я не хацеѓ сур'ёзна згадваць свой тэзіс у гэтым апавяданні. Бачыце, я вас ведаю. Я ведаю, што чалавек, якога я ведаю, ні за што не стаѓ бы безнадзейным п'яніцам. Не ѓ маім свеце. Такім чынам, вы не той чалавек, якога я ведаю. Можа, вы і Ватсан, але вы не мой Ватсан. Вы ... іншы Ватсан. І такім чынам, з доказамі ѓ выглядзе майго цела ѓ магіле і жывога Марыярці, я павінен быць іншым Холмсам!
  
  Вынікаючы гэтым развагам, я зразумеѓ, што Марыярці таксама не быѓ маім Марыярці. Я таксама ведаѓ, што павінен праяѓляць крайнюю асцярожнасць. Мне было пра што падумаць. Гэта, безумоѓна, станавілася сапраѓднай трехтрубной праблемай.
  
  Калі мы з табой сустрэліся на наступную раніцу ѓ тваёй пакоі, ты выглядаѓ нашмат лепш, і я патлумачыѓ цябе вялікую частку гэтага. Я выклаѓ табе сваю тэорыю. Я дадаѓ: "Цяпер я веру, што маё падзенне скрозь туман у Райхенбахе якім-то чынам перанесла мяне ѓ іншы свет. Ваш свет. Свет, які амаль ідэнтычны таму, які я ведаю, але з рэзкімі адрозненнямі ".
  
  Спачатку ваш адказ быѓ цалкам чаканым. "Гэта здаецца абсурдным, Холмс, і зусім неверагодна неверагодным. Я ѓпэѓнены, што пахаваѓ менавіта ваша цела".
  
  - Не маё цела, а іншае. Кажу вам, нейкім чынам я трапіѓ у ваш свет, які аддзелены ад майго ѓласнага. Калі вы не верыце ѓ гэта, Ватсан, па меншай меры, паверце, што такое магчыма. Бо як вы растлумачыце, што я тут, перад вамі?
  
  Ты абдумаѓ гэта, ведаючы, што я стаѓлюся да гэтага сур'ёзна. Я мог бачыць, што нават калі ты не зусім паверыѓ у маю фантастычную гісторыю, ты хацеѓ у яе паверыць.
  
  "Тым не менш, стары сябар, калі ты исключаешь немагчымае, усё, што застаецца, якім бы неверагодным яно ні было, павінна быць праѓдай", - сказаѓ я. "Я тлумачу вам, што паколькі ваш і мой светы знаходзяцца ѓ адным і тым жа месцы, гэта немагчыма. Гэтага не можа быць. Такім чынам, гэтыя светы існуюць асобна".
  
  "Я не ведаю, Холмс. Па праѓдзе кажучы, я бачыѓ і чуѓ шмат дзіѓных рэчаѓ падчас маёй службы ѓ медыцынскай сферы і падчас маёй вайсковай службы ѓ Афганістане і на Далёкім Усходзе. Гэта, аднак, проста неверагодна ".
  
  "Так, гэта так, але простая неверагоднасць не адмяняе сутнасці справы. У Райхенбахе адбылося нешта дзіѓнае. Мы з Марыярці пабіліся. У тваім свеце і маім. У маім ён упаѓ і памёр. У тваім, я ѓпаѓ і памёр. У той жа час у маім свеце, я праваліѓся ѓ туман, але не памёр, замест гэтага я нейкім чынам быѓ перанесены сюды, у ваш свет. У паралельным свеце або альтэрнатыѓным Чэленджэр, несумненна, змог бы растлумачыць гэта лепш, чым 1. Павінна быць, таму, калі я эксгумировал цела ангельца, які загінуѓ у Райхенбахе, гэта быѓ не Марыярці, якім гэта павінна было быць - такім, якім яно было павінна быць, калі б я быѓ у сваім уласным свеце. Гэта быѓ я сам! Кажу вам, я быѓ шакаваны ѓ той час, але я ведаѓ, што гэта быѓ вельмі важны факт. Гэта было маё цела ѓ труне! Па ѓсіх разліках і логіцы рэчаѓ, яно павінна было належаць Марыярці! Гэта быѓ ключ, які накіраваѓ мяне на гэты шлях і выклікаѓ мноства дзіѓных пытанняѓ. Наступныя падзеі толькі прымусілі мяне больш сур'ёзна паставіцца да гэтага тэзіса", - сказаѓ на заканчэнне я.
  
  " Я нават не ведаю, што сказаць.
  
  "Тады нічога не кажы, але падумай пра гэта", - я працягнуѓ. "Якім бы ні быѓ фантастычным мой тэзіс, ён павінен быць праѓдзівым. Як бы неверагодна гэта ні гучала, гэта адзінае, што адпавядае ѓсім фактах. Глазурай на торце была сустрэча з табой, даѓніна. Убачыѓшы, да якой глыбіні ты ѓпаѓ пасля маёй 'смерць', я ѓсвядоміѓ адзін просты, але неабвержны факт. Хоць вы, несумненна, мой добры сябар, Джон Х. Уотсан, вы не можаце быць тым Джонам Х. Уотсанам, якога я ведаѓ столькі гадоѓ. Адсюль вынікае, што гэты свет таксама не той свет, які я ведаѓ столькі гадоѓ. Такім чынам, я тут чужынец, які заблудзіѓся, захраснуѓ у твой свет".
  
  " Холмс, але калі тое, што вы кажаце, праѓда, тады...
  
  "Так, Шэрлак Холмс сапраѓды памёр у Рейхенбахе. Гэта было яго цела, якое я бачыѓ, гэта было яго цела, якое вы бачылі - і дазвольце мне сказаць вам, памылкі быць не можа - гэта быѓ труп Шэрлака Холмса. Ваш Шэрлак Холмс".
  
  Наступіла доѓгае маѓчанне.
  
  Ты кіѓнула ѓ знак канчатковага згоды, і я заѓважыѓ, як глыбокая смутак зноѓ пракралася ѓ твае рысы. Нарэшце, ты рашуча паглядзела на мяне і нават выціснула слабую ѓсмешку.
  
  "Вы двайнік майго ѓласнага Ватсана, ці я вашага Холмса, калі хочаце. Цяпер гэта не мае вялікага значэння, пакуль мы разумеем гэта і што гэта значыць. Взбодрись, яшчэ не ѓсё страчана. На самай справе, зусім наадварот. Напрыклад, я лічу, што тваё захапленне п'янствам, магчыма, сапраѓды пайшло нам на карысць, паколькі гэта, безумоѓна, выратавала табе жыццё.
  
  "Якім чынам?" вы спыталі.
  
  
  
  " Прасцей кажучы, Марыярці устрымаѓся ад сваёй помсты вам, паколькі я ѓпэѓнены, што ён атрымліваѓ асалоду ад вашым самаразбурэннем. Гэта адпавядала б яго перакручанага эга і пачуцця справядлівасці, і гэта выратавала цябе ад яго паслугачоѓ. І вось цяпер мы тут, абодва жывыя, і ані не патрапаныя.
  
  "Што ж, Холмс, прыемна бачыць вас зноѓ, адкуль бы вы ні былі", - сказалі вы, адлюстраваѓшы лагодную ѓсмешку.
  
  "Добры чалавек, Ватсан. Падобна на тое, гульня зноѓ у разгары. І назва гэтай канкрэтнай гульні - Марыярці. Цяпер я прымаю той факт, што гэта не мой свет, і мне тут не месца. Больш за ѓсё на свеце я хачу знайсці спосаб, каб вярнуцца ѓ свой уласны свет. Але, па-першае, я не магу з чыстым сумленнем пакінуць гэты свет на волю лёсу з выпушчаным на волю Марыярці, не зрабіѓшы нічога, каб утаймаваць або спыніць яго. Ты са мной?"
  
  " Вы ж ведаеце, што гэта так, Холмс.
  
  "Такім чынам, зараз мы павінны вызначыць, у чым заключаецца гульня Марыярці. Гэта тое, што мы павінны спытаць сябе, бо толькі тады мы зможам перашкодзіць гэтым планам і прыцягнуць яго да адказнасці", - сказаѓ я.
  
  "Яшчэ адно злачынства?" вы выказалі здагадку.
  
  " Не проста злачынства. Цяпер гэта ѓжо за гранню, калі сачыць за тым, што пішуць у папулярнай прэсе. Я кожны дзень вывучаю газеты. Гэта даволі дзіѓна. Сусветная мітусня, а на гарызонце маячыць нешта горшае, паказвае на нейкі велізарны які кантралюе фактар. Гэта можа быць толькі Марыярці. Я сапраѓды павінен сказаць, што Марыярці вашага свету нашмат зацямніѓ Марыярці майго ѓласнага па сваёй смеласці і сваім дасягненням.
  
  " Ну, я ѓжо дакладна ніколі не чакаѓ, што вы зробіце яму камплімент, Холмс.
  
  "А чаму б і не? Ён шмат чаго дамогся за кароткі час. Баюся, што ѓ нас і так шмат працы".
  
  "Гэта, безумоѓна, гучыць менавіта так". Затым ты кінуѓ на мяне рашучы погляд і сказаѓ: "Я гатовы дапамагчы табе ѓсім, чым змагу".
  
  "Брава!" Затым я дадаѓ: "Але тут мы павінны быць асцярожныя. Мы з Марыярці, падобна, звязаны якім-небудзь чынам, які я пакуль не магу зразумець, але гэта звязана з тым, як я сюды трапіѓ. Я павінен быць упэѓнены, што ѓсё, што я зраблю, каб спыніць яго, не перашкодзіць мне вярнуцца ѓ свой уласны свет.
  
  " Я не разумею, Холмс.
  
  "Дастаткова проста", - адказаѓ я. "Мы з Марыярці звязаныя, простае забойства можа перашкодзіць яго планам, але я баюся, што гэта можа навекі пакінуць мяне тут. Так не пойдзе. Баюся, калі я заб'ю яго, то вельмі спецыфічным спосабам. Магчыма, я павінен якім-небудзь чынам выцягнуць яго на апошнюю сустрэчу.
  
  "Тады што ж нам рабіць?"
  
  "Спачатку ѓ мяне ёсць для цябе невялікае даручэнне", - сказаѓ я.
  
  Неѓзабаве пасля гэтага вы адправіліся ѓ Скотленд-Ярд, а я сеѓ і напісаѓ ліст таямнічага госця з Далёкага Усходу, які, як мне паведамілі ѓ газетах, нядаѓна прыбыѓ у Лондан.
  
  
  
  
  
  З жудаснай трывогай я выслухаѓ навіны аб вашым вяртанні з Скотленд-Ярда праз дзве гадзіны. Вы выглядалі змрочным і неахвотна размаѓлялі, і мне давялося крыху нецярпліва падказаць вам.
  
  "Ну, выкладвай! А што з Лестрейдом і Грегсон?" Сказаѓ я. Мы сядзелі ѓ тваёй маленькай пакоі ѓ Іст-Эндзе. Гэта была бледная замена нашым раскошным апартаментам ѓ 22IB, але сыдзе і так. "Вы бачылі іх і папрасілі прыехаць сюды?"
  
  Што ж, вы, відавочна, былі вельмі засмучаныя тым, што даведаліся. У мяне было дрэннае прадчуванне з нагоды ѓсяго гэтага справы, мяркуючы па вашаму ѓвазе.
  
  "Ватсан?" Я падказаѓ. "З вамі ѓсё ѓ парадку?"
  
  "Холмс," вы адказалі, " я ніколі не бачыѓ ні Лестрейда, ні Грегсона. Іх не было ѓ Скотленд-Ярдзе. Калі я навёѓ даведкі, мне сказалі, што іх абодвух звольнілі".
  
  "Звольнены!" Я выпаліѓ, здзіѓленне паѓплывала нават на маё звычайнае паводзіны.
  
  " Так, новая адміністрацыя, Холмс...
  
  - Што за новая адміністрацыя? Я пачаѓ хадзіць па маленькай пакоі, марачы аб сваёй трубцы або хоць бы іголкі з какаінам.
  
  "Ці бачыце, я навёѓ пэѓныя даведкі, вельмі асцярожна, ніколі не згадваючы ні ваш, ні майго імя. Гэта неспасціжна! Яго Вялікасць кароль прызначыѓ новага камісара Скотленд-Ярда. Спачатку я даведаѓся, што новы чалавек быѓ героем вайны, вайсковым афіцэрам у адстаѓцы, нават буйным паляѓнічым на дзічыну, і я падумаѓ ...
  
  " Так, ну, а цяпер выкладвайце, Ватсан!
  
  "... але няма, мне сказалі, што яго завуць ... Палкоѓнік Себасцьян Моран".
  
  Мне давялося сесці. "Моран?" - Прашаптаѓ я. " У гэтым, напэѓна, ёсць рука Марыярці.
  
  
  
  "Становіцца толькі горш. Моран ператрэслі ѓвесь Ярд, ён звольніѓ Лестрейда, Грегсона і іншых, з кім у вас былі добрыя адносіны на працягу многіх гадоѓ. Я чуѓ, што ён пашырае штат агентаѓ тайнай паліцыі і надзяляе іх асаблівымі паѓнамоцтвамі. Баюся, ён асудзіѓ Ярд ".
  
  "Сапраѓды, цяпер воѓк, напэѓна, ахоѓвае куратнік, і я баюся за добрых людзей нашага прыгожага Лондана".
  
  Больш сказаць было асабліва няма чаго. Доѓгі час мы маѓчалі, задумаѓшыся.
  
  " Што вы хочаце, каб я зрабіѓ, Холмс?
  
  "Я разыщу Лестрейда і Грегсона. Цяпер, калі яны беспрацоѓныя, яны павінны быць дома. Спачатку я паспрабую звязацца з Лестрейдом", - сказаѓ я. Затым я ѓручыѓ вам канверт, у якім знаходзілася ліст, напісанае мной ѓсяго гадзіну назад. "Вы павінны асабіста ѓручыць гэта пасланне нашаму паважанаму замежнаму госцю. Ён знаходзіцца ѓ нумары 600 Гранд-гатэля, і я хачу, каб вы дачакаліся яго адказу ".
  
  Вы кіѓнулі і з сумневам паглядзелі на канверт і дзіѓнае імя, напісанае на ім, спытаѓшы: "Тубтен Гьяцо, Акіян мудрасці? Што гэта значыць, Холмс?"
  
  " Дастаѓце гэта, Ватсан, а потым сустрэнемся тут ѓвечары.
  
  
  
  
  
  У інспектара Джайлз Лестрейда была маленькая кватэрка на Грэйт-Рэсел-стрыт. Я дабіраѓся туды па вуліцах Лондана. Я працягваѓ насіць сваю маскіроѓку: сівую бараду, рэдзенькі парык з сівымі пасмамі, аб'ёмны касцюм, з-за якога здавалася, што я набраѓ пяцьдзесят фунтаѓ лішняга вагі. Па сутнасці, я быѓ старым адстаѓным мараком, знававшим лепшыя дні. Я ішоѓ няцвёрдай хадой. Ніхто на вуліцы не падыходзіѓ да мяне і не звяртаѓ на мяне ніякай увагі, як я і хацеѓ. Я асцярожна прабіраѓся з тваёй малюсенькай пакойчыкі ѓ Іст-Эндзе ѓ цэнтр Лондана і наваколлі Грэйт-Рэсел-стрыт.
  
  Вялікі Лондан, здавалася, зусім не змяніѓся з таго часу, як мяне не было, па меншай меры, вонкава. Аднак пад усімі выдатнымі будынкамі і скульптурамі, ажыѓленымі натоѓпамі і рухам двуколок, а таксама мітуснёй жыцця вялікага горада я з вялікім хваляваннем заѓважыѓ тыя маленькія і трывожныя прадметы, якія складалі тую цёмную заслону, якая, як я адчуваѓ, ахутала горад.
  
  Хоць істотных зменаѓ не адбылося, у людзей з'явілася новая подласць, і я мог бачыць страх у іх вачах. Я ніколі раней не бачыѓ такога ѓ добрых людзей Лондана. Вядома, людзі займаліся сваімі паѓсядзённымі справамі, як і заѓсёды; але больш чым калі-небудзь яны рабілі гэта, не звяртаючы ѓвагі ні на каго вакол. Падобна коней з набадрамі, яны не размаѓлялі з незнаёмцамі, яны ніколі не глядзелі ѓ вочы іншым. А паліцыя і констебли - што ж, я бачыѓ, што цяпер людзі баяліся іх так, як ніколі раней, - і яшчэ больш дэтэктываѓ Скотленд-Ярда ѓ цывільным. Як вы сказалі, Ватсан, яны, па-відаць, былі арганізаваны ѓ нейкую форму тайнай паліцыі.
  
  Я бачыѓ усё гэта ѓласнымі вачыма, калі гуляѓ па вуліцах Лондана. Цяпер паліцыя ѓ любы час выводзіць людзей з вуліц для допыту, калі ёсць падазрэнне, што яны зрабілі якое-то негатыѓнае заѓвагу ѓ адрас караля. Я чуѓ, што некаторыя з іх не вяртаюцца. Лонданскі Таѓэр быѓ зноѓ адкрыты і выкарыстоѓваецца для асаблівага тыпу зняволеных - так званых ворагаѓ кароны. Мне сказалі, што падзямелля пад Тауэром запоѓненыя зламыснікамі, якія былі заключаны ѓ турму за палітычныя злачынствы супраць кароны без прад'яѓлення абвінавачванняѓ і якога-небудзь судовага разбору. Тое, чаго наша Добрая каралева Вікторыя ніколі б не ѓхваліла за ѓсе гады свайго праѓлення нашым суверэнам. Наш новы кароль, падобна, імкнецца да пашырэння паѓнамоцтваѓ манархіі. Паколькі Марыярці з'яѓляецца дарадцам за тронам, падобна, што ён і кароль Эдзі пачынаюць праграму, якая задушыць нашу нацыю. Я баюся, да чаго гэта ѓ канчатковым выніку прывядзе.
  
  Яшчэ адна навіна, якую я пачуѓ сёння, падарожнічаючы па горадзе: у Гайд-парку адбудзецца мітынг з патрабаваньнем высьветліць незадаволенасць народа манархіяй. Падобна на тое, гэта можа стаць пачаткам масавых грамадзянскіх беспарадкаѓ у нашым горадзе. Я быѓ поѓны рашучасці наведаць гэты мітынг пазней у той жа дзень і сваімі вачыма ѓбачыць, якая сітуацыя ѓ тым ці іншым Лондане, часткай якога я цяпер апынуѓся.
  
  Тым часам, дабраѓшыся да кватэры Лестрейда на Грэйт-Рэсел-стрыт, я са здзіѓленнем убачыѓ у акно, што былы інспектар Скотленд-Ярда ѓжо ѓладкаваѓся з наведвальнікам. Я ѓсміхнуѓся сваёй поспеху, калі заѓважыѓ, што яго госцем быѓ не хто іншы, як інспектар Тобіас Гресгон, таксама былы супрацоѓнік Скотленд-Ярда. Тут, сапраѓды, была магчымасць, так бы мовіць, забіць двух зайцоѓ адным стрэлам.
  
  Я зноѓ паспадзяваѓся на сваю маскіроѓку пад старога марака Сигерсона. Я яшчэ не мог выдаць сваю асобу, а гэтыя людзі наѓрад ці паверылі б у тое, што я хто-то такі ѓ любым стаѓленні. Для іх, як і для ѓсяго гэтага свету, у якім я апынуѓся, Шэрлак Холмс быѓ мёртвы. Я б пакінуѓ яго мёртвым яшчэ на некаторы час.
  
  Мне даводзілася ѓвесь час нагадваць сабе, што на самай справе я не быѓ іх Шэрлакам Холмсам, а быѓ з іншага свету, выдатнага ад гэтага, і што, хоць я спачуваѓ праблемах, якія я назіраѓ тут, маё сэрца прагнула вярнуцца ѓ мой сапраѓдны дом. Бо на самай справе гэты свет станавіѓся для мяне ѓсё вялікім і вялікім кашмарам.
  
  Але цяпер аб усім па парадку. У Лестрейда і Грегсона павінен быѓ вось-вось з'явіцца наведвальнік.
  
  Лестрейд адкрыѓ дзверы, маленькі чалавечак, як заѓсёды, быѓ падобны на тхара, яго маленькія вусікі і нос сморщились ад агіды, калі ён убачыѓ мяне.
  
  "Я не прымаю прыставанняѓ, мой дарагі. А цяпер правальвай", - сказаѓ ён, збіраючыся зачыніць дзверы ѓ мяне перад носам.
  
  Мая нага ѓ праломіне выдатна прадухіліла гэта, і я адказаѓ магутным рыкам: "Лестрейд, я прынёс вам вестку ад ворага вашага ворага. Вам цікава?"
  
  " Зараз жа сюды! Што? Лестрейд што-то збянтэжана прамармытаѓ, але менавіта Грегсон, які стаяѓ зусім побач, паклаѓ руку на плячо свайго спадарожніка і сказаѓ: "Я думаю, мы павінны паслухаць, што хоча сказаць гэты чалавек".
  
  Лестрейд паціснуѓ плячыма і адышоѓ ад дзвярэй. "Вельмі добра". Затым, звяртаючыся да мяне, ён сказаѓ: "Ты можаш увайсці, даѓніна, і неадкладна паразумецца".
  
  Я ѓсміхнуѓся і спакойна сказаѓ: "Я служу ворага твайго ворага. Мой гаспадар павінен заставацца ананімным да таго часу ѓ будучыні, калі для яго будзе бяспечна раскрыць сябе".
  
  "Шэрлак Холмс мёртвы, даѓніна," смела заявіѓ Лестрейд.
  
  "Гэта, мае добрыя інспектары, яшчэ трэба будзе высветліць", - рашуча зароѓ я. "Але гэта не тое пытанне, на які трэба адказваць зараз. Што цяпер важна, так гэта тое, што мы супрацьстаім Марыярці і яго арганізацыі. Ён павінен быць пераможаны, або Англія і ѓвесь свет асуджаныя!"
  
  " Марыярці? - Перапытаѓ Лестрейд. " Але цяпер ён чалавек караля.
  
  "І чалавек, які стаіць за каралеѓскім прыгнётам народа, і ваша ѓласная праблема, Лестрейд", - смела адказаѓ я.
  
  Абодва мужчыны доѓгі час стаялі моѓчкі.
  
  "Выдатныя словы, кім бы ты ні быѓ, даѓніна, але нас звольнілі, кароль прызначыѓ стаѓленіка Марыярці, Марана, камісарам Скотленд-Ярда, і ѓ нас больш няма ніякіх афіцыйных паѓнамоцтваѓ", - хрыпла вымавіѓ Грегсон.
  
  
  
  "Тым не менш, ёсць спосабы", - проста сказаѓ я. "Што я і мой настаѓнік хочам ведаць, так гэта вось што. Табе цікава?"
  
  "Ёсць", - раѓнуѓ Лестрейд. "Я кажу вам, што на дадзены момант я клапачуся не столькі аб аднаѓленні на маёй ранейшай пасады, колькі аб тым, каб адпомсціць тым, хто наклікаѓ на мяне гэта злачынства. Мы з Грегсон абмяркоѓвалі гэты самы пытанне да вашага з'яѓлення, але не ведалі, што рабіць.
  
  "Я веру, што магу выправіць гэтую сітуацыю з дапамогай пэѓных дзеянняѓ", - сказаѓ я з усмешкай.
  
  Затым я распавёѓ Лестрейду і Грегсону, што ѓ мяне на галаве, і яны паабяцалі сустрэцца са мной пазней тым жа вечарам.
  
  
  
  
  
  Вяртаючыся ѓ вашу пакой у Іст-Эндзе, Ватсан, я праходзіѓ міма Гайд-парку. Гэта было ѓсяго ѓ пары кварталаѓ ад нашага старога жылля на Бэйкер-стрыт, і там я ѓбачыѓ натоѓпу людзей, якія слухалі выступоѓцаѓ ад розных палітычных партый, публічна выказваюць свае прэтэнзіі да кароне і каралю. Такі быѓ звычай у Лондане і парку на працягу пакаленняѓ, і часта гэта было проста месца сустрэчы дурняѓ або неѓраѓнаважаных. Але не сёння. Сёння тут прысутнічалі тысячы грамадзян усіх класаѓ і сацыяльных палажэнняѓ, якія за апошні год адчулі на сабе жорсткае ярмо прыгнёту з боку гэтага новага манарха. Распачаѓшы рэдкую спробу, члены Ліберальнай і Кансерватыѓнай партый аб'ядналіся, каб дамагчыся кампенсацыі шкоды кароне. Я падышоѓ да трыбуны спікера, каб выслухаць некаторыя скаргі, і з вялікай цікавасцю слухаѓ, як адзін за іншым падбухторшчыкі апісваюць дзеянні, якія супярэчаць нашаму добраму ангельскай заканадаѓству. Я ледзь мог паверыць у тое, што чуѓ, але потым я павінен быѓ успомніць, што гэта, нягледзячы на ѓсю сваю сіметрыю і дакладнасць, была не мая Англія, не мой свет.
  
  Мне жорстка нагадалі аб гэтым факце, калі для разгону натоѓпу былі прыцягнутыя кампаніі моцных лонданскіх бобі, якія, як я цяпер заѓважыѓ, нехарактэрна насілі агнястрэльную зброю.
  
  "Гэта незаконнае сход, і сапраѓдным вам загадваецца неадкладна разысціся па загадзе караля", - запатрабаваѓ ад натоѓпу капітан паліцыі.
  
  Што ж, прамоѓцы пачалі падбухторваць тых, хто сабраѓся да насмешкам над паліцыяй, і неѓзабаве натоѓп асвісталі іх і загадала ім разысціся. Да майго жаху, я заѓважыѓ лёгкую кавалерыю, якая магла належаць толькі гвардыі Каралеѓскага двара, выстраивающуюся на беразе возера. Гэта не было станоѓчым падзеяй.
  
  Трывога і неспакой цяпер раслі і на тварах натоѓпу. Капітан паліцыі запатрабаваѓ яшчэ раз: "Вам было загадана неадкладна разысціся або сутыкнуцца з наступствамі".
  
  Што ж, магу вам сказаць, гэта быѓ выдатны пикант, але ѓсе стала нашмат горш, калі сёй-той у натоѓпе перайшоѓ ад освистывания афіцэраѓ да бросанию прадметаѓ. Тое, што адбылося далей, можа ѓвайсці ѓ падручнікі гісторыі толькі як дзень крывавых забойстваѓ. Таму што Хатняя варта выхапіла шаблі і, рушыѓшы на натоѓп, раптам перайшла ѓ дзікую атаку лёзамі ѓніз і ѓ бакі. Эфект быѓ драматычным і катастрафічным, і пасля дзесяці хвілін хаосу я ѓбачыѓ, што там былі дзясяткі забітых і сотні параненых.
  
  Рэшткі натоѓпу разам з рознымі аратарамі ператварыліся ѓ натоѓп, і яе членаѓ гналі наперад і арыштоѓвалі. Я змог прабрацца ѓ бяспечнае месца ѓздоѓж возера. Шматлікім іншым пашанцавала менш. Аднаму богу вядома, куды былі дастаѓлены арыштаваныя і што з імі зрабілі.
  
  Калі я ішоѓ па вуліцах Лондана на зваротным шляху ѓ твой пакой, я не мог уявіць, якім кашмарам быѓ гэты свет. Калі Марыярці не быѓ спынены, здавалася, што сама цывілізацыя можа быць асуджаная.
  
  
  
  
  
  Калі я вярнуѓся ѓ твой пакой, ты была там і чакала мяне.
  
  "Холмс! Божа мой! Што з вамі здарылася? Вы выглядаеце так, нібы прайшлі праз бітву пры Ватэрлоо!"
  
  " Не Ватэрлоо, Ватсан, а бітва ѓ Гайд-парку. Я падазраю, што вы прачытаеце аб разні, наладжанай каралеѓскімі войскамі, у заѓтрашняй "Таймс", - сказаѓ я, пачынаючы прыводзіць сябе ѓ парадак і пераапранацца. "Але скажы мне, мой сябар, ты бачыѓ Тубтена Гьяцо і перадаѓ яму мой ліст?"
  
  "Так, я гэта зрабіѓ. Ён вельмі стары чалавек, і яму давялося папрасіць хлопчыка, які быѓ побач з ім, прачытаць і перавесці яму ваша паведамленне".
  
  "Сапраѓды, гэта вельмі цікава". Я не мог утрымацца, каб не падняць бровы ѓ цікаѓнасці ад такой непаслядоѓнасці.
  
  " Холмс? - спытаѓ я.
  
  "Усё роѓна", - адказаѓ я. "Але скажыце мне, які быѓ яго адказ?"
  
  "Яго адказ складаѓся з аднаго слова. 'Так".
  
  
  
  Я глыбока ѓздыхнуѓ, па праѓдзе кажучы, я спадзяваѓся, што гэта будзе не так, але, ведаючы факты так, як я іх ведаѓ, я павінен быѓ высветліць, якую ролю адыграѓ наш далёкі госць у гэтай дзіѓнай чарадзе падзей.
  
  "Мы павінны неадкладна сыходзіць, паколькі я лічу, што ён можа быць у небяспекі. Тубтен Гьяцо таксама можа быць адзіным чалавекам у свеце, які можа адказаць на мае пытанні і, магчыма, дапамагчы мне вярнуцца ѓ мой уласны свет. Мы павінны неадкладна пагаварыць з ім.
  
  
  
  
  
  Нам прыйшлося прайсці некалькі кварталаѓ, перш чым мы змаглі набыць "гроулер" з кіроѓцам, які даставіѓ бы нас праз увесь горад у Гранд-гатэль. Гатэль уяѓляѓ сабой вялікае будынак, адно з самых высокіх у Лондане, з шасцю паверхамі. Мы падняліся на новым "ліфце", ці, як яго цяпер называюць амерыканцы, "elevator", на верхні паверх. На самай справе гэты паверх займала анфілада пакояѓ для асабістага карыстання Яго Святасці і яго даволі шматлікай світы манахаѓ і слуг.
  
  Адзін манах, відавочна, які выконваѓ абавязкі мажордома, павёѓ нас чакаць у маленькай прыёмнай, пакуль разглядалася наша просьба аб аѓдыенцыі ѓ Акіяна Мудрасці, як яго пачціва называлі.
  
  " Акіян мудрасці, Холмс? Хто гэты дзіѓны чалавек?
  
  " Не мужчына, Ватсан, таму што гэта ѓсяго толькі шаснаццацігадовы хлопчык. У смяротнага форме яго звалі Тубтен Гьяцо, але ён больш вядомы як Яго Святасць Далай-лама Тыбету. Ён трынаццаты ѓ лініі Далай-лам, якія, як кажуць, былі реинкарнированы першым з гэтай лініі яшчэ ѓ пятнаццатым стагоддзі ".
  
  "Але што наконт старога, з якім мяне пазнаёмілі?"
  
  "Гэты стары, прадстаѓлены вам як Яго Святасць, быѓ усяго толькі сурагатам. Відавочна, ён узяѓ на сябе гэтую ролю ѓ мэтах абароны, мяркуючы, што мэта любога замаху выратуе жыццё яго гаспадара".
  
  "Зразумела. Даволі загадкава, ці не так?"
  
  " Зразумела. Гэты шаснаццацігадовы юнак зрабіѓ тысячы міль сюды, у Лондан. Гэта надзвычай незвычайнае падарожжа для чалавека з яго высокім статусам і мае на ѓвазе вялікую небяспеку ѓ той ці іншай форме. Я веру, што ён што-небудзь ведае аб маёй сітуацыі тут. Я не ведаю, як гэта можа быць, але я адчуваю, што ён можа мне дапамагчы ".
  
  " Якім чынам, Холмс?
  
  "Тыбецкая форма будызму з'яѓляецца магутнай сілай свету і любові, а таксама духам гармоніі і справядлівасці ва ѓсім свеце. Яны маюць доѓгую гісторыю спірытызм і веды ѓ многіх эзатэрычных пытаннях і могуць выяѓляць змены ѓ плыні мірскіх падзей", - дадаѓ я.
  
  "Добра, што было ѓ тваёй запісцы для яго? Ты спытала яго, ці ведае ён, як ты можаш вярнуцца ѓ свой уласны свет?"
  
  "Няма. Калі я прачытаѓ у Times, што Яго Святасць прыехаѓ у Лондан, я зразумеѓ, што гэта не магло быць простым супадзеннем. У рэшце рэшт, мы з Марыярці знаходзімся ѓ Лондане. Увесь гэты сцэнар развіцця падзей звязаны з Лонданам. Такім чынам, я спытаѓ у яго, ці была прычына яго прыезду сюды ѓ тым, што ён выявіѓ пэѓныя анамаліі ѓ патоку мірскіх падзей? Як вы сказалі, яго адказ на гэтае пытанне быѓ 'Так'. Гэта прызнанне я знаходжу вельмі цікавым. Я таксама напісаѓ, што калі гэта быѓ яго адказ, то яму варта прыняць меры засцярогі, таму што яго жыццё можа быць у небяспецы. Вось чаму мы сабраліся тут сёння ѓвечары ".
  
  " Што мы можам зрабіць, Холмс?
  
  " Не бойся, у нас ёсць саюзнікі, і я таемна размясціѓ іх, каб выкрыць любую небяспеку. Але, добры дзень, вось вярнуѓся мажордом, і ён паказвае, што мы павінны ісці за ім на аѓдыенцыю да Яго Святасці ".
  
  
  
  
  
  Цэнтральная пакой гасцінічнага нумара была вялікай і ѓяѓляла сабой багата абстаѓлены залу для аѓдыенцый у далёкаѓсходняй стылі. Са сценаѓ звісалі вялікія і раскошныя габелены тханья з маляѓнічымі малюнкамі Буды. У канцы пакоя стаяѓ элегантны, але пусты трон, а збоку, перад вялікімі вокнамі, стаяѓ малады чалавек з выбритой верхавінай, апрануты ѓ хупавы жоѓты халат з намса шоѓку. Вакол яго суетилась тузін тыбецкіх манахаѓ у памяранцава-шафрановых вопратцы, лысых, як і іх настаѓнік, абмяркоѓваючы вострыя пытанні, калі мы наблізіліся.
  
  Тубтен Гьяцо убачыѓ нас і жэстам загадаѓ сваім паслядоѓнікам замаѓчаць. Яны хутка сталі ѓ два доѓгіх шэрагу па абодва бакі ад Прысутнасці, як яго таксама звалі, у той час як мы пайшлі яму насустрач.
  
  "Ваша Святасць, я Сигерсон, а гэта мой сябар, доктар Джон Х. Ватсан, які сёння перадаѓ вам запіску", - сказаѓ я. Мы паціснулі адзін аднаму рукі ѓ заходняй форме прывітання. Я чытаѓ, што Яго Святасць вельмі цікавіѓся сучасным светам і заходнімі звычаямі.
  
  Яго Святасць Далай-лама ласкава ѓсміхнуѓся, ён быѓ усяго толькі хлопчыкам, але ѓ яго асобе, і асабліва ѓ вачах, была глыбіня, якая прымушала вас адчуваць, што вы знаходзіцеся ѓ прысутнасці значна больш сталага і мудрага чалавека. Меркавалася, што ён быѓ рэінкарнацыяй апошняга Далай-ламы ѓ лініі, ѓзыходзячай да першага майстру, і я ледзь мог паверыць, што гэта праѓда.
  
  Ён здзівіѓ нас, загаварыѓшы па-ангельску з відавочным брытанскім акцэнтам: "Сардэчна запрашаем, сябры мае. Так, я размаѓляю па-ангельску, містэр Сигерсон, дзякуючы настаѓніку ѓ манастыры ѓ часы маёй маладосці. Я выявіѓ, што зачараваны ѓсім брытанскім і сучасным, і таму падумаѓ, што лепш за ѓсё вывучыць мову сучаснага свету, каб пазнаёміцца з ім на свае вочы. Але, вяртаючыся да вашага пытання, адказ, вядома ж, 'Так'. Вы маеце рацыю. Ці бачыце, на працягу стагоддзяѓ мой народ назіраѓ бачання будучыні ѓ святым возеры Лхамо Лхацо ѓ Чокхоргьяле. Гэта было падчас аднаго з такіх пошукаѓ бачання, дзе я ѓбачыѓ усё, што адбылося, і многае з таго, што адбудзецца ". Далай-лама раптам змоѓк. Ён павярнуѓся да сваіх слугам, зрабіѓ ім знак, і яны хутка пачалі выходзіць з залы. Неѓзабаве мы апынуліся сам-насам з Далай-ламай.
  
  Як толькі мы селі тварам адзін да аднаго ѓ іншым канцы пакоя, Тубтен Гьяцо пільна паглядзеѓ на мяне і сказаѓ: "Ты адзін з двух мужчын, якіх я бачыѓ у сваім бачанні. Вашы дзеянні ѓ адно і той жа час у абодвух мірах прывялі да разрыву, да адкрыцця дзверы паміж гэтымі светамі.
  
  Што ж, здавалася, гэта лішняе пацверджанне маёй тэорыі, і нават калі я не зусім верыѓ, я ведаѓ, што гэта павінна быць праѓдай. Тым не менш я спытаѓ: "Як гэта можа быць?"
  
  "Лепш бы вы спыталі, як такога можа не быць?" Яго Святасць адказаѓ, адказваючы на маё пытанне сваім уласным. Ён трохі памаѓчаѓ, перш чым працягнуць: "Два дакладных падзеі, якія адбываюцца адначасова ѓ розных мірах - але з процілеглымі вынікамі - могуць адкрыць дзверы паміж гэтымі двума светамі. Тады стала б магчымым праваліцца з аднаго свету ѓ іншы. Сигерсон, як ты называеш сябе тут, ты бачыш далёка, нашмат далей, чым большасць. Што кажа табе твой розум? Аб чым кажуць вам вашыя факты?"
  
  "Тое, што ты кажаш, можа быць праѓдай", - ціха адказаѓ я.
  
  "Можа быць праѓдай?" падказаѓ ён.
  
  "Павінна быць праѓдай", - паправіѓ я.
  
  Далай-лама кіѓнуѓ сваёй юнай галавой, міласціва усміхаючыся, затым дадаѓ: "Іншы, якога я бачыѓ, быѓ вашым заклятым ворагам. Я бачыѓ усё гэта і многае іншае ѓ сваіх ѓявах і баюся за наш свет, калі твой закляты вораг не спынены. Мой візіт сюды, акрамя самога эгаістычнага жадання ѓбачыць сучасны свет, складаѓся ѓ тым, каб паглядзець, ці змагу я папярэдзіць тых, хто ѓ гэтым замешаны, каб яны выправілі гэтую памылку ".
  
  "Якая памылка?" - Спытаѓ я.
  
  "У тваім свеце, Сигерсон, ты забіѓ свайго ворага. У маім свеце, тут, ён забіѓ цябе. Гэтага ніколі не павінна было здарыцца. Спалучэнне яго жыцця з тваёй смерцю ѓ выніку гэтай сустрэчы выклікала беспарадкі ѓ маім свеце. Што прымусіла яго зло праявіць сябе ѓ поѓнай меры. Раѓнавагу зрушылася. Вы павінны зноѓ ѓсталяваць яго на ранейшы ѓзровень ".
  
  "Я хачу вярнуцца ѓ свой уласны свет, ваша Святасць, але калі тое, што вы кажаце, праѓда, я не магу з чыстым сумленнем дазволіць майму ворагу разбурыць ваш свет. Я ведаю, на што ён здольны, я бачыѓ вынікі працы яго рук. Я згодны з вамі, я павінен нешта зрабіць, каб спыніць яго, " сказаѓ я.
  
  "Тады ёсць толькі адзін спосаб зрабіць гэта, і каб ты змог вярнуцца ѓ свой законны свет. Вы абодва звязаны дзвярыма. Ён усё яшчэ адкрыты і чакае твайго вяртання ..."
  
  "Вадаспад! Павінна быць, гэта ён!" - выпалили вы і дадалі: "Прабачце, Холмс".
  
  "Правільна, доктар", - працягнуѓ Далай лама. "Містэр Холмс, вы павінны яшчэ раз прайграць запал той першапачатковай сустрэчы, і на гэты раз вы павінны атрымаць перамогу. Шукай туман, гэта твой дзвярны праём".
  
  Я паглядзеѓ у стомленыя вочы Тубтена Гьяцо, і на яго твары была амаль блажэнная ѓсмешка. Гэта маладое твар зусім не спалучалася з такімі сьвецкімі старымі вачыма.
  
  " А цяпер, Сигерсон, скажы мне, што гэта тваё далёкае бачанне кажа табе пра мяне?
  
  Я быѓ ашаломлены яго просьбай, але аѓтаматычна адказаѓ: "Акіян Мудрасці здаецца прыдатным назвай, і, калі судзіць па вашай маладосці, я бачу, што ѓ бліжэйшыя гады вас і ваш народ чакаюць вялікія здзяйсненні. У цябе будзе доѓгі праѓленне. Ты мудры. Ты добры. Ты разумееш зло".
  
  Стаічным выраз твару Далай-ламы не змянілася, калі ён ѓстаѓ і сказаѓ: "Аѓдыенцыя скончана; жадаю вам поспеху ѓ вашых пошуках, Сигерсон".
  
  Калі мы ѓсталі, каб сысці, Яго Святасць дадаѓ: "Доктар Ватсан, калі ласка, затрымаецеся на хвілінку".
  
  Абодва мужчыны ѓбачылі здзіѓленне на маім твары. Але я пакінуѓ вас, Ватсан, і выйшаѓ з пакоя, каб пачакаць вас у маленькай прыёмнай, дзе мы былі раней.
  
  
  
  Увайшоѓ манах, які выконваѓ абавязкі мажордома, і сказаѓ: "Ваш сябар хутка будзе вернуты вам".
  
  Я падзякаваѓ яго і цярпліва чакаѓ. Мне заставалася толькі гадаць, аб чым менавіта Далай-ламе трэба пагаварыць з вамі сам-насам, без майго прысутнасці.
  
  Пакуль я чакаѓ, я пачуѓ шум у калідоры, і раптам у пакой увайшлі Лестрейд і Грегсон, а за імі - чацвёра дужых лонданскіх бобі. Яны трымалі ѓ кайданах не каго іншага, як палкоѓніка Себасцьяна Марана, у той час як Лестрейд трымаѓ у руках дзіѓнага выгляду вінтоѓку. Гэта быѓ сумна вядомы пнеѓматычны пісталет Марана.
  
  "Як вы і сказалі, ён быѓ на другім баку вуліцы, маючы намер яшчэ раз стрэліць у старога ѓ вокны". Лестрейд выказаѓ здагадку: "Стары, аб якім вы казалі, будзе мэтай".
  
  " Са старым усё ѓ парадку? - Спытаѓ я.
  
  "Лёгкае раненне, але гэтага дастаткова, каб звязаць Марана і яго пісталет з меркаваным забойствам", - выказаѓ меркаванне Грегсон з усмешкай.
  
  "Вы не можаце арыштаваць мяне! Я камісар Скотленд-Ярда!" Моран запатрабаваѓ з вялікай помпай.
  
  "Не зусім", - пераможна сказаѓ Грегсон. "Магчыма, у нас больш няма афіцыйнай улады, але ѓсё яшчэ дзейнічаюць законы супраць забойстваѓ. Гэта грамадзянскі арышт, усё цалкам законна. Вы арыштаваныя за замах на забойства Яго Святасці Далай-ламы Тыбету. Магчыма, за гэта злачынства вас не пасадзяць у турму на судзе прысяжных з-за уплывовых сяброѓ, але вашы дні ѓ якасці камісара Скотленд-Ярда скончыліся!"
  
  "Бярыце яго!" Лестрейд загадаѓ констеблям, і неѓзабаве Моран знік.
  
  "Для яго справы пойдуць дрэнна, а для Лестрейда і мяне зараз лепш", - сказаѓ Грегсон. "Хто ведае, можа быць, яго нават адновяць на пасадзе?"
  
  
  
  
  
  Як толькі Лестрейд і Грегсон сышлі, неѓзабаве пасля гэтага вы вярнуліся да мяне, Ватсан, са сваёй прыватнай аѓдыенцыі ѓ Далай-ламы.
  
  " Ну? Павінен прызнаць, я заінтрыгаваны. Што ён хацеѓ сказаць? - Спытаѓ я, поѓны цікаѓнасці.
  
  Вы здаваліся дзіѓна стрыманым, але ѓ рэшце рэшт проста ѓсміхнуліся мне, па-братэрску кранальна паклаѓшы руку мне на плячо. "Не бойцеся, Холмс. Яго Святасць ѓсё патлумачыѓ. Ён сапраѓды бачыць амаль так жа далёка, як і ты. Мы павінны знайсці спосаб прымусіць Марыярці вярнуцца да Рейхенбахскому вадаспаду ".
  
  Я кіѓнуѓ. " Ты чаго-то недоговариваешь.
  
  Вы праігнаравалі маё пытанне, і таму я не стаѓ настойваць. Замест гэтага мае думкі звярнуліся да надзённай праблеме.
  
  Я думаѓ аб гэтай сувязі паміж Марыярці і мной. Гэта мела сэнс, і словы Тубтена Гьяцо, здавалася, пацвярджалі вядомыя мне факты. Аднак даставіць Марыярці ѓ Рейхенбах яшчэ раз, прычым аднаго, без паслугачоѓ, можа апынуцца цяжкім, калі не немагчымым. Цяпер ён быѓ магутны, у яго было месца побач з каралём, і ён быѓ бліскучым злачынцам. Мой план быѓ бы амаль невыканальны, але я павінен быѓ бы знайсці спосаб ажыццявіць яго.
  
  "Ці можна гэта зрабіць, Холмс?" вы спыталі мяне, як быццам прачытаѓшы мае думкі.
  
  "Я не ведаю", - адказаѓ я. Затым я распавёѓ вам пра падзеі, якія адбыліся за апошнія паѓгадзіны, калі Грегсон і Лестрейд арыштавалі Марана.
  
  "Моран?" - перапытаѓ ты, выказваючы відавочнае здзіѓленне.
  
  "Так, Моран са сваім духавым пісталетам, ідэальным бясшумным зброяй для забойства", - рэзка адказаѓ я.
  
  " Але чаму Моран, Холмс? Моран што-небудзь ведае?
  
  "Няма. Не Моран, Ватсан, Марыярці. Ён павінен падазраваць. Цікава, што б гэта магло быць? Што ж, як бы там ні было, цяпер, калі Моран знік, ён, напэѓна, будзе папярэджаны.
  
  "Гэта здаецца ключавым ходам", - рызыкнуѓ ты.
  
  Я глядзеѓ на цябе, які стаяѓ там, Ватсана з іншага свету і ѓ той жа час так падобнага на майго сапраѓднага сябра. "Сапраѓды, ты маеш рацыю. Выснова Марана з гульні - ключавое падзея. Ход, які Марыярці не зможа прыняць лёгка. Калі я ведаю сваіх Марыярці, а я думаю, што ведаю, гэта падзея будзе бясконца турбаваць яго. Магчыма, мы зможам згуляць на гэтым з добрым эфектам ".
  
  " Што ж, Лестрейд і Грегсон паспрабавалі ...
  
  "Марыярці ведае, што Лестрейд і Грегсон ніколі не змаглі б ажыццявіць такі пераварот у адзіночку. Ён нешта западозрыць, пабачыць намёк на маю дачыненне да гэтай справы. Ён пашле сваіх агентаѓ распытаць пра стары марак, які называе сябе Сигерсоном. Гэта таксама добра. Магчыма, мы зможам трохі падштурхнуць гэтыя падазрэнні да страхаѓ, якія ён не зможа ігнараваць ".
  
  " Якім чынам, Холмс?
  
  
  
  "Я адчуваю, што чуткі аб маёй смерці былі моцна перабольшаныя і занадта доѓга заставаліся невыпраѓленыя", - сказаѓ я з усмешкай. У мяне была ідэя, якая магла б вырашыць праблемы не толькі гэтага свету, і мае ѓласныя, але і вашыя. Ты страціѓ свой гонар і выпіѓ за маю смерць. Цяпер ты будзеш апраѓданы.
  
  "Ватсан," сказаѓ я, " я прымушу Марыярці западозрыць у пэѓных колах, што я, магчыма, на самай справе жывы. Гэта прыцягне яго ѓвагу. Ён не змог утрымацца ад таго, каб самому высветліць праѓду і ѓладзіць гэтую справу раз і назаѓсёды ".
  
  " Брава, Холмс! Гэта прывядзе іх на Пиккадилли! Але як мы гэта зробім?
  
  Я доѓга маѓчаѓ. Мне трэба было многае абдумаць. Я пачаѓ сумаваць па сваёй трубцы і клубящимся аблоках карыснага тытунёвага дыму, які заѓсёды дапамагаѓ у такіх справах. Я ведаѓ, што гэта павінна быць зроблена як след. Я не мог перагульваць, выяѓляючы залішнюю смеласць, або быць бедным у сваім падыходзе. Нарэшце, я дастаѓ ручку і паперу і напісаѓ тры лісты. Першыя два былі амаль ідэнтычныя. Кожнае з іх было адрасавана Лестрейду і Грегсону па месцы жыхарства. Я сказаѓ ім, што я сапраѓды жывы, што гэта я кіраваѓ імі, пераапрануѓшыся старым мараком Сигерсоном. Затым я патлумачыѓ вашу ролю, Ватсан, у маім плане. Я сказаѓ ім, што вы заѓсёды дзейнічалі па маім прамым загадам.
  
  Наступнае, трэцяе і самае важнае ліст, адрасаваны прафесару Джэймсу Марыярці. Пасланне было кароткім, простым і непасрэдным. У ім гаварылася: "Калі вы шукаеце праѓду, тады шукайце тое, што знаходзіцца ѓ магіле Шэрлака Холмса". Ліст быѓ без подпісу.
  
  Затым я аддаѓ вам гэтыя тры лісты і папрасіѓ вас даставіць першыя два Лестрейду і Грегсону. Трэцяе ліст, якое я даручыѓ вам пакінуць у пабе Вест-Энду ѓ руках бармэна Рейнольдса. Я ведаѓ, што пасланне абавязкова дойдзе да меркаванага адрасата і зацікавіць яго. Затым, нягледзячы на вашы пярэчанні, я ѓзяѓ з вас абяцанне, што вы застанецеся ѓ Лондане і будзеце чакаць майго вяртання.
  
  Адразу пасля гэтага я зноѓ сеѓ на марскі цягнік, адправіѓшыся на Кантынент у Интерлакен, адзін.
  
  
  
  
  
  Увечары першага дня я прыбыѓ у маленькую вёсачку ѓ магутнага вадаспаду і зняѓ пакой у мясцовай гасцініцы. Там я прывёѓ свой план у дзеянне. Я звязаѓся з добрым Гансам, і той ноччу мы прабраліся на могілкі, выявіѓшы магілу. Мы перанеслі цела ѓ іншае месца і зачынілі магілу. Цяпер яна была пустая, за выключэннем аднаго маленькага прадмета.
  
  На наступную ноч з хованкі, выкарыстоѓваючы сваю падзорную трубу, я пільна назіраѓ за магілай Шэрлака Холмса.
  
  Як я і чакаѓ, пасля паѓночы я заѓважыѓ высокую худощавую постаць, крадком надыходзячую да могілак з закрытым ліхтаром. Ён быѓ адзін і нёс рыдлёѓку. Я з цікавасцю назіраѓ, як ён прыбіраѓ зямлю з магілы "ангельца, які памёр у траѓні 1891 года". Чым больш ён капаѓ, тым хутчэй капаѓ. Як толькі ён дакрануѓся да дрэва простага труны, ён спыніѓся, паднёс бліжэй свой ліхтар і спрытна счистил астатнюю бруд. Нарэшце, яму ѓдалося адкрыць вечка труны, і пасля таго, як ён зрабіѓ гэта, ён стаяѓ нерухома і моѓчкі, як статуя. Я цалкам мог прадставіць яго жах, таму што ѓ труне не было цела. Гэта, вядома, было агідна, але, з іншага боку, гэты труну таксама быѓ не зусім пусты. Высокая постаць павольна паднесла ліхтар бліжэй да труны, і ён нахіліѓся, каб разгледзець што-то ѓнутры. Раптам ён працягнуѓ руку і выцягнуѓ невялікі канверт. Гэта быѓ той самы, які я пакінуѓ там напярэдадні вечарам. Звонку было напісана проста: "Марыярці". Унутры была невялікая запіска, якую ён выцягнуѓ, акуратна разгарнуѓ і пачаѓ чытаць. Гэта таксама было коратка і проста. На ім было напісана: "Сустрэнемся на досвітку, на вышынях, якія ѓзвышаюцца над Рейхенбахским вадаспадам". Яно было падпісана ініцыяламі "Шч. Х.".
  
  Марыярці запіску скамячыѓ і канверт і ѓ гневе шпурнуѓ іх у пусты труну. Ён агледзеѓся ѓ цемры, хутка пагасіѓ ліхтар і раптам выдаѓ гучны пагрозлівы крык чыста жывёльнай злосці. Я ніколі ѓ жыцці не чуѓ нічога падобнага. Гэта выклікала змрочную ѓсмешку на маім твары.
  
  Было ѓжо далёка за поѓнач, я сабраѓ свае рэчы і пачаѓ свой шлях да вышынь з выглядам на Рейхенбахский вадаспад, дзе я павінен быѓ чакаць Марыярці і нашай лёсу.
  
  
  
  
  
  Рассвет ѓ Рейхенбахе - цудоѓнае відовішча, Ватсан, і мне, вядома, было шкада, што на гэты раз вы яго прапусцілі. У маім уласным свеце ты суправаджаѓ мяне да вадаспаду, але потым у апошнюю хвіліну быѓ адкліканы Марыярці пад якім-то падставай, каб мы з ім засталіся сам-насам. Цяпер у падобных хітрыкі не было неабходнасці, паколькі гэта былі б проста Марыярці і Холмс, як і было задумана з самага пачатку. Дзве першабытныя сілы ѓступілі ѓ вечную барацьбу паміж дабром і злом.
  
  
  
  Я зняѓ маскіроѓку, у ёй больш не было неабходнасці, і я быѓ апрануты ѓ сваю звычайную вопратку, а таксама ѓ цяжкія паходныя чаравікі і куртку. На Рейхенбахе было даволі халаднавата, нягледзячы на тое, што сонца толькі што ѓзышло.
  
  Я паглядзеѓ на вадаспад ѓнізе, каб вызначыць месцазнаходжанне таго дзіѓнага туману, з якім я сутыкнуѓся падчас свайго першага візіту сюды больш за год таму. Вядома, ён усё яшчэ быѓ там, туманны туман, які, здавалася, мігцеѓ і ссоѓваѓся, перамяшчаючыся ѓ розныя месцы ѓздоѓж краю вадаспаду. Я пачаѓ здагадвацца, што калі дзіѓны туман валодаѓ ѓласцівасцямі перамяшчэння - ці, па меншай меры, здольнасцю змяняць месцазнаходжанне, - то гэта магло быць прычынай таго, што ѓ нашай першапачатковай сустрэчы ѓ маім уласным свеце Марыярці загінуѓ пры падзенні, у той час як я праваліѓся ѓ туман і быѓ перанесены сюды. Туман, павінна быць, быѓ дзвярным праёмам. Гэта здавалася цалкам магчымым, і я выявіѓ, што атрымліваю асалоду ад відавочным лагічным рашэннем гэтай самай дзіѓнай з праблем раз і назаѓжды, калі раптам пачуѓ крокі ззаду сябе.
  
  Гэта быѓ Марыярці! Ён імгненна апынуѓся побач са мной, моцна абхапіѓ мяне рукамі, прыціснуѓшы мае ѓласныя рукі да баках, і хутка пацягнуѓ мяне да выступу.
  
  "Такім чынам, містэр Холмс, я ведаю, што гэтага не можа быць, але гэта так! Вы, здаецца, перасьледуеце мяне вечна. Няѓжо я ніколі не змагу вызваліцца ад вас? Што ж, я буду вольны ад вас, Холмс. Я забіѓ цябе аднойчы, у гэтым я быѓ упэѓнены, і я заб'ю цябе зноѓ, і на гэты раз ты застанешся мёртвым!
  
  "Марыярці!" Я зароѓ, узрушаны тым, што я мог бачыць у ім. Бо гэты Марыярці не быѓ старым, згорбленым, кніжным прафесарам, якога я ведаѓ па сваім свеце. Гэты чалавек здаваѓся маладзей і, безумоѓна, нашмат мацней. Я не мог зразумець чаму - але тады чаму гэта павінна быць не так? Далай-лама сказаѓ мне, што, хоць гэты свет падобны на мой уласны, ён таксама адрозніваецца ад майго ѓласнага свету. Хіба я не бачыѓ гэтага сам?
  
  Раптам я зразумеѓ, што гэты Марыярці забіѓ Холмса з гэтага свету ѓ іх першай сустрэчы. Ён лёгка мог зрабіць тое ж самае і са мной. Ён быѓ больш, мацней, чым Марыярці з майго ѓласнага свету. Я адчуѓ, што мяне няѓмольна цягнуць да выступу. Я чуѓ бурлівую ваду, разбивающуюся унізе, адчуваѓ пырскі са скалы, сонца сляпіла мне вочы, калі я набліжаѓся да сваёй гібелі.
  
  "На гэты раз вам не збегчы, Холмс! На гэты раз вы палеціце з абрыву і памраце!" Марыярці прагыркаѓ гэтыя словы мне на вуха.
  
  Я паспрабавала адбіцца ад яго, але ён быѓ мацней і моцна трымаѓ мяне. Я не магла вызваліць свае рукі, якія ён прыціскаѓ да маіх баках. Я не магла разарваць яго хватку трэба мной. Менавіта тады я зразумеѓ, што збіраюся памерці. Ён збіраѓся зрабіць гэта зноѓ! Ён збіраѓся скінуць мяне з ѓступа ѓ вадаспад, каб я разбіѓся насмерць на камянях ѓнізе.
  
  І тут я адчуѓ моцны ѓдар, як быццам ад нейкага магутнага сутыкнення, і нас цалкам разгарнула. Затым, добры Ватсан, я ѓбачыѓ ваш твар, і вы біліся з Марыярці.
  
  "Холмс, я тут. Далай-лама ведаѓ, што вам спатрэбіцца мая дапамога!"
  
  "Я казала табе заставацца ѓ Лондане!" Выпаліла я, спрабуючы вызваліць рукі.
  
  "Ха-ха!" - ты засмяяѓся, збіваючы Марыярці ѓдарамі кулака і спрабуючы разняць нас.
  
  Затым я разарваѓ хватку Марыярці і вызваліѓся. Я неадкладна ѓмяшаѓся, каб абараніць цябе ад яго удараѓ. Вы б'яце яго зноѓ, і яшчэ раз, прымушаючы яго адступіць назад, дзе ён, здавалася, вагаѓся, страціѓ раѓнавагу. Затым, калі Марыярці саслізнуѓ з вадаспаду, я з жахам назіраѓ, як ён раптам схапіѓ цябе за паліто, і ты рушыѓ услед за ім са скалы.
  
  " Ватсан! - Усклікнуѓ я.
  
  "Холмс, не трэба, я рады, што ѓсё так скончылася ..." І ваш голас заціх, калі вы ѓпалі на камяні унізе.
  
  Я стаяѓ ля прорвы, калі вы з Марыярці ныралі ѓніз, да вадаспаду і імгненнай смерці ѓнізе.
  
  Усё было скончана. Я паглядзеѓ уніз і ѓбачыѓ, што вы з Марыярці ляжалі, скалечаныя, на камянях вадаспаду, і неѓзабаве вас зацягнула пад ваду лютая вада ракі. Імгненне праз вас абодвух не было.
  
  "Нарэшце-то Марыярці мёртвы", - прашаптаѓ я, дрыжучы ад гора, "але якой цаной? Мой добры Ватсан, мёртвы! Што мне цяпер рабіць?"
  
  І тады мне ѓспомніліся словы Тубтена Гьяцо: "Шукай туман, гэта твой дзвярны праём."
  
  Я азірнуѓся і ѓбачыѓ, што туман быѓ прыкладна ѓ дваццаці ярдаѓ ад мяне, і я пайшоѓ да яго, нібы ѓ сне. Ён бліскаѓ самым ненатуральным чынам, і цяпер я цалкам мог паверыць, што гэта сапраѓды магла быць нейкая форма трансцэндэнтнага або звышнатуральнага праходу паміж светамі, як мне сказаѓ Далай-лама.
  
  Марыярці ѓ гэтым свеце, і ѓ маім уласным свеце, цяпер быѓ мёртвы. Я выканаѓ сваю місію. Я задаваѓся пытаннем, ці быѓ я дастаѓлены сюды менавіта па гэтай прычыне ѓ першую чаргу? На гэтае пытанне ѓ мяне не было адказу. Магчыма, Тубтен Гьяцо ведаѓ больш, чым казаѓ? Магчыма, ён распавёѓ вам, Ватсан, і менавіта таму, здаравяка, вы не паслухацца майго загаду застацца ѓ Лондане? І ѓсё ж ваша непаслушэнства выратавала мне жыццё і дазволіла выканаць гэтую місію.
  
  Цяпер мне прыйшоѓ час вярнуцца дадому, у мой уласны свет, якога я належаѓ. Брама чакалі мяне. На жаль, я пакідаѓ ззаду свет, дзе былі мёртвыя не толькі Марыярці і Холмс, але і ваша другое "я". І ѓсё ж цяпер, больш, чым калі-небудзь, я прагнуѓ вырвацца з гэтага кашмарнага свету і вярнуцца дадому, у мой родны Лондан, да майго любімаму Ватсону, у наш уласны дом 221B, з Майкрофтом, місіс Хадсон і нават з суровым тварам старога Лестрейда.
  
  Я накіраваѓся да туману. Як толькі ён замёр пада мной, я ѓважліва паглядзеѓ на яго зверху ѓніз. Я ведаѓ, што мне трэба рабіць. Я не мог жыць у гэтым свеце. Не пасля смерці майго лепшага сябра, які аддаѓ сваё жыццё, каб выратаваць маю ѓласную. Але тое, пра што я думаѓ, таксама было неспасціжна. Калі б я быѓ няправы, я б зрабіѓ сам тое, чаго Марыярці проста не змог зрабіць. Я мог бы пакончыць з сабой, здзейсніць суіцыд.
  
  Я паглядзела на палымяны туман унізе. Я зрабіла глыбокі ѓдых. Мігаценне, здавалася, клікала мяне. Я падумаѓ пра цябе, добрым аднаго, і аб доме, і аб усіх людзях, якіх я хацеѓ убачыць зноѓ, і я нырнуѓ у гэты дзвярны праём і свой лёс.
  
  
  
  
  
  "З вамі ѓсё ѓ парадку, містэр?" Я пачуѓ голас, які гаварыѓ трэба мной.
  
  Я павольна прыходзіѓ у прытомнасць, удыхаючы халодны горны паветра, адчуваючы бруд і траву пад сваім целам, я адчуваѓ, як трасуцца мае плечы і ѓсё цела. Я адкрыѓ вочы і ѓбачыѓ добрага Ганса.
  
  " З табой усё ѓ парадку? Дзіѓнае месца для сну, ці не так?
  
  "Ганс?" - Спытаѓ я.
  
  "Так, гэта маё імя. Але адкуль ты гэта ведаеш?" асцярожна адказаѓ ён.
  
  "Вы мяне не ведаеце?"
  
  "Не, сэр. Я павінен вас ведаць? Я ніколі не сустракаѓ вас да гэтага моманту".
  
  Я кіѓнуѓ. "Не, вядома, няма, вы мяне не ведаеце".
  
  
  
  
  
  Па дарозе ѓ Лондан, я купіѓ нумар "Таймс" і прачытаѓ яго з новым пачуццём радасці, калі даведаѓся аб планах па святкаванні Дня нараджэння каралевы Вікторыі. Да яе павінен быѓ далучыцца яе сын Эдвард, спадчыннік пасаду. Я ѓздыхнуѓ з палёгкай, свет, які я ведаѓ, свет, да якога я належаѓ, быѓ тут, і я быѓ у яго на сваім законным месцы. Я з цікавасцю чытаѓ месцы, дзе нядаѓна быѓ абраны новы амерыканскі прэзідэнт, і не было ні найменшага намёку на ваеннае паѓстанне або пераемнасць; дзе ѓрад Францыі ѓсё яшчэ знаходзілася ѓ звычайнай мітусні, але яшчэ не апала; і дзе ѓ Германіі і Расіі панавала спакой. Цяпер здавалася, што ѓсё было так, як і павінна быць.
  
  Я таксама заѓважыѓ невялікую нататку, схаваную на апошніх старонках, пра Эдзі. Тут ён не быѓ каралём, проста малодшым членам каралеѓскай сям'і. У ім проста гаварылася, што Альберт Крысціян Эдвард Віктар, герцаг Кларенс і Эйвондейл, унук каралевы Вікторыі, быѓ шпіталізаваны ѓ сувязі з цяжкай хваробай, якая папярэднічала яго раптоѓнай смерці. Цяпер хадзілі чуткі, што сумна вядомы распуснік заразіѓся пранцамі і што менавіта гэтая хвароба павольна зводзіла яго з розуму. Падобна на тое, хвароба нанесла юнаму члену каралеѓскай сям'і канчатковы страты. Цяпер у яго не было ні найменшага шанцу калі-небудзь стаць каралём.
  
  Я зачыніѓ газету і прыбраѓ яе. Цягнік пад'язджаѓ да вакзала Вікторыя. Не магу выказаць радасць, якую я спазнаѓ. Мяне доѓга не было. Цяпер я зноѓ быѓ дома. Я неадкладна наняѓ рамізніка, які адвёз мяне на Бэйкер-стрыт да нашых нумарах па адрасе 221B.
  
  У мяне была гісторыя, якую ніхто - нават вы, Ватсан - ніколі не змог бы запісаць, таму што хто б у гэта паверыѓ? Але я ѓсё роѓна распавядаю яе вам, мой стары сябар. Вы можаце змясціць гэты аповяд сярод іншых вашых папер у свой стары сейф. Магчыма, калі-небудзь у будучыні таямніцы часу і прасторы будуць дастаткова добра вывучаны, каб мой аповяд мог здацца праѓдападобным. Мне гэта ѓжо здаецца неверагодным, хоць я перажыѓ гэта зусім нядаѓна. І, як я сказаѓ вам на мінулым тыдні па вяртанні, было прыемна ѓбачыць вас пасля столькіх гадоѓ, мой дарагі Ватсан. Было прыемна пабачыцца з табой.
  
  OceanofPDF.com
  
  Залаты крыж
  
  Майкл Колінз
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Тадеуш Ян фортуновский прыбыѓ у Амерыку вясной 1893 года, не кажучы па-ангельску. Тры месяцы праз ён быѓ арыштаваны за забойства вядомага коннозаводчика, свецкай ільвіцы і былога віцэ-губернатара Каліфорніі Коліна "Кондар" Кэмерана. Сенсацыйнае падзея ѓ той час, але, у рэшце рэшт, не больш чым забыты інцыдэнт у бурнай гісторыі гарадоѓ Бруклін і Нью-Ёрк, і я б ніколі не пачуѓ аб гэтым злачынстве, калі б Тадэвуш Ян не быѓ маім дзядулем.
  
  У траѓні 1893 года яму быѓ амаль дваццаць адзін год, ён нарадзіѓся і вырас у польскіх бацькоѓ у маленькім гарадку ѓ Літве, які ѓ той час быѓ часткай імперыі цара ѓсяе Русі. Імперыя, дзе палякі і літоѓцы ненавідзелі адзін аднаго, дзе абодва ненавідзелі рускіх, дзе ѓсе трое ненавідзелі габрэяѓ, і дзе казакі ненавідзелі ѓсіх, уключаючы адзін аднаго. Нікога не хвалявала, каго ненавідзяць габрэі.
  
  Ён памёр да майго нараджэння, але яго ѓдава - яго другая жонка, а не мая бабуля - распавяла мне яго гісторыю ѓ гасцінай шматкватэрнага дома на Сёмы вуліцы ѓ ніжнім Манхэтэне, дзе яна жыла адна пасля смерці Тадэвуша. Яна распавяла шмат гісторый аб гэтым далёкім свеце нетерпеливому хлопчыку, якога таксама звалі Тадэвуш - Даніэль Тадэвуш, - і які калі-то быѓ Фортуновски, але цяпер стаѓ Фартуна. (Гэта змяненне унёс мой бацька, і стары Тадэвуш больш ніколі не размаѓляѓ са сваім адзіным сынам.)
  
  " Гэта быѓ час вялікіх пераменаѓ, Дэніэл. Час індустрыялізацыі, калі амбіцыйнаму пятнаццацігадоваму падлетку ѓ маленькай вёсачцы царскай Літвы амаль нічога не заставалася рабіць, акрамя як араць поля за медлительными коньмі.
  
  Амбіцыі былі ѓ гарадах. Тадэвуш з'ехаѓ у горад, каб працаваць на ліцейным заводзе і адпраѓляць грошы дадому. Але таксама даведацца, што ён працаваѓ па дванаццаць гадзін у дзень, шэсць дзён у тыдзень, вырабляючы тавары, якія цар, князі, графы і прамыслоѓцы прадалі б значна даражэй, чым яны заплацілі за іх вытворчасць, і, такім чынам, разбагацелі б і зажылі добрай жыццём. Даведацца, па словах вялікага прэзідэнта Злучаных Штатаѓ Амерыкі Абрагама Лінкальна, што тыранія - гэта калі адзін чалавек кажа іншаму: "Ты працуеш, каб вырабляць ежу, а я буду гэта ёсць", і што ён, Тадэвуш, і яго калегі па працы не былі сярод тых, хто стаѓ бы ёсць гэтую ежу.
  
  Тадэвуш чытаѓ Маркса і Энгельса, Бакуніна і Бланкі і даведаѓся, што бядняк ѓ адзіночку нямоглы, сіла зыходзіць ад супольнасці. Ён даведаѓся таксама, што цару, князям, графам і прамыслоѓцам не падабалася, калі тыя, хто працаваѓ на іх, валодалі такімі ведамі. На самай справе, цар ненавідзеѓ гэта больш, чым палякаѓ, польскія князі ненавідзелі гэта больш, чым рускіх, літоѓскія графы ненавідзелі гэта больш, чым палякаѓ і рускіх, і ѓсе яны ненавідзелі гэта нават больш, чым габрэяѓ. Таму яны паслалі казакоѓ - казакі па-ранейшаму ненавідзелі ѓсіх, і ім было ѓсё роѓна, чые галовы яны разбіваюць, абы ім добра плацілі.
  
  Тадэвуша Яна шмат разоѓ збівалі і яшчэ больш раз кідалі ѓ турму. Былі пераследу, беспрацоѓе, турма, голад і мала працы для ваяѓнічага сацыяліста. Таму, калі падышло час яго службы ѓ царскай арміі, Тадэвуш вырашыѓ адправіцца ѓ краіну вялікага Абрагама Лінкальна, дзе ѓсё было б лепш.
  
  На жаль, да таго часу ён ужо гаварыѓ па-польску, па-руску і крыху па-нямецку, але не па-ангельску, а ліцейная праца была недаступная нават кваліфікаванаму чалавеку без ангельскай. Адзінай працай была некваліфікаваная здзельная ѓ потогонном цэху. За выключэннем таго, што ѓ Тадэвуша быѓ яшчэ адзін навык - ён умеѓ абыходзіцца з коньмі, - а англійская не патрабаваѓся для таго, каб размаѓляць з коньмі або чысціць стайні. Малады рускі, з якім ён пазнаёміѓся на караблі, знайшоѓ яму працу на іпадроме на гаючым марскім паветры Шипсхед-Бэй ѓ Брукліне.
  
  
  
  Ён прабыѓ на іпадроме тры месяцы, калі Коліна "Кондар" Камерона знайшлі паміраючым у стойле для коней у адной з стайняѓ, дзе працаваѓ Тадэвуш. Магутны пратэст падняѓся па ѓсім Бруклину і Нью-Ёрку. Кэмеран быѓ багатым і заслужаным спартсменам і дзяржаѓным служачым з далёкай Каліфорніі, чыё ранняе бачанне і цяжкая праца дапамаглі пабудаваць чыгунку ад ѓзбярэжжа да ѓзбярэжжа і такім чынам зрабілі краіну адзінай нацыяй, дзе тавары ѓрадлівага, але далёкага Захаду маглі прадавацца на густанаселеным ђсходзе на карысць ѓсіх.
  
  Не адразу стала ясна, як хайроллер сустрэѓ свой канец, бо конь у рокавым стойле запанікаваѓ і растаптала яго ѓ сотні месцаѓ. Аднак, па думку лекара іпадрома, траѓмы, атрыманыя канём, былі нанесеныя пасля смерці, тым больш што Камерон часта ездзіѓ верхам на жеребце, і яго не спалохала б прысутнасць спартсмена ѓ адзіночку.
  
  Неабходна было правесці ѓскрыццё, але членам жокейского клуба Коні-Айленда, свецкім львіца і прамыслоѓцам, якія маюць гатэлі на курорце і коней на іпадроме, а таксама мясцовым палітычным уладам на чале з шэфам паліцыі Джонам Дж. Маккейнам не трэба было чакаць. Яны ведалі забойцу - Тадэвуша Яна Фортуновского.
  
  
  
  
  
  Ускосныя доказы супраць Тадэвуша былі для канца дзевятнаццатага стагоддзя моцнымі, пераканаѓчымі і выклікалі трывогу як ва ѓладаѓ, так і ѓ грамадскасці. "Ён прыехаѓ у Амерыку, твой дзядуля, чакаючы ѓбачыць краіну Абрагама Лінкальна", - сказала мне мая зводная бабуля ѓ гасцінай шматкватэрнага дома на Сёмы вуліцы. "Калі ён выявіѓ ѓсяго толькі іншую краіну каралёѓ і прынцаѓ, з такім жа багаццем і ѓладай, з такімі ж замкамі на пагорках, гэта было вялікім шокам. Вялікая смутак і вялікі гнеѓ. Ён быѓ чалавекам, як бы гэта сказаць па-ангельску, Цэласным?
  
  " Сумленнасць, бабуля?
  
  "Так, сумленнасць. Тадэвуш прыехаѓ у Амерыку не для таго, каб маѓчаць".
  
  Тадэвуш спрабаваѓ стварыць прафсаюз сярод конюхаѓ і хлопчыкаѓ-фізкультурнікаѓ. Ён прамаѓляѓ прамовы, біѓся з прыватнай паліцыяй Маккейна, быѓ збіты і пасаджаны ѓ турму. Але канюхі-імігранты і хлопчыкі-фізкультурнікі з Шипсхед-Бі ѓсё яшчэ марылі скрасці свае ѓласныя каралеѓства на гэтай багатай новай зямлі, таму адгукнуліся нямногія.
  
  Тадэвуш быѓ добры ѓ сваёй працы і пацярпеѓ няѓдачу ѓ спробе арганізаваць арганізацыю, таму ён усё яшчэ працаваѓ на іпадроме, калі быѓ забіты Кондар Камерон. Ён быѓ небяспечным анархістам, агітатарам, злачынцам. Ён кінуѓ выклік паліцыі і палітыкам. Яго бачылі падбухторваѓ людзей з Камероном ѓ стайні ѓсяго за гадзіну да таго, як быѓ знойдзены які памірае мужчына, працаваѓ ён там ці, як казалі многія, хаваѓся ѓ адным стойле пасля забойства, і быѓ у яго пры сабе нож.
  
  У 1893 годзе судовая экспертыза толькі зараджалася. Да замежнікам, анархістаѓ і непакорлівай бедноте вышэйшыя класы, паліцыя, якая працавала на іх, і карэнныя жыхары ставіліся з падазрэннем. Тадэвуш быѓ арыштаваны на месцы і практычна прызнаны вінаватым. Ускрыццё пераканаѓча паказала, што Кэмеран не быѓ забіты канём, і стала канчатковым доказам віны Тадэвуша.
  
  Тое, што ускрыцце паказала, што бізнэсовец і палітык памёр не ад нажавога ранення, а быѓ застрэлены з блізкай адлегласці, нічога не значыла. У замежнага агітатара заѓсёды быѓ пісталет, гэта ѓсе ведалі. Тое, што пісталет не быѓ знойдзены, было адпрэчана. Усе ведалі, што анархісты хітрылі, замятаючы свае сляды. Хто яшчэ мог ці зрабіѓ бы гэта? У Кэмерана не было вядомых ворагаѓ, ён не быѓ жанаты, сышоѓ на пенсію з усіх дзяржаѓных службаѓ, яго любілі ѓсе на іпадроме, ён ніколі не ѓпускаѓ выпадку хутка выплаціць прайграным заклад або доѓг і быѓ адкрыта шчодры да ѓсіх сваім жанчынам, супрацоѓнікам і прислуге. Нават яго апошнія словы, аб якіх паведамілі два хлопчыка-фізкультурніка, якія знайшлі яго за некалькі хвілін да смерці, здавалася, праклялі Тадэвуша.
  
  "Калі мы знайшлі яго, сэр, - сказаѓ шэфу Маккейну адзін з хлопчыкаѓ-фізкультурнікаѓ, - ён прашаптаѓ што-то пра "нашых войнах" або, можа быць, пра "нашых законах"".
  
  Іншы нецярпліва падхапіѓ: "Я чуѓ 'нашы саломінкі" або, можа быць, "нашы берагі", сэр".
  
  Вядома, што хто яшчэ на іпадроме ѓ той дзень парушаѓ законы штата і горада? Ці цягаѓ цюкі саломы ѓ стайні? Або нядаѓна прыбыѓ на нашы берага? Тое, што Тадэвуш сцвярджаѓ, што быѓ адпраѓлены з даручэннем ѓ іншую стайню у той час, калі яго "бачылі" падбухторваѓ людзей з Кэмеранам, і не вярнуѓся да смерці Кэмерана, было сустрэта з пагардай, паколькі ѓсе, хто быѓ звязаны з канюшняй Кэмерана, катэгарычна адмаѓлялі, што пасылалі яго з якім-небудзь даручэннем.
  
  
  
  
  
  "Гэта было," распавядала ѓдава Тадэвуша яго ѓнуку ѓ паѓцёмнай гасцінай чыгуначнай кватэры на Сёмы вуліцы, - калі мужчына прыйшоѓ да Тадэвушу".
  
  "Які мужчына, бабуля?"
  
  
  
  " Твой дзядуля ніколі не ведаѓ яго імя. Ангелец з хуткай прамовай і не вельмі добрым нямецкім. Чалавек, які выратаваѓ яго.
  
  "Выратаваѓ дзядулю? Ён быѓ дэтэктывам?" Мяркую, я ѓжо пачаѓ падумваць аб тым, каб стаць паліцыянтам, як мой бацька.
  
  "Тадэвуш таксама задавалася гэтым пытаннем, але калі так, то ён быѓ вельмі дзіѓным дэтэктывам. Усё гэта было задоѓга да таго, як я сустрэла Тадэвуша, але ён ніколі не забываѓ ангельца ". У яе вачах было адхілена выраз. "Высокі мужчына, ён сказаѓ мне, вышэй шасці футаѓ, і такі худы, што здаваѓся нашмат вышэй. Але больш за ѓсё Тадэвушу запомніліся яго вочы. Яны былі поѓныя энтузіязму, у агні, і, здавалася, прапальваць Тадэвуша наскрозь, як распаленыя нажы, пракладалі сабе шлях да ісціны. "Арол, вышуквае здабычу", - сказаѓ Тадэвуш, з яго тонкім ястрабіных носам і моцным, рашучым падбародкам".
  
  Адхілена выраз твару стала сумным. "Тадэвуш быѓ у турме шэфа паліцыі Маккейна, калі да яго прыйшоѓ ангелец. Спачатку Тадэвуш спалохаѓся. Мужчына быѓ апрануты так, як апраналіся ѓсе багатыя людзі, якія валодалі коньмі на іпадроме. У высокую шэрую капялюш і белую кашулю з гальштукам, доѓгі шэры сурдут, шэрыя штаны і нізкія шэрыя чаравікі. Як прынцы і графы ѓ сябе дома.
  
  Без прадмоѓ і тлумачэнняѓ ангелец загадаѓ на сваім дрэнным нямецкай: "Раскажыце мне ѓсё, што вы памятаеце з дня забойства, малады чалавек".
  
  "Чаму?" Запярэчыѓ Тадэвуш. "Хто вы? Як вы трапілі да мяне?"
  
  Ангелец ѓсміхнуѓся. " Значыць, вы не пресмыкаетесь і не прасіце міласціну, а? Цудоѓна! Мае інстынкты верныя. Я веру, што вы не вінаватыя, малады чалавек. Я быѓ у стайні і ѓ стойле, і ёсць прыкметы, але ѓ нас мала часу. Гэты чалавек Маккейн і дружкі нябожчыка Кондар Камерона хочуць атрымаць тваю галаву як мага хутчэй. Забойства дрэнна адбіваецца на бізнесе, а вас затаѓравалі як небяспека агітатара. Такім чынам, не мае значэння, хто я, пакуль я падарожнічаю інкогніта. Што тычыцца таго, што я тут, скажам так, у мяне ёсць ѓплывовыя сябры. Цяпер усё, што ты памятаеш, і хутка."
  
  Тадэвуш адчуѓ раптоѓную хвалю безнадзейнасці. "Але я нічога не памятаю".
  
  "Лухта! Ты памятаеш, але ты не ведаеш, што памятаеш. Апішы свае дзеянні ѓ той дзень. Усе. Нічога не выпусці. З самага пачатку".
  
  Тадэвуш, які па натуры быѓ адважным і скептичным, сказаѓ: "Я адкрыѓ вочы, і калі яны прывыклі да цемры, убачыѓ, што знаходжуся ѓ сваёй пакоі ѓ шматкватэрным доме. Я пазяхнуѓ і ѓстаѓ з ложка. Я пачухаѓся, плюхнуѓ вадой на твар, працёр зубы салёнай вадой і...
  
  " Гэты шматкватэрны дом знаходзіцца ѓ Нью-Ёрку ці ѓ Брукліне? Ангелец перапыніѓ яго:
  
  Менавіта тады Тадэвуш зразумеѓ, што ангелец дакладна ведае, што робіць. Ён ведаѓ, што Тадэвуш насміхаецца над ім, але яму было ѓсё роѓна, таму што кожная нязначная дэталь была менавіта тым, чаго ён хацеѓ.
  
  "Бруклін, сэр", - сказаѓ Тадэвуш, і ѓ ім зарадзілася слабая надзея. "Але не ѓ Шипсхед-Бі. Гэта занадта дорага. Месца для багатых".
  
  Ангелец суха адказаѓ: "Так, малады чалавек, гэта так. Але я прапаную вам пакуль ѓстрымацца ад падобных каментароѓ. Мы не хочам, каб вашыя абвінаваѓцы прыйшлі ѓ такую лютасць, што распачалі справу супраць вас, нягледзячы на доказы вашай невінаватасці. Цяпер працягвайце сваё апавяданне. Адбывалася ці што-небудзь незвычайнае да таго, як вы пакінулі сваю пакой? "
  
  " Не, нічога... Тадэвуш міргнуѓ. " Не, не раней, але калі я сыходзіѓ. Мужчына...
  
  "Быѓ на вуліцы", - зноѓ перабіѓ ангелец. "Чалавек, які нічога не рабіѓ, калі ѓсе астатнія спяшаліся на працу".
  
  Тадэвуш быѓ уражаны. "Так ... так, сэр. Прыхінуѓся да сцяны насупраць шматкватэрнага дома. Ён быѓ побач з вулічным ліхтаром, і я заѓважыѓ яго".
  
  Высокі ангелец змрочна кіѓнуѓ. " Усё так, як я і думаѓ. Гэта было не спантаннае злачынства, а добра спланаванае. Вы бачылі твар гэтага чалавека?
  
  " Не, сэр. Ён нізка насунуѓ кепку і стаяѓ у цені.
  
  "Так, ён бы так і зрабіѓ. Працягвай!"
  
  Тадэвуш паехаѓ на паравозе на іпадром ѓ мора. Больш ён не бачыѓ стаіѓся чалавека. Апынуѓшыся на іпадроме, ён пачысціѓ пяць стойлаѓ, разаслаѓ свежую салому і пачысціѓ трох коней Кондар Камерона пасля ранішняй трэніроѓкі. У гэты момант Тадэвуш ѓзяѓ невялікі перапынак, пасядзеѓшы на сонейку ля стайні і падыхаць марскім паветрам, калі да яго падбег конюх, якога ён ніколі не бачыѓ, і сказаѓ, што трэнер містэра Кэмерана хоча, каб ён адправіѓся ѓ далёкую стайню з якой-небудзь збруяй. Яго не было больш за гадзіну, і неѓзабаве пасля таго, як ён вярнуѓся і аднавіѓ ѓборку стойлаѓ у сваёй стайні, двое хлопчыкаѓ-фізкультурнікаѓ знайшлі памірае Камерона.
  
  
  
  "Вядома. Так бы ѓсё і здарылася", - усклікнуѓ ангелец. Ён павярнуѓся да дзвярэй у канцы калідора. "Майце добрае сэрца, малады чалавек. Я хутка вярнуся з ключом ад вашага цяжкага становішча і ад вашай камеры.
  
  А потым ён знік.
  
  
  
  
  
  Тадэвуш чакаѓ цэлы дзень. Адзін у сваёй камеры, час ад часу яму падсоѓвалі ежу, ён маѓчаѓ, яго ахапіла роспач. Што мог зрабіць ангелец, каб дапамагчы яму? Хіба ён не быѓ таксама замежнікам, над якім пасмяяліся б бос Маккейн і багацеі? Ангелец быѓ вар'ятам, збег з нейкай псіхушкі.
  
  Наступіла цемра, і Тадэвуш лёг на свой саламяны сяннікі, зачыніѓшы вочы ад слабога святла, проникавшего з каменнага калідора за межамі камеры, змагаючыся са сваім страхам. Але ён быѓ малады, валодаѓ моцнай воляй, юнацкім аптымізмам, які яшчэ не быѓ зламаны цяжарам беднасці і несправядлівасці, і неѓзабаве заснуѓ.
  
  "Tadeusz!"
  
  Вочы Тадэвуша рэзка адчыніліся, яго рука хутка пацягнулася да нажа. Затым усё вярнулася. Ён быѓ у турме, у яго адабралі нож, і ... Чалавек, якога ён ніколі раней не бачыѓ, глядзеѓ на яго зверху ѓніз і энергічна трос. На мужчыну быѓ танны касцюм, брудны і дрэнна сядзіць, штаны трымаліся на вяроѓцы, продетой ѓ завесы для рамяня. Яго куртка была парваная і ѓся запырскана брудам, каѓнер мятай кашулі расстегнут, грубая кепка нахлобучена на растрапаныя валасы і нізка насунута на вочы. Каржакаваты і згорблены, як чалавек, які ѓсё жыццё прапрацаваѓ у поле. Шырокае твар і тоѓсты нос.
  
  Тадэвуш сеѓ, сціснуѓшы кулакі, і закрычаѓ па-нямецку: "Адыдзі! Што ты-?"
  
  "Зьбярыся, чорт бы цябе пабраѓ. Часу мала!"
  
  Тадэвуш вылупіѓ вочы. "Engländer? Ангелец?
  
  " Ляці хутчэй, наша птушачка, магчыма, ужо ѓзляцела!
  
  Тадэвуш вылупіѓ вочы. На яго вачах згорблены і брудны чорнарабочы, здавалася, ператвараѓся, як цякучая вадкасць, у высокага, хударлявага ангельскага джэнтльмена з палаючымі вачыма, якія цяпер гарэлі, як у парылага арла, які ѓбачыѓ унізе сваю здабычу. Гратэскавых кантрастам заставаліся толькі тоѓстае, грубае твар і паношаная адзенне.
  
  Тадэвуш схапіѓ куртку, насунуѓ на вочы капялюш на растрапаныя валасы і рушыѓ услед за ангельцам, поспешившим да адкрытай дзверы камеры. Толькі тады Тадэвуш убачыѓ, што яны былі не адны. Яшчэ адзін мужчына чакаѓ звонку камеры. Добра апрануты, шчыльны мужчына з масіѓнай залаты ланцужком ад гадзін на шырокім жываце і ѓ камізэльцы, які хмурна глядзеѓ як на Тадэвуша, так і на ангельца. Шэф паліцыі Джон Дж. Маккейн уласнай персонай!
  
  Магла быць толькі адна прычына, па якой Маккейн быѓ там. Усё гэта было хітрасцю!
  
  Тадэвуш чуѓ аб падобных жахлівых труках, якія здзяйсняюцца ЧК, жахлівай рускай тайнай паліцыяй, каб прымусіць маѓчаць дысідэнтаѓ так, каб ніхто не ведаѓ, нават сям'я небаракі. Яны проста перасталі існаваць, зніклі. Яны збіраліся забіць яго!
  
  ђсляпую Тадэвуш кінуѓся наперад, каб выратавацца ѓцёкамі.
  
  І выявіѓ, што яго ѓтрымлівае, нібы нейкая нябачная сцяна, дзіѓна моцная хватка высокага ангельца. " Супакойся, Тадэвуш. Вы няправільна зразумелі, хоць я аддаю належнае вашым інстынктам і хуткасці рэакцыі. Маккейн тут толькі для таго, каб яму паказалі яго памылку, хоць ён і не хоча слухаць ці верыць ".
  
  Тадэвуш мог толькі глядзець на злоснага самазванага начальніка паліцыі і палітычнага боса і, заікаючыся, мармытаць: "... але ... але ..."
  
  Маккейн зароѓ на ангельца: "Ты нічога не можаш мне паказаць. Ты можаш абдурыць містэра Вандэрбільта і Дайманд Джыма, але табе не абдурыць мяне. Я паліцэйскі, і факты ѓ наяѓнасці. Гэты анархіст - забойца, і ён, напэѓна, трапіцца ".
  
  " Вашы так званыя факты гэтак жа бескарысныя, як і вашыя веды аб вашай ѓласнай прафесіі. Вінаватыя больш не 'кача', як вы так маляѓніча выказаліся, у штаце Нью-Ёрк, але іх караюць смерцю на новым электрычным крэсле, дзе, я з упэѓненасцю прадказваю, вы калі-небудзь скончыце сваю заганную жыццё. А цяпер, сэр, адыдзіце ѓ бок, і мы завершым наша справа.
  
  Маккейн прагыркаѓ што-то неразборліва, але адступіѓ у бок і рушыѓ услед за Тадэвушам і ангельцам да выхаду з турмы, дзе дзесяць паліцэйскіх у форме чакалі каля двух вялікіх экіпажаѓ.
  
  
  
  
  
  Маккейн палічыѓ за лепшае сесці на знешняе вадзіцельскае сядзенне, адкуль ён мог каардынаваць дзеянні сваіх людзей, і два экіпажа памчаліся ѓ які разгараецца святле світання. Застаѓшыся сам-насам з Тадэвушам ѓ таксі, ангелец патлумачыѓ, што сувязі на радзіме сярод высокапастаѓленых асоб, у тым ліку прынца Валійскага і амерыканку, дачка чалавека, які быѓ вядучай фігурай у будаѓніцтве іпадрома ѓ Шипсхед-Бі, вымусілі Маккейна прыслухацца да яго.
  
  "Але куды мы накіроѓваемся?"
  
  " Выкрыць сапраѓднага забойцу, малады чалавек. Калі мы не опоздаем. І ангелец высунуѓся з акна таксі. " Хутчэй, хутчэй!
  
  Працягваючы ѓгаворваць ангельца, яны неѓзабаве апынуліся на цёмнай вуліцы, адкуль адкрываѓся від на раку і Нью-Ёрк за ёй. Шэрагі старых шматкватэрных дамоѓ цягнуліся ѓздоѓж вуліцы па абодвум бакам, і ангелец загадаѓ экіпажу спыніцца. Выскачыѓшы вонкі, ён крыкнуѓ Маккейну: "Пастаѓце траіх сваіх людзей спераду і ззаду і загадайце ім затрымліваць любога, хто паспрабуе пакінуць гэты будынак. Усе астатнія, прытрымлівайцеся за мной!"
  
  З гэтымі словамі ангелец уварваѓся ѓ незачыненыя ѓваходныя дзверы вестыбюля і, узбіраючыся наверх гэтак жа хутка, як лясны кот, нарэшце спыніѓся ля дзвярэй на трэцім паверсе, прыклаѓшы доѓгі тонкі палец да вуснаѓ.
  
  " Калі вы загадаеце сваім людзям выламаць дзверы, шэф Маккейн, мы ѓсе ѓвойдзем. Але будзьце хуткія і ѓпэѓненыя, наша здабыча - чалавек высокай асцярожнасці, вялікага майстэрства абыходжання з пісталетам і адважнага сэрца. Яго нядоѓга заспець знянацку або ѓзяць легка. Я толькі малюся, каб ён усё яшчэ быѓ ѓнутры.
  
  Чацвёра паліцэйскіх у форме ѓсталі па абодва бакі ад тарана, які яны прынеслі з сабой, і атакавалі дзверы. Ён выбухнуѓ з трэскам расколатага дрэва, і яны апынуліся ѓнутры, высокі ангелец наперадзе, яго ноздры раздзьмуваліся, а вочы зіхацелі, як у вядучай ганчака, почуявшей блізкасць лісы. Тадэвуш ішоѓ ззаду ѓшчыльную, бачачы наперадзе сваё магчымае выратаванне, паліцыянты разышліся ззаду яго, а шэф паліцыі Маккейн разважліва увайшоѓ апошнім.
  
  Няясная ѓ паѓзмроку ранняга рассветного святла, якое лілося з адзінага акна, фігура пранеслася праз сярэднія пакоі без вокнаѓ да кухні ѓ задняй частцы вузкай чыгуначнай кватэры. У нечакана адкрылася другі дзверы на кухні фігура рэзка разгарнулася, і паветра хутка разарвалі два стрэлы. Паліцэйскі войкнуѓ і схапіѓся за правую руку, яго пісталет ѓпаѓ на падлогу. Высокі ангелец нешта прабурчаѓ і, спатыкнуѓшыся аб кухонны стол, ухапіѓся за яго, каб не ѓпасці.
  
  Два стрэлы, два траплення, і Тадэвуш зразумеѓ, што лепш не вагацца ні долі секунды, кінуѓшыся на чалавека, перш чым той паспеѓ стрэліць зноѓ. ђдар выбіѓ ѓ мужчыны пісталет, але Тадэвуш выявіѓ, што яго схапіѓ, нібы нейкі вялізны мядзведзь, і шпурнуѓ на падлогу. У адно імгненне мужчына адчыніѓ дзверы і амаль прайшоѓ ѓнутр, калі раздаѓся адзіночны стрэл. Які ѓцякае мужчына спатыкнуѓся, замарудзіѓ крок, і тыя, што засталіся трое паліцэйскіх павалілі яго на падлогу ѓ вузкім калідоры, які вёѓ да такой жа вузкай лесвіцы на дах.
  
  "Трымаеце яго моцна," папярэдзіѓ высокі ангелец, ѓсё яшчэ абапіраючыся на стол з рэвальверам у руцэ. " Ён разумны і ѓмее звяртацца з пісталетам.
  
  Тадэвуш зразумеѓ, што гэта быѓ сам ангелец, які зрабіѓ апошні стрэл, які спыніѓ ѓцякае чалавека.
  
  "Як і вы, сэр", - усклікнуѓ ён, а затым ѓбачыѓ пляма крыві на бруднай кашулі ангельца ѓ некалькіх цалях вышэй пояса. "Сэр, вы параненыя!"
  
  " Простая драпіна, малады чалавек. Гэта не мае значэння.
  
  Маккейн паклікаѓ іншых сваіх людзей, і пакуль чацвёра трымалі пісталеты нацэленымі на параненага, тыя, што засталіся пяцёра паднялі яго на ногі, зацягнулі ѓнутр і пасадзілі на кухонны крэсла, дзе ён і сеѓ, яго цвёрдыя, ясныя вочы былі скіраваныя толькі на пераапранутага ангельца, як быццам ён адчуваѓ, хто быѓ самым небяспечным праціѓнікам у пакоі.
  
  " Вось, Маккейн, забойца Кондар Камерона.
  
  
  
  
  
  Тадэвуш здзіѓлена ѓтаропіѓся на мужчыну. "Але ... гэта той чалавек, які сказаѓ мне, што трэнер хацеѓ, каб я перанёс вупраж ѓ іншую стайню!"
  
  Шэф паліцыі Маккейн нахмурыѓся. "Што ён кажа?"
  
  Ангелец перавёѓ, і Маккейн вылаяѓся. "Чорт вазьмі, гэта чыстая лухта".
  
  " Наадварот. Вы заѓважыце, што, хоць наш палонны на дваццаць пяць гадоѓ старэйшы, ён дзіѓна падцягнуць, таму выглядае нашмат маладзей і, на разумным адлегласці, амаль удвая больш Тадэвуша. Асабліва калі насіць аднолькавую вопратку, выконваць адну і тую ж працу ѓ адным і тым жа месцы і ніколі раней не бываць у Шипсхед-Бі.
  
  "Простае супадзенне", - сказаѓ Маккейн.
  
  "Супадзенне не з'яѓляецца часткай гэтага злачынства. Як толькі гэты чалавек прыбыѓ у Бруклін, лёс Кондар Камерона была вырашана ".
  
  Не звяртаючы ѓвагі на сваю рану, тонкая ѓсмешка прамільгнула на каменным твары палоннага, але ён не вымавіѓ ні слова, утаропіѓшыся ѓ сцяну.
  
  "Ты гаворыш загадкамі", - усміхнуѓся Маккейн. "Хто ж гэты меркаваны забойца і які, скажы на міласць, быѓ яго матыѓ?"
  
  
  
  " Крок за крокам, калі ласка. Такі навуковы метад, " спакойна сказаѓ ангелец. "Калі містэр Вандэрбільта ѓпершыню распавёѓ мне аб меркаваным злачынстве і злачынцу, у мяне паѓсталі моцныя сумневы. Я вырашыѓ правесці расследаванне і адразу даведаѓся, што малады Тадэвуш наогул не гаварыѓ па-ангельску і таму не змог бы спрачацца з чалавекам, які гаварыѓ толькі па-ангельску. Са сваім бедным заробкам на іпадроме ён мог дазволіць сабе толькі агульную пакой, ледзь мог купіць ежу і час ад часу неабходную вопратку. Дзе ж тады ён узяѓ грошы на куплю пісталета? Мой візіт у яго камеру пацвердзіѓ мае высновы. Характар важны ѓ расследаванні, і я адразу ѓбачыѓ, што малады чалавек настолькі сумленны, не здольны на падобнае злачынства, акрамя як у мэтах самаабароны, і не было ніякіх доказаѓ, што Камерон быѓ узброены ".
  
  Ангелец паківаѓ галавой. "Не, хлопчык быѓ невінаваты. Такім чынам, забойцам павінен быѓ быць хто-то іншы на іпадроме ѓ той дзень. Але Кэмеран быѓ ледзь вядомы ѓ Нью-Ёрку, яго любілі ѓ колах скачак, і ён не займаѓся дзейнасцю, якая магла б выклікаць такое гвалт. Лагічна, што злачынства павінна было вынікаць з яго мінулага. У гэты момант я ѓспомніѓ пра крыніцы яго багацця - транскантынентальнай жалезнай дарозе - і зразумеѓ, якімі былі яго перадсмяротныя словы".
  
  "Дзіѓны подзвіг," усміхнуѓся Маккейн, - паколькі тое, што распавядаѓ нам небарака Кондар, ніколі не выклікала сумненняѓ. Яго забойца быѓ з чужых берагоѓ і парушыѓ нашы законы, і гэтыя словы паказвалі прама на гэтага анархіста!"
  
  Але да таго часу ніхто на кухні не глядзеѓ на напышлівага правадыра і не слухаѓ яго, нават яго ѓласныя людзі. Усе яны глядзелі на ангельца, нібы загіпнатызаваныя, як сілай яго голасу, так і словамі. Усе, акрамя зняволенага, які, здавалася, усміхнуѓся нейкай асабістай жарце.
  
  "Не, Маккейн. Тое, што пачулі гэтыя ахопленыя панікай хлопчыкі на трэніроѓцы, было адзіным словам. Ці, калі быць дакладным, трыма словамі, з якіх іх збітыя з панталыку розумы на самай справе пачулі толькі апошні. Гэта слова было не 'нашы законы', а 'па-за закона'. І два словы, якія папярэднічалі слове "па-за закона', былі "the" і 'California '. Камерон казаѓ нам, што яго забойца быѓ адным з каліфарнійскіх па-за законам ".
  
  Зняволены ніяк не адрэагаваѓ, проста назіраѓ і чакаѓ з цярпеннем чалавека, які ведае, што тое, за чым ён назірае, прыйдзе гэтак жа непазбежна, як зімовы снег на высокіх гарах.
  
  Маккейн бачыѓ, што хуткае рашэнне забойства, якога дамагаліся яго сябры-бізнэсоѓцы, выслізгвае. " Вы хочаце сказаць, што такі чалавек, як Камерон, быѓ звязаны з бандай ашуканцаѓ у Каліфорніі?
  
  "Гэта будзе залежаць ад таго, якое ваша вызначэнне паняццяѓ "звязаны" і "махляр"", - суха сказаѓ ангелец. "Так атрымалася, што я прыехаѓ у Нью-Ёрк прама з Каліфорніі, дзе ѓ цяперашні час пануе фурор, звязаны з забойствам Кэмерана".
  
  "Які фурор?" Запатрабаваѓ адказу Маккейн.
  
  " Судовы працэс і канчатковае асуджэнне аднаго з лідэраѓ так званых Каліфарнійскіх злачынцаѓ.
  
  
  
  
  
  Голас ангельца, здавалася, запоѓніѓ ѓсю малюсенькую кухню. "Усё пачалося з адчаю ѓрада, якое хацела пабудаваць трансконтинентальную чыгунку, і хабарніцтва, прадажнасці, карупцыі, гандлю уплывам і прыдзірак членаѓ гэтага ѓрада ѓ спалучэнні з сумна вядомай Вялікай чацвёркай чыгуначных баронаѓ - Коллисом Хантингтоном, Лиландом Стэнфордом, Маркам Хопкінсам і Чарльзам Крокером. У выніку таго, што справядліва было названа зусім новай формай крадзяжу, жахлівы васьміног цяпер мёртвай хваткай учапіѓся ѓ штат Каліфорнія, і асабліва ѓ фермераѓ, гадуюць пшаніцу ѓ даліне Сан-Хаакін. Гэта называецца Паѓднёва-Ціхаакіянская чыгунка.
  
  Насуперак яго жаданні, у Маккейне было дастаткова гэтага паліцэйскага, каб звярнуць увагу на адзін факт. " Гэта кампанія Кэмерана!
  
  "Цалкам дакладна," кіѓнуѓ ангелец. "Вялікая чацвёрка" найбольш прыкметная, але ёсць і іншыя, не менш багатыя і магутныя, і адным з іх быѓ Кондар Камерон. Пра яго не згадвалі, таму што, у той час як Хантынгтон быѓ ідэйным натхняльнікам, Стэнфард - публічнай асобай, Хопкінс - архіварыус, а Крокер - палявых босам, Кэмеран быѓ выканаѓцам. Чалавек, які кіраваѓ бязлітасным прымусам цэлых суполак згаджацца з усімі патрабаваннямі жалезнай дарогі, высяленнем фермераѓ і ѓладальнікаѓ ранча і забойствамі ѓсіх, хто спрабаваѓ супрацьстаяць жалезнай дарозе. Адсюль і яго мянушка. Ангелец паглядзеѓ прама на молчащего палоннага: "ці Не так, містэр Эванс?"
  
  Калі гэта нарэшце адбылося, голас зняволенага быѓ нізкім і цвёрдым, як кавадла. "Кондар - падальщик. Сцярвятнік. Калі вы бачыце кондар, значыць, хто-то памёр".
  
  "Цалкам дакладна", - сказаѓ ангелец і звярнуѓся да Маккейну: "Асноѓным матывам было і застаецца бязлітаснае спусташэнне Паѓднёвай частцы Ціхага акіяна і забойства дробных фермераѓ, уладальнікаѓ ранча і чорнарабочых, якія сапраѓды заваявалі Захад. Непасрэдным матывам быѓ фурор у Каліфорніі, аб якім я казаѓ раней, выкліканы тым, што фермеры аказалі супраціѓ, і чыгунка дамаглася судовага рашэння ѓ 1878 годзе, якое, на думку фермераѓ, нацягвала палітычнай карупцыяй і перадузятасцю, паколькі губернатар Каліфорніі быѓ таксама прэзідэнтам Паѓднёвай частцы Ціхага акіяна - Лиланд Стэнфард."
  
  "Ты жартуеш?" Вочы Маккейна пашырыліся ад зайздрасці да такой нахабнай карупцыі.
  
  "Вы цалкам можаце гадаць", - змрочна сказаѓ ангелец. "Да 1880 годзе даліна кіпела, і ѓ мястэчку пад назвай Мидийное балота маршал ЗША і трое чыгуначнікаѓ, выселявших фермераѓ, сутыкнуліся з разгневанными фермерамі. Усе былі ѓзброеныя, як гэта прынята ѓ вашай краіне, і хто-то стрэліѓ першым. Загінулі шэсць пасяленцаѓ і адзін памочнік шэрыфа чыгункі, а чыгуначнік, які забіѓ усіх шасцярых пасяленцаѓ, сам быѓ застрэлены пазней у той жа дзень "невядомымі асобамі'. Штат высунуѓ абвінавачванні ѓ 'звяржэнні ѓрада' і 'ѓмяшанні ѓ дзейнасць маршала ЗША' супраць семнаццаці пасяленцаѓ. Пяцёра былі асуджаныя толькі па менш цяжкага абвінавачванні, адседзелі пяць месяцаѓ у мясцовай турме, дзе іх камеры ніколі не замыкаліся, і яны прыходзілі і сыходзілі, калі ім заманецца. Калі яны былі вызваленыя і вярнуліся дадому, ім быѓ аказаны гераічны прыём.
  
  "Жалезная дарога працягвала высяляць і руйнаваць, фермеры працягвалі супраціѓляцца. Пяць гадоѓ таму Паѓднёвая частка Ціхага акіяна стала аб'ектам серыі рабаванняѓ цягнікоѓ. Урад Каліфорніі хутка назвала злачынцаѓ 'Каліфарнійскімі злачынцамі', прызначыла ѓзнагароду за галовы лідэраѓ, Джона Зонтага і Крыстафера Эванса, і з дапамогай жалезнай дарогі пачатак вышук. Два месяцы таму Эванс і Зонтаг патрапілі ѓ засаду, якую ѓчынілі вялікім атрадам маршалаѓ і чыгуначных дэтэктываѓ. Зонтаг памёр ад слупняка з-за незагойных ран. Эванс страціѓ руку, вачэй і атрымаѓ пашкоджанне мозгу, і нават цяпер паѓстае перад судом, які, безумоѓна, будзе накіраваны супраць яго. Аднак іншыя члены "Разбойнікаѓ" не былі схопленыя, і там сядзіць адзін з іх: містэр Эндру Эванс, стрыечны брат, я мяркую, чалавека, якога судзяць ".
  
  У цішыні, калі ѓзыходзіць летняе сонца павольна окрашивало святло на кухні ѓ бледна-залаты, зняволены ѓ крэсле сказаѓ: "Яны дазволілі Джону памерці, і яны замкнуць Крыса назаѓжды. З "Разбойнікамі" скончана, але аднойчы знікне і Паѓднёвая частка Ціхага акіяна ".
  
  " Тады навошта забіваць Камерона, містэр Эванс? Чаму б не дазволіць часу, гісторыі і стваральніку пакараць яго?
  
  
  
  Вочы зняволенага пацямнелі: "Жыццё кароткае, а правасуддзе павольна. Яны забілі ѓсіх нас сваёй прагнасцю, я забіѓ аднаго з іх дзеля нас".
  
  " Ты выдатны стралок. Навошта рызыкаваць, падыходзячы так блізка, каб цябе бачылі з ім? Гэта цябе загубіла.
  
  Цяпер Эндру Эванс зноѓ паглядзеѓ на ангельца. "Я хацеѓ, каб ён ведаѓ, чаму памірае, і ён ведаѓ. Ён заслужыѓ тое, што атрымаѓ".
  
  " Я крыху спачуваю вашаму справе, сэр, але не вашым метадам. Вы б дазволілі хлопчыку панесці пакаранне за ваша злачынства.
  
  "Калі яны не пакідаюць табе выбару, ты робіш тое, што павінен", - ціха сказаѓ Эванс. "І ты сапраѓды думаеш, што знайшоѓ бы мяне ѓсё яшчэ ѓ Брукліне, калі б я не баяѓся, што яны асудзяць хлопчыка?" Калі б гэта здарылася, я б неадкладна заявіѓ аб сабе. Але я таксама назіраѓ за тваімі дзеяннямі, ангелец, і калі я ѓбачыѓ, як ты прыбыѓ з Маккейнам і яго людзьмі, я зразумеѓ, што ты здагадаѓся аб праѓдзе, і не было ніякіх прычын не ратаваць сябе. Я толькі хацеѓ бы, каб ты быѓ горшым стралком.
  
  Ангелец схіліѓ галаву ѓ бок Эванса. "Мае прабачэнні, але я не мог быць упэѓнены, што Тадэвуша апраѓдаюць без вашай злову".
  
  Маккейн прабурчаѓ: "Я ѓпэѓнены, што гэта вельмі прыгожыя пачуцці. Але ѓсё, што зрабіѓ Кэмеран, гэта зарабіѓ столькі грошай, колькі мог, для жалезнай дарогі і для сябе, і ѓ гэтым няма нічога незаконнага або амаральнага. Гэта называецца свабодным прадпрымальніцтвам, і менавіта таму Амэрыка - вялікая нацыя. Гэты чалавек - стрыманы забойца, якога падсмажаць, раз ты кажаш мне, што мы імі не займаемся ".
  
  Ангелец грэбліва зморшчыѓ свой строгі нос. "Я лічу дзеянні Эванса няправільнымі, Маккейн, але ён у дзесяць разоѓ лепш за цябе, і я буду побач, каб прасачыць за справядлівым судом над ім. Вы можаце на гэта разлічваць".
  
  Маккейн злосна паглядзеѓ на сваіх паліцэйскіх і раѓнуѓ: "Прыбярыце яго, чорт пабяры".
  
  Зняволены шчасна сеѓ у першы вагон, Тадэвуш і ангелец забраліся ѓ другі, каб адправіцца ѓ зваротны шлях. Ледзь карэта кранулася, як Тадэвуш з нястрымным юнацкім цікаѓнасцю выпаліѓ па-нямецку: "Мой гер, як вы даведаліся, што Эванс быѓ забойцам?"
  
  Ангелец засмяяѓся. "Элементарна, мой хлопчык. Заѓсёды з падазрэннем стаѓся да любога рашэння, гэтак зручнаму для ѓладаѓ. Сапраѓдны забойца рэдка так выразна ѓпісваецца ѓ забабоны ѓсіх зацікаѓленых бакоѓ, як гэта зрабілі вы: малады, бедны, іншаземец, ваяѓнічы, адкрыты, бяссільны і, па сутнасці, безабаронны. Як толькі я паназіраѓ за вашым характарам, пераканаѓся, што вы не кажаце па-ангельску, і зразумеѓ, якімі, павінна быць, былі перадсмяротныя словы Кондар Камерона, астатняе стала простым ".
  
  Мая зводная бабуля смяялася ѓ шматкватэрным доме на Сёмы вуліцы. "Твой дзядуля сказаѓ мне, што ён ледзь не ѓдарыѓ ангельца. 'Але як усё гэта прывяло вас да чалавеку, аб існаванні якога ніхто не падазраваѓ !?"
  
  " Ах, гэта само па сабе было ключом да разгадкі. У адпаведнасці з маёй тэорыяй аб матыве, наш забойца быѓ незнаёмцам у Шипсхед-Бі. Відавочна, ён быѓ "конюхам", які адаслаѓ вас прэч і якога бачылі падбухторваѓ людзей з Кэмеранам. Ён быѓ бы падобны на вас па агульнаму целаскладу, колеры скуры і рысы асобы, і на ім павінна была быць практычна ідэнтычная адзенне. Такім чынам, ён, павінна быць, назіраѓ за іпадромам і яго работнікамі па меншай меры некалькі дзён, каб знайсці каго-то, які мае доступ у стайню, хто быѓ бы досыць падобны на яго, і вывучыць звычкі Кэмерана ".
  
  У гэты момант, па словах маёй зводнай бабулі, Тадэвуш сказаѓ, што пачаѓ заѓважаць намёк на строгую логіку ангельца.
  
  "Чалавека з Захаду, адшукваецца мясцовай паліцыяй, і, вядома ж, з абмежаванымі сродкамі, не знайшлі б ні ѓ адным з гранд-гатэляѓ. Асцярожныя роспыты ѓ некалькіх мэбляваных пакоях па суседстве аб такім чалавеку, які праявіѓ вялікую цікавасць да бягу, адсутнічаѓ увесь дзень і прыехаѓ з Далёкага Захаду, хутка выявілі нашага містэра Эванса, які не патурбаваѓся схаваць сваё імя, мяркуючы, што ѓ далёкім Нью-Ёрку яно нічога б не значыла ".
  
  " Як толькі я даведаѓся, што ён вызваліѓ сваю пакой за дзень да забойства, і даведаѓся, што ѓ той дзень ён назіраѓ за вамі, каб даведацца, у што вы былі апранутыя, лагічна было выказаць здагадку, што ён зняѓ новую кватэру побач з вашай пакоем. Некалькі пені вулічным хлапчукам, якія сёння засяляюць бедныя раёны ѓсіх гарадоѓ і якім няма чаго рабіць, акрамя як назіраць за ѓсім, што адбываецца ѓ гэтым раёне, неѓзабаве падпалі Эванс і яго новае жыллё. Астатняе ты ведаеш.
  
  З гэтымі словамі, па словах Тадэвуша, ангелец адкінуѓся на спінку крэсла і пагрузіѓся ѓ азызлы маѓчанне, як быццам пасля аповяду гэтай гісторыі свет раптам ператварыѓся ѓ цёмны, пустое месца.
  
  
  
  
  
  Тадэвушу вярнулі працу на трасе Шипсхед-Бі, і, па малога намёку ангельца на магчымыя судовыя пазовы, ён атрымаѓ самавітае кампенсацыю за сваё незаконнае пазбаѓленне волі. Ён выдаткаваѓ гэтыя грошы на тое, каб самому пераехаць у пакой лепей і пачаць ѓрокі ангельскай.
  
  Праз месяц пасля таго фатальнага раніцы Бруклін прачнуѓся ад шакавальнай навіны пра дзёрзкі ѓцёкі Эндру Эванса. Рушыѓ услед вялікі пратэст супраць шэфа паліцыі Маккейна з намёкамі на тое, што ён баяѓся публічнага судовага разбору, якое раскрыла б як яго спробу асудзіць невінаватага чалавека, так і сумніѓную гісторыю Кондар Камерона. Маккейн рашуча абверг падобную "ганебную паклёп", хутка звольніѓ чатырох турэмных наглядчыкаѓ за грубае невыкананне службовых абавязкаѓ і пакляѓся, што Эванс хутка будзе злоѓлены.
  
  Некалькі дзён праз высокі ангелец з'явіѓся на іпадроме, дзе ѓсё яшчэ працаваѓ Тадэвуш. "Я сумняваюся, што Маккейн ці хто-небудзь яшчэ з праваахоѓных органаѓ калі-небудзь зноѓ ѓбачыць Эндру Эванса, і таму, паколькі якой-небудзь судовы працэс цяпер малаверагодны, мне пара сыходзіць. Едзь са мной у докі да карабля, які зноѓ даставіць мяне ѓ Еѓропу".
  
  "Я не магу, сэр", - асцярожна адказаѓ Тадэвуш на сваім неокрепшем англійскай. "Я павінен працаваць".
  
  "Тут, малады чалавек, я пагаварыѓ з вашымі працадаѓцамі. Праблем не будзе".
  
  Ухмыляючыся, Тадэвуш нецярпліва забраѓся ѓ экіпаж ангельца, і кучар пагнаѓ запрэжку прэч. Ангелец на дзіѓнай, але карыснай сумесі свайго дрэннага нямецкага і пачаткоѓца англійскай Тадэвуша спытаѓ: "Як шмат з таго, чаму быѓ забіты Кондар Камерон, ты разумееш, Тадэвуш?"
  
  "Не се так ужо шмат, сэр", - вымушаны быѓ прызнаць мой дзядуля. "Англійская, гэта было занадта, ах ... ах... што гэта? Ах... хутка? Так, хутчэй.
  
  "Я так і думаѓ". Ангелец кіѓнуѓ, гледзячы ѓ акно карэты, як міма цёплым летнім раніцай праносяцца багатыя гарадскія дома і ѓбогія шматкватэрныя дамы Брукліна. "У мінулым годзе я шмат вандраваѓ па вашай новай краіне і бачыѓ, як ідзе вялікая барацьба. Гэта першабытнае суперніцтва, якое існуе і ѓ маёй уласнай краіне, і ѓ вашай былой нацыі, але Амерыка маладая і необузданна, і барацьба тут неприкрыта. Гэта адбываецца паміж сіламі справядлівасці і чалавечнасці, а таксама сіламі багацця і ѓлады ".
  
  Ангелец адвярнуѓся ад акна і паглядзеѓ на Тадэвуша. "Забойства Кондар Камерона было невялікім момантам у гэтай барацьбе. Вы гэта разумееце?"
  
  "Думаю, так", - павольна вымавіѓ мой дзядуля. "Так, сэр".
  
  "Добра". Дзіѓны ангелец зноѓ выглянуѓ у акно, дзе пачыналіся кішаць людзьмі трушчобы докаѓ, натоѓпы людзей апанавалі вузкія вулачкі, а кучар, лаючыся, цяпер скрозь натоѓп. "У штаце Небраска, дзе пачынаюцца вялікія заходнія раѓніны гэтай краіны, ёсць малады кангрэсмен, які балатуецца ѓ сенат. Яго завуць Браян, і я прадбачу яму вялікая будучыня. Калі мы размаѓлялі, ён выкарыстаѓ вобраз, які вызначае яго погляд на гэта сутыкненне супрацьлеглых сіл - 'распяцце чалавецтва на залатым крыжы".
  
  Калі ён зноѓ адвярнуѓся ад акна, ангелец пільна паглядзеѓ на Тадэвуша. "Ваша новая нацыя стаіць на ростанях, і я баюся, што ѓ наступным стагоддзі яна абярэ няправільны шлях, як, як я цяпер падазраю, мая ѓласная краіна паступіла ѓ гэтым стагоддзі. Нацыя можа быць вялікай сілай чалавечага духу і патэнцыялу, ці гэта можа быць імперыя. Яна не можа быць і тым, і іншым ".
  
  Мая зводная бабуля расказала мне, што мой дзядуля сказаѓ, што ангелец зноѓ праседзеѓ рэшту шляху да свайго карабля ѓ панурым маѓчанні. Але калі яны пад'ехалі, калі фурман трымаѓ дзверцы экіпажа адкрытай, ён павярнуѓся да Тадэвушу і сказаѓ: "Ведаеш ці ты, Тадэвуш, дзе ты апынешся ѓ гэтай барацьбе, аб якой я казаѓ?"
  
  "Я, сэр," сказаѓ мой дзядуля, "буду адстойваць справядлівасць".
  
  Ангелец кіѓнуѓ. "Менавіта там я прастаяѓ усю сваю жыццё. Не закон, які заѓсёды ствараецца тымі, хто ва ѓладзе, і непазбежна заканчваецца ѓ карысць іх і іх поглядаѓ, або нават не праѓда, а справядлівасць. Але што такое справядлівасць, Тадэвуш? Ці ведаем мы? Хто-небудзь ведае?"
  
  З гэтымі словамі, па словах маёй зводнай бабулі, ангелец ѓсміхнуѓся майму дзядулю, загадаѓ фурману адвезці яго назад у Шипсхед-Бі і, напрыканцы памахаѓшы рукой, падняѓся па сходнях, каб рушыць услед за сваім багажом на борт карабля.
  
  Тадэвуш Ян Фортуновски ніколі больш не бачыѓ яго і ніколі не ведаѓ яго імя, але мне здаецца, што я ведаю яго імя, і часам я задаюся пытаннем, ці не была гэтая гісторыя майго дзядулі першым семем, якое падштурхнула мяне, Дэна Форчуна, да маіх уласным пошукам справядлівасці.
  
  OceanofPDF.com
  
  Бог голага аднарога
  
  Яйцеклеточный Гамлет
  
  
  
  
  
  (твор Рычарда Лупоффа)
  
  
  
  Я
  
  Я быѓ халодны зімовы вечар, і гук позвякивающих каретных званочкаѓ, прымацаваных да збруі каретных коней, пранікаѓ і ѓ палымяны жоѓты туман Лаймхауса, дзе Тэмза робіць павароты і віры, і цёмныя сілуэты Ласкаров мільгаюць у зацененых пераходах, і ѓ старадаѓнія шкла з рабізной у вокнах маёй сціплай кватэры, нагадваючы нават сумнаму адзінокаму чалавеку, што ѓ горадзе яшчэ поѓна гулякаѓ, предвкушающих радаснае свята божага Нараджэння.
  
  Мае думкі вярнуліся да больш раннім і вясёлым сезонам адпачынкаѓ, сезонах, праведзеным у маёй маладосці сярод дзікіх плямёнаѓ варварскага Афганістана, перш чым куля Джезайля абарвала маю кар'еру на службе Яе Вялікасці, у выніку чаго я быѓ адкамандзіраваны дадому і, у канчатковым рахунку, вернуты да грамадзянскай жыцця. Дома, у Лондане, я спрабаваѓ задаволіць свае сціплыя патрэбы, адкрыѓшы практыку на Харлі-стрыт, але быѓ вымушаны пагадзіцца на жыллё ѓ іншага чалавека майго класа і становішча, каб звесці канцы з канцамі.
  
  Гэта было пачаткам майго доѓгага і шчаслівага супрацоѓніцтва з выдатным дэтэктывам-кансультантам нашага часу - магчыма, і ѓсіх часоѓ. Перакананы халасцяк, мой калега ѓсё той час, што я яго ведаѓ, ставіѓся да асобам жаночага полу з бязмежным рыцарствам і дабрынёй, але толькі аднойчы дазволіѓ сабе сілкаваць рамантычныя пачуцці да прадстаѓніцы больш далікатнага полу і ѓсе гады, якія рушылі за інцыдэнтам, устрымліваѓся ад таго, каб калі-небудзь прамаѓляць імя ѓцягнутай у гэта асобы.
  
  Па нагоды кожнага з маіх шлюбаѓ ён бурна віншаваѓ мяне і маю нявесту, дапамагаѓ упаковщикам і возчикам вывозіць мае асабістыя рэчы з нашай халасцяцкай бярлогі і выяѓляѓ сяброѓскі, хоць і некалькі адхілены цікавасць да майго дабрабыту да тых часоѓ, пакуль зменлівасці лёсу не запатрабавалі спынення майго сямейнага становішча і майго вяртання ѓ нашу кватэру на Бэйкер-стрыт.
  
  Цяпер з усім гэтым было скончана. Вялікі дэтэктыѓ знік з поля зроку смяротных, скокнуѓшы з парапета над Рейхенбахским вадаспадам насустрач сваёй меркаванай смерці - цане, якую ён, здавалася, быѓ гатовы заплаціць за тое, каб пазбавіць свет ад самага небяспечнага чалавека на свеце. Мой уласны апошні вопыт ѓ моры шлюбу быѓ вынесены на вострыя скалы катастрофы, і, вярнуѓшыся на 221B, я выявіѓ, што мой стары дом заняты незнаёмцам. Па звароце да вечна адданай місіс Хадсон, сярод самага ѓбогага заломванні рук і праліцця слёз мне паведамілі, што нават рэчы майго кампаньёна, - я б сказаѓ, майго былога кампаньёна - былі канфіскаваныя: замак, калодка і персідская туфель. Добрая жанчына з трапятаннем паведаміла мне, што зніклі знакаміты кінжал, папкі з газетнымі выразкамі, фанограф і бюст, газоген і сумна вядомая іголка. Перададзена ѓ дар Музею Блэков Скотленд-Ярда, дзе нашы старыя сябры Грегсон і Лестрейд маглі б вывучыць іх на вольным часе.
  
  Нават патрыятычныя ініцыялы В. Р., адзначаныя кулявымі адтулінамі, выбітымі ѓ каштоѓных панэлях з чырвонага дрэва місіс Хадсон, былі залатаныя і пакрытыя лакам, так што ѓсе сляды ранейшага знаходжання былі сцёртыя, і толькі фальшывая і стэрыльная псевдогомность адзначала пакоі, якія мы з сяброѓкай так доѓга займалі.
  
  Даведаѓшыся аб такім павароце падзей, я быѓ настолькі ашаломлены, што ледзь змог прыняць прапанаваную місіс Хадсон вэнджаную рыбу і булачкі, запіѓшы іх куфлем "Шато Фронтенак" 89-га года, перш чым вярнуцца ѓ халодную ноч.
  
  Я быѓ няѓцешны.
  
  У стане фінансавага, а таксама эмацыйнага збяднення я блукаѓ па вуліцах найвялікшага з гарадоѓ, шарахаючыся ад добра набітых тэл запознены пакупнікоѓ і ранніх гулякаѓ, пракладваючы свой шлях пад кіраѓніцтвам якога-то дрэнна зразумелага інстынкту па кварталах, непрыкметна, але няѓхільна якія робяцца ѓсё больш убогімі, якія карыстаюцца благой рэпутацыяй і небяспечнымі. Нарэшце я выявіѓ, што стаю перад фасадам будынка, якому неѓзабаве трэба было стаць маім жытлом.
  
  Газавы ліхтар у мяне за спіной перарывіста міргаѓ, адкідаючы дзіѓныя і жудаснаватыя цені. Цоканне жалезных падкоѓ коней па бруку змешвалася са скрыпам збруі і выпадковымі аддаленымі крыкамі аб тым, што ѓ Лаймхаѓзе лепш не расследаваць, інакш самазваны самарыцянін падзеліць няшчасце таго, каго ён спрабаваѓ суцешыць.
  
  Пожелтевшее аб'яву на кардоне ѓ акне першага паверха извещало, што ѓ будынку вольная кватэра - стан кардона паказвала на тое, што ѓ кватэры некаторы час ніхто не жыѓ, - і дзякуючы гэтаму дасціпнаму умозаключению я неѓзабаве здолеѓ выгандляваць у нявыхаванага і невежливого домаѓладальніка цану, адпаведную мойму небяспечна тонкім кашальку.
  
  Я добра засвоіѓ урокі назіральнасці і дэдукцыі, пададзеныя маім даѓнім калегам, і цяпер гэтыя ѓрокі адплацяць мне за незлічоныя прыніжэньня, зэканоміѓшы значную суму фунтаѓ стэрлінгаѓ для маёй якая знаходзіцца пад пагрозай казны.
  
  Ледзь я асвоіѓся ѓ сваіх новых уладаннях, як пачуѓ лёгкія крокі на лесвічнай пляцоѓцы перад маімі пакоямі, затым стук маленькай, але рашучай ручкі ѓ цяжкую дзверы, за якой доѓга не заляцаліся.
  
  На імгненне я дазволіѓ свайму ѓяѓленню ѓявіць, што дзверы адкрыецца і за ёй з'явіцца апрануты ѓ элегантную уніформу баттонс - вулічны араб накшталт тых, што часам наймае мой партнёр, - а можа быць, нават хатняя фігура самога майго партнёра. Але не паспеѓ я падняцца з падушак потертого, але зручнага крэсла, як рэальнасць абрынулася на маё прытомнасць, і я зразумеѓ, што ніхто з іх не ведаѓ, дзе знаходзіцца маё новае жыллё. Значна больш верагодна, што мой наведвальнік апынецца якім-небудзь цёмным насельнікам Лаймхауса, які прыбыѓ сюды, каб выпрабаваць характар новага жыхара.
  
  Я выцягнуѓ маленькі, але магутны рэвальвер з свайго месца сярод рэчаѓ і сунуѓ яго ѓ кішэню халата, затым асцярожна падышоѓ да дзвярэй пакоя і адсунуѓ засаѓку. Гучна пратэстуючы супраць такога накладання на свае рэдка эксплуатаваныя завесы, дзверы ад'ехала назад і яшчэ далей назад, пакуль у праёме на лесвічнай пляцоѓцы не здаѓся адзіны чалавек на ѓсёй зямлі, ад якога я менш за ѓсё чакаѓ бы, што ён можа прасачыць за маім новым месцазнаходжаннем або мець якую-небудзь прычыну калі-небудзь выклікаць мяне сюды.
  
  Наѓрад ці я мог паверыць уласным вачам. Мы, павінна быць, цэлых пятнаццаць секунд стаялі, малюючы нямую карціну - я з шырока расплюшчанымі вачыма і, я ѓпэѓнены, з адвіслай ад здзіѓлення сківіцай. Я раптам і з трывогай ѓсвядоміѓ, у якой убогай абстаноѓцы застаѓ мяне мой наведвальнік, і тую ѓбогасць, якой, баюся, я дазволіѓ пранікнуць у мае асабістыя ѓладанні. Мае валасы, калі-то насычанага каштанавага адцення, з гадамі станавіліся ѓсё больш сівымі і недагледжаным. Мае вусы пажоѓклі ад нікаціну і запэцкана вінамі і портвейнами. Мой халат быѓ поношен і спярэшчаны слядамі шматлікіх адзінокіх трапез.
  
  У той час як мая наведвальніца была самай захапляльнай дух фігурай, якую я калі-небудзь бачыѓ: хутчэй прывабная, чым прыгажуня, яна перанесла гады, якія прайшлі з моманту яе апошняй сустрэчы, з вытанчанасцю і абыякавасцю, якія зрабілі яе на адным этапе кар'еры самай вядомай прыгажуняй опернай сцэны, а на іншым - жанчынай, дзеля якой рызыкавалі тронам - і выратавалі.
  
  "Ці магу я ѓвайсці?" - спытала Жанчына.
  
  Пачырванеѓшы да самых каранёѓ валасоѓ, я адступіла назад і паказала, што яна можа не проста ѓвайсці, але будзе самай жаданай і ганаровай госцяй. "Я павінен папрасіць прабачэння," прамармытаѓ я, " за свае хамскія паводзіны. Ці можаце вы дараваць мяне, міс... я б сказаѓ, мадам- Ваша высокасць- " Я запнулася, не ведаючы, як нават звярнуцца да маёй паважанай госці.
  
  І ѓсё ж, нават калі я заікаѓся і чырванеѓ, я не мог утрымацца ад таго, каб не палюбавацца знешнасцю Гэтай Жанчыны.
  
  Яна была такой жа высокай, якой я яе помніѓ, на далонь вышэй мяне і амаль аднаго росту з маёй даѓняй калегам. Яе валасы, выкладзеныя высока на цудоѓнай галаве па еѓрапейскай модзе таго часу, адлівалі бляскам колеру воранава крыла, які, здавалася, адкідаѓ святло маёй мігатлівага газавай лямпы пры кожным руху полымя. Рысы яе твару былі дасканалыя, такімі ж дасканалымі, якімі я запомніѓ іх пры нашай першай сустрэчы шмат гадоѓ таму, а яе постаць, падкрэсленая шчыльна абліпальнай адзеннем той эпохі, якую яна несла з апломбам чалавека, даѓно звыкся да увазе лепшых мадэльераѓ і куцюр'е Кантынента, была грацыёзнай і прывабнай, як у школьніцы.
  
  Да таго часу яна ѓжо ѓвайшла ѓ мае сціплыя пакоі, і, калі я праверыѓ лесвічную пляцоѓку ззаду яе, каб пераканацца, што ѓ затхлай цемры не стаілася падножка для ног, Жанчына без старонняй дапамогі ѓладкавалася на драѓляным крэсле з просты спінкай, якім я звычайна карыстаѓся, варочаючы пяром у тых сціплых практыкаваннях па літаратурнаму ѓпрыгожванню, за якія так часта папракаѓ мяне мой калега.
  
  Я павярнуѓся і паглядзеѓ зверху ѓніз на сваю наведвальніцу, сядаючы як мага бліжэй да яе прыцягальнай постаці, наколькі дазвалялі прыстойнасці. З такой блізкай адлегласці мне было відаць, што яе ѓпэѓнены выгляд не быѓ пазбаѓлены якога-небудзь элемента нервовасці або нават засмучэння. Я паспрабаваѓ падбадзёрваючы ѓсміхнуцца Жанчыне, і яна адказала так, як я і спадзяваѓся, яе голас быѓ настолькі ветлівым, што ѓ значнай ступені хаваѓ тое, з якой працай яна захоѓвала раѓнавагу.
  
  "Ці магу я перайсці прама да справы, доктар?" спытала яна.
  
  " Вядома, вядома, міс...э-э...
  
  "У асабістых абставінах вы можаце звяртацца да мяне проста Ірэн", - ласкава адказала яна.
  
  Я схіліѓ галаву ѓ знак пакорлівай падзякі.
  
  "Магчыма, вы будзеце некалькі здзіѓлены, што я вас высачыла", - сказала Жанчына. "Але я натыкнулася на справу найвялікшай тэрміновасці. Аднойчы я ѓжо звяртаѓся да вас і вашаму калегу ѓ гадзіну сур'ёзнага крызісу, і цяпер, калі паѓстала праблема такога ж маштабу, я звяртаюся да вас зноѓ ".
  
  "Значыць, вы не чулі-" пачаѓ я.
  
  " Наадварот, - перабіла яна, - трагічная навіна абляцела Кантынент падобна новай чуме, і самыя напружаныя намаганні былі прыкладзены да таго, каб яна дайшла да высокапастаѓленых асоб. Прыміце мае спачуванні, доктар, хай і запозненыя. З майго боку было недаравальна не звязацца з вамі адразу, як толькі да мяне дайшлі навіны, і я сапраѓды спрабаваѓ гэта зрабіць, але не змог вас знайсці. Толькі з вялікай цяжкасцю я змог знайсці цябе цяпер.
  
  Я кіѓком прыняѓ яе прабачэнні. Затым спытаѓ: "Я спадзяюся, што ваша ѓласная кар'ера была больш шчаслівай, чым мая, мадам".
  
  " На жаль, гэта не так. Яна схіліла сваю добра сфармаваную галаву з грацыяй жанчыны ѓдвая маладзейшы за яе. " Чалавек, дзеля якога я рызыкаваѓ усім і чый трон выратаваѓ ваш паплечнік, аказаѓся ня варты тых, хто так многім рызыкаваѓ дзеля яго.
  
  Я працягнуѓ ёй насоѓку, але гэта высакароднае стварэнне прикусило губу, глыбока ѓздыхнуѓ і нават выдавило слабую, няшчасную ѓсмешку.
  
  "Дзіѓная штука лёсу," нарэшце працягнула яна. " Было час, калі я адчувала, што ніколі больш не змагу даверыцца ні аднаму мужчыну, не кажучы ѓжо аб сваім сэрцы. Але, на шчасце, я памылялася. Цяпер я жонка...
  
  Яна ѓважліва агледзела пакой, затым са змоѓніцкім выглядам нахілілася наперад і прашаптала мне на вуха назву маленькага, але старажытнага і жыццёва важнага каралеѓства.
  
  "Я б падумаѓ, што павінен быѓ чуць - матч такой важнасці, ваша высокасць - чаму пра гэта не вядома ѓсім без выключэння?"
  
  " Існуюць меркаванні каралеѓскага этыкету, доктар, а таксама меркаванні суперніцтва і амбіцый. Мой муж лічыцца каралём-халасцяком, але з часам вы можаце быць упэѓнены, што мая роля і мая асоба будуць раскрытыя. А пакуль я жыву ѓ камфорце і адзіноце і атрымліваю найвялікшую радасць ад выхавання майго сына: таго, хто аднойчы ѓзыдзе на трон маёй прыёмнай радзімы, калі яго бацька больш не будзе правіць ".
  
  Я ѓ замяшанні паківаѓ галавой. Ніколі, нават у самых смелых фантазіях, я не меркаваѓ такога павароту спраѓ. "Прыміце мае самыя шчырыя пажаданні ѓсяго найлепшага, мадам," з цяжкасцю выціснуѓ я. " Але я мяркую...
  
  У гэты момант я падняѓся і наліѓ сабе келіх моцнага алкаголю. Затым працягнуѓ: "... што вы прыбылі сюды з місіяй, якая не з'яѓляецца чыста сацыяльнай".
  
  Яна прызнала, што гэта сапраѓды так. "Калі б ты ѓсё яшчэ быѓ нашым супрацоѓнікам, я б звярнулася да яго цяпер, як ужо рабіла аднойчы. Але паколькі гэта немагчыма, ты павінен дапамагчы мне. Калі ласка, доктар, я не павінен быѓ прыходзіць сюды або якім-небудзь чынам парушаць ваша адзінота, калі б не надзвычайны характар цяперашняй сітуацыі.
  
  З гэтымі словамі яна нахілілася наперад і мякка паклала свае прахалодныя пальцы без пальчатак на тыльны бок майго запясці. Як быццам гальванічны ток прайшоѓ па яе арганізму да майго ад аднаго дотыку яе пальцаѓ, я адчуѓ прыліѓ энергіі і натхнення. Жанчына трапіла ѓ бяду. І гэтая Жанчына прыйшла да мяне ѓ цяжкую хвіліну. Я ніколі не змог бы быць настолькі подлым выхвалякі, каб прагнаць яе - вядома, не цяпер, калі сама мантыя майго настаѓніка, здавалася, вось-вось упадзе на мае ѓласныя няѓпэѓненыя плечы.
  
  "Але, вядома, ваша высокасць, Ірэн". Я адчуѓ, што чырванею да самых каранёѓ валасоѓ пры вымаѓленні яе імя. "Калі ласка, будзьце так ласкавы, пачакайце хвілінку, пакуль я прынясу паперу для нататак і пісьмовы прыбор, каб запісаць асноѓныя дэталі вашага апавядання".
  
  Я ѓстаѓ і прынёс паперу і пяро, затым хутка вярнуѓся на сваё месца насупраць маёй чароѓнай наведвальніцы. На імгненне я падумаѓ прапанаваць ёй гарбату і печыва з джэмам, але ѓстрымаѓся, успомніѓшы аб цяперашнім стане маёй каморы і кашалька.
  
  "Прашу вас, працягвайце," сказаѓ я.
  
  "Дзякую вас. Я мяркую, што вам няма неабходнасці згадваць пра месцазнаходжанне або парадку майго цяперашняга пражывання, доктар", - пачала Жанчына. Убачыѓшы мой ківок у адказ, яна проста сказала: "Бог Голага Аднарога быѓ скрадзены".
  
  "Бог Голага Аднарога", - усклікнуѓ я.
  
  " Бог Голага Аднарога.
  
  "Не," недаверліва выпаліла я.
  
  "Так", - холадна адказала яна. "Бог аголенага аднарога".
  
  " Але - як гэта можа быць? Найвялікшае нацыянальнае мастацкае скарб нацыі...
  
  "Шшш". Яна прымусіла мяне замаѓчаць гукам, поглядам і новым націскам пальцаѓ на запясце. "Калі ласка. Нават у больш звыклых і бяспечных месцах, чым гэтыя, было б неразумна згадваць назву маёй прыёмнай радзімы.
  
  "Вядома, вядома," прамармытаѓ я, хутка прыходзячы ѓ сябе. - Але я не разумею, як Бога Голага Аднарога можна скрасці. Хіба гэта не так - але ѓ мяне тут ёсць кніга мастацкіх рэпрадукцый, давайце вывучым гравюру статуі і паглядзім ".
  
  " Гэта адбілася ѓ маёй памяці, доктар. Я бачу гэта перад вачыма дзень і ноч. На мой погляд, няма неабходнасці вывучаць дрэнную візуалізацыю мастака, але вы можаце пашукаць у сваім томе малюнак шэдэѓра вялікага скульптара Мендэса-Рубиросы ".
  
  Я перасёк пакой і вярнуѓся з цяжкім томам у аліѓкавым ільняным пераплёце і асцярожна адкрыѓ яго, перагортваючы крэмавыя пергаментныя старонкі, пакуль не наткнуѓся на сталёвую гравюру вышэйшага дасягнення скульптара Мендэса-Рубиросы, Бога аголенага аднарога. Наколькі я памятаѓ, праца была адлітая з плаціны і ѓпрыгожаная каштоѓнымі камянямі. Вочы бога былі з рубінаѓ, а вочы аднарогаѓ, поѓна глыбокай пашаны сгрудившихся ля ног бажаства, былі з сапфіраѓ і ізумрудаѓ. Рогі аднарогаѓ былі з найтонкай слановай косці, інкруставанай філігранным золатам. Само падстава скульптуры ѓяѓляла сабой суцэльны блок паліраванага оніксу, інкруставаны пекінскім нефрытам.
  
  - Але Бог Голага Аднарога з'яѓляецца нацыянальным здабыткам- - Я ледзь паспеѓ апамятацца. " Калі яго крадзеж стане здабыткам грамадскасці, пад пагрозай апынецца сама карона.
  
  
  
  "Цалкам дакладна", - пагадзілася жанчына, вядомая як The Woman. "І было атрымана паведамленне з пагрозай, што скульптура будзе выстаѓлена на ѓсеагульны агляд на плошчы Святога Рыгора, калі за яе вяртанне не будзе выплачаны выкуп у памеры 80 трыльёнаѓ грудников. І крайні тэрмін усталяваны праз сорак восем гадзін. Вы можаце бачыць, доктар, у якім адчаі мы з мужам. Вось чаму я прыйшла да вас. Вы адзін - вашага паважанага калегі больш няма сярод нас - можаце дапамагчы.
  
  Мільён думак пранёсся ѓ маім бедным мозгу ѓ гэты момант.
  
  "Плошча Святога Крываноса," усклікнуѓ я.
  
  "Плошча Святога Крываноса," пацвердзіла яна.
  
  "Але гэта нацыянальнае месца збору самага злоснага і непрымірымага ворага вашай краіны".
  
  " Цалкам дакладна, доктар.
  
  Я задуменна пагладзіѓ падбародак, хваравіта адчуваючы непрывабную шчацінне няголеных усаѓ, якая псавала маю знешнасць.
  
  "І 80 трыльёнаѓ грудников", - паѓтарыѓ я.
  
  "Так, 80 трыльёнаѓ грудников", - сказала яна.
  
  "Гэта будзе прыкладна сорак крон, дзевяць шылінгаѓ і тры пэнсы", - падлічыѓ я.
  
  "Гэта - ці настолькі блізка, што не мае практычнага значэння", - пагадзілася мая чароѓная наведвальніца.
  
  "Сорак восем гадзін," сказаѓ я.
  
  "Прыкладна два дні", - адказала Жанчына.
  
  "Зразумела", - я цягнуѓ час, зноѓ пагладжваючы падбародак. "І скажыце мне, ваша высокасць - я маю на ѓвазе, Ірэн - вы і ваш муж адрэагавалі на гэта патрабаванне?"
  
  "Мой муж даручыѓ свайму галоѓнаму міністру цягнуць час, пакуль я падарожнічаю, у строгай таямніцы, вы, вядома, разумееце, каб звярнуцца да вас за дапамогай. Ваш і- " Яна ненадоѓга змоѓкла і кінула погляд скрозь зацягнутыя туманам шкла на газавы святло за акном, - ... таму што, ці бачыце, мой муж настойвае на жаласнай надзеі, што ён, магчыма, перажыѓ сваё падзенне.
  
  "Усё магчыма", - адказаѓ я. "Астанкаѓ выяѓлена не было. Адзін, магчыма, нават абодва з якія змагаюцца тытанаѓ, магчыма, усё яшчэ жывыя. Але калі гэта так - ах, калі гэта так, чаму мы не чулі ні пра тое, ні пра іншае за мінулыя гады? І выбітны брат майго калегі - вы, вядома, памятаеце яго выбітнага брата, " заявіѓ я.
  
  "Вядома".
  
  
  
  "Вясковы," прашаптала я.
  
  " У сельскай мясцовасці? - рэхам паѓтарыла яна, відавочна ашаломленая.
  
  "У сельскай мясцовасці," паѓтарыѓ я.
  
  Жанчына засунула тонкія арыстакратычныя пальцы адной рукі ѓ аздоблены карункамі рукаѓ і выцягнула адтуль малюсенькі хупавы насавой хустачку. Яна хутка промокнула вочы. Нейкі ѓнутраны дэман падказаѓ мне ѓспомніць, што гэта быѓ той момант, калі беспрынцыпны чалавек мужчынскага полу мог пачаць наступ пад выглядам простага спачування. Але пакуль я сядзеѓ, лаючы сваю таемную слабасць, Жанчына ѓзяла сябе ѓ рукі. Яна паклала насавой хустку на месца і цалкам авалодала сабой.
  
  "Тады застаецца толькі адно, доктар," цвёрда сказала яна. " Ніхто іншы не зможа дапамагчы. Вы павінны пайсці са мной. Вы павінны аказаць нам сваю дапамогу.
  
  Я ѓстаѓ і, не кажучы ні слова, апрануѓся ѓ макінтош, макино, накідку, кепку і галёшы і працягнуѓ руку ѓдзячнай і дрыготкай Ірэн.
  
  Гульня, змрочна прамармытаѓ я сабе пад нос на ѓзроѓні, значна ніжэй чутнага, пачынаецца.
  
  Пакідаючы свае сціплыя пакоі, я спыніѓся, каб усталяваць пастку для узломшчыкаѓ, абмежавальнік для узломшчыкаѓ, аѓтаматычную дагерротипную машыну і вядро з вадой на дзверы. Затым я пацягнуѓ за шнурок зашчапкі і, павярнуѓшыся да маёй чароѓнай спадарожніцы, сказаѓ: "Я да вашых паслуг, мадам".
  
  Мы спусціліся па лесвіцы, правяраючы на кожнай пляцоѓцы, няма рабаѓнікоѓ або здраднікаѓ, і добра выйшлі ѓ ноч Лаймхауса. Пачаѓ апускацца лёгкі туман, ператвараючы счарнелыя ад сажы рэшткі папярэдняга снегападу ѓ шэрую і слізкую жыжку. Мы з маім спадарожнікам прабіраліся па цёмным, напоѓненым рэхам завулках, пакуль не выйшлі на Вэст-Індыю-Док-роѓд, месца столькіх сумна вядомых дзей і невытлумачальных зверстваѓ.
  
  Дрыжыкі прабеглі па маім целе, калі мы перасякалі брукаваную каменем плошчу. На імгненне я прадставіла сабе, што гэта плошча Святога Кривонога, і перад маім разумовым поглядам паѓстала серабрыста-шэрая, абсыпаная каштоѓнымі камянямі фігура Бога аголенага аднарога - нацыянальнага мастацкага скарбы прыёмнай радзімы Жанчыны і патэнцыйнай прычыны рэвалюцыі і анархіі ѓ гэтым старажытным, не мае выхаду да мора каралеѓстве.
  
  Дзе-то ѓ ночы Лаймхауса пачуѓся крык - ці то валацугі, асцярожна пробирающейся уверх па ахінутай туманам Тэмзе, ці то якой-небудзь беднай няшчаснай ахвяры злачынства, лютуе на вуліцах злапомнага раёна, мне не дадзена было ведаць.
  
  Міма праехала таксі з задернутыми фіранкамі, кучар у прыглушанай цемры сядзеѓ на козлах, збруя цёмных коней позвякивала і парыпвала ѓ такт рухам разгарачаных жывёл.
  
  Мы з маім спадарожнікам нервова валакліся ѓ непроницаемом змроку, пакуль, прыцягнутыя агнямі ѓстановы ніжэйшага класа, дзе самыя адкіды Лаймхауса праводзілі свае нікчэмныя ночы, нам не пашчасціла ѓбачыць, як пад'ехала таксі і высадило пасажыраѓ, парачку маракоѓ распуснае выгляду, відавочна некалькі патрапаных і якія шукаюць месца, дзе можна было б растраціць тыя бездапаможныя рэшткі свайго матроскіх жалавання, якія ѓ іх засталіся пасля таго, як іх надзьмулі скупыя уладальнікі і несумленныя казначэй на іх караблі.
  
  Я ѓжо збіраѓся паклікаць таксіста, калі мой спадарожнік спыніѓ мяне, настойліва зашипев і націснуѓшы на руку.
  
  Перад таверной спынілася другое таксі, і калі з яго выйшлі некалькі сумніѓных пасажыраѓ, мы забраліся ѓ кабіну, і Ірэн ціха перадала свае інструкцыі таксісту, які з цікаѓнасцю зазірнуѓ праз люк ѓ пасажырскі салон.
  
  Першае таксі з'ехала, і мой спадарожнік нахіліѓся да мяне са словамі: "Я б ужо падумаѓ, доктар, што вам лепш не садзіцца ѓ першае якое трапіла таксі".
  
  "Але яго толькі што даставілі", - запратэставаѓ я. "Зламыснік ніяк не мог ведаць, што мы будзем шукаць транспарт менавіта ѓ гэтым месцы, каб своечасова даслаць за намі таксі".
  
  У гэты момант наша гутарка быѓ перапынены выбліскам святла і гучным стрэлам з пункту прама перад нашым таксі. Іншая машына выбухнула, падняѓшы слуп полымя, і аранжавыя мовы ѓскінуліся ѓверх сярод аблокаѓ чорнага алеістай дыму.
  
  "Неверагодна". Я ахнула ад здзіѓлення. "Як ты?"
  
  Жанчына загадкава ѓсміхнулася, пакуль наш кіроѓца асцярожна аб'язджаѓ першае таксі, цяпер люта палаючае і практычна загораживающее скрыжаванне, дзе Вест-Індыя-Док-роѓд сустракалася з звілістай вуліцай, якая вяла ѓверх ад Тэмзы ѓ больш бяспечны і рэспектабельны квартал, чым Лаймхаус.
  
  Мы праязджалі па шматлікіх вуліцах, некаторыя з іх былі ажыѓленымі і асветленымі, як у апоѓдні, іншыя - жудаснымі і зацененых, пакуль я не адчуѓ, што ніяк не змагу прасачыць наш шлях, не кажучы ѓжо пра тое, каб вызначыць месцазнаходжанне таго моманту, калі, нарэшце, таксі спынілася ля кіёска, адкуль уваходзілі і выходзілі на вуліцу людзі, апранутыя па ѓсіх параметрах.
  
  Я па-рыцарску пагадзіѓся з Ірэн у тым, што тычыцца кошту таксі, нягледзячы на сумнае маё фінансавае становішча, і мы выбраліся з таксі на мокрую брукаванку яшчэ адной лонданскай плошчы, акружанай крамамі і рэстаранамі, усе зачыненыя ѓ гэты позні час. Не кажучы ні слова, мая спадарожніца асцярожна павяла мяне да кіёска і пацягнула за сабой ѓніз па цёмным і недагледжанай лесвіцы, пакуль мы не дасягнулі платформы, асветленай зусім незнаёмым мне спосабам асвятлення. Полымя, здавалася, было цалкам заключана ѓ мініяцюрныя шкляныя шарыкі і гарэла з асаблівай рэгулярнасцю і стабільнасцю, якія не дапускалі ні мігацення, ні руху. Як яны здабывалі паветра для падтрымання гарэння, было загадкай за межамі майго разумення, але мой спадарожнік адмовіѓся заставацца нерухомым дастаткова доѓга, каб я мог распытаць.
  
  Яна правяла мяне міма вялікі размаляванай дошкі аб'яваѓ, якая пазначае раён Лэдброук-Гроув, і, апусціѓшы квіткі ѓ турнікет, мы перасеклі платформу, каб дачакацца - я не ведаѓ чаго. Перад намі былі чыгуначныя шляхі, і маё меркаванне аб тым, што гэта нейкая станцыя, пацвердзілася праз некалькі хвілін, калі падышоѓ цягнік незнаёмага мне тыпу і мадэлі. Цягнік спыніѓся, і мы забраліся ѓ вагон, занялі месца і ехалі ѓ дзіѓным і неуютном маѓчанні, пакуль мой спадарожнік не паказаѓ, што нам пара выходзіць з дзіѓнага вагона.
  
  
  
  II
  
  Мы выбраліся назад на паверхню зямлі, і я выявіѓ, што мы стаім на краі шырокай роѓнай пляцоѓкі памерам з поле для крыкету, а то і больш, але паверхня якой складалася не з травы, а з цвёрдага, шурпатага матэрыялу, не які валодае звычайнай податливостью прыроднага рэчывы.
  
  Мой спадарожнік вёѓ мяне за руку па зацвярдзелай паверхні, пакуль мы не апынуліся побач з самым дзіѓным прыстасаваннем, якое, да майго здзіѓлення, я калі-небудзь бачыѓ.
  
  
  
  Гэтая штуковіна была доѓгай, як карэта, і абапіралася на колы, два даволі вялікіх з аднаго канца і адно маленькае з іншага. Яго асноѓная сутнасць, здавалася, уяѓляла сабой рабрысты цыліндр даѓжынёй прыкладна ѓ стрыжань і пакрыты нацягнутай тканінай, вільготна блестевшей пад начны моросью.
  
  На верхняй баку прылады размяшчаліся два адкрытых сядзенні з выгнутымі шчыткамі з цэлулоіду або изостекла перад кожным і наборам незразумелых цыферблатаѓ і ручак на адным з іх. З бакоѓ і задняй частцы машыны выступалі кароткія выступы, а да аднаго канца было прымацавана вялікая драѓлянае прылада, мала чым адрознае ад марскога шрубы, прымацаванае да чорнага і магутнаму на выгляд прылады, нагадвае тое, якое, як я часам бачыѓ, выкарыстоѓваецца на невялікіх эксперыментальных марскіх судах.
  
  Самым дзіѓным з усіх было тое, што чатыры свабодна верцяцца лопасці выступалі з тычкі, усталяванага на верхняй частцы машыны, іх канцы звісалі пад дзеяннем уласнай вагі без падтрымкі, і ѓсе яны злёгку поскрипывали і разгойдваліся пры кожным змене ледзянога, пранізлівы ветру.
  
  Мая спадарожніца пацягнулася да бліжэйшага сядзення і дастала адтуль галаѓныя ѓборы для сябе і для мяне, без слоѓ дэманструючы, як іх варта насіць. Кожны з іх быѓ зроблены з мяккай скуры і цалкам закрываѓ чарапную частка ѓладальніка. Папружка защелкивается пад падбародкам уладальніка, забяспечваючы тым самым шчыльнае і надзейнае прылеганія галаѓнога ѓбору, а акуляры з празрыстымі лінзамі можна надзець для абароны вачэй ад ветру або вільгаці або надзець на лоб, каб забяспечыць бесперашкодны агляд у больш спрыяльных умовах.
  
  Мая спадарожніца паставіла адну стройную нагу на кароткі выступ, які выступаѓ збоку ад машыны, і грацыёзна забралася на сядзенне. Нямымі жэстамі яна выказала сваё жаданне, каб я пераймаѓ яе дзеянням, і, не жадаючы хваляваць гэтую мілую і мужную жанчыну, я пагадзіѓся, узлезшы на выступ, а адтуль на другое сядзенне. Там я выявіѓ, што сяджу на не вельмі нязручнай скураной падушцы.
  
  Мая спадарожніца павярнулася на сваім месцы і жэстамі паказала, што я павінен замацаваць сваё сядзенне, замацаваѓшы рэмень праз калені. Я зноѓ пагадзіѓся, паназіраѓ праз плячо маёй спадарожніцы, як яна прыфастрыгоѓваецца рамянём бяспекі, і ахнуѓ ад здзіѓлення, убачыѓшы, як з суседняй прыбудовы раптам з'яѓляецца пакрыты тлушчам механік, апрануты ѓ брызентавы камбінезон, імчыцца па адкрытым прасторы да нашай машыне, сціскае ѓ руках драѓляны элемент, які я міжволі ахрысціѓ (у думках) паветраным вінтом, і круціць яго.
  
  Мая спадарожніца, прывітаѓшы прыбыцце механіка узняццем вялікага пальца адной рукі, отрегулировала некаторыя рычагі кіравання перад сабой, пасля чаго аѓтаномны рухавік у пярэдняй частцы дзіѓнага маленькага лятальнага апарата закашлял і, забормотав, ажыѓ. Прагрэѓ рухавік на працягу некалькіх хвілін, мой спадарожнік зноѓ падаѓ знак механіку, які выцягнуѓ пару непрыкметных калодак з-пад колаѓ аѓтамабіля, і мы пакацілі наперад з дзіѓнай хуткасцю, вецер хвастаѓ міма нас, прымушаючы мяне быць удзячным за шлем і ахоѓныя акуляры, прадастаѓленыя маім спадарожнікам.
  
  Перш чым я паспеѓ хоць бы задумацца пра мэты гэтага незвычайнага падарожжа з механічным прывадам, мяне адцягнуѓ дзіѓны гук шырк-шырк-шырк, які прагучаѓ прама над галавой і, відавочна, ідэальна адпавядалы нашаму ѓласнаму прасоѓванню. Я падняѓ погляд наверх у надзеі выявіць крыніца дзіѓных гукаѓ і выявіѓ, што яны зыходзяць з чатырох лопасцяѓ, устаноѓленых на нізкай вежы над кабінай пілота, дзе я сядзеѓ.
  
  Лопасці круціліся так хутка, што я ледзь мог сачыць за імі поглядам, і здзіѓленне нарастала, калі я адчуѓ, што дзіѓны апарат, да якога я быѓ бездапаможна прывязаны, сапраѓды падняѓся з поля, якое ён перасякаѓ, і рушыѓ без падтрымкі ѓ разрэджаным паветры.
  
  Павінна быць, я ѓскрыкнуѓ ад здзіѓлення, таму што мой спадарожнік павярнуѓся да мяне з усмешкай, якая выказвае такую абсалютную ѓпэѓненасць у сабе, што я гучна засмяяѓся над сваёй хвіліннай панікай і ѓ думках пакляѓся, што нікому не дазволю перашкодзіць мне атрымаць асалоду ад гэтым беспрэцэдэнтным вопытам. Бог голага аднарога мог адсутнічаць, вялікі дэтэктыѓ мог быць страчаны для свету, але са мной усё было ѓ парадку, і я атрымаю прапанаванае мне задавальненне, а аб сваіх праблемах паклапачуся пазней.
  
  Мы ляцелі - так, я выкарыстоѓваю гэтае слова наѓмысна і з поѓным усведамленнем сур'ёзнасці яго прымянення - па вялікім крузе над ѓскраінамі Лондана, назіраючы за узыходам сонца над далёкім пралівам на ѓсходзе, пралятаючы над тымі самымі месцамі, дзе мы з маім зніклым спадарожнікам спрабавалі супрацьстаяць небяспекам і разгадваць галаваломкі, затым павярнулі ѓ паѓночным напрамку, пралятаючы над цёмна-зялёнымі лясамі і светлымі лугамі, пакідаючы ззаду Англію, Уэльс, Шатландыю і Аркнейскія выспы.
  
  
  
  Не было сказана ні слова - яго нельга было пачуць за роѓным гудзеннем рухавіка, які круціѓ паветраны шруба, які забяспечваѓ нам прасоѓванне па небе, і прымушаѓ лопасці нашых паветраных вінтоѓ здзяйсняць жыццёва важныя абароты, - але я быѓ уражаны, час ад часу бачачы, як мая спадарожніца напалову вылазіць з сваёй кабіны, цягнецца да кароткім выступах па баках апарата і дастае маленькія кропляпадобныя ёмістасці з гаручым, якія яна злівае ѓ фарсунку, усталяваную на корпусе апарата перад яе уласным дзяѓчынцы шчытком.
  
  Сонца цалкам ѓзышло, неба было зіготкім паѓночным блакітным, і толькі плямістыя аблокі чыстага белага колеру усеивали яго блакітным правільнасць, і на зіготкай воднай роѓнядзі пад намі не было відаць ні сушы, ні тварэнняѓ рук чалавечых. Я не ведаю, як доѓга мы ляцелі і як далёка прасунуліся на поѓнач, за выключэннем таго, што паветра вакол нас станавіѓся ѓсё больш халодным, і я ѓсё больш ѓдзячны за прадбачлівасць, якая прымусіла мяне цёпла апрануцца перад тым, як пакінуць мае пакоі ѓ Лаймхаѓзе, калі пад намі, і здалёк з'явілася мігаценне асляпляльнай беласці.
  
  Мая спадарожніца пацягнулася да апошняга застаѓся паліѓнаму баку, усталяванага на машыне, і выліла яго змесціва ѓ фарсунку, якую яна выкарыстала перад сваім шчытом. Азірнуѓшыся на мяне праз плячо, яна паказала наперад і выкрыкнула некалькі слоѓ, якія я не пачуѓ з-за гулу рухавіка і шуму паветра, доносившегося да маіх зацягнутых у скуру вушэй.
  
  Але неѓзабаве я прыйшоѓ да разумення значэння, калі не фактычнага зместу яе прамовы, калі пад дбайным кіраѓніцтвам наша невялікае суденышко накіравалася ѓніз і пачатак доѓгі, няѓхільнае набліжэнне да таго, што я цяпер даведаѓся, як не што іншае, як велізарны пакавых ільдах у паѓночных палярных рэгіёнах планеты. Наша невялікае суденышко прасоѓвалася ѓсё ніжэй і ніжэй, па меры таго як цёмныя вады пад нашымі выцягнутымі коламі саступалі месца вышчэрблены белым айсберга, паковому лёдзе і, нарэшце, велізарным ледніка.
  
  Гарыстай адукацыю лёду з'явілася пад нашым рыкаючым апаратам, калі мы імчаліся ѓ ніжніх пластах атмасферы, і з часам змянілася плоскай вобласцю бліскучага белага колеру. Мы перасеклі гэта новае прастору, і, нарэшце, мой спадарожнік апісаѓ вузкія колы, павольна зніжаючыся па спіралі перад адукацыяй, якое я спачатку прыняѓ за незвычайную праекцыю незвычайнай прыгажосці і правільнасці, і толькі праз шмат імгненняѓ прызнаѓ за артэфакт, створаны намаганнямі чалавека.
  
  
  
  Там - у самых паѓночных пусткі палярных ледзяных палёѓ - была справа рук чалавека. Я ледзь не заплакаѓ ад дзёрзкасці і прыгажосці канструкцыі і быѓ адцягнуць ад гэтага ходу думак толькі прызямленнем карабля, у якім я ехаѓ. Машына пакацілася па шчыльна утрамбованному снезе і спынілася ля ѓваходу ѓ пышнае будынак.
  
  Штармавы вецер пранёсся над бліскучай ледзяной шапкай і кінуѓ гуллівыя снежныя пырскі на аголеную ніжнюю палову майго асобы. Я правяла языком па вуснах, спрабуючы чысціню растаюць крышталяѓ. На бліскучых шпілях, якія стаялі перад намі, не было ніякіх прыкмет жыцця. Ні які сустракае, ні ахоѓнік не выйшлі з арачнага ѓвахода ѓ будынак.
  
  Яшчэ да таго, як мы дасягнулі яго варот, я спытаѓ: "Ірэн- што гэта за месца? Я думаѓ, мы накіроѓваемся ѓ вашу сталіцу. Замест гэтага мы дасягнулі паѓночнай палярнай шапкі планеты, рэгіёну, які заѓсёды лічыѓся незаселеныя, за выключэннем белых мядзведзяѓ, цюленяѓ і чаек. І ѓсё ж мы знаходзім гэта пышнае збудаванне ".
  
  Здзіѓлена лыпаючы, я усклікнуѓ: "Прашу вас, растлумачце".
  
  Яна звярнула да мяне асляпляльную ѓсмешку, якая растапіла сэрца і сарвала апладысменты гледачоѓ па ѓсім свеце і якая прывяла яе на бок адной з каранаваных асоб Еѓропы ѓ самым бліскучым, хоць і таемным шлюбе, які толькі бачыѓ стагоддзе. " Прашу вас, праявіце цярпенне яшчэ на некалькі хвілін, доктар. Вам усё стане ясна, як толькі мы апынемся ѓнутры Крэпасці.
  
  " Крэпасць? - Бездапаможна паѓтарыла я.
  
  "Крэпасць адзіноты. Збудаванне, якое здаецца часткай крыгі, на якой яно варта, на самай справе пабудавана з мармуру, чыстага белага мармуру, здабытага на сакрэтным радовішчы і дастаѓленага сюды ѓ строгай таямніцы. Унутры яго знаходзяцца тыя, хто заклікаѓ вас. Тыя, чыім добраахвотным прадстаѓніком я маю гонар быць ".
  
  Мы прайшлі пад высокімі парталамі і па гулкім калідоры, пакуль, нарэшце, не ѓвайшлі ѓ залу, займаны адзіным бронзавым гігантам, якія сядзяць у напружанай позе медытацыі. Калі мы ѓвайшлі ѓ пакой, на імгненне здалося, што ён замёр, але праз некалькі секунд я зразумеѓ, што ён выконваѓ серыю самых дзіѓных практыкаванняѓ у адзіноце.
  
  На маіх вачах ён прымусіѓ свае мышцы працаваць адзін супраць аднаго, напружваючыся да тых часоѓ, пакуль тонкая плёнка поту не пакрыла яго магутнае цела. Ён што-то ціха вымавіѓ, і я зразумеѓ, што ён жанглюе ѓ розуме дзясяткам лічбаѓ, памнажаючы, дзелячы, здабываючы квадратныя і кубічныя карані. Ён звярнуѓся да апарата, які ствараѓ гукавыя хвалі на частотах, якія знікалі за межамі чутнасці для мяне, але якія ён мог, мяркуючы па выразе яго твару, выявіць.
  
  У канцы серыі ён паглядзеѓ на мяне і на маю спадарожніцу. Голасам, які выклікаѓ упэѓненасць і паслухмянасць, ён загаварыѓ. "Прывітанне, Патрыцыя", - сказаѓ ён неафіцыйна. "Я бачу, ён прыйшоѓ з табой. Я, вядома, ведаѓ, што ён прыйдзе".
  
  Ён падняѓся са свайго месца і накіраваѓся да нас праз пакой, абдымаючы жанчыну, вядомую як Жанчына, двума магутнымі мускулістымі рукамі з бронзы. І ѓсё ж, нягледзячы на ѓсю пяшчота, якая была бачная ѓ гэтым абдымках, гэта была відавочна брацкая - ці, магчыма, кузенская - пяшчота, не больш таго.
  
  Патрыцыя, падумала я. Ён назваѓ яе Патрыцыяй. Але хіба яе звалі не Ірэн? У мяне не было часу абдумваць гэтую галаваломку, таму што бронзавы гігант адпусціѓ яе і павярнуѓся да мяне.
  
  "А вы, сэр, - сказаѓ бронзавы гігант, працягваючы магутную руку ѓ мужны прывітанні, - вы не хто іншы, як Джон Х. Ватсан, доктар медыцыны, ці не так?"
  
  Я паціснуѓ яму руку так моцна, як толькі мог, і, прызнаюся, мне было прыемна атрымаць яе назад цэлай і цэлай, косці не раздробились мацней, чым былі, у цісках бронзавага чалавека. " Сапраѓды. Магу я заслужыць гонар уручыць вам даверчыя граматы, сэр?
  
  Ён обезоруживающе усміхнуѓся і сказаѓ: "Вядома, вядома. Мяне завуць Кларк Сэвідж-малодшы. У мяне самога ёсць некалькі вучоных ступеняѓ, атрыманых то тут, то там за гэтыя гады. Большасць маіх сяброѓ завуць мяне проста Док. Для мяне было б гонарам, калі б вы паступалі гэтак жа ".
  
  Па нейкай прычыне я быѓ хутчэй ѓсцешаны, чым абражаны бесцырымоннасцю і неформальностью гэтага чалавека, і пагадзіѓся называць яго тым імем, якое ён аддае перавагу. Гэта быѓ бы Док. "Я мяркую, - сказаѓ я ѓ адказ, - што мы маглі б пазбегнуць некаторай блытаніны, калі б вы называлі мяне так, як заѓсёды называѓ мой самы дарагі сябар, якога я страціѓ на гэтыя некалькі гадоѓ. Гэта быѓ, папросту кажучы, Ватсан.
  
  "Я буду шчаслівы зрабіць менавіта гэта", - сказаѓ бронзавы гігант.
  
  "Але хіба я не чуѓ, як вы звярталіся да нашай спадарожніцы як да Патрыцыі?" Я вырашыѓ, што гэта мая магчымасць самастойна разгадаць галаваломку.
  
  
  
  Док Сэвідж згодна кіѓнуѓ сваёй густой шавялюрай меднага колеру. " Ці бачыце, мой стрыечны брат.
  
  Устрывожаны, я сказаѓ: "Але хіба яна не-" Я павярнуѓся да Жанчыны і звярнуѓся непасрэдна да яе. "Але хіба вы не былая Ірэн Адлер, а цяпер Яе Каралеѓскае высокасць-"
  
  "Калі ласка," перапыніла яго чароѓная маладая жанчына. " Для Дока я вядомая як яго стрыечная сястра Патрыцыя Сэвідж. Для вас і вашага партнёра я вядомая ѓ іншым абліччы. Давайце пакінем усё як ёсць, прашу вас.
  
  Яе словы бязмерна збянтэжылі мяне, але я адчуваѓ, што ѓ тых абставінах, у якіх я апынуѓся, у мяне не было іншага выбару, акрамя як пагадзіцца.
  
  "Вы павінны дараваць мяне, Ватсан", - сказаѓ бронзавы гігант. "Мой стрыечны брат дапамог мне ѓ невялікім падмане, які быѓ неабходны, каб даставіць вас сюды, у маю палярную крэпасць Адзіноты. Калі б у сталіцах свету распаѓсюдзіѓся слых аб сустрэчы, на якую вы былі таемна выкліканыя, немінуча адбылася б беспрэцэдэнтная за ѓсю гісторыю чалавечай цывілізацыі ѓспышка злачыннасці".
  
  - Вы хочаце сказаць... - збянтэжана прамармытаѓ я, - вы хочаце сказаць, што Бог Голага Аднарога не быѓ скрадзены? За яго не патрабуюць выкупу ѓ памеры 80 трыльёнаѓ грудников? Яго не будуць выстаѓляць на плошчы Святога Врицихлева, калі выкуп не будзе выплачаны? Уся гэтая працэдура была свайго роду містыфікацыяй?"
  
  "О, рабаванне цалкам рэальна, доктар Ватсан", - заявіла Жанчына. "Бог голага аднарога знік, і ѓсё, што я вам апісаѓ, адбудзецца, калі яго не знойдуць. Але гэта ѓсяго толькі малюсенькая частка сусветнай пагрозы ".
  
  "Цалкам дакладна", - сказаѓ Док Сэвідж. "Я ѓсяго толькі сам вярнуѓся з падарожжа па зямлі, вырваѓшыся з лап д'ябла, які не мае аналагаѓ у аналах злачыннасці. Тое, што адбываецца тут сёння, з'яѓляецца не чым іншым, як ваенным саветам, ваенным саветам супраць таго, хто пагражае ѓпарадкаванай структуры і справядлівым дзеянням усяго сусветнага парадку. Хто-то, сама асоба якога, не кажучы ѓжо пра яго аперацыйнай базы, з'яѓляецца таямніцай, загорнутай у галаваломку, замкнёныя ѓнутры энігмы ".
  
  "Добра сказана", - запляскаѓ я. "Але толькі мы трое стаім паміж сіламі парадку і цывілізацыі і гэтым д'яблам?"
  
  "Не мы трое, доктар", - сказала Жанчына. "Цяпер я павінен вас пакінуць. Мая роля згуляная, мая развітальная гаворка, вымаѓленая. Мне пара пакінуць сцэну гэтай драмы і вярнуцца да майго мужа і нагляду за маім дзіцем, каб назіраць і маліцца за тымі, у чые рукі, магчыма, была аддадзена сама лёс свету".
  
  Яна яшчэ раз абмянялася цнатлівым позіркам з бронзавым мужчынам, затым сардэчна паціснула мне руку і знікла з пакоя. Праз імгненне я пачуѓ гук машыны, калі яна зноѓ ажыла, затым пачалося яе роѓнае гудзенне і шырк-шырк-шырк, што азначала, што яе ротары круціліся, падымаючы абцягнуты тканінай корпус у халодны паветра над арктычнымі прасторамі. Затым ён павольна знік з поля зроку.
  
  Я стаяѓ адзін у пакоі з бронзавым гігантам Доком Сэвиджем.
  
  "Калі ласка, пройдзем са мной, Ватсан", - сказаѓ ён нарэшце. Я адчуваѓ, што ѓ мяне няма выбару, акрамя як падпарадкавацца. Сэвідж магутнай хадой накіраваѓся да дзвярнога праёму, адрэгулявалі якое-то прылада, якое я прыняѓ за аѓтаматычную ахову бясконца больш дасканалага тыпу, чым тыя, што я ѓсталяваѓ у сваёй кватэры ѓ Лаймхаѓзе, і адступіѓ у бок, калі я ѓвайшоѓ у суседні пакой.
  
  Тут я апынуѓся ѓ памяшканні, якім мог бы ганарыцца лепшы мужчынскі клуб Лондана, Чыкага або еѓрапейская набярэжная экзатычнага Шанхая.
  
  Сцены, абабітыя драѓлянымі панэлямі, падымаліся да высокай столі з цудоѓнай разьбой, з якога звісалі старадаѓнія кованые люстры. Свечкі стваралі атмасферу, у той час як па-майстэрску схаваныя свяцільні штучнага паходжання забяспечвалі дадатковае асвятленне. Уздоѓж сцен шэраг за шэрагам стаялі кнігі ѓ аднолькавых наборах з найтанчэйшай пражы і саф'яну; цісненне ѓручную назвы з тонкай пазалотай вярталі пакоі святло.
  
  Па-над ѓсходняга дывана з глыбокім ворсам, бясконца багатай і вытанчанай працы, невялікая частка раскошнага каменнага полу была выкладзеная перад вялікім багата упрыгожаным камінам, у якім весела палаѓ незвычайнай прыгажосці вогнішча з найтонкім, але прыемным водарам.
  
  Мяккія крэслы з дарагой скуры і па-майстэрску выразанага цёмнага дрэва стаялі па ѓсёй пакоі, і кожнае, за выключэннем двух, відавочна, пакінутых незанятымі, было занята мужчынам вялікага выгляду, хоць і злёгку эксцэнтрычна апранутым.
  
  У адным з крэслаѓ сядзела мускулістая постаць, уся ѓ шэрым. Сівыя валасы, шэры колер асобы, шэрая туніцы і штаны. Пакуль я ѓ жаху стаяла ѓ дзвярах пакоя, ён звярнуѓ на мяне мёртвы, халодны погляд, акінуѓшы мяне ад маіх моцных брытанскіх чаравік да маёй уласнай выцвілай шавялюры. Ён коратка кіѓнуѓ, але нічога не сказаѓ.
  
  
  
  У крэсле побач з ім сядзеѓ мужчына, увесь у чорным, чорная адзенне ахутвала яго з галавы да ног, за выключэннем тых месцаѓ, дзе віднеліся пунсовыя водбліскі яго адзення. Каѓнер яго быѓ узняты, закрываючы твар, а поля чорнай шыракаполым капелюшы апушчаны. Паміж палямі і каѓняром тырчалі толькі бліскучыя вочы і арліны нос. Адной рукой ён поигрывал дзіѓным кольцам колеру жирасоль, якое насіѓ на пальцы іншы.
  
  Побач з ім сядзеѓ мужчына з дзіѓна адкрытым, хлапечым выразам твару, хвалістымі светлымі валасамі і зіготкімі блакітнымі вачыма. На ім быѓ абліпальны швэдар, вузкія штаны ѓ шырокую палоску па баках і высокія начышчаныя чаравікі. Нейкім чынам ён зрабіѓ на мяне ѓражанне амерыканца - як, дзіѓна, і большасць гэтых мужчын. Але гэты чалавек нёс у сабе яшчэ адно, адметнае адчуванне таго, што ён вялікі спартсмен каледжа - прадукт Ельскага або Гарвардскага універсітэта, як я здагадаѓся.
  
  За ім прагуляѓ яшчэ адзін малады чалавек з адкрытым тварам, на гэты раз апрануты ѓ чырвоны касцюм на маланкі, які гарманаваць з яго павойнымі рудымі валасамі. А за ім яшчэ два чалавекі мускулістага атлетычнага целаскладу - адзін амаль голы, апрануты толькі ѓ позвякивающую збрую і позвякивающее зброю, іншы ѓ звычайнай вопратцы, якая выглядала значна больш паношанай, у той час як сам ён здаваѓся моцным і кампетэнтным.
  
  Заставаліся толькі двое іншых. Гэта была яшчэ адна постаць у цёмным плашчы і капелюшы з шырокімі палямі, фігура, дзіѓна нагадвае чалавека з ястрабіных носам, за выключэннем таго, што ѓ апошнім выпадку не было чырвонага святлення, які падкрэслівае змрочныя адценні адзення, якую ён насіѓ, а замест гэтага была сетка серабрыстых нітак, якія пакрывалі яго вопратку, ствараючы звышнатуральнае адчуванне гіганцкай павуціння.
  
  Іншы быѓ маладым чалавекам прыемнай зьнешнасьці, хоць і з адценнем ляноту, уласцівай вельмі багатым людзям. Ён паглядзеѓ на мяне з адкрытым, прыязным выразам асобы, і таму я быѓ яшчэ больш здзіѓлены, звярнуѓшы ѓвагу на яго перавернуты каѓнер і манатонную расфарбоѓку яго даволі пасрэднага на выгляд касцюма - пяшчотна-нефритово-зялёнага.
  
  
  
  III
  
  "Джэнтльмены," пачуѓ я голас Дока Сэвідж ѓ сябе за спіной, " дазвольце мне прадставіць нашага апошняга члена - доктара Джона Х. ђотсана, нябожчыка з Бэйкер-стрыт, 221Б, Лондан, Англія.
  
  "Доктар Ватсан," працягнуѓ бронзавы гігант, " не маглі б вы ѓвайсці і адчуваць сябе як дома. Гэта наша бібліятэка. Тысячы тамоѓ, якія вы бачыце уздоѓж сцен гэтай залы, ѓяѓляюць сабой біяграфіі, апублікаваныя і засакрэчаныя, людзей, якія сабраліся ѓ нашай прысутнасці. Нават некалькі вашых уласных работ, якія тычацца вашага былога супрацоѓніка, трапілі ѓ нашы архівы, як і сам ваш супрацоѓнік не раз.
  
  " Холмс- тут? Я ахнуѓ. " Так бо ён ніколі не казаѓ мне ... ён нават не намякаѓ...
  
  "Не, Ватсан?" - адказаѓ бронзавы гігант. "Ну, магчыма, калі-небудзь, калі ён даведаецца вас лепш".
  
  "Магчыма," пагадзіѓся я, апусціѓшы вочы. " Магчыма...
  
  " Не будзьце суровы да сябе, Ватсан. Цяпер, калі для вас прыйшоѓ час быць карыснымі, вы тут, у Крэпасці Адзіноты, і гэта ваш шанец аказаць паслугу свеце - і некаторым людзям у гэтым свеце. Але спачатку дазвольце мне прадставіць іншых нашых удзельнікаѓ.
  
  Ён узяѓ мяне за локаць, і я абыйшла круг мяккіх крэслаѓ, па чарзе паціскаючы рукі кожнаму з мужчын, якіх я бачыла раней. Калі я падыходзіла да кожнага, ён уяѓляѓся мне:
  
  " Рычард Бенсон - Мсціѓца, - прадставіѓся чалавек у шэрым.
  
  "Кент Алард - Цень," змрочна ѓсміхнуѓся мужчына з ястрабіных носам.
  
  "Гордан, Ельскі універсітэт 34-га года выпуску - мае сябры называюць мяне Флэш".
  
  " Керціс Ньютан, сэр, часам вядомы як капітан Фьючер.
  
  " Джон Картэр, былы капітан кавалерыі канфедэрацыі.
  
  "Дэвід Інэса з Канэктыкута і Пеллюсидарская імперыя".
  
  "Рычард Вентворт," прадставіѓся другі з апранутых у чорнае, мужчын, " вядомы некаторым як Павук. Нават калі ён паціскаѓ мне руку, я заѓважыѓ, як падазрэнне і рэѓнасць прамільгнулі паміж ім і чалавекам, якія назвалі сябе Ценем.
  
  І, нарэшце, мужчына ѓ зялёным касцюме святара. "Ом", - нараспеѓ прамовіѓ ён, робячы усходні знак прывітання складзенымі рукамі, перш чым працягнуць адну мне на заходні манер. " Джетро Дюмон з Парк-авеню, Нью-Ёрк. Таксама вядомы як доктар Чарльз ђпалі і-Зялёны лама.
  
  " Я ѓсцешаны, - здолеѓ пробормотать я. - Мне і ѓ галаву не прыходзіла, што хто-небудзь з вас - рэальныя людзі. Я заѓсёды лічыѓ вас пладамі запалёнага ѓяѓлення.
  
  
  
  "Як, зрэшты, і тое ж самае абвінавачванне было вылучана супраць вашага добрага сябра і кампаньёна з Бэйкер-стрыт, ці не так, Ватсан?" Гэта быѓ бронзавы гігант, Кларк Сэвідж.
  
  Я прызнаѓ, што гэта сапраѓды так. "На мяне нападаюць з абодвух бакоѓ", - сказаѓ я. "З аднаго боку, ёсць тыя, хто сцвярджае, што мой добры сябар і калега, чые справы я апісваѓ у меру сваіх сціплых магчымасцяѓ на працягу многіх гадоѓ, з'яѓляецца ѓсяго толькі спараджэннем майго ѓласнага запалёнага ѓяѓлення і наогул не існуе ѓ рэальным свеце".
  
  Я абвёѓ позіркам бліскучае сход, затым працягнуѓ. "У той час як, з іншага боку, джэнтльмен, які служыць маім літаратурным агентам, доктар Артур Конан Дойл, сам быѓ абвінавачаны ѓ напісанні тых самых апавяданняѓ, якія я падаю яму і якія ён, у сваю чаргу, прадае часопісаѓ ад майго імя".
  
  Па крузе мужчын у пакоі пракаціѓся чульлівы смяшок згоды. Я зноѓ падумаѓ пра тамах, якія пакрывалі сцены гэтай бібліятэкі, - не аб адным з маіх таварышаѓ, але чые подзвігі заслужылі намаганні такога летапісца, як я сам, якімі б сціплымі ні былі яго таленты.
  
  "І гэтая банда, гэта зборышча авантурыстаѓ - бачу я перад сабой усю іх разнавіднасць?" - Спытаѓ я ва ѓсіх прысутных, сядаючы ѓ багатае і зручнае крэсла, прапанаванае мне Доком Сэвиджем.
  
  Зноѓ падняѓся гул нягучнай дыскусіі, калі маляѓніча апранутыя фігуры абмяняліся каментарамі па майму пытанню. Затым адзін з іх - па-мойму, Гордан, выпускнік Ельскага універсітэта - адказаѓ у ролі негалосна прызначанага прадстаѓніка для іх усіх.
  
  "Мы, нешматлікія адважныя, усяго толькі цяперашнія прадстаѓнікі руху, колькасць якіх вылічаецца легіёнам. З часоѓ нашага заснавальніка, чый партрэт вісіць над камінам, і па гэты дзень нас былі сотні. Іх імёны напісаны на ганаровым скрутку, які стаіць вунь там, каля акна.
  
  Ён паказаѓ спачатку на карціну, аб якой казаѓ, затым на высокае вузкае акно, праз тэрмічнаму прыцемненыя шкла якога пачынала апускацца доѓгая палярная ноч. Я першым падышоѓ да ревущему каміна і паглядзеѓ уверх, на хупава выкананае малюнак у багатай рамцы над ім. Мастак выканаѓ сваю працу ѓ насычаных танах цёмна-карычневага, ржавага і бардовага. Асоба, якая глядзела на мяне ѓ адказ, выпраменьвала сілу, інтэлект і тонкі налёт бесклапотнага дасціпнасці. Гэта быѓ касцюм французскага шевалье мінулага стагоддзя. На маленькай таблічцы з гравіроѓкай пад палатном простым шрыфтам было напісана ѓсяго адно слова: д'артаньян.
  
  На імгненне аддаѓшы маѓклівае даніну павагі адлюстраванага на партрэце, я прайшоѓ па раскошнага дыване да свитку, на які раней паказаѓ амерыканец Гордан. Яго загалоѓкам была простая фраза, пачатковыя літары якой па-майстэрску ѓтваралі слова ѓсяго з аднаго склада, значэнне якога, баюся, я павінен прызнаць, зусім выслізнула ад мяне. У пачатку скрутка гаварылася АБ ПЕРСАНАЖАХ, АБ'ЯДНАНЫХ У ЛІГУ АБАРОНЦАђ. Такім чынам, ніжэйпрыведзеных імёнаѓ было сапраѓды шмат, у тым ліку не толькі ѓсіх прысутных у зале (за выключэннем мяне, вядома), але і мноства іншых, з якіх выпадковым чынам былі выбраны такія знаёмыя і незнаёмыя імёны, як Жуль дэ Грендон, Энтані Роджерс, сэр Дэніс Найланд Сміт, Джымі Дэйл, Арсен Люпен, Кимболл Киннисон, Нікалас Картэр, Стывен Костиган і яшчэ цэлыя калонкі.
  
  "Цудоѓная кампанія", - не ѓтрымаѓся я ад воклічы, скончыѓшы чытанне пазалочанага скрутка. "Але, калі мне будзе дазволена ѓзяць на сябе смеласць спытаць, як гэта змяшчаецца ѓстанова? Чыімі намаганнямі кіруюцца гэтыя ѓстановы? Хто разводзіць агонь, рыхтуе харчовыя запасы, здзяйсняе паліваньне?"
  
  "О, у нас поѓна лёкаяѓ, доктар Ватсан," паведаміѓ малады чалавек у чырвоным касцюме на маланкі. Я адразу пазнаѓ у ім Керціса Ньютана. "Кожны з нас дае свой штат памочнікаѓ для агульнай службы Лігі. Сярод маіх уласных памочнікаѓ - андроід Ото, робат Грэг і Сайман Райт, жывы мозг ".
  
  "А мае," заявіла Цень са злавесным смехам, "плэйбой Ламонт Крэнстон, мой шафёр Мо Шревниц, чараѓнік сувязі Бербанк і блізкі да самагубства Гары Вінцэнт".
  
  Па чарзе кожны з іх назваѓ групу дзіѓных памочнікаѓ, кожны з якіх быѓ такім жа дзіѓным і эксцэнтрычным, як і яго працадаѓца.
  
  "Кожны з іх," сказаѓ на заканчэнне Док Сэвідж, "адбывае свой час на кухні, у зброевай або дзе-небудзь яшчэ ѓ Крэпасці і на іншых аддаленых аванпостах нашай Лігі ѓ перапынках паміж заданнямі на асабістай службе ѓ свайго працадаѓцы".
  
  "Я разумею", - заявіѓ я, ляніва пацягваючы напой, які з'явіѓся, зусім незаѓважаны, побач з маім мяккім крэслам. Я спыніѓся і, здзіѓлены, панюхаѓ змесціва свайго куфля. Сарсапарилья.
  
  "І ѓсё ж я збянтэжаны адным пытаннем", - сказаѓ я, звяртаючыся яшчэ раз да ѓсіх маім гаспадарам. У адказ яны паглядзелі на мяне з выразам цікаѓнага чакання. "Навошта, - нарэшце адважыѓся спытаць, " вы выклікалі мяне ѓ гэты рэдут? Вы, несумненна, група самых здольных і адважных герояѓ. Я не ведаю, якая загадка стаіць перад вамі, акрамя пытання аб выкрадзеным Бога Голага Аднарога. Вядома, вам не патрэбныя мае ѓласныя сціплыя таленты для вырашэння гэтай праблемы, якая павінна цьмянець ѓ вашых вачах перад драбнюткай з загадак.
  
  Старшыня сходу зноѓ перайшоѓ да Кларку Сэвиджу-малодшаму. Ён хадзіѓ узад і наперад, нарэшце спыніѓшыся перад патрэсквалі камінам, так што языкі полымя, выгінаючыся і танцуючы за яго гераічнай фігурай, адкідвалі жахлівыя цені на багата упрыгожаную бібліятэку Лігі. Шырока расставіѓшы ногі, сашчапіѓшы рукі за спіной, выпучыѓшы пышную грудзі і ганарліва падняѓшы галаву, уся яго постаць была падсвечана і полускрыта танцуючым полымем, ён уяѓляѓ сабой самую цудоѓную карціну мужчынскай сілы і грацыі, якую я калі-небудзь бачыѓ.
  
  "Джон Ватсан, - пераканаѓча прамовіѓ ён, - тое, што я збіраюся вам паведаміць, - гэта інфармацыя самага далікатнага і ѓ той жа час ѓзрушаючага характару. Я клянуся вашай гонарам як малодшага юрыста Персанажаѓ, Аб'яднаных у якасці Абаронцаѓ, нікому пра гэта не паведамляць да таго часу, пакуль справа не будзе даведзена да трыѓмфальнага завяршэння. Даяце ці вы мне ѓрачыстае слова, Джон Ватсан?
  
  "Вы зразумелі, сэр", - прашаптаѓ я. У горле ѓ мяне стаяѓ камяк, а вочы ѓ гэты момант дзіѓна напоѓніліся слязьмі.
  
  "Вельмі добра". Док Сэвідж працягнуѓ: "Я павінен паведаміць вам, што на свабодзе знаходзіцца архизлодей, чые падступныя махінацыі цалкам засланяюць махінацыі самых сумна вядомых зладзеяѓ ва ѓсіх аналах Лігі".
  
  "Чарней кардынала Рышэлье", - выгукнуѓ чый-то голас.
  
  "Больш злавесны, чым падступны доктар Фу Манча", - дадаѓ іншы.
  
  " Больш бліскучы, чым рэвалюцыянер Ай-Арц з планеты Лемнис.
  
  " Больш падступны, чым Хітрун Худжа.
  
  " Больш небяспечны, чым, чым Блэк Дюкейн.
  
  "Больш бязлітасны, чым майстар розуму Рас Тавас".
  
  "Больш пагрозлівы, чым сам Напалеон Злачыннасці", - усклікнуѓ Док Сэвідж, падводзячы вынік спісе.
  
  " Злачынны Напалеон? - Недаверліва перапытаѓ я. " Вы маеце на ѓвазе... вы маеце на ѓвазе скажонага генія прафесара Джэймса Марыярці? Але пра яго нічога не чулі з тых часоѓ, як ён разам з маім вялікім калегам кінуѓся ѓ Рейхенбахский вадаспад. Вы хочаце сказаць, што ён выжыѓ?"
  
  "Магчыма, ён быѓ забіты, Джон Ватсан, - з іншага боку, магчыма, ён уцёк, як і яго супернік у эпічнай барацьбе, якая дасягнула сваёй кульмінацыі там, у Швейцарыі. Многія людзі палічылі патрэбным знікнуць, а што можа быць лепшым хованкай, чым магіла, а, Ватсан?
  
  Сэвідж цяпер хадзіѓ узад-наперад перад вялізным камінам, яго тытанічная цень калыхалася на драѓляных бэльках і металічных канделябрах над нашымі галовамі. Астатнія мужчыны ѓ пакоі сядзелі моѓчкі, чакаючы, назіраючы за абменам рэплікамі паміж іх лідэрам і мной. Я моѓчкі пакляѓся не падвесці майго адсутнага таварыша ѓ адстойванні яго гонару.
  
  "Згадваючы імя Злачыннага Напалеона, - сказаѓ я з некаторай гарачнасцю, - згадваючы гэта, Док Сэвідж, вы ѓскосна вылучае абвінавачанне ѓ тым, што мой уласны супрацоѓнік якім-то чынам не змог пазбавіць зямлю ад гэтай пагрозы".
  
  "Цалкам дакладна", - пацвердзіѓ Док Сэвідж. "Ваш калега - Шэрлак Холмс - знаходзіцца ѓ руках д'ябла, перад якім прафесар Марыярці і іншыя дробныя спекулянты бляднеюць да нікчэмнасці".
  
  Ён ступіѓ наперад і ѓстаѓ трэба мной, узвышаючыся ѓ паветры на цэлых шэсць футаѓ і больш. "Я тут толькі таму, што своечасовая дапамога маёй кузіны Патрыцыі дапамагла мне вырвацца з лап гэтага архидемона. Я выслізнуѓ з яго сетак, але двум таварышам, з якімі я пераследваѓ зніклага Бога Голага Аднарога, пашанцавала менш, чым мне, і ѓ цяперашні час яны знаходзяцца ѓ жудасным стане з-за вар'яцкага генія, чые намаганні яшчэ могуць прывесці да разбурэння ѓсёй далікатнай структуры цывілізацыі ".
  
  " Двое кампаньёнаѓ? - Тупа паѓтарыѓ я. - Двое? Але хто яны могуць быць?
  
  Ён нізка прысеѓ, наблізіѓшы свае мігатлівыя вочы з металічнымі крапінкамі на маім уласным, і шматзначна тыцнуѓ у мяне пальцам. "У гэты самы момант у лапах гэтага бліскучага маньяка спачываюць і Шэрлак Холмс, і сэр Джон Клейтан, лорд Грейсток, чалавек, вядомы ѓсім свеце як Тарзан з племя малпаѓ".
  
  " Холмс і Грейсток? У адно і той жа час? І вы таксама амаль такі ж, Док Сэвідж? - Усклікнуѓ я. " Хто можа быць гэты д'ябал і як я магу дапамагчы вызваліць вашых саѓдзельнікаѓ з яго лап?
  
  "Вентворт, вы наш вышэйшы інтэлектуал", - раѓнуѓ Док Сэвідж персанажу ѓ паутинном плашчы. " Адукуеце доктара Ватсана адносна нашай стратэгіі, калі ласка, пакуль я ненадоѓга адыду, каб атрымаць некалькі квадратных і кубічных каранёѓ.
  
  Док Сэвідж вярнуѓся на сваё месца, а Павук пачаѓ казаць нізкім, ліслівым голасам, які, здавалася, амаль гіпнатызаваѓ слухача.
  
  "Гэты архидемон, несумненна, самы бліскучы і знаходлівы праціѓнік, з якім хто-небудзь з нас калі-небудзь сутыкаѓся", - заявіѓ ён. "І ѓсё ж, Ватсан, як ведаюць усе, хто змагаецца з злачыннасцю і анархіяй у самых патаемных кутках свайго істоты, ніколі на свеце не было злыдня, чый перакручаны мозг не прымусіѓ бы яго здзейсніць адну фатальную памылку, якая з часам прывяла да таго, што ён паѓстаѓ перад судом і быѓ пакараны. Рана ці позна, Ватсан, злыдні расплачваюцца за свае злачынствы.
  
  "Выкраданне Тарзана, Холмса і Дока Сэвідж павінна было адбыцца на бліскучай выставе еѓрапейскага прагрэсу, дзе быѓ выстаѓлены Бог голага аднарога".
  
  Гэта гаварыѓ Рычард Генры Бенсон, Помсьнік. Кажучы гэта, ён круціѓ у руках дзіѓны кінжал і яшчэ больш дзіѓнага выгляду пісталет. "Была заменена бліскучая копія Бога аголенага аднарога, замена, якая выслізнула б ад дасведчанага вочы самага патрабавальнага лапидариста, і ѓсё ж была выяѓленая просты жанчынай".
  
  "Так, звычайная жанчына". Капітан Джон Картэр працягнуѓ апавяданне. "Жанчына пераменлівым натуры, чые прыхільнікі па-рознаму ідэнтыфікавалі яе як прынцэсу Дею Торис Гелиумскую, як Джоан Рэндалл, дачка камісара кіравання міжпланетнай паліцыі, як Марго Лейн, верную сяброѓку і спадарожніцу Цені, як Джэйн Портер Клейтан, лэдзі Грейсток, і як міс Эвангл Сцюарт з багемнага кварталы Нью-Ёрка, Грынвіч-Вілідж, сярод іншых".
  
  - Гэтая жанчына, - лісліва ѓмяшаѓся Джетро Дюмон, - Тая Жанчына, калі хочаце, выявіла мудрагелістую падмену і паспрабавала паведаміць Шэрлака Холмса, лорда Грейстока і Дока Сэвідж. Яна папярэдзіла Грейстока і Холмса і размаѓляла з Доком Сэвиджем, калі першыя два члена Лігі, не падазраючы аб прысутнасці Дока, рушылі раскрываць махлярства і трапілі ѓ пастку архидемона."
  
  "Я кінуѓся ім на дапамогу," Сэвідж скончыѓ свой аповяд, " але злыдзень быѓ падрыхтаваны. Ён выкарыстаѓ Бога Голага Аднарога, каб прывабіць Холмса і Тарзана ѓ пастку, і, выкарыстоѓваючы іх у якасці прынады, ледзь не злавіѓ у сеткі і мяне. Мне ѓдалося выратавацца, і нічога больш, а Холмс і Тарзан былі выкрадзеныя разам з Богам Голага Аднарога.
  
  - Значыць, пагроза, аб якой казала яе Вялікасць... Жанчына, - прамармытаѓ я, запінаючыся, - пагроза выставіць Бога Аголенага Аднарога на плошчы Святога Кривоногого, была ѓсяго толькі хітрасцю? Містыфікацыя?"
  
  "Не, доктар Ватсан," ѓмяшалася Цень, " гэтая пагроза рэальная, занадта рэальная. Але значна большую пагрозу парадку і бяспекі свету ѓяѓляе вар'ят, які ѓ дадзены момант трымае ѓ сваіх лапах Шэрлака Холмса і Тарзан з племя малпаѓ ".
  
  "Зразумела, зразумела", - ашаломлена прамармытала я невыразна. "Але тады- тады якую ролю ты абраѓ для мяне ѓ гэтай драме? Што можа зрабіць сціплы лекар, а часам і біёграф вялікіх людзей у гэтай надзвычайнай сітуацыі?"
  
  "Вы," загадным тонам вымавіѓ Док Сэвідж, " павінны раскрыць злачынства, выратаваць ахвяр і захаваць парадак у сусветнай цывілізацыі, доктар Ватсан.
  
  IV
  
  Я памацаѓ у сваім халаце ѓ пошуках трубкі, адкінуѓ бескарысны рэвальвер, якім так па-дурному пагражаѓ Жанчыне, калі яна, здавалася, даѓным-даѓно ѓвайшла ѓ маю кватэру ѓ Лаймхаѓзе, і пачаѓ хадзіць узад-наперад. Мой розум ліхаманкава цяміѓ. Мае думкі кружыліся, як абломкі абломкаѓ, падхопленыя вірам. Што б зрабіѓ Холмс? гэта было ѓсё, аб чым я мог думаць у той момант. Што б зрабіѓ Холмс, што б зрабіѓ Холмс?
  
  Нарэшце я спыніѓся перад Доком Сэвиджем і спытаѓ: "Пакінуѓ ці злыдзень пасля сябе якую-небудзь зачэпку - якую-небудзь макулінку доказы, якой бы трывіяльнай або бессэнсоѓнай яна вам ні здавалася?"
  
  Маршчыны озадаченности і засяроджанасці прарэзалі глыбокія разоры на ілбе бронзавага чалавека. Нарэшце ён сказаѓ: "Магчыма, ёсць адна рэч, Ватсан, але ѓ той час яна здавалася мне настолькі істотнай, што я ледзь звярнуѓ на яе ѓвагу і не магу згадаць пра гэта вам цяпер".
  
  "Дазвольце мне самому меркаваць пра гэта, калі ласка", - раѓнуѓ я ѓ манеры Холмса, на якую толькі быѓ здольны. Да майго задавальнення, бронзавы чалавек адказаѓ так, як заѓсёды адказвалі сведкі на допыце Шэрлака Холмса.
  
  "Д'ябал, па-відаць, распрацаваѓ нейкі сверхнаучное прылада, якое памяншала рост яго ахвяр да пігмеяѓ, і ён пайшоѓ, трымаючы небараку Холмса пад адной рукой, а Грейстока - пад іншага".
  
  "Так," сказаѓ я, падбадзёрваючы, - прашу вас, працягвайце.
  
  "Такім чынам, доктар Ватсан," працягнуѓ Сэвідж, - калі гэты д'ябал пакінуѓ экспазіцыю еѓрапейскага прагрэсу, ён, здавалася, нешта мармытаѓ сабе пад нос. Я ледзь мог разабраць, што менавіта ён казаѓ. Але мне здалося, што гэта што-то накшталт Ангкор-Ват, Ангкор-Ват. Але што гэта магло азначаць, Ватсан?
  
  Я паблажліва ѓсміхнуѓся і павярнуѓся да прысутных, якія сядзелі ѓ казань у храме, назіраючы за супрацьстаяннем паміж Сэвиджем і мной. Маѓклівым жэстам я даѓ зразумець, што гатовы прыняць інфармацыю ад любога з іх.
  
  "Гэта экзатычны наркотык?" - спытаѓ адзін з іх.
  
  "Імя самога д'ябла?" паспрабаваѓ іншы.
  
  "Нейкая сакрэтная формула?" спытаѓ трэці.
  
  " Які-небудзь рэлігійны талісман?
  
  " Лайнмен з Прынстана?
  
  " Найвялікшы навуковец старажытнага Нептуна?
  
  " Састарэлы марскі тэрмін?
  
  " Рэзідэнцыя отжившей свой век манархіі?
  
  "Вось і ѓсё", - падбадзёрваючы усклікнуѓ я. "Я ведаѓ, што веданне знаходзіцца дзе-то сярод вас. Ангкор-Ват - горад, закінуты ѓ джунглях паганскай Азіі. Мы павінны шукаць гэтага злыдня і яго ахвяры ѓ Ангкор-Ваце.
  
  "Хутка," усклікнуѓ я, паварочваючыся да Доку Сэвиджу, " неадкладна прыгатуйце транспарт. Мы адпраѓляемся ѓ Ангкор-Ват гэтай ноччу".
  
  "Можна мне пайсці з табой?" - спытала Цень, круцячы на пальцы пярсцёнак з тапінамбура.
  
  "Няма, няма, вазьмі мяне", - умяшаѓся Мсціѓца.
  
  "Я", - усклікнуѓ Гордан з Йеля.
  
  "Я!" - крыкнуѓ Дэвід Інэса. "Я ведаю Тарзана асабіста".
  
  Неѓзабаве ѓсе яны паѓскоквалі са сваіх месцаѓ, штурхаючы адзін аднаго, каб падысці да мяне бліжэй, і спрачаліся аб тым, хто з іх павінен мець гонар суправаджаць мяне ѓ маёй місіі па выратаванні Шэрлака Холмса і Джона Клейтана, лорда Грейстока.
  
  "Гэта задача толькі для Дока Сэвідж і для мяне", - сказаѓ я ім так ласкава, але вызначана, як толькі мог. "Астатнія з вас павінны заставацца тут і трымаць сябе ѓ гатоѓнасці, калі ѓзнікне неабходнасць у вашых паслугах. А цяпер, Сэвідж, - звярнуѓся я да бронзавага чалавеку, - загадай каму-небудзь з гэтых добра вядомых лёкаяѓ твайго ѓстановы прыгатаваць транспартны сродак, падыходнае для перавозкі нас у закінуты горад Ангкор-Ват ѓ джунглях далёкага Усходу.
  
  "Так, сэр", - пагадзіѓся ён.
  
  Я пакляѓся, што надалей цвёрдасць будзе адметнай рысай майго ладу дзеянняѓ.
  
  На працягу некалькіх хвілін каманда гратэскавых істот падрыхтавала адну з дзіѓных лятальных машын, якія, як паведаміѓ мне Док Сэвідж, былі вядомыя як автожиры, з вялікім запасам паліва, застрашвалага выгляду гарматы Гатлинга перадавой канструкцыі і паясамі з боепрыпасамі. Амаль да таго, як у нас з'явілася час сардэчна паціснуць рукі кожнаму члену Лігі, якую мы пакідалі ззаду, Сэвідж і я былі ѓ паветры над арктычнымі прасторамі.
  
  Не прайшло і некалькіх гадзін, як наш выдатны аѓтажыры шырк-шырк-шырк праляцеѓ над вялікім еѓразійскім сусветным востравам, у якой-то момант праляцеѓшы над самой плошчай Святога Кривоногого, дзе Бог Аголенага Аднарога павінен быѓ быць паказаны на жаль Жанчыны і парушэння стабільнасці еѓрапейскай цывілізацыі, праз якія-то крыху больш за дваццаці чатырох гадзін, калі Док Сэвідж і я пацерпім няѓдачу ѓ нашай місіі.
  
  Мы праляцелі над Германскай і Аѓстра-Венгерскай імперыямі, полуварварскими славянскімі дзяржавамі на ѓсходзе ад іх, небяспечна праляцелі праз халодныя заснежаныя перавалы ѓ злавесных Уральскіх гарах і апынуліся ѓ Азіі. Нішто не спыняла нас, нішто не запавольвала нас. Падручныя Сэвідж абсталявалі аѓтажыры шматлікімі дапаможнымі бакамі з гаручым і прадбачліва забяспечылі нас з Сэвиджем велізарнай плеценай кошыкам, напоѓненай вытанчанымі стравамі.
  
  Мы праляцелі над шматлюдным Бомбеем, павярнулі на поѓнач, раскідваючы абгрызеныя косткі дзіка на населеныя качэѓнікамі пяскі пустыні Гобі, луналі высока над ордамі крыважэрных кітайцаѓ-язычнікаѓ, завяршаючы трапезу халодным амарам у маянэзе (кідаючы пустыя панцыры водных павукападобных ѓ рукі тых, якія схіляюцца жыхароѓ Усходу) і, нарэшце, перасеклі Танкінскі заліѓ, прывітальна махаючы вандроѓным пароходам, пакуль яны не адправіліся па сваіх маршрутах, пакуль мы зноѓ не апынуліся над сушай, і я не ѓбачыѓ далёка пад коламі паравоза. аѓтажыры - зялёная пышнасць старажытных джунгляѓ.
  
  Неѓзабаве мой спадарожнік і пілот паказаѓ ѓніз, на прасвет у джунглях. Скрозь шырока расстаѓленыя пальмы я мог бачыць піраміды і храмы, каланады і пагады антычнага мегаполіса, страчанага на тысячы гадоѓ і толькі позна адкрытага зноѓ, да благоговению і здзіѓлення нават еѓрапейскіх навукоѓцаѓ.
  
  Док Сэвідж кіраваѓ автожиром, і мы зніжаліся, зніжаліся, зніжаліся ѓ дымящемся трапічным паветры, пакуль абцягнутыя гумай колы лятальнага апарата не спыніліся на вяршыні самай высокай піраміды Ангкор-Вата.
  
  Мы выбраліся з аѓтажыры і спыніліся, любуючыся старажытным горадам. У гэтай частцы зямнога шара быѓ світанак, і дзе-то дзікае істота крычала, вітаючы сонца, у той час як велізарныя коткі бясшумна вярталіся дадому пасля сваіх начных вылазак, а птушкі з пер'ем, падобнымі на зіготкія каштоѓныя камяні, падымаліся ѓ паветра ѓ пошуках трапічных садавіны, якімі можна было б паласавацца.
  
  "У такім горадзе, як гэты, ёсць толькі адно месца, дзе такі маньяк, як наш вораг, мог зладзіць сваю штаб-кватэру", - прагыркаѓ Док Сэвідж. "Гэта ѓ высокім храме сонца, і менавіта таму я высадзіѓ нас там, дзе зрабіѓ".
  
  Скрозь жудасную цішыню мегаполіса джунгляѓ мы спускаліся па гіганцкім гранітным прыступках пірамідальнай будынка, спыняючыся то для таго, каб ахнуць ѓ благоговейном захапленні перад майстэрствам якога-небудзь даѓно забытага азіяцкага рамесніка, то для таго, каб забіць атрутную змяю, то для таго, каб засадзіць у гаршчок насельніка паветраных прастораѓ з бліскучым апярэннем проста дзеля забавы.
  
  Нарэшце мы дасягнулі зямлі і, прабраѓшыся да велічнай каланадзе, якая выходзіла ѓ вялікі зала храма, знайшлі турэмную камеру архидемона - але наша здабыча збегла з куратніка. Мы з Сэвиджем стаялі ѓ катоѓні прылады маньяка, здзіѓленыя не столькі яго масіѓнасцю - паколькі яно было менш звычайнай аптэчкі, - колькі шкодным магчымасцямі яго складаных органаѓ кіравання.
  
  Відавочна, што д'ябал і яго ахвяры былі тут незадоѓга да нас, і злодзей збег у спешцы, кінуѓшы сваё пякельнае прылада, калі яму ѓдалося схавацца. І ѓсё ж сама нядбайнасць, праяѓленая зламыснікам, наводзіла на думку, што ѓ яго былі такія ж дрэнныя рэчы, ці нават горш, і ён захоѓваѓ іх дзе-то ѓ іншым месцы, куды ён і даставіѓ пацярпелых на буксіры.
  
  Мы з Сэвиджем кінуліся назад да автожиру, затрымліваючыся толькі для таго, каб знайсці такія зачэпкі, якія былі неабходныя для вызначэння месца прызначэння ѓцякае д'ябла і яго палонных.
  
  
  
  Так мы гналі іх ад Ангкор-Вата да шумнага сучаснага Токіо, адтуль да ахутаѓ таямніцамі выспы Вялікадня, дзе ѓ здзіѓленні блукалі сярод дзіѓных маналітных скульптур, пакуль Док Сэвідж не заклікаѓ таленты Зялёнага Ламы па дыстанцыйнай сувязі. Гэта свяціла заахвоціла адну з дзіѓных статуй расказаць Сэвиджу і мне, што яна бачыла д'ябла і двух яго палонных усяго за некалькі хвілін да нашага прыбыцця, якія накіроѓваліся зададзеным курсам да амерыканскага селішчу Пэорыя ѓ правінцыі Ілінойс.
  
  Мы імчаліся праз Ціхі акіян, ротары аѓтажыры гулка стукалі, калі мы ѓцякалі ад дня назад у ноч.
  
  Мы праляцелі над зіготкімі агнямі гавані Сан-Францыска, падняліся на ледзяную вышыню, пралятаючы над Скалістымі гарамі, зноѓ знізіліся, каб памахаць ковбоям тут, заквасцы там, і мы зноѓ убачылі узыход сонца, перш чым дасягнулі Пэорыя.
  
  У нас засталося менш сутак. Мой ахоплены жахам разумовы позірк прадставіѓ сцэну на плошчы Святога Віктара і непазбежны распад сусветнага парадку, які павінен за гэтым рушыць услед, асабліва ѓ адсутнасць гэтых двух выратавальнікаѓ разважных і нармальных людзей, Холмса і Грейстока.
  
  У кожным аванпосте д'ябла, калі мы яго выяѓлялі, выяѓлялася, што ён пакінуѓ падобную, але больш агідна удасканаленую мадэль свайго пякельнага катоѓні прылады, корпус якога блішчэѓ, панэль кіравання была ѓсеяная клавішамі і рычагамі, кожны з якіх быѓ пазначаны якой-небудзь таямніцай абрэвіятурай алфавітнага або кабалістычныя значэння, вядомай толькі кату і - я з уздрыгам сказаѓ на заканчэнне - Шэрлаку Холмсу і Джону Клейтону.
  
  З Ілінойса след вёѓ да закінутага склада, размешчанага на ніжняй Сёмы авеню ѓ Нью-Ёрку. Там мы з Сэвиджем выявілі ѓсе новыя і новыя прыстасаванні д'ябальскага рамёствы і пачулі, як удалечыні грукнулі дзверы ѓ далёкім канцы будынка, нават калі нашы боты гнеѓна загрукалі услед убегающему маньяку.
  
  Мы пераследвалі яго па доѓгім тунэлі, які, здавалася, сыходзіѓ уніз і выгінаѓся пад самай пародай выспы Манхэтэн, затым пачуѓся грукат - ѓспышка - жудаснае адчуванне скручвання і выварочвання, і мы з Сэвідж выявілі, што стаім бок аб бок каля таго самага лонданскага кіёска, куды Жанчына прывяла мяне на пачатку маёй дзіѓнай адысеі.
  
  "Куды цяпер?" Сэвідж сутаргава выдыхнуѓ, спраѓджваючыся з хранометрам, які ён насіѓ на зручным раменьчыку на запясце адной з магутных бронзавых канечнасцяѓ.
  
  
  
  Я на імгненне задумаѓся, варожачы, куды ѓ велізарным мегаполісе мог падацца маньяк. Раптам мяне ахапіла натхненне. Я схапіѓ бронзавага гіганта за локаць і разам з ім пабег да бліжэйшага кіёска, дзе мы занялі другую карэту у чарзе. Я прамармытаѓ таксісту свае інструкцыі, і ён хутка крануѓся з месца, капыты коней цокали па лонданскай бруку, да майго вялікага палягчэння, пакуль мы не спыніліся перад знаёмым старым будынкам, дзе ѓ мінулым я правёѓ шмат шчаслівых гадоѓ.
  
  Я кінуѓ таксісту манетку, і мы з Сэвиджем панесліся ѓверх па лесвіцы, адчайна білі ѓ дзверы кватэры на першым паверсе і пераконвалі яе обитательницу, ѓладальніцу і пастаяннага мэнэджара ѓстановы, далучыцца да нас у нашай місіі наверсе і прыхапіць з сабой яе ключ-пропуск.
  
  Калі гэтая добрая жанчына павярнула ключ у замку верхняй кватэры, Сэвідж расчыніѓ дзверы адным ударам свайго магутнага бронзавага пляча, і я прайшоѓ міма яго з рэвальверам у руцэ і агледзеѓ сцэну ѓнутры.
  
  Там я ѓбачыѓ д'ябла, які сядзіць за сваёй пякельнай машынай і з маніякальнай хуткасцю варочаюць яе клавішамі і рычагамі, у той час як на стале побач з ім я ѓбачыѓ бездапаможныя съежившиеся фігуркі Шэрлака Холмса і Джона Клейтана, танцуючых і верткія пры кожным удары па клавішах машыны маньяка. З аднаго боку машыны стаяла велізарная стос старонак, пакрытых машинописными надпісамі. З іншага - яшчэ больш высокая чарка чыстых старонак, якія чакаюць, калі іх запоѓняць словамі.
  
  У машыне д'ябла быѓ усяго адзін ліст, і кожны раз, калі ён націснуѓ клавішу, на старонцы з'яѓлялася новая літара, і з кожным словам я бачыѓ, як боль на тварах двух герояѓ станавілася ѓсё мацней па меры таго, як іх рост памяншаѓся.
  
  " Стой, д'ябал! - крыкнуѓ я.
  
  Маньяк павярнуѓся на сваім сядзенні і маніякальна ѓтаропіѓся на нас з Сэвиджем. Яго валасы былі сівымі, твар сатанински прыгожым, але адзначаным прыкметамі доѓгага распусты і бязмежнага патураньня сваім жаданням.
  
  " Такім чынам, Сэвідж, - ён змрочна падціснуѓ вусны, - і Ватсан. Вы знайшлі мяне, ці не так? Што ж, невялікая карысць ад гэтага вам будзе. Ні адзін чалавек не можа ѓстаць на шляху Альберта Пейсона Агриколы. Вы згулялі мне на руку. Бачыце, вось двое вашых суайчыннікаѓ. Усе астатнія ѓ вашай ідыёцкай Лізе рушаць услед за вамі. І я адзін буду валодаць Богам Аголенага Аднарога". І з гэтымі словамі ён велічным жэстам паказаѓ на стол у процілеглым канцы пакоя.
  
  Там, на тым самым чырвоным дрэве, дзе столькі гадоѓ прастаяѓ мой газоген паміж футаралам для скрыпкі Холмса і яго апаратам для падскурных ін'екцый, цяпер было пахаванае серабрыстае веліч шэдэѓра Мендэса-Рубиросы, "Бог аголенага аднарога".
  
  "А зараз," пераможна прашыпеѓ Агрикола, " я дадам яшчэ два трафея да сваёй калекцыі лялек і шалупіны.
  
  Ён нахіліѓся да клавіятуры свайго пякельнага прылады і націснуѓ на гэты рычаг, потым на той. З кожным ударам я альбо адчуваѓ штуршок гальванічнай дынамікі, пронзающий мой уласны арганізм, альбо бачыѓ, як бедны Сэвідж курчыцца ѓ бронзавай агоніі.
  
  "Спыні гэта", - мне ѓдалося завыць на д'ябла. "Спыні гэта ці-"
  
  Ён націснуѓ яшчэ на адну клавішу. РАПТАМ я АДЧУђ СЯБЕ НЕВЕРАГОДНА УЗНЁСЛЫМ І НАДЗЕЛЕНЫМ УЛАДАЙ. Я НАЦІСНУђ На КУРОК СВАЙГО РЭВАЛЬВЕРА, І АЛЬБЕРТ ПЕЙСОН АГРИКОЛА РАСКІНУђ РУКІ ђ БАКІ. ЯГО ЛОКАЦЬ закрануѓ рычаг на апараце, і я прыйшоѓ у норму. Я ѓбачыѓ побач са мной Дока Сэвідж, массирующего свае хваравіта скрыѓленыя канечнасці. Я бачыѓ, як Шэрлак Холмс і Тарзан з племя малпаѓ пачыналі з бясконцай марудлівасцю і ѓсё ж адчувальна паступова вярталі сабе ранейшую форму і рост.
  
  Альберт Пейсон Агрикола упаѓ на дыван з акуратна просверленные дзіркай паміж вачэй.
  
  З раны, здавалася, не цякла кроѓ і не разбрызганные мазгі, а лапік за лапікам сухі, жоѓтай, з размазанымі адбіткамі паперы з драѓнянай масы.
  
  OceanofPDF.com
  
  Таксама Майклам Курландом
  
  Анталогіі Шэрлака Холмса
  Мой Шэрлак Холмс
  
  
  
  Раманы прафесара Марыярці
  Пякельнае прылада
  Смерць ад газавага ліхтара
  Вялікая гульня
  Імператрыца Індыі
  
  
  
  Раманы Аляксандра Брасса,
  Занадта рана памерлыя
  Дзяѓчыны ѓ туфлях на высокіх абцасах
  
  OceanofPDF.com
  
  Пра аѓтараѓ
  
  Майкл Мэллори ("Звер з піка Гуанмин") Незалежны журналіст у сферы забаѓ, які працуе ѓ Лос-Анджэлесе, Майкл Мэллори апублікаваѓ больш за 250 часопісных і газетных артыкулаѓ. Ён таксама з'яѓляецца аѓтарам каля сямідзесяці кароткіх апавяданняѓ, у тым ліку "Цікаѓнасць забівае", які атрымаѓ прэмію Дерринджера ад Грамадства кароткаметражнай дэтэктыѓнай літаратуры за лепшы дэтэктыѓны аповяд "Флэш" 1997 года, і публікаваѓ кароткаметражныя апавяданні ѓ самых розных выданнях, ад часопіса Discovery, бартавога выдання Hong Kong Airlines, да часопіса Fox Kids. Яго апавяданні пра Амеліі Уотсан з'яѓляліся ѓ розных выданнях, і дванаццаць з іх сабраны ѓ кнізе "Прыгоды другой місіс Уотсан". Першы раман Амеліі Уотсан "Забойства ѓ ванне" цяпер прадаецца ѓ кніжных крамах.
  
  
  
  Кэралін Уит ("Вада з Месяца") Студэнтам Каліфарнійскага ѓніверсітэта ѓ Сан-Дыега пашанцавала, што Кэралін Уит працуе інструктарам па пісьму, і гэта можа пацвердзіць любы, хто наведваѓ якія-небудзь з яе пісьменніцкіх семінараѓ па ѓсёй краіне. Яна з'яѓляецца лаѓрэатам прэмій "Агата", "Макавити", "Энтані" і "Шеймус" за свае кароткія апавяданні, а яе кніга "Як пісаць забойную фантастыку" была апісана Booklist як незаменнае кіраѓніцтва для аѓтараѓ дэтэктываѓ і саспенса".
  
  
  
  Пітэр Бигл ("Містэр. Сигерсон") Пітэр Бигл ѓмее звяртацца са словамі. І вобразамі. І характарыстыкамі. Аб гэтым можна прачытаць у больш чым тузіне раманаѓ і зборнікаѓ апавяданняѓ, у тым ліку "Прыгожае і адасобленае месца", "Апошні аднарог" і "Я бачу па свайму разам". Ён таксама піша апавяданні, сцэнарыі, тэлеперадачы і час ад часу лібрэта, а таксама праводзіць пісьменніцкія семінары, разам з чытаннямі, лекцыямі і канцэртамі. Канцэрты? Бигл - вядомая фолк-спявачка, якая валодае чатырма мовамі - ангельскай, французскай, нямецкай і ідыш, - якая выступала на розных пляцоѓках Каліфорніі і некалькіх іншых штатаѓ. Як ён сказаѓ, "Спевы і мыццё посуду - гэта адзінае, чым я займаѓся за грошы".
  
  
  
  Лінда Робертсан ("Таямніца доктара Торвальда Сигерсона") Лінда Робертсан займаецца крымінальным правам у некамерцыйнай юрыдычнай фірме з Сан-Францыска. Яна публікавала навуковую літаратуру ѓ San Francisco Chronicle, онлайн-часопісе Salon, і Форуме CACJ (Каліфарнійскіх адвакатаѓ па крымінальнай правасуддзя), а таксама з'яѓляецца суаѓтарам "Кіраѓніцтва поѓнага ідыёта па неразгаданай таямніц", у якім разглядаюцца самыя розныя тэмы, ад НЛА і снежнага чалавека да таго, хто на самай справе напісаѓ п'есы Шэкспіра.
  
  Гэта другая вылазка Робертсона ѓ свет Шэрлака Холмса, першая, " успамінае місіс Хадсон, - з'явілася ѓ "Маім Шэрлака Холмса".
  
  
  
  Рыс Боуэн ("Справа аб змрочным слузе") Аѓтар надзвычай чытаных раманаѓ пра констебле Эвансе, дзеянне якіх адбываецца на яе радзіме па матчынай лініі, у Уэльсе, Рыс Боуэн вырасла ѓ Баці, Англія, і хадзіла ѓ школу ѓ Англіі, Аѓстрыі і Германіі. Пасля выхаду сваёй першай п'есы "Гадзіны дзьмухаѓца", спродюсированной Бі-бі-сі ѓ Лондане, Рыс збегла ѓ Сіднэй, Аѓстралія, і ѓладкавалася працаваць на аѓстралійскае вяшчанне. У 1966 годзе яны з мужам пасяліліся ѓ Сан-Францыска, дзе яна і жыве з тых часоѓ, забаѓляючы англамоѓны свет адзначанымі ѓзнагародамі дзіцячымі кнігамі, кнігамі для моладзі, гістарычнымі раманамі і дэтэктывамі. Яе апошні серыял "Таямніцы Молі Мэрфі" распавядае пра прыгоды маладой ірландскай імігранткі ѓ Нью-Ёрку стогадовай даѓніны. Молі дзёрзкая, яркая, разняволеная і, як казалі ѓ Нью-Ёрку стагоддзе таму, у ёй шмат адвагі.
  
  
  
  Біл Пронзини ("Выхадка з вар'ята дома") Рознабаковы, пладавіты, з багатым уяѓленнем і адзін з лепшых стылістаѓ прозы ѓ вядомай сусвету, Біл Пронзини з'яѓляецца аѓтарам шэсцьдзесят раманаѓ, у тым ліку трох у суаѓтарстве са сваёй жонкай, пісьменніцай Марсией Мюлер, і дваццаці дзевяці ѓ сваёй папулярнай серыі "Безназоѓны дэтэктыѓ". Ён напісаѓ чатыры навукова-папулярныя кнігі, дзесяць зборнікаѓ апавяданняѓ і мноства нявыдадзеных апавяданняѓ, артыкулаѓ, эсэ, кніжных аглядаѓ і малюнкаѓ на сурвэтках, а таксама рэдагаваѓ ці быѓ сурэдактар шматлікіх анталогій. Яго працы перакладзены на васемнаццаць моѓ і апублікаваныя амаль у трыццаці краінах. Ён атрымаѓ тры прэміі Шеймуса, дзве за лепшы раман і ѓзнагароду за пажыццёвыя дасягненні ад асацыяцыі пісьменнікаѓ-прыватных дэтэктываѓ Амерыкі, а таксама шэсць намінацый на прэмію Эдгара "Пісьменнікі-детективщики Амерыкі".
  
  
  
  Michael Kurland ("Reichenbach") Аѓтар больш за трыццаць раманаѓ і мноства апавяданняѓ, артыкулаѓ і іншага хламу, Майкл Курланд адмовіѓся ад сваёй тэатральнай кар'еры і заняѓся пісьменствам, калі конь памерла. Дзеянне яго апавяданняѓ разгортваецца ѓ эпохах і месцах ад старажытнага Рыма да далёкай будучыні; ѓсюды, дзе чытач не занадта лёгка заѓважыць анахранізмы. Яго работы былі намінаваныя на дзве прэміі Edgars і Амерыканскую кніжную прэмію і з'яѓляліся на многіх мовах, часам па тры або чатыры на адной старонцы. Лічыцца, што гэта фрагменты аднаго вялікага твора, даследаванні унтерменшей. Курланд напісаѓ чатыры рамана і серыю апавяданняѓ пра прафесара Джэймса Марыярці. Больш падрабязную інфармацыю можна даведацца на яго вэб-сайце: michaelkurland.com.
  
  
  
  Кэрал Кімсьці ("Дзіѓны выпадак са жрыцай вуду") Драматург, пісьменніца і педагог Кэрал Кімсьці ѓзбагацілі нас разнастайнасцю сваіх дасягненняѓ. Яе п'есы ставіліся ѓ Players Club, тэатры на вуліцы Ван Дам, Manhattan Punchline і Playwrights Horizons ѓ Нью-Ёрку. І, як усім вядома, калі вы можаце зрабіць гэта там, вы можаце зрабіць гэта дзе заѓгодна. Сярод яе дэтэктыѓных раманаѓ - "Зорка Індыі" і "Прывіды абацтва Торэ".
  
  
  
  Гэры Ловизи ("Прыгоды зніклага дэтэктыва") Прызнаны прыхільнік Холмса і дасведчаны чалавек, Гэры Ловизи напісаѓ некалькі папярэдніх пародый на Холмса, у тым ліку "Прапажу брытанскага барка Сафі Андэрсан" і "Вялікую гульню Майкрофта". Ён з'яѓляецца аѓтарам даведачнай бібліяграфіі "Шэрлак Холмс: вялікі дэтэктыѓ у мяккай вокладцы" і рэдактарам "Paperback Parade", вядучага ѓ свеце выдання аб калекцыйных кніг у мяккай вокладцы. Як выдавец, гэты шматгранны джэнтльмен апублікаваѓ вершы аб Холмсе некалькіх аѓтараѓ, а таксама мноства навукова-папулярных твораѓ Шерлокианы.
  
  
  
  Ловиси будзе вітаць або, па меншай меры, памяркоѓна ставіцца да каментарах, адрасаваным яму на яго вэб-сайце: www.gryphonbooks.com.
  
  
  
  Майкл Колінз (Дэніс Линдс) ("Залаты крыж") У 1967 годзе Дэніс Линдс напісаѓ першы дэтэктыѓны раман Дэна Форчуна, выкарыстоѓваючы псеѓданім машыны смерці Майкла Колінза. У той час ён таксама быѓ Маркам Сэдлером, Джонам Кроѓ, Уільямам Арденом і Карлам Деккером. Цяпер выйшла дваццаць кніг Дэна Форчуна, апошняй з якіх з'яѓляецца "Свет Форчуна", зборнік апавяданняѓ. Ён атрымаѓ мноства ѓзнагарод, у тым ліку прэмію Эдгара і дзве намінацыі на прэмію Эдгара, і удастоены мноства ѓзнагарод, у тым ліку прэміі "Пісьменнікі-дэтэктывы Амерыкі за пажыццёвыя дасягненні" і спецыяльнай падзякі ад заходнегерманскай Arbeitsgemeinschaft Kriminalliteratur.
  
  
  
  Рычард Лупофф ("Бог голага аднарога") Дзеянне гэтай фінальнай гісторыі разгортваецца ѓ свеце альтэр-эга Рычарда Лупоффа, Ova "Гамлет". Бо, як добра выказаліся французы, Ova Hamlet - гэта псеѓданім Рычарда Люпоффа. Ova - майстар пародыі, што "Бог голага аднарога" даказвае па-за ѓсякай ценю сумневу.
  
  Лупофф і раней бываѓ у свеце Шэрлака Холмса ѓ такіх апавяданнях, як "Выпадак з доктарам, у якога не было бізнесу", "Прыгода бульварнага забойцы" і "Прыгода са знакам Гурика". Аповяд Лупоффа "Выпадак з безграшовы кавалера", які з'яѓляѓся ѓ папярэдняй анталогіі Холмса "Мой Шэрлак Холмс", быѓ абраны для перавыдання ѓ "Лепшых амерыканскіх дэтэктыѓных гісторыях 2004 года". І мы ѓсе ганарымся ім.
  
  OceanofPDF.com
  
  Заѓвагі
  
  1
  
  Вы павінны прызнаць, што гэта першы раз, калі вы бачыце імёны Эйнштэйна і Понція Пілата ѓ адным абзацы адзін ад аднаго. Уражвае, ці не так?
  
  OceanofPDF.com
  
  
  
  ШЭРЛАК ХОЛМС: СКРЫТЫЯ ГАДЫ. Аѓтарскае права No 2004, Майкл Курланд. Усе правы абаронены. Ніякая частка гэтай кнігі не можа быць выкарыстана або прайграная якім-небудзь чынам без пісьмовага дазволу, за выключэннем кароткіх цытат, якія змяшчаюцца ѓ крытычных артыкулах або аглядах. За інфармацыяй звяртайцеся ѓ St. Martin's Press, 175, Пятая авеню, Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, 10010.
  
  "Звер з піка Гуанмин" аѓтарскае права No 2004 Майкла Мэллори. "Вада з Месяца" аѓтарскае права No 2004 Кэралін Уит. "Містэр Сигерсон" аѓтарскае права No 2004 Піцера Бигла. "Таямніца доктара Торвальда Сигерсона" аѓтарскае права No 2004, Лінда Робертсан. "Справа змрочнага слугі" аѓтарскае права No 2004, Рыс Боуэн. "The Bughouse Caper" аѓтарскае права No 2004 Біла Пронзини. "Райхенбах" аѓтарскае права No 2004 Майкла Курланда. "Дзіѓны выпадак са жрыцай Вуду" аѓтарскае права No 2004 Кэрал Кімсьці. "Прыгоды зніклага дэтэктыва" аѓтарскае права No 2004 Гэры Ловизи. "Залаты крыж" аѓтарскае права No 2004, Дэніс Линдс. "Бог аголенага аднарога" (упершыню з'явіѓся ѓ часопісе "Фантастыка", жнівень 1976 г.) аѓтарскае права No 1976, Рычард Лупофф.
  
  
  
  
  
  www.minotaurbooks.com
  
  
  
  
  
  Дызайн : Філ Маццоне
  
  
  
  
  
  eISBN 9781466826137
  
  Першае выданне электроннай кнігі : чэрвень 2012 г.
  
  
  
  
  
  Каталагізацыя дадзеных Бібліятэкі Кангрэса ѓ публікацыях
  
  Шэрлак Холмс - Скрытыя гады / пад рэдакцыяй Майкла Курланда.
  
  п. гл.
  
  Змест: Выпадак са журботным слугой / Мал Боуэн-Райхенбек / Майкл Курланд-Бог аголенага аднарога / Рычард Лупофф- містэр Сигерсон / Пітэр Бигл- Звер з піка Гуанмин / Майкл Мэллори-Вада з месяца / Кэралін Уит-Прыгоды зніклага дэтэктыва / Гэры Ловизи-Таямніца доктара Торвальда Сигерсона / Лінда Робертсан-Вар'ят дом / Біл Пронзини-Дзіѓная справа жрыцы вуду / Кэрал Кімсьці-Залаты крыж / Майкл Колінз.
  
  ISBN 0-312-31513-9 (he)
  ISBN 0-312-35156-9 (pbk)
  EAN 978-0-312-35156-4
  
  PR1309.H55S47 2004
  813'.087208351-dc22
  
  2004046802
  
  OceanofPDF.com
 Ваша оценка:
Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
О.Болдырева "Крадуш. Чужие души" М.Николаев "Вторжение на Землю"

Как попасть в этoт список
Сайт - "Художники" .. || .. Доска об'явлений "Книги"